Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

1. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quản lý luôn là vấn đề được đặc biệt quan tâm trong tất cả các lĩnh vực kinh tế- chính trị- xã hội. Làm sao để tìm ra những quy luật và các nguyên tắc của hoạt động quản lý, làm thế nào để có phương pháp quản lý có hiệu quả nhất. Cùng với các lĩnh vực kinh tế xã hội khác, Giáo dục đào tạo cũng rất cần thiết phải có sự quản lý. Quản lý giáo dục là một hoạt động tất yếu, là điều kiện cơ bản để giáo dục đào tạo đạt được các kế hoạch, các mục tiêu đặt ra. Quản lý giáo dục và không ngừng đổi mới quản lý giáo dục luôn được xem là một trong những yếu tố quan trọng là khâu then chốt đảm bảo sự thắng lợi của mọi hoạt động giáo dục. Tại Đại hội Đảng lần thứ X đã chỉ rõ:‘‘Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy; thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa chấn hưng nền giáo dục Việt nam”. Trong những năm gần đây, các trường PTDT Bán trú THCS huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành tựu quan trọng, đó là sự phát triển mạnh mẽ về quy mô trường lớp ở các cấp học, bậc học; chất lượng giáo dục được nâng lên, đã có những chuyển biến rõ rệt, nhưng vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, chất lượng giáo dục của các trường còn thấp, chưa đồng đều giữa các vùng, giữa các trường, đặc biệt là ở trường PTDT Bán trú THCS do nhiều nguyên nhân như: - Đội ngũ cán bộ, giáo viên còn chậm đổi mới, chưa có sự nhận thức đúng đắn trong việc phải đổi mới phương pháp quản lý, đổi mới hoạt động dạy của giáo viên để phù hợp với đối tượng học sinh là người dân tộc, có điều kiện kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, phù hợp với bản sắc văn hóa của địa phương; một bộ phận không theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển của giáo dục, thiếu tâm huyết. Chưa có năng lực, nghiệp vụ, phương pháp quản lý tốt. Bởi phần lớn họ đều được bổ nhiệm từ những giáo viên giảng dạy có nhiều kinh nghiệm, thành tích trong dạy. Chủ yếu chỉ đạo điều hành HĐD của nhà trường trên kinh nghiệm của bản thân. Công tác quản lý HĐD chưa mang lại hiệu quả. - CBQL chưa xây dựng kế hoạch hóa HĐD của GV một cách cụ thể, khoa học. Công tác chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình,
2. 2 nội dung dạy của cán bộ quản lý chưa khoa học, chưa có nhiều biện pháp, chưa hiệu quả. Công tác chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy còn lúng túng, vướng mắc. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay ngoài việc cần có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm thì việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp biện pháp quản lý có hiệu quả của người Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy của giáo viên ở trường PTDT bán trú là hết sức cần thiết. Nhưng hiện nay chưa có tác giả nào đề xuất, tập trung nghiên cứu và tìm ra các biện pháp hữu hiệu để khắc phục những hạn chế nêu trên. Đề tài “Quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” hy vọng sẽ góp phần giải quyết những hạn chế nhằm đáp ứng được yêu cầu đổi mới ngày càng cao của xã hội trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Giúp cho nhà quản lý, chỉ đạo điều hành HĐD nhà trường được tốt hơn, có tính bền vững hơn nhằm đạt được mục tiêu giáo dục của cấp học trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay . 2. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La nhằm đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động dạy ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động dạy ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 4. Vấn đề nghiên cứu 4.1. Dựa trên cơ sở lý luận nào để quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở có hiệu quả trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay? 4.2. Thực trạng của việc quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở
3. 3 Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay như thế nào 4.3. Làm thế nào để quản lý tốt hơn hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay? 5. Giả thuyết nghiên cứu Nếu nâng cao được nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn của đội ngũ CBQL, GV, đồng thời quản lý tốt hoạt động lập kế hoạch dạy, hoạt động đổi mới phương pháp dạy cũng như thực hiên hiện có hiệu quả việc chỉ đạo, kiểm tra thực hiện chương trình của giáo viên thì việc quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La sẽ từng bước đáp ứng được yêu cầu đổi mới về giáo dục trong bối cảnh hiên nay. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian nghiên cứu: Tại 03 Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. - Về đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý và giáo viên 03 trường PTDT BT THCS trên địa bàn huyện Mộc Châu, tổng có 75 người, trong đó có 26 CBQl, GV của Trường PTDT BT THCS Lóng Sập. -Về thời gian khảo sát: Từ tháng 8 năm 2017 đến tháng 5 năm 2019. -Về nội dung nghiên cứu: Việc quản lý hoạt động dạy của giáo viên gồm có nhiều nội dung như: Thực hiện chương trình, xây dựng kế hoạch dạy, quản lý học sinh bán trú, hướng dẫn học sinh bán trú học bài, thói quen ăn ở khu bán trú Tuy nhiên, do điều kiện nghiên cứu nên luận văn chỉ đề cập đến các nội dung về nhận thức, tinh thần trách nhiệm và năng lực chuyên môn của CBQL, GV; việc lập kế hoạch dạy của GV; chỉ đạo và kiểm tra hoạt động thực hiện chương trình; quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV. - Về chủ thể quản lý: Luận văn chỉ nghiên cứu tác động của hiệu trưởng đối với công tác quản lý hoạt động dạy ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La
4. 4 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận. Thu thập, nghiên cứu, phân tích các tài liệu khoa học, các văn bản Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, nhà nước, của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La, Nghị quyết của Đại hội đảng bộ huyện Mộc Châu về giáo dục và đào tạo để hình thành cơ sở lý luận về các biện pháp quản lý hoạt động dạy các trường THCS nói chung và các Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú THCS nói riêng. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. - Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu xin ý kiến, đánh giá để tìm hiểu, khảo sát nhằm thu thập những thông tin cần thiết về công tác quản lý hoạt động dạy của các Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở. - Phương pháp trò chuyện phỏng vấn: Gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên các trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở để tìm hiểu về trình độ, năng lực quản lý, các biện pháp quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường nói trên. - Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động giáo dục ở các trường Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở với các hình thức như: Quan sát việc điều hành các cuộc họp của hiệu trưởng, việc chuẩn bị lên lớp ở, dự giờ; dự các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, buổi họp Hội đồng giáo dục nhà trường; tham quan cơ sở vật chất, trang thiết bị nhà trường; nghiên cứu sản phẩm của hiệu trưởng như: các kế hoạch hoạt động, các văn bản chỉ đạo, cách thức triển khai, hình thức thông báo; việc đánh giá, xếp loại giáo viên, việc quản lý hồ sơ sổ sách - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Việc quản lý của hiệu trưởng trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở. - Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia về tính khả thi, tính hiệu quả của các biện pháp quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng đã đưa ra trong đề tài, xin ý kiến tư vấn. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học. Sử dụng một số công thức toán học (tính tỷ lệ phần trăm) để thống kê, xử lý số liệu, định lượng kết quả để phục vụ cho việc nghiên cứu. 8. Cấu trúc luận văn Dự kiến ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
5. 5 Chương 1: Cơ sở Lý luận về quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1.Trên thế giới Trên thực tế và trong lý luận, nhiều tác giả của nhiều nước trên thế giới rất quan tâm nghiên cứu hoạt động dạy, quản lý hoạt động dạy để tìm ra biện pháp quản lý hữu hiệu. Các nhà nghiên cứu cũng thống nhất cho rằng: Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để làm tốt công tác quản lý CMNV là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ GV. Trong công tác quản lý nhà trường phổ thông thì QLD là một nhiệm vụ trọng yếu nhất. Hiệu quả quản lý nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn khoa học hoạt động dạy học. Như vậy, có thể khẳng định hoạt động dạy học có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Một nhà trường có thành tích cao là do người hiệu trưởng có biện pháp quản lý hoạt động dạy học một cách hữu hiệu. 1.1.2. Ở Việt Nam Trong quá trình lãnh đạo của Đảng và Nhà nước đã quan tâm và tạo ra nhận thức đúng đắn về vai trò yếu tố quan trọng không thể thiếu của quá trình quản lý HĐDH. Vấn đề đó cũng được các nhà nghiên cứu đề cập trong các công trình khoa học giáo dục, giáo trình giảng dạy của các
6. 6 trường Đại học Sư phạm, các luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Giáo dục. Đó là các văn kiện của Đảng, các công trình khoa học, các tác phẩm, bài viết của các tác giả nổi tiếng trong lĩnh vực Quản lý Giáo dục như: “Đổi mới tư duy giáo dục một cách nhất quán, từ mục tiêu chương trình, nội dung, phương pháp đến cơ cấu và hệ thống tổ chức cơ chế quản lý để tạo ra sự chuyển biến cơ bản và toàn diện của nền giáo dục nước nhà, ưu tiên hàng đầu cho chất lượng dạy và học”. Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890-1969) người đã để lại cho chúng ta nền tảng lý luận của quản lý và cán bộ quản lý giáo dục, phương pháp lãnh đạo và quản lý. Tác giả Ngô Viết Sơn (2017) với bài Bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục nhìn dưới góc độ năng lực thực hiện đã đưa ra cấu trúc và nội dung thiết yếu khi xây dựng chương trình, một chuyên đề để bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục; chuẩn bị và lựa chọn người dạy đáp ứng yêu cầu về phương pháp dạy, bồi dưỡng cán bộ quản lý đạt hiệu quả. Tác giả Hà Phương, năm 2013 với đề tài “Biện pháp quản lý hoạt động dạy của các trường tiểu học, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc”, đã khẳng định:“quản lý hoạt động dạy là điều khiển quá trình dạy, cho quá trình đó vận hành có khoa học, có tổ chức theo những quy luật khách quan và được sự chỉ đạo, giám sát thường xuyên nhằm thực hiện mục tiêu dạy”. Nếu CBQL có những biện pháp tốt để quản lý kế hoạch hóa hoạt động dạy của giáo viên; Quản lý việc kiểm tra thực hiện chương trình nội dung dạy học của GV; Quản lý đổi mới phương pháp dạy phù hợp với tình hình mới thì sẽ đáp ứng được yêu cầu về đổi mới giáo dục trong bối cảnh hiện nay. Vì vậy, tác giả nghiên cứu luận văn này nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở, trên cơ sở đó đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy ở trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở nói chung và tại trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập nói riêng.
7. 7 1.2. Khái niệm chính 1.2.1. Quản lý Quản lý là một trong những loại hình lao động có hiệu quả quan trọng trong các hoạt động của con người. Có nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học về nội dung, thuật ngữ “quản lý” có nhiều cách tiếp cận khác nhau xung quanh khái niệm về quản lý: “Quản lý là những tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý trong tổ chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt mục đích nhất định”. “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra”. Việc thực hiện quản lý thông qua 4 quá trình: Kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra (còn gọi là 4 chức năng quản lý) của chủ thể quản lý đã được đề cập nhiều trong các tài liệu về quản lý. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện bốn chức năng quản lý trên, chủ thể quản lý cần rèn luyện thao tác tư duy gì trước khi đưa ra một quyết định quản lý thì chưa được nói rõ và chưa được đề cập đến. Qua thực tế trong hoạt động quản lý có thể hình dung thao tác tư duy của chủ thể quản lý Từ thực tế có thể nhận diện nhiệm vụ chính của một CBQL là biết đưa ra các quyết định quản lý và chú ý trước khi đưa ra một quyết định quản lý, CBQL cần cân nhắc 4 điều kiện: Thông tin có xác thực không; điều kiện cụ thể thế nào, áp dụng phương pháp nào; Quyết định sắp đưa ra có vi phạm nguyên tắc không. Kế thừa khái niệm về quản lý của các tác giả như đã nêu ở trên, khái niệm quản lý được hiểu như sau: Quản lý là những tác động (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, đúng nguyên tắc và hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đưa ra quyết định quản lý phù hợp với mục tiêu chung đã được thống nhất. Một cách khái quát, Hình 1.1 dưới đây minh họa cho khái niệm quản lý mà luận văn đề xuất:
8. 8 Điều kiện Thông tin quản lý quản lý. Phương pháp Nguyên tắc quản lý quản lý Quyết định quản lý Chủ thể Khách thể quản lý quản lý Mục tiêu chung đã được thống nhất Hình 1.1. Khái niệm quản lý 1.2.2. Hoạt động dạy của giáo viên ở trường PTDT bán trú THCS Hoạt động dạy (HĐD) là một trong những hoạt động giáo dục, giữ vai trò chủ đạo trong nhà trường. Kế thừa khái niệm về HĐD đã có, khái niệm HĐD của GV trường phổ thông dân tộc bán trú THCS được hiểu là: Hoạt động truyền thụ của giáo viên theo định hướng đổi mới giáo dục hiện nay nhằm giúp học sinh dân tộc lĩnh hội được nguồn kiến thức mới và trở thành người công dân sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật trong đó đặc biệt rèn luyện tính tự lập khi sống xa gia đình. 1.2.3.Quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở trường PTDT bán trú THCS Từ khái niệm quản lý và khái niệm hoạt động dạy của giáo viên Trường PTDTBTTHCS như đã đề cập ở trên, khái niệm quản lý hoạt động dạy của GV Trường PTDTBTTHCS được hiểu: Là sự tác động có định hướng, có nguyên tắc của giáo viên theo định hướng đổi mới giáo dục hiện nay nhằm giúp học sinh lĩnh hội kiến thức mới trở thành người công
9. 9 dân sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật trong đó đặc biệt rèn luyện tính tự lập khi sống xa gia đình. 1.3. Bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay Nhiệm vụ, giải pháp trong công tác phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo là. “ Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp phải qua đào tạo về nghiệp vụ quản lý. Phát triển hệ thống trường sư phạm đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Khuyến khích đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ” . Đây là quan điểm được đặt ở vị trí đầu tiên trong 7 quan điểm về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GD&ĐT), thể hiện tinh thần nhất quán của Đảng ta là xác định GD&ĐT không chỉ là quốc sách hàng đầu, mà còn là một trong những kế sách được ưu tiên đi trước tạo tiền đề, động lực thúc đẩy các lĩnh vực khác phát triển: Trên cơ sở của 7 quan điểm, Nghị quyết số 29-NQ/TW, của Đảng đã xác định nhiệm vụ, giải pháp với 9 vấn đề lớn. Như vậy có thể hiểu đổi mới giáo dục tại các trường PTDTBT THCS phải đạt các yêu cầu sau: Yêu cầu chính đặt ra đối với CBQL nhà trường trước bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay là: Đổi mới từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế chính sách và điều kiện bảo đảm thực hiện, theo tinh thần: - Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện về năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.
10. 10 - Chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu số lượng 1.4. Nội dung hoạt động dạy của GV trường PTDT Bán trú THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 1.4.1. Hoạt động nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý và giáo viên Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay để nâng cao được chất lượng hoạt động dạy thì trước hết CBQL, GV phải nâng cao nhận thức về hoạt động dạy. 1.4.2. Hoạt động lập kế hoạch dạy của giáo viên “Hoạt động lập kế hoạch của giáo viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng”. Đối với hoạt động lập kế hoạch của trường PTDTBT THCS cũng cần phải đảm bảo các yêu cầu sau: - Thể hiện được mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học môn học và chuẩn kiến thức kĩ năng trong kế hoạch. - Có khả năng xác định những nội dung giáo dục có thể tích hợp vào môn học và biết tích hợp chúng một cách phù hợp, không làm mất tính đặc trưng của môn học. - Có năng lực lập kế hoạch bài học theo quan điểm phân hóa đáp ứng trình độ nhận thức của học sinh. - Tự tin và có trách nhiệm trong việc lập kế hoạch, đảm bảo phù hợp với đối tượng HS bán trú. 1.4.3. Hoạt động thực hiện chương trình dạy của giáo viên Nội dung giáo dục phải bảo đảm tính cơ bản, toàn diện, thiết thực, hiện đại và có hệ thống; coi trọng giáo dục tư tưởng và ý thức công dân; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp, bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; phù hợp với sự phát triển về tâm sinh lý lứa tuổi của người học”. “Đối với GV trường PTDT BTHCS trên địa bàn huyện Mộc Châu phải thực hiện đúng chương trình và nội dung giáo dục được các cấp quy định trong Luật giáo dục đảm bảo tôn trọng tính hệ thống, đảm bảo sự nhất quán và không bị trùng lặp, đảm bảo tính phổ thông, tính thích ứng của nội dung. Thực hiện chương trình dạy học là thực hiện kế hoạch đào tạo theo mục tiêu đào tạo của trường PTDTBT THCS.
11. 11 1.4.4. Hoạt động thực hiện đổi mới phương pháp Việc đổi mới phương pháp dạy học được thông qua 4 đặc trưng cơ bản. Đối với trường PTDT BT THCS, tại Điều 19 Thông tư số 24 có quy định: “Vận dụng phương pháp dạy học phù hợp đối tượng học sinh dân tộc; tham gia quản lý, giáo dục học sinh ngoài giờ lên lớp”. Do vậy người GV phải đổi mới phương pháp dạy, nhưng với đối tượng là HS là người dân tộc ở vùng có điều kiện kinh xã hội đặc biệt khó khăn, các em ít có cơ hội được tiếp cận thông tin đại chúng, với yêu cầu đó đòi hỏi người GV phải điều chỉnh phương pháp để sao cho phù hợp hợp với đối tượng, phát huy được tính chủ động, sáng tạo cho HS dân tộc. Rèn luyện được khả năng tư duy sáng tạo, khả năng nghiên cứu, vận dụng kiến đã học vào thực tiễn. 1.4.5. Hoạt động chuẩn bị bài lên lớp Đó là các hoạt động: nghiên cứu tài liệu, lựa chọn nội dung, phương pháp dạy, hình thức tổ chức dạy, lựa chọn thiết bị phục vụ bài dạy. Sự lựa chọn phải phù hợp với nội dung bài học, đúng yêu cầu quy định, sát đối tượng HS, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Đây là một hoạt động rất quan trọng để việc thực hiện và tổ chức các hoạt động dạy trên lớp được thực hiện một cách hiệu quả nhất. 1.4.6. Hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả giảng dạy của giáo viên Đây là khâu quan trọng trong quá trình dạy. GV phải xây dựng kế hoạch kiểm tra của mình trong từng bộ môn. Như vậy có thể thấy, trong quá trình dạy ở trường PTDTBT THCS việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập là một khâu quan trọng nhằm xác định thành tích học tập và mức độ chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, thái độ học tập của HS. Qua kết quả kiểm tra, vừa đánh giá, phản ảnh kết quả học tập của HS, vừa giúp GV tự đánh giá vốn tri thức, trình độ chuyên môn. Trên cơ sở đó có biện pháp bồi dưỡng, phụ đạo thêm cho HS những nội dung học tập còn hạn chế . GV sử dụng kết hợp nhiều hình thức kiểm ra đánh giá HS để có kết quả đánh giá khách quan, chính xác nhất.
12. 12 1.5. Nội dung quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Trung học cơ sở trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các định hướng chỉ đạo của Bộ GD - ĐT về GD THCS hiện nay“Đang đi sâu vào đổi mới hoạt động dạy theo hướng lấy HS làm trung tâm” . Đi sâu vào việc “Đổi mới PPD nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy học” đưa ra nhiều mô hình QL hoạt động dạy THCS để bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL và GV. Nội dung quản lý hoạt động dạy của GV có nhiều vấn đề cần nghiên cứu, theo phạm vi nghiên cứu của luận văn chỉ nghiên cứu về 4 vấn đề: Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của GV; Quản lý việc thực hiện chương trình, nội dung dạy của GV, Quản lý việc đổi mới PPDH của GV;Quản lý việc đổi mới kiểm tra đánh giá của GV. 1.5.1. Quản lý hoạt động nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý và giáo viên Nội dung quản lý nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm của CBQL, GV đối với hoạt động dạy bao gồm có các nội dung như: Tổ chức quát triệt, triển khai các văn bản chỉ đạo của các cấp, xây dựng quy chế, chỉ đạo việc tập huấn chuyên môn nghiệp vụ 1.5.2. Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của GV. Có thể hiểu quản lý việc lập kế hoạch dạy của GV trường PTDT Bán trú THCS gồm có 3 nội dung như sau: - Xác định thời gian thực hiện kế hoạch: Trong kế hoạch quản lý phải xây dựng có nhiệm vụ kế hoạch ngắn hạn (theo ngày, tuần,) có kế hoạch dài hạn (tháng, cả năm), Từ mục tiêu dài hạn, chia thành các mục tiêu ngắn hạn để dễ hoàn thành. Hoàn thành các mục tiêu ngắn hạn sẽ hoàn thành các mục tiêu dài hạn, phù hợp với học sinh là người dân tộc ở vùng đặc biệt khó khăn. - Cách thức thực hiện kế hoạch: Có nhiều cách làm khác nhau, nhà quản lý cần biết nhận định đúng nội dung, tính chất của từng công việc, đối tượng thực hiện công việc để dự kiến những cách thức quản lý cho hiệu quả, có phù hợp với học sinh ở trường PTDT Bán trú THCS hay không . - Nguồn lực của kế hoạch: Khi xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch nhà quản lý cần dự kiến và tình toán kĩ những điều kiện cần thiết
13. 13 để thực hiện kế hoạch quản lý của mình như: Nguồn nhân lực (con người), cơ sở vật chất (phương tiện, đồ cùng, trang thiết bị cần thiết), tài chính (cần bao nhiêu, sử dụng như thế nào, có thể huy động các nguồn lực tài chính nào) để phục vụ cho hoạt động quản lý có hiệu quả. 1.5.3. Quản lý hoạt động thực hiện chương trình dạy của giáo viên trường PTDT BT THCS. Trên cơ sở quản lý tốt việc thực hiện chương trình ở trường phổ thông, đối với trường Phổ thông Dân tộc Bán trú THCS cũng phải thực hiện đảm bảo các quy định của trường phổ thông, đảm bảo phù hợp với đối tượng học sinh là người dân tộc ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn. “Hiệu trưởng trường PTDTBT thực hiện các nhiệm vụ quy định tại Điều lệ trường phổ thông”. Người Hiệu trưởng phải chỉ đạo các tổ chuyên môn theo dõi, đốn đốc việc thực hiện chương trình đủ và đúng thời gian, đối với giáo viên đảm bảo không sai lệnh nội dung chương trình. 1.5.4. Quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy của giáo viên trường PTDT BT THCS Tại Nghị quyết số 29 cũng đã nêu “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học”. PPDH là một hệ thống hành động có mục đích của GV nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành của HS. PPDH còn là cách thức hoạt động phối hợp giữa GV và HS nhằm đạt được mục đích dạy. Quản lý việc đổi mới PPDH của GV là nhiệm vụ quan trọng của Hiệu trưởng, nó có mối quan hệ mật thiết với các nội dung, nhiệm vụ quản lý khác. Quản lý và chỉ đạo tốt việc đổi mới PPDH có tác dụng nâng cao tay nghề, hiệu quả giảng dạy của đội ngũ GV, nâng cao chất lượng học tập của HS, qua đó thúc đẩy sự phát triển đi lên của nhà trường. 1.5.5. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá của giáo viên trường PTDT BTTHCS Trong quá trình dạy, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một nhiệm vụ quan trọng không thể thiếu có tác dụng thúc đẩy quá trình học tập phát triển không ngừng.
14. 14 Trong bối cảnh đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo thì công tác đổi mới kiểm tra đánh giá cũng là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Như vậy có thể thấy rằng, trong quá trình dạy ở trường, quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS là một khâu quan trọng nó có tác dụng định hướng, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động dạy và hoạt động quản lý giáo dục. Để đánh giá kết quả ở trường PTDT Bán trú THCS Lóng Sập cần kiểm tra hoạt động dạy của GV với những nội dung: Thực hiện nội dung chương trình, kế hoạch dạy học, phương pháp dạy học, kế hoạch kiểm tra – đánh giá kết quả dạy học. 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy ở trường PTDT bán trú THCS 1.6.1 Yếu tố chủ quan 1.6.2.1. Phẩm chất, năng lực quản lý của cán bộ quản lý Người CBQL muốn quản lý tốt hoạt động dạy trong trường PTDT BT THCS hiện nay trước hết phải là người có phẩm chất chính trị vững vàng, nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chỉ đạo, quy định của ngành giáo dục thì sẽ có biện pháp chỉ đạo đúng mục tiêu, nâng cao được chất lượng dạy của giáo viên. Là người luôn đi đầu trong mọi lĩnh vực của nhà trường, biết thuyết phục cán bộ GV, nhân viên trong nhà trường thực hiện thành công kế hoạch năm học. Người CBQL phải là người trung thực và liêm khiết, được nhân dân tin tưởng, đồng nghiệp quý trọng và HS tin yêu Nhà nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL giáo dục nhằm phát huy vai trò và trách nhiệm của CBQL giáo dục, bảo đảm phát triển sự nghiệp giáo dục. 1.6.1.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên Trình độ, năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm của người thầy giáo có ảnh hưởng trực rất lớn tiếp đến chất lượng dạy; đặc trưng lao động của người thầy giáo là dạy người chính bằng bản thân con người của mình, bằng nhân cách của mình. Nhà giáo phải đảm bảo những tiêu chuẩn sau đây: Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt; đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ; đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; lý lịch bản thân rõ ràng.
15. 15 Đây là điều kiện quan trọng bậc nhất vì nếu thiếu điều kiện thì không tồn tại quá trình dạy. Chất lượng đội ngũ GV quyết định chất lượng quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng. Quản lý tốt quá trình dạy và học để nâng cao chất lượng dạy giúp hiệu trưởng đạt tới mục tiêu của kế hoạch năm học. 1.6.2. Những yếu tố khách quan 1.6.2.1.Cơ sở vật chất, trang thiết bị phụ vụ cho hoạt động dạy CSVC và TBDH trong nhà trường được hiểu là hệ thống các phương tiện vật chất và kỹ thuật khác nhau được sử dụng để phục vụ cho việc giáo dục toàn diện con người. CSVC và thiết bị dạy có ảnh hưởng rất lớn đến quản lý hoạt động dạy trong nhà trường. 1.6.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương có ảnh hưởng rất lớn đến GD & ĐT nói chung, quản lý hoạt động dạy và học nói riêng. Như vậy ngoài thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ, người hiệu trưởng phải biết nắm bắt các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động dạy và học, biết vận dụng hợp lý trên cơ sở phối hợp tích cực giữa gia đình nhà trường và xã hội, thực hiện đúng các chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước đưa hoạt động dạy đạt kết quả cao nhất. Kết luận chương 1 Trên cơ sở khái quát vấn đề nghiên cứu, luận văn đã đề cập và khái quát được những quan điểm, quan niệm, những công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên cứu. Đồng thời, sự khái quát được lịch sử vấn đề nghiên cứu còn là cơ sở, căn cứ để kế thừa các các quan điểm, quan niệm và kết quả của những công trình nghiên cứu trước đó nhằm phục vụ tốt nhất cho đề tài nghiên cứu. Chương này cũng đã đi sâu vào các vấn đề lý luận cơ bản đối với nội dung công tác quản lý hoạt động dạy của GV. Đây là hoạt động có vai trò quan trọng tác động trực tiếp đến hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS. Thông qua việc thống nhất một số khái niệm liên quan đến đề tài, tác giả luận văn đã trình bày quan điểm của cá nhân về khái niệm: Quản lý, hoạt động dạy của GV ở trường PTDT BT THCS và quản lý hoạt
16. 16 động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS. Trong đó khái niệm quản lý hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBTTHCS được hiểu như sau: “ Là sự tác động có định hướng, có nguyên tắc của giáo viên theo định hướng đổi mới giáo dục hiện nay nhằm giúp học sinh lĩnh hội kiến thức mới trở thành người công dân sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật trong đó đặc biệt rèn luyện tính tự lập khi sống xa gia đình”. Luận văn đã chỉ ra nội dung về hoạt động dạy và quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở trường PTDTBT THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay bao gồm hoạt động nâng cao nhận thức của CBQL, GV; lập kế hoạch dạy của giáo viên; hoạt động thực hiện chương trình dạy; đổi mới phương pháp Bên cạnh đó luận văn cũng đã phân tích các yếu tố chủ quan và khách quan có ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay như: Phẩm chất, năng lực quản lý của cán bộ quản lý; Chất chất lượng đội ngũ GV; Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương. Có thể nói, trong khuôn khổ chương 1, luận văn đã xây dựng cơ sở lý luận của công tác quản lý hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS. Đối với quản lý hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS Lóng Sập, những cơ sở lý luận này là điểm tựa vững chắc cho việc thực hiện triển khai các nội dung tiếp theo của đề tài. Để có được các biện pháp quản lý hoạt động dạy của GV, trên cơ sở lý luận, người quản lý cần phải đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động dạy của GV. Nội dung này sẽ được tác giả luận văn triển khai ở Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy của GV ở Trường PTDTBT THCS Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.
17. 17 Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ LÓNG SẬP, HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 2.1. Khái quát về các trường Phổ thông dân tộc Bán trú trung học cơ sở, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên của huyện Mộc Châu 2.1.2. Khái quát về các trường Phổ thông dân tộc Bán trú trung học cơ sở, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Huyện Mộc Châu có 03 trường phổ thông dân tộc Bán trú THCS (Trường PTDTBT THCS Lóng Sập, Trường PTDTBT THCS Tân Hợp, Trường PTDTBT THCS Chiềng Khừa , với 86 cán bộ, GV, nhân viên, trong đó có 07 cán bộ quản lý, 68 GV và 11 nhân viên; với 25 lớp, 852 học sinh. Các trường trường phổ thông dân tộc Bán trú THCS đều đóng trên địa bàn xã biên giới, xã có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, giao thông đi lại rất khó khăn. 2.2. Tổ chức khảo sát 2.2.1. Mục tiêu khảo sát Tìm hiểu thực tế hoạt động dạy và quản lý hoạt động dạy của GV Trường PTDT BT THCS Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2.2.2. Đối tượng khảo sát * Khảo sát bằng phiếu hỏi đối với 75 cán bộ quản lý và giáo viên của các trường PTDTBT THCS: Lóng Sập, Chiềng Khừa, Tân Hợp (trong đó có: 7 cán bộ quản lý, 68 giáo viên). * Phỏng vấn các hiệu trưởng và chuyên viên Phòng GD&ĐT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2.2.3. Nội dung khảo sát * Thực trạng hoạt động dạy của giáo viên Trường PTDT BTTHCS, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2.2.4. Kỹ thuật xử lý Để tìm hiểu thực trạng hoạt động dạy học và thực trạng QL HĐD của GV trường PTDT bán trú THCS Lóng Sập, luận văn đã sử dụng một số phương pháp sau:
18. 18 * Dùng dữ liệu thứ cấp *Điều tra bằng phiếu hỏi * Phỏng vấn * Tính giá trị trung bình và tính %. 2.3. Thực trạng hoạt động dạy của giáo viên ở các trường Phổ thông Dân tộc Bán trú trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 2.3.1. Thực trạng về nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên 2.3.2. Về hoạt động lập và thực hiện kế hoạch của giáo viên 2.3.3. Về hoạt động thực hiện chương trình dạy của giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2.3.4. Về hoạt động đổi mới phương pháp dạy của giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường phổ thông Dân tộc Bán trú trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 2.4.1. Mức độ nhận thức về tầm quan trọng của cán bộ quản lý trong hoạt động dạy của giáo viên Qua phỏng vấn hiệu trưởng các trường, đã khẳng định về tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt động dạy của GV được coi hoạt động đó là bình thường, ít ảnh hưởng. Qua quan sát thực tế trong những lần kiểm tra, nhận thấy tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt động dạy của GV được coi là đơn giản, hình thức. 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động lập và thực hiện kế hoạch dạy của giáo viên. Qua phỏng vấn hiệu trưởng các trường, đã khẳng định việc quản lý hoạt động lập và thực hiện kế hoạch của GV chưa được quan tâm nhiều, coi đây là một hoạt động khá bình thường, ít ảnh hưởng. Qua quan sát thực tế trong những lần kiểm tra, nhận thấy tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động lập và thực hiện kế hoạch của GV vẫn bị coi nhẹ, ít ảnh hưởng. 2.4.3. Thực trạng quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy của giáo viên. Trên thực tế quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học là công
19. 19 việc rất quan trọng góp phần làm thay đổi hình thức dạy học, cách tiếp cận kiến thức. Nhưng để đổi mới được phương pháp dạy thì GV phải có sự đầu tư về thời gian, tiếp cận đối tượng HS và quan điểm về đổi mới trong bối cảnh hiện nay. 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý họat động dạy của giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 2.5.1. Yếu tố chủ quan Qua phỏng vấn hiệu trưởng các trường, đã khẳng định 4 yếu tố chủ quan có ảnh hưởng không nhiều tới việc quản lý họat động dạy của GV, coi đây là một hoạt động khá bình thường. Qua quan sát thực tế trong những lần kiểm tra, nhận thấy tầm quan trọng của 4 yêu tố chủ quan ảnh hưởng tới hoạt động dạy của GV vẫn bị coi nhẹ, ít ảnh hưởng. Đối với Trường PTDTBT THCS Lóng Sập. Đa số đội ngũ cán bộ, GV vẫn còn chưa nhận thấy rằng 4 yếu tố trên đều có ảnh hưởng rất lớn đến việc quản lý hoạt động dạy của GV. Như vậy các đơn vị đều cho thấy 4 yếu tố này ít ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động dạy của GV. Tuy nhiên nếu người hiệu trưởng không có đạo đức tốt, không có năng quản lý thì sẽ không đem lại kết quả cao cho đơn vị, hay cơ sở vật chất không đảm bảo sẽ không bao giờ phát huy được tối đa vai trò của hoạt động dạy. 2.5.2. Yếu tố khách quan Qua phỏng vấn hiệu trưởng các trường, đã khẳng định 3 yếu tố (1,2,4) khách quan nếu trên có ảnh hưởng không nhiều tới việc quản lý hoạt động dạy của GV, đây là một hoạt động khá bình thường. Qua quan sát thực tế trong những lần kiểm tra, nhận thấy tầm quan trọng của các yếu tố khách quan ít ảnh hưởng tới hoạt động dạy của GV. Ngoài ra chất lượng đội ngũ GV và HS quyết định chất lượng quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng. Quản lý tốt quá trình dạy của GV để nâng cao chất lượng dạy học giúp hiệu trưởng đạt tới mục tiêu của kế hoạch năm học. 2.6. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên Trường phổ thông dân tộc Bán trú Trung học cơ sở Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
20. 20 2.6.1. Ưu điểm 2.6.2. Những hạn chế Trong công tác quản lý hoạt động dạy của GV ở Trường PTDT BT THCS Lóng Sập cũng còn có những hạn chế cơ bản sau: Một là, nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn của CBQL và GV đối với hoạt động dạy chưa cao. Hai là, việc lập kế hoạch dạy của nhiều GV chưa được tốt. Ba là, công tác chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung dạy của GV chưa đảm bảo. Bốn là, việc quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV còn yếu. 2.6.3. Nguyên nhân của thành công và hạn chế 2.6.3.1. Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thành công 2.6.3.2. Những nguyên nhân chủ yếu của hạn chế Kết luận chương 2 Trong quá trình nghiên cứu, luận văn đã khảo sát thực trạng hoạt động dạy của GV ở các trường Phổ thông Dân tộc Bán trú trung học cơ sở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Luận văn đã khảo sát - Hoạt động lập và thực hiện kế hoạch của GV; - Hoạt động đổi mới phương pháp dạy học; Trong đó tại Trường PTDTBT THCS Lóng Sập cũng, kết quả cụ thể như sau: Việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy của GV chiếm 57,7%; Hoạt động thực hiện chương trình, nội dung dạy học chiếm 53,9; Hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV chiếm tới 58,3%; Hoạt động kiểm tra, đánh giá của GV chiếm 53,8%; Việc nâng có chất lượng đội ngũ GV chiếm 73,1%. Luận văn cũng đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học ở tại Trường PTDBT THCS Lóng Sập, kết quả cụ tể như sau: Mức độ nhận thức tốt và trung bình của giáo viên đạt 38,5% tuy nhiên mức độ nhận thức ở mức chưa tốt vẫn còn rất cao là 11,5%. Trên cơ sở phân tích thực trạng, luận văn cũng đã chỉ ra những ưu điểm và hạn chế cần khắc phục tại Trường PTDT BT THCS Lóng Sập (có 4 hạn chế cơ bản, đó là: Nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn của CBQL và GV đối với hoạt động dạy chưa cao; Việc lập
21. 21 kế hoạch dạy học của nhiều GV chưa được tốt; Công tác chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung dạy của GV chưa đảm bảo; Việc quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV còn yếu). Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ, HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 3.1. Định hướng và nguyên tắc đề xuất các biện pháp 3.1.1. Định hướng 3.1.2. Nguyên tắc 3.2. Biện pháp 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý, giáo viên 3.2.1.1. Mục tiêu của biên pháp Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho CBQL và GV để đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. 3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện của biện pháp 3.2.1.3.Cách thức thực hiện của biện pháp 3.2.1.4. Điều kiện để thực hiện biện pháp 3.2.2. Biện pháp 2: Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của giáo viên 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.2.2. Nội dung của biện pháp 3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.3. Biện pháp 3. Chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.3.2. Nội dung của biện pháp 3.2.3.3. Cách thực hiện thức biện pháp 3.2.4. Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của giáo viên 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.4.2. Nội dung của biện pháp 3.2.4.3. Cách thức thực hiện biện pháp
22. 22 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp 3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lý được đề xuất và khảo nghiệm cụ thể biện pháp số 2 3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm 3.4.2.1. Về tính cần thiết của các biện pháp 3.4.2.2. Về tính khả thi của các biện pháp 3.4.2.3. Khảo nghiệm tính hiệu quả của biện pháp 2: Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của giáo viên Kết luận chương 3 Dựa trên cơ sở lí luận và thực trạng quản lý biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trường PTDT BTTHCS Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, luận văn đã đề xuất 4 biện pháp quản lý hoạt động học dạy của giáo viên ở Trường PTDT BTTHCS Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La gồm: 1. Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý, giáo viên 2. Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của giáo viên. 3. Chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung dạy học. 4. Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của giáo viên Trong 4 biện pháp đề xuất ở trên, luận văn nhận thấy biên pháp 1 “Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho cán bộ quản lý, giáo viên” là hoạt động có ảnh hưởng nhiều tới việc quản lý hoạt động dạy ở Trường PTDTBT THCS Lóng Sập huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, bởi việc làm thế nào để GV phải có sự đổi mới về nhận thức là một trong những chức năng quan trọng trong công tác quản lý. - Các biện pháp được đề xuất có quan hệ chặt chẽ với nhau và tạo thành một hệ thống. Các biện pháp này đã được đa số CBQL và giáo viên trong mẫu khảo sát đánh giá là rất cần thiết và có tính khả thi cao, các biện pháp được đề xuất có mối tương quan chặt chẽ với nhau. Nếu được triển khai thực hiện trong quản lý hoạt động học dạy của giáo viên ở Trường PTDT BTTHCS Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La hiện nay.
23. 23 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua nghiên cứu, luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy của GV ở Trường PTDTBT THCS Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Từ cơ sở khoa học về quản lý, luận văn đã xác định cơ sở lý luận cho quản lý hoạt động dạy của GV, trình bày được các khái niệm cơ bản, một số lý luận liên quan và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy và quản lý hoạt động dạy của GV. Trong quá trình nghiên cứu, luận văn đã chỉ ra 3 khái niệm đó là: Khái niệm đó là: - Quản lý là những tác động (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, đúng nguyên tắc và hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra. - Hoạt động dạy của GV trường PTDTBT THCS là hoạt động truyền thụ của GV giúp HS dân tộc lĩnh hội được nguồn kiến thức mới và trở thành người công dân sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật, trong đó đực biệt rèn luyện tính tự lập khi sống xa gia đình. - Quản lý hoạt động dạy của GV Trường PTDTBT THCS là sự tác động có định hướng, có nguyên tắc của GV tới HS nhằm truyền thụ kiến thức mới và rèn luyện khả năng tự lập. Kết quả nghiên cứu, luận văn đã xác định được thực trạng hoạt động dạy và thực trạng quản lý hoạt động dạy ở Trường PTDTBT THCS cho thấy, hoạt động dạy ở trường PTDTBT THCS Lóng Sập còn yếu, chưa thật được quan tâm; CBQL, GV chưa chủ động nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn nghiệp vụ; về hoạt động dạy, việc xây dựng và thực hiện chương trình còn chưa đảm bảo, không phù hợp với đối tượng HS bán trú, việc đổi mới phương pháp dạy của GV không được kịp thời Thực trạng quản lý hoạt động dạy của GV ở trường PTDTBT THCS Lóng Sập huyện Mộc Châu với những thành công nhất định nhưng cũng còn những tồn tại, hạn chế (có 4 hạn chế cơ bản, đó là: Nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn của CBQL và GV đối với hoạt động dạy chưa cao; Việc lập kế hoạch dạy học của nhiều GV chưa được tốt; Công tác chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung dạy của GV chưa đảm bảo; Việc quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV còn yếu), đòi hỏi có những biện pháp quản lý phù hợp, hiệu quả hơn.
24. 24 Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, xuất phát từ thực trạng trạng quản lý hoạt động dạy của GV ở Trường PTDT THCS Lóng Sập, luận văn đã đề xuất 4 biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở trường này trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các biện pháp đó là: Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho CBQL và GV; Biện pháp 2: Quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của GV; Biện pháp 3: Chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung dạy học; Biện pháp 4: Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV. Có thể khẳng định rằng 4 biện pháp trên là rất cần thiết và khả thi, đã làm thay đổi hoạt động dạy của GV. Kết quả nghiên cứu cũng cho rằng, các biện pháp được đề xuất trên là rất cần thiết, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của nhà trường, đáp ứng được yêu cầu đổi mới quản lý hoạt động dạy học của GV ở Trường PTDTBT THCS Lóng Sập trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 2. Kiến nghị * Về việc áp dụng các biện pháp - Cán bộ quản lý cần chỉ đạo, thực hiện tốt biện pháp 1 (Nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho CBQL và GV). - Phó hiệu trưởng tham mưu cho hiệu trưởng chỉ đạo, thực hiện tốt các biện pháp sau: Quản lý hoạt động lập kế hoạch của GV; chỉ đạo và kiểm tra thực hiện chương trình, nội dung dạy học; quản lý đổi mới phương pháp dạy của GV. - Tổ trưởng chuyên môn thực hiện tốt biện pháp 2 về quản lý hoạt động lập kế hoạch dạy của GV. - GV cần thực hiện nghiêm túc cả 4 biện pháp (Nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn cho CBQL và GV; hoạt động lập kế hoạch của GV; hoạt động kiểm tra thực hiện chương trình, nội dung dạy học và hoạt động đổi mới phương pháp dạy của GV). * Về việc phát triển đề tài - Nghiên cứu để có sách giáo khoa cho HS dân tộc thiểu số. - Nghiên cứu để xây dựng quy trình, tiêu chí đánh giá GV giảng dạy ở vùng khó khăn. - Nghiên cứu xây dựng chế độ chính sách cho GV giảng dạy ở các trường Phổ thông Dân tộc Bán trú. - Nghiên cứu nâng cao chất lượng HS giỏi ở các trường phổ thông Dân tộc Bán trú.