›

Tóm tắt Luận văn Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở Trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La

pdf 24 trang phuongvu95 6510
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tóm tắt Luận văn Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở Trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftom_tat_luan_van_quan_ly_giao_duc_ki_nang_song_cho_hoc_sinh.pdf

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở Trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La

  1. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm là một hoạt động được đề cập trong Đề án đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 11.4.2013 của Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết số 88/2014/QH13; Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT nêu rõ: cần tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng tăng cường sự trải nghiệm, nhằm phát huy tính sáng tạo cho học sinh, tạo ra các môi trường khác nhau để học sinh được trải nghiệm nhiều nhất, đồng thời là sự khởi nguồn sáng tạo, biến những ý tưởng sáng tạo của học sinh thành hiện thực để các em thể hiện hết khả năng sáng tạo của mình. Các chuyên gia giáo dục cho rằng, “Kĩ năng sống” được triển khai trên nền tảng “quan điểm sống” hướng vào “chân - thiện - mĩ”, của phạm trù “giá trị sống”. Giá trị sống là cơ sở để mỗi con người tu dưỡng, hành động, sống có ích cho bản thân, cho gia đình và cộng đồng. Với đặc thù của địa phương đa số học sinh là người dân tộc thiểu số, điều kiện sống còn nhiều khó khăn, khả năng phát triển các kĩ năng sống còn hạn chế nên những năm gần đây, các trường học trên địa bàn huyện Vân Hồ đã đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, nhằm trang bị cho các em những kĩ năng cần thiết cho hiện tại cũng như tương lai. Các nhà trường đã có nhiều cố gắng và tìm nhiều giải pháp đổi mới quản lý giáo dục kĩ năng sống. Tuy đã đạt được kết quả, nhưng cũng còn có nhiều bất cập. Điều này đã đặt ra cho các nhà trường cần phải có các biện pháp đổi mới quản lý giáo dục kĩ năng sống để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường, đáp ứng công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay của đất nước. Với những cơ sở lý luận và thực tiễn, tác giả nhận thấy việc nghiên cứu các biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm khá quan trọng trong việc phát triển năng lực người học, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu "Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở Trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La” 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, đề xuất một số biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh theo yêu cầu đổi mới giáo dục. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường trung học cơ sở. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
  2. 2 4. Giả thiết khoa học Những thay đổi nhanh chóng trong xã hội và thay đổi tâm sinh lý của chính bản thân học sinh lứa tuổi THCS là trẻ chưa thành niên đang có tác động lớn đối với các em bên cạnh đó những thay đổi về mặt kinh tế xã hội cũng ảnh hưởng đối với gia đình các em. Trong thời gian qua, quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh của Trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chưa được quan tâm đúng mức như: việc chỉ đạo tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống, tổ chức phối hợp giữa các lực lượng giáo dục kỹ năng sống chưa phù hợp Nếu đề xuất được các biện pháp đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tiễn thì có thể nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường trung học cơ sở. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ tỉnh Sơn La. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở Vân Hồ, Huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm cấp Trung học cơ sở. 6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu Tổ chức điều tra, khảo sát bằng phiếu với Cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, Phụ huynh học sinh thuộc Trường Trung học cơ sở Vân hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Các thông tin về thực trạng được khảo sát, đánh giá trong khoảng thời gian 3 năm học: 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các tài liệu liên quan đến nội dung đề tài. Nghiên cứu các đề tài, các văn bản, chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về vấn đề quản lý giáo dục, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học cơ sở. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra bằng hỏi, sử dụng phiếu điều tra (Ankét) đối với cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh, học sinh Phương pháp quan sát Quan sát cách tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm, công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học cơ sở. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tìm hiểu kinh nghiệm của cán bộ quản lý, giáo viên về việc quản lý và tổ chức cũng như sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống qua hoạt động trải nghiệm
  3. 3 7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng phương pháp thống kê toán học để thu thập, xử lí và phân tích các số liệu nghiên cứu thông qua các tham số thống kê. 8. Cấu trúc luận văn Gồm phần mở đầu, 3 chương, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục - Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở. - Chương 2. Thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. - Chương 3. Biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Kết luận và Khuyến nghị CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1. 1. Tổng quan nghiên cứu về quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Các vấn đề về kĩ năng sống, giáo dục kĩ năng sống đã được nhiều nước trên thế giới quan tâm, nghiên cứu cụ thể: * Ở nước ngoài Vấn đề KNS và GDKNS bắt đầu được nghiên cứu ở mức độ khái quát, từ nhà khoa học P.Ia.Galperin, V.A.Crutexki, P.V.Petropxki, Trong các công trình nghiên cứu của mình, P.Ia.Galperin chủ yếu đi sâu vào vấn đề hình thành tri thức và kĩ năng theo lý thuyết hình thành hành động trí tuệ theo giai đoạn. Những năm 60 của thế kỷ 20, tổ chức UNESCO đã vạch rõ ba thành tố của học vấn, đó là : kiến thức, kĩ năng và thái độ, trong đó thái độ và kĩ năng Đầu thập niên 90, một số nước thuộc Châu Á như Lào, Bangladesh, Ấn Độ, Campuchia, Thái Lan, nghiên cứu và triển khai chương trình dạy kĩ năng sống ở các bậc học từ mầm non đến trung học phổ thông theo hướng dạy lồng ghép vào chương trình ở các mức độ khác nhau nhằm trang bị cho học sinh những kĩ năng sống cần thiết cho người học kĩ năng nghề, kĩ năng hướng nghiệp * Ở Việt Nam Thuật ngữ kĩ năng sống không còn là mới lạ so với đời sống cũng như riêng lĩnh vực giáo dục tuy nhiên hiểu đúng, đủ và thực hiện về nó thì còn gặp khá nhiều lúng túng, lạ lẫm đối với xã hội ta nên chưa được sự quan tâm đúng mức. Một trong những người đầu tiên có những nghiên cứu mang tính hệ thống về kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng sống ở Việt Nam là tác giả Nguyễn Thanh Bình.
  4. 4 Với một loạt các bài báo, các đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ và giáo trình, tài liệu tham khảo. Tác giả Nguyễn Hữu Long (chủ biên) trong Phát triển Kĩ năng sống (Dành cho lứa tuổi thiếu niên) cũng đã đề cập quan điểm về kĩ năng thông qua các tài liệu nghiên cứu, giáo trình của các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước. Nhóm tác giả PGS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc, TS. Đinh Thị Kim Thoa, TS. Đặng Hoàng Minh trong tài liệu “Giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh Trung học cơ sở” (dành cho giáo viên THCS) - NXB Đại học Quốc gia Hà Nội cũng đã làm rõ những mục tiêu của giáo dục kĩ năng sống cho người học. 1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài 1.2.1. Quản lý giáo dục Theo tác giả Trần Kiểm quan niệm quản lý giáo dục được chia thành 2 cấp độ là: Quản lý vĩ mô (quản lý nhà nước về giáo dục) và quản lý vi mô (quản lý nhà trường) trong giáo dục. 1.2.2. Kĩ năng sống Có nhiều tài luận nói về Kĩ năng sống, như: Theo WHO (1993), Theo UNICEF (19950, UNESO (2003),có nhiều cách biểu đạt khái niệm kĩ năng sống với quan niệm rộng hẹp khác nhau tùy theo cách tiếp cận vấn đề. Trong luận văn này, tác giả dựa vào khái niệm của UNESCO để đưa ra khái niệm KNS vì theo tác giả khái niệm này phù hợp với việc nghiên cứu giáo dục KNS cho học sinh THCS trong nhà trường: “KNS là khả năng đáp ứng và đối phó với những nhu cầu, thách thức của cuộc sống hằng ngày của mỗi người, và là khả năng cần thiết đối với học sinh để các em có thể tự tin trong cuộc sống hàng ngày.” 1.2.3. Giáo dục kĩ năng sống Giáo dục kĩ năng sống là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học sinh có những kiến thức về cuộc sống, có những thao tác, hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ xã hội, giúp học sinh phát triển đúng đắn đồng thời thích ứng tốt với môi trường sống. 1.2.4. Hoạt động trải nghiệm Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai. 1.3. Mục tiêu, phương thức Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học cơ sở và vai trò của hoạt động trải nghiệm 1.3.1. Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS GD KNS giúp học sinh THCS có: 1) có kĩ năng tự bảo vệ mình trước những vấn đề của xã hội có nguy cơ ảnh hưởng đến cuộc sống an toàn và khoẻ mạnh của các em. Giúp các em phòng ngừa được những hành vi có hại cho sự phát triển của
  5. 5 bản thân; 2) Làm chủ được bản thân, có khả năng thích ứng, biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn trong cuộc sống hàng ngày 3) Rèn luyện lối sống có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình và cộng đồng, Mở ra cho các em cơ hội, hướng suy nghĩ, hướng đi tích cực. 1.3.2. Nội dung, Chương trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm tại trường Trung học cơ sở Nội dung: nhóm Kĩ năng Hiểu biết về bản thân và môi trường sống, nhóm Kĩ năng điều chỉnh bản thân và đáp ứng với sự thay đổi, nhóm Kĩ năng lập kế hoạch, nhóm Kĩ năng thực hiện kế hoạch và điều chỉnh hoạt động, nhóm Kĩ năng đánh giá hoạt động. Ngoài những nội dung cơ bản, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trường học còn được đa dạng hóa trên cơ sở xác định những nội dung giáo dục cần thiết, liên quan đến đời sống của học sinh tại địa phương. Như kĩ năng ứng xử, phòng tránh thiên tai ở vùng núi, chống đuối nước khi qua suối vào mùa lũ, giao tiếp với những người xung quanh, giáo dục về tình yêu - giới tính như sức khỏe sinh sản, tác hại của hôn nhân cận huyết thống, tảo hôn, kĩ năng xử lí những tai nạn xảy ra trên đường đến trường, bảo vệ môi trường Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành đã có nhiều đổi mới theo định hướng Nghị quyết số 29-NQ/TW, tuy nhiên Nghị quyết cũng chỉ ra thực tế thì chương trình giáo dục vẫn còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành chưa chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kĩ năng làm việc. 1.3.3. Một số hoạt động trải nghiệm trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Giáo dục kĩ năng sống là giúp học sinh nâng cao năng lực để lựa chọn giữa những giải pháp khác nhau. Quyết định phải xuất phát từ học sinh. Vì thế, học phải gần gũi với cuộc sống hay ngay trong cuộc sống. Học sinh cần có điều kiện để cọ sát các ý kiến khác nhau, trao đổi kinh nghiệm, học hỏi thực hành, áp dụng. Do đó có nhiều hoạt động để giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm có thể tổ chức tại nhà trường như: 1.3.3.1. Hoạt động câu lạc bộ 1.3.3.2. Tổ chức diễn đàn 1.3.3.3. Tham quan, dã ngoại 1.3.3.4. Hội thi /cuộc thi 1.3.3.5. Tổ chức sự kiện 1.3.3.6. Hoạt động chiến dịch 1.3.3.7. Hoạt động nhân đạo từ thiện 1.3.4. Các lực lượng tham gia giáo dục kĩ năng sống Cần phải có sự thống nhất trong phối hợp giáo dục học sinh giữa nhà trường - gia đình - xã hội các lực lượng tham gia giáo dục kĩ năng sống cho học sinh như: Hiệu trưởng, Đội ngũ giáo viên (giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn), Cán bộ phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Cán bộ đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Cha mẹ học sinh, Các đoàn thể xã hội
  6. 6 1.4. Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm tại trường THCS 1.4.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường trong công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Tuỳ từng nội dung, Hiệu trưởng sẽ lập kế hoạch khác nhau như: Lập kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh theo năm học, tháng, tuần cho toàn trường và cho từng khối lớp một cách chặt chẽ để đảm bảo tính hệ thống và hoàn chỉnh của kế hoạch năm học, kế hoạch từng học kỳ của nhà trường; Lồng ghép mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của nhà trường; Lập kế hoạch phân công nhiệm vụ cụ thể cho các lực lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh; lập kế hoạch đầu tư mua sắm cơ sở vật chất để tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Bản kế hoạch cần đảm bảo các yêu cầu sau:Tính khả thi và hiệu quả, Tính pháp lý. 1.4.2. Tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua HĐTN Nội dung tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống * Tổ chức bộ máy quản lý . * Tổ chức thực hiện các nội dung, phương pháp giáo dục 1.4.3. Chỉ đạo, hướng dẫn, khuyến khích giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 1) Chỉ đạo xây dựng ý tưởng các hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. 2) Chỉ đạo giáo viên các lớp xây dựng ý tưởng thiết kế các hoạt động trải nghiệm để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. 3) Chỉ đạo thiết kế hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. 4) Chỉ đạo tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. 5) Chỉ đạo xây dựng các mối quan hệ phối hợp giáo dục kĩ năng sống với các lực lượng khác trong thực hiện các hoạt động trải nghiệm. Bên cạnh việc làm tốt công tác giáo dục kĩ năng sống, nhà trường cần có cơ chế động viên khen thưởng những cá nhân, tập thể thực hiện tốt việc giáo dục kĩ năng sống. 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Mỗi năm học nhà trường xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá giáo dục kỹ năng song cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Nhà trường cần: xác định nội dung kiểm tra, phương pháp kiểm tra, thực hiện kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất, tổ chức nhận xét, tổng kết và rút kinh nghiệm. 1.4.5. Phối hợp các lực lượng tham gia giáo dục KNS cho học sinh thông hoạt động trải nghiệm Hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm được thực hiện trong và ngoài nhà trường, với sự tham gia phối hợp liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường: Giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên môn học, cán bộ tư vấn tâm lí học đường, cán bộ đoàn Thanh niên
  7. 7 cộng sản Hồ Chí Minh, cán bộ Hội Liên hội Thanh niên Việt Nam, cán bộ phụ trách Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, cán bộ quản lí nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, các cá nhân, tổ chức trong xã hội. 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng tới quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm 1.5.1. Chủ trương đổi mới và Định hướng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Các chủ trương của Bộ giáo dục về công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục có ảnh hưởng quan trọng đến giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. 1.5.2. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THCS Lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi đang dần hình thành những con người trưởng thành, vì vậy, đặc điểm tâm lý có ảnh hưởng lớn đến việc tiếp nhận cũng như hình thành các kĩ năng sống. 1.5.3. Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục: Hiệu quả, chất lượng giáo dục phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt quan trọng là sự chỉ đạo, tổ chức của đội ngũ cán bộ quản lý, năng lực, phương pháp giáo dục của giáo viên. 1.5.4. Nội dung, chương trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Để thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS thì mục tiêu về giáo dục kĩ năng sống phải được đặt ra trong chương trình giáo dục phổ thông. Theo đó, nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS phải được hoạch định; các hình thức, phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phải được xác định cụ thể. 1.5.5. Điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học Hoạt động giáo dục kĩ năng sống được thực hiện dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng: vui chơi giải trí, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan dã ngoại, câu lạc bộ giải trí, các cuộc thi trí tuệ, Điều kiện để hoạt động hiệu quả là lớp học, sân bãi, hội trường, và tài chính chi phí tổ chức hoạt động, do đó cần có biện pháp xây dựng điều kiện hoạt động. 1.5.6. Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình, cộng đồng Sự phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường, đặc biệt với gia đình cộng đồng trong công tác giáo dục học sinh nhằm khép kín đảm bảo tính thống nhất, liên tục và toàn vẹn của quá trình giáo dục là một việc làm cần thiết để đảm bảo tính hiệu quả giáo dục. Tiểu kết Chương 1 Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm có vai trò quan trọng trong giáo dục THCS. Giáo dục kĩ năng sống là hoạt động giáo dục có mục đích, có kế hoạch, được tổ chức thực hiện nhằm rèn luyện cho học sinh những kĩ năng sống cơ bản, kĩ năng thực tiễn về khoa học, kĩ thuật, lao động, văn hóa, nghệ thuật, vui chơi giải trí Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS là xây dựng kế hoạch giáo dục kĩ năng sống, tổ chức các hoạt động giáo dục kĩ năng sống, chỉ đạo thực
  8. 8 hiện các nội dung giáo dục và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. Trong đó, chủ yếu là các yếu tố: đặc điểm tâm lý học sinh và các điều kiện cụ thể về chương trình, cơ sở vật chất của nhà trường. Bên cạnh đó là nhận thức, sự quan tâm giáo dục của nhà trường, gia đình, tác động của các điều kiện xã hội và chính bản thân học sinh từ giáo dục kĩ năng sống cho các em. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÂN HỒ, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA 2. 1. Giới thiệu tổ chức hoạt động khảo sát 2.1.1. Mục đích khảo sát Nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.1.2. Đối tượng khảo sát Đối tượng khảo sát: 3 CBQL, 30 GV và 250 học sinh của trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.1.3. Nội dung khảo sát Khảo sát về tình hình học tập kĩ năng sống của học sinh; tình hình giáo dục kĩ năng sống của GV, về công tác quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Khảo sát về điều kiện CSVC, môi trường giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Xác định các điểm mạnh, điểm yếu trong giáo dục và quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.1.4. Phương pháp khảo sát Tác giả sử dụng kết hợp các phương pháp: - Thiết kế 02 loại phiếu hỏi cho đối tượng CBQL, GV và học sinh, PHHS. . - Trao đổi trực tiếp với CBQL, GV và học sinh để tìm hiểu thêm, làm rõ một số khía cạnh về thực trạng QLGD kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 2.1.5. Xử lý kết quả - Đối với các câu hỏi lựa chọn phương án trả lời sẵn, có hai loại quy ước thang đánh giá, được quy ước cụ thể như sau: + Qui ước đánh giá theo mức độ tăng dần từ 1 đến 4
  9. 9 Điểm đánh giá 1 2 3 4 Hoàn toàn Không Đồng ý Hoàn toàn không đồng ý Đồng ý đồng ý Mức độ thực hiện Hoàn toàn Không ảnh Ảnh Rất ảnh không ảnh hưởng hưởng hưởng hưởng Chưa sử dụng Không Thường Rất Thường thường Xuyên xuyên xuyên Căn cứ vào điểm trung bình, có thể kết luận mức độ đnahs giá dựa trên các khoang điểm như sau: 0,0 - 1,4: Hoàn toàn không đồng ý/ Hoàn toàn không ảnh hưởng/Chưa sử dụng 1,5 - 2,4: Không Đồng ý/ Không ảnh hưởng/ Không thường xuyên 2,5 - 3,4: Đồng ý/ Ảnh hưởng / Thường Xuyên 3,5 - 4: Hoàn toàn đồng ý/ Rất ảnh hưởng/Rất Thường xuyên + Qui ước điểm đánh giá theo mức độ tăng dần từ 0 đến 4 Điểm đánh giá 1 2 3 4 Mức độ thực hiện Yếu Trung bình Khá Tốt - Đối với các câu hỏi mở, tổng hợp các ý kiến được trả lời, trích dẫn và bình luận. Các kết quả tổng hợp được trình bày trong các bảng, biểu đồ tương ứng với các nội dung được đánh giá. Tỷ lệ phản hồi Đối tượng Ghi chú khảo sát Số phiếu Số phiếu thu vào và Tỷ lệ phát ra trả lời đầy đủ câu hỏi CBQL 03 03 100% GV 30 30 100% HSlớp 6,7 100 100 100% HSlớp 8,9 175 150 85,7% PHHS 50 50 100% 2.2. Các điều kiện KT-XH, GD trên địa bàn huyện. 2.2.1. Đặc điểm địa lý, điều kiện tự nhiên Huyện Vân Hồ là huyện mới tách ra từ huyện Mộc Châu, nằm ở vùng Tây Bắc về hướng Đông Nam của tỉnh Sơn La, có diện tích 982,88 km2, Về dân số,
  10. 10 Huyện Vân Hồ có dân số là 62.300 người, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên bình quân hằng năm là 1,41%. 2.2.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội Là một huyện mới thành lập, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, trình độ dân trí còn nhiều hạn chế, huyện Vân Hồ cũng đã và đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức. Hiện nay, huyện đang tập trung lãnh đạo chỉ đạo và giải quyết những vấn đề bức xúc, như: chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, giải quyết việc làm nâng thu nhập cho người dân, tội phạm và tệ nạn ma tuý, tai nạn giao thông, đánh bạc vẫn còn diễn biến phức tạp, khó lường. 2.2.3. Tình hình giáo dục 2.2.3.1. Tình hình học sinh Với thành phần dân tộc là: Kinh, Thái, Mường, dao, Mông cùng sinh sống và học tập, tình trạng HS ở lứa tuổi THCS còn thiếu KNS chiếm tỉ lệ cao, trong đó có nguyên nhân từ hoàn cảnh gia đình do kinh tế khó khăn, các em sớm phải lao động để phụ giúp gia đình, nhận thức chưa đầy đủ của phụ huynh về giáo dục KNS đối với con cái ; nguyên nhân từ nhà trường còn thiếu cơ sở vật chất, phương pháp giảng dạy thiếu hấp dẫn và tính sáng tạo, nguyên nhân từ phía xã hội và cộng đồng khoảng cách đến trường xa, điều kiện đi lại khó khăn; ảnh hưởng của bạn bè xấu; Bên cạnh đó tác động của quảng cáo, bạo lực, lối sống trên các phương tiện thông tin, đặc biệt là internet cũng phần nào ảnh hưởng đến nhận thức và hành động của các em. 2.2.3.2. Tình hình học sinh trường THCS Vân Hồ giai đoạn 2016-2019 Xếp loại của học sinh toàn trường trong 3 năm học 2016-2017,2017-2018, 2018-2019, cho thấy học lực của học sinh tương đối cao, tỷ lệ % học sinh đạt học lực giỏi chiếm từ 15 % đến 35 % , tỷ lệ học lực Khá chiếm từ 33 % đến 63 %, tỷ lệ học sinh có học lực trung bình chiếm từ 11 % đến 42 %, tỷ lệ học sinh đạt học lực yếu trong các năm học không quá 10%, không có học sinh có học lực Kém. Tỷ lệ học sinh đầu vào (lớp 6) so với tỷ lệ học sinh tham gia lớp 9 không có sự chênh lệch quá lớn mặc dù hàng năm vẫn có tình trạng học sinh bỏ học diễn ra. 2.2.3.3. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học Trường THCS Vân Hồ Là một trường của xã trung tâm huyện vì vậy, phòng học của trường tương đối đầy đủ, kiên cố hóa. Bên cạnh đó, các phòng chức năng của trường cũng bước đầu đã đáp ứng phần nào nhu cầu của giáo viên, học sinh các khối lớp trong hoạt động học tập cũng như trong các hoạt động ngoài giờ, hoạt động vui chơi. Tuy nhiên, việc mua sắm các trang thiết bị hiện đại, thiết bị thực hành, tài liệu tham khảo còn nhiều khó khăn 2.3. Thực trạng KNS của HS trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.3.1. Năng lực thích ứng với cuộc sống của học sinh THCS Về cơ bản cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh các khối lớp, Phụ huynh học sinh được khảo sát bước đầu đã xác định được những năng lực liên quan đến KNS của học sinh THCS, tuy nhiên vẫn có một số khách thể chưa có sự nhận thức rõ
  11. 11 ràng và đầy đủ về những năng lực liên quan đến Kĩ năng sống của học sinh cấp THCS. 2.3.2. Năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động của học sinh Về năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động của học sinh ảnh hưởng đến việc hình thành kĩ năng sống của các em, thì sự nhận biết của các khách thể là tương đối đồng đều và bước đầu đã thấy được các năng lực cần thiết để hình thành kĩ năng sống. 2.4. Thực trạng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của giáo viên thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.4.1. Xác định mục tiêu hoạt động giáo dục kĩ năng sống Quan khảo sát, Các mục tiêu được nhận định ở mức đồng ý (2,52 - 2,78) nhận định không có sự chênh lệch, khá đồng đều giữa các đối tượng được khảo sát. Về cơ bản CBQL, GV, HS, PHHS trường THCS Vân Hồ có nhận thức và quan điểm khá đầy đủ về mục tiêu giáo dục KNS trong chương trình giáo dục phổ thông hiện nay, có ý thức quan tâm đến vấn đề giáo dục này. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ CBQL, GV, PHHS có quan điểm chưa đúng đắn, chưa dành sự quan tâm đúng mức, chưa thật sự đồng thuận trong suy nghĩ. Còn một số bộ phận HS chưa chú trọng đến việc hình thành các kĩ năng sống cho bản thân mình. 2.4.2. Giáo viên tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm giáo dục KNS cho học sinh Nhà trường đã tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho họch sinh thông qua hoạt động trải nghiệm một cách phong phú, sử dubngj các hoạt động một cách tích cực, tuy nhiên bên cạnh đấy vẫn còn những hoạt động chưa được sử dụng như Hoạt động ngoại khóa, tham quan giã ngoại 2.4.3. Thực hiện nội dung, chương trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Trong các nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS thì có “Kĩ năng Hiểu biết về bản thân và môi trường sống ” “Giáo dục Kĩ năng điều chỉnh bản thân và đáp ứng với sự thay đổi ” xếp thứ 1, 2 với điểm đánh giá trung bình là 2,93 và 2,91 . Điều này hoàn toàn phù hợp với thực tiễn. Xếp thứ 3 và 4 là nội dung “Giáo dục Kĩ năng lập kế hoạch” và Giáo dục Kĩ năng thực hiện kế hoạch và điều chỉnh hoạt động với mức đánh giá khá là 2,63 và 2,57. 2.4.4. Nhà trường thực hiện các hoạt động và phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Qua khảo, tác giả thấy rằng trong quá trình GD KNS nhà trường bước đầu đã cố gắng tổ chức một số hoạt động cơ bản để GD KNS cho học sinh thông các hoạt động trải nghiệm cơ bản. Tuy nhiên, mức độ tổ chức và chất lượng hoạt động chưa đảm bảo, các hoạt động được tổ chức chưa đồng đều, một số hoạt động chưa được tổ chức. Người Hiệu trưởng cần xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động một cách cụ thể và thường xuyên hơn, đảm bảo các hoạt động đều được tổ chức và mang lại hiệu quả GD.
  12. 12 2.4.5. Các lực lượng tham gia giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm Lực lượng chính tham gia giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS và được đánh giá thực hiện tốt vai trò giáo dục kĩ năng sống là Đội ngũ giáo viên (giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn) cùng với đó là Cha mẹ học sinh vad các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Đồng thời qua kết quả khảo sát trên, chúng ta cũng thấy rằng để phát triển toàn diện nhân cách HS, không thể chỉ trông chờ vào một lực lượng duy nhất mà cần có sự phối kết hợp một cách hài hòa, có sự trao đổi giữa các lực lượng tham gia giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. 2.4.6. Kết quả giáo dục kĩ năng sống Qua khảo sát, Các kĩ năng của HS mới dừng ở mức độ hiểu là nhiều nhất. 2.5. Thực trạng quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.5.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của nhà trường. Kết quả khảo sát cho thấy rằng việc xây dựng kế hoạch giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh chưa thực sự được BGH nhà trường quan tâm, hầu hết các nội dung điều tra được đánh giá ở mức độ đồng ý, có một nội dung được đánh giá không đồng ý. 2.5.2. Tổ chức hướng dẫn GD kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Nhà trường bước đầu đã quan tâm tới công tác quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, qua các khách thể đánh giá công tác tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm của nhà trường đã được chú trọng, tuy nhiên, các văn bản hướng dẫn, nội dung giáo dục kĩ năng sống chưa phong phú. 2.5.3. Tổ chức chỉ đạo thực hiện các nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Việc chỉ đạo thực hiện giáo dục kĩ năng sống đã được triển khai, nhưng nội dung còn chưa đa dạng, chưa hình thành được cho học sinh những kĩ năng cần thiết. 2.5.4. Kiểm tra, đánh giá giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Công tác kiểm tra đánh giá đã được xây dựng kế hoach, tuy nhiên mục tiêu kiểm tra đánh giá chưa rõ ràng, cụ thể vì vậy công tác kiểm tra chưa đánh giá được thực trạng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 2.5.5. Phối hợp giữa nhà trường với cha mẹ học sinh, cộng đồng trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Qua khảo sát, phỏng vấn các lực lượng tham gia giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trong và ngoài nhà trường nhận thấy công tác quản lý sự phối hợp của các lực lượng thực hiện khá hiệu quả. Các tổ chức đoàn thể như Đội TNTP, Đoàn TNCS HCM, công đoàn và Hội cha mẹ học sinh
  13. 13 trong nhà trường đều được huy động tối đa trong GDKNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh, tuy nhiên vẫn còn chưa được đánh giá đồng đều trong công tác phối hợp. 2.6. Đánh giá chung về giáo dục kỹ năng sống và quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Trường THCS Vân Hồ thông qua hoạt động trải nghiệm. 2.6.1. Ưu điểm Theo chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dưới sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La, phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ, thời gian qua Trường Trung học cơ sở Vân Hồ đã quan tâm đến triển khai giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh, từ đó để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Điểm nổi bật của giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm ở Trường Trung học cơ sở Vân Hồ là đa số cán bộ quản lý và giáo viên đều có nhận thức về sự cần thiết và tính cấp bách giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường THCS trong bối cảnh hiện nay. Cha mẹ học sinh luôn đồng thuận với chủ trương của nhà trường đề ra trong công tác giáo dục KNS cho học sinh, bước đầu cũng đã có sự phối kết hợp tốt với giáo viên chủ nhiệm để quản lý và giúp nhà trường trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục KNS cho các em học sinh. Hiệu trưởng được nghiên cứu và đã thực hiện khá nghiêm túc các văn bản mang tính pháp lý của các cấp có thẩm quyền về tổ chức các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. Hiệu trưởng đã quan tâm xây dựng nội dung và đặc biệt là triển khai nhiều hình thức giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh, bước đầu đạt được một số kết quả tích cực. Ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng được bộ máy và bố trí lực lượng giáo dục thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS thông qua các hoạt động giáo dục trên lớp và các hoạt động ngoài giờ lên lớp, đã xây dựng kế hoạch cụ thể về giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm, và tiến hành thực hiện theo kế hoạch đề ra. Bước đầu có các biện pháp tổ chức, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho HS THCS thông qua hoạt động trải nghiệm, đã xây dựng được cơ chế quản lý và phối hợp quản lý việc giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho HS giữa các lực lượng giáo dục nhà trường, gia đình và xã hội. Làm tốt công tác huy động các nguồn lực tham gia hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm và phần nào đáp ứng được một số điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 2.6.2. Hạn chế Mục tiêu, kế hoạch của công tác giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm chưa được xác định rõ ràng, chưa có chỉ đạo cụ thể về nội dung, chương trình và kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, đặc biệt là trong công tác chủ nhiệm và các hoạt động giáo dục khác. Vì thế nhiều học sinh THCS còn yếu trong việc hình thành các kĩ năng.
  14. 14 Các hình thức tổ chức, các phương pháp giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh chưa được phong phú, đa dạng, hấp dẫn và chưa được thực hiện thường xuyên, một số hoạt động trải nghiệm chưa được sử dụng. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về trách nhiệm thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh chưa đồng nhất. Giáo viên tham gia dạy kĩ năng sống còn thiếu kiến thức, kĩ năng tổ chức các hoạt động giáo dục kĩ năng sống. Việc tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng giáo viên về hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm chưa được quan tâm thực hiện. Sự phối hợp của các lực lượng chưa đồng bộ, nhận thức về giáo dục kĩ năng sống của các lực lượng bên ngoài nhà trường, nhất là các bậc cha mẹ học sinh chưa rõ ràng về mục tiêu, nội dung và các phương pháp giáo dục kĩ năng sống để cùng nhà trường và các tổ chức đoàn thể thực hiện tốt hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Nhà trường còn thiếu về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động giáo dục KNS như nhà đa năng, trang thiết bị dạy học hiện đại. Ngân sách địa phương chi cho các nhà trường còn hạn chế, kinh phí dành cho họat động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm của trường hạn hẹp. Việc tổ chức các hoạt động lớn về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, các hoạt động của Đội TNTP, Đoàn TNCS HCM chưa được liên tục. Công tác khen thưởng chưa được quan tâm đúng mức. Sự ủng hộ đóng góp của cha mẹ học sinh về vật chất rất hạn chế do điều kiện kinh tế của nhân dân địa phương còn khó khăn. Công tác chỉ đạo tổ chức của lãnh đạo nhà trường chưa cụ thể, rõ ràng thiếu các văn bản hướng dẫn chuyên sâu về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS, thiếu sự đầu tư về chất lượng. Các bộ máy nhà trường và bố trí nhân sự ở nhà trường thực hiện chưa hiệu quả, còn hình thức, thiếu sự đầu tư cho công tác nhân sự tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Công tác giáo dục kĩ năng sống mới chỉ được triển khai trong kế hoạch để đối phó với cơ quan quản lý cấp trên mà chưa tổ chức thực hiện một cách có hệ thống và bài bản. Chưa thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. Việc tổ chức, chỉ đạo và đánh giá hiệu quả của hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh cũng chưa thường xuyên, chưa đánh giá được theo giai đoạn của quá trình giáo dục. Chưa có hệ thống tiêu chí đánh giá công tác quản lý cũng như thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Chưa xây dựng được cơ chế phối hợp các lực lượng trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
  15. 15 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Nhà trường vẫn coi trọng việc truyền thụ kiến thức cho học sinh hơn là rèn cho các em có kĩ năng, kĩ xảo để vận dụng các kiến thức và thực tiễn cuộc sống. Chưa gắn được lý thuyết với thực hành, chưa thực hiện được yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục phổ thông với lý do trường tổ chức học một buổi, buổi không học các HS còn tham gia sản xuất cùng gia đình, không thường xuyên tổ chức các buổi chiều ngoại khóa, buổi dã ngoại, tham quan trong địa bàn xã. Nhà trường thiếu sự đầu tư cho công tác nhân sự tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Việc tổ chức hoạt động KNS cho học sinh nhà trường thường do đồng chí Phó Hiệu trưởng đảm nhận. Một học kỳ tổ chức 2,3 hoạt động trải nghiệm trong phạm vi khối lớp như tổ chức các diễn đàn về vấn đề giới tính, an toàn giao thông hay tổ chức hoạt động nhân đạo quyên góp sách vở, quần áo cho các học sinh nghèo trong trường, vùng bị bão lũ trên địa bàn huyện. Bản thân các giáo viên còn chưa nắm rõ về nội dung, phương pháp thực hiện hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. Nhà trường mặc dù đã có kế hoạch và tổ chức thực hiện, song chưa sát sao trong công tác kiểm tra, đánh giá, thiếu các tiêu chí đánh giá cụ thể nên khó tiến hành các hoạt động kiểm tra, vì thế hiệu quả của công tác giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm chưa cao. 2.6.4. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết Từ thực trạng trên, để thực hiện tốt việc GD KNS cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm của trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La cần quan tâm giải quyết các vấn đề sau đây: Thứ nhất, Chăm lo bồi dưỡng nhận thức của CBQL, GV để có nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò mục tiêu, các yêu cầu GD KNS cho học sinh. Bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV theo hướng đổi mới, trong đó chú trọng năng lực vận dụng các phương pháp GD KNS, các hoạt động GD KNS chú trọng xây dựng đội ngũ giáo dục KNS cho HS thông qua hoạt động trải nghệm. Thứ hai, Đổi mới phương pháp giáo dục kĩ năng sống qua hoạt động trải nghiệm cần chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển kĩ năng, năng lực cho học sinh. Thứ ba, bổ sung kinh phí tổ chức hoạt động trải nghiệm, đầu tư, nâng cấp CSVC, Trang thiết bị đáp ứng yêu cầu GD KNS cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Thứ tư, tăng cường sự phối hợp giữa Nhà trường - Gia đình - Cộng đồng. Thứ năm, tăng cường công tác kiểm tra đánh giá hoạt động GD KNS cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Tiểu kết chương 2 Nhà trường đã đưa hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm vào hoạt động giáo dục của nhà trường; phát động, chỉ đạo các lực
  16. 16 lượng giáo dục trong nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, tham gia giáo dục KNS cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Những nỗ lực đó bước đầu cũng tạo được sự chuyển biến về nhận thức cho GV, HS, PHHS trong công tác giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh và kết qủa GDKNS cho HS THCS ở trường THCS Vân Hồ được nghiên cứu đạt mức độ Trung bình. Những vấn đề, những yếu kém và bất cập nêu trên không thể giải quyết, khắc phục được bằng các giải pháp cục bộ, đơn lẻ, bề mặt nhất thời, thiếu chiến lược và tầm nhìn dài hạn, thiếu tính đồng bộ và hệ thống, chưa đạt tới chiều sâu bản chất của vấn đề. Để giải quyết được căn bản những vấn đề đặt ra cần có những giải pháp đột phá, đồng bộ và toàn diện trong quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh Trường THCS Vân Hồ CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÂN HỒ, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý 3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu Đây là một yêu cầu tất yếu khách quan, nhằm tổ chức mọi hoạt động GD theo một hướng nhất định. Nguyên tắc này đòi hỏi các giải pháp được đề xuất phải hướng vào việc GD KNS cho HS trong thời gian tới góp phần nâng cao QL công tác GD KNS cho HS ở trường THCS Vân Hồ đáp ứng yêu cầu của công cuộc đối mới giáo dục. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn Quan điểm này đòi hỏi khi xây dựng mỗi biện pháp, cần chỉ ra ý nghĩa của biện pháp, nội dung và cách tiến hành các công việc một cách cụ thể sao cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh có thể hiểu và thực hiện được; biện pháp phải phù hợp với điều kiện về cơ sở vật chất và các nguồn lực khác của nhà trường, của địa phương. 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống Các biện pháp quản lý được đề xuất phải có mối quan hệ tương tác với nhau và với các biện pháp quản lý đang triển khai tạo ra sự đồng bộ, nhất quán, góp phần thiết thực trong nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm trường THCS Vân Hồ 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa Đây là một nguyên tắc rất quan trọng khi đề xuất các biện pháp quản lý. Nguyên tác này đòi hỏi các biện pháp quản lý được đề xuất không loại bỏ hoàn toàn những cách làm cũ, đã và đang thực hiện có hiệu quả. 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi Các biện pháp quản lý công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trung học cơ sở mặc dù đã được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn song chỉ là phạm vi hẹp của một địa bàn cụ thể ở xã Vân Hồ huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
  17. 17 3.2. Các biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.2.1 . Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về mục tiêu và phương pháp giáo dục, thiết kế các chủ đề, tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm GD kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 3.2.1.1. Mục đích biện pháp Nâng cao nhận thức, mục tiêu, ý thức trách nhiệm về công tác GD KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho HS, thấy rõ tầm quan trọng và sự cấp thiết của sự QL hoạt động GD KNS cho HS trong giai đoạn hiện nay. Việc bồi dưỡng phương pháp giáo dục KNS sẽ giúp giáo viên có phương pháp giáo dục phù hợp với từng hoạt động trải nghiệm và từng kĩ năng cần hình thành 3.2.1.2. Nội dung biện pháp Qua thực tế khảo sát, tác giả nhận thấy CBQL, GV trường THCS Vân Hồ nhận thức chưa đầy đủ về vị trí, vai trò, mục tiêu của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Hiệu trưởng cần quan tâm đầu tư cho công tác chỉ đạo đội ngũ giáo viên thực hiện nhiệm vụ giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm một cách có hệ thống, đồng thời làm cho học sinh ý thức được hoạt động giáo dục kĩ năng sống là hoạt động thiết thực đáp ứng tốt nhu cầu của bản thân họ và nhu cầu của xã hội. Từ đó, có thái độ tự nguyện chấp nhận những yêu cầu của giáo viên để từng bước lĩnh hội tri thức, rèn luyện kĩ năng, trang bị dần những thao tác ứng xử, giao tiếp, đối phó với những thách thức của cuộc sống. Xác định các phương pháp cần sử dụng trong công tác GD KNS, cụ thể là: Phương pháp nêu gương, Phương pháp giáo dục bằng tập thể, Phương pháp thuyết phục, Phương pháp tranh luận, Phương pháp luyện tập, Phương pháp khích lệ, động viên 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp Người QL cần xây dựng kế hoạch và thực hiện tốt một số công tác như: Tổ chức cho giáo viên nghe nói chuyện, tìm hiểu về sự cần thiết của công tác giáo dục kĩ năng sống. Tạo điều kiện cho 100% các lực lượng giáo dục được tập huấn về công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. Tăng cường công tác thi đua, khen thưởng. Trong các buổi hoạt động trải nghiệm cần đưa ra những tấm gương sáng. Với nhiều hình thức và biện pháp khác nhau phù hợp với điều kiện thực tế. Trong cách sử dụng các phương pháp giáo dục, người giáo viên phải biết đưa ra những lý lẽ thuyết phục. Xác định rõ mục đích của từng hoạt động trải nghiệm, để tránh tình trạng hoạt động nào dễ thì thực hiện, hoạt động nào khó, cần nhiều kinh phí, nguồn nhân lực thì không tổ chức. 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện Hiệu trưởng phải là người có hiểu biết và nhận thức đúng đắn, khách quan về vị trí, vai trò, mục tiêu giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. Đội ngũ CBQL, GV có tư tưởng tiến bộ, cầu thị, không bảo thủ, sẵn sàng tiếp thu các tư tưởng, quan điểm mới. Muốn đạt được mục tiêu giáo dục phát triển toàn diện của nhà trường, các thầy cô giáo cần phải kiên trì, nhiệt tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, người giáo viên phải có vốn kiến thức tâm lý học.
  18. 18 Từ đó sẽ tìm ra được những phương pháp hiệu quả để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 3.2.2. Đầu tư cơ sở vật chất và nguồn kinh phí cho giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. 3.2.2.1. Mục tiêu biện pháp Căn cứ vào yêu cầu giáo dục kĩ năng sống và yêu cầu rèn luyện của các em, nhà trường chú trọng đầu tư đầy đủ nhất các trang thiết bị trong điều kiện của trường mình. Cố gắng đảm bảo cho các hoạt động có đủ nguồn kinh phí cần thiết để các hoạt động đạt được mục tiêu đã đề ra. 3.2.2.2. Nội dung biện pháp Cần đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị theo hướng chuẩn hoá và hiện đại hoá, đồng thời có một nguồn kinh phí chủ động, phù hợp với các hoạt động. Cơ sở vật chất và các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động này hết sức đa dạng, phong phú. Đối với những hoạt động nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh như biểu diễn nghệ thuật, hứng thú khoa học, rèn luyện các kĩ năng sống thì cần có các câu lạc bộ, phòng thực hành, sân bãi, phải có đầu video, máy chiếu, âm li, loa đài, trống các loại, tranh ảnh có liên quan đến các nội dung giáo dục. 3.2.2.3. Cách thức thực hiện Xây dựng danh mục những cơ sở vật chất tối thiểu, cần thiết phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả, đồng thời có kế hoạch từng bước hiện đại hoá các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động. 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Xây dựng kế hoạch tài chính hàng năm để tăng cường cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động giáo dục kĩ năng sống. Làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, huy động các lực lượng, các nhà tài trợ ủng hộ kinh phí, phương tiện phục vụ cho hoạt động. 3.2.3. Phối hợp chặt chẽ các lực lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm 3.2.3.1. Mục tiêu biện pháp Tổ chức xây dựng và hoàn thiện cơ chế QL phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội sẽ góp phần thúc đẩy việc thực hiện nội dung và nhiệm vụ của các biện pháp được thuận lợi hơn. 3.2.3.2. Nội dung thực hiện * phối hợp giữa nhà trường với gia đình: Phụ huynh cần hiểu rõ hơn vai trò của mình trong việc giáo dục kĩ năng sống cho con trẻ, đồng thời, tạo điều kiện cho con được tham gia các hoạt động ngoại khóa ở trường. * phối hợp giữa nhà trường với xã hội: Tạo ra một quá trình giáo dục thống nhất và liên tục về các mặt thời gian, không gian. * phối hợp giữa gia đình và xã hội * Xây dựng môi trường tự giáo dục trong học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm
  19. 19 3.2.3.3. Cách thực hiện biện pháp Để thống nhất và tập hợp được sức mạnh của toàn xã hội trong việc giáo dục thế hệ trẻ, nhà trường vừa phải không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện vừa phải phối hợp chặt chẽ với gia đình, với các tổ chức xã hội. 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện Để thực hiện tốt, ngay từ đầu năm học, nhà trường cần sớm có kế hoạch hình thành và ổn định tổ chức Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp và của toàn trường. Quan hệ chặt chẽ với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và gia đình để phối hợp quản lý tốt quá trình học tập rèn luyện của học sinh trong và ngoài trường. 3.2.4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả việc thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm 3.2.4.1. Mục tiêu biện pháp Tiêu chí đánh giá giúp cho giáo viên xác định được chuẩn đánh giá từ đó xác định được mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh và xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện mục tiêu đề ra. 3.2.4.2. Nội dung biện pháp Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá công tác quản lý và thực hiện giáo dục kĩ năng sống để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra đánh giá trong suốt quá trình, theo từng giai đoạn và theo từng công việc. 3.2.4.3. Cách thực hiện biện pháp Đánh giá kết quả giáo dục kĩ năng sống không thể chỉ dựa trên kết quả lĩnh hội những kiến thức về kĩ năng sống, những kiến thức về con người xã hội mà chủ yếu phải dựa vào sự biểu hiện ra bên ngoài, thể hiện ở lối sống, ở hành vi trong quan hệ ứng xử của các em với người khác, với xã hội và tự nhiên. 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Phải xác định rõ các tiêu chí trong kiểm tra, đánh giá Việc đánh giá cần có sự thống nhất giữa các lớp trong toàn trường. Kiểm tra đánh giá cần gắn với khuyến khích động viên và uốn nắn. 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Mối quan hệ giữa các biện pháp được thể hiện qua sơ đồ sau: BP 1 BP2 BP4 BP3 Sơ đồ 3.1 Mối quan hệ giữa các biện pháp Các biện pháp nêu trên có sự kết hợp chặt chữ, biện chứng với nhau. Mỗi biện pháp có thế mạnh riêng, vậy không nên coi nhẹ biệt pháp nào. Mỗi biện pháp là một mắt xích quan trọng, biện pháp này là cơ sở, là tiền đề cho biện pháp kia và ngược lại. Các biện pháp trên phải được thực hiện một cách đồng bộ, khoa học, có
  20. 20 sự ràng buộc, gắn kết, mật thiết với nhau, tạo điều kiện hỗ trợ và bổ sung cho nhau trong quá trình quản lý. 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm Mục đích của việc khảo nghiệm là nhằm thu thập thông tin đánh giá về sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đã được đề xuất, trên cơ sở đó điều chỉnh các giải pháp chưa phù hợp và khẳng định thêm độ tin cậy của các giải pháp được nhiều người đánh giá cao. 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm Đối tượng khảo sát: 03 CBQL, 30 GV, và 250 học sinh của trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.4.3. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm 3.4.3.1. Nội dung khảo nghiệm - Nhận thức về tính cấp thiết của 4 biện pháp theo 3 mức độ * Rất cấp thiết (RCT), Cấp thiết (CT); Không cấp thiết (KCT) - Nhận thức về tính khả thi của 5 biện pháp theo 3 mức độ * Rất khả thi (RKT), Khả thi (KT), Không khả thi(KKT) 3.4.3.2. Cách thức thực hiện Khảo nghiệm về tính cấp thiết, khả thi của các biện pháp nhằm GD KNS thông qua việc xin ý kiến bằng phiếu hỏi cán bộ quản lý, giáo viên Về tính cấp thiết, hầu hết số CBQL, GV, PHHS được hỏi ý kiến đều đánh giá là các biện pháp có tính cấp thiết. Nhiều biện pháp được trên 80% các ý kiến cho rằng cấp thiết. Đặc biệt tỉ lệ cao thể hiện tính cấp thiết ở đầu tư cơ sở vật chất, tạo nguồn kinh phí và nâng cao nhận thức về kĩ năng sống của các lực lượng giáo dục về ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. 100 90 80 70 60 Rất cấp thiết 50 Cấp thiết 40 Không cấp thiết 30 20 10 0 BP1 BP2 BP3 BP4 Biểu đồ 3.1: Khảo sát tính cấp thiết của các biện pháp
  21. 21 Tính khả thi của các biện pháp: Kết quả khảo sát về tính khả thi cho thấy: Các biện pháp được đề xuất đều được đánh giá là có tính khả thi ở mức đánh giá trung bình từ (2,18 - 2,84). Các biện pháp được đề xuất đều được đánh giá là cấp thiết và khả thi. Nếu các biện pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm nếu được triển khai thực hiện chắc chắn sẽ mang lại kết quả tốt. 90 80 70 60 50 Rất khả thi Khả thi 40 Không khả thi 30 20 10 0 BP1 BP2 BP3 BP4 Biểu đồ 3.2 khảo sát tính khả thi của các biện pháp 3 2,5 2 1,5 Tính cấp thiết Tính khả thi 1 0,5 0 BP1 BP2 BP3 BP4 Biểu đồ 3.3: Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý giáo dục KNS cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm
  22. 22 Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở tìm hiểu lý luận về quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS thông qua hoạt động trải nghiệm và phân tích thực tiễn quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường THCS Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, đồng thời quán triệt các nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm, có thể đề xuất 4 biện pháp quản lý cụ thể là: B.P1. Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về mục tiêu và phương pháp giáo dục, thiết kế các chủ đề, tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm GD kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm. BP 2. Đầu tư cơ sở vật chất và nguồn kinh phí cho giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm B.P 3 Phối hợp chặt chẽ các lực lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm B.P 4. Kiểm tra, đánh giá kết quả việc thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm Mỗi biện pháp đều có mục tiêu, nội dung, cách thực hiện và các điều kiện nhất định để có thể triển khai có hiệu quả trong thực tiễn. Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ và đã được khảo nghiệm, kết quả khảo nghiệm khẳng định: Các biện pháp đều cần thiết và khả thi, nếu vận dụng các biện pháp đó vào thực tiễn công tác sẽ đem lại hiệu quả. học sinh theo tinh thần đổi mới giáo dục. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 1. Giáo dục kĩ năng sống là một nội dung quan trọng trong quá trình dạy học, giáo dục của nhà trường, góp phần hình thành một số năng lực cho học sinh để phát triển toàn diện nhân cách cho các em, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục đề ra, hoạt động giáo dục kĩ năng sống gắn nhà trường với thực tiễn, giúp các em trải nghiệm, phát huy tính chủ động, sáng tạo của các em; biến quá trình giáo dục thành tự giác. 2. Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường THCS là những cách thức quản lý nội dung hoạt động dạy học, giáo dục để quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống nhằm đạt được mục tiêu mà chương trình đặt ra. 3. Qua khảo sát, đánh giá thực trạng thực hiện và quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường Trung học cơ sở Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La cho thấy: Trường đã xây dựng được kế hoạch giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Cán bộ quản lý nhà trường đã tổ chức triển khai có hiệu quả từ việc xây dựng bộ máy và phân công lực lượng tham gia GD KNS; đến việc huy động cơ sở vật chất và tạo môi trường từ các lực lượng giáo dục tham gia giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh.
  23. 23 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo - Rà soát lại để ban hành hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện giáo dục KNS thông qua hoạt động trải nghiệm cho các bậc học một cách cụ thể. - Thiết kế chương trình, sách giáo khoa hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho HS THCS. - Xây dựng các quy định nội dung nghiệp vụ tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm là một trong những chương trình đào tạo của các trường sư phạm và chương trình bồi dưỡng thường xuyên đối với đội ngũ GV. 2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La - Hàng năm chỉ đạo và cấp kinh phí bồi dưỡng để tập huấn cho GVCN nhằm nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và phương pháp cách thức tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS. - Cải tiến cách đánh giá nhà trường, đánh giá HS để nhà trường có trách nhiệm tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. - Tăng cường công tác kiểm tra và xây dựng tiêu chí đánh giá hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm của nhà trường. 2.3. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện - Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ, GV nhà trường về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm, về nội dung, phương pháp cụ thể tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. - Tổ chức hội thảo bàn về các vấn đề liên quan đến giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm. Nghe báo cáo kinh nghiệm của các đơn vị làm tốt. - Tham mưu với UBND huyện xây dựng đầy đủ các phòng học, phòng chức năng, trang bị mới các phương tiện vật chất trang thiết bị hiện đại hỗ trợ hoạt động giáo dục cho các trường nhằm giảm sĩ số học sinh trong một lớp đảm bảo thực hiện có chất lượng các hoạt động giáo dục theo hướng đổi mới giáo dục. - Có chế độ khen thưởng các đơn vị, cá nhân thực hiện tốt hoạt động giáo dục kĩ năng sống. 2.4. Đối với BGH trường THCS Vân Hồ - Đầu năm học tổ chức thực hiện biện pháp xây dựng đội ngũ nòng cốt, đội ngũ giáo viên có đủ năng lực, trình độ tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh; - Nâng cao nhận thức cho cán bộ, GV, HS về vị trí và tác dụng của hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm trong việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách HS. - Chỉ đạo các lực lượng xây dựng kế hoạch cụ thể cho giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm, lựa chọn nội dung phù hợp với tình hình thực tế tại cơ sở. - Xây dựng nội quy, quy chế cho lực lượng tổ chức và lực lượng tham gia hoạt động giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm.
  24. 24 - Tạo điều kiện dành kinh phí mua sắm trang thiết bị cần thiết, sách báo tài liệu. - Có chế độ hợp lý cho người phụ trách chính công tác này. - Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá phù hợp, quan tâm đến công tác thi đua khen thưởng. - Tăng cường công tác xã hội hoá giáo dục, thu hút các nguồn lực tham gia vào hoạt động giáo dục nhằm tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học để phục vụ cho hoạt động giảng dạy và giáo dục của nhà trường.  - Cần chú trọng tạo điều kiện hơn nữa đối với các lực lượng nòng cốt như cán bộ Đoàn, Đội, tổ trưởng chuyên môn, trong việc bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực hoạt động giáo dục, nhất là họat động giáo dục kỹ năng sống là mảng họat động còn khá mới đối với bậc học. 2.5. Đối với cha mẹ học sinh Gia đình cần dành thời gian để quan tâm tới con cái và kịp thời nắm bắt những thay đổi về tâm sinh lý của con để có sự định hướng, điều chỉnh kịp thời, hãy là nơi để con tin tưởng tâm sự khi gặp những vướng mắc trong cuộc sống. Tham dự đầy đủ và có trách nhiệm các cuộc họp phụ huynh học sinh do nhà trường tổ chức. Không ngừng tìm hiểu, nâng cao kiến thức về tâm lý giáo dục lứa tuổi học sinh THCS để lựa chọn biện pháp giáo dục phù hợp với con em của mình. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với nhà trường để nâng cao hiệu quả học tập và rèn luyện của học sinh; liên hệ chặt chẽ với GVCN lớp để nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện của con em; kịp thời phối hợp với nhà trường để giáo dục học sinh. 2.6. Đối với các tổ chức xã hội trên địa bàn Các tổ chức chính trị - xã hội cần phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục của địa phương. Tăng cường phối hợp với nhà trường làm tốt công tác “xã hội hoá giáo dục” trên các phương diện tài chính, cơ sở vật chất, tạo điều kiện tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp để cùng nâng cao hiệu quả công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.