Tóm tắt Luận văn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội trong bối cảnh hiện nay

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội trong bối cảnh hiện nay

1. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trung học phổ thông là một cấp học của hệ thống giáo dục quốc dân, là cấp học quan trọng góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài. Để các trường THPT hoàn thành tốt sứ mạng của mình thì ngoài việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, việc phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn (TTCM) là một yếu tố rất quan trọng. Ở trường trung học, tổ chuyên môn (TCM) là một đơn vị thực thi các nhiệm vụ, chính sách, các phương pháp đổi mới giáo dục. Trong thực tiễn ở các trường trung học phổ thông, TTCM là cán bộ quản lý được giao nhiệm vụ quản lý TCM theo quy định của Điều lệ trường Trung học, là người giữ vai trò quan trọng nhất giúp Hiệu trưởng điều hành và tổ chức thực hiện các hoạt động sư phạm và nghiệp vụ, đồng thời chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng giảng dạy của giáo viên và chất lượng học tập của học sinh. Trong trường THPT, tổ chuyên môn có nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch dạy học, PPCT và các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo kế hoạch năm học của nhà trường; Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên; Thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo quy định. Như vậy, căn cứ nhiệm vụ của TCM ta có thể thấy TTCM có nhiệm vụ quản lý thực hiện chương trình dạy học; quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn. Hoạt động quản lý của TTCM đóng vai trò rất quan trọng trong nhà trường. Đây là yếu tố cơ bản để nâng cao chất lượng dạy và học. Bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ CBQL và giáo viên nói chung, TTCM nói riêng là khâu then chốt nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Đây cũng là quan điểm chỉ đạo của Đảng và nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay. Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của công tác cán bộ, trong những năm qua giáo dục và đào tạo Hà Nội luôn bám sát đường lối công tác cán bộ của Đảng, có sự vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn địa phương. Hà Nội là trung tâm văn hóa chính trị của cả nước, chính vì vậy giáo dục thủ đô phải đi đầu trong cả nước về mọi mặt. Thường Tín là huyện ngoại thành, nằm ở phía Nam cửa ngõ Thủ đô với 5 trường THPT công lập, số lượng học sinh tương đối lớn. Để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục đòi hỏi phải xây dựng một đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường và hình thành hệ thống tổ bộ môn ở các trường THPT có đủ số lượng, có chất lượng tốt trong quản lý cũng như triển khai tổ chức các hoạt động giáo dục. Mặc dù, xây dựng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT trong huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đã có sự chuyển biến mạnh mẽ, nhưng nhìn chung đội tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội hiện nay xét về số lượng, cơ cấu và chất lượng chưa đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của giáo dục và nhiệm vụ đặt ra
2. 2 trong bối cảnh giáo dục hiện nay. Vì vậy, vấn đề phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT của huyện Thường Tín nói riêng và của thành phố Hà Nội nói chung trong giai đoạn hiện nay là rất quan trọng. Với cương vị là một Phó Hiệu trưởng trường THPT trên địa bàn huyện Thường Tín, tác giả thấy rằng những vấn đề liên quan đến tổ chuyên môn trong các trường THPT hiện nay còn bất cập về các công tác dự báo tình hình, quy trình tuyển dụng, sử dụng cán bộ, đánh giá cán bộ, tạo cơ chế chính sách và môi trường làm việc cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường THPT, nhất là địa bàn huyện Thường Tín hiện nay còn nhiều vấn đề cần khảo sát và nghiên cứu. Chính vì lý do nêu trên nên tác giả chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trong bối cảnh hiện nay” để nghiên cứu trong khuôn khổ luận văn tốt nghiệp với mong muốn góp phần vào công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trung học phổ thông của Thủ đô. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trường THPT huyện Thường Tín, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trường THPT huyện Thường Tín, đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới toàn diện giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trường THPT. 3.2. Khảo sát, phân tích thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 3.3. Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Tổ chức khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất trong luận văn. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường trung học phổ thông huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 5. Phạm vi nghiên cứu Tác giả tập trung nghiên cứu phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường THPT Huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội từ năm học 2014 – 2015 đến năm học 2016 - 2017.
3. 3 6. Giả thuyết khoa học Trước bối cảnh giáo dục hiện nay, nhiệm vụ của TCM cũng có sự thay đổi để đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình, nội dung và phương pháp dạy học. Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đã thực hiện được một số nhiệm vụ song vẫn còn có một số hạn chế so với yêu cầu phát triển giáo dục trong giai đoạn mới. Nếu đề xuất và áp dụng một cách đồng bộ các biện pháp mang tính khoa học, khả thi sẽ nâng cao hiệu quả trong việc phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.3. Phương pháp thống kê toán học 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1 - Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong trường trung học phổ thông trong bối cảnh giáo dục hiện nay. Chương 2 - Thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường trung học phổ thông huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Chương 3 - Biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội trong bối cảnh giáo dục hiện nay. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG BỐI CẢNH GIÁO DỤC HIỆN NAY 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Ở bất cứ giai đoạn lịch sử nào, giáo dục luôn giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân, mỗi dân tộc. Muốn phát triển giáo dục cần coi trọng việc bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Khi bàn về công tác cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Có cán bộ tốt thì việc gì cũng xong, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [1, Tr. 452]. Nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ TTCM nói riêng của các trường THPT Huyện Thường Tín là một trong những nội dung quan trọng và cần thiết. 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý nhà trường 1.2.1.1. Nhà trường “Nhà trường là một tổ chức chuyên biệt trong hệ thống tổ chức xã hội
4. 4 thực hiện chức năng tái tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự duy trì và phát triển xã hội” [13]. 1.2.1.2. Quản lí nhà trường Quản lý nhà trường chính là QLGD trong một phạm vi xác định đó là nhà trường. Quản lý nhà trường là một hoạt động được thực hiện trên cơ sở những quy luật chung của quản lý, đồng thời có những nét riêng mang tính đặc thù giáo dục. 1.2.2. Tổ chuyên môn Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường THCS, THPT. 1.2.3. Tổ trưởng chuyên môn Tổ trưởng chuyên môn là một cán bộ quản lý tổ chuyên môn của nhà trường nên điều kiện tiên quyết phải là người có năng lực quản lý, tức là có khả năng hoạch định các mục tiêu, xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỉ luật giáo viên thuộc tổ mình quản lý. 1.2.4. Phát triển Phát triển là biểu hiện sự thay đổi. Muốn phát triển sự nghiệp giáo dục trong giai đoạn hiện nay, một trong những nhân tố cần phải được quan tâm và ưu tiên phát triển đội ngũ cán bộ giáo viên. Bởi đây là lực lượng chủ yếu và giữ vai trò quyết định trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo. 1.2.5. Đội ngũ “Đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành hoạt động trong một hệ thống (tổ chức)” [16]. 1.2.6. Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn là tập hợp các nhà quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong các nhà trường. 1.2.7. Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn là làm cho đội ngũ TTCM biến đổi thành những người có năng lực và phẩm chất mới cao hơn, đảm bảo về số lượng, đồng bộ về cơ cấu. Sự phát triển đội ngũ TTCM chủ yếu thể hiện ở các mặt: phẩm chất chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực hoạt động thực tiễn, số lượng đội ngũ TTCM, cơ cấu đội ngũ TTCM. 1.3. Trường THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân. 1.3.1. Vị trí, vai trò của hiệu trưởng trường THPT Hiệu trưởng là chủ thể quản lý nhà trường, là nhân tố quan trọng trong sự phát triển của nhà trường. 1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng trường THPT 1.3.3. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn trong trường trung học phổ thông
5. 5 - Quản lý thực hiện chương trình dạy học - Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn 1.3.4. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn - Tổ chuyên là một bộ phận cấu thành của trường THPT. - Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các mặt hoạt động của nhà trường, trong đó trọng tâm là hoạt động giáo dục và dạy học. - Tổ chuyên môn là đầu mối quản lý mà Hiệu trưởng nhất thiết phải tập trung dựa vào đó để quản lý nhà trường trên nhiều phương diện. - Tổ chuyên môn là nơi tập hợp đoàn kết, tìm hiểu nắm vững tâm tư, tình cảm và những khó khăn trong đời sống của các GV trong tổ, kịp thời động viên, giúp đỡ GV trong tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 1.3.5. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn - Xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch dạy học, phân phối chương trình và các hoạt động giáo dục khác của nhà trường. - Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ theo quy định của Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học và các quy định khác hiện hành. - Giới thiệu tổ trưởng, tổ phó. - Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên. 1.4. Yêu cầu đổi mới giáo dục trong giáo dục phổ thông 1.4.1. Yêu cầu đổi mới với Hiệu trưởng các trường THPT - Về phẩm chất đạo đức - Về năng lực chuyên môn - Về năng lực quản lý, tổ chức, chỉ đạo 1.4.2. Yêu cầu đổi mới với tổ trưởng chuyên môn - Về số lượng, cơ cấu - Về phẩm chất - Về năng lực 1.5. Nội dung phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong trường trung học phổ thông 1.5.1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn - Quy hoạch phát triển đảm bảo số lượng theo đúng các quy định hiện hành. - Quy hoạch phát triển về cơ cấu, sao cho cơ cấu đội ngũ đồng bộ và hợp lý. - Quy hoạch phát triển năng lực chuyên môn sao cho TTCM có kiến thức chuyên môn sâu, hiểu đúng và đầy đủ mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông. - Quy hoạch phát triển năng lực quản lý sao cho TTCM nắm được việc lập kế hoạch, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ của phát triển năng lực kiểm tra đánh giá cũng như phát triển tư tưởng chính trị và đạo đức cách mạng.
6. 6 1.5.2. Tuyển chọn đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Công tác tuyển chọn và đề bạt đội ngũ TTCM là một trong các nhiệm vụ quan trọng, Hiệu trưởng phải căn cứ kế hoạch phát triển đội ngũ, căn cứ các tiêu chuẩn của người cán bộ quản lý và cần tham khảo ý kiến của các thành viên trong tổ để tuyển chọn và đề bạt người có đủ phẩm chất, năng lực phù hợp với yêu cầu công việc. 1.5.3. Bổ nhiệm, sử dụng, luân chuyển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 1.5.4. Chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống Tiêu chuẩn 2: Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục Tiêu chuẩn 3: Năng lực dạy học Tiêu chuẩn 4: Năng lực giáo dục Tiêu chuẩn 5: Năng lực hoạt động chính trị, xã hội Tiêu chuẩn 6: Năng lực phát triển nghề nghiệp Ngoài các yêu cầu theo chuẩn nghề nghiệp của GV THPT thì TTCM cần phải có thêm một số năng lực và khả năng khác để đáp ứng được yêu cầu vị trí công tác. 1.5.5. Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Để giúp cho TTCM thực hiện tốt nhiệm vụ, người hiệu trưởng bên cạnh thực hiện chế độ chính sách của nhà nước như phụ cấp, tính giờ cho đội ngũ TTCM thì hiệu trưởng nhà trường phải động viên khen thưởng kịp thời. Hiệu trưởng phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho TTCM hoạt động như: tăng cường các nguồn thông tin; củng cố CSVC- TBDH; xây dựng khối đoàn kết dân chủ trong trường học; xây dựng tốt mối quan hệ giữa các TTCM với nhau, giữa TCM với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường; tổ chức giao lưu, hội thảo để các TTCM có điều kiện học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. 1.5.6. Tạo môi trường làm việc cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Quan hệ lãnh đạo và nhân viên đúng mực có sự thấu hiểu, chia sẻ khó khăn, tạo điều kiện để nhân viên phát triển năng lực. Quan hệ động nghiệp và cấp dưới đoàn kết nhất trí, có sự đồng thuận. Xây dựng quy chế làm việc một cách khoa học, đúng quy định. 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT 1.6.1. Yếu tố thuộc về chủ thể quản lý 1.6.2. Yếu tố thuộc về đối tượng quản lý 1.6.3. Yếu tố thuộc về môi trường quản lý Tiểu kết chương 1 Phát triển đội ngũ TTCM là tác động cho đội ngũ TTCM được biến đổi theo chiều hướng, ngày càng chuẩn hóa hơn, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, từng bước nâng cao chất lượng TTCM trong nhà trường
7. 7 Phát triển đội ngũ TTCM nhằm phát huy được tính chủ động, sáng tạo, khai thác ở mức độ cao nhất năng lực, tiềm năng của đội ngũ TTCM để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của trường THPT gồm: 1) Lập quy hoạch phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn; 2) Tuyển chọn đội ngũ tổ trưởng chuyên môn; 3) Bổ nhiệm, sử dụng, luân chuyển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn; 4) Đánh giá chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn; 5) Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn; 6) Tạo môi trường làm việc cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. Chương 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát về giáo dục THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 2.1.1. Tình hình phát triển văn hóa, giáo dục huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 2.1.2.1. Quy mô trường lớp Mạng lưới trường lớp ở các cấp học tiếp tục được mở rộng và phát triển đáp ứng tốt nhu cầu học tập của học sinh. Các trường THPT huyện Thường Tín được đầu tư, xây dựng tương đối hiện đại đảm bảo phục vụ cho nhu cầu học tập của con em nhân dân địa phương. Bảng 2.1: Thống kê số lượng trường, lớp, học sinh cấp THPT từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2016 - 2017 của huyện Thường Tín Năm học 2014 - 2015 2015 - 2016 2016 - 2017 Số Số Số Số Số Số Trường THPT lớp học sinh lớp học sinh lớp học sinh Lý Tử Tấn 30 990 30 951 30 991 Nguyễn Trãi 30 1229 30 1181 30 1154 Vân Tảo 30 1117 30 1116 30 1136 Thường Tín 39 1629 39 1622 39 1605 Tô Hiệu 36 1455 36 1430 36 1420 Tổng 165 6420 165 6300 165 6306 (Báo cáo thống kê cuối năm học - SGD&ĐT) 2.1.2.2. Đội ngũ quản lý Với yêu cầu của ngành giáo dục Thủ đô, số lượng trường học trên địa bàn Huyện Thường Tín ổn định nên cần có một đội ngũ cán bộ quản lý đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, có khả năng lãnh đạo quản lý, tổ chức tốt mọi hoạt động giáo dục, cũng như các hoạt động khác. 2.1.2.3. Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
8. 8 TTCM là những nhà giáo dục có chất lượng tốt, tuy nhiên với sự biến đổi của Thủ đô, luôn đòi hỏi cần có một đội ngũ TTCM kế cận hợp lý, chính vì thế cần đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ TTCM để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 2.1.2.4. Đội ngũ giáo viên Bảng 2.2: Thống kê số lượng giáo viên, cán bộ quản lý cấp THPT từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2016 - 2017 của huyện Thường Tín Trình độ chuyên Số giáo Số cán Tổng số Tỷ lệ trung môn của giáo viên, viên bộ cán bộ, bình giáo Năm học cán bộ quản lý dạy quản lý giáo viên viên/ lớp Đại học Thạc sĩ 2014 - 2015 367 18 385 385 44 2,33 2015 - 2016 366 14 380 380 54 2,30 2016 - 2017 357 15 372 372 58 2,25 (Báo cáo thống kê cuối năm học - SGD&ĐT) Từ kết quả trên nhận thấy số lượng giáo viên có sự giảm nhẹ trong những năm học gần đây. Về đội ngũ cán bộ quản lý nhìn chung có sự đảm bảo về số lượng qua các năm học, công tác quy hoạch, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ quản lý ở các trường THPT huyện Thường Tín đã được thực hiện thường xuyên, đúng quy trình, đáp ứng được nhu cầu phát triển giáo dục đào tạo. 2.1.2.5. Chất lượng giáo dục đào tạo Thứ nhất là chất lượng chuyên môn của giáo viên. Thứ hai là chất lượng phẩm chất đạo đức của giáo viên. Thứ ba là chất lượng cuộc sống giáo viên có ảnh hưởng lớn tới chất lượng giáo dục. Bảng 2.4: Thống kê xếp loại học lực của học sinh cấp THPT từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2016 - 2017 huyện Thường Tín Tổng Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém Năm học số HS SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL 2014 - 2015 6429 790 12,3 3823 59,6 1608 25,0 194 3,0 5 0.1 2015 - 2016 6300 941 15,0 4068 64,6 1193 18,9 91 1,4 7 0,1 2016 - 2017 6306 1085 17,2 4104 65,1 1071 17,0 46 0,7 0 0 (Báo cáo thống kê cuối năm học - SGD&ĐT) Từ Bảng 2.4 cho thấy: Tỷ lệ học sinh giỏi toàn diện hàng năm đều tăng (đạt từ trên 12% đến 17%). Tỷ lệ học sinh yếu, kém giảm dần. 2.1.2.6. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học Trong những năm qua, ngành GD&ĐT thành phố Hà Nội đã có nhiều chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trên nhiều mặt, trong đó có xây dựng và đầu tư CSVC trường học. Với sự quan tâm của Đảng, của các cấp, các ngành. Giáo dục Hà Nội nói chung và giáo dục huyện Thường Tín nói riêng luôn được đầu tư về mọi mặt, đặc biệt về cơ sở vật chất.
9. 9 Các trường THPT huyện Thường Tín có CSVC đáp ứng được các yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. 2.2.1. Mục đích khảo sát 2.2.2. Nội dung khảo sát 2.2.3. Đối tượng khảo sát 2.3. Thực trạng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 2.3.1. Thực trạng về số lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Bảng 2.6: Thống kê số tổ trưởng, tổ phó, tổ đơn, tổ ghép của các trường THPT huyện Thường Tín Tổ Tổ ghép từ 2 Tổ ghép từ 4 bộ Thống kê Tổ phó Tổ đơn trưởng - 3 bộ môn môn trở lên Số lượng 31 15 8 22 1 Tỷ lệ % 100 48,4 25,8 71,0 3,2 (Thời điểm khảo sát tháng 4/2017) Qua Bảng 2.6 cho thấy, mỗi trường đều có sự phân chia tổ chuyên môn không giống nhau. Phỏng vấn các cán bộ quản lý và phiếu trưng cầu ý kiến, đa số cho rằng không nên duy trì nhiều bộ môn trong TCM vì sẽ khó khăn cho công tác quản lý và điều hành tổ, đặc biệt là khâu đánh giá nhận xét giờ dạy, kiểm tra hồ sơ, chỉ đạo đổi mới PPDH Vì TCM ghép thì tổ trưởng chuyên môn chỉ theo dõi chuyên môn bộ môn của mình, còn các bộ môn khác phải giao cho các nhóm trưởng chuyên môn. 2.3.2. Thực trạng về cơ cấu đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Bảng 2.7: Thống kê số năm làm công tác quản lý của TTCM ở các trường THPT huyện Thường Tín Tổng số Dưới Từ 5 - 10 Trên 10 Thống kê Ghi chú TTCM 5 năm năm năm Số lượng 31 15 14 2 Tỷ lệ % 48,4 45,2 6,4 2.3.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 2.2.3.1. Thực trạng về cơ cấu theo độ tuổi Bảng 2.8: Thống kê tuổi của TTCM ở các trường THPT huyện Thường Tín Thống Dưới Từ 30 tuổi Từ 40 tuổi Từ 50 tuổi Trên 55 kê 30 tuổi đến dưới 40 đến dưới 50 đến 55 tuổi tuổi Số lượng 0 9 12 10 0 Tỷ lệ % 0 29,0 38,7 32,3 0 (Thời điểm khảo sát tháng 4/2017) 2.3.3.2. Thực trạng về trình độ đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
10. 10 Bảng 2.9: Thống kê trình độ chính trị, chuyên môn của TTCM các trường THPT huyện Thường Tín Trình độ chính trị Trình độ chuyên môn Trình độ QL Tên Chưa Sơ Trung Cao Trên Đã qua trường CĐ ĐH qua cấp cấp cấp ĐH ĐTQL THPT ĐTQL SL % SL % SL % SL % SL % SL % SL % SL % Lý Tử Tấn 6 100 0 0 0 0 0 0 6 100 5 83,3 6 100 0 0 Nguyễn Trãi 6 100 0 0 0 0 0 0 6 100 0 0 6 100 0 0 Vân Tảo 6 100 0 0 0 0 0 0 6 100 2 33,3 6 100 0 0 Thường Tín 7 100 0 0 0 0 0 0 7 100 2 28,6 7 100 0 0 Tô Hiệu 6 100 0 0 0 0 0 0 6 100 0 0 6 100 0 0 Tổng 31 100 31 100 9 29,0 31 100 0 0 (Thời điểm khảo sát tháng 4/2017) Theo khảo sát từ các phiếu đánh giá thì đa số các TTCM được đánh giá là là có phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng và có khả năng làm công tác quản lý. 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 2.4.1. Thực trạng về quy hoạch phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Bảng 2.10: Thực trạng xây dựng quy hoạch đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín Mức độ đánh giá Thứ TT Nội dung Tốt Khá TB  X bậc Căn cứ vào nhu cầu công việc để 1 48 17 3 181 2,66 3 tuyển chọn quy hoạch TTCM Tuyển chọn quy hoạch TTCM đảm bảo chất lượng, có phẩm 2 41 19 8 169 2,49 6 chất đạo đức, năng lực, đủ tiêu chuẩn theo quy định chung. Việc tuyển chọn quy hoạch TTCM đảm bảo kịp thời và đúng 3 quy định của pháp luật cán bộ 46 18 4 178 2,61 4 công chức và hướng dẫn của ngành giáo dục đào tạo. Việc tuyển chọn quy hoạch TTCM đảm bảo nghiêm túc, công bằng, dân chủ, khách quan, 4 45 17 6 175 2,57 5 tuyển chọn đúng người có đủ năng lực và phẩm chất đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
11. 11 Thực hiện việc thông báo công khai về tiêu chuẩn, điều kiện và 5 51 16 1 186 2,74 2 thủ tục hồ sơ trước khi tuyển chọn TTCM Hàng năm có xây dựng kế hoạch biên chế nhân sự và quỹ tiền 6 61 7 0 190 2,79 1 lương, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. X = 2.66 Những số liệu trên thể hiện công tác quy hoạch và tuyển chọn TTCM trong thời gian qua còn nhiều bất cập hạn chế cần phải nghiên cứu điều chỉnh để phù hợp với mục tiêu, phương hướng phát triển của các trường THPT nói chung trong giai đoạn hiện nay. 2.4.2. Thực trạng công tác tuyển chọn đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín Bảng 2.11: Thực trạng công tác tuyển chọn đội ngũ TTCM trường THOT huyện Thường Tín Mức độ đánh giá Rất Không Thứ TT Nội dung Phù phù phù  bậc hợp hợp hợp 1 Tuyển chọn theo chuẩn đội ngũ 38 26 4 170 2,50 4 2 Tuyển chọn theo hồ sơ xét tuyển 35 28 5 166 2,44 5 Tuyển chọn theo đánh giá năng 3 46 21 1 181 2,66 2 lực chuyên môn Tuyển chọn theo quy hoạch đội 4 43 22 3 176 2,59 3 ngũ Tuyển chọn theo năng lực quản 5 49 19 0 185 2,72 1 lý = 2,58 Công tác tuyển chọn TTCM trong thời gian qua còn nhiều hạn chế cần phải nghiên cứu điều chỉnh để phù hợp với mục tiêu, phương hướng phát triển của các trường THPT trong giai đoạn hiện nay. 2.4.3. Thực trạng bổ nhiệm, sử dụng, luân chuyển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
12. 12 Bảng 2.12: Thực trạng bổ nhiệm, sử dụng, luân chuyển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín Mức độ đánh giá Rất Tương Thứ TT Nội dung Hợp Chưa hợp đối  X bậc lí hợp lí lí hợp lí Việc bố trí, phân công TTCM đảm 1 bảo hợp lý giữa các bộ môn, các 32 34 2 0 166 2,44 9 khối lớp trong nhà trường Bố trí, phân công TTCM phù hợp với trình độ chuyên môn, năng lực 2 41 26 1 0 176 2,59 5 công tác và căn cứ vào nhu cầu công việc. Việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại cán bộ 3 quản lý đảm bảo đúng nguyên tắc, 43 24 1 0 178 2,62 3 đúng tiêu chuẩn, quy định Thực hiện quản lý TTCM theo đúng 4 thẩm quyền, đúng phân cấp quản lý 40 26 2 0 174 2,56 7 cán bộ. Lập kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ TTCM theo đúng quy 5 45 23 0 0 181 2,66 1 định, đúng với tình hình thực tế của nhà trường Ban hành các văn bản chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện việc tuyển 6 46 20 2 0 179 2,65 2 dụng, sử dụng và quản lý đối với TTCM Hàng năm nhà trường thực hiện tự đánh giá và đánh giá xếp loại 7 TTCM đảm bảo nghiêm túc, đúng 43 23 2 0 177 2,60 4 quy trình quy định và thống kê chất lượng TTCM chính xác Thực hiện thanh tra, kiểm tra việc 8 25 41 2 0 160 2,35 10 bố trí, sử dụng, quản lý TTCM Công tác giải quyết khiếu nại, tố 9 41 25 2 0 175 2,57 6 cáo và xử lý vi phạm đối với TTCM Việc đánh giá thi đua hàng năm 10 35 33 0 0 171 2,51 8 công bằng, khách quan, dân chủ = 2.56 (Mức điểm: Rất hợp lý: 3; Hợp lý: 2; Tương đối hợp lý: 1; Chưa hợp lý: 0) Qua khảo sát có thể thấy rằng, Hiệu trưởng các trường THPT huyện Thường Tín vẫn còn có những lung túng trong bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ TTCM.
13. 13 2.4.4. Thực trạng về đánh giá chất lượng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín Bảng 2.13: Thực trạng việc đánh giá chất lượng đội ngũ TTCM của các trường THPT huyện Thường Tín Mức độ đánh giá Thứ TT Nội dung Tốt Khá TB  X bậc Dự giờ giảng dạy của giáo 1 39 28 1 174 2,56 5 viên Xây dựng kế hoạch hoạt động 2 53 15 0 189 2,78 3 của tổ nhóm và cá nhân Tổ chức tốt sinh hoạt tổ bộ 3 môn và chú trọng đổi mới nội 56 12 0 192 2,82 2 dung sinh hoạt Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện giảng dạy của các 4 46 21 1 181 2,66 4 thành viên tổ nhóm chuyên môn Thường xuyên kiểm tra giáo viên thực hiện đổi mới phương 5 pháp giảng dạy, đổi mới kiểm 36 31 1 171 2,51 6 tra đánh giá kết quả học tập của HS Nhận xét, đánh giá giáo viên 6 35 32 1 170 2,50 7 chính xác, kịp thời Phối hợp chặt chẽ và có hiệu quả giữa các bộ phận trong 7 27 40 1 162 2,38 8 việc quản lý, kiểm tra, đánh giá giáo viên Kiểm tra, đánh giá các hoạt 8 động giáo dục toàn diện học 26 37 5 157 2,31 9 sinh của TTCM Định kỳ kiểm tra, đánh giá việc tham gia sinh hoạt chính 9 59 9 0 195 2,88 1 trị và học tập nâng cao năng lực giáo viên Đánh giá tình hình tham gia nghiên cứu khoa học của 10 21 33 14 143 2,10 10 TTCM và hỗ trợ nghiên cứu khoa học của học sinh = 2.55
14. 14 Với kết quả thăm dò, khảo sát về quản lý, kiểm tra đánh giá đội ngũ TTCM của các trường THPT huyện Thường Tín - thành phố Hà Nội, ta nhận thấy rằng trong thời gian qua, các nhà trường đã thực hiện tương đối khá công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động của TTCM. 2.4.5. Thực trạng việc thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Các chế độ chính sách ưu đãi đội ngũ TTCM của các trường THPT thành phố Hà Nội đang áp dụng hiện nay là mang tính chất đặc thù của giáo dục Thủ đô, vì ngân sách chi cho giáo dục Hà Nội là rất lớn. Trong khi đó nhiều tỉnh thành trong cả nước đã ban hành một số chính sách đãi ngộ riêng đối với cán bộ, giáo viên và học sinh trường chuyên nhằm kích thích đội ngũ nâng cao chất lượng góp phần đào tạo nguồn nhân lực nhân tài cho địa phương. Thành phố Hà Nội cần quan tâm hơn nữa các văn bản quy định về chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ TTCM, giáo viên, học sinh để động viên, khuyến khích, tạo điều kiện để đội ngũ TTCM, giáo viên làm tốt hơn nữa sự nghiệp giáo dục của Thủ đô. 2.4.6. Thực trạng môi trường làm việc cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín Xây dựng môi trường làm việc tốt sẽ giúp mỗi cá nhân phát huy tối đa khả năng của mình, chung sức để thực hiện tốt các nhiệm vụ của nhà trường; tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ giáo viên nói chung và TTCM nói riêng tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý cũng nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo dục của nhà trường đáp ứng được yêu cầu của đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 2.5. Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội Bảng 2.17: Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín Mức độ ảnh hưởng Ảnh hưởng Ảnh hưởng Không Thứ TT Nội dung đánh giá nhiều ít ảnh hưởng bậc SL % SL % SL % 1. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về chủ thể quản lý 1.1 Trình độ năng lực chủ thể 61 89,70 7 10,30 0 0 1 Hệ thống các văn bản chỉ 1.2 51 75,00 17 25,00 0 0 2 đạo Xây dựng kế hoạch, tổ 1.3 45 66,20 21 30,90 2 2,90 5 chức thực hiện Công tác đào tạo, bồi 1.4 50 73,50 18 26,50 0 0 3 dưỡng đội ngũ TTCM Công tác kiểm tra đánh 1.5 45 66,20 23 33,80 0 0 4 giá phân loại đội ngũ
15. 15 Mức độ ảnh hưởng Ảnh hưởng Ảnh hưởng Không Thứ TT Nội dung đánh giá nhiều ít ảnh hưởng bậc SL % SL % SL % Thực hiện các chính sách, 1.6 43 63,24 20 29,41 5 7,35 6 chế độ ưu đãi 2. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về đối tượng quản lý Phẩm chất chính trị, đạo 2.1 56 82,35 12 17,65 0 0 2 đức tác phong, lối sống 2.2 Trình độ, năng lực 59 86,76 9 13,24 0 0 1 Khả năng gây ảnh hưởng 2.3 tích cực đến mọi người 36 52,94 29 42,65 3 4,41 5 xung quanh Động cơ phấn đấu, tự học, 2.4 49 72,06 17 25,00 2 2,94 3 tự nghiên cứu 2.5 Ý thức tổ chức kỷ luật 39 57,35 27 39,71 2 2,94 4 3. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về môi trường quản lý 3.1 Môi trường làm việc 48 70,60 18 26,46 2 2,94 2 Sự quan tâm của lãnh đạo 3.2 52 76,47 16 23,53 0 0 1 ngành GD Sự quan tâm của lãnh đạo 3.3 36 52,94 29 42,65 3 4,41 5 địa phương Tình hình phát triển kinh 3.4 47 69,13 18 26,46 3 4,41 3 tế xã hội của địa phương Sự ủng hộ các lực lượng 3.5 38 55,88 27 39,71 3 4,41 4 xã hội 2.5.1. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về chủ thể quản lý 2.5.2. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về đối tượng quản lý 2.5.3. Yếu tố ảnh hưởng thuộc về môi trường quản lý Tiểu kết chương 2 Tổ trưởng chuyên môn là người quản lý trực tiếp đội ngũ các nhà giáo và mọi hoạt động của tổ chuyên môn. Đổi mới giáo dục, đổi mới nhà trường rất cần có một đội ngũ tổ trưởng chuyên môn với những phẩm chất của một nhà giáo dục giỏi về chuyên môn, năng động, sáng tạo, khoa học trong công tác quản lý, do vậy hiệu trưởng nhà trường cần phải làm tốt quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm và quản lý, đào tạo bồi dưỡng các tổ trưởng chuyên môn. Các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM ở các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội hiện nay đang được chú trọng triển khai và đã
16. 16 thu được những kết quả nhất định góp phần vào sự phát triển chung của giáo dục địa phương, gồm: 1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ TTCM. 2. Công tác tuyển chọn đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. 3. Bổ nhiệm, sử dụng, luân chuyển đội ngũ TTCM. 4. Đánh giá chất lượng đội ngũ TTCM. 5. Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM. 6. Tạo môi trường làm việc cho đội ngũ TTCM. Các biện pháp này đã được thực hiện, tuy nhiên mức độ hiệu quả còn chưa cao do các nguyên nhân về chủ thể quản lý, đối tượng quản lý và môi trường quản lý. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay, cần sử dụng các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM trường THPT một cách đồng bộ và hiệu quả hơn. Chương 3 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG THPT HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp Việc đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường THPT huyện Thường Tín cần đảm bảo những nguyên tắc sau: 3.1.1. Đảm bảo tính khoa học Các biện pháp phải được đề xuất từ việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn của đề tài, từ đó xác định chính xác những mặt thành công, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong công tác phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Các biện pháp phải được kiểm chứng một cách có căn cứ khoa học, khách quan và có khả năng thực hiện được. 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa Nguyên tắc này đòi hỏi chúng ta phải thấy được những vấn đề hiện tại của đội ngũ TTCM và phải đề xuất được các biện pháp mới trên cơ sở kế thừa những yếu tố, những điểm mạnh của quá khứ và hiện tại; phải đảm bảo giải quyết được những mâu thuẫn nội tại trong việc xây dựng đội ngũ TTCM, những biện pháp đề xuất phải xuất phát từ thực tiễn và điều kiện của địa phương và kế thừa những thành quả đã có. 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn Biện pháp phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín khi đề xuất phải được xuất phát từ thực trạng và thực tiễn của đội ngũ TTCM THPT huyện Thường Tín với những bất cập, tồn tại và hạn chế của nó.
17. 17 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi Biện pháp phát triển đội ngũ TTCM phải có cơ sở lý luận, thực tiễn rõ ràng, được xác định dựa trên những căn cứ khoa học, bảo đảm ổn định tình hình nhà trường trong xu thế tích cực, đáp ứng yêu cầu thực tế, có tính khả thi cao. 3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của TTCM cho cán bộ quản lý và TTCM 3.2.1.1. Mục đích 3.2.1.2. Nội dung 3.2.1.3. Cách thức thực hiện 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đảm bảo linh hoạt 3.2.2.1. Mục đích 3.2.2.2. Nội dung 3.2.2.3. Cách thức thực hiện 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện 3.2.3. Biện pháp 3: Quản lý việc sử dụng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn theo năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ TTCM 3.2.3.1. Mục đích 3.2.3.2. Nội dung 3.2.3.3. Cách thức thực hiện hiện 3.3.2.4. Điều kiện thực hiện 3.2.4. Biện pháp 4: Đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 3.2.4.1. Mục đích 3.2.4.2. Nội dung 3.2.4.3. Cách thức thực hiện 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 3.2.5.1. Mục đích 3.2.5.2. Nội dung 3.2.5.3. Cách thức thực hiện 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng môi trường làm việc và tổ chức thực hiện chế độ chính sách phù hợp đối với đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 3.2.6.1. Mục đích 3.2.6.2. Nội dung 3.2.6.3. Cách thức thực hiện 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện
18. 18 3.2.7. Biện pháp 7: Phát huy vai trò chỉ đạo của hiệu trưởng trong phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. 3.2.7.1. Mục đích 3.2.7.2. Nội dung 3.2.7.3. Cách thức thực hiện 3.2.7.4. Điều kiện thực hiện 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội Các biện pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đều có khả năng tác động đến tổng thể và có tầm quan trọng nhất định. Mỗi biện pháp trên là một bộ phận cấu thành của toàn hệ thống biện pháp, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ lẫn nhau để thúc đẩy quá trình xây dựng và phát triển đội ngũ TTCM của trường “đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và có cơ cấu hợp lý”. Biện pháp “Chỉ đạo xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ TTCM đảm bảo linh hoạt” là phương hướng, là cơ sở cho các biện pháp khác. Biện pháp “Đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ TTCM” thực chất là để hoàn thiện đội ngũ về chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu đổi mới giáo dục. Biện pháp “Tăng cường giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá đội ngũ TTCM” về bản chất là quá trình cụ thể hóa sự vận động, phát triển cả về số lượng và chất lượng đối với mỗi cán bộ, giáo viên. Tất cả các biện pháp trên đều được tác động tích cực bởi việc tạo môi trường làm việc thuận lợi và chế độ chính sách phù hợp, thúc đẩy phát triển đội ngũ TTCM. BP2 BP3 BP7 BP1 BP4 BP6 BP5 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín
19. 19 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đã đề xuất 3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết của các biện pháp Mức độ đánh giá Giá trị Xếp Đối TT Biện pháp Rất cần Cần Không TB thứ tượng thiết thiết cần thiết X bậc 5 HT 0 0 Nâng cao nhận thức về vị 100% trí, vai trò và nhiệm vụ của 8 2 1 PHT 0 2,96 1 TTCM cho CBQL và 80% 20% TTCM 31 TTCM 0 0 100% 4 1 Chỉ đạo xây dựng quy HT 0 80% 20% hoạch phát triển đội ngũ 8 2 2 TTCM trường THPT PHT 0 2,87 2 80% 20% huyện Thường Tín đảm 28 3 bảo linh hoạt TTCM 0 90,32% 9,68 4 1 HT 0 Quản lý việc sử dụng đội 80% 20% ngũ TTCM theo năng lực 7 3 3 PHT 0 2,85 3 và trình độ chuyên môn 70% 30% của đội ngũ TTCM 28 3 TTCM 0 90,32% 9,68 3 2 HT 0 Đổi mới hình thức, phương 60% 40% pháp tổ chức đào tạo, bồi 7 2 1 4 PHT 2,76 6 dưỡng chuyên môn, nghiệp 70% 20% 10% vụ cho đội ngũ TTCM 27 3 1 TTCM 87,10% 9,68% 3,22 3 2 HT 0 60% 40% Tăng cường giám sát hoạt 7 2 1 5 động kiểm tra, đánh giá đội PHT 2,78 5 70% 20% 10% ngũ TTCM 27 4 TTCM 0 87,10% 12,90% 4 1 HT 0 Xây dựng môi trường làm 80% 20% việc và tổ chức thực hiện 7 3 6 PHT 0 2,83 4 chế độ chính sách phù hợp 70% 30% đối với đội ngũ TTCM 27 4 TTCM 0 87,10% 12,90%
20. 20 Mức độ đánh giá Giá trị Xếp Đối TT Biện pháp Rất cần Cần Không TB thứ tượng thiết thiết cần thiết X bậc 3 2 HT 0 60% 40% Phát huy vai trò chỉ đạo 7 2 1 7 của hiệu trưởng trong phát PHT 2,74 7 70% 20% 10% triển đội ngũ TTCM 26 4 1 TTCM 83,88% 12,90% 3,22 = 2,83 Bảng 3.3: Kết quả khảo nghiệm về mức độ khả thi của các biện pháp Mức độ khảo nghiệm Giá Xếp Đối TT Biện pháp Rất Ít trị thứ tượng Khả thi khả thi khả thi TB bậc 4 1 HT 0 Nâng cao nhận thức về vị 80% 20% trí, vai trò và nhiệm vụ của 9 1 2,91 1 1 PHT 0 TTCM cho CBQL và 90% 10% TTCM 29 2 TTCM 0 93,55% 6,45% 4 1 Chỉ đạo xây dựng quy HT 0 80% 20% hoạch phát triển đội ngũ 9 1 2 TTCM trường THPT huyện PHT 0 2,89 2 90% 10% Thường Tín đảm bảo linh 28 3 hoạt TTCM 0 90,32% 9,68% 3 2 HT 0 Quản lý việc sử dụng đội 60% 40% ngũ TTCM theo năng lực và 8 2 3 PHT 0 2,63 5 trình độ chuyên môn của 80% 20% đội ngũ TTCM 22 5 4 TTCM 70,97% 16,13% 12,9% 3 2 HT 0 Đổi mới hình thức, phương 60% 40% pháp tổ chức đào tạo, bồi 7 3 4 PHT 0 2,65 4 dưỡng chuyên môn, nghiệp 70% 30% vụ cho đội ngũ TTCM 24 3 4 TTCM 77,42% 9,68% 12,9% 3 2 Tăng cường giám sát hoạt HT 0 60% 40% 5 động kiểm tra, đánh giá đội 2,57 6 6 3 1 ngũ TTCM PHT 60% 30% 10%
21. 21 Mức độ khảo nghiệm Giá Xếp Đối TT Biện pháp Rất Ít trị thứ tượng Khả thi khả thi khả thi TB bậc 22 5 4 TTCM 70,97% 16,13% 12,9% 2 3 HT 0 Xây dựng môi trường làm 40% 60% việc và tổ chức thực hiện 6 3 1 6 PHT 2,54 7 chế độ chính sách phù hợp 60% 30% 10% đối với đội ngũ TTCM 22 5 4 TTCM 70,97% 16,13% 12,9% 3 2 HT 0 60% 40% Phát huy vai trò chỉ đạo của 7 8 2 hiệu trưởng trong phát triển PHT 0 2,78 3 80% 20% đội ngũ TTCM 26 4 1 TTCM 83,87% 12,9% 3,23% X = 2,71 3 2.96 2.91 2.89 2.87 2.9 2.85 2.83 2.78 2.78 2.8 2.76 2.74 2.7 2.65 2.63 Mức độ cần thiết Mức độ khả thi 2.6 2.57 2.54 2.5 2.4 2.3 BP1 BP2 BP3 BP4 BP5 BP6 BP7 Biểu đồ 3.1: Sự tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp
22. 22 Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở lý luận và khảo sát, điều tra thực trạng quản lý phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội; đồng thời phân tích đánh giá các biện pháp đã và đang thực hiện. Luận văn đã đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Các biện pháp đó có mối liên hệ chặt chẽ với nhau trong quá trình thực hiện. Mặc dù mỗi biện pháp có vị trí, vai trò riêng nhưng chúng không tách rời nhau và chỉ phát huy hiệu quả cao nhất khi thực hiện đồng bộ các biện pháp. Các biện pháp đề xuất đã được khảo nghiệm về mức độ cần thiết và mức độ khả thi với ý kiến đánh giá của CBQL và TTCM các nhà trường. Kết quả khảo nghiệm cho thấy, tất cả các biện pháp đề xuất đều có tính cần thiết và tính khả thi khá cao, phù hợp với quá trình phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Theo chúng tôi, để phát huy tối đa hiệu quả các biện pháp cần thực hiện một cách đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học; đồng thời đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu đội ngũ giáo viên, góp phần đưa sự nghiệp giáo dục đào tạo phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Qua kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và mức độ khả thi, luận văn có thể đưa vào ứng dụng thực tiễn phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo của thành phố Hà Nội hiện nay. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Phát triển đội ngũ TTCM đang là một nhiệm vụ cần thiết để nâng cao kỹ năng quản lý cho họ, từ đó nâng cao chất lượng hoạt động của TCM trong nhà trường phổ thông. Trên cơ sở đã nghiên cứu thực trạng đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội về trình độ, thực trạng về phát triển đội ngũ TTCM, những thành công, hạn chế và các nguyên nhân của hạn chế, tôi đã đề xuất 7 biện pháp phát triển đội ngũ TTCM trường THPT: 1. Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của TTCM cho cán bộ quản lý và TTCM. 2. Chỉ đạo xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đảm bảo linh hoạt. 3. Quản lý việc sử dụng đội ngũ TTCM theo năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ TTCM. 4. Đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ TTCM. 5. Tăng cường giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá đội ngũ TTCM.
23. 23 6. Xây dựng môi trường làm việc và tổ chức thực hiện chế độ, chính sách phù hợp đối với đội ngũ TTCM. 7. Phát huy vai trò chỉ đạo của Hiệu trưởng trong phát triển đội ngũ TTCM. Qua khảo sát thực trạng cho thấy đội ngũ TTCM trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội đa phần có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, gương mẫu trong việc thực hiện các chỉ thị, Nghị quyết, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, có năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận TTCM năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ còn hạn chế, chưa đáp ứng được vị trí công việc, chưa thấy rõ nhiệm vụ quan trọng của đội ngũ TTCM là đào tạo nhân tài nên thiếu sự cố gắng nỗ lực cá nhân trong việc tự bồi dưỡng nâng cao trình độ. Vì vậy việc quản lý đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, đặc biệt là đổi mới công tác bồi dưỡng, nhất là bồi dưỡng về QLGD là việc làm cần thiết trong lộ trình thực hiện kế hoạch phát triển đội ngũ TTCM trường THPT đến năm 2020 và tầm nhìn chiến lược đến năm 2030. Kết quả khảo nghiệm cho thấy: Các biện pháp đề xuất nhận được sự đồng thuận của Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và TTCM các trường trong huyện Thường Tín. Nếu các biện pháp này được các trường trong huyện Thường Tín vận dụng một cách đồng bộ, phù hợp với tình hình thực tiễn của mỗi trường sẽ góp phần đẩy mạnh việc phát triển đội ngũ đồng thời nâng cao được chất lượng giáo dục THPT trên địa bàn huyện Thường Tín. Như vậy, mục đích và các nhiệm vụ nghiên cứu đã được thực hiện, giải quyết; giả thuyết khoa học bước đầu được kiểm nghiệm bằng thực tiễn trong năm học vừa qua. 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành các văn bản pháp quy kịp thời đối với hệ thống trường THPT trên toàn quốc về: quy định tiêu chuẩn về nhà giáo; quy định về tuyển chọn đội ngũ TTCM, tuyển chọn đội ngũ giáo viên; quy định về chế độ chính sách đãi ngộ giáo viên đảm bảo thống nhất trên toàn quốc. Để tiến hành đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong những năm tới, khi hoạch định chính sách phát triển giáo dục, cần thực hiện có hiệu quả công tác dự báo nhu cầu giáo viên trong tương lai để đáp ứng được nhu cầu của ngành. Duy trì chính sách học bổng và cơ chế ưu đãi đặc biệt để thu hút các học sinh giỏi bậc học phổ thông vào học các trường Đại học sư phạm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, góp phần phát triển đội ngũ giáo viên THPT mạnh về chất. Chỉ đạo các trường Đại học sư phạm đổi mới chương trình, phương pháp đào tạo theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
24. 24 2.2. Đối với Thành phố Hà Nội Có cơ chế, chính sách động viên, khuyến khích đối với cán bộ, giáo viên tham gia các lớp học nâng cao trình độ nhằm thúc đẩy giáo dục mũi nhọn, đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân tài cho thành phố và cho đất nước. Có chế độ học bổng khuyến khích phù hợp với học sinh chuyên theo đặc thù của thành phố. Đồng thời xây dựng nguồn quỹ phát triển nhân tài để hỗ trợ cho giáo viên và học sinh xuất sắc của trường đi học tập ở nước ngoài về phục vụ cho thành phố. 2.3. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Cần xây dựng lộ trình hỗ trợ các trường trong công tác tuyển dụng, sử dụng và sàng lọc đội ngũ cán bộ, TTCM, giáo viên của nhà trường. Cần phân quyền tự chủ về cơ cấu tổ chức cho nhà trường để trường chủ động hơn trong việc quy hoạch cán bộ, TTCM, giáo viên và hỗ trợ nhà trường mạnh mẽ trong kế hoạch tuyển dụng, sử dụng và sàng lọc đội ngũ. Đổi mới công tác tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ TTCM, đội ngũ giáo viên theo hướng chú trọng về chất lượng. Có kế hoạch liên kết với các vùng miền trong tổ chức hội thảo đổi mới về hoạt động chuyên môn để giáo viên học hỏi lẫn nhau. Mạnh dạn sử dụng đội ngũ TTCM có năng lực, kinh nghiệm chuyên môn tham gia chỉ đạo hoạt động hội thảo, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn của ngành GD&ĐT hàng năm. 2.4. Đối với các trường THPT huyện Thường Tín Chủ động xây dựng và tham mưu thực hiện các biện pháp cụ thể về phát triển đội ngũ TTCM kết hợp với sàng lọc đội ngũ để đội ngũ TTCM thực sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, về chuyên môn nghiệp vụ quản lý, có phẩm chất đạo đức trong sáng, yêu và gắn bó với nghề. Rà soát lại đội ngũ cán bộ, TTCM, giáo viên hiện có và đội ngũ kế cận; quy hoạch đội ngũ cán bộ giáo viên, sử dụng đúng người đúng việc, phát huy tính chủ động sáng tạo, khơi dậy tiềm năng làm việc của đội ngũ; tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ TTCM được đi đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ và trình độ lý luận chính trị cũng như trình độ QLGD để đội ngũ này trực tiếp cống hiến lâu dài tại trường. Đổi mới công tác lãnh đạo quản lý phát triển đội ngũ TTCM theo hướng: lấy chất lượng và hiệu quả công việc được giao làm thước đo để đánh giá, xếp loại giáo viên đảm bảo thực chất, làm cơ sở để sắp xếp sử dụng, luân chuyển TTCM theo yêu cầu. 2.5. Đối với tổ trưởng chuyên môn của các trường THPT huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ TTCM trong việc phát hiện đào tạo, bồi dưỡng nhân tài để cá nhân thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ, nhận thức, trau dồi phẩm chất đạo đức, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn mới.