Khóa luận Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Vật tư Nông Nghiệp Đồng Nai

pdf

88 trang thiennha21 23/04/2022 2070

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Vật tư Nông Nghiệp Đồng Nai", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

khoa_luan_ke_toan_tap_hop_chi_phi_va_tinh_gia_thanh_san_pham.pdf

Nội dung text: Khóa luận Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Vật tư Nông Nghiệp Đồng Nai

B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C CÔNG NGH TP. H CHÍ MINH KHOA K TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LU N T T NGHI P Tài: K TOÁN TP H P CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TI CÔNG TY C PH N V T T NÔNG NGHI P NG NAI Ngành: K TOÁN Chuyên ngành: K TOÁN - TÀI CHÍNH Gi ng viên h ng d n: THS. NGUY N LAN H NG Sinh viên th c hi n : TR N TH THANH NGA Mã s sinh viên : 1054030368 Lp: 10DKTC3 Thành ph H Chí Minh, 2014
LI CAM OAN Tôi cam oan ây là tài nghiên c u c a tôi. Nh ng k t qu và các s li u trong khoá lu n t t nghi p c th c hi n t i Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai, không sao chép b t k ngu n nào khác. Tôi hoàn toàn ch u trách nhi m tr c nhà tr ng v s cam oan này. TP. H Chí Minh, ngày20 tháng07 n m 2014 Tác gi Tr n Th Thanh Nga i
LI C M ƠN  Qua quá trình làm vi c t i Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai, em ã c liên h r t nhi u t ki n th c lý thuy t k t h p v i th c t . Công ty ã t o iu ki n r t nhi u em có th ti p xúc th c t v i các công vi c c giao trong Công ty. Qua quá trình h c t p t i tr ng và công tác t i công ty, em ã nh n ra c nhi u iu b ích cho nghi p v c a mình t ó có th làm t t h ơn công vi c c a mình theo yêu c u ca công ty. Em xin chân thành c m ơn toàn th các anh, ch , ng nghi p trong Công ty ã cho em iu ki n ti p xúc c v i th c t công vi c trong Công ty. Em c ng xin c m ơn các th y cô ã truy n t nh ng ki n th c quý giá cho em trong th i gian qua. c bi t cm ơn t i giáo viên h ng d n Ths. Nguy n Lan H ơ ng ã giúp em hoàn thành t t tài khoá lu n t t nghi p. Em xin kính chúc t p th th y cô tr ng i h c Công Ngh TP. H Chí Minh nhi u s c kh e. Em c ng xin chúc cho Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai ngày càng phát tri n, th nh v ng. Biên Hòa, ngày 20 tháng 07 n m 2014 Sinh viên th c hi n Tr n Th Thanh Nga ii
NH N XÉT C A GIÁO VIÊN H NG D N Tp.H Chí Minh, ngày . Tháng .n m 201 Giáo viên h ng d n iii
MC LC LI NÓI U 1 CH Ơ NG 1: C Ơ S LÝ LU N K TOÁN T P H P CHI PHÍ SN XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M 4 1.1. Nh ng v n chung v chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m: 4 1.1.1. Chi phí s n xu t: 4 1.1.1.1. Khái ni m: 4 1.1.1.2. Phân lo i: 4 1.1.2. Giá thành s n ph m: 7 1.1.2.1. Khái ni m: 7 1.1.2.2. Phân lo i: 7 1.1.3. Mi quan h gi a chi phí và tính giá thành s n ph m: 8 1.1.4. i t ng t p h p chi phí s n xu t tính giá thành s n ph m: 8 1.1.4.1. i t ng t p h p chi phí s n xu t: 8 1.1.4.2. i t ng tính giá thành: 9 1.1.4.3. Mi quan h gi a i t ng t p h p chi phí s n xu t và i t ng tính giá thành s n ph m: 9 1.1.5. K tính giá thành: 9 1.1.6. Trình t t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m: 10 1.2. K toán t p h p và phân b chi phí s n xu t: 10 1.2.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: 10 1.2.1.1. Khái ni m và nguyên t c h ch toán: 10 1.2.1.2. Ph ơ ng pháp phân b chi phí NVLTT: 10 1.2.1.3. Ch ng t và tài kho n s d ng: 11 1.2.1.4. Ph ơ ng pháp h ch toán: 11 1.2.2. Chi phí nhân công tr c ti p: 13 1.2.2.1. Khái ni m: 13 1.2.2.2. Ch ng t và tài kho n s d ng: 13 1.2.2.3. Ph ơ ng pháp h ch toán: 13 1.2.3. K toán chi phí s n xu t chung: 14 1.2.3.1. Khái ni m: 14 1.2.3.2. Ch ng t và tài kho n s d ng: 15 1.2.3.3. Ph ơ ng pháp h ch toán: 15 iv
1.3. K toán các kho n thi t h i trong s n xu t: 17 1.3.1. Thi t h i v s n ph m h ng trong s n xu t: 17 1.3.1.1. Khái ni m 17 1.3.1.2. Ch ng t , s sách: 18 1.3.1.3. Tài kho n s d ng: 18 1.3.1.4. Ph ơ ng pháp h ch toán: 18 1.4. K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành: 19 1.4.1. K toán t p h p chi phí s n xu t theo ph ơ ng pháp kê khai th ng xuyên:19 1.4.1.1. Tài kho n s d ng: 19 1.4.1.2. Ph ơ ng pháp h ch toán: 20 1.4.2. ánh giá s n ph m d dang: 21 1.4.2.1. Ph ơ ng pháp chi phí nguyên v t li u tr c ti p: 21 1.4.2.2. Ph ơ ng pháp c l ng s n ph m hoàn thành t ơ ng ơ ng: 22 1.4.2.3. Tính tr giá s n ph m d dang theo chi phí s n xu t nh m c: 22 1.4.3. Ph ơ ng pháp tính giá thành s n ph m: 22 1.4.3.1. Ph ơ ng pháp tr c ti p (gi n ơn): 22 1.4.3.2. Ph ơ ng pháp h s : 23 1.4.3.3. Ph ơ ng pháp t l : 23 1.4.3.4. Ph ơ ng pháp ơ n t hàng: 24 1.4.3.5. Ph ơ ng pháp phân b c: 25 1.4.3.6. Ph ơ ng pháp l a tr tr giá s n ph m ph : 25 1.4.3.7. Ph ơ ng pháp nh m c: 26 CH Ơ NG 2: K TOÁN T P H P CHI PHÍ SN XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PH M T I CÔNG TY C PH N V T T NÔNG NGHI P NG NAI 27 2.1. Gi i thi u chung v công ty: 27 2.1.1. Tóm l c quá trình hình thành và phát tri n: 27 2.1.2. Ch c n ng c a doanh nghi p: 28 2.1.4. B máy t ch c: 31 2.1.5. Tình hình ho t ng kinh doanh và m ng l i ho t ng c a công ty: 31 2.1.6. Gi i thi u phòng k toán và h th ng thông tin k toán t i công ty: 32 2.1.6.1. Sơ t ch c phòng k toán: 32 2.1.6.2. H th ng thông tin k toán: 33 v
2.2. T ch c nghi p v k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n v t t ư nông nghi p ng Nai: 35 2.2.1. Nh ng v n chung v k toán t p h p chi phí và tính giá thành t i công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai: 35 2.2.2. K toán chi phí s n xu t: 35 2.2.2.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: 35 2.2.2.1.1. Quy trình l u chuy n ch ng t : 38 2.2.2.1.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: 38 2.2.2.1.3. Ph ơ ng pháp h ch toán CPNVLTT: 39 2.2.2.1.4. S sách k toán: 44 2.2.2.2. Chi phí nhân công tr c ti p: 44 2.2.2.2.1. Quy trình l u chuy n ch ng t : 47 2.2.2.2.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: 47 2.2.2.2.3. Ph ơ ng pháp h ch toán CPNCTT: 47 2.2.2.2.4. S sách k toán: 49 2.2.2.3. Chi phí s n xu t chung: 50 2.2.2.3.1. Quy trình l u chuy n ch ng t : 51 2.2.2.3.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: 51 2.2.2.3.3. Ph ơ ng pháp ho ch toán: 52 2.2.2.3.4. S sách k toán: 53 2.2.3. K toán giá thành s n ph m: 54 2.2.3.1. Tp h p chi phí s n xu t: 54 2.2.3.1.1. Tài kho n s d ng: 55 2.2.3.1.2. Ph ơ ng pháp h ch toán: 55 2.2.3.1.3. S sách k toán: 55 2.2.3.2. Ki m kê và ánh giá s n ph m d dang cu i k : 55 2.2.3.3. Tính giá thành s n ph m: 56 CH Ơ NG 3: NH N XÉT VÀ KI N NGH V TH C TR NG K TOÁN T P HP CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M T I CÔNG TY C PH N V T T NÔNG NGHI P NG NAI 58 3.1. u im: 58 3.2. Nh ưc im, ki n ngh : 59 vi
KT LU N 62 TÀI LI U THAM KH O 64 PH L C 65 vii
DANH M C CÁC CH VI T T T BHTN: Bo hi m th t nghi p BHYT: B o hi m y t BHXH: Bo hi m xã h i NVL: Nguyên V t Li u NVLTT: Nguyên v t li u tr c ti p NCTT: Nhân công tr c ti p SXC: S n xu t chung CPSX: Chi phí s n xu t TSC : Tài s n c nh K/c: K t chuy n GTGT: Giá tr gia t ng CNSX: Công nhân s n xu t. VTNN: V t t nông nghi p. viii
DANH M C CÁC B NG Bng 2.1: T l c ph n ph thông. 30 Bng 2.2: Bng kê các tr m bán hàng n m 2013 32 Bng 2.3: B ng nh m c tiêu hao nguyên v t li u. 37 Bng 2.4: ơ n giá các công on s n xu t c a công nhân tr c ti p 45 Bng 2.5: T l các kho n trích l ơ ng tính vào chi phí s n xut c a công ty và tr l ơ ng ng i lao ng. 46 DANH M C CÁC S Ơ Sơ 1.1: H ch toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p 12 Sơ 1.2: H ch toán chi phí nhân công tr c ti p. 14 Sơ 1.3: H ch toán chi phí s n xu t chung. 17 Sơ 1.4: H ch toán s n ph m h ng s a ch a c 19 Sơ 1.5: H ch toán s n ph m h ng không th s a ch a c 19 Sơ 1.6: H ch toán t p h p CPSX và tính giá thành s n ph m 21 Sơ 2.1: B máy t ch c c a công ty 30 Sơ 2.2: T ch c phòng k toán 33 Sơ 2.3: Trình t ghi s k toán 34 ix
LI NÓI U 1. S C N THI T C A TÀI: Ngày nay, trong quá trình th c hi n công nghi p hóa hi n i hóa t n c, n n kinh t n c ta v i chính sách m c a ã thu hút c các ngu n v n u t trong và ngoài n c t o ra ng l c thúc y t ng tr ng không ng ng c a n n kinh t . Nh v y mt doanh nghi p mu n t n t i và ng v ng ph i t ch trong m i ho t ng s n xu t kinh doanh c a mình, t vi c u t v n, t ch c s n xu t n vi c tiêu th s n ph m. cnh tranh trên th tr ng, các doanh nghi p ph i không ng ng nâng cao ch t l ng s n ph m, thay i m u mã cho phù h p v i th hi u ng i tiêu dùng. M t trong các bi n pháp h u hi u nh t mà các doanh nghi p có th c nh tranh trên th tr ng ó là bi n pháp h giá thành s n ph m. Mt s n ph m s n xu t ra có c th tr ng ch p nh n hay không còn ph thu c vào nhi u y u t , trong ó kh n ng ng x giá là m t cách linh ho t bi t tính úng, tính c a m i chi phí phát sinh trong quá trình s n xu t t o ra s n ph m có ý ngh a quy t nh doanh nghi p t n t i và phát tri n. Chi phí t ng hay gi m, giá thành cao hay th p còn là th c o ch t l ng công tác qu n lý, th c o v hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vì v y hoàn thi n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m là vi c r t c n thi t và có ý ngh a quan tr ng trong quá trình hoàn thi n công tác k toán c a doanh nghi p. Xut phát t nh ng lý do trên, vi nh ng ki n th c ã c h c trong tr ng, k t hp v i tình hình th c t t i công ty qua th i gian th c t p cùng v i s h ng d n t n tình c a cô Nguy n Lan H ơ ng và s giúp c a ban lãnh o, phòng k toán Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai, em ã i sâu nghiên c u tìm hi u và l a ch n tài : “K toán t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m t i Công Ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai” làm tài khoá lu n t t nghi p c a mình. 1
2. MC ÍCH NGHIÊN C U: Mc tiêu c a tài này là c ơ s nghiên c u k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m s n xu t: - H th ng hoá c ơ s lý lu n t ch c k toán chi phí s n xu t và giá thành s n ph m i v i m t doanh nghi p. - Nghiên c u th c tr ng công tác t ch c k toán chi phí và giá thành s n ph m i v i doanh nghi p. - Tìm hi u quy trình t p h p chi phí, ánh giá s n ph m d dang và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai. T ó ra gi i pháp, ki n ngh , nh m xu t các bi n pháp ti t ki m chi phí, h th p giá thành s n ph m, nâng cao hi u qu s n xu t c ng nh góp ph n hoàn thi n công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty. 3. PH Ơ NG PHÁP NGHIÊN C U: Trong th i gian th c t t i Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai, ng i vi t ã v n d ng các ph ơ ng pháp sau hoàn thành tài: - Nghiên c u lý thuy t n m rõ c ơ s lý lu n v t p h p chi phí và tính giá thành t i công ty. - Mô t công vi c. - Thu th p s li u t i phòng k toán c a công ty, c n c trên các s li u chi ti t chi phí s n xu t kinh doanh. - Tng h p các thông tin thu th p c, i chi u nh ng ki n th c ã h c và ki n th c trong th c t. - Phân tích, x lý d li u rút ra nh ng nh n xét c ơ b n. - Tham kh o các tài li u chuyên ngành có liên quan. 4. PH M VI NGHIÊN C U: Ph m vi nghiên c u c a tài này t p trung nghiên c u v vi c h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai gm: 2
- Nghiên c u tình hình xu t nh p kho nguyên v t li u tính ra c chi phí nguyên v t li u tr c ti p s n xu t ra thành ph m. - Theo dõi ti n l ơ ng c a công nhân tr c ti p s n xu t s n ph m. - Tp h p chi phí s n xu t chung liên quan n vi c s n xu t s n ph m. Tng h p chi phí s n xu t liên quan tính ra giá thành c a s n ph m nh p kho. 5. KT C U TÀI: Ni dung c a tài g m 3 ph n: Ch ơ ng 1: C ơ s lý lu n k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n phm. Ch ơ ng 2: K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai. Ch ơ ng 3: Nh n xét và ki n ngh v th c tr ng k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai. 3
CH Ơ NG 1: C Ơ S LÝ LU N K TOÁN T P H P CHI PHÍ SN XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M 1.1. Nh ng v n chung v chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m: 1.1.1. Chi phí s n xu t: 1.1.1.1. Khái ni m: Chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao ng s ng và lao ng v t hóa phát sinh trong quá trình ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p trong m t k nh t nh. 1.1.1.2. Phân lo i: Chi phí s n xu t trong doanh nghi p bao g m nhi u lo i, có n i dung kinh t , m c ích công d ng khác nhau. Vì v y, tùy thu c vào yêu c u qu n lý ng i ta ti n hành phân lo i chi phí s n xu t theo nh ng tiêu th c thích h p. • Phân lo i theo ho t ng s n xu t kinh doanh: Cn c vào vi c tham gia c a chi phí và ho t ng s n xu t kinh doanh, toàn b chi phí c chia ra làm 3 lo i: − Chi phí s n xu t kinh doanh : bao g m nh ng chi phí liên quan n ho t ng s n xu t, tiêu th và qu n lý hành chính. − Chi phí ho t ng tài chính : bao g m nh ng chi phí liên quan n ho t ng v u t tài chính. − Chi phí b t th ưng : g m nh ng chi phí ngoài d ki n có th do ch quan hay khách quan mang l i. • Phân lo i chi phí theo n i dung kinh t : Theo cách phân lo i này nh ng kho n chi phí có chung tính ch t kinh t c x p chung vào m t y u t chi phí, toàn b các chi phí c chia thành các y u t sau: 4
− Chi phí nguyên v t li u: g m toàn b giá tr nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph , ph tùng thay th , công c d ng c xu t dùng cho s n xu t, kinh doanh trong k báo cáo, tr nguyên li u, v t li u bán ho c xu t cho xây dng c ơ b n. − Chi phí nhân công : bao g m toàn b chi phí tr cho ng i lao ng th ng xuyên hay t m th i v ti n l ơ ng, ti n công và các kho n ph c p, tr c p có tính ch t l ơ ng trong k báo cáo tr c khi tr các kho n gi m tr . Bao g m c chi phí BHYT, BHXH, KPC mà doanh nghi p ph i n p cho nhà n c theo quy nh. Không bao g m chi phí nhân công cho xây d ng c ơ b n ho c c bù p b ng các ngu n kinh phí khác. − Chi phí kh u hao tài s n c nh : là toàn b s ti n trích kh u hao trong k c a các lo i tài s n c nh dùng trong ho t ng s n xu t. − Chi phí d ch v mua ngoài : là các kho n chi v in n c, in tho i, ti n tr hoa hng i lý, y thác và môi gi i xu t - nh p kh u, qu ng cáo, s a ch a tài s n c nh và các d ch v mua ngoài khác. − Chi phí khác b ng ti n: là toàn b các kho n chi phí b ng ti n chi cho ho t ng sn xu t kinh doanh c a doanh nghi p ngoài các kho n chi phí ã k trên. Các phân lo i này giúp doanh nghi p bi t c trong quá trình s n xu t kinh doanh c n chi dùng nh ng chi phí gì t ó ph c v cho vi c l p, ki m tra và phân tích d toán chi phí. • Phân lo i chi phí theo kho n m c tính giá thành: Theo cách phân lo i này, chi phí s n xu t c phân thành nh ng kho n m c tơ ng ng v i nh ng kho n m c giá thành, nh ng chi phí có chung công d ng kinh t c x p vào m t kho n m c chi phí, không phân bi t tính ch t kinh t c a kho n m c ó nh th nào. Theo quy nh hi n hành, giá thành s n xu t g m có 3 kho n m c chi phí: 5
− Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: nguyên v t li u, v t li u chính, v t li u ph , nhiên li u, tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t, ch t o s n ph m ho c th c hi n các lao v , d ch v . − Chi phí nhân công tr c ti p: là nh ng kho n ti n ph i tr , ph i thanh toán cho công nhân tr c ti p s n xu t s n ph m, tr c ti p thc hi n các lao v , d ch v nh ti n công, các kho n trích theo l ơ ng c a công nhân s n xu t nh : BHXH, BHYT, KPC ( các kho n trích trên ti n l ơ ng theo t l quy nh) − Chi phí s n xu t chung : là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân x ng nh ti n l ơ ng, ph c p ph i tr cho nhân viên phân x ng, chi phí công c d ng c xu t dùng cho phân x ng, b ph n s n xu t, các chi phí d ch v , lao v mua ngoài và chi phí khác thu c ph m vi phân x ng. Phân lo i chi phí theo m c ích công d ng kinh t có tác d ng cho vi c ph c v qu n lý chi phí theo nh m c. ng th i cách phân lo i này là c ơ s cho k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m theo kho n m c là c n c phân tích tình hình th c hi n k t ho ch giá thành và nh m c cho k sau. • Phân lo i chi phí s n xu t theo s bi n ng chi phí: Cn c vào m i quan h gi a chi phí s n xu t kinh doanh v i kh i l ng ho t ng, ng i ta chia chi phí ra làm 3 lo i: chi phí kh bi n, chi phí b t bi n, chi phí h n hp. Ngoài cách phân lo i trên còn có nhi u cách phân lo i khác nh : phân lo i chi phí sn xu t theo m i liên h v i s n ph m ( chi phí tr c ti p, chi phí gián ti p), chi phí n m tr c và chi phí n m sau, chi phí ch phân b và chi phí trích tr c. Tùy thu c vào m c ích qu n lý chi phí t ng ơn v , công ty mà chúng ta có cách phân lo i chi phí phù h p cho công vi c h ch toán chi phí và tính t ng chi phí s n ph m c a doanh nghi p. 6
1.1.2. Giá thành s n ph m: 1.1.2.1. Khái ni m: Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n chi phí v lao ng s ng và lao ng v t hóa có liên quan n kh i l ng công vi c, s n ph m, lao v dch v ã hoàn thành. 1.1.2.2. Phân lo i: • Phân lo i giá thành theo th i gian c ơ s s li u tính giá thành: Giá thành c chia thành 3 lo i: − Giá thành nh m c: là giá thành s n ph m c tính trên c ơ s các nh m c chi phí hi n hành và chi phí tính cho m t ơn v s n ph m. − Giá thành k ho ch : c tính toán trên c ơ s chi phí k ho ch và s l ng s n ph m s n xu t k ho ch. Giá thành k ho ch c tính toán tr c khi b t u quá trình sn xu t kinh doanh c a doanh nghi p. − Giá thành th c t : c tính toán và xác nh trên c ơ s s li u chi phí s n xu t th c t phát sinh và t p h p c trong k c ng nh s l ng sn ph m ã s n xu t và tiêu th trong k . Cách phân loi này có tác d ng trong vi c qu n lý và giám sát chi phí, xác nh c nguyên nhân cao ho c th p h ơn nh m c chi phí trong k h ch toán, t ó iu ch nh k ho ch ho c nh m c sao cho phù h p. • Phân lo i theo n i dung c u thành giá thành: − Giá thành s n xu t: là ch tiêu ph n ánh t t c nh ng chi phí s n xu t tính cho nh ng s n ph m, công vi c, lao v ã hoàn thành trong ph m vi phân x ng s n xu t. Giá thành s n xu t là c n c tính tr giá v n c a hàng bán và tính toán lãi g p trong ho t ng s n xu t kinh doanh. − Giá thành toàn b : là ch tiêu bao g m giá thành s n xu t c a s n ph m c ng chi phí bán hàng và chi phí qu n lý c a doanh nhi p tính cho s n ph m ó. Giá thành toàn b ca s n ph m ch c tính xác nh k t qu c a nh ng s n ph m ã tiêu th . 7
Phân lo i theo cách này giúp nhà qu n lý bi t c k t qu kinh doanh ( lãi, l ) ca t ng m t hàng, t ng lo i d ch v mà doanh nghi p kinh doanh. Tuy nhiên do h n ch nh t nh nên cách phân lo i này ch mang ý ngh a nghiên c u, ít c áp d ng. 1.1.3. Mi quan h gi a chi phí và tính giá thành s n ph m: Gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có m i quan h ch t ch v i nhau, chi phí th hi n m t hao phí còn giá thành bi u hi n m t k t qu c a các quá trình s n xu t. Xét v m t ch t thì chi phí s n xut và giá thành s n ph m gi ng nhau nh ng xét v m t lng thì chúng khác nhau nh ng m t sau: − Chi phí s n xu t ch tính n nh ng chi phí s n xu t phát sinh trong m t k nh t nh không tính n nh ng chi phí có liên quan n s s n ph m hoàn thành hay ch a. Giá thành s n ph m ch tính chi phí liên quan n kh i l ng s n ph m, d ch v ã hoàn thành. − Chi phí s n xu t tính cho m t k , còn giá thành s n ph m liên quan n chi phí sn xu t c a k tr c chuy n sang. 1.1.4. i t ưng t p h p chi phí s n xu t tính giá thành s n ph m: 1.1.4.1. i t ưng t p h p chi phí s n xu t: i t ng t p h p chi phí s n xu t là ph m vi gi i h n. Vì v y i t ng t p h p chi phí có th là n ơi phát sinh chi phí ho c là các i t ng ch u chi phí nh : t ng phân xng, t ng giai on, t ng s n ph m, t ng ơn t hàng Trong công tác k toán chi phí và tính giá thành, vi c xác nh i t ng t p h p chi phí s n xu t là khâu u tiên ây là cơ s xây d ng h th ng ch ng t ban u và xây dng h th ng c ơ s chi ti t c a chi phí s n xu t. 8
1.1.4.2. i t ưng tính giá thành: Vi c xác nh i t ng tính giá thành c n c vào c im, c ơ c u t ch c s n xu t, c im quy trình công ngh , k thu t s n xu t s n ph m Vì v y, i t ng tính giá thành có th là: t ng s n ph m công vi c, ơn t hàng hoàn thành Chúng ta nên c n c vào chu k s n xu t s n ph m, c im t ch c s n xu t mà xác nh i t ng tính giá thành cung c p s li u tính giá thành s n ph m m t cách k p th i. Vì khi chúng ta l a ch n i t ng tính giá thành thích h p s là c ơ s tính giá thành thích h p và chính xác. 1.1.4.3. Mi quan h gi a i t ưng t p h p chi phí s n xu t và i t ưng tính giá thành s n ph m: i t ng t p h p chi phí s n xu t và i t ng tính giá thành s n ph m có n i dung khác nhau nh ng có m i quan h m t thi t v i nhau. Chúng gi ng nhau b n ch t chung là ph m vi gi i h n t p h p chi phí, tuy nhiên chúng có nh ng im khác nhau nh : − Xác nh i t ng t p h p chi phí s n xu t là xác nh ph m vi phát sinh chi phí, còn i t ng tính giá thành có liên quan n k t qu c a quá trình s n xu t. − Mt i t ng t p h p chi phí s n xu t có th bao g m nhi u i t ng tính giá thành, và ng c l i m t i t ng tính giá thành s n ph m có th bao g m nhi u i tng t p h p chi phí s n xu t. 1.1.5. K tính giá thành: K tính giá thành là kho ng th i gian c n thi t ph i ti n hành t ng h p chi phí s n xu t tính giá thành và giá thành ơ n v , th ng là hàng tháng, quý, n m ho c theo ơn t hàng. Vi c xác nh k tính giá thành tùy thu c vào c im kinh t , k thu t và nhu cu thông tin c a m i doanh nghi p. 9
1.1.6. Trình t t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m: Bưc 1: T p h p chi phí s n xu t vào các i t ng ch u chi phí có liên quan. Bưc 2: Tính toán phân b và k t chuy n các chi phí ã t p h p vào tài kho n tính giá thành và theo các i t ng ch u chi phí ã c xác nh. Bưc 3: Ki m kê và ánh giá s n ph m d dang cu i k . Bưc 4: Tính giá thành c a s n ph m hoàn thành trong k . 1.2. K toán t p h p và phân b chi phí s n xu t: 1.2.1. Chi phí nguyên v t liu tr c ti p: 1.2.1.1. Khái ni m và nguyên t c h ch toán: • Khái ni m: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p là toàn b chi phí v các lo i nguyên v t li u mà chúng c u thành nên th c th s n ph m, bao g m: chi phí v nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph , bán thành ph m mua ngoài, xu t dùng tr c ti p cho s n xu t s n ph m. • Nguyên t c: Nguyên v t li u tr c ti p khi xu t dùng ph i liên quan tr c ti p t i t ng i t ng tp h p chi phí và ph i c tính theo giá th c t . Chi phí nguyên v t li u tr c ti p ch nh ng chi phí nguyên v t li u th c s s dng vào quá trình s n xu t, ch t o s n ph m thì m i c t p h p và k t chuy n vào các tài kho n có liên quan n tính giá thành th c t c a s n ph m hoàn thành. 1.2.1.2. Ph ươ ng pháp phân b chi phí NVLTT: Nguyên v t li u s d ng s n xu t ra nhi u lo i s n ph m nh ng không th xác nh m c tiêu hao th c t cho t ng lo i s n ph m thì k toán ph i ti n hành phân b theo tiêu th c phù h p 10
Các tiêu th c có th s d ng: nh m c tiêu hao cho t ng lo i s n ph m, h s phân b c quy nh, t l tr ng l ng s n ph m c s n xu t. Mc phân b chi phí v nguyên v t li u chính dùng cho t ng lo i s n phm c xác nh theo công th c t ng quát sau: Tng giá nguyên v t Mc phân b li u chính xu t dùng Kh i l ng c a t ng CPNVL chính i t ng c xác = X cho t ng i Tng s kh i l ng các tiêu th c c nh theo m t tiêu tng xác nh theo m t tiêu th c nh t nh th c nh t nh 1.2.1.3. Ch ng t và tài kho n s d ng: • Ch ng t - Gi y báo v t t còn l i cu i k , l nh s n xu t, phi u xu t kho. - Hóa ơ n (GTGT), hóa ơ n bán hàng, phi u chi, gi y báo n - Các b ng phân b nguyên v t li u. ••• Tài kho n s d ng: TK 621: “ chi phí nguyên v t li u tr c ti p” N TK 621 – Chi phí nguyên v t li u tr c ti p Có Tài kho n này không có s d ư • Kt chuy n chi phí nguyên v t li u • Chi phí nguyên v t li u tr c ti p tr c ti p phát sinh • Tr giá nguyên v t li u trong k dùng không h t. 1.2.1.4. Ph ươ ng pháp h ch toán: Xu t nguyên v t li u s n xu t s n ph m, ghi: N TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p Có TK 152: Nguyên li u, v t li u. 11
Mua và xu t th ng nguyên v t li u s n xu t s n ph m, theo PP thu GTGT kh u tr , ghi: N TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. N TK 1331: Thu GTGT kh u tr . Có TK 111, TK 112, TK 331 Nh p l i nguyên v t li u th a t phân x ng s n xu t, ghi: N TK 152: Nguyên li u, v t li u. Có TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Cu i k k t chuy n chi phí nguyên v t li u tr c ti p v t nh m c và TK 632, ghi: N TK 632: Giá v n hàng bán. Có TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Cu i k , k toán k t chuy n chi phí nguyên v t li u tr c ti p vào TK 154, ghi: N TK 154: Chi phí SXKD d dang. Có TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Sơ 1.1 : Hch toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p. TK 152 TK 621 TK 154 Xu t kho NVL Kt chuy n CPNVL tr c ti p s n xu t s n ph m vào chi phí SXKD d dang TK 111,TK 112, TK331, TK 141 TK 152 Mua NVL xu t th ng NVL th a nh p l i kho SX s n ph m 12
1.2.2. Chi phí nhân công tr c ti p: 1.2.2.1. Khái ni m: Chi phí nhân công tr c ti p là bi u hi n b ng ti n c a các hao phí v lao ng sng. Vi c t ch c qu n lý ti n l ơ ng lao ng là n i dung quan tr ng trong doanh nghi p. Ngoài ti n l ơ ng và các kho n trích theo l ơ ng theo quy nh hi n hành thì các ơ n v còn có th thêm các kho n chi phí trích tr c l ơ ng ngh phép c a ng i lao ng. 1.2.2.2. Ch ng t và tài kho n s d ng: • Ch ng t , s sách: − Bng ch m công, b ng thanh toán ti n l ơ ng, ti n th ng. − Bng kê trích n p các kho n trích theo l ơ ng. − Bng phân b ti n l ơ ng. − Phi u xác nh n s n ph m, công vi c hoàn thành. − S chi ti t, s cái chi phí nhân công tr c ti p. • Tài kho n s d ng: TK 622: “ Chi phí nhân công tr c ti p” N TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p Có Tài kho n này không có s d • Chi phí nhân công tr c ti p phát • Kt chuy n chi phí nhân công tr c sinh ti p 1.2.2.3. Ph ươ ng pháp h ch toán: Ti n l ơ ng ph i tr cho công nhân tr c ti p s n xu t, ghi: N TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p. Có TK 334: Ph i tr cho ng i lao ng. Trích các kho n b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn và b o hi m th t nghi p c a công nhân tr c ti p s n xu t, ghi: N TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p. 13
Có TK 338: Ph i tr , ph i n p khác. Trích tr c ti n l ơ ng ngh phép c a công nhân tr c ti p s n xu t, ghi: N TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p. Có TK 335: Chi phí ph i tr . Kt chuy n chi phí nhân công tr c ti p s n xu t vào TK 154. ghi: N TK 154: Chi phí SXKD d dang Có TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p. Sơ 1.2 : H ch toán chi phí nhân công tr c ti p. TK 334 TK 622 TK 154 K/C CPNCTT s n xu t Chi phí l ơ ng c a CN tr c ti p SX TK 338 Các kho n trích theo l ơ ng TK 335 Trích tr c l ơng ngh phép 1.2.3. K toán chi phí s n xu t chung: 1.2.3.1. Khái ni m: − Chi phí s n xu t chung là chi phí c dùng qu n lý và ph c v cho quá trình sn xu t ra s n ph m, bao g m: − Chi phí l ơ ng và các kho n theo l ơ ng c a nhân viên phân x ng. − Chi phí v t li u. − Chi phí công c d ng c . − Chi phí kh u hao TSC phân x ng s n xu t. − Chi phí d ch v mua ngoài nh : in, n c, in tho i, s a ch a TCS , 14
− Chi phí b ng ti n khác. Chi phí s n xu t chung c t p h p theo t ng phân x ng s n xu t ho c b ph n sn xu t kinh doanh. Vi c t p h p c th c hi n hàng tháng vào cu i m i tháng r i ti n hành phân b cho t ng i t ng tính giá thành. Cách phân b t ơ ng t nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p, tiêu th c phân b có th là NVL chính ho c s l ng s n ph m hoàn thành. 1.2.3.2. Ch ng t và tài kho n s d ng: • Ch ng t , s sách: − Bng l ơ ng, b ng phân b ti n l ơ ng. − Phi u xu t kho. − Hóa ơ n d ch v . − Bng phân b NVL, công c c ng c . − Bng phân b kh u hao TSC . − S chi ti t chi phí s n xu t chung. − S cái chi phí s n xu t chung. • Tài kho n s d ng: TK 627: “Chi phí s n xu t chung”. N TK 627: Chi phí s n xu t chung Có Tài kho n này không có s d • Các kho n gi m tr chi phí s n xu t • Chi phí s n xu t chung phát sinh chung. • Kt chuy n chi phí s n xu t chung. 1.2.3.3. Ph ươ ng pháp h ch toán: Ti n l ơ ng ph i tr cho nhân viên phân x ng, ghi: N TK 6271: Chi phí s n xu t chung. Có TK 334: Ph i tr ng i lao ng. 15
Trích các kho n BHXH, BHYT, BHTN, KPC c a nhân viên phân x ng vào chi phí s n xu t, ghi: N TK 6271: Chi phí s n xu t chung. Có TK 338: Ph i tr - ph i n p khác. Xu t v t li u cho phân x ng ghi: N TK 6272: Chi phí s n xu t chung. Có TK 152: Nguyên li u – v t li u. Xu t công c d ng c cho phân x ng, ghi: N TK 6273: Chi phí s n xu t chung. Có TK 153: Công c d ng c . Trích kh u hao TSC b ph n s n xu t, ghi: N TK 6274: Chi phí s n xu t chung. Có TK 214: Hao mòn TSC . Chi phí in, n c, in tho i, dùng b ph n phân x ng, ghi: N TK 6277: Chi phí s n xu t chung. Có TK 331, TK 335, TK 111, TK 112. Trích tr c chi phí s a ch a TSC dùng phân x ng s n xu t, ghi: N TK 6278: Chi phí s n xu t chung. Có TK 335: Chi phí ph i tr . Phát sinh gi m chi phí s n xu t chung, ghi: N TK 111, TK 112, TK 138: Có TK 627: Chi phí s n xu t chung. Chi phí s n xu t chung c nh không phân b c ghi nh n vào giá v n hàng bán trong l do m c s n xu t th c t th p h ơn công su t bình th ng c a máy móc thi t b, ghi: N TK 632:Giá v n hàng bán. Có TK 627: Chi phí s n xu t chung. Cu i k , tính và phân b chi phí s n xu t chung vào TK 154, ghi: N TK 154: Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Có TK 627: Chi phí s n xu t chung. 16
Sơ 1.3: H ch toán t ng h p chi phí s n xu t chung. TK 334, TK 338 TK 627 TK 111, TK 112, TK 138 Lơ ng và các kho n trích theo l ơ ng c a NV phân x ng Các kho n gi m chi phí sn xu t chung TK 142, TK 152, TK 153 TK 154 Xu t VL, công c - d ng c Kt chuy n chi phí s n xu t chung TK 214 Kh u hao TSC TK 331, TK 335 Chi phí in, n c, s a ch a thuê ngoài 1.3. K toán các kho n thi t h i trong s n xu t: 1.3.1. Thi t h i v s n ph m h ng trong s n xu t: 1.3.1.1. Khái ni m Sn ph m h ng c chia làm hai lo i: Sn ph m h ng có th s a ch a c là nh ng s n ph m b h h ng nh ng có th sa ch a c v m t k thu t và có l i v kinh t . Thi t h i s n ph m h ng s a ch a c bao g m các kho n chi phí dùng s a ch a, nh ti n l ơ ng công nhân s a ch a, chi phí v t li u, tr i kho n thu t b i th ng do ng i ph m l i gây ra. Sn ph m h ng không th s a ch a c là nh ng s n ph m h ng không th s a ch a c v m t k thu t ho c có th s a ch a nh ng không có l i v m t kinh t . Thi t hi v s n ph m h ng này là toàn b giá tr s n ph m h ng trong quá trình ch bi n tr i giá tr ph li u thu h i c và các kho n b i th ng do ng i ph m l i gây ra. 17
1.3.1.2. Ch ng t , s sách: - Bng ánh giá s n ph m hoàn thành trong k - Phi u thu, phi u chi. - S chi ti t chi phí SXKD d dang - S chi ti t TK 621, TK 622, TK 623, TK 627, TK 111 1.3.1.3. Tài kho n s d ng: TK 154 “Chi phí SXKD d dang” TK 621 “Chi phí NVLTT” TK 622 “Chi phí NCTT” TK 627 “Chi phí SXC” TK 111 “Ti n m t” 1.3.1.4. Ph ươ ng pháp h ch toán : • Sn ph m h ng s a ch a ưc: Chi phí s a ch a s n ph m h ng phát sinh, ghi: N TK 621, TK 622, TK 623, TK 627. Có TK 152, TK 153, TK 334, TK 338, Cu i k , k t chuy n các chi phí s n xu t vào TK 154, ghi: N TK 154 Có TK 621, TK 622, TK 627 X lý ng i có l i b i th ng, ghi gi m chi phí: N TK 111, TK 112, TK 138 Có TK 632 • Sn phm h ng không s a ch a ưc: Ghi nh n thu c t ph li u s n ph m h ng ho c do b i th ng thi t h i: N TK 111, TK 112, TK 138, TK 152, TK 153. Có TK 632 ng th ơi gi m chi phí do t ph li u thu c, ghi: 18
N TK 154 Có TK 111, TK 112, TK 138, TK 152, TK 153 Sơ 1.4: H ch toán s n ph m h ng s a ch a ưc TK 621, TK 622, TK 627 TK 154 TK 111, TK 112, TK 138 Kt chuy n chi phí s a ch a X lý ng i có l i bi th ng TK 632 Sơ 1.5: H ch toán s n ph m h ng không th s a ch a. TK 111, TK 112, TK 138, TK 154 TK 152, TK 153 Ghi gi m chi phí t ph li u thu c TK 632 Ghi nh n thu t ph li u SP h ng ho c b i th ng thi t h i 1.4. K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành: 1.4.1. K toán t p h p chi phí s n xu t theo ph ươ ng pháp kê khai th ưng xuyên: 1.4.1.1. Tài kho n s d ng: − K toán s d ng tài kho n 154 “Chi phí s n xu t kinh doanh d dang” ph n ánh kh i l ng s n ph m d ch v trong k , chi phí s n xu t kinh doanh u k , cu i k c a ho t ng s n xu t kinh doanh và thuê ngoài gia công ch bi n các ơn v s n xu t kinh doanh. 19
− Chi phí kinh doanh ho ch toán trên tài kho n 154 ph i c chi ti t theo a im phát sinh chi phí, theo lo i nhóm s n ph m, ho c chi ti t b ph n s n ph m − Vào cu i m i k , k toán ph i t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí s n xu t chung th c t phát sinh k t chuy n vào tài kho n tính giá thành. N TK 154: Chi phí s n xu t kinh doanh d dang Có S d n : Chi phí SXKD d dang hi n có • Tp h p chi phí s n xu t phát • Các kho n làm gi m chi phí s n xu t. sinh trong k • Giá thành s n ph m, d ch v hoàn thành. 1.4.1.2. Ph ươ ng pháp h ch toán: Cu i k , k t chuy n CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC theo t ng i t ng t p h p chi phí, ghi: N TK 154: chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Có TK 621: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Có TK 622: Chi phí nhân công tr c ti p. Có TK 627: Chi phí s n xu t chung. Tr giá s n ph m h ng không s a ch a c, b t b i th ng, ghi: N TK 138: Ph i thu khác. N TK 334: Ph i tr công nhân viên. Có TK 154: Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Giá thành th c t s n ph m hoàn thành nh p kho trong k , ghi: N TK 155: Thành ph m. Có TK 154: Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. 20
Sơ 1.6: H ch toán t p h p CPSX và tính giá thành s n ph m. TK 621 TK 154 TK 155 Kt chuy n chi phí s n xu t Nh p kho thành ph m TK 622 TK 138, TK 334 Kt chuy n chi phí s n xu t Thu b i th ng do làm hng s n ph m TK 627 Kt chuy n chi phí s n xu t 1.4.2. ánh giá s n ph m d dang: Sn ph m d dang cu i k là nh ng s n ph m mà t i th i im tính giá thành nó còn n m trên ây chuy n s n xu t ch a ch t o xong, ho c ã ch t o xong nh ng ch a ki m nghi m nh p kho. ánh giá s n ph m d dang cu i k là công vi c k toán nh m xác nh CPSX nm trong s n ph m d dang cu i k qua ó cung c p s li u cho vi c tính giá thành s n ph m. Vi c ánh giá m t cách trung th c, h p lý giá tr s n ph m d dang ph thu c vào công tác ki m kê và ph ơ ng pháp ánh giá s n ph m d dang c l a ch n. 1.4.2.1. Ph ươ ng pháp chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Áp d ng trong tr ng h p chi phí nguyên v t li u chi m t tr ng cao ( t 80% tr lên) trong t ng giá thành s n ph m, NVL c b ngay t u quy trình s n xu t, và sn ph m ang ch t o gi a các k n nh. Theo phơ ng pháp này thì tr giá s n ph m d dang cu i k c tính theo tr giá NVL tr c ti p, còn CPNCTT và CPSXC c tính ht vào tr giá s n ph m hoàn thành trong k , theo công th c: Tr giá Chi phí SXKD CPNVLTT (chính) SP + d dang u k phát sinh trong k d dang = X S l ng SP d S l ng SP d cu i k S l ng SP hoàn + dang cu i k thành trong k dang cu i k 21
1.4.2.2. Ph ươ ng pháp ưc l ưng s n ph m hoàn thành t ươ ng ươ ng: Ph ơ ng pháp này áp d ng cho các ơn v có t tr ng các kho n m c chi phí s n xu t không chênh l ch nhi u trong t ng giá thành và nguyên v t li u c b m t l n ngay t u quy trình s n xu t. S l ơ ng SP d dang quy i = s l ng SP d dang X T l hoàn thành c a SP d dang Chi phí Chi phí SXKD Chi phí s n xu t SX d + d dang u k phát sinh trong k dang = X S l ng SP d S l ng SP d cu i k S l ng SP hoàn + dang quy i thành trong k dang quy i 1.4.2.3. Tính tr giá s n ph m d dang theo chi phí s n xu t nh m c: Ph ơ ng pháp này t ơ ng t nh ph ơ ng pháp dánh giá s n ph m d dang cu i k theo s n l ng hoàn thành t ơ ng ơ ng nh ng tính b ng chi phí nh m c. Công th c: Tr giá SP Chi phí SX S l ng SP d dang d dang = nh m c cho X (ho c s l ng SP d dang quy cu i k mt ơn v SP i theo t l hoàn thành) 1.4.3. Ph ươ ng pháp tính giá thành s n ph m: xác nh c giá thành s n ph m, có r t nhi u ph ơ ng pháp m i doanh nghi p l a ch n sao cho phù h p v i ho t ng s n xu t kinh doanh c a mình. 1.4.3.1. Ph ươ ng pháp tr c ti p (gi n ơn): Ph ơ ng pháp này th ng c áp d ng cho các doanh nghi p có quy trình s n xu t gi n ơn, khép kín, chu k s n xu t ng n, m t hàng ít. i t ng t p h p chi phí là 22
sn ph m ho c phân x ng. i t ng tính giá thành là s n ph m. K tính giá thành là tháng, quý, n m Công th c tính giá thành s n ph m: Tng giá thành CP SX Chi phí SX Tr giá SP Giá tr ph SP hoàn thành = SP d dang + phát sinh - d dang - li u thu h i u k trong k cu i k (n u có) Giá thành ơ n v SP = T ng giá thành SP / S l ng SP hoàn thành 1.4.3.2. Ph ươ ng pháp h s : c áp d ng trong doanh nghi p mà trong cùng m t quá trình s n xu t cùng s dng m t th nguyên li u và m t l ng lao ng nh ng thu c m t lúc nhi u lo i s n ph m khác nhau nh : doanh nghi p bánh k o i v i ph ơ ng pháp này thì nhóm s n ph m hay phân x ng s là i t ng t p h p chi phí. Còn i t ng tính giá thành là tng lo i thành ph m và k tính giá thành s là tháng, quý ho c n m Bưc 1: Quy i s n ph m t nhiên v s n ph m chu n: Tng SP chu n = S l ng SP s n xu t th c t X H s quy i Bưc 2: Xác nh giá thành s n ph m quy i: Giá thành 1 SP quy i = T ng giá thành SP quy i / S l ng SP quy i Bưc 3: Tính giá thành t ng lo i s n ph m. 1.4.3.3. Ph ươ ng pháp t l : c áp d ng i v i doanh nghi p s n xu t có quy trình công ngh s n xu t, k t qu có các s n ph m cùng lo i, khác quy cách, ph m c p, Trong tr ng h p này, gi m b t m t s s n ph m công vi c h ch toán, có th ti n hành t p h p CPSX theo 23
nhóm s n ph m ho c phân x ng. và i t ng tính giá thành là thành ph m theo t ng quy cách, v i k tính giá thành là tháng, quý, n m. Bưc 1: Tính t ng giá thành th c t c a nhóm SP – t ng kho n m c chi phí b ng ph ơ ng pháp gi n ơn Bưc 2: Tính t ng giá thành nh m c nhóm SP – t ng kho n m c chi phí Tng giá thành Tng s n l ng Giá thành nh nh m c c a = sn ph m có X mc ơn v nhóm sn ph m i quy cách i sn ph m i Bưc 3: Xác nh t l tính giá thành c a t ng kho n m c chi phí. T l Tng giá thành th c t c a nhóm s n ph m tính giá = thành Tng giá thành nh m c c a nhóm s n ph m i Bưc 4: Tính t ng giá thành th c t t ng lo i s n ph m – t ng kho n m c chi phí. Tng giá thành Tng giá thành th c t t ng lo i = T l tính giá X nh m c nhóm sn ph m thành sn ph m Bưc 5: Tính giá thành ơ n v th c t s n ph m t ng lo i – t ng kho n m c chi phí. Giá thành Tng giá thành th c t tng lo i s n ph m ơ n v th c = t SP c a Sn l ng t ng lo i s n ph m hoàn thành. tng lo i 1.4.3.4. Ph ươ ng pháp ơ n t hàng: Ph ơ ng pháp này áp d ng cho các doanh nghi p s n xu t t ng ơn t hàng , ơ n chi c, nhi u công vi c khác nhau v i t ng ơn t hàng là i t ng h ch toán chi phí sn xu t và c ng là i t ng tính giá thành. K tính giá thành là th i im b t u cho n khi hoàn thành ơ n t hàng. 24
Theo ph ơ ng pháp tính giá thành theo ơ n t hàng, k toán ph i m s theo dõi riêng t ng s n ph m theo t ng ơn t hàng. Hàng tháng, c n c chi phí s n xu t ã t p hp theo t ng phân x ng trong s k toán chi ti t ghi vào các b ng tính giá thành có liên quan. Khi hoàn thành vi c s n xu t, k toán tính giá thành s n ph m b ng cách c ng toàn b chi phí s n xu t ã t p h p trên b ng tính giá thành. 1.4.3.5. Ph ươ ng pháp phân b ưc: Ph ơ ng pháp tính giá thành phân b c áp d ng cho các doanh nghi p có quy trình sn xu t m t s n ph m ph c t p ki u liên t c, qua nhi u công on khác nhau, s n ph m ph i tr i qua nhi u giai on ch bi n liên t c kê ti p nhau, n a thành ph m giai on tr c là i t ng tính giá thành giai on sau. M i công on, k toán ph i xác nh i t ng tính giá thành là bán thành ph m và thành ph m. Chi phí s n xu t c t p hp theo t ng công on và c k t chuyn l n l t t công on tr c sang công on ti p theo. Ph ơ ng pháp tính giá thành phân b c có m t s c im sau: i t ng k toán chi phí s n xu t trong tr ng h p này là t ng công on, t ng b ph n ( phân x ng) khác nhau trong quy trình s n xu t s n ph m. S n ph m trong tng công on c tr ng là s n ph m d dang, k toán chi phí s n xu t trong tr ng h p này có c tr ng là tính giá tr s n ph m d dang theo nhi u ph ơ ng pháp tính khác nhau. i t ng tính giá thành: vi c xác nh i t ng tính giá thành còn ph thu c vào c im quy trình công ngh và tính ch t s d ng s n ph m. i t ng tính giá thành trong tr ng h p tính giá thành phân b c có th là thành ph m hay bán thành ph m. 1.4.3.6. Ph ươ ng pháp l a tr tr giá s n ph m ph : Áp d ng khi trong cùng công ngh s n xu t, k t qu s n xu t có s n ph m chính và s n ph m ph , nh s n xu t ng có s n ph m chính là ng, s n ph m ph là m t ng. i t ng tính giá thành trong tr ng h p này là s n ph m chính. T ng giá thành sn ph m chính hoàn thành là toàn b chi phí s n xu t nh ng lo i tr chi phí s n xu t c a sn ph m ph . Th ng thì chi phí s n xu t ph c tính theo giá k ho ch, ho c ph n chênh l ch gi a giá bán tr i ph n l i nhu n nh m c và thu . 25
1.4.3.7. Phươ ng pháp nh m c: Áp d ng v i các doanh nghi p có quy trình công ngh n nh và ã xây d ng c h th ng nh m c kinh t - k thu t tiên ti n nh m c chi phí h p lý. Theo ph ơ ng pháp này, chi phí s n xu t v t nh m c không c tính vào giá thành s n ph m, d ch v , mà c tính vào giá v n hàng bán. Tính giá thành s n ph m theo ph ơ ng pháp nh m c s ki m tra th ng xuyên, kp th i tình hình th c hi n nh m c, d toán chi phí v t nh m c, gi m b t kh i lng ghi chép và tính toán c a k toán. Trình t ti n hành tính giá s n ph m theo ph ơ ng pháp nh m c nh sau: Bưc 1: Tính giá thành nh m c c a s n ph m trên c ơ s các nh m c kinh t - k thu t và s l ng bán thành ph m, s l ng s n ph m hoàn thành trong k . Bưc 2: Xác nh t l gi a giá thành th c t và giá thành nh m c. H s gi a giá Tng giá thành th c t thành th c t và giá = thành nh m c Tng giá thành nh m c Bưc 3: Tính giá thành th c t cho t ng s n ph m theo công th c: Tng giá thành Tng giá thành ± Chênh l ch do thay ± Chênh l ch do th c t = nh m c i nh m c thoát ly nh m c 26
CH Ơ NG 2: K TOÁN TP H P CHI PHÍ SN XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M T I CÔNG TY C PH N V T T NÔNG NGHI P NG NAI. 2.1. Gi i thi u chung v công ty: Tên, a ch : • Tên công ty: Công ty C ph n V t t ư nông nghi p ng Nai • Tên giao d ch qu c t : DONG NAI JOINT STOCK COMPANY OF AGRICULTURAL MATERIAL • Tên vi t t t: DOCAM • Logo: • a ch : ng s 1, khu công nghi p Biên Hòa 1, ph ng An Bình, thành ph Biên Hòa, tình ng Nai. • Mã s thu : 3600333736 • Ngân hàng giao d ch: Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn ng Nai • Tài kho n s d ng: 5900211030045 • Ng i i di n theo pháp lu t: Tr n Th Ánh Loan • in tho i: 0613 836074, 833289, 836270. • S fax: 0613 836740, 061 8830334 • Email: docam@hcm.vnn.vn • Website: www.docam.vn 2.1.1. Tóm l ưc quá trình hình thành và phát tri n: Giai on tr ưc 1992: Vào n m 1971, xu t phát t ch tr ơ ng m r ng c a cho t b n n c ngoài u t vào mi n nam c a ch Sài Gòn, khu công nghi p Sài Gòn – Biên Hòa ã c thành lp t p trung h ơn 80% n ng l c s n xu t công nghi p c a mi n nam v i máy móc thi t b 27
khá hi n i. H ơn 100 c ơ s s n xu t, nhà máy xí nghi p ra i hot ng trong các l nh vc. Trong b i c nh ó, m t công trình c u t xây d ng làm ch c n ng kinh doanh phân bón, thu c tr sâu ph c v nông nghi p ra i. - Sau gi i phóng 30/04/1975, Công Ty Nông Nghi p ng Nai ti p qu n c ơ s này. V i ch c n ng ban u ho t ng t ơ ng t nh m t xí nghi p kho v n chuy n v v t t nông nghi p, ch u s qu n lý và iu ph i toàn di n c a công ty Nông Nghi p và UBND t nh ng Nai v i tên g i “Công Ty V t T Nông Nghi p. Ngày 8/7/1987 UBND Tnh ng Nai ra quy t nh sát nh p Công ty V t t Nông nghi p v i Chi C c B o V Th c V t và Xí Nghi p Gi ng Cây Tr ng thành Công Ty D ch V K Thu t Cây Tr ng tr c thu c S Nông Nghi p T nh ng Nai. Giai on sau n m 1992: - Th c hi n ngh nh 388/H BT ngày 29/11/1991 và ngh nh s 156/H TB ngày 07/05/1992 c a H I NG B TR NG (nay là chính ph ) v vi c s a i quy ch và gi i th doanh nghi p nhà n c, ngày 18/05/1992 công ty ã xây d ng iu l và t ch c ho t ng qu n lý ơn v . Thành l p Công Ty TNHH MTV V t T Nông Nghi p ng Nai. - Theo dòng ch y th i gian, sau khi Vi t Nam gia nh p WTO hình th c doanh nghi p TNHH MTV V t T Nông Nghi p ng Nai ã không còn phù h p nên Công Ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai (DOCAM) ra i. - n tháng 11 n m 2009UBND T nh ng Nai ra Quy t nh s 3310/Q -UBND ngày 11/11/2009 v vi c phê duy t ph ơ ng án và c chuy n i t Công Ty TNHH MTV Vt T Nông Nghi p ng Nai thành Công Ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai theo gi y ch ng nh n ng ký kinh doanh s 3600333736 ng ký l n u ngày 01/03/2010 do S K Ho ch và u T T nh ng Nai c p. 2.1.2. Ch c n ng c a doanh nghi p: S K ho ch và u t ng Nai ã c p gi y ch ng nh n ng ký kinh doanh và ng ký mã s thu s 3600333736 ngày 01/3/2010 cho Công ty C ph n V t t nông nghi p ng Nai v i ngành ngh kinh doanh: 28
- Mua bán, xu t nh p kh u: phân bón, nông s n, thu c tr sâu, thu c b o v th c vt, thu c thú y ch n nuôi và thu c thú y th y s n; v t t thi t b ph tùng máy móc nông nghi p và th y s n, th c n gia súc, gia c m và th y s n, lâm s n, hàng th công m ngh , l ơ ng th c th c ph m, gi ng cây tr ng, ch t kích thích cây tr ng và v t nuôi. - Mua bán v t li u xây d ng, s t thép xi mng, h t nh a. Kinh doanh nhà . - Sn xu t ch bi n phân bón t ng h p, phân vi sinh, vi l ng, phân c ch ng, bao bì PP. - Gia công ch bi n và i lý mua bán hàng nông s n ( i v i h t iu và bông v i ph i th c hi n theo Quy t nh s 80/2002/Q -TTg ngày 24/6/2002 c a Th tng Chính ph ), l ơ ng th c, nông s n th c ph m ch bi n. - u t xây d ng, kinh doanh c ơ s h t ng nông nghi p, h t ng khu dân c , khu công nghi p và nhà . - Vn t i hàng hóa ng b . D ch v cho thuê kho, x ng, giao nh n hàng hóa qu c t , n i a và d ch v xu t nh p kh u. - Mua bán, ơ m gi ng, nuôi tr ng hoa phong lan, cây c nh. - Gia công óng gói, i lý mua bán l ơ ng th c, th c ph m. 2.1.3. Quy mô hi n t i c a công ty: 2.1.3.1. Quy mô v v n: S K ho ch và u t ng Nai ã c p gi y ch ng nh n ng ký kinh doanh và ng ký mã s thu s 3600333736 ngày 01/3/2010 cho Công ty C ph n V t t nông nghi p ng Nai chính th c i vào ho t ng v i s v n iu iu l là: - Vn iu l :100.000.000.000 . Trong ó: • Vn nhà n c chi m 72,108% = 72.108.000.000 ng • Vn c ông chi m 27,892% = 27.892.000.000 ng - S l ng c ph n: 10.000.000c ph n - Mnh giá m t c ph n: 10.000 ng. Tt c c ph n c a công ty phát hành vào th i im c ph n hóa là c ph n ph thông theo t l và cho các i t ng nh sau: 29
Bng 2.1: T l c ph n ph thông. S l ng T l STT i t ng c ông Giá tr c ph n c ph n (%) 1 Nhà n c 7.210.800 72.108.000.000 72,108 2 T ch c công oàn công ty 300.000 3.000.000.000 3,000 3 Ng i lao ng trong doanh nghi p 873.700 8.737.000.000 8,737 4 Các i t ng khác bên ngoài DN 1.615.000 16.155.000.000 16,5 Cng 10.000.000 100.000.000.000 100 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) 2.1.3.2. Quy mô v lao ng: Công ty C ph n V t t Nông nghi p ng Nai là Công ty th ơ ng m i d ch v nên s l ng công nhân tr c ti p lao ng ch t p trung t i Nhà máy Phân bón, còn ch y u tp trung bán hàng tiêu th s n ph m và các b ph n ph tr , c ơ c u nh sau: Tng s lao ng: 74 ng i − Lao ng tr c ti p s n xu t: 12 ng i − Lao ng gián ti p và ph tr : 62 ng i. Trong ó: − Lao ng nam: 57 ng i chi m 77% − Lao ng n : 17 ng i chi m 23%. Do công vi c c n có chuyên môn cao nên i ng lao ng c a công ty u có trình ph n l n t trung c p tr lên: − Trình trên i h c: 01 − Trình cao ng, i h c: 26 − Trình s ơ c p, h c ngh và trung c p: 26 − Trình lao ng ph thông: 21 − Công Ty ang không ng ng nâng cao trình chuyên môn và tay ngh cho công nhân viên . 30
2.1.4. B máy t ch c: Sơ 2.1: B máy t ch c c a Công ty i h i ng c ông Ban ki m soát Hi ng qu n tr Ban Giám c Phòng k Phòng k Phòng Phòng Phòng kho ho ch toán kinh doanh TC-HC Nhà máy Tr m Chi Tr m Tr m Tr m Tr m Tr m Phân Tân nhánh Vnh Tân Phú Xuân Cm M Lâm San bón Phong TP.HC C u L c (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) 2.1.5. Tình hình ho t ng kinh doanh và m ng l ưi ho t ng c a công ty: Mng l i ho t ng c a công ty ho t ng h u h t các vùng nông nghi p quan tr ng t nh ng Nai và m t s khu v c ngoài t nh. n nay công ty có 5 tr m,01 xí nghi p, 01 nhà máy s n xu t và 01 chi nhánh cung ng v t t nông nghi p và thu mua các s n ph m nông nghi p t i các huy n t nh nh sau: Tr m v t t nông nghi p C m M Tr m v t t nông nghi p Lâm San Tr m v t t nông nghi p Tân Phú Tr m v t t nông nghi p Tân Phong Tr m v t t nông nghi p V nh C u Tr m v t t nông nghi p Xuân L c Ca hàng v t t nông nghi p Xuân Tây 31
Nhà máy s n xu t phân NPK Chi nhánh v t t nông nghi p t i Thành ph H Chí Minh Bng 2.2: B ng kê các tr m bán hàng n m 2013 DOANH THU STT TR M VAT 5% TNG CH A VAT 1 Tr m VTNN Tân Phú 10.346.834.700 517.341.699 10.864.176.399 2 Tr m VTNN Xuân L c 3.013.616.050 144.767.406 3.158.383.456 3 Tr m VTNN Lâm San 7.033.044.700 351.652.238 7.384.696.938 4 Ca hàng VTNN Xuân Tây 1.819.088.750 90.954.441 1.910.043.191 5 Tr m VTNN C m M 6.460.421.316 323.021.064 6.783.442.380 6 Tr m VTNN Tân Phong 7.416.191.100 370.809.555 7.787.000.655 7 Tr m VTNN V nh C u 8.356.655.895 397.685.393 8.754.341.252 Tng 44.445.852.475 2.196.231.796 46.642.084.271 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) 2.1.6. Gi i thi u phòng k toán và h th ng thông tin k toán t i công ty: 2.1.6.1. Sơ t ch c phòng k toán: 32
Sơ 2.2: T ch c phòng k toán K toán tr ng K toán K toán ngân K toán v t K toán giá thanh toán ,công hàng, tài s n t hàng hóa thành ,kê n c nh khai thu K toán bán K toán Th qu hàng Theo dõi các tr m (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) 2.1.6.2. H th ng thông tin k toán: Hi n nay công ty ang s d ng hình th c k toán “Nh t ký chung trên máy vi tính”. - Ch k toán áp d ng : Công ty áp d ng ch k toán DN Vi t Nam, h th ng tài kho n Công ty s d ng theo quy t nh s 15/Q -BTC ngày 20/3/2006 c a B tài chính ban hành - Nm tài chính c a Công ty b t u t ngày 1/1 và k t thúc ngày 31/12 - ơ n v ti n t s d ng trong k toán: ng Vi t Nam (VND) - Công ty n p thu theo ph ơ ng pháp kh u tr - Hàng t n kho theo ph ơ ng pháp kê khai th ng xuyên và tính giá xu t kho theo ph ơ ng pháp bình quân gia quy n cu i k . - Ph ơ ng pháp tính kh u hao TSC : Kh u hao theo ng th ng Hi n nay o o i nh i Công ty g m m t s ch ng t sau: • ng cân i s t sinh • ng cân i k n • o o t ng n xu t kinh doanh 33
• ng thuy t minh o o i nh • T khai quy t n thu gia t ng • T khai quy t n thu thu nh p doanh nghi p Sơ 2.3: Trình t ghi s k toán: CH NG T K TOÁN PH N M M S K TOÁN K TOÁN - S t ng h p - S chi ti t BNG T NG H P CH NG T K MÁY VI TÍNH TOÁN CÙNG - Báo cáo tài chính LO I Ghi chú: Nh p s li u hàng ngày In s , báo cáo tháng, quý, cu i n m i chi u, ki m tra (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) S t ng h p: - S qu . - S t ng h p nh p xu t t n thành ph m. - S t ng h p nh p xu t t n v t t , nguyên v t li u. - S t ng h p t m ng. - S t ng h p các kho n ph i thu. - S t ng h p các kho n ph i chi. S chi ti t: - S chi ti t t m ng c a t ng ng i - S chi ti t các kho n ph i thu c a t ng khách hàng. - S chi ti t các kho n ph i tr c a t ng khách hàng - S chi ti t ti n m t và ngo i t c a t ng ngân hàng. 34
2.2. T ch c nghi p v k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i công ty C Ph n v t t ư nông nghi p ng Nai: 2.2.1. Nh ng v n chung v k toán t p h p chi phí và tính giá thành t i công ty C Ph n V t T ư Nông Nghi p ng Nai: Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai có Nhà máy phân bón ng Nai ch y u s n xu t phân bón h n h p NPK và phân bón h u c ơ sinh h c, s n ph m c tiêu th m nh trên th tr ng. c im s n xu t c a nhà máy là quy trình s n xu t gi n ơ n. Quy trình công ngh s n xu t NPK là s pha tr n vò viên t c m t t l theo ch ng lo i s n ph m nh t nh, m b o yêu c u v kích c h t, c ng màu s c theo tiêu chu n phù h p v i th tr ng và t ng vùng t. Vì th : • i t ng t p h p chi phí là t ng s n ph m. • i t ng tính giá thành là s n ph m NPK hoàn thành nh p kho. • ơ n v tính giá thành là 1 t n s n ph m phân NPK hoàn thành nh p kho. • Và do chu kì s n xu t c a nhà máy ng n (kho ng 3 gi /m) và s n xu t v i kh i lng l n nên nhà máy ã ch n k tính giá thành là 1 tháng. 2.2.2. K toán chi phí s n xu t: 2.2.2.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p là nh ng chi phí c s d ng tr c ti p cho vi c sn xu t, ch t o s n ph m trong k s n xu t kinh doanh. Trong quá trình s n xu t, nhà máy s d ng nhi u lo i nguyên v t li u khác nhau. Nguyên v t li u chính s n xu t phân bón NPK t i nhà máy chi m kho ng 82% trong giá thành s n ph m. Bao g m các lo i: DAP, UREA, BTP UREA, KNO 3 , Mg(OH) 2, Photphoric, phân vi l ng, Sulfat kali, n, Super Lân, Kaolin, L u hu nh, Than bùn, Th ch cao, Ch t kích thích t ng tr ng 35
Tùy theo t ng lo i s n ph m mà có các thành ph n m, lân, kali, c u thành trong sn ph m khác nhau. Các nguyên li u này u nh p t n c ngoài tr m t s nguyên li u nh : super lân, than bùn, c mua trong n c. Nhà máy có th thay th nguyên li u nh : DAP, KALI, UREA cho nhau s n xu t trong tr ng h p giá c các nguyên li u này bi n ng t ng cao trên th tr ng, các nguyên liêu này u có thành ph n m trong ó nh ng ch khác nhau v t l . Nhà máy xu t nguyên v t li u cho s n xu t theo nh m c tiêu hao h ng ngày, c n c vào k ho ch s n xu t s n ph m, t tr ng t i s n xu t s tính ra kh i l ng t ng lo i nguyên v t li u c n xu t kho a vào s n xu t theo công th c: Kh i l ng NVL c n kh i l ng s n ph m nh m c NVL x a vào s n xu t = cn s n xu t sn xu t tính c kh i l ng NVL a vào s n xu t s n ph m, nhà máy ã a ra b ng nh m c tiêu hao NVL s n xu t ra 1 t n s n ph m phân bón nh sau: 36
Bng 2.3: B ng nh m c tiêu hao nguyên v t li u. SN PH M NH M C TIÊU HAO NGUYÊN V T LI U STT (s l ưng: 1 t n) TÊN NGUYÊN V T LI U S L NG (T N) DAP 0,155 UREA 0,205 1 NPK 14-8-6 KALI 0,100 BTP UREA 0.542 DAP 0.138 UREA 0.224 2 NPK 14-17-17 KALI 0,233 BTP UREA 0.407 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) Cn c vào b n nh m c ta có th tính c nguyên li u c n thi t s n xu t các lo i s n ph m NPK theo k ho ch. C th : s n xu t 1000 t n phân NPK (14-8-6 ) thì kh i l ng nguyên li u c n thi t s n xu t nh sau: DAP :1000 x 0,155 = 155 t n UREA : 1000 x 0,205 = 205 t n KALI : 1000 x 0,100 = 100 t n BTP UREA : 1000 x 0,542 = 542 t n TNG : 1,002 nh m c chung cho 100 t n NPK (14-8-6) là: 1000 x 1,002 = 1.002 tn Cu i tháng, k toán ti n hành so sánh gi a nguyên li u th c t ã s d ng v i nguyên li u theo nh m c xác nh m c chênh l ch và iu ch nh. 37
• Nguyên v t li u xu t dùng s n xu t trong tháng t i nhà máy áp d ng theo ơ n giá bình quân. Giá tr NVL t n u k + Giá tr NVL nh p trong k ơ n giá xu t NVL = S l ng NVL t n u k + S l ng NVL nh p u k • Giá tr v t li u xu t dùng trong k ưc xác nh nh ư sau: Giá tr NVL xu t = S l ng NVL xu t x ơn giá xu t NVL trong k • Giá tr NVL t n cu i k ưc xác nh theo công th c sau: NVL t n cu k = NVL t n u k + NVL nh p trong k - NVL xu t trong k 2.2.2.1.1. Quy trình l ưu chuy n ch ng t : Da trên s l ng s n ph m c n s n xu t trong tháng do công ty giao xu ng và bng nh m c nguyên v t li u , nhà máy tính ra kh i l ng c n dùng và l p phi u ngh xu t nguyên v t li u. Phi u này c chuy n cho k toán v t t 3 liên: 1. Th kho: Ghi s l ng th c nh n lên phi u ngh r i l p phi u xu t kho sau ó th kho ti n hành l p th kho và xu t nguyên v t li u theo yêu c u. H ng ngày c n c vào phi u xu t kho ghi vào s chi ti t nguyên v t li u, nh k th kho s ki m tra s l ng t n trên th kho v i s l ng t n th c t t i kho phát hi n sai sót iu ch nh. 2. B ph n s n xu t kinh doanh. 3. K toán: Ghi vào b ng t ng h p ch ng t , r i cu i tháng t ng h p vào s chi ti t. Bng t ng h p ch ng t c k toán t ng h p vào s cái ng th i làm c n c l p b ng nh p – xu t – t n. 2.2.2.1.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: • Ch ng t : - Phi u xu t kho, phi u nh p kho 38
- Th kho - Bng nh p – xu t – t n nguyên v t li u - Bng t ng h p ch ng t - Phi u ngh xu t nguyên v t li u • Tài kho n s d ng: K toán t p h p chi phí v t li u tr c ti p s d ng TK 621: “ Chi phí nguyên v t li u tr c ti p”. TK152 :“Nguyên li u, v t li u” 2.2.2.1.3. Ph ươ ng pháp h ch toán CPNVLTT: Nguyên v t li u chính là thành ph n quan tr ng và ch y u c u thành nên s n ph m phân bón t i nhà máy nên i t ng t p h p CPNVLTT là nh ng nguyên v t li u c dùng s n xu t ra thành ph m phân bón NPK t i nhà máy i t ng tính giá thành c công ty ch n là thành ph m phân bón NPK. Trong ph m vi nghiên c u c a bài ch t p trung tính giá thành ơ n v c a s n ph m phân NPK ( 14-8-6). Cn c vào b ng t ng h p ch ng t và b ng t ng h p Nh p – Xu t – T n nguyên vt li u tháng 11/2013 t i nhà máy, xác nh c ơn giá c a t ng lo i nguyên v t li u theo ph ơ ng pháp bình quân gia quy n. • DAP: Tn u k : s l ng là 14,725 t n; tr giá 165.010.676 Nh p trong k : s l ng là 10 t n; tr giá 110.783.596 Xu t trong k : 10,558 t n ơ n giá xu t DAP: 165 .010 .676 +110 .783 .594 = 11 .154 .469 /t n 14 ,725 +10 Giá tr DAP xu t trong k : 11.154.469 /t n x 10,558 t n = 117.768.892 • UREA: Tn u k : s l ng là 35,6495 t n; tr giá 268.127.299 39
Nh p trong k : s l ng là 200 t n; tr giá 1.550.173.160 Xu t trong k : 16,454 t n ơ n giá xu t UREA: 268 .127 .299 + .1 550 .173 .160 = .7 716 .122 /t n 35 ,6495 + 200 Giá tr UREA xu t trong k : 7.716.122 /t n x 16,454 t n = 126.961.083 • KALI: Tn u k : s l ng là 0 t n; tr giá 0 Nh p trong k : s l ng là 45 t n; tr giá 404.094.156 Xu t trong k : 2,1419 t n ơ n giá xu t KALI: 0 + 404 .094 .156 = .8 979 .870 /t n 0 + 45 Giá tr KALI xu t trong k : 8.979.870 /t n x 2,1419 t n = 19.233.984 • BTP UREA: Tn u k : s l ng là 32,0324 t n; tr giá 44.077.834 Nh p trong k : s l ng là 32 t n; tr giá 45.484.939 Xu t trong k : 24,813 t n ơ n giá xu t BTP UREA:: 44 .077 .834 + 45 .484 .939 = .1 398 .710 /t n 32 ,0324 + 32 Giá tr BTP UREA xu t trong k : 1.398.710 /t n x 24,813 t n = 34.706.196 TÌNH HÌNH NH P NH P – XU T – T N KHO THÁNG 11 N M 2013 Kho: NGUYÊN V T LI U NHÀ MÁY (ính kèm PL01) 40
• Mt s nghi p v minh ho Ngày 4/11/2013, c n c phi u nh p kho s 1042 mua 40 t n nguyên v t li u UREA Trung Qu c, ơ n giá 7.619.048 / t n, k toán ghi: N TK 1521 304.761.905 Có TK 152 304.761.905 Ngày 6/11/2013, c n c vào phi u xu t kho s 367, xu t nguyên v t liêu phân xng s n xuât 8,5 t n NPK (14-8-6). G m: ơ n giá Kh i l ng (t n) Thành tin DAP 11.154.469 1,31 14.612.354 UREA 7.716.122 1,74 13.426.052 KALI 8.979.870 0,91 8.171.682 BTP UREA 1.398.710 4,553 6.368.327 N TK 621 42.578.485 Có TK 152 42.578.485 Ngày 6/11/2013 xu t nguyên v t li u phân x ng s n xu t 10 t n BTP UREA – 4tri, ơ n giá 1.421.404 /t n, PXK 366, ghi: N TK 621 14.214.043 Có TK 152 14.214.043 Ngày 30/11/2013, chi phí v n chuy n 10 t n DAP TQ nâu, 10 t n SA Korea nh p kho, H 7884 ch a thanh toán, k toán ghi: N TK 1522 800.000 Có TK 331 800.000 Cu i k, k toán k t chuy n chi phí nguyên v t liêu tr c ti p cho toàn b s n ph m phân NPK vào tài kho n 154, ghi: N TK 154 416.167.487 Có TK 621 416.167.487 41
Kt chuy n chi phí cho s n ph m phân NPK (14-8-6) N TK 154 100.318.988 Có TK 621 100.318.988 Mu phi u nh p kho: Bi u m u s 1: (ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) N V : PHI U NH P KHO S 1042 Ngu n nh p: Nh p kh u N Có H tên ng i giao hàng: xe 61C- 04547 Theo H GTGT s06 Ngày 4 tháng 11 nm 2013 Ca: Công ty Minh Tân Phú Nh p t i kho: Nhà máy phân bón S L NG ơ n Theo TÊN NHÃN HI U Mã Th c STT Quy cách ph m ch t v t t v ch ng ơ n giá Thành ti n s nh p (s n ph m hàng hoá) tính t 1 Urea TQ Tn 40 40 7.619.048 304.762.000 Cng ti n hàng 304.762.000 Thu GTGT 30.476.000 Cng X X X X X 335.248.000 Cng thành ti n (vi t b ng ch ): Ba tr m ba m ơ i l m tri u hai tr m b n m ơ i tám ngàn ng ch n. Nh p, ngày tháng n m TR NG ƠN V KT. TR NG TH KHO NG I GIAO NG I L P PHI U 42
Mu phi u xu t kho: Bi u m u s 2: (ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) N V PHI U XU T KHO S 367 Ngày 06 tháng 11 n m2013 N Có H tên ng i nh n hàng: Lê V n Cao Trí a ch : Qu n c phân x ng Lý do xu t kho: S n xu t NPK (14-8-6) Xu t t i kho: Nhà máy phân bón ơ n S L NG TÊN NHÃN HI U Mã Thành STT Quy cách ph m ch t v t t v Yêu c u Th c xu t ơ n giá s ti n (s n ph m hàng hoá) tính 1 DAP Tn 1,310 1,310 2 UREA Tn 1,740 1,740 3 KALI Tn 0,910 0,910 4 BTP UREA Tn 4,553 4,553 Cng X X X X X Cng thành ti n (vi t b ng ch ) Xu t, ngày tháng n m TR NG ƠN V KT. TR NG TH KHO NG I NH N NG I L P PHI U 43
2.2.2.1.4. S sách k toán: - S cái TK 621 - S chi ti t TK 152 S CÁI TÀI KHO N T ngày 1/11/2013 n ngày 30/11/2013 Tài kho n 621 – Chi phí nguyên v t li u tr c ti p (ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) CH NG T S TI N TK DI N GI I I S NGÀY N CÓ NG S d ư u k Tng phát sinh 85.154.970 Dư cu i k 362 04/11 Xu t v t li u PX s n xu t 10T 1521 42,578,485 NPK 14 8 6 – 4tri 363 04/11 Xu t NVL phân x ng s n 1521 17.056.853 xu t 12T BTP UREA-4tri 364 5/11 Xu t NVL phân x ng s n 1521 26.705.259 xu t 12T BTP UREA DC1- 4tri 365 5/11 Xu t NVL phân x ng s n 1521 5.474.472 xu t 1T NPK 14 7 14 – 4tri . 374 13/11 Xu t NVL phân x ng s n 1521 64.430.052 xu t 10T NPK 17 7 17-4tri 375 13/11 Xu t NVL phân x ng s n 1521 19.841.724 xu t 3T NPK 20 20 0- 4tri 30/11 Kt chuy n tính giá 154 85.154.970 2.2.2.2. Chi phí nhân công tr c ti p: qu n lý, nâng cao hi u qu s d ng lao ng, ng th i g n ch t thu nh p c a ng i lao ng v i k t qu lao ng mà h t c trong th i gian lao ng, công ty áp dng ph ơ ng pháp tính l ơ ng theo s n ph m v i ch tr l ơ ng theo l ơ ng khoán cho tng công on s n xu t. 44
Lơ ng khoán cho công nhân s n xu t phân NPK: c tính theo s l ng th c t sn xu t các lo i phân bón NPK trong tháng nhân v i ơn giá t ng công on s n xu t nh sau: T = ∑ SL x g m T: ti n l ơ ng tr cho ng i lao ng SL: t ng s l ng s n xu t trong tháng. m: t ng s công nhân. Bng 2.4: ơn giá các công on s n xu t c a CNTT. S TT Di n gi i ơ n giá (ng/t n) 1 Tr n phân NPK các lo i 70.000 2 Sàng + óng bao DC1 80.000 3 Ch y máy NPK 16.16.8 120.000 4 Ch y máy NPK 10.10.5 120.000 5 Bán thành ph m UREA 70.000 6 DC2 120.000 7 DC1 70.000 8 Nghi n b i thu c lá 140.000 9 Lơ ng khoán công nh t 80.000 10 Bc x p nh p, xu t phân 10.500 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) Trong quá trình s n xu t kinh doanh, ngoài ti n l ơ ng ph i tr công nhân viên, chi phí nhân công tr c ti p còn bao g m các kho n trích theo l ơ ng c a ng i lao ng. Gm các kho n tr c p c a c a xã h i là kho n thu nh p c a ng i lao ng ngoài ti n lơ ng , ti n th ng nh b o hi m xã h i, b o hi m y t ây là kho n tr c p thanh toán cho ng i lao ng g p khó kh n do m t s c lao ng và ng i lao ng c ng ph i có ngh a v óng m t ph n vào qu b o hi m xã h i, b o hi m y t . 45
Ví d : Ti n l ơ ng tháng 11/2013 c a công nhân tr c ti p s n xu t ào V n Ph c thu c nhà máy phân bón ng Nai: S TT Di n gi i ơ n giá ( ng/t n) S l ưng Thành ti n 1 Tr n phân NPK các lo i 70.000 7,217 505.190 2 BTP URE ch y 70.000 3,340 233.800 3 Sàng + óng bao DC1 80.000 0,800 64.000 4 Ch y máy NPK 16.16.8 120.000 0 0 5 Ch y máy NPK 10.10.5 120.000 0 0 6 Bán thành ph m UREA 70.000 0 0 7 DC2 120.000 0 0 8 DC1 70.000 5,747 402.290 9 Nghi n b i thu c lá 140.000 0 0 10 Lơ ng khoán công nh t 80.000 0 0 11 Bc x p nh p, xu t phân 10.500 39,054 410.067 Tng c ng 1.615.347 Bng 2.5: T l các kho n trích l ươ ng tính vào chi phí s n xu t c a công ty và tr lươ ng ng ưi lao ng CÁC KHO N CPSX – CTY NG I LAO TRÍCH THEO TNG C NG CH U NG CH U LƠ NG BHXH 17% 7% 24% BHYT 3% 1,5% 4,5% BHTN 1% 1% 2% TNG 21% 9,5% 30,5% (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) Ví d : Các kho n công ty ph i trích n p theo l ơ ng tháng 11/2013 c a công nhân ào Vn Ph c có h s l ơ ng 3,85 và l ơ ng c n b n 1.150.000 /tháng, t i nhà máy phân bón ng Nai là: Kho n trích n p = h s l ơ ng x l ơ ng c ơ b n x t l trích theo quy nh. Ta có: BHXH, BHYT, BHTN = 3,85 x 1.150.000 x 21% = 929.775 46
2.2.2.2.1. Quy trình l ưu chuy n ch ng t : Cn c vào b ng ch m công, phi u xác nh n s n ph m ho c công vi c hoàn thành, phi u báo làm thêm gi sau khi y ch ký c a t tr ng, qu n c. B ph n ti n l ơ ng l p b ng nghi m thu ti n l ơ ng và g i cho k toán ti n l ơ ng làm c ơ s l p b ng thanh toán l ơ ng. Bng thanh toán l ơ ng ơ c l p thành 2 b ng: Bng 1: G i cho k toán thanh toán vi t phi u chi tr ti n l ơ ng cho công nhân viên. Bng 2: Là c n c l p s chi ti t nhân công tr c ti p. Cn c vào b ng nghi m thu ti n l ơ ng theo s n ph m, danh sách s lng nhân s do nhà máy chuy n lên cho công ty. L p b ng tính l ơ ng c ơ b n và b ng thanh toán các kho n trích theo l ơ ng: Liên 1: G i b ph n thanh toán l p phi u chi. Liên 2: K toán ti n l ơ ng c n c l p s chi ti t. 2.2.2.2.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: • Ch ng t : - Bng nghi m thu ti n l ơ ng - Bng ch m công - Phi u xác nh n s n ph m ho c công vi c hoàn thành - Bng thanh toán ti n l ơ ng - Bng t ng h p ch ng t TK 622 - Bng tính BHYT, BHXH, BHTN, KPC • Tài kho n s d ng: K toán s d ng TK 622 “ chi phí nhân công tr c tip” h ch toán TK 334: ti n l ơ ng ph i tr cho công nhân TK 338: các kho n ph i tr khác 2.2.2.2.3. Ph ươ ng pháp h ch toán CPNCTT: 47
Ngày 30/11/2013, c n c vào b ng thanh toán l ơ ng ta có ti n l ơ ng tr cho công nhân tr c ti p s n xu t trong tháng 11/2013 là: N TK 622 20.522.958 Có TK 334 20.522.958 Các kho n trích theo l ơ ng theo quy nh: Công ty ch u: N TK 622 8.015.385 Có TK 3383 6.488.645 Có TK 3384 1.145.055 Có TK 3389 381.685 Ng i lao ng ch u: N TK 334 3.626.008 Có TK 3383 2.671.795 Có TK 3384 572.528 Có TK 3389 381.685 Ngày 30/11/2013, c n c phi u chi s 1457 chi ti n n tr a cho công nhân s n xu t, k toán ghi: N TK 622 5.664.000 Có TK 1111 5.664.000 Cu i tháng, t ng h p và k t chuy n CPNCTT vào TK 154 “chi phí SXKD d dang” xác nh giá thành: N TK 154 34.202.343 Có TK 622 34.202.343 48
Các kho n trích l ươ ng tính vào chi phí s n xu t c a công ty và tr l ươ ng ng ưi lao ng CÁC KHO N CPSX – CTY NG I LAO TRÍCH THEO TNG C NG CH U NG CH U LƠ NG BHXH 6.488.645 2.671.795 9.160.440 BHYT 1.145.055 572.528 1.717.583 BHTN 381.685 381.685 763.370 TNG 8.015.385 3.626.008 11.641.393 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) Sau khi c p nh t và x lý s li u, ch ng t c n thi t vào nh t ký ch ng t . Cu i tháng, k toán vào các tài kho n có liên quan và lên s cái tài kho n chi phí nhân công tr c ti p. • Chi phí NCTT c a s n ph m phân NPK (14-8-6) Ti nhà máy, chi phí NCTT c phân b theo kh i l ng s n ph m hoàn thành ca t ng lo i phân. Ta có s li u s n xu t tháng 11/ 2013: - Tng l ng thành ph m s n xu t: 73,8 t n - Chi phí NCTT th c t phát sinh: 34.202.343 ng - Kh i l ng thành ph m NPK (14-8-6) : 20 t n Chi phí NCTT cho phân NPK (14-8-6) = (34.202.343/73,8) x 20 = 9.268.835 ng N TK 154 9.268.835 Có TK 627 9.268.835 BNG L Ơ NG CÔNG NHÂN S N XU T NMPB THÁNG 11/2013 (ính kèm PL02) 2.2.2.2.4. S sách k toán: - S chi ti t TK 622 - S chi ti t TK 334 - S chi ti t TK 338 49
- S chi ti t TK 154 - S cái TK 622 S CÁI TÀI KHO N T ngày 1/11/2013 n ngày 30/11/2013 Tài kho n 622 – Chi phí nhân công tr c ti p CH NG T S TI N TK DI N GI I I S NGÀY N CÓ NG S d ư u k Tng phát sinh Dư cu i k 00004 30/11 Lơ ng s n xu t tháng 11 334 20.522.958 NMPB N 00009 30/11 Trích BHXH,BHYT, BHTN b ph n SX tháng 3383 6.488.645 11/2013 00009 30/11 Trích BHXH,BHYT, BHTN b ph n SX tháng 3384 1.145.055 11/2013 00009 30/11 Trích BHXH,BHYT, BHTN b ph n SX tháng 3389 381.685 11/2013 01457 30/11 Chi ti n n tr a t11/2013 1111 5.664000 30/11 Kt chuy n CP Nhân Công 154 34.202.343 2.2.2.3. Chi phí s n xu t chung: Chi phí s n xu t chung là nh ng chi phí c dùng qu n lý và ph c v cho quá trình s n xu t ra s n ph m, bao g m: - Chi phí l ơ ng và các kho n trích theo l ơ ng c a nhân viên phân xng. - Chi phí v t li u - Chi phí công c d ng c . - Chi phi kh u hao TSC phân x ng s n xu t. - Chi phí d ch v mua ngoài - Chi phí b ng ti n khác - Tài s n c nh t i nhà máy bao g m các lo i sau: 50
- Nhà x ng ang dùng trong nhà máy: v n phòng, kho thành ph m, kho nguyên li u, nhà x ng s n xu t, - Máy móc thi t b : máy t o h t, máy nghi n nguyên li u, máy tr n, máy nén khí, h th ng s y s n ph m, dây chuy n s n xu t, - Ph ơ ng ti n v n t i ph c v cho vi c i l i, s n xu t. Công th c tính kh u hao nh sau: Mc trích kh u hao Nguyên giá c a tài s n c nh trung bình h ng n m = ca tài s n c nh Th i gian s d ng Mc trích kh u hao Mc trích kh u hao trung bình trung bình hàng hng n m c a tài s n c nh tháng c a tài s n c = nh 12 2.2.2.3.1. Quy trình l ưu chuy n ch ng t : Cn c các ch ng t g c phát sinh hàng ngày, k toán ghi nh n vào s chi ti t các tài kho n có liên quan nh s qu ti n m t, s ti n g i ngân hàng, s chi ti t ph i tr ng i bán . ng th i ây c ng là c ơ s l p s cái. Cu i tháng, c n c vào b ng phân b kh u hao TSC ghi nh n vào s chi ti t kh u hao TSC , ng th i ghi vào s chi phí s n xu t chung và s cái. Chi phí l ơ ng và các kho n trích theo l ơ ng c a nhân viên phân x ng t ơ ng t nh chi phí nhân công tr c ti p. 2.2.2.3.2. Ch ng t , tài kho n s d ng: • Ch ng t : - Bng tính và phân b kh u hao TSC - Bng ch m công nhân viên phân x ng. - Phi u chi - Phi u xu t kho - S cái t ng h p • Tài kho n s d ng: 51
Nhà máy phân bón s d ng TK 627 “Chi phí s n xu t chung” h ch toán. TK 1522 “V t li u bao bì” TK 1523 “Nhiên li u s n xu t” TK 1531 “Công c , v t t thay th ” TK 334 “L ơ ng công nhân s n xu t” TK 3383, TK 3384, TK 3389 “BHXH, BHYT, BHTN” TK 242 “Chi phí tr tr c dài h n” TK 1421 “Chi phí tr tr c ng n h n” TK 21413 “Hao mòn TSC ” TK 1111 “ ti n m t” 2.2.2.3.3. Ph ươ ng pháp ho ch toán: Ti n n gi a ca c a công nhân phân x ng là: 2.040.000 Cn c vào phi u chi s 1457, k toán h ch toán: N TK 6271 2.040.000 Có TK 1111 2.040.000 Giá tr nhiên li u xu t ph c v s n xu t t i phân xng trong tháng 11/2013 là 1.562.843 Cn c vào phi u xu t kho s 98 ngày 6/11 xu t 350 kg than á ơn giá 4.465.266 /t n , k toán ti n hành h ch toán chi phí nhiên li u: N TK 6272 1.562.843 Có TK 1523 1.562.843 K toán h ch toán chi phí kh u hao TSC 13/11/2013 nh sau: N TK 6274 1.061.332 Có TK 21413 1.061.332 Ngày 30/11/2013, l ơ ng nhân viên t i phân x ng s n xu t, k toán ghi: N TK 627 18.487.500 Có TK 334 18.487.500 Ngày 30/11/2013, phân b chi phí s a ch a máy trôn phân NPK (l n cu i), ghi: 52
N TK 627 2.480.000 Có TK 1421 2.480.000 Cu i k , k toán k t chuy n chi phí s n xu t chung vào tài kho n 154, ghi: N TK 154 48.596.354 Có TK 627 48.596.354 Sau khi c p nh t x lý s li u, ch ng t c n thi t vào nh t ký ch ng t . Cu i tháng, k toán vào các tài kho n có liên quan và lên s cái tài kho n CPSXC. • Chi phí SXC c a s n ph m phân NPK (14-8-6) Chi phí SXC c phân b theo kh i l ng s n ph m hoàn thành c a t ng lo i phân. Ta có s li u s n xu t tháng 11/ 2013: - Tng l ng thành ph m s n xu t: 73,8 t n - Chi phí SXC th c t phát sinh: 48.596.354 ng - Kh i l ng thành ph m NPK (14-8-6) : 20 t n Chi phí SXC cho phân NPK (14-8-6) = (48.596.354/73,8) x 20 = 13.169.612 ng N TK 154 13.169.612 Có TK 627 13.169.612 2.2.2.3.4. S sách k toán: - S chi ti t TK 627 - S chi ti t TK liên quan - S cái TK 627 53
S CÁI TÀI KHO N T ngày 1/11/2013 n ngày 30/11/2013 Tài kho n 627 – Chi phí s n xu t chung CH NG T S TI N TK DI N GI I I S NGÀY NG N CÓ S d ư u k Tng phát sinh 48.596.354 Dư cu i k Xu t kho nhiên li u ph c v 1.875.412 97 4/11 1523 sn xu t – 4tri Xu t kho bao bì phân x ng 1.528.872 205 4/11 1522 óng thành ph m . Trích kh u hao TSC tháng 1.061.332 1 30/11 21413 11 n m 2013 4 30/11 Trích l ơ ng sx 11/2013 334 18.487.500 Phân b chi phí máy nghi n 1.500.000 5 30/11 242 thô NMPB l n 6/12 tháng Trích BHXH, BHYT, 9 30/11 BHTN b ph n SX NMPB 3383 2.746.775 tháng 11/2013 Trích BHXH, BHYT, 484.725 10 30/11 BHTN b ph n SX NMPB 3384 tháng 11/2013 Trích BHXH, BHYT, 161.575 11 30/11 BHTN b ph n SX NMPB 3389 tháng 11/2013 Phân b chi phí s a ch a 2.480.000 12 30/11 1421 máy tr n phân NPK l n cu i Chi ti n n tr a t11/2013 1457 30/11 1111 2.040.000 NMPB 30/11 Kt chuy n tính giá 154 48.596.354 2.2.3. K toán giá thành s n ph m: 2.2.3.1. Tp h p chi phí s n xu t: Cu i tháng, k toán giá thành c n c vào b ng t ng h p ch ng t c a t ng tài kho n, k toán t ng h p chi phí: chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c 54
ti p, chi phí s n xu t chung, sau ó k t chuy n sang TK 154 tính giá thành s n ph m hoàn thành trong tháng. 2.2.3.1.1. Tài kho n s d ng: K toán s d ng TK 154 “chi phí s n xu t kinh doanh d dang” t p h p chi phí sn xu t và tính giá thành: N TK 154 “chi phí s n xu t kinh doanh d dang” Có TK 621 “chi phí nguyên v t li u tr c ti p” Có TK 622 “chi phí nhân công tr c ti p” Có TK 627 “chi phí s n xu t chung” 2.2.3.1.2. Ph ươ ng pháp h ch toán: Nhà máy ti n hành t p h p CPSX cho t ng s n ph m nh sau: C th s n ph m NPK (14-8-6): CPSX c t p h p và h ch toán nh sau: N TK 154 122.757.435 Có TK 621 100.318.988 Có TK 622 9.268.835 Có TK 627 13.169.612 2.2.3.1.3. S sách k toán: S cái TK 621 S cái TK 622 S cái TK 627 S cái TK 154 2.2.3.2. Ki m kê và ánh giá s n ph m d dang cu i k : Do quy trình công ngh s n xu t t i nhà máy ơ n gi n, m i quy trình t o ra s n ph m ch m t kho ng 5 – 6 gi trong khi m t ca s n xu t là 8 gi , nên s n ph m d dang 55
c l y em quay ng c l i s n xu t t o nên s n ph m. Và toàn b s n ph m nhp kho trong ngày. 2.2.3.3. Tính giá thành s n ph m: Nhà máy phân bón ng Nai tính giá thành s n ph m theo ph ơ ng pháp gi n ơn. Toàn b chi phí s n xu t phát sinh trong k chính là t ng giá thành ph m c a toàn b s n ph m hoàn thành trong k . Sau khi h ch toán và t p h p y các kho n m c chi phí, ánh giá s n ph m d dang, k toán ti n hành tính t ng giá thành và giá thành ơ n v cho t ng s n ph m, l p phi u tính giá thành t ng h p và giá thành c a t ng s n ph m hoàn thành trong k . Trong tháng 11/2013 sau khi t p h p CPSX, k toán tính c giá thành s n ph m NPK(14-8-6) hoàn thành nh p kho trong tháng: CPSXDD u k và cu i k b ng không. 0 + 122.757.435 + 0 = 122.757.435 • Sn ph m NPK (14-8-6) Trong k s n ph m NPK (14-8-6) hoàn thành 20 t n. V y giá thành 1 t n s n ph m NPK (14-8-6) là: 122 .757 .435 Z(14-8-6) = = 6.137.871,75 /t n 20 Tng giá thành s n ph m hoàn thành nh p kho s n ph m NPK (14-8-6) trong tháng 11/2013 là: 122.757.435, k toán ghi: N TK 155 122.757.435 Có TK 154 122.757.435 56
BNG T NG H P CHI PHÍ T O THÀNH S N PH M SN PH M: PHÂN BÓN NPK 14-8-6 T NGÀY: 01/11/2013 N NGÀY 30/11/2013 (Ngu n: Công ty CP VTNN ng Nai) TNG CHI PHÍ T L KHO N M C CHI PHÍ LNG GIÁ TR (%) A. CHI PHÍ V T LI U TR C TI P 100.318.988 82% 1. DAP 3,1 10.409.107,57 2. UREA 4,1 8.952.381 3. KALI 2 7.997.413 4. BTP UREA 10,84 1.421.404,3 B. CHI PHÍ NHÂN CÔNG TR C TI P 9.268.835 8% 1. TI N L NG 7.096.666 2. BHXH, BHYT,KPC ,BHTN 2.172.169 C. CHI PHÍ S N XU T CHUNG 13.169.612 11% 1. CHI PHÍ NHÂN VIÊN PHÂN X NG 5.929.635,83 2. CHI PHÍ V T LI U 4.842.168,38 3. CHI PHÍ D NG C S N XU T 162.600 4. CHI PHÍ KH U HAO TSC 287.620,97 5. CHI PHÍ D CH V MUA NGOÀI 1.625.400 6. CHI PHÍ B NG TI N KHÁC 322.186,82 TNG C NG 122.757.435 57
CH Ơ NG 3: NH N XÉT VÀ KI N NGH V TH C TR NG K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PH M T I CÔNG TY C PH N V T T NÔNG NGHI P NG NAI. 3.1. u im: Qua quá trình tìm hi u th c t t i Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai nói chung và nhà máy phân bón ông Nai nói riêng cùng v i vi c th c hi n tài “K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m”, v i nh ng ki n th c ã hc, k t h p gi a lý thuy t và th c t em nh n th y Công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ho t ng v i thái làm vi c nghiêm túc, nhi t tình n ng ng vi i ng cán b công nhân viên k toán giàu kinh nghi m. Công ty có b máy qu n lý khoa h c, h p lý các phòng ban c s p x p rõ ràng theo ch c n ng. Các phòng ban trong công ty có m i quan h ch t ch , ph i h p nh p nhàng t o ra s n ph m theo úng ti n công vi c. ng th ơi luôn th c hi n y các công tác k toán nh công tác ti n l ơ ng, th ng h p lý cho ng i lao ng. V công tác k toán chi phí s n xu t là tính giá thành, Công ty h ch toán k toán theo úng quy nh ban hành c a B tài chính. S d ng h th ng s sách rõ ràng, d hi u và c chi ti t hóa phù h p v i c im s n xu t và yêu c u c a c ơ quan c p trên, giúp cho vi c h ch toán, theo dõi qu n lý hi u qu . H ơn n a, các s li u và nghi p v k toán c theo dõi chi ti t b ng ph n m m Excel nên khi phát sinh các y u t b t th ng s d phát hi n. Vi c l a ch n ph ơ ng pháp h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m thích h p v i t ch c s n xu t, c im t ng lo i s n ph m, giúp cho vic h ch toán y , chính xác và nhanh chóng. ng th i vi c áp d ng ph ơ ng pháp kê khai th ng xuyên i v i hàng t n kho r t phù h p v i c im, s l ng, ch ng lo i s n ph m áp ng yêu c u qu n lý ch t ch . 58
Công ty áp d ng ph ơ ng pháp tính ti n l ơ ng c a công nhân tr c ti p s n xu t theo kh i l ng s n ph m là hoàn toàn phù h p, mang l i hi u qu cao. Ph ơ ng pháp tính này v a khuy n khích công nhân t ng hi u qu lao ng , v a góp ph n qu n tr chi phí và tính giá thành. Hàng tháng, hàng quý các ơ n v tr c thu c ph i g i các báo cáo c n thi t lên phòng k toán c a công ty ph c v cho vi c t p h p, ki m tra s li u. Công ty ã ban hành các m u bi u b t bu c các ơn v ph i làm úng công vi c k toán t i công ty d dàng, thu n l i h ơn. Nh v y, vi c h ch toán ghi s k toán gi a công ty và các ơ n v s theo m t nguyên t c chung, th ng nh t v hình th c và n i dung. 3.2. Nh ưc im, ki n ngh : Bên c nh nh ng u im trên vi c t ch c công tác k toán v chi phí s n xu t và tính giá thành s n xu t v n còn t n t i m t s h n ch i v i nguyên v t li u chính xí nghi p có th s d ng s n ph m Supper lân làm nguyên liêu thay th DAP. Vi c thay th này không làm nh h ng n ch t l ng sn ph m mà nh m m c ích làm cho giá thành s n ph m s n xu t trong k không bi n ng nhi u so v i k tr c vì DAP là nguyên li u c nh p t n c ngoài, giá th ng xuyên thay i theo th tr ng, do ó vi c xí nghi p thay i sang supper lân là iu c n thi t. Bên c nh ó xí nghi p s ch ng h ơn v ngu n nguyên li u trong xí nghi p sn xu t và em l i hi u qu kinh t cao. Ngoài ph ơ ng án s d ng nguyên v t li u thay th trên tránh c s bi n ng giá c công ty nên xác nh m c t n kho h p lý. Công ty c n d oán tình hình th tr ng nguyên v t li u. Khi công ty d toán c th tr ng giá s t ng n a thì nên mua vào v i kh i l ng nhi u tránh s t ng giá quá cao s d n n s gia t ng chi phí nguyên v t li u, nh h ng l i nhu n. Tr ng h p không d oán c, công ty nên t n tr v i kh i l ng v a dùng gi m nh h ng c a giá gi m vì n u t n kho nhi u khi giá gi m s làm công ty ch u kho n chi phí r t l n. Bên c nh ó công ty nên t o m i quan 59
h t t v i nhà cung c p nguyên v t li u mua c v i m c giá r h ơn ho c c hng nh ng u ãi. Ti công ty, áp d ng hình th c phân b chi phí s n xu t chung và chi phí nhân công tr c ti p theo kh i l ng s n ph m hoàn thành s làm cho vi c phân b chi phí ch a c chính xác, vì quá trình t o ra s n ph m phân NPK không qua giai on bán thành ph m UREA ( ơn giá công on này là 70.000 / t n). Nh ng khi tính giá phân NPK v n s d ng chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung có chi phí nhân công c a giai on bán thành ph m UREA tính, iu này d n n vi c t ng chi phí s n xu t s n ph m phân NPK. Vì v y, theo em nhà máy nên áp d ng tiêu th c phân b chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung theo chi phí nguyên v t li u chính. Do ph n l n th c th to nên s n ph m là nguyên v t li u chính chi m n 82% chi phí s n xu t, bên c nh ó còn do cách tính l ơ ng c a nhân công nhà máy d a vào khoán ơ n giá theo kh i l ng nguyên v t li u. Nh v y, n u áp d ng phân b chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung theo chi phí nguyên v t li u chính s giúp cho vi c t p h p chi phí và tính giá thành chính xác và y h ơn. Hi n t i công ty có nhi u ơn v tr c thu c khác nhau nên công vi c c a các k toán r t nhi u, m c dù ã có s phân chia trách nhi m công vi c h p lý và s d ng ph n mm Excel ph c v cho công vi c tính toán nh hi n t i nh ng s l ng s sách và ch ng t là r t l n. Vì v y giúp cho công vi c c d dàng và thu n ti n h ơn thì vi c s d ng m t ph n m m k toán s giúp gi m b t kh i l ng công vi c, ti t ki m th i gian, chi phí cho công ty. M t khác, ph n m m k toán s giúp h ch toán chính xác h ơn, d dàng phát hi n sai sót i v i s l ng ch ng t nhi u t i công ty hi n nay. Công ty ch a áp d ng các bi n pháp qu n lý khoa h c trong vi c b trí kho bãi, kho nguyên v t li u s n xu t và nhiên li u n m xa nhà máy phân bón gây khó kh n trong vi c v n chuy n nguyên li u, ông th i ki m kê xu t – t n kho. Nh m gi m b t các chi phí, tính toán trong quá trình ki m kê. Công ty nên b trí các kho h p lý, thu n ti n cho vi c nh p kho, b o qu n, thu h i và ki m kê nguyên v t li u. ng th i t ch c c p phát, 60
theo dõi, ki m tra, giám sát ch t ch vi c s d ng nguyên v t li u theo nh m c, b o qu n ti t ki m. và t ch c t t khâu v n chuy n nguyên v t li u trong h th ng n i b công ty. 61
KT LU N Giá thành s n ph m là m t ch tiêu kinh t có ý ngh a quan tr ng trong vi c qu n lý hi u qu và ch t l ng s n xu t kinh doanh c a m t công ty. Có th ví giá thành s n ph m là t m g ng ph n chi u toàn b các bi n pháp kinh t , t ch c qu n lý và k thu t mà doanh nghi p ã và ang th c hi n trong quá trình s n xu t kinh doanh . c bi t trong giai on n n kinh t ang ngày càng c nh tranh gay g t h ơn khi Vi t Nam ã là thành viên c a WTO, không ch có các doanh nghi p trong n c mà còn có các doanh nghi p n c ngoài thì công tác h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m càng tr nên quan tr ng và có ý ngh a. H ch toán chi phí, tính giá thành k p th i, chính xác s giúp công ty c t gi m nh ng chi phí không h p lý, m b o giá thành mang tính cnh tranh và s n xu t hi u qu , góp ph n thúc y ngày càng cao s phát tri n c a công ty. Qua th i gian tìm hi u th c t , nghiên c u và phân tích k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ti công ty C Ph n V t T Nông Nghi p ng Nai nói chung và nhà máy s n xu t phân bón ng Nai nói riêng, giúp em có cái nhìn chi ti t h ơn, th c t h ơn v công tác k toán chi phí giá thành so v i lý thuy t ã c h c: t các ch ng t bi u m u cho t i vi c h ch toán nghi p v phát sinh, t vi c t p h p phân b chi phí cho n tính toán giá thành, l p s chi ti t, ng th i, em th y công ty có nhi u u im là v b máy ho t ng, t ch c b máy công tác k toán có hi u qu , hình th c áp d ng s phù h p, d hi u, vi c l a ch n ph ơ ng pháp h ch toán chi phí và tính giá thành thích hp v i t ch c s n xu t c ng nh c im c a t ng lo i s n ph m, vi c áp d ng ph ơ ng pháp tính ti n l ơ ng c a công nhân tr c ti p s n xu t theo kh i l ng s n ph m là hoàn toàn phù h p và mang l i hi u qu cao. Nhng bên c nh ó cng có m t vài khuy t im c n kh c ph c và em ã m nh d n a ra ý ki n c a b n thân nh m giúp hoàn thi n h ơn v công tác k toán c a công ty nh i v i nguyên v t li u chính công ty có th s d ng s n ph m Supper lân thay th DAP và xác nh m c t n kho h p lý va không làm nh h ng n ch t l ng s n ph m nh ng v n h n ch c s bi n ng v giá c , bên c nh ó công ty c ng c n t o m i quan h t t v i nhà cung c p hng c m c giá u ãi. Công ty nên thay i hình th c phân b chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung t theo kh i l ng s n ph m hoàn thành sang theo chi 62
phí nguyên v t li u chính s làm cho vi c phân b chi phí chính xác h ơn. M c dù ã có ph n m m Excel h tr nh do s l ng s sách và ch ng t l n vì v y công vi c c d dàng và ti t ki m th i gian công ty nên s d ng m t ph n m m k toán s giúp hch toán chính xác, d phát hi n sai sót v i kh i l ng công vi c l n nh hi n nay. Nh m gi m b t chi phí trong quá trình ki m kê và v n chuy n nguyên v t li u, công ty nên b trí các kho h p lý, thu n ti n cho vi c nh p – xu t kho và ki m kê nguyên v t li u. Do ki n th c còn h n h p, th i gian nghiên c u có h n, ki n th c ch a sâu s c, bc u v n d ng nh ng lý lu n vào th c t nên kinh nghi m k n ng th c t ch a nhi u, ch c ch n bài lu n s không tránh kh i nh ng thi u sót, r t mong s góp ý c a th y cô khoá lu n t t nghi p c a em hoàn thành t t h ơn. 63
TÀI LI U THAM KH O 1. Th.s. Tr nh Ng c Anh (2012). K toán tài chính I, NXB Thanh Niên 2. Khoa K toán – Ki m toán (2009). K toán tài chính 1&2. i h c Kinh t TP. HCM 3. Ngô Th Thu Tâm (2013) lu n v n k toán chi phí và giá thành s n ph m t i DNTN Anh Long. Khoá lu n t t nghi p, tr ng i h c Công ngh TP. HCM, TP. HCM. 4. Lê Th Lan Anh (2010) lu n v n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Nhà máy ch bi n th c n gia súc H ng Long. Khoá lu n t t nghi p, tr ng i h c Công ngh TP. HCM, Bà R a – V ng Tàu. 64
PH L C PL01 Tình hình nh p – xu t – t n kho tháng 11 n m 2013 PL02 B ng l ơ ng công nhân s n xu t NMPB tháng 11/2013 PL03 Hoá ơ n GTGT PL04 Phi u xu t kho PL05 Phi u nh p kho PL06 S cái chi ti t tài kho n 621 PL07 S cái chi ti t tài kho n 622 PL08 S cái chi ti t tài kho n 627 65