Luận văn Lập biểu thương phẩm cho một số loài cây khai thác chính rừng thường xanh Kon Hà Nừng - Gia Lai

Nội dung text: Luận văn Lập biểu thương phẩm cho một số loài cây khai thác chính rừng thường xanh Kon Hà Nừng - Gia Lai

1. LI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cu ca riêng tơi. Các s liu, kt qu nêu trong lun văn là trung thc và chưa đưc ai cơng b trong bt kỳ mt cơng trình nào khác. Ngưi cam đoan Trn Hng Sơn
2. LI CM ƠN Nhm nâng cao trình đ chuyên mơn, trình đ cán b, nghiên cu viên, phc v cơng tác nghiên cu Lâm nghip, tơi đã đưc Trung tâm Lâm nghip Nhit Đi Vin Khoa hc Lâm nghip Vit Nam c đi đào to sau đi hc ti Trưng Đi Hc Tây Nguyên khố hc 20072010. Trong quá trình hc tp, làm lun văn tt nghip tơi đã nhn đưc s quan tâm giúp đ tn tình c v điu kin làm vic, đng viên tinh thn ca các Thy, Cơ giáo, ban giám hiu trưng Đi hc Tây Nguyên, phịng Sau đi hc trưng ĐHTN, tp th cán b và đng nghip ti Trung tâm Lâm nghip Nhit Đi. Đ hồn thành đưc bn lun văn này ngồi s n lc ca bn thân, tơi đã đưc Giáo sư, Tin s Vũ Tin Hinh hưng dn, giúp đ tn tình. Tơi xin bày t lịng bit ơn sâu sc và chân thành ti GS.TS Vũ Tin Hinh, ngưi thy đã trc tip hưng dn, dìu dt và ch bo nhng kin thc v chuyên mơn và nhng ch dn khoa hc quý báu. Xin chân thành cm ơn s quan tâm ca Ban giám hiu trưng Đi hc Tây Nguyên, phịng Sau đi hc, Lãnh đo Trung tâm Lâm nghip Nhit Đi đã to mi điu kin đ tơi hồn thành khố hc. Cm ơn quý Thy, Cơ giáo và bn bè đng nghip đã giúp đ nhit tình c v điu kin vt cht và tinh thn vi nhng kinh nghim quý báu. Cui cùng, mt ln na tơi xin cm ơn các Thy Cơ giáo, các đơn v, t chc và cá nhân đã giúp đ trong quá trình hc tp và thc hin lun văn tt nghip. Xin chân thành cm ơn! Gia Lai, tháng 9 năm 2010
3. DANH MC CÁC BNG TT S HIU BNG TÊN BNG 1 Bng 1.4 Khái quát s liu nghiên cu 2 Bng 3.2a Phương pháp tính tốn các ch tiêu cn thit 3 Bng 3.2b Mu biu tng hp kt qu xác lp phương trình 4 Bng 1a Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Xoay 5 Bng 1b Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Trâm trng 6 Bng 1c Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Trám trng 7 Bng 1d Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Chay 8 Bng 2a Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Xoay 9 Bng 2b Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Trâm trng 10 Bng 2c Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Trám trng 11 Bng 2d Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Chay 12 Bng 3a Kt qu xác lp phương trình tính th tích g ln cho lồi Xoay 13 Bng 3b Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trâm trng 14 Bng 3c Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trám trng 15 Bng 3d Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trám trng 16 Bng 4a Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Xoay 17 Bng 4b Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Trâm trng 18 Bng 4c Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Trám trng 19 Bng 4d Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Chay 20 Bng 5a Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Xoay 21 Bng 5b Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Trâm trng 22 Bng 5c Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Trám trng 23 Bng 5d Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Chay 24 Bng 6a Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Xoay 25 Bng 6b Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Trâm trng 26 Bng 6c Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Trám trng 27 Bng 6d Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Chay Bng 7 Kt qu xác đnh tương quan gia th tích thân cây, th tích sn phm khơng 28 v và c v 29 Bng 8 Kt qu xác đnh tương quan H/D ca 4 lồi cây nghiên cu
4. TÀI LIU THAM KHO Trong nưc 1. Nguyn Trng Bình (1996), Mt s phương pháp mơ phng quá trình sinh trưng ca lồi cây Thơng nha (Pinus merkusii de Vríe), Thơng đuơi nga (Pinus massoniana Lamb), M (Manglietia glauca Bl) trên cơ s vn dng quá trình ngu nhiên Lun án PTS.KHNN Trưng Đi hc Lâm nghip – Hà Ni 2. Phm Ngc Giao (1989), Mơ phng đng thái cu trúc đưng kính lâm phn Thơng nha (Pinus massoniân lamb) khu Đơng Bc. Tĩm tt mt s kt qu nghiê ncu khoa hc 1985 1989. 3. Phm Ngc Giao (1995), Mơ phng đng thái mt s quy lut kt cu lâm phn và ng dng ca chúng trong điu tra và kinh doanh rng Thơng đuơi nga vùng Đơng Bc Vit Nam . Lun án PTS khoa hc Nơng nghip. 4. Đng S Hin (1974), Lp biu th tích và biu đ thon cây đng cho rng Vit Nam . NXB khoa hc k thut Hà Ni. 5. Vũ Tin Hinh, Vũ Văn Nhâm, Phm Ngc Giao, Lê S Vit, Ngơ S Bích, Chu Th Bình (1992), Giáo trình điu tra quy hoch điu ch rng hc phn I, II, III. Đi hc Lâm nghip. 6. Vũ Tin Hinh (1996), Lp biu cp đt rng Thơng đuơi nga Đ tài cp ngành. 7. Vũ Tin Hinh (1998) Giáo trình sn lưng rng , Trưng Đi hc Lâm nghip, NXB Nơng nghip Hà Ni. 8. Vũ Tin Hinh (1995), Bài ging điu tra rng (dùng cho cao hc Lâm nghip) Trưng Đi hc Lâm nghip. 9. Vũ Tin Hinh – Phm Ngc Giao (1997), Điu tra rng , Nhà xut bn Nơng nghip Hà Ni.
5. 10. Trnh Đc Huy (1988), D đốn trc lưng rng và năng sut g ca đt trng rng B đ (Styrax tonkineisis Pierre) thun loi đu tui vùng trung tâm nh Bc Vit Nam Lun án Phĩ tin s KHNN Vin Khoa hc Lâm nghip Vit Nam. 11. Bo Huy (1988), Quy lut cu trúc rng Bng Lăng (Lagerstroemia sp), Ni san khoa hc k thut, Đi hc Tây Nguyên, s 1/1998. 12. Bo Huy (1992), V phương pháp xây dng mơ hình sinh trưng và tăng trưng ca rng Thơng tin khoa hc k thut, Đi hc Tây Nguyên. 13. Bo Huy (1993), Gĩp phn nghiên cu đc đim cu trúc rng na rng lá ưu th Bng Lăng (Lagerstroemia calyculât Kurz) làm cơ s đ xut gii pháp k thut khai thác, nuơi dưng Đăk Lăk Tây Nguyên Lun án Phĩ tin s khoa hc nơng nghip – Vin Khoa hc Lâm nghip Vit Nam. 14. Nguyn Th Bo Lâm (1996), Nghiên cu mt s cơ s lý lun cho vic lp biu cp đt và biu quá trình sinh trưng rng Thơng đuơi nga kinh doanh g m khu Đơng Bc Vit Nam Lun án phĩ tin s khoa hc nơng nghip, Hà Ni 1996. 15. Vũ Nhâm (1998), Lp biu sn phm và thương phm cho rng Thơng đuơi nga (Pinus massoniana Lamb) kinh doanh g m rng Đơng Bc Vit Nam Lun án phĩ tin s khoa hc Nơng nghip, Vin Khoa hc Lâm nghip Vit Nam. 16. Nguyn Hi Tut (1982), Thng kê tốn hc trong Lâm nghip NXB Nơng nghip Hà Ni. 17. Nguyn Hi Tut, Ngơ Kim Khơi (1996): X lý thng kê kt qu nghiên cu thc nghim trong nơng lâm nghip trên máy vi tính NXB Nơng nghip Hà Ni.
6. 18. Hồng Xuân Y (1997), Lp biu cp đt và xây dng mt s mơ hình sn lưng làm cơ sơ lp biu quá trình sinh trưng rng M trng ti vùng nguyên liu giy Lun văn thc s khoa hc lâm nghip. Nưc ngồi 19. Berrys thomas W Miller charles I. The purdue point. Sampling Block J Forestry, 1964, 62, N 010. 20. Denzin A. Schtzung der Masse stehender Waldbume . Forstarchiv. 1929, 10. 21. Bitterlich W. Die Winkelzahlprobe. Allg. F. und Holzw. Zeit. Wien, 1948 22. Bitterlich W. Das Neue relaskop. Allg. Fzeit , 1958. 23. Bitterlich W. Prezzlers richthohe in neuen Licht. Allg. Fzeit , 1958, 12 24. Hirata T. Height estimation through Bitterlich’s method vertical angle count sampling. Journal of Jap. Forestry soc. 1955. vol. 37, N 011. 25. Meyer, M.A: Sur la constrution des tarifs de cubage. RFF, 1949, 7p.
7. B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO TRƯNG ĐI HC TÂY NGUYÊN TRN HNG SƠN LP BIU THƯƠNG PHM CHO MT S LỒI CÂY KHAI THÁC CHÍNH RNG THƯNG XANH KON HÀ NNG GIA LAI LUN VĂN THC SĨ KHOA HC LÂM NGHIP BUƠN MA THUT, NĂM 2010
8. B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO TRƯNG ĐI HC TÂY NGUYÊN TRN HNG SƠN LP BIU THƯƠNG PHM CHO MT S LỒI CÂY KHAI THÁC CHÍNH RNG THƯNG XANH KON HÀ NNG GIA LAI CHUYÊN NGÀNH: LÂM HC MÃ S: 60.62.60 LUN VĂN THC SĨ KHOA HC LÂM NGHIP NGƯI HƯNG DN KHOA HC: GS.TS VŨ TIN HINH BUƠN MA THUT, NĂM 2010
9. 1 ĐT VN Đ Trong thc tin sn xut Lâm nghip, ngưi ta cn bit tr lưng ca rng khi cịn nguyên cây đng đ lp quy hoch và k hoch xây dng Lâm trưng, nhà máy, k hoch khai thác, nuơi dưng rng. Tùy theo yêu cu, ngưi ta cn bit khơng nhng tr lưng tng quát mà c tr lưng theo kích thưc cây, hoc hơn na, theo các loi g thương phm. Đi vi cây đã ng, ta cĩ th đo chiu dài, đưng kính gia cây và đưng kính bt c v trí nào đ tính chính xác th tích thân cây và các hng g cĩ th ly ra, nhưng cây đng, ch cĩ th đo chính xác đưc đưng kính ca phn dưi cây, cĩ th đo đưc chiu cao nhưng kém chính xác, nht là đi vi cây lá rng ca rng Nhit đi, vì rt khĩ xác đnh đnh ngn cây. Đo đưng kính gia thân cây li càng khĩ hơn. Do vy, đ xác đnh tr lưng cây đng, cn lp nhng bng biu đc bit đ xác đnh th tích và đ thon ca thân cây qua mt hoc mt s nhân t cĩ th đo đưc cây đng như: đưng kính phn dưi thân cây; chiu cao vút ngn. Thc t đã cĩ nhiu cơng trình nghiên cu lp biu th tích cây đng rng t nhiên, tuy nhiên mi ch dng li mc cung cp đưc v mt s lưng (tng th tích cây đng tr lưng rng) chưa xác đnh đưc cht lưng và giá tr tài nguyên g rng t nhiên (th tích g trịn, th tích g ln thân cây). T đĩ vic xây dng k hoch sn xut, kinh doanh, đnh giá rng, quy hoch phát trin ca các cơ quan qun lý cũng như các ch rng thiu căn c. Tn ti này cĩ nhiu nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính là do chưa xây dng đưc phương pháp điu tra tr lưng sn phm (ct lõi là lp biu sn phm) cho rng t nhiên hn lồi khác tui. Gĩp phn tng bưc gii quyt nhng tn ti nêu trên, tơi thc hin đ tài “Lp biu thương phm cho mt s lồi cây khai thác chính rng thưng xanh Kon Hà Nng Gia Lai” .
10. 2 PHN I: LƯC S VÀ ĐC ĐIM CA ĐI TƯNG NGHIÊN CU 1.1. Lưc s nghiên cu. Mt trong nhng nhim v, mc tiêu ht sc quan trng ca điu tra rng là đánh giá đưc s và cht lưng tài nguyên g. Lý lun điu tra rng (Vũ Tin Hinh Phm Ngc Giao [1997]) đã ch rõ: Tr lưng sn phm là ch tiêu s lưng nhưng đng thi li thuyt minh cho cht lưng ca lâm phn, do vy các tác gi trong và ngồi nưc đu quan tâm nghiên cu các phương pháp điu tra nhân t này cho các đi tưng rng khác nhau. Dưi đây đ tài đ cp đn mt s cơng trình ch yu liên quan ti lp biu th tích và biu sn phm, mt cơng c ph bin nht đ điu tra tr lưng sn phm rng. 1.1.1. Trên th gii: Khoa hc điu tra đo cây đã xut hin tương đi rõ hai hưng trong vic xác đnh th tích cây đng và tr lưng lâm phn. Th nht, ngưi ta dùng nhng phương pháp và cơng thc đơn gin vi đ chính xác khơng cao, nhưng nhanh, r, đáp ng đưc nhng yêu cu nht đnh. Denzin (1929) Y = 0,001d2; trong đĩ d là đưng kính ngang ngc ca cây. Đ đo tr lưng lâm phn, cĩ cơng thc ca N.V.Tretiakov M = O(HK)P và biu đ tính ca N.P. Anoutchin trong đĩ O là mt h s tùy thuc vào lồi cây, nĩ bng tích ca tng tit din ngang vi hình s, H là chiu cao bình quân ca lâm phn, K là mt h s điu chnh và P là đ đy. Sau chin tranh th gii th hai, xut hin thưc gĩc Bitterlich W (1948, 1958, 1961) và mt lot dng c theo nguyên tc ca BitterlichN.P. Anoutchin (1962), Becrs T.W. và Miller C (1964) , thưc gĩc đo cao ca Hirata T. (1956). Đi đơi vi các dng c y là khái nim v tr lưng cơ bn ca Dvoretski M.L. (1964) V= Ghf. Th hai, ngưi ta dùng nhng phương pháp phc tp hơn nhm đm bo đ chính xác cn thit cho nhng yêu cu nht đnh ca sn xut và nghiên cu
11. 3 khoa hc. Tr lưng lâm phn đưc xác đnh qua vic đo mt s nhân t tng cây. Theo phương hưng này, cĩ th áp dng phương pháp cây tiêu chun hoc dùng biu th tích. Phương pháp biu th tích đưc dùng rng rãi trong thc tin sn xut và trong nghiên cu khoa hc. Lý lun và phương pháp lp biu luơn luơn tin lên theo yêu cu ca sn xut, ca nghiên cu khoa hc và theo phương hưng ngày càng tinh vi, chính xác. Nhng vn đ cơ bn ca lý lun lp biu th tích cây đng gm cĩ: Đi tưng lp biu: Biu lp trên cơ s nào và dùng cho đi tưng nào? lâm phn, rng cây, lâm hình hay phân t rng. Mun gii quyt vn đ này cn nghiên cu quy lut kt cu ca lâm phn. Kiu biu: Biu lp cho tng lồi hay nhiu lồi gp li, cho tng vùng nh hay vùng ln. Mun gii quyt vn đ này cn nghiên cu quy lut v hình dng bình quân ca thân cây. Các nhân t ca biu: Các nhân t to thành th tích ch yu là đưng kính, chiu cao, hình s. Khi dùng biu thì phi đo mi cây đng nhng nhân t nào đ tra biu. Biu mt nhân t: Biu cho bit th tích theo đưng kính. Khi lp phi nghiên cu quy lut gia chiu cao, hình s vi đưng kính đ tương ng vi mi c đưng kính cĩ th chp nhn mt tr s bình quân v chiu cao và hình s. Chiu cao bin đng rt ln cho nên thưng đưc chia thành nhiu cp. Tương ng vi mi c đưng kính thì trong mi cp chiu cao chp nhn mt chiu cao bình quân nào đĩ. Hình s cũng cĩ th đưc tính bình quân trong phm vi mi cp chiu cao. Biu hai nhân t (Đưng kính và chiu cao): Vì mi cây ngưi ta đo đưng kính và chiu cao trc tip mà khơng cn ưc lưng chiu cao qua đưng kính nên khơng cn tìm quy lut tương quan gia chiu cao và đưng kinh mà tìm quy lut tương quan ca hình s vi đưng kính hoc chiu cao đ đi vi mi t hp đưng kính và chiu cao cĩ th chp nhn mt hình s bình quân nào đĩ.
12. 4 Biu ba nhân t: Đo đưng kính, chiu cao và hình s qua h s thon gia thân (q2= d0,5 : d1,3). đây khơng cn nghiên cu quy lut gia chiu cao, hình s vi đưng kính mà ch cn nghiên cu quy lut gia hình s và h s thon gia thân. Các biu th tích đã xut hin ln đu tiên vào năm 1946 Baviere (nưc Đc cũ), t đĩ đn nay trên th gii đã cĩ thêm rt nhiu biu th tích theo nhng nguyên tc, phương pháp rt khác nhau. Theo Anoutchin (1971), biu sn phm đu tiên đưc lp nưc Nga (cũng là biu đu tiên trên th gii) vào khong thp k 80 ca th k 19. Biu đưc lp bng phương pháp thc nghim trên cơ s tài liu khai thác rng mt s vùng trng đim trong thi gian này. Vì vy, biu mang tính đa phương và cha đng mt s sn phm g thơng dng cĩ hn cho đa phương đĩ. Do hn ch v phương pháp lp biu và gii hn s dng nên vào đu th k XX, ngưi ta chú ý xây dng các biu hin đi hơn. Vào năm 1921, Bazelay (theo Vũ Nhâm [1988]) cơng b biu phn trăm th tích 2 lai g sn phm (g tà vt và g ci) cho các t hp c D và H. Vaghin A.V (1958) lp biu sn phm ti đa mà cây g cĩ th to ra trên cơ s đưng kính ngang ngc. Biu này đơn gin khi s dng nhưng chưa phn án trung thc cu trúc sn phm lâm phn. Bi vì sn phm khơng ch ph thuc vào đưng kính mà cịn ph thuc vào chiu cao và hình dng thân cây rng. Khong nhng năm 30 ca th k XX, Anoutchin (1971) lp biu sn phm cho lồi Thơng nưc Nga theo các nhân t như d, h q 2. Đây là biu đưc xây dng khá hin đi và cĩ cơ s khoa hc đáng tin cy nên cịn thơng dng cho đn nay. Ngồi ra, Anoutchin cịn khi xưng mt biu đơn gin gi là biu hàng hĩa (hay biu thương phm) đã đưc nhiu tác gi tha nhn và lp cho các đi tưng khác nhau. Biu này cho bit t sut tr lưng các mt hàng sn phm g mà mt lâm phn cĩ th cung cp đưc. Khong gia th k XX, Tơretchiacop và Gorxki (Anoutchin [1971]) lp biu sn phm theo phương pháp ca Anoutchin nhưng đưa thêm mt ch tiêu phân cp na là phm cht ca cây vào
13. 5 biu. Theo phương pháp này, Moixenco (1961) đã lp biu sn phm cho rng Bch nga và đưc s dng cho đn ngày nay. Moixenco (1961) cho rng h s bin đng chính sn phm ca nhng lồi nghiên cu Bch nga khơng vưt quá 10%, do đĩ chn 12 đn 15 cây tiêu chun cĩ th xác đnh đưc sn phm ch yu vi sai s khơng vưt quá 10%. Theo Zakharov (1967), h s bin đng ca tng loi sn phm ph thuc vào nhiu yu t và cịn ít đưc nghiên cu. Anoutchin (1971) và Zakharov (1967) đu cho rng t l phn trăm trung bình gia chiu dài g kinh t và chiu dài thân cây khơng ph thuc vào chiu cao và vùng sinh trưng. Loetsch, Zoehrer, Haller (1973) coi th tích g thân cây t đ cao gc cht đn đưng kính gii hn đưc quy đnh trên thân cây là g thương phm thân cây. G thương phm cành cây là đon g t gc cành đn đưng kính gii hn cho trưc. Alder. D (1980), coi g thương phm là phn g t gc đn v trí chiu cao cĩ đưng kính D = 20cm (V m) vi lồi Pinus potusa, th tích này đưc xác đnh thơng qua th tích chung và đưng kính thân cây. FAO (1981), gii thiu biu g sn phm lồi Pinus halepensis min Tây Malaysia. Trong đĩ g thương phm đưc tính t gc cây đn chiu cao dưi tán (V s). Th tích thân cây đưc xác đnh thơng qua Vs bng phương trình Parabol bc 2. FAO (1989), đã cơng b biu cho đi tưng rng Khơ vi các loi sn phm: G trịn cĩ đưng kính D>40cm, g trịn cĩ đưng kính D<40cm, g ct, ci và sn lưng qu. Trong đĩ, g thương phm đưc tính t gc cây đn đưng kính đu nh bng 7,5 cm. Vi đi tưng kinh doanh g nh hay bt giy thì g thân cây cũng chính là g thương phm sau này. Nghiên cu quy lut quan h gia chiu cao vi đưng kính thân cây Tovstolesse, D.I (1930) (theo Phm Ngc Giao [1995]), ly cp đt làm cơ s đ nghiên cu quan h H/D. Mi cp đt tác gi xác lp mt đưng cong chiu cao bình quân ng vi mi c đưng kính đ cĩ dãy tương quan cho lồi
14. 6 và cho cp chiu cao. Sau đĩ dùng phương pháp biu đ đ nn dãy tương quan theo dng đưng thng ca Gehrhardt và Kopetxki: Hg = a+b.g Krauter, G(1958) và Tiourin, A.V (1931) (theo phm Ngc Giao [1995]) nghiên cu tương quan gia chiu cao vi đưng kính ngang ngc da trên cơ s cp đt và cp tui. Kt qu cho thy: “Khi dãy phân hố thành các cp chiu cao thì mi quan h này khơng cn xét đn cp đt hay cp tui, cũng khơng cn xét đn tác đng ca hồn cnh và tui đn sinh trưng ca cây rng và lâm phn, vì nhng nhân t này đã đưc phn ánh trong kích thưc ca cây, nghĩa là đưng kính và chiu cao trong quan h đã bao hàm tác đng ca hồn cnh và tui.” Tip theo, nhiu tác gi dùng phương pháp gii tích tốn hc tìm ra nhng phương trình như: Naslund, M(1929); Asmann, E(1936); Hohenadl, W ((1936); Michailov, F(1934, 1952); Prodan, M (1944); Krenn, K(1946); Meyer, H.A (1952) đã đ ngh các dng phương trình dưi đây: 2 H = a + b 1*a + b 2*d H = a + b 1*d + b 2*d2 + b 3*d3 d 2 H – 1,3 = (a + bd)2 H = a + b*logd H = a + b 1*d + b 2*logd H = k*d b b H 1,3 = a*e d
15. 7 1.1.2. Trong nưc: Biu sn lưng đu tiên đưc lp nưc ta là biu t l phn trăm các hng g theo cp chiu cao cho rng t nhiên khu vc sơng Hiu Ngh An, do chuyên gia Trung Quc và Vin Điu tra Quy hoch rng lp năm 1964. Biu đã ban hành nhưng hu như chưa đưc s dng do sn xut Lâm nghip lúc đĩ chưa địi hi phi thng kê và lp k hoch s dng đn tng loi sn phm. Mt khác, đây là biu lp chung cho các lồi cây nhưng riêng cho mt đa phương nên chưa đưc nghiên cu đy đ v cơ s khoa hc. Đng S Hin (1974) đã cơng b cơng trình lp biu th tích và biu đ thon rng t nhiên Vit Nam. Trong đĩ biu đ thon cho bit đưng kính tương đi các đ cao tương đi khác nhau trên thân cây cho tng nhĩm lồi cĩ hình dng thun nht. Đây cĩ th là mt trong nhng cơ s đáng tin cy đ lp biu thương phm g cho rng t nhiên sau này. Vũ Nhâm (1988) lp biu sn phm và thương phm cho rng Thơng đuơi nga kinh doanh g m vùng Đơng Bc. Trong biu sn phm ghi th tích chung ca cây và phn trăm th tích tương ng vi tng loi sn phm g m. Biu thương phm g m ghi phn trăm tr lưng tương ng vi tng loi sn phm theo đưng kính bình quân lâm phn. Nguyn Ngc Lung Đào Cơng Khanh (1999), trong cơng tình “Nghiên cu tăng trưng sn lưng rng trng áp dng cho Thơng ba lá Vit Nam” cĩ gii thiu tĩm tt v cu trúc và phương pháp lp biu sn lưng cho rng Thơng ba lá Lâm Đng. Da vào kt cu sn phm tác gi đã lp ra biu sn phm theo 5 cp chiu cao khác nhau. Biu này cho bit th tích thân cây, phn trăm th tích theo 3 cp đ thơ (g to, g trung bình, g nh) và phn trăm th tích sn phm g ln nht cho 7 mt hàng sn phm mà mt cây trung bình ng vi tng cp chiu cao cĩ th cung cp đưc. V phương pháp lp biu: Biu sn phm Thơng ba lá, biu sn phm g m lp cho Thơng đuơi nga, biu đ thon rng t nhiên trên đu đưc lp trên cơ s phương trình đưng sinh thân cây và hình s t nhiên f 01 là ch tiêu
16. 8 biu th hình dng thân cây. Mc dù các biu này lp cách đây t 2 đn 4 thp k, nhưng đn nay phương pháp lp biu vn đưc đánh giá là khoa hc và hin đi. Ngồi ra, tính khoa hc và đc đáo ca phương pháp lp biu đ thon rng t nhiên ca Đng S Hin cịn đưc th hin ch, do s dng f 01 biu th hình dng thân cây nên đã gim đưc ti đa cây tiêu chun cht ng khi lp biu so vi chn ch tiêu khác. Biu đưc lp theo 5 t hình dng đã th hin tính linh hot và thc tin rt cao. Khi cn s dng biu xác đnh d thon cho nhng lồi cây chưa cĩ tên trong biu ch cn xác đnh f 01 ca lồi đĩ và xp vào t hình dng và c như vy các lồi cây trong biu liên tc đưc b sung. Các phương pháp lp biu trình bày trên s đưc k tha và phát trin đ gii quyt các ni dung ca đ tài. Nghiên cu quy lut quan h gia chiu cao vi đưng kính thân cây Phm Ngc Giao (1995), đã khng đnh tương quan H/D ca các lâm phn Thơng đuơi nga tn ti cht dưi dng phương trình lơgarit mt chiu: H = a + b*logd Da vào phương pháp ca Kennel đã gi ý, tác gi đã xây dng mơ hình đng thái đưng cong chiu cao cho lâm phn Thơng đuơi nga cho khu Đơng Bc vi các tham s ca phương trình tương quan H/D như sau: H − H b = 0.4141 + 0.9524* 0 log D0 − log D a = H – b*logD H 0 H = 1.23 + 0.84*H 0 – 24.65* N Bo Huy (1993), đã th nghim bn phương trình tương quan H/D: H = a + b*logD 1.3 H = a +b*D 1.3 LogH = a + b*D 1.3 LogH = a + b*logD 1.3
17. 9 Cho tng lồi ưu th: Bng lăng, Cm xe, Kháo và Chiêu liêu rng rng lá và na rng lá Bng lăng Tây Nguyên, tác gi đã chn đưng phương trình thích hp nht là: logH = a + b*logD 1.3 Nghiên cu sinh trưng, tăng trưng và sn lưng rng Trnh Đc Huy (1998), khi mơ phng sinh trưng chiu cao bình quân cng ca rng B Đ vùng trung tâm m Bc Vit Nam đã s dng hàm Gompertz và phương pháp Affill đ xác đnh đưng cong chiu cao ch th cho 5 cp đt. Vũ Nhâm (1988), đã s dng hàm Korf đ mơ phng chiu cao tng tri rng Thơng đui nga làm cơ s phân chia cp đt. Tác gi đã da vào mơ hình tăng trưng chiu cao đ phân chia cp đt. Nguyn Ngc Lung (1989), ln đu tiên s dng hàm Schumacher đ mơ phng chiu cao Thơng ba lá ti Lâm Đng và s dng phương pháp Affill đ phân chia cp đt. Phm Ngc Giao (1986, 1989), vi vic mơ phng đng thái cu trúc đưng kính lâm phn Thơng đuơi nga các cp khác nhau làm cơ s cho lp biu sn lưng cho rng Thơng đuơi nga khu Đơng Bc. Bo Huy (1993), khi xác đnh đưng cong sinh trưng chiu cao ch th cp đt rng Bng Lăng Tây Nguyên đã thay đi đng thi hai tham s a, b ca hàm Schumacher. Vũ Tin Hinh (1993), đã th nghim hàm sinh trưng: Korf, Schumacher, Gompertz đ mơ t quy lut sinh trưng chiu cao ưu th cho các lâm phn Thơng đuơi nga. Tác gi đã đưa ra nhn xét hàm Korf là hàm thích hp nht. Cui cùng ly hàm này làm cơ s phân chia cp đt và s dng phương pháp Affill đ lp biu cp đt cho rng Thơng đuơi nga. Vũ Tin Hinh (1995), dùng các quan h G=f(H 0,N); M=f(G,H 0) đ d đốn tng tit din ngang và tr lưng lâm phn trưc và sau ta thưa t đĩ lp biu sn lưng cho Thơng đuơi nga Vùng Đơng Bc.
18. 10 Nguyn Trng Bình (1996), trên cơ s lý thuyt ca hàm ngu nhiên đã nghiên cu mi quan h kỳ vng tốn và phương sai ca bin ngu nhiên ba lồi Thơng đuơi nga, Thơng nha và M cho tng đi lưng sinh trưng (D 1.3 , H) ơ các thi đim khác nhau là mt trong nhng cơ s quan trng đ xem xét vn đ phân cp năng sut các lâm phn thun lồi nĩi trên. Nguyn Th Bo Lâm (1996), đã dùng hàm Korf mơ phng sinh trưng chiu cao tng tri và thay đi đng thi 2 tham s đ xác đnh đưng cong ch th cp đt cho rng Thơng đuơi nga. Hồng Xuân Y (1997), tin hành phân chia cp đt bng chiu cao cây cĩ tit din bình quân (Hg), tác gi th nghim các hàm Korf, Schumacher, Gompertz và chn hàm Schumacher đ mơ phng sinh trưng chiu cao cho rng M trng ti Trung tâm nguyên liu giy. Như vy, đã cĩ nhiu cơng trình nghiên cu v sinh trưng và d đốn sn lưng, nhưng hu ht là làm đi vi rng trng thun lồi. Đim qua mt vài cơng trình nghiên cu lp biu sn phm trong và ngồi nưc cĩ th rút ra nhn xét sau: Các tác gi thưng chn đi tưng lp biu là lâm phn thun lồi đu tui và các sn phm là nhng mt hàng g ph bin nht trên th trưng. Tài liu dùng đ lp biu là nhng cây mu đưc thu thp đ ln và thuc đi tưng khai thác trong quá trình li dng rng. Phương pháp lp biu hu ht đưc la chn sau khi nghiên cu t m quy lut kt cu sn phm ca đi tưng lp biu. Nhìn chung, cĩ th xp thành 3 hưng là: (1) Da vào h s chuyn đi (t xut th tích hoc hình s ca tng loi sn phm); (2) Da vào quan h ca th tích sn phm vi các nhân t d xác đnh trên thân cây hoc lâm phn; (3) Da vào phương pháp đưng sinh thân cây.
19. 11 Trên cơ s tha mãn đ tin cy đt trưc cho biu, các tác gi đã la chn các phương pháp càng đơn gin, ít tn kém và d s dng cho thc tin sau này. 1.2. Đc đim ca đi tưng nghiên cu. G thương phm rng t nhiên: G thương phm thân cây cịn gi là g hàng hĩa hoc g kinh t (The merchantable stem): là đon thân k t đ cao gc cht đn mt v trí gii hn đưc quy dnh trên thân cây. G thương phm rng t nhiên thưng đưc khai thác t nhiu lồi cây lá rng bng nhiu loi dng c khác nhau nhưng thơng thưng là ca nhng loi g thuc nhĩm IIV và mt s lồi cĩ giá tr thương phm t nhĩm VVIII. Ngồi ra, mt tp quán ca ngưi sn xut là sau khi cht cây thưng ch chú trng ly ra sn phm cĩ giá tr thương phm cao mà ít quan tâm đn vic li dng trit đ cây g. Nhng đc đim trên cn đưc lưu ý đy đ khi thu thp, x lý tài liu cũng như xây dng phương pháp lp biu sau này. 1.3. Đi tưng và phm vi nghiên cu. 1.3.1. Đi tưng nghiên cu Nghiên cu cơ s khoa hc và lp biu thương phm cho mt s lồi cây khai thác chính khu vc rng thưng xanh Kon Hà Nng Gia Lai. Sau khi tin hành điu tra, kho sát khu vc nghiên cu, đ tài tin hành nghiên cu lp biu thương phm cho 4 lồi sau: Xoay ( Dialium cochinchinensis ); Trâm trng (Syzygium wightianum ), Trám trng ( Canarium album ) và Chay ( Artocarpus borneensis ). 1.3.2. Phm vi nghiên cu: Ti khu vc nghiên cu cĩ nhiu lồi cây đưc đưa vào khai thác chính nhưng đ tài ch tp trung nghiên cu cho 4 lồi cây sau: Xoay; Trâm trng, Trám trng và Chay. Đa đim: Đ tài ch tp trung nghiên cu lp biu thương phm cho các lồi nghiên cu khu vc rng thưng xanh Kon Hà Nng Gia Lai.
20. 12 1.4. Khái quát v s liu nghiên cu. Đ tài tin hành thu thp s liu ti các lâm trưng, cơng ty lâm nghip cĩ khai thác rng t nhiên. Qua h sơ thit k khai thác ca các cơng ty, lâm trưng ti khu vc nghiên cu, trong phm vi nghiên cu, đ tài đã chn ra 04 lồi cây khai thác chính ca khu vc đ thu thp s liu, đĩ là các lồi: Xoay; Trâm trng, Trám trng và Chay. Đ tài đo đm tng s 221 cây ng thu thp đy đ thơng tin như trong phiu điu tra đã đưc thit k và trình bày trong đ cương nghiên cu. Bng 1.4 Khái quát s liu nghiên cu Lồi cây S cây D1.3 (cm) Hvn (m) Hdc (m) Hd20 (m) Xoay 50 45.685.3 27.641.2 12.827.4 21.335.3 Trâm trng 56 50.3100.8 2640.5 14.826.8 20.434.2 Trám trng 55 50.388.6 25.238.4 12.323.1 20.333.4 Chay 60 50.2103 26.240.6 1525 21.835.2 T bng khái quát s liu ta thy: s liu dùng đ nghiên cu đưc ly t 221 cây ca 04 lồi cây khai thác chính ti khu vc nghiên cu đĩ là: Xoay; Trâm trng, Trám trng và Chay; s lưng ca mi lồi t 50 đn 60 cây, các mu ri đu t cp đưng kính đưc phép khai thác đn cp đưng kính ln. Như vy, cĩ th kt lun s liu nghiên cu là đm bo đ thc hin các ni dung nghiên cu.
21. 13 CHƯƠNG I: MC TIÊU NI DUNG NGHIÊN CU 1.1. Mc tiêu. * Mc tiêu tng quát: Gĩp phn b sung, hồn thin phương pháp lp biu th tích cây đng rng t nhiên và h thng biu phc v cơng tác điu tra, qun lý và kinh doanh rng. * Mc tiêu c th: Đ xut đưc phương pháp lp biu sn lưng g thương phm cho rng thưng xanh Kon Hà Nng Gia Lai; Xây dng đưc biu g thương phm cho mt s lồi cây khai thác chính rng thưng xanh Kon Hà Nng Gia Lai. 1.2. Ni dung nghiên cu. 1. Xác đnh, la chn s lồi cây khai thác chính cn lp biu cho khu vc nghiên cu; 2. Xác đnh các loi sn phm g ch yu và tiêu chun c th đ lp biu thương phm; 3. Lp biu thương phm; 4. Kim nghim và đánh giá kh năng s dng biu vào thc tin sn xut lâm nghip; 5. Hưng dn s dng biu.
22. 14 CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU 2.1. Quan đim và phương pháp lun nghiên cu. Nhn thc v biu sn lưng g thương phm: Trong kim kê tài nguyên, g thương phm đưc hiu là đon g ly t thân và cành cây cĩ kích thưc, hình dng và phm cht đáp ng đưc nhu cu th trưng. Vi thân cây, g thương phm đưc tính t mt ct khi khai thác (đ cao gc cht) đn mt v trí đưc gii hn nĩi trên (Loetsch, Zoehrer, Haller [1999]). T đĩ th tích g thương phm đưc hiu là th tích g cĩ th ly đưc t mt cây cĩ kích thưc xác đnh, và biu lp sn trong đĩ lit kê các th tích này gi là biu th tích g thương phm. Theo s liu ơ đnh v sinh thái vin Điu tra quy hoch rng, rng t nhiên nưc ta thưng là rng khác tui và cĩ mc đ hn giao ln, phân b nhiu vùng sinh thái. Trong mi lâm phn trên din tích 1ha thưng cĩ t hàng chc lồi ( rng phc hi và rng nghèo), cĩ khi đn hơn trăm lồi ( rng loi IV tr lên). Các lồi cây khác nhau, quy lut sinh trưng khác nhau dn đn hình dng thân cây khác nhau. Vi các cá th cùng lồi nhưng sinh trưng các vùng sinh thái khác nhau thì hình dng cũng cĩ th khác nhau. Như vy, nu lp biu thương phm theo lồi cây ch yu chung cho các vùng thì s biu s nhiu và sai s cũng cĩ th ln khi hình dng thân cây thay đi theo điu kin sinh thái. Hơn na, hin nay nhu cu g t rng t nhiên cho tiêu dùng trong nưc và xut khu rt ln vi nhiu chng loi sn phm cĩ mc đ tiêu th khác nhau, vì th nu phân chia g theo tt c các loi sn phm đang s dng và xut khu thì biu lp ra s rt phc tp, gây khĩ khăn cho ngưi s dng. Hai phương pháp ph bin đang đưc s dng đ lp biu th tích và biu thương phm là: (1) Dùng các phương trình biu th quan h gia th tích chung cũng như th tích g thương phm thân cây hoc thân cây và cành cây vi đưng kính hoc đưng kính và chiu cao;
23. 15 (2) Dùng phương trình đưng sinh thân cây xác đnh hình s t nhiên f 01 cho các sn phm g cĩ chiu dài và đưng kính đu nh khác nhau đưc phân chia t nhng cây cĩ đưng kính và chiu cao xác đnh. Đã cĩ mt s cơng trình nghiên cu lp biu đ thon và biu sn phm cĩ cơ s khoa hc cht ch và phù hp vi điu kin rng trng và rng t nhiên Vit Nam, như các cơng trình: Lp biu th tích và đ thon thân cây rng t nhiên ca Đng S Hin (1974), lp biu sn phm Thơng ba lá Lâm Đng ca Nguyn Ngc Lung, biu sn phm g m rng Thơng đuơi nga vùng Đơng Bc Vit Nam ca Vũ Nhâm. T nhng vn đ đã nêu trên, đ đt đưc mc tiêu nghiên cu đt ra, cách tip cn ca đ tài như sau: K tha nhng phương pháp lp biu cĩ cơ s khoa hc và phù hp vi đc đim rng t nhiên hn lồi Vit Nam. La chn ch tiêu thích hp biu th hình dng thân cây, sao cho s lưng cây tiêu chun cht ng cho mi lồi cây ch yu là thp nht. Biu lp cho nhng sn phm g thơng dng cho tiêu dùng trong nưc và xut khu đưc quy đnh nhng văn bn cĩ tính pháp lý gn đây nht.
24. 16 2.2. Chun b. Thu thp, tham kho các tài liu liên quan đn vn đ nghiên cu; La chn lồi cây ưu th cn lp biu cho vùng nghiên cu; Chun b bng biu, dng c thu thp s liu ngoi nghip, đng thi tìm hiu cách tính tốn, x lý s liu. 2.3. Thu thp và x lý tài liu.
    La chn các lồi cây khai thác chính cn lp biu. Đ tài s trin khai vùng khai thác chính Kon Hà Nng, din tích rng t nhiên ln. Các lồi cây khai thác chính phi là các lồi cây chim t l t thành cao (khơng bao gm nhng lồi khơng đưc phép khai thác), phi thuc nhĩm lồi cây g nh tr lên, khơng k đn giá tr kinh t cao hay thp.  Điu tra cây tiêu chun cho mi lồi cây khai thác chính a. Ngoi nghip Đ tài ưu tiên điu tra cây tiêu chun ti nhng khu khai thác ti các lâm trưng, cơng ty lâm nghip thuc vùng nghiên cu. Vi nhng lồi cĩ s lưng cây tiêu chun nhng khu khai thác khơng đ dung lưng cn thit, k tha, s dng s liu các đa phương khác trong cùng vùng sinh thái. Sơ thám tồn b khu vc khai thác và chn nhng v trí đi din, đin hình đ tin hành điu tra cây ng. Chn nhng cây hình dng bình thưng, cây khơng cong queo, sâu bnh, khơng b tn thương, khơng ct ngn đ tin hành điu tra. Sau khi la chn đưc cây tiêu chun đã cht ng khu vc khai thác, tin hành đo tính các ch tiêu cn thit: Chiu dài men thân (L) t đĩ chia thân cây thành 10 phn cĩ đ dài bng nhau. Đo đưng kính (hoc chu vi) 1.3m thân cây c v và khơng v (lưu ý: đưng kính 1.3m đo trưc khi cht ng, nu đo sau khi cây đã cht ng thì đo bng cách: đo chiu cao gc cht, t v trí cht đo lên mt khong h=1.3 hgc đ xác đnh đưng kính 1.3).
25. 17 Đo chiu dài thân cây ti v trí phân cành H dc , đưng kính thân cây c v và khơng v ti v trí phân cành D dc (hoc C dc ). Xác đnh v trí thân cây cĩ D = 20cm, đo chiu dài thân cây đn v trí đĩ và xác đnh đ dày v. Đ cao gc cht h (H gc ) và đưng kính D gc (C gc ), xác đnh đ dày v; Chiu dài men thân t gc cht đn ngn cây (L’); Đo đưng kính cĩ v và khơng v các v trí chiu cao tương đi thân trên cây (d 00 , d 01 , d 02 , d03 , d04 , d05 , d06 , d07 , d08 , d09 , d1.3 ); BIU ĐO ĐM CÁC CH TIÊU CÂY CHT NG 1. Đưng kính D 1.3 . cm, hoc Chu vi (Vanh) C1.3 : cm V = cm Hvn = ; D dc = cm hoc C dc = ; H dc = ; H 20 m; D gc . cm, hoc Cgc : cm; V = ; H gc = .; H 20 m; 2. Đưng kính (hoc Vanh) ti các phn mưi chiu cao thân cây ( Chia theo Hvn) : Sơ đ cây 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 H Hoi m Coi c v cm D0i cv cm V cm Doi kv cm b. Ni nghip * Mt s khái nim đưc s dng trong đ tài: 1. Th tích thân cây (V): Là th tích g tồn b thân cây, đưc tính t mt đt đn v trí ngn cây. Xác đnh th tích thân cây đ làm cơ s lp biu th tích 2 nhân t, đ tài th nghim 2 phương trình hay đưc s dng nht sau đĩ chn phương trình thích hp. Phương trình thích hp là phương trình th hin đưc mi quan h
26. 18 gia các nhân t đưc chn vi nhân t cn xác đnh và là phương trình đơn gin nht và cho sai s tương đi bình quân nh nht. C th như sau: Hai phương trình đưc s dng đ xác đnh th tích thân cây là: V = K*D b*H c 2 V = a oa1*H+a 2*D H Sai s tương đi và sai s tương đi bình quân đưc tính theo cơng thc: n (V −VL) ∑ % ∆% = 100 * ; ∆%bq = 1 (3.2.1) V n Trong đĩ: V: th tích g thc tồn thân cây; ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: s tương đi bình quân; VL: th tích g thân cây lý thuyt tính theo phương trình th nghim; n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. 2. Th tích g ln thân cây (V 20 ): Là th tích g đưc tính t c r đn v trí cĩ đưng kính bng 20 cm. Xác đnh th tích g ln thân cây đ làm cơ s lp biu sn phm, đ tài th nghim 2 phương trình hay đưc s dng nht sau đĩ chn phương trình thích hp. C th như sau: Hai phương trình đưc s dng đ xác đnh th tích g ln thân cây là: b c V20 = K*D *H V20 = ao+a 1*V Sai s tương đi đưc tính theo cơng thc: n (V −V L) ∑ % ∆% = 100* 20 20 ; ∆%bq = 1 (3.2.2) V20 n Trong đĩ: ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: sai s tương đi bình quân; V20 : th tích g ln thân cây thc; V 20 L: th tích g ln thân cây lý thuyt tính theo phương trình th nghim; V: th tích g thc tồn thân cây;
27. 19 n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. 3. Th tích g dưi cành (V dc ): Là th tích g đưc tính t c r đn v trí cành thp nht cịn sng tham gia vào tán chính ca cây. Xác đnh th tích g dưi cành thân cây đ làm cơ s lp biu sn phm, đ tài th nghim 3 phương trình hay đưc s dng nht sau đĩ chn phương trình thích hp. C th như sau: Ba phương trình đưc s dng đ xác đnh th tích g dưi cành là: b c Vdc = K*D *H H dc Vdc = a o+a 1*V+a 2*( ) H Vdc = a o+a 1*V Sai s tương đi đưc tính theo cơng thc: n (V −V L) ∑ % ∆% = 100* dc dc ; ∆%bq = 1 (3.2.3) Vdc n Trong đĩ: ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: sai s tương đi bình quân; Vdc : th tích g dưi cành thân cây thc; Vdc L: th tích g dưi cành thân cây lý thuyt tính theo phương trình th nghim; V: th tích g thc tồn thân cây; n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. 4. Th tích gc cht (V gc ): Là th tích g đưc tính t c r đn v trí b ct. Xác đnh th tích gc cht đ làm cơ s lp biu sn phm, đ tài th nghim 3 phương trình sau đĩ chn phương trình thích hp. C th như sau: Ba phương trình đưc s dng đ xác đnh th tích gc cht là: b c Vgc = K*D *H 2 Vgc = aoa1*H+a 2*D H Vgc = a o+a 1*V
28. 20 Sai s tương đi đưc tính theo cơng thc: n (V −V L) ∑ % ∆% = 100 * gc gc ; ∆%bq = 1 (3.2.4) Vgc n Trong đĩ: ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: sai s tương đi bình quân; Vgc : th tích gc cht thc; Vgc L: th tích gc cht lý thuyt tính theo phương trình th nghim; V: th tích g thc tồn thân cây; n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. 5. Th tích g dưi cành ly ra (V lr ): là th tích thân cây đưc tính t v trí cht h đn v trí dưi cành (V lr = V dc Vgc ). Xác đnh th tích g dưi cành ly ra đ làm cơ s lp biu sn phm, đ tài th nghim 3 phương pháp tính, sau đĩ chn phương trình thích hp. C th như sau: Ba phương pháp đưc s dng đ xác đnh th tích g dưi cành ly ra là: b c Vlr = K*D *H Vlr = a o+a 1*V Vlr = V dc L – Vgc L Sai s tương đi đưc tính theo cơng thc: n (V −V L) ∑ % ∆% = 100* lr lr ; ∆%bq = 1 (3.2.5) Vlr n Trong đĩ: ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: sai s tương đi bình quân; Vlr : th tích g dưi cành ly ra thc; Vlr L: th tích g dưi cành ly ra lý thuyt tính theo phương trình th nghim; V: th tích g thc tồn thân cây;
29. 21 Vdc L: th tích g dưi cành lý thuyt tính theo phương trình đã đưc la chn phn xác đnh th tích g dưi cành; Vgc L: th tích gc cht lý thuyt tính theo phương trình đã đưc chn phn xác đnh th tích gc cht; n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. 6. Th tích g ln ly ra (V gl ): là th tích thân cây đưc tính t v trí cht h đn v trí thân cây cĩ đưng kính D = 20cm (V gl = V 20 Vgc ). Xác đnh th tích g ln ly ra đ làm cơ s lp biu sn phm, đ tài th nghim 3 phương pháp tính, sau đĩ chn phương trình thích hp. C th như sau: Ba phương pháp tính đưc s dng đ xác đnh th tích g ln ly ra là: b c Vgl = K*D *H Vgl = a o+a 1*V Vgl = V 20 L – Vgc L Sai s tương đi đưc tính theo cơng thc: n (V −V L) ∑ % ∆% = 100 * lr lr ; ∆%bq = 1 (3.2.6) Vlr n Trong đĩ: ∆%: sai s tương đi; ∆%bq: sai s tương đi bình quân; Vgl : th tích g ln ly ra thc; Vgl L: th tích g ln ly ra lý thuyt tính theo phương trình th nghim; V: th tích g thc tồn thân cây; V20 L: th tích g thân cây tính đn v trí cĩ đưng kính D = 20 cm lý thuyt tính theo phương trình đã đưc la chn phn xác đnh th tích g ln; Vgc L: th tích gc cht lý thuyt tính theo phương trình đã đưc chn phn xác đnh th tích gc cht; n: tng s cây tham gia tính tốn ca lồi. Vi mi cây tiêu chun, tính các ch tiêu cn thit sau:
30. 22 Xác đnh th tích cĩ v và khơng v thân cây bng cơng thc kép bình quân, vi 10 đon cĩ chiu dài bng nhau, xác đnh th tích thân cây dưi cành, th tích g ln thân cây và các loi th tích thương phm khác. Phương pháp tính tốn các ch tiêu cn thit đưc trình bày trong bng 24 Bng 3.2a Phương pháp tính tốn các ch tiêu cn thit TT Ch tiêu Phương pháp tính Ghi chú 2 2 π  d + d  d00 , d 01 , d 02 , : Đưng kính  00 01  h 1 V01 V01 =   4  2 10 các v trí 1/10 thân cây. 2 2 π  d + d  Vn (n t 110): th tích ca  01 02  h 2 V02 V02 =   4  2 10 các đon phân chia. π  d 2 + d 2   02 03  h 3 V03 V03 =   4  2 10 π  d 2 + d 2   03 04  h 4 V04 V04 =   4  2 10 π  d 2 + d 2   04 05  h 5 V05 V05 =   4  2 10  d 2 + d 2  π  05 06  h 6 V06 V06 =   4  2 10   π  d 2 + d 2   06 01  h 7 V07 V07 =   4  2 10 π  d 2 + d 2   07 08  h 8 V08 V08 =   4  2 10 π  d 2 + d 2   08 09  h 9 V09 V09 =   4  2 10 π  d 2 + d 2   09 10  h 10 V10 V10 =   4  2 10 11 V V=V 1 + V 2 + + V 10 V: th tích g thân cây
31. 23 Vn: Th tích thân cây tính t c r đn v trí chia cui cùng trưc v trí cĩ đưng kính bng 20cm; V20 : Th tích g ln thân cây; dn: Đưng kính v trí chia π  d 2 + 202  +  n  12 V20 V20 = Vn  L 20 cui cùng trưc v trí cĩ 4  2  đưng kính bng 20 cm; L20 : Chiu dài t v trí dn đn v trí cĩ đưng kính bng 20 cm. Vn: Th tích thân cây tính t c r đn v trí chia cui cùng trưc v trí cĩ đưng kính bng 20cm; Vdc : Th tích g ln dưi π  2 + 2   dn ddc  V + L dc 13 Vdc Vdc = n   cành; 4  2  dn: Đưng kính v trí chia cui cùng trưc v trí dưi cành; Ldc : Chiu dài t v trí d n đn v trí dưi cành. Vgc : th tích gc cht; 2 2 π  d + d  Dgc : đưng kính thân cây ti  00 gc h 14 Vgc Vgc =   gc 4  2  v trí cht h; Hgc : chiu dài thân cây tính t
32. 24 c r ti v trí cht h. Vlr : là th tích thân cây đưc tính t v trí cht h đn v trí dưi cành (th tích g dưi 15 Vlr Vlr = V dc Vgc cành ly ra); Vgc : th tích gc cht; Vdc : th tích g dưi cành thân cây. Vgl : là th tích thân cây đư c tính t v trí cht h đn v trí thân cây cĩ đưng kính D = 16 Vgl Vgl = V 20 Vgc 20cm (th tích g ln ly ra); Vgc : th tích gc cht; V20 : Th tích g ln thân cây. Đ la chn phương pháp cũng như phương trình thích hp tính tng ch tiêu, đ tài tin hành như sau: Vi mi lồi cây, chn ngu nhiên 10 cây phân b đu các cp kính đ kim tra (tính sai s ca phương trình) s cây này đưc gi là cây kim tra (n kt ). Xác lp phương trình tính các ch tiêu và tính sai s cho nhng cây cịn li s cây này đưc gi là cây tính tốn (n tt ). Dùng phương trình xác lp đưc ca nhng cây tính tốn, xác đnh sai s cho nhng cây kim tra. Đ tăng tính đi din và tn dng ngun s liu đã điu tra, đ tài tin hành gp tồn b s cây (n tt + n kt ) đ xác lp phương trình và tính tốn sai s s cây này gi là cây chung (n c). Khi lp phương trình vi s cây tính tốn ca lồi, tin hành xác đnh h s tương quan, h s xác đnh, tính sai s tương đi và sai s tương đi bình quân ca phương trình. Nu khơng tn ti quan h, sai s quá ln thì loi b
33. 25 phương trình. Nu tn ti quan h, vài sai s tương đi bình quân nm trong phm vi cho phép thì mi dùng phương trình lp đưc t nhng cây tính tốn, tính sai s cho 10 cây kim tra. Trong trưng hp, sai s ca 10 cây kim tra mc chp nhn đưc, gp tồn b s liu đ xác lp phương trình cho lồi. Ví d đi vi s liu cây Xoay: Bng 3.2b Mu biu tng hp kt qu xác lp phương trình Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 40 (1) 10 50 40 (2) 10 50 Nhìn vào bng 3.2b trên ta thy: Ct phương trình: ghi s (1), (2), (3) là s phương trình đưc th nghim đi vi mi ch tiêu, đưc ghi tương ng vi s hiu phương trình. đây, (1) là biu th cho phương trình V = K*D b*H c đ xác đnh th tích cho lồi Xoay. Ct n: ghi s lưng cây tương ng vi s cây tính tốn, cây kim tra và cây gp đ lp phương trình chung. đây, 40 là s cây ca lồi Xoay dùng lp phương trình tính tốn, 10 là s cây đưc ly ngu nhiên đ kim tra, 50 là s cây sau khi đã gp s liu. Ct các tham s: Ghi phương trình đã xác lp đưc gm đy đ tham s và bin s. Ví d như: V=0.000095*D 2.1348 *H 0.5856 Ct R 2: ghi h s xác đnh ca phương trình Ct ∆max : ghi sai s tương đi ln nht mc phi
34. 26 Ct ∆% : ghi sai s tương đi bình quân tính đưc Vi mi ch tiêu tính tốn ca mt lồi, chn mt phương trình phù hp nht. Phương trình đưc chn là phương trình th hin đưc mi quan h tt ca ch tiêu cn xác lp vi các nhân t liên quan, và cĩ sai s tương đi bình quân nh nht (∆%bq đt min).  Lp biu thương phm: Ni dung lp biu bao gm: Xác lp quan h H/D 1.3 Lp biu th tích các loi sn phm da trên các phương trình đã đưc chn trên. Hưng dn s dng biu  Kim nghim biu Bt kỳ mt biu điu tra rng nào lp ra cũng cn đưc kim nghim, xác đnh sai s s dng biu. Đ thc hin ni dung này, đ tài s tin hành kim nghim thơng qua s liu ca nhng cây kim tra khơng tham gia thit lp phương trình.
35. 27 CHƯƠNG 3: KT QU NGHIÊN CU 3.1. Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây Đ xây dng đưc biu th tích cĩ đ chính xác cao thì vic la chn phương pháp xác đnh th tích là rt cn thit. Sau khi đã cĩ giá tr th tích thc, đ tài th nghim mt s phương pháp thưng dùng đ xác đnh th tích lý thuyt và tính tốn đ chính xác ca chúng, t đĩ chn ra phương pháp xác đnh th tích thích hp nht. Đ tài th nghim 2 phương trình đ tính th tích thân cây cho 4 lồi cây nghiên cu là: V = K*D b*H c (1) 2 V = ao+a1*H+a 2*D H (2) Phương trình (1), đưa tr v dng đưng thng Logarit hai v ca phương trình ta đưc: LogV = logk + alogd + blogh Đt: LogV = Y, logk = a o, logd = X 1, logh = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 2 Phương trình (2): đt V = Y, H = X 1, D H = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phn mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh, các tham s ca phương trình. T phương trình, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.1) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân.
36. 28 3.1.1. Xoay Bng 1a. Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 40 V = 0.000095*D 2.1348 *H 0.5856 0.986 10.3 3.8 (1) 10 9.1 4.4 50 V = 0.0000713*D 2.0878 *H 0.7233 0.986 9.5 3.9 2 40 V = 1.97030.0707*H vn +0.0000416*D H 0.984 9.5 3.9 (2) 10 13.8 4.0 2 50 V = 0.97980.0378*H vn +0.0000408*D H 0.984 10 4.0 Kt qu tng hp bng 1a cho thy: C hai phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.986 và 0.984; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh (3.8% và 3.9%); sai s ln nht mc phi ln lưt là: 10.3% và 9.5%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân ca hai phương trình là 4.2% và 4.0%, sai s ln nht mc phi là 9.1% và 13.8%; T kt qu trên nhn thy th tích thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao, cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 2 phương trình rt cao (0.986 và 0.984), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc 3.9% và 4.0%; sai s tương đi ln nht mc phi tương t nhau ln lưt là 9.5% và 10%; Cĩ th nhn thy rng: phương trình 1, h s xác đnh, các sai s ca phương trình khi dùng nhng cây tính tốn và sau khi gp cĩ giá tr gn như khơng thay đi. Tương t như vy vi phương trình 2, h s xác đnh bng nhau 2 phương trình, sai s cĩ nhích lên mt chút đi vi s cây sau khi gp nhưng khơng đáng k. Điu này cho thy, vic chn ra 10 cây trong tng s cây điu tra
37. 29 đ kim tra là hồn tồn khách quan và vic kim nghim biu bng cách này cho kt qu tt. Hai phương trình đu cĩ th ng dng đ tính th tích g thân cây cho lồi Xoay. Như vy, kt qu xác lp phương trình t nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và cĩ giá tr chênh lch khơng đáng k. Tuy nhiên, mi trưng hp thì sai s ca phương trình 1 nh hơn mt chút so vi phương trình 2, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích thân cây lý thuyt phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V=0.0000713*D 2.0878 *H 0.7233 (3.1.1) 3.1.2. Trâm trng Bng 1b. Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 46 V=0.0000485*D 2.104 *H 0.8066 0.981 14.9 4.8 1 10 11.1 4.8 56 V=0.0000524*D 2.0838 *H 0.8069 0.983 15.7 4.7 46 V=0.1074+0.0035*H+0.0000373*D2H 0.974 14.4 5.2 2 10 13.6 5.1 56 V=0.1165+0.0043*H+0.0000368*D2H 0.978 14.4 5.2 Kt qu tng hp bng 1b cho thy: H s xác đnh ca c hai phương trình nhng cây tính tốn đu rt cao, ln lưt là: 0.981 và 0.974; Sai s tương đi bình quân nh, tương ng là 4.8% và 5.1%; sai s ln nht mc phi là: 14.9% và 14.4%; Vi 10 cây kim tra, sai s tương đi bình quân ln lưt là 4.8% và 5.2%, sai s ln nht mc phi là 11.1% và 14.4%;
38. 30 Hai phương trình trên tính th tích thân cây cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu cho thy: h s xác đnh ca phương trình đưc xác lp là rt cao (R 2 tương ng 0.983 và 0.978), sai s tương đi bình quân rt nh, mc 4.7% và 5.2%; sai s tương đi ln nht mc phi gn như nhau ln lưt là 15.7% và 14.4%; Phương trình 1 sau khi gp ta thy h s xác đnh cịn nhích lên, các sai s cũng thp xung so vi khi dùng cây tính tốn. Phương trình 2 thì c h s xác đnh và các sai s đu khơng thay đi. Cĩ th kt lun rng 2 phương trình trên đu rt đáng tin cy. Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao và gn như bng nhau, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Tuy nhiên, mi trưng hp thì sai s ca phương trình 1 nh hơn mt chút so vi phương trình 2, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích thân cây lý thuyt ca lồi cây Trâm trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V=0.0000524*D 2.0838 *H 0.8069 (3.1.2)
39. 31 3.1.3. Trám trng Bng 1c. Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 45 V=0.0000347*D 1.995 *H 1.0354 0.981 17.7 4.0 1 10 14.6 4.8 55 V=0.0000394*D 1.9535 *H 1.0464 0.982 12.9 4.1 45 V=0.3399+0.0000381*D2H+0.012*2H 0.980 17.6 4.0 2 10 14.5 4.7 55 V=0.3535+0.000037*D2H+0.0163*H 0.977 12.9 4.1 Kt qu tng hp bng 1c cho thy: Đi vi nhng cây tính tốn hai phương trình xác lp đu cho h s xác đnh tt, tương ng là: 0.981 và 0.980; Sai s tương đi bình quân nh và bng nhau (4.0%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 17.7% và 17.6%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân ln lưt là 4.8% và 4.7%, sai s ln nht mc phi tương ng là 14.8% và 14.5%; T kt qu trên nhn thy th tích thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca c 2 phương trình cao 2 2 (R 1 =0.982 và R 2 =0.977, sai s tương đi bình quân đu nh và băng nhau mc 4.1%; sai s tương đi ln nht mc phi bng nhau (∆max =12.9%); Cĩ th nhn thy rng: phương trình 1, h s xác đnh cĩ giá tr xp x nhau và rt cao, các sai s cũng tương t nhau. Phương trình 2, h s xác đnh cĩ gim đi mt ít, sai s cĩ nhích lên sau khi gp nhưng khơng đáng k. Cĩ th áp dng c 2 phương trình trên vào thc t.
40. 32 Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và gn bng nhau. Tuy nhiên, sai s ca phương trình 1 luơn nh hơn mt chút so vi phương trình 2, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích thân cây lý thuyt ca lồi cây Trám trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V=0.0000394*D 1.9535 *H 1.0464 (3.1.3) 3.1.4. Chay Bng 1d. Kt qu xác lp phương trình th tích thân cây cho lồi Chay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 50 V=0.0000998*D1.624 *H1.175 0.970 13.6 5.2 1 10 9.6 5.0 60 V=0.0001*D 1.615 *H1. 186 0.970 13.9 5.1 50 V=1.783+0.0000293*D2H+0.0934*H 0.960 13.7 5.4 2 10 10.4 5.3 60 V=1.751+0.0000292*D2H+0.0934*H 0.956 13.9 5.3 Kt qu tng hp bng 1d cho thy: C hai phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.970 và 0.960; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh (5.2% và 5.4%); sai s ln nht mc phi ln lưt là: 13.6% và 13.7%; Vi 10 cây kim tra, sai s tương đi bình quân là 5.0% và 5.3%, sai s ln nht mc phi là 9.6% và 10.4%; T kt qu trên nhn thy th tích thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung.
41. 33 Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 2 phương trình rt cao (tương ng là 0.970 và 0.956), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc 5.1% và 5.3%; sai s tương đi ln nht mc phi bng nhau và bng 13.9%; Phương trình 1 và phương trình 2 cĩ h s xác đnh và các sai s sau khi gp và khi s dng nhng cây tính tốn cĩ giá tr gn như khơng đi. Cĩ th s dng c 2 phương trình trên đ xác đnh th tích g thân cây cho lồi cây Chay. T kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao và xp x nhau, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp. Tuy nhiên, mi trưng hp thì sai s ca phương trình 1 nh hơn mt chút so vi phương trình 2, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích thân cây lý thuyt ca lồi cây Chay phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V=0.0001*D 1.615 *H 1.186 (3.1.4) Tĩm li: Qua th nghim 02 phương trình đ tính th tích thân cây cho 4 lồi nghiên cu k trên đ tài nhn thy: cĩ mi quan h rt cht gia th tích thân cây vi đưng kính D 1.3 và chiu cao vút ngn H đi vi tt c 4 lồi, trong đĩ quan h theo dng hàm mũ V=K*D b*H c cĩ h s tương quan và h s xác đnh cao nht, sai s bình quân chung nh hơn so vi phương trình V=a o+ 2 a1*H+a 2*D H. Đ tài la chn dng phương trình (1) đ tính th tích cho 04 lồi cây nghiên cu. Các phương trình đưc la chn cho tng lồi là: 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.4.
42. 34 3.2. Xác lp phương trình tính th tích g dưi cành Th tích g dưi cành là mt ch tiêu quan trng th hin giá tr sn phm ca cây g, đây đ tài xác lp phương th tích g dưi cành lý thuyt làm cơ s xác đnh th tích g dưi cành ly ra sau này. Đ tài th nghim 3 phương trình đ tính th tích g dưi cành cho 4 lồi cây nghiên cu là: Vdc =a o+a 1V+a 2(Hdc /H) (1) Vdc =a o+a 1*V (2) b c Vdc = K*D *H (3) Phương trình (1): đt V dc = Y, V = X 1, H dc /H = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Phương trình (2): đt Vdc = Y, V = X ; đưa phương trình tr v dng Y = a o + a 1X Phương trình (3), đưa tr v dng đưng thng Logarit hai v ca phương trình ta đưc: LogV dc = logk + alogd + blogh Đt: LogV dc = Y, logk = a o, logd = X 1, logh = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phn mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh, các tham s ca phương trình. T phương trình lý thuyt, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích dưi cành lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.3) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân. phương trình (2), đ tính giá tr th tích dưi cành lý thuyt (V dc L) t phương trình, bin s V thay vào là giá tr th tích thân cây lý thuyt (VL) tính đưc t phương trình xác đnh th tích thân cây tt nht đã đưc la chn cho tng lồi phn 3.1.
43. 35 3.2.1 Xoay Bng 2a. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 40 Vdc =2.1505+0.9046*V+3.3542*(Hdc /H) 0.997 9.7 4.5 1 10 10.3 5.8 50 Vdc =2.0755+0.8904*V+3.3515*( Hdc /H) 0.997 12.5 5.3 40 Vdc =0.3632+0.9399*V 0.995 18.9 4.6 2 10 14.9 6.5 50 Vdc =0.3264+0.9285*V 0.992 16.5 5.5 2.3167 0.5447 40 Vdc =0.00004586*D *H 0.981 22.1 4.9 3 10 14.6 7.8 2.2611 0.7575 50 Vdc =0.0000265*D *H 0.981 16.8 5.2 Kt qu tng hp bng 2a cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, 2 2 2 tương ng là: R 1 =0.997, R 2 =0.995, R 3 =0.981; Sai s tương đi bình quân nh tương ng là ∆% 1bq=4.5%, ∆% 2bq=4.6%, ∆% 3bq=4.9%; sai s ln nht mc phi là: ∆max 1=9.7%, ∆max 2=18.9%, ∆max 3=22.1%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là ∆% 1bq=5.8%, ∆% 2bq=6.5%, ∆% 3bq=7.8%; sai s ln nht mc phi là ∆max 1=10.3%, ∆max 2=14.9%, ∆max 3=14.6%; T kt qu trên nhn thy th tích dưi cành đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu là: phương trình cho h s xác đnh rt cao (tương ng là 2 2 2 R 1 =0.997, R 2 =0.992, R 3 =0.981), sai s tương đi bình quân nh, mc
44. 36 ∆% 1bq=5.3%, ∆% 2bq=5.5%, ∆% 3bq=5.2%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆max 1=12.5%, ∆max 2=16.5% , ∆max 3=16.8%; Kt qu cho thy h s xác đnh ca các phương trình khi dùng nhng cây tính tốn và sau khi gp cĩ giá tr gn như khơng thay đi. Sai s tăng lên mt ít đi vi s cây sau khi gp nhưng khơng đáng k. Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu cĩ th thy c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Phương trình 1 cĩ sai s mc phi nh nht, tuy nhiên, phương trình 2 đơn gin hơn và tránh đưc sai s tích lũy trong lp biu, trong thc t s dng s gim bt đưc nhân t H dc . Chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g dưi cành thân cây lý thuyt ca lồi cây Xoay phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: Vdc =0.3264+0.9285*V (3.2.1) 3.2.2 Trâm trng Bng 2b. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 46 Vdc =2.6888 +0.87*V+4.4218*( Hdc /H) 0.997 10.8 4.6 1 10 15.9 5.0 56 Vdc =3.3525+0.89*V+5.4445*( Hdc /H) 0.996 15.1 4.8 46 Vdc =0.069+0.8605*V 0.992 15.2 6.3 2 10 9.9 5.4 56 Vdc =0.2091+0.8901*V 0.988 16.1 5.9 2.2038 0.7080 46 Vdc =0.0000378*D *H 0.973 14.4 6.2 3 10 17.3 5.1 2.2203 0.6941 56 Vdc =0.000037*D *H 0.977 17.7 6.0
45. 37 Kt qu tng hp bng 2b cho thy: Phương trình lp t nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, 2 2 2 tương ng là: R 1 =0.997, R 2 =0.992 và R 3 =0.973; Sai s tương đi bình quân ca chúng đu nh (∆%1bq=4.6%, ∆% 2bq=6.3%, ∆% 3bq=6.2%); sai s ln nht mc phi tương ng là: ∆% 1max =10.8%, ∆% 2max =15.2% và ∆% 3max =14.4%; Sai s tương đi bình quân ca nhng cây kim tra tương ng là ∆% 1bq=5.0%, ∆% 2bq=5.4%, ∆% 3bq=5.1% sai s ln nht mc phi là ∆% 1max =15.9%, ∆% 2max =9.9% và ∆% 3max =17.3%; Qua đĩ nhn thy phương trình xác đnh th tích dưi cành đưc cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 3 phương trình rt cao 2 2 2 (tương ng là R 1 =0.996, R 2 =0.988 và R 3 =0.977), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc ∆% 1bq=4.8%, ∆% 2bq=5.9%, ∆% 3bq=6.0%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆% 1max =15.1%, ∆% 2max =16.1% và ∆% 3max =17.7%; Sau khi gp s liu và xác lp phương trình ta thy: h s xác đnh ca các phương trình trưc gp và sau gp cĩ giá tr gn như nhau, sai s tương đi bình quân cĩ thay đi nhưng khơng đáng k. Như vy, kt qu xác lp phương trình ca c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và cĩ giá tr tương t nhau. Vì th đây chn phương trình 2 là phương trình đơn gin nht đ làm cơ s xác đnh th tích g dưi cành thân cây lý thuyt ca lồi cây Trâm trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: Vdc =0.2091+0.8901*V (3.2.2)
46. 38 3.2.3. Trám trng Bng 2c. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 45 Vdc =2.3022+0.8863*V+3.6238*( Hdc /H) 0.996 18.8 5.4 1 10 12.8 4.9 55 Vdc =2.3258+0.8822*V+3.7007*( Hdc /H) 0.996 14.8 4.6 45 Vdc =0.1357+0.8715*V 0.987 13.9 6.9 2 10 12.0 5.2 55 Vdc =0.1242+0.8683*V 0.988 16.4 6.6 2.1614 0.8441 45 Vdc =0.0000282*D *H 0.962 19.2 6.4 3 10 19.0 7.2 2.0861 0.894 55 Vdc =0.0000323*D *H 0.964 17.2 6.6 Kt qu tng hp bng 2c cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, 2 2 2 tương ng là: R 1 =0.996, R 2 =0.987 và R 3 =0.962; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn nh (∆% 1bq=5.4%, ∆% 2bq=6.9%, ∆% 3bq=6.4%); sai s ln nht mc phi tương ng là: ∆% 1max =18.8%, ∆% 2max =13.9% và ∆% 3max =19.2%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là ∆% 1bq=4.9%, ∆% 2bq=5.2%, ∆% 3bq=7.2%; sai s ln nht mc phi là ∆% 1max =12.8%, ∆% 2max =12.0% và ∆% 3max =19.0%; T kt qu trên nhn thy th tích dưi cành thân cây đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 3 phương trình rt cao 2 2 2 (tương ng là R 1 =0.996, R 2 =0.988 và R 3 =0.964), sai s tương đi bình quân
47. 39 đu rt nh, mc ∆% 1bq=4.6%, ∆% 2bq=6.6%, ∆% 3bq=6.6%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆% 1max =14.8%, ∆% 2max =16.4% và ∆% 3max =17.2%; Như vy, kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c ba phương trình đu cho h s xác đnh cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Do vy, chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g dưi cành thân cây lý thuyt ca lồi cây Trám trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: Vdc = 0.1242+0.8683*V (3.2.3) 3.2.4. Chay Bng 2d. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành cho lồi Chay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 50 Vdc =2.2999+0.883*V+3.676*(Hdc /H) 0.996 14.9 4.1 1 10 13.7 5.0 60 Vdc =2.286+0.888*V+3.589*(Hdc /H) 0.994 14.0 4.9 50 Vdc =0.074+0.870*V 0.986 18.4 5.3 2 10 10.9 6.9 60 Vdc =0.056+0.868*V 0.984 16.7 5.7 1.72 1.033 50 Vdc =0.0000935*D *H 0.962 16.5 5.6 3 10 16.6 6.9 1.68 1.078 60 Vdc =0.0000956*D *H 0.960 20.0 5.8 Kt qu tng hp bng 2d cho thy: Phương trình ca nhng cây tính tốn cĩ h s xác đnh rt cao, tương 2 2 2 ng là: R 1 =0.996, R 2 =0.986 và R 3 =0.962; Sai s tương đi bình quân đi nh
48. 40 (∆% 1bq=4.1%, ∆% 2bq=5.3%, ∆% 3bq=5.6%); sai s ln nht mc phi ln lưt là: ∆% 1max =14.9%, ∆% 2max =18.4% và ∆% 3max =16.5%; Kt qu kim tra 10 cây cho: sai s tương đi bình quân tương ng là ∆% 1bq=5.0%, ∆% 2bq=6.9%, ∆% 3bq=6.9%, sai s ln nht mc phi là ∆% 1max =13.7%, ∆% 2max =10.9% và ∆% 3max =16.6%; T kt qu trên nhn thy th tích dưi cành thân cây đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 3 phương trình rt cao 2 2 2 (tương ng là R 1 =0.994, R 2 =0.984 và R 3 =0.960), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc ∆% 1bq=4.9%, ∆% 2bq=5.7%, ∆% 3bq=5.8%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆% 1max =14.0%, ∆% 2max =16.7% và ∆% 3max =20.0%; Như vy, t kt qu xác lp phương trình c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. đây chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g dưi cành thân cây lý thuyt ca lồi cây Chay phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: Vdc =0.056+0.868*V (3.2.4) Tĩm li: Đ tài tin hành th nghim 03 phương trình đ tính th tích dưi cành cho 4 lồi cây: Xoay, Trâm trng, Trám trng, Chay và nhn thy: cĩ mi quan h rt cht ch gia th tích dưi cành (V dc ) vi chiu cao dưi cành (H dc ), chiu cao vút ngn (H) và th tích thân cây (V) đi vi tt c 4 lồi, các phương trình lp đưc cĩ h s tương quan cao, sai s tương đi bình quân thp nên đu cĩ th s dng đ tính th tích dưi cành lý thuyt, tuy nhiên, dng hàm Vdc =a o+a 1*V là đơn gin và hp lý hơn c, do vy, đ tài la chn dng quan h trên đ xác lp phương trình tính th tích dưi cành cho 4 lồi cây nghiên cu.
49. 41 3.3. Xác lp phương trình tính th tích g ln Th tích g ln là mt ch tiêu quan trng th hin giá tr sn phm ca cây g, đây đ tài xác lp quan h gia th tích g ln vi các nhân t điu tra đ tính đưc th tích g ln lý thuyt làm cơ s xác đnh th tích g ln ly ra sau này. Đ tài th nghim 2 phương trình đ tính th tích g ln cho 4 lồi cây nghiên cu là: V20 =a o+a 1*V (1) b c V20 = K*D *H (2) Phương trình (1): đt V 20 = Y, V = X ; đưa phương trình tr v dng Y = a o + a 1X Phương trình (2), đưa tr v dng đưng thng Logarit hai v ca phương trình ta đưc: LogV 20 = logk + alogd + blogh Đt: LogV 20 = Y, logk = a o, logd = x 1, logh = x 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phn mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh, các tham s ca phương trình. T phương trình lý thuyt, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích g ln lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.2) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân. phương trình (1), đ tính giá tr th tích g ln lý thuyt (V 20 L) t phương trình, bin s V thay vào là giá tr th tích thân cây lý thuyt (VL) tính đưc t phương trình xác đnh th tích thân cây tt nht đã đưc la chn cho tng lồi phn 4.2.
50. 42 3.3.1. Xoay Bng 3a. Kt qu xác lp phương trình tính th tích g ln cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.1847 0.5703 40 V20 =0.00008*D *H 0.985 12.4 3.9 1 10 20.2 6.3 2.1551 0.7474 50 V20 =0.0000485*D *H 0.983 16.5 4.4 40 V20 =0.0989+1.0022*V 0.999 11.5 4.0 2 10 18.1 5.9 50 V20 =0.1267+1.0059*V 0.999 14.4 4.4 Kt qu tng hp bng 3a cho thy: C hai phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt 2 2 cao, tương ng là: R 1 =0.985, R 2 =0.999; Sai s tương đi bình quân thp ∆% 1bq = 3.9%, ∆% 2bq = 4.0%; sai s ln nht mc phi ln lưt là: ∆%1max = 12.4%, ∆% 2max = 11.5%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là ∆% 1bq = 6.3%, ∆% 2bq = 5.9%; sai s ln nht mc phi là ∆% 1max = 20.2%, ∆% 2max = 18.1%. T kt qu đĩ nhn thy th tích g ln thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 2 phương trình cao, tương 2 2 ng là R 1 =0.985, R 2 =0.999, sai s tương đi bình quân đu rt nh và bng nhau, mc ∆%bq = 4.4%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆% 1max = 16.5%, ∆% 2max = 14.4%;
51. 43 Sau khi gp s liu tính tốn và s liu kim tra, xác lp phương trình cho s liu chung cho thy: h s xác đnh gn như khơng thay đi so vi khi xác lp t s liu tính tốn, các sai s thay đi khơng đáng k. Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Tuy nhiên, phương trình 2 luơn cĩ h s xác đnh xp x bng 1, hơn na, vic s dng phương trình 2 tránh đưc trưng hp V20 L ln hơn V (nhng cây cĩ đưng kính ln th tích ngn thưng ch chim 1%2% th tích thân cây, hay nĩi cách khác th tích g ln chim 98%99% th tích thân cây, trong khi sai s ca phương trình 1 t 3%5%), khi s dng phương trình 2 thì giá tr V 20 L b gii hn bi V tránh đưc trưng hp trên. Vì th đây chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g ln thân cây lý thuyt ca lồi cây Xoay phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V20 =0.1267+1.0059*V (3.3.1) 3.3.2. Trâm trng Bng 3b. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.1348 0.8066 46 V20 =0.000042*D *H 0.980 15.5 4.9 1 10 11.1 4.7 2.113 0.8070 56 V20 =0.0000457*D *H 0.983 16.2 4.8 46 V20 =0.0714+0.9999 *V 0.999 15.4 4.9 2 10 11.5 4.3 56 V20 =0.0655+0.9994*V 0.999 16.1 4.8 Kt qu tng hp bng 3b cho thy:
52. 44 H s xác đnh ca hai phương trình xác lp t nhng cây tính tốn đu 2 2 cao, tương ng là: R 1 =0.980, R 2 =0.999; trong khi đĩ sai s tương đi bình quân bng nhau và nh (∆%bq = 4.9%); sai s ln nht mc phi tương ng là: ∆% 1max = 15.5%, ∆% 2max = 15.4%; Kt qu kim tra sai s ca 10 cây kim tra cho thy: sai s tương đi bình quân tương ng là ∆% 1bq = 4.7% và ∆% 2bq = 4.3%, sai s ln nht mc phi là ∆% 1max = 11.1%, ∆% 2max = 11.5%; T kt qu trên nhn thy th tích g ln thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Phương trình xác lp t s liu gp chung cho h s xác đnh rt cao 2 2 tương ng là R 1 =0.983, R 2 =0.999, sai s tương đi bình quân bng nhau và nh, mc ∆%bq = 4.8%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là ∆% 1max = 16.2%, ∆% 2max = 16.1%; Các giá tr như h s xác đnh và các sai s ca c hai phương trình đu gn như khơng thay đi sau khi gp s liu. T kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình cho thy: h s xác đnh ca hai phương trình rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi thp. Tuy nhiên, phương trình 2 luơn cĩ h s xác đnh rt cao (xp x bng 1), hơn na cũng như lý lun phn trên cho lồi Xoay, nĩ khơng vưng phi trưng hp V 20 tính đưc ln hơn V, vì th đây chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g ln thân cây lý thuyt ca lồi cây Trám trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V20 =0.0655+0.9994*V (3.3.2)
53. 45 3.3.3. Trám trng Bng 3c. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.022 1.046 45 V20 =0.0000294*D *H 0.981 17.9 4.1 1 10 14.9 4.7 1.9815 1.0572 55 V20 =0.0000333*D *H 0.981 16.6 4.2 45 V20 =0.065+0.999*V 0.999 13.9 5.3 2 10 10.5 3.9 55 V20 =0.066+0.999*V 0.999 16.5 4.3 Kt qu tng hp bng 3c cho thy: Hai phương trình ca nhng cây tính tốn cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.981 và 0.999, trong khi sai s tương đi bình quân ca chúng cũng rt nh ln lưt là 4.1%, 5.3%; sai s ln nht mc phi tương ng là: 17.9%,13.9%; Sai s ca 10 cây kim tra: sai s tương đi bình quân tương ng là 4.7% và 3.9%, sai s ln nht mc phi là 14.9% và 10.5%; T kt qu trên nhn thy th tích g ln thân cây đưc xác đnh t 2 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 2 phương trình rt cao (tương ng là 0.981 và 0.999), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc 4.2% và 4.3%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là 16.6% và 16.5%; Sau khi gp s liu nhn thy: phương trình 1, h s xác đnh khơng thay đi, sai s tương đi bình quân gn như khơng thay đi; phương trình 2, h s xác đnh gi nguyên, sai s tương đi bình quân thp đi so vi phương trình ca nhng cây tính tốn.
54. 46 Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Phương trình 2 cĩ h s xác đnh rt cao (xp x bng 1), và tránh đưc trưng hp V 20 >V, vì th đây chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g ln thân cây lý thuyt ca lồi cây Trám trng phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V20 =0.066+0.999V (3.3.3) 3.3.4. Chay Bng 3d. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 1.651 1.162 50 V20 =0.000092*D *H 0.970 13.9 5.2 1 10 10.4 5.0 1.64 1.175 60 V20 =0.0000924*D *H 0.970 14.1 5.2 50 V20 =0.063+0.996*V 0.999 14.3 5.3 2 10 10.2 5.2 60 V20 =0.0606+0.995*V 0.999 13.4 5.2 Kt qu tng hp bng 3d cho thy: C hai phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.970 và 0.999; sai s tương đi bình quân nh (5.0% và 5.2%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 13.9%, 14.3%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 5.2% và 5.3%, sai s ln nht mc phi là 10.4% và 10.2%; T kt qu trên nhn thy th tích g ln thân cây đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung.
55. 47 Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca c 2 phương trình cao (tương ng là 0.970 và 0.999), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc 5.2% và 5.2%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là 14.1% và 13.4%; Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c hai phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân cũng như sai s ln nht mc phi đu thp và xp x như nhau. Tuy nhiên, phương trình 2 luơn cĩ h s xác đnh rt cao (xp x bng 1), vì th đây chn phương trình 2 làm cơ s xác đnh th tích g ln thân cây lý thuyt ca lồi cây Chay phc v cho các ni dung tip theo. Phương trình c th là: V 20 =0.1267+1.0059*V (3.3.4) Kt lun: b c Qua th nghim 2 phương trình V 20 =K*D *H ; V20 =a o+a 1*V đ xác đnh th tích g ln 4 lồi cây trên đ tài nhn thy: v sai s bình quân chung c 2 phương trình đu cho sai s bình quân rt nh và gn như bng nhau (R 2 dao đng t 0.9700.999, ∆% bq trong khong t 3.9% ÷ 6.3%). Mc dù vy, dng phương trình s (1) đơi khi mc phi sai lm là th tích g ln tính đưc s ln hơn th tích g thân cây lý thuyt (nguyên nhân như đã gii thích phn 4.4.1). Do vy, đ tài la chn dng phương trình V20 =a o+a 1*V đ xác đnh th tích g ln cho 4 lồi cây nghiên cu .
56. 48 3.4. Xác lp phương trình tính th tích gc cht Đ tài th nghim 3 phương trình đ tính th tích gc cht cho 4 lồi cây nghiên cu là: b c Vgc =K*D *H (1) 2 Vgc =a o+a 1*H+a 2*D H (2) Vgc =a o+a 1*V (3) Phương trình (1): đưa tr v dng đưng thng Logarit hai v ca phương trình ta đưc: LogVgc = logk + alogd + blogh Đt: LogVgc = Y, logk = a o, logd = X 1, logh = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 2 Phương trình (2): đt Vgc = Y, V = X 1, D H = X 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Phương trình (3), đt Vgc = Y, V = X ; đưa phương trình tr v dng Y = a o + a 1X Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phn mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh và các tham s ca phương trình. T phương trình lý thuyt, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích gc cht lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.4) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân. phương trình (3), đ tính giá tr th tích gc cht lý thuyt (V dc L), bin s V thay vào là giá tr th tích thân cây lý thuyt (VL) tính đưc t phương trình xác đnh th tích thân cây tt nht đã đưc la chn cho tng lồi phn 4.2.
57. 49 3.4.1. Xoay Bng 4a. Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.44 1.26 40 Vgc =0.000000113*D *H 0.974 22.3 6.4 1 10 30.4 6.2 2.3 9 1.28 50 Vgc =0.00000013*D *H 0.974 29.2 6.4 2 40 Vgc =0.00470.00198*H+0.00000229*D H 0.966 21.6 6.2 2 10 29.1 6.5 2 50 Vgc =0.02510.0008*H+0.00000216*D H 0.956 25.7 6.3 40 Vgc =0.0519+0.0555*V 0.943 22.8 6.6 3 10 26.3 7.2 50 Vgc =0.0411+0.0534*V 0.935 23.7 6.7 Kt qu tng hp bng 4a cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.974, 0.966 và 0.943; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh và cĩ giá tr ln lưt là 6.4%, 6.2% và 6.6%; sai s ln nht mc phi là: 22.3%, 21.6% và 22.8%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 5.0%, 6.9% và 6.9%, sai s ln nht mc phi là 30.4%, 29.1% và 26.3% T kt qu trên nhn thy th tích gc cht đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác rt cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 3 phương trình rt cao (tương ng là 0.974, 0.956 và 0.935), sai s tương đi bình quân đu rt nh, mc 6.4%, 6.3% và 6.7%; sai s tương đi ln nht mc phi mc tương t nhau ln lưt là 29.2%, 25.7%, 23.7%;
58. 50 Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân thp và xp x bng nhau. Do các sai s ca các phương trình cĩ giá tr gn như nhau nên đ tài chn phương trình hay đưc dùng nht, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích gc cht lý thuyt ca lồi cây Xoay phc v cho các ni dung tip theo. 2.39 1.28 Phương trình c th là: Vgc =0.00000013*D *H (3.4.1) 3.4.2. Trâm trng Bng 4b. Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.55 0.0891 46 Vgc =0.0000041*D *H 0.944 23.0 8.7 1 10 21.9 12.1 2.4022 0.2485 56 Vgc =0.00000433*D *H 0.947 23.1 8.8 2 46 Vgc =0.1876+0.000002*D H0.0069*H 0.922 29.8 9.6 2 10 27.1 11.3 2 56 Vgc =0.1343+0.00000183*D H0.0045*H 0.938 28.2 9.6 46 Vgc =0.0168+0.0439*V 0.902 34.1 9.4 3 10 22.3 10.3 56 Vgc =0.0153+0.044*V 0.928 32.9 9.3 Kt qu tng hp bng 4b cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.944, 0.922 và 0.902; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh (8.7%, 9.6% và 9.4%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 23.0%, 29.8% và 34.1%;
59. 51 Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 12.1%, 11.3% và 10.3%, sai s ln nht mc phi là 21.9%, 27.1% và 22.3% T kt qu trên nhn thy th tích gc cht đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác chp nhn đưc và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca 3 phương trình rt cao (tương ng là 0.947, 0.938 và 0.928), sai s tương đi bình quân nh, mc 8.8%, 9.6% và 9.3%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 23.1%, 28.2%, 32.9%; Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân thp. Tuy nhiên, mi trưng hp thì sai s ca phương trình 1 nh nht, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích gc cht lý thuyt ca lồi cây Trâm trng phc v cho các ni dung tip theo. 2.4022 0.2485 Phương trình c th là: Vgc =0.00000433*D *H (3.4.2)
60. 52 3.4.3. Trám trng Bng 4c. Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.923 0.134 45 Vgc =0.000000739*D *H 0.956 15.4 7.7 1 10 11.1 7.4 2.973 0.131 55 Vgc =0.000000606*D *H 0.961 22.5 7.5 2 45 Vgc =0.26+0.00000276*D H0.0125*H 0.954 19.1 8.5 2 10 9.9 6.8 2 55 Vgc =0.258+0.00000284*D H0.0128*H 0.955 19.6 8.6 45 Vgc =0.04+0.0546*V 0.885 20.0 9.9 3 10 21.2 11.3 55 Vgc =0.0495+0.057*V 0.890 27.4 9.8 Kt qu tng hp bng 4c cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.956, 0.954 và 0.885; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh (7.7%, 8.5% và 9.9%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 15.4%, 19.1% và 20.0%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 7.4%, 6.8% và 11.3%, sai s ln nht mc phi là 11.1%, 9.9% và 21.2% T kt qu trên nhn thy th tích gc cht đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca phương trình 1 và 2 là rt cao, phương trình 3 thp hơn mt chút (tương ng là 0.961, 0.955 và 0.890), sai s tương đi bình quân nh, mc 7.5%, 8.6% và 9.8%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 22.5%, 19.6%, 27.4%;
61. 53 Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân thp. Tuy nhiên, sai s ca phương trình 1 nh nht, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích gc cht lý thuyt ca lồi cây Trám trng phc v cho các ni dung tip theo. 2.973 0.131 Phương trình c th là: Vgc =0.000000606*D *H (3.4.3)
62. 54 3.4.4. Chay Bng 4d. Kt qu xác lp phương trình th tích gc cht cho lồi Chay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.901 0.1137 50 Vgc =0.00000239*D *H 0.963 20.6 8.4 1 10 16.6 6.9 2.885 0.037 60 Vgc =0.00000195*D *H 0.965 18.2 8.2 2 50 Vgc =0.524+0.00000355*D H0.0223*H 0.942 33.0 8.9 2 10 38.5 9.9 2 60 Vgc =0.482+0.00000347*D H0.0207*H 0.942 29.8 8.9 50 Vgc =0.12+0.083*V 0.830 24.6 13.0 3 10 19.1 10.2 60 Vgc =0.1162+0.082*V 0.834 31.8 12.4 Kt qu tng hp bng 4d cho thy: C ba phương trình ca nhng cây tính tốn đu cĩ h s xác đnh rt cao, tương ng là: 0.963, 0.942 và 0.830; Sai s tương đi bình quân đi vi nhng cây tính tốn đu nh (8.4%, 8.9% và 8.9%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 20.6%, 33.0% và 24.6%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 6.9%, 9.9% và 10.2%, sai s ln nht mc phi là 16.6%, 38.5% và 19.1% T kt qu trên nhn thy th tích gc cht đưc xác đnh t 3 phương trình trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v đ xác lp phương trình chung. Kt qu tính tốn cho thy: h s xác đnh ca phương trình 1 và 2 là rt cao, phương trình 3 thp hơn mt chút (tương ng là 0.965, 0.942 và 0.834), sai s tương đi bình quân nh, mc 8.2%, 8.9% và 12.4%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 18.2%, 29.8%, 31.8%;
63. 55 Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu c ba phương trình đu cĩ h s xác đnh rt cao, sai s tương đi bình quân thp. Tuy nhiên, sai s ca phương trình 1 nh nht, vì th đây chn phương trình 1 làm cơ s xác đnh th tích gc cht lý thuyt ca lồi cây Chay phc v cho các ni dung tip theo. 2.885 0.037 Phương trình c th là: Vgc =0.00000195*D *H (3.3.4) Kt lun: b c 2 Qua th nghim 3 phương trình Vgc =K*D *H ; Vgc =a o+a 1*H+a 2*D H; Vgc =a o+a 1*V đ xác đnh th tích gc cht cho 04 lồi cây trên đ tài nhn thy: v sai s bình quân chung c 3 phương trình đu cho sai s bình quân nm trong b c phm vi cho phép (dao đng ∆% t 6.213.0%). Phương trình Vgc =K*D *H thưng cho sai s nh nht (dao đng ∆% t 6.48.4%) và h s xác đnh ln nht (R 2 dao đng t 0.9440.974) th hin mi liên quan cht gia th tích gc cht (Vgc) vi đưng kính 1.3m (D 1.3 )và chiu cao vút ngn (H)ca lồi. Trong khi phương trình Vgc =ao+a1*V cho sai s bình quân chung ln nht (dao đng ∆% t 6.613.0%) và h s xác đnh thp nht (R 2 dao đng t 0.8300.928). b c Do vy, đ tài la chn phương trình Vgc =K*D *H đ xác đnh th tích gc cht cho 4 lồi cây nghiên cu.
64. 56 3.5. Xác lp phương trình tính th tích g dưi cành ly ra Đ tài th nghim 3 phương pháp tính tính th tích g dưi cành ly ra cho 4 lồi cây nghiên cu là: Vlr =a o+a 1*V+a 2(H dc /H) (1) Vlr =a o+a 1*V (2) Vlr =V dc Vgc (3) Phương trình (1): đt V lr = Y, V = X 1, H dc /H = X 2; phương trình đưc đưa v dng: Y = a o + a 1X1+a 2X2 Phương trình (2): đt V lr = Y, V = X ; đưa phương trình tr v dng Y = a o + a 1X Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phm mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh, các tham s ca phương trình. T phương trình lý thuyt, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.5) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân. phương pháp (3), đ tính giá tr th tích g dưi cành ly ra lý thuyt (V lr L) ta dùng 2 giá tr lý thuyt khác là: Vdc L là giá tr th tích dưi cành lý thuyt đưc tính theo phương trình tt nht đã đưc chn cho tng lồi mc 4.3; Vgc L là giá tr th tích gc cht lý thuyt đưc tính theo phương trình tt nht đã đưc chn cho tng lồi mc 4.5.
65. 57 3.5.1. Xoay Bng 5a. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.312 0.504 40 Vlr = 0.0000497*D *H 0.978 19.9 4.3 1 10 17.9 9.4 2.255 0.728 50 Vlr = 0.0000285*D *H 0.974 17.7 5.6 40 Vlr = 0.3113+0.8845*V 0.994 12.1 4.9 2 10 10.8 4.7 50 Vlr = 0.2853+0.8751*V 0.992 18.9 5.7 40 Vlr = Vdc Vgc 19.6 4.9 3 10 15.6 8.8 50 Vlr = Vdc Vgc 18.7 5.7 Kt qu tng hp bng 5a cho thy: C 3 phương pháp đu cho sai s tương đi vi nhng cây tính tốn đu nh (4.5%, 4.9% và 4.9%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 12.3%, 12.1% và 19.6%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 9.4%, 4.7% và 8.8%, sai s ln nht mc phi là 17.9%, 10.8% và 15.6% T kt qu trên nhn thy th tích g dưi cành ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v. Kt qu tính tốn cho thy: sai s tương đi bình quân nh c 3 cách tính, mc 5.6%, 5.7% và 5.7%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 17.7%, 18.9%, 18.7%; Như vy, sau khi gp s liu thì sai s bình quân chung ca c 3 cách tính đu cĩ ít nhiu bin đng, mc dù vy nhng bin đng đĩ là khơng ln, phương pháp 3 là gn như khơng cĩ s sai khác. mi trưng hp th nghim
66. 58 thì phương pháp 2 cho sai s nh nht. Do vy, đ tài la chn cách tính th 2 đ tính th tích g dưi cành ly ra lý thuyt cho lồi cây Xoay. Phương trình c th là: Vlr = 0.2853+0.8751*V (3.5.1) 3.5.2. Trâm trng Bng 5b. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.1842 0.7441 46 Vlr =0.0000343*D *H 0.970 14.3 6.6 1 10 17.9 5.2 2.21 0.721 56 Vlr =0.0000333*D *H 0.974 15.9 6.3 46 Vlr =0.086+0.817*V 0.992 16.5 6.6 2 10 17.6 5.4 56 Vlr =0.2245+0.8462*V 0.987 18.7 6.2 46 Vlr =V dc Vgc 21.4 7.4 3 10 15.2 7.4 56 Vlr =V dc Vgc 18.5 7.6 Kt qu tng hp bng 5b cho thy: Sai s tương đi bình quân ca c 3 phương pháp đi vi nhng cây tính tốn nh và cĩ giá tr ln lưt là 6.6%, 6.6% và 7.4%; sai s ln nht mc phi tương ng là: 14.3%, 16.5% và 21.4%. Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 5.2%, 5.4% và 7.4% sai s ln nht mc phi là 17.9%, 17.6% và 15.2%. T kt qu trên nhn thy th tích g dưi cành ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v.
67. 59 Kt qu tính tốn cho thy: sai s tương đi bình quân nh c 3 cách tính mc 6.3%, 6.2% và 7.6%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 15.9%, 18.7%, 18.5%; Như vy, sai s tương đi bình quân c 3 phương pháp đu thp và phương pháp 2 cho giá tr thp nht. đây, đ tài la chn cách tính th 2 đ tính th tích g dưi cành ly ra lý thuyt cho lồi cây Trâm trng. Phương trình c th là: Vlr =0.2245+0.8462*V (3.5.2) 3.5.3. Trám trng Bng 5c. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.1149 0.8882 45 Vlr =0.00002 78*D *H 0.957 20.3 6.8 1 10 20.6 7.9 2.031 0.941 55 Vlr =0.0000326 *D *H 0.958 17.8 7.1 45 Vlr =0.0957+0.817*V 0.986 16.7 7.4 2 10 16.2 5.6 55 Vlr =0.0747+0.811*V 0.986 16.8 7.0 45 Vlr =V dc Vgc 18.2 6.9 3 10 20.2 7.5 55 Vlr =V dc Vgc 17.7 8.0 Kt qu tng hp bng 5c cho thy: Sai s tương đi bình quân ca c 3 phương pháp đi vi nhng cây tính tốn đu nh (6.8%, 7.4% và 6.9%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 20.3%, 16.7% và 18.2%;
68. 60 Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 7.9%, 5.6% và 7.5%, sai s ln nht mc phi là 20.6%, 16.2% và 20.2% T kt qu trên nhn thy th tích g dưi cành ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v. Kt qu tính tốn cho thy, sai s tương đi bình quân nh c 3 cách tính mc 7.1%, 7.0% và 8.0%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 17.8%, 16.8%, 17.7%; Như vy, sai s tương đi bình quân c 3 phương pháp đu thp và phương pháp 2 cho giá tr thp nht. đây, đ tài la chn cách tính th 2 đ tính th tích g dưi cành ly ra lý thuyt cho lồi cây Trám trng. Phương trình c th là: Vlr =0.0747+0.811*V (3.5.3) 3.5.4. Chay Bng 5d. Kt qu xác lp phương trình th tích g dưi cành ly ra cho lồi Chay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 1.622 1.131 50 Vlr = 0.0000934*D *H 0.951 23.1 6.1 1 10 18.2 7.4 1.58 1.17 60 Vlr = 0.0000966D *H 0.948 21.1 6.4 50 Vlr = 0.043+0.787*V 0.984 19.1 6.1 2 10 18.2 7.4 60 Vlr = 0.06+0.786*V 0.981 22.8 6.3 50 Vlr =V dc Vgc 24.9 9.2 3 10 11.2 5.4 60 Vlr =V dc Vgc 17.6 7.1
69. 61 Kt qu tng hp bng 5d cho thy: 3 phương pháp tính trên đu cho sai s tương đi ca nhng cây tính tốn nh (6.1%, 6.1% và 9.2%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 23.1%, 19.1% và 24.9%; Sai s tương đi bình quân ca nhng cây kim tra tương ng là 7.4%, 7.4% và 5.4%, sai s ln nht mc phi là 18.2%, 18.2% và 11.2% T kt qu trên nhn thy th tích g dưi cành ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v. Kt qu tính tốn cho thy: c 3 cách tính cho sai s tương đi bình quân nh, mc 6.4%, 6.3% và 7.1%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 21.1%, 22.8%, 17.6%; Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu sai s tương đi bình quân c 3 phương trình đu thp và phương trình 2 cho giá tr thp nht. Do đĩ, đ tài la chn cách tính th 2 đ tính th tích g dưi cành ly ra lý thuyt cho lồi cây Trám trng. Phương trình c th là: Vlr = 0.06+0.786*V (3.5.4) Kt lun: Qua th nghim 3 phương pháp Vlr =a o+a 1*V+a2(H dc /H), Vlr =a o+a 1*V, Vlr =V dc Vgc đ xác đnh th tích g dưi cành ly ra cho 04 lồi cây trên đ tài nhn thy: v sai s tương đi bình quân c 3 cách tính đu cho sai s tương đi bình quân nh. Phương pháp 2 thưng cho sai s nh nht (dao đng ∆% t 6.2 7.0). Do vy, đ tài la chn phương pháp tính 2 đ xác đnh th tích g dưi cành ly ra cho 4 lồi cây nghiên cu.
70. 62 3.6. Xác lp phương trình tính th tích g ln ly ra Đ tài th nghim 2 phương trình xác đnh theo các nhân t điu tra và 1 phương pháp tính theo các giá tr th tích đã đưc xác lp đ tính th tích g dưi cành ly ra cho 4 lồi cây nghiên cu là: b c Vgl = K*D *H (1) Vgl = a o+a 1*V (2) Vgl = V 20 Vgc (3) Phương trình (1): Logarit hai v ca phương trình ta đưc: LogV gl = logk + alogd + blogh Đt: LogV gl = Y, logk = a o, logd = x 1, logh = x 2 đưa phương trình v dng Y = a o + aX 1 + bX 2 Phương trình (2): đt V gl = Y, V = X ; đưa phương trình tr v dng Y = a o + a 1X Sau khi các phương trình đưc đưa v dng tuyn tính, s dng phm mm Excel đ phân tích tương quan, xác đnh đưc h s tương quan, h s xác đnh, các tham s ca phương trình. T phương trình lý thuyt, thay các giá tr tham s và các nhân t điu tra vào tính ra th tích lý thuyt, s dng cơng thc (3.2.5) đ tính các sai s tương đi và sai s tương đi bình quân. phương pháp (3), đ tính giá tr th tích g dưi cành ly ra lý thuyt (V gl L) ta dùng 2 giá tr lý thuyt khác là: V20 L là giá tr th tích g ln lý thuyt đưc tính theo phương trình tt nht đã đưc chn cho tng lồi mc 4.4; Vgc L là giá tr th tích gc cht lý thuyt đưc tính theo phương trình tt nht đã đưc chn cho tng lồi mc 4.5.
71. 63 3.6.1. Xoay Bng 6a. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Xoay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.174 0.536 40 Vgl = 0.0000899*D *H 0.983 12.9 4.2 1 10 19.4 6.4 2. 144 0.722 50 Vgl = 0.000053*D *H 0.981 17.0 4.7 40 Vgl = 0.047+0.9467*V 0.999 13.7 4.3 2 10 18.9 6.2 50 Vgl = 0.0856+0.9525*V 0.999 16.9 4.6 40 Vgl = V20 Vgc 10.7 4.3 3 10 19.0 6.3 50 Vgl = V20 Vgc 17.1 4.7 Kt qu tng hp bng 6b cho thy: Sai s tương đi bình quân ca c 3 phương trình đi vi nhng cây tính tốn đu nh (4.2%, 4.3% và 4.3%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 12.9%, 13.7% và 10.7%; Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 6.4%, 6.2% và 6.3%, sai s ln nht mc phi là 19.4%, 18.9% và 19.0% T kt qu trên nhn thy th tích g ln ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v. Kt qu tính tốn cho thy: sai s tương đi bình quân nh c 3 cách tính, mc 4.7%, 4.6% và 4.7%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 17.0%, 16.9%, 17.1%; Như vy, t kt qu xác lp phương trình ca nhng cây tính tốn cũng như khi gp chung s liu, sai s tương đi bình quân ca c 3 phương pháp tính
72. 64 đu thp và phương trình 2 cho giá tr thp nht. Do vy, đ tài la chn phương pháp tính 2 đ tính th tích g ln ly ra lý thuyt cho lồi cây Xoay. Phương trình c th là: Vgl = 0.0856+0.9525*V (3.6.1) 3.6.2. Trâm trng Bng 6b. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Trâm trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 2.1146 0.8423 46 Vgl = 0.0000385*D *H 0.978 16.5 5.2 1 10 13.4 4.5 2.099 0.835 56 Vgl = 0.0000419*D *H 0.981 17.2 5.1 46 Vgl = 0.0882+0.9561*V 0.999 16.4 5.2 2 10 10.4 4.5 56 Vgl = 0.081+0.9555*V 0.999 17.1 5.0 46 Vgl =V 20 Vgc 16.7 5.1 3 10 13.2 4.5 56 Vgl =V 20 Vgc 17.1 5.1 Kt qu tng hp bng 6b cho thy: C 3 phương pháp tính đu cho sai s tương đi ca nhng cây tính tốn nh (5.2%, 5.2% và 5.1%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 16.5%, 16.4% và 16.7%; 10 cây kim tra cho sai s tương đi bình quân tương ng là 4.5%, 4.5% và 4.5%, sai s ln nht mc phi là 13.4%, 10.4% và 13.2% T kt qu trên nhn thy th tích g ln ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp tính trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v.
73. 65 Kt qu tính tốn cho thy: sai s tương đi bình quân ca các phương pháp tính đu gn như khơng thay đi, mc 5.1%, 5.0% và 5.1%; sai s tương đi ln nht mc phi cũng ít bin đng, ln lưt là 17.2%, 17.1%, 17.1%; Như vy, các phương pháp đưc th nghim đây đu cĩ đ chính xác rt cao, sai s tương đi bình quân nh và sai s cc đoan khơng quá ln, phương pháp 2 thưng cho sai s tương đi nh nht. T nhng kt qu trên, đ tài la chn phương pháp 2 đ tính th tích g ln ly ra lý thuyt cho lồi cây Trâm trng. Phương trình c th là: Vgl =0.081+0.9555*V (3.6.2) 3.6.3. Trám trng Bng 6c. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Trám trng Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 1.975 1.094 45 Vgl =0.0000288*D *H 0.977 18.3 4.5 1 10 15.1 5.0 1.93 1.1055 55 Vgl =0.0000333*D *H 0.978 17.3 4.6 45 Vgl =0.025+0.945*V 0.999 19.7 4.5 2 10 11.8 3.9 55 Vgl =0.0165+0.942*V 0.999 18.6 4.6 45 Vgl =V20Vgc 19.0 4.4 3 10 11.3 3.9 55 Vgl =V 20 Vgc 17.3 4.6 Kt qu tng hp bng 6v cho thy: Sai s tương đi bình quân ca c 3 phương trình đi vi nhng cây tính tốn đu nh (4.5%, 4.5% và 4.4%); sai s ln nht mc phi tương ng là: 18.3%, 18.7% và 19.0%;
74. 66 Đi vi nhng cây kim tra, sai s tương đi bình quân tương ng là 5.0%, 3.9% và 3.9%, sai s ln nht mc phi là 15.1%, 11.8% và 11.3% T kt qu trên nhn thy th tích g ln ly ra đưc xác đnh t 3 phương pháp trên đu cho đ chính xác cao và cĩ th gp s liu nhng cây tính tốn và nhng cây kim tra thành mt đơn v. Kt qu tính tốn cho thy: sai s tương đi bình quân nh c 3 cách tính, mc 4.6%, 4.6% và 4.6%; sai s tương đi ln nht mc phi ln lưt là 17.3%, 18.6%, 17.3%; Như vy, sai s tương đi bình quân c 3 phương pháp tính đu thp và phương pháp 2 cho giá tr thp nht. đây, đ tài la chn phương pháp 2 đ tính th tích g ln ly ra lý thuyt cho lồi cây Trám trng. Phương trình c th là: Vgl =0.0165+0.942*V (3.6.3) 3.6.4. Chay Bng 6d. Kt qu xác lp phương trình th tích g ln ly ra cho lồi Chay Phương n Các tham s R2 ∆max ∆% trình 1.559 1.257 50 Vgl =0.0000911*D *H 0.962 16.3 5.8 1 10 10.8 5.4 1.55 1.27 60 Vgl =0.0000924D H 0.962 17.9 5.8 50 Vgl =0.053+0.913*V 0.998 16.7 5.8 2 10 10.6 5.4 60 Vgl =0.056+0.913*V 0.998 16.8 5.7 50 Vgl =V 20 Vgc 15.7 5.8 3 10 11.2 5.4 60 Vgl =V 20 Vgc 16.7 5.7