Luận văn Ứng dụng AHP (Analytic Hierarchy Process) và GIS (Geographic Information System) đánh giá xác định sự thích nghi của thông hai lá (Pinus merkusii) và keo lá tràm (Acacia auriculiformis) tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk

Nội dung text: Luận văn Ứng dụng AHP (Analytic Hierarchy Process) và GIS (Geographic Information System) đánh giá xác định sự thích nghi của thông hai lá (Pinus merkusii) và keo lá tràm (Acacia auriculiformis) tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk

1. B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO TRƯNG ĐI HC TÂY NGUYÊN  BMT, BMT, 2009 VÕ VĂN HO NG DNG AHP (Analytic Hierarchy Process) VÀ GIS (Geographic Information System) ĐÁNH GIÁ XÁC ĐNH S THÍCH NGHI CA THƠNG HAI LÁ ( Pinus merkusii ) VÀ KEO LÁ TRÀM ( Acacia auriculiformis ) TI HUYN CƯ KUIN, TNH ĐK LK LUN VĂN THCLUN NGHIPSĨ LÂM LUN VĂN THC SĨ LÂM NGHIP VÕ VĂN HO HO VĂN VÕ Buơn Ma Thut, tháng 10/2009 gi: Tác
2. i B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO TRƯNG ĐI HC TÂY NGUYÊN  VÕ VĂN HO NG DNG AHP (Analytic Hierarchy Process) VÀ GIS (Geographic Information System) ĐÁNH GIÁ XÁC ĐNH S THÍCH NGHI CA THƠNG HAI LÁ ( Pinus merkusii ) VÀ KEO LÁ TRÀM ( Acacia auriculiformis ) TI HUYN CƯ KUIN, TNH ĐK LK LUN VĂN THC SĨ LÂM NGHIP GIÁO VIÊN HƯNG DN KHOA HC: TS. NGUYN KIM LI Buơn Ma Thut, tháng 10/2009
3. ii LI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cu ca riêng tơi, các s liu và kt qu nghiên cu nêu trong lun văn là trung thc, đưc các đng tác gi cho phép s dng và chưa tng đưc cơng b trong bt kỳ mt cơng trình nào khác. Tác gi Võ Văn Ho
4. iii LI CM ƠN Nghiên cu khoa hc là mt trong nhng nhim v quan trng ca chương trình đào to cao hc ngành Lâm nghip. Sau khi hồn thành chương trình hc tp giai đon 20062009; Đưc s đng ý ca khoa Sau đi hc Trưng Đi hc Tây Nguyên và đưc Tin sĩ Nguyn Kim Li hưng dn khoa hc; Tơi đã tin hành thc hin đ tài khoa hc "ng dng AHP và GIS đánh giá xác đnh s thích nghi ca Thơng hai lá (Pinus merkusii) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) ti huyn Cư Kuin, tnh Đk Lk". Hồn thành lun văn tt nghip này tơi xin chân thành cm ơn BGH trưng Đi hc Tây Nguyên, khoa Sau Đi hc, khoa NơngLâm nghip và các thy cơ trong và ngồi trưng Đi hc Tây Nguyên đã tn tình truyn đt nhng kin thc quí báu to mi điu kin thun li đ tơi hồn thành Lun văn tt nghip; Đc bit xin cm ơn Tin sĩ Nguyn Kim Li Thy hưng dn khoa hc đã tn tình giúp đ tơi trong sut quá trình thc hin đ tài. Nhân dp này tơi xin chân thành cm ơn các đng chí lãnh đo, cán b cơng chc S Tài Nguyên & Mơi Trưng tnh Đk Lk, phịng Tài Nguyên & Mơi Trưng huyn Cư Kuin, phịng NN & PTNT huyn Cư Kuin đã to điu kin h tr chúng tơi c v vt cht cũng như tinh thn. Vơ cùng bit ơn cha, m, v và gia đình luơn đng viên, giúp đ tơi trong quá trình điu tra, nghiên cu và thc hin đ tài hồn thành khố hc này. Cui cùng xin đưc cm ơn tt c bn bè, đng nghip. Mc dù đã cĩ nhiu c gng, nhưng do thi gian và trình đ cĩ hn nên đ tài cĩ th vn cịn nhng thiu sĩt nht đnh. Tơi rt mong nhn đưc ý kin đĩng gĩp quí báu ca các thy cơ giáo, các nhà khoa hc và bn bè đng nghip đ lun văn tt nghip này đưc hồn thin hơn. Xin chân thành cm ơn! Thành ph Buơn Ma Thut, tháng 10 năm 2009 Hc viên Võ Văn Ho
5. iv MC LC Trang Li cm ơn iii Mc lc iv Danh sách các ch vit tt vi Danh sách các bng vii Danh sách các biu đ viii Danh sách các hình ix Tĩm tt x ĐT VN Đ 1 Đt vn đ 1 Mc tiêu nghiên cu 3 Gii hn ca đ tài 3 CHƯƠNG 1: TNG QUAN VN Đ NGHIÊN CU 4 1.1 Tng quan tài liu nghiên cu 4 1.1.1 Loi đt 4 1.1.2 Đ dày tng đt 5 1.1.3 Lưng mưa 6 1.1.4 Đa hình 7 1.1.5 H thc vt rng 7 1.2 Tin trình xác đnh trng s 10 1.2.1 Li ích ca AHP 11 1.2.2 Các bưc thc hin ca AHP 11 1.3 H thng thơng tin đa lý 12 1.3.1 Khái nim 12 1.3.2 Cu trúc ca GIS 13 1.3.3 Cu trúc d liu trong GIS 15 1.3.4 Các chc năng ca GIS 17 1.3.5 Các ngành ng dng GIS 19 1.3.6 Các nghiên cu v đánh giá thích nghi đt đai 22
6. v 1.4 Đc đim khu vc nghiên cu 27 1.4.1 V trí đa lý 27 1.4.2 Đa hình và Đt đai 29 1.4.3 Khí hu 33 1.4.4 Thy văn 33 1.4.5 Tài nguyên rng, thm thc vt 34 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU 35 2.1 Ni dung nghiên cu 35 2.1.1 Xác đnh các ch tiêu nghiên cu 35 2.1.2 Xây dng bn đ 35 2.2 Phương pháp nghiên cu 36 2.2.1 ng dng AHP đ xác đnh trng s 36 2.2.2 Xây dng bn đ thích nghi 41 2.2.3 Phân hng các nhân t nghiên cu 43 CHƯƠNG 3: KT QU NGHIÊN CU 47 3.1 Xây dng bn đ các nhân t thích nghi 47 3.1.1 Bn đ lưng mưa 47 3.1.2 Bn đ đ cao 49 3.1.3 Bn đ đ dày tng đt 51 3.1.4 Bn đ đ dc 53 3.1.5 Bn đ đt 55 3.2 Bn đ thích nghi 58 3.2.1 Thơng hai lá 58 3.2.2 Keo lá tràm 65 CHƯƠNG 4: KT LUN VÀ KIN NGH 71 4.1 Kt Lun 71 4.2 Kin ngh 71 TÀI LIU THAM KHO
7. vi DANH SÁCH CÁC T VIT TT FAO : (Food and Agriculture Organization): T chc nơng lương thc; HTTTĐL : H thng thơng tin đa lý; GIS : Geographic Information System; AHP : (Analytic Hierarchy Process): Tin trình xác đnh trng s; CSDL : Cơ s d liu; CSDLTT : Cơ s d liu thơng tin; S1 : Thích nghi cao; S2 : Thích nghi trung bình; S3 : Thích nghi kém; N : Khơng thích nghi.
8. vii DANH SÁCH CÁC BNG Trang Bng 1.1: Hin trng s dng đt năm 2007 32 Bng 1.2: Kt qu kim tra rng trên đa bàn 34 Bng 2.1: Phân loi tm quan trng tương đi ca Saaty 37 Bng 2.2: Ch s ngu nhiên ng vi s nhân t (RI) 40 Bng 2.3: Cu trúc phân hng thích nghi đt đai theo FAO 43 Bng 2.4: Bng cho đim theo các cp lưng mưa 44 Bng 2.5: Bng cho đim theo các cp đ dày tng đt 44 Bng 2.6: Bng cho đim theo các loi đt 45 Bng 2.7: Bng cho đim theo các cp đ dc 46 Bng 2.8: Bng cho đim theo các cp đ cao 46 Bng 3.1: Các cp lưng mưa 47 Bng 3.2: Din tích tính theo đ cao 49 Bng 3.3: Din tích các đ dày tng đt 51 Bng 3.4: Din tích các cp đ đc 53 Bng 3.5: Các loi đt chính ti huyn Cư Kuin 55 Bng 3.6: Các thơng s ca AHP 60 Bng 3.7: Din tích các loi hình thích nghi ca Thơng hai lá 61 Bng 3.8: Các thơng s ca AHP 66 Bng 3.9: Din tích các loi hình thích nghi ca Keo lá tràm 67
9. viii DANH SÁCH CÁC BIU Đ Trang Biu đ 3.1: Các cp lưng mưa 47 Biu đ 3.2: Các cp đ cao 49 Biu đ 3.3: Các cp đ dày tng đt 51 Biu đ 3.4: Các cp đ dc 53 Biu đ 3.5: Các loi đt chính huyn Cư Kuin 56 Biu đ 3.6: Các cp thích nghi ca Thơng hai lá 61 Biu đ 3.7: Các cp thích nghi ca Keo lá tràm 67 Ma trn 2.1: Ý kin chuyên gia gia các nhân t 37 Ma trn 2.2: Bng so sánh gia các nhân t 38 Ma trn 2.3: Trng s các nhân t nghiên cu Thơng hai lá 39 Ma trn 3.1: Ý kin các chuyên gia 58 Ma trn 3.2: Ma trn so sánh gia các nhân t 59 Ma trn 3.3: Trng s ca các ch tiêu Keo lá tràm 59 Ma trn 3.4: Ý kin các chuyên gia 65 Ma trn 3.5: Ma trn so sánh gia các nhân t 65 Ma trn 3.6: Trng s ca các ch tiêu 66
10. ix DANH SÁCH SƠ Đ, HÌNH Trang Sơ đ 1.1: Quá trình hình thành đt 5 Sơ đ 2.1 : Phương pháp nghiên cu 36 Hình 1.1: Các thành phn ca GIS 14 Hình 1.2: Cu trúc d liu vector và raster 15 Hình 1.3: Mơ hình raster mơ t bn đ 16 Hình 1.4: Mơ hình vecter mơ t khu vc châu Á 17 Hình 1.5: Vai trị ca đánh giá đt đai trong cơng tác quy hoch s dng đt 23 Hình 1.6: Bn đ hành chánh huyn Cư Kuin 28 Hình 3.1: Bn đ phân b mưa 48 Hình 3.2: Bn đ đ cao 50 Hình 3.3: Bn đ đ dày tng đt 52 Hình 3.4: Bn đ đ dc 54 Hình 3.5: Bn đ đt 57 Hình 3.6: Thơng hai lá ti xã Hịa Hip 62 Hình 3.7: Thơng hai lá ti xã Ea Tiêu 63 Hình 3.8: Bn đ thích nghi Thơng hai lá 64 Hình 3.9: Keo lá tràm ti xã Ea Tiêu 68 Hình 3.10: Keo lá tràm ti xã Dray Bhăng 69 Hình 3.11: Bn đ thích nghi Keo lá tràm 70
11. x TĨM TT NG DNG AHP VÀ GIS ĐÁNH GIÁ XÁC ĐNH S THÍCH NGHI CA THƠNG HAI LÁ (Pinus merkusii ) VÀ KEO LÁ TRÀM (Acacia auriculiformis ) TI HUYN CƯ KUIN, TNH ĐK LK Ngày nay vi s phát trin ca cơng ngh đã giúp ích rt ln trong các ngành, đc bit là s phát trin ca GIS ( Geographical Information System ) giúp chúng ta đánh giá nhanh chĩng s thích nghi ca các lồi cây trng khác nhau. Hơn na vic kt hp AHP ( Analytic Hierarchy Process ) và GIS trong quy hoch s dng đt ngày nay tr nên vơ cùng cp thit, đc bit trong lĩnh vc lâm nghip. Trong khuơn kh ca lun văn tt nghip cao hc chuyên ngành lâm nghip chúng tơi đã tin hành nghiên cu “ ng dng AHP (Analytic Hierarchy Process ) và GIS (Geographical Information System ) đánh giá xác đnh s thích nghi ca Thơng hai lá ( Pinus merkusii ) và Keo lá tràm ( Acacia auriculiformis) ti huyn Cư Kuin, tnh Đk Lk”. Vi mc tiêu là ng dng AHP xác đnh mc đ ưu tiên ca các ch tiêu nh hưng đn cây trng, trên c s đĩ ng dng GIS xác đnh xây dng bn đ thích nghi cho tng lồi cây trng. Chúng tơi đã ng dng thut tốn AHP nhm xác đnh các trng s ca các nhân t nh hưng đn kh năng sinh trưng ca cây trng (Loi đt, Đ dc, Đ cao, Đ dày tng đt, Lưng mưa) và k tha các tài liu v tính thích nghi cho tng lồi cây ca các tác gi đi trưc đ cho đim trưc khi đưa vào GIS nhm kt xut bn đ thích nghi. Chúng tơi đã tìm ra đưc các trng s cho tng nhân t v thích nghi Thơng hai lá như sau: Loi đt (0,335); Đ dc (0,179); Đ cao (0,273), Đ dày tng đt (0,109) và Lưng mưa (0,104). Tương t cho trng s đi vi Keo lá tràm: Loi đt (0,399); Đ dc (0,209); Đ cao (0,196), Đ dày tng đt (0,131) và Lưng mưa (0,065). Qua nghiên cu chúng tơi nhn thy khu vc này rt phù hp cho quy hoch trng Thơng hai lá và Keo lá tràm.
12. xi ABSTRACT VO VAN HAO. 2009: USING GIS AND AHP TECHNIQUES FOR LAND USE SUITABILITY ANALYSIS ( Pinus merkusii AND Acacia auriculiformis) IN CU KUIN District – DAK LAK Province. Master of Science (Forestry), Ph. D: Nguyen Kim Loi Dsc. 72 pages The analysis of land use suitability requires consideration of variety of criteria including not only natural/physical capacity of a land unit but also socioeconomic and environmental impact implications. While GIS has been a powerful tool to handle spatial data in landuse analysis, application of this tool alone could not overcome the issue of inconsistency in expert opinion when trying to judge and assign relative importance to each of many criteria considered in a suitability analysis. To address this issue, the Analytical Hierarchy Process method is used in combination with the GIS tool. The researchr presents how the integrated tool has handled effectively a land use suitability analysis for Cu Kuin District, Dak Lak Province of Viet Nam which considered simultaneously 5 different criteria. Value or score of each level 2 criterion is computed for each land mapping unit (LMU). These values are combined with the above overall weight to provide suitability value for each LMU corresponding to each landuse type. The formula is as follows: i Y = M * a ∑ i i n=1 Y: Suitability index a : weight of criterion i j M : score of criterion i i
13. xii The above formula is applied to each LMU. In the overall result, the higher Y value is the higher suitability of landuse for specified landuse type. In our experiment, aj take value 1 or 0. Value 0 is applied to land mapping unit which is not suitable on natural conditions and 0 for the others. This process is done in Arcview GIS through the composite map of land mapping units. The composite map has two components. Spatial component is used to show locations and shapes of land mapping units. Attribute component, represented as a table, is used to input and to store scores of criteria. ArcGIS function is used to perform the calculation based on the above equation as well as scores and weights of criteria. Calculated suitability index is stored in one column. Integrating both spatial component and suitability index produces a continuous map of suitability.
14. 1 ĐT VN Đ
    Đt Vn Đ Ngày nay vi tc đ phát trin ca nn kinh t đã làm cho mơi trưng ngày càng thay đi nghiêm trng, lũ lt, hn hán, thiên tai liên tc xãy ra đã làm cho tình hình phát trin kinh t cũng gp khĩ khăn. Đng thi quá trình phát trin kinh t nơng – lâm nghip ngày càng gim sút và gp rt nhiu khĩ khăn trong quá trình trng rng. Hơn na tình hình phá rng vn din ra ht sc nghiêm trng đc bit là khu vc Tây Nguyên đã làm cho din tích rng ca nưc ta ngày càng gim xung. Nguyên nhân chính là ngưi dân vn chưa hiu đưc vai trị, chc năng ca rng đi vi mơi trưng sng, đn s phát trin kinh t chung, nhiu ngưi đi sng chính ca h cịn ph thuc quá nhiu vào rng. Mt nguyên nhân chính na là các cơ quan chc trách chưa thc hin chính sách quy hoch lâm nghip đn tn tay ngưi trng rng, chưa cĩ mc tiêu c th trong cơng tác trng rng, chưa đnh hưng quy hoch chi tit các lồi cây lâm nghip c th trng ti đa bàn mình mà ch quy hoch chung cho din tích trng cây lâm nghip. Do đĩ vn đ đt ra hin nay là làm sao cĩ th phân b cây trng phù hp vi điu kin đt đai, khí hu ca mi vùng, khu vc nht đnh đang là vn đ gây khĩ khăn cho nhà qun lý và ngưi trng rng. Trong khi đĩ ngưi dân ch là ngưi trng theo ch trương ca huyn ch chưa tìm hiu rõ lồi cây đĩ cĩ thích hp vi điu kin t nhiên ca khu vc, vi th trưng hay khơng. Nhiu khu vc quy hoch nhưng vn khơng thc hin đúng theo qui đnh ca nhà qun lý. Khi b trí cây trng khơng thích hp làm cho cây d mt bnh, kém năng sut cĩ th làm cho cây cht. Như vy ngưi dân s kém tin tưng vào kt qu trng rng ca h và Nhà nưc.
15. 2 Huyn Cư Kuin, tnh Đk Lk là khu vc cn phi đy mnh cơng tác trng rng và thu hi mc đích s dng đt. Năm 2007, din tích đt lâm nghip hin cĩ là 982,56 ha, chim 3,4% din tích t nhiên, ch yu là rng trng (566,7 ha), đt chưa cĩ rng 379,26 ha và 36,6 ha rng t nhiên. Đ che ph ca rng đt 1,97%, thp nht trong các huyn. Nguyên nhân chính là do điu kin đa lý, đt đai thun li đ phát trin sn xut nơng nghip, các giai đon trưc đây, nn cht phá rng làm ry, chuyn đi sang mc đích s dng khác đc bit là áp lc phát trin cây cà phê và vn đ di dân t do làm cho tài nguyên rng, thm thc vt, tài nguyên đng vt suy gim nghiêm trng. Vn đ cp thit cn phi đ ra huyn Cư Kuin là tăng din tích đ che ph rng và ph xanh các din tích đt trng. Hin nay cĩ rt nhiu đ tài nghiên cu v vn đ này nhưng chúng ch da trên nn tng tng quát, đánh giá s thích nghi đt đai là ch yu. Các đ tài tp trung nghiên cu đ thích nghi ca các lồi cây nơng nghip, phân hng đt thích nghi cho lúa, chè, cà phê, cịn đi vi các lồi cây lâm nghip khơng phân hng c th mà ch là đánh giá thích nghi cho đt lâm nghip. Cùng vi s phát trin ca h thng Thơng tin đa lý (GIS) chúng ta cĩ th xác đnh đưc s thích nghi ca các lồi cây trng nhm đưa ra hưng gii quyt tt nht phc v cho cơng tác quy hoch vùng thích nghi cây trng. Xut phát t thc t trên, chúng tơi thc hin đ tài: “ ng dng AHP (Analytic Hierarchy Process) và GIS (Geographic Information System) xác đnh thích nghi ca cây Thơng hai lá (Pinus merkusii ), Keo lá tràm (Acacia auriculiformis ) ti huyn Cư Kuin, tnh Đk Lk ” đ tìm hiu kh năng thích ng ca các lồi cây nghiên cu ti đa phương như th nào đ quy hoch c th.
16. 3
    Mc tiêu nghiên cu Quá trình đánh giá thích nghi ca các lồi cây c th phi qua nhiu giai đon khác nhau đ phân tích t đĩ mi đưa ra quyt đnh c th. Đ đánh giá tính thích nghi cho các lồi cây cn phi xác đnh chính xác các nhân t nh hưng đn quá trình sinh trưng và phát trin ca các lồi cây đĩ t đĩ mi phân hng các nhân t này. Quá trình nghiên cu ca nhiu nhà nghiên cu đã cho rng các nhân t nh hưng đn quá trình sinh trưng và phát trin ca cây trng: Lưng mưa, tng dày ca đt, đ cao, đ dc, sâu bnh, nhit đ, đ m, Da vào các nhân t này ta cĩ th phân hng các khu vc thích nghi ca chúng cho tng khu vc c th. Do đĩ đ tài này cn cĩ mc tiêu c th như sau :  ng dng AHP xác đnh mc đ ưu tiên ca các ch tiêu nh hưng đn cây trng.  Xác đnh các khu vc phù hp vi tng lồi cây trng.  ng dng GIS xây dng bn đ thích nghi ca tng loi cây trng. T nghiên cu này chúng tơi mong đi cĩ th xây dng đưc bn đ thích nghi ca các lồi cây trng ti khu vc Cư Kuin. Đng thi xác đnh các nhân t nh hưng mnh đn tính thích nghi ca cây trng ti mt đa phương c th. Vi kt qu này chúng tơi hy vng s h tr cho các nhà chuyên mơn trong vic qui hoch các khu vc thích hp vi tng loi cây trng thích hp hơn. Giúp cho ngưi dân tin tưng hơn vi chính sách trng rng ph xanh đt trng, đi núi trc. Bên cnh đĩ đây cũng là tài liu giúp cho các hc viên khĩa sau làm tài liu tham kho cho các nghiên cu xa hơn cho tính thích nghi ca các lồi cây khác. Gii hn ca đ tài Do điu kin hn ch v thi gian và kinh phí nên đ tài ch dng li mc đ xut vùng thích nghi đt đai cho Thơng hai lá và Keo lá tràm, chưa đưa ra đánh giá các yu t, các tiêu chun v kinh t xã hi và mơi trưng.
17. 4 CHƯƠNG 1 TNG QUAN VN Đ NGHIÊN CU 1.1 Tng quan tài liu nghiên cu 1.1.1 Loi đt Ðt là mt dng tài nguyên vt liu ca con ngưi. Ðt cĩ hai nghĩa: Đt đai là nơi , xây dng cơ s h tng ca con ngưi và th nhưng là mt bng đ sn xut nơng lâm nghip. Đt là lp ph b mt trên Trái đt đưc phong hố t đá m, cịn đt đai bao gm các điu kin mơi trưng vt lý khác mà trong đĩ đt ch là mt thành phn. Các yu t mơi trưng vt lý khác thưng là các nhân t: Đa hình, đ dc, đ cao, nhân t khí hu, sinh vt, đ m, Ðt đai là điu kin vt cht chung nht đi vi mi ngành sn xut và hot đng ca con ngưi, va là đi tưng lao đng (cho mơi trưng đ tác đng như: Xây dng nhà xưng, b trí máy mĩc, làm đt, ), va là phương tin lao đng (cho cơng nhân nơi đng, dùng đ gieo trng, nuơi gia súc, ). Như vy, đt khơng phi là đi tưng ca tng cá th mà chúng ta đang s dng coi là ca mình, khơng ch thuc v chúng ta. Ðt là điu kin vt cht cn thit đ tn ti và tái sn xut các th h tip nhau ca lồi ngưi. Vì vy, trong s dng cn làm cho đt tt hơn cho các th h mai sau (Lê Quang Trí, 2005). Đt đưc hình thành qua quá trình phong hĩa. Dưi tác đng ca các điu kin nhit đ, áp sut, đ m, khí hu, sc giĩ, nưc mưa, và s tham gia tt yu ca đng thc vt cũng như vi sinh vt đã bin đá m thành đt. Quá trình hình thành đt đưc th hin như sau:
18. 5 Sơ đ 1.1: Quá trình hình thành đt ( Ngun: Nguyn Th Bình ) Các yu t hình thành đt: Mu cht (vt liu vơ cơ hoc hu cơ hình thành đt), khí hu (mưa, nhit đ), sinh hc (thc vt ti ch, đng vt, vi sinh vt và hot đng ca con ngưi), đa hình (đ dc, hưng dc và cnh quang), thi gian. Tng din tích đt đai t nhiên ca Vit Nam là 33 triu ha, đng hàng th 58 trên th gii, trong đĩ đt bi t khong 11 triu ha, đt phát trin ti ch khong 22 triu ha. Đt bng và đt ít dc chim 39%. Đt thun li cho sn xut nơng nghip chim 17%. Đt cn ci to như đt cát, mn, phèn, xám bc màu, khong 20%. Trong s các nhĩm đt chính cĩ 9,1% đt phù sa, 7,5% đt xám bc màu, 5,2% đt phèn, 3,0% đt mn, 1,4% đt cát bin, 48,5% đt feralit đ vàng, 11,4% đt mùn vàng đ trên núi, 0,5% đt mùn trên núi cao, v.v. 1.1.2 Đ dày tng đt Quá trình phong hĩa đt hình thành mu cht và mu cht tip tc phong hĩa hình thành đt đưc tin hành đng thi vi s hình thành tng đt. Các tng trên b phong hĩa hồn tồn, cht hu cơ phân gii t dư tha thc vt thưng đưc tích lũy trên tng đt mt nên cĩ màu sm hơn các tng bên dưi. Mi phu din thơng thưng cĩ các tng sau:
19. 6  Tng A 0 : Tng mt cha nhiu cht hu cơ, trong đĩ chia ra thành tng A 1, A2, A3. Tng A là tng đt mt, giàu hu cơ và nưc hu dng cho cây trng. Vi đt canh tác, tng A dày 12 25cm.  Tng E: Tng ra trơi mnh nm cnh tng A, do b ra trơi mnh nên thưng cĩ màu trng xám.  Tng B: Tng tích t các sn phm ca tng trên. Tng B đưc chia thành B 1, B2, B 3 là tng tích t đin hình. B 1 và B 3 là quá đ gia A và C.  Tng C: Tng mu cht nm dưi phn đt thc (tng A + E + B). Tng C thưng nm sâu bên dưi nên thưng ít chu s tác đng sinh hc kém nht vì vy mc đ phát trin luơn kém hơn tng B ngay bên trên.  Tng D: Tng đá nn, chưa xy ra quá trình phong hĩa. 1.1.3 Lưng mưa Lưng mưa là b dày ca lp nưc do mưa to ra trên b mt ngang, nu mưa khơng chy đi, khơng ngm xung, khơng bc hơi. Lưng mưa đưc tính bng milimet hoc centimet. Trong thc t đ xác đnh lưng mưa ca mt đa phương nhiu hay ít, so sánh mc đ mưa gia đa phương này vi đa phương khác ngưi ta thưng tính lưng mưa trong mt năm, mt mùa hay mt tháng và gi đĩ là lưng mưa, lưng mưa mùa hay lưng mưa tháng. Lưng mưa thưng phc tp ph thuc vào nhiu yu t gây mưa ti đa phương. ( Vương Văn Quỳnh, Trn Tuyt Hng, 1996 ). Cĩ th xác đnh lưng mưa bình quân khi cĩ 1 trm hay nhiu trm đo mưa: Trong đĩ: xtb : Lưng mưa bình quân; Xi: Lưng mưa giai đon th i; n: S thi đon tính tốn.
20. 7 1.1.4 Đa hình Đa hình cĩ nh hưng ln đn quá trình hình thành đt. Đa hình phân phi li ch đ nhit, m. Da vào đ cao ca đa hình ta cĩ th phân chia đt đi núi, đng bng, thp trũng, Đ cao ca đa hình khác nhau nhn ánh sáng khác nhau, c lên cao 100m nhit đ gim đi 0,5 – 0,6 0C. Nu càng lên cao, khí hu càng lnh thì đt đưc to ra khác vi nơi thp. (Nguyn Th Bình, 2004). Đa hình cũng là nhân t quan trng to nên các vành đai thc vt theo đ cao. Càng lên cao thì các lồi ht trn thưng chim ưu th trong qun th, cịn các lồi thc vt ht kín s ít xut hin, chúng ch xut hin nhng vùng thp hơn. Trong đ tài này đa hình đưc s dng là đ dc và đ cao so vi mc nưc bin. 1.1.5 Đc tính thc vt ca các lồi nghiên cu a. Thơng hai lá (Pinus merkusii ) Mơ t: Thơng hai lá do Jungh và De Vries phát hin Sumatra, Indonesia vào cui th k XIX. Thơng hai lá mc đ cao dưi 900m, t vùng ven bin, đng bng và trung du đn các vùng đi núi. Cây cao khong 30m, đưng kính cĩ th đt 1,51,6m, đơi khi ti 2m. V thân cĩ vt nt sâu và xù xì hơn Thơng 3 lá. Lá dài hơn lá Thơng 3 lá và màu xanh lt hơn, 2 lá mc chung trong 1 b. Trái, ht ln hơn Thơng 3 lá. Thơng hai lá cịn gi là Thơng nha đưc xp vào lồi Thơng cĩ sn lưng nha cao nht th gii. Thơng hai lá ít khi mc thành qun th đơn thun mà thưng mc xen k vi các cây dip loi như du trà ben, gi đen, cà chít, trm, cm lai, Nơi sng và thu hái: Lồi phân b n Đ, Mianma, Trung Quc, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaixia, Inđơnêxia, Philippin. Lng Sơn, Qung Ninh, Bc Thái, Hà Bc, Vĩnh Phú, Ngh An, Qung Bình, Tha
21. 8 Thiên Hu, Kon Tum, Gia Lai, Đk Lk, Lâm Đng, Khánh Hồ, Ninh Thun, Đng Nai đ chng xĩi mịn và phc hi rng. Thu hái các b phn ca cây quanh năm. Cơng dng: Nha dùng trong cơng nghip giy, sơn, xà phịng, dưc liu, nưc hoa, cĩ giá tr xut khu. G ln dùng trong xây dng, đĩng tàu xe, làm nhà, đ mc. Ngồi ra nha Thơng hoc tinh du Thơng dùng cha bnh ngồi da, mn nht, gh l. Ta cĩ th bơi mt lp tht mng, ngày bơi hai ln. Theo Nam Dưc thn hiu, nha Thơng dùng tươi đp vt thương m rt chĩng lành. Cũng cĩ th sc nha khơ ung. Ta thưng dùng nha Thơng phi hp vi Hồng đơn, Sáp ong, du vng, nu thành cao do dùng dán mn nht, apxe. K thut ly ging và trng: Ht ging thưng đưc thu lâm phn t 15 tui tr lên, chu kỳ sai qu 23 năm mt ln. Thi gian thu hái qu tháng 9 10 (min Bc), tháng 35 (min Nam). Qu khi chín chuyn t màu xanh sang màu cánh dán, mt qu to my, nhân ht chc, cng, ht cĩ nhiu du. Qu sau khi thu v cn 23 ngày cho chín đu, đng khơng nên cao quá 50cm và cn thơng giĩ, mi ngày đo ht 1 ln. Khi qu chín ri đu phơi dưi nng nh 35 nng đ tách ht ra. Khi ht đã khơ, vị, sàng sy ht tp cht, thu ht tt đem bo qun. khong 30 – 35 kg qu đưc 1 kg ht (các tnh phía Bc), các tnh phía Nam khong 6570kg qu ch bin đưc 1 kg ht. Cĩ khong 28.000 – 31.000 ht/kg. T l ny mm >90%. Ht cĩ th bo qun nhit đ bình thưng trong các chum vi hoc thùng g, đ m ht khi đưa bo qun t 78%, phương thc này cĩ th duy trì sc sng ti đa khơng quá 1 năm. Cịn trong điu kin lnh 510 oc ht cĩ th duy trì sc sng lâu hơn Thích hp nơi cĩ nhit đ 20 25 0 C, lưng mưa 1.800 2.100mm.
22. 9 Đt cĩ thành phn cơ gii nh hoc trung bình, pH: 3,5 4,5, thốt nưc, chu đt nghèo xu, chu khơ hn nhưng khơng chu úng ngp. Trng tp trung và phân tán . Ht ging nhiu, thu hái rng ging, vưn ging hoc rng ging chuyn hố. Trng theo tiêu chun ngành v k thut trng bng cây con cĩ bu Khai thác nha theo tiêu chun ngành v k thut chi di nha cây Thơng nha. b. Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) Tên khác: Tràm bơng vàng. Tên khoa hc: Acacia auriculiformis A.Cunn H thc vt: Trinh n (Minosaceae). Cây thưng xanh cao t 25 – 30m, đưng kính 60 80cm, tán ln, màu xanh thm, thân hình tr trịn. V thân màu xám đen, nt dc nh sâu 2 3mm, cách nhau 4 – 5mm. tht v dày 7 – 9mm, màu xám trng. cành non hơi dt, nhn màu xanh lc. Lá đơn, nguyên mc cách, hình lưi lim, dài 7 – 17cm, rng 1,5 – 2,7cm, màu xanh lc nhn bĩng, đu và gc là nhn, cĩ 6 – 8 gân hình cung song song. Cung lá dài 1,5mm. Hoa lưng tính mc cm hình bĩng k lá. Bơng dài 4 – 8cm, mang nhiu hoa nh màu vàng. Cánh đài 5, màu xanh, hp nhau gc thành hình chuơng. Cánh tràng 5, màu vàng. Nh nhiu, ri nhau. Bu nh khơng cung, nhiu nỗn, vịi hình si. Qu dt, mng, dài 7 – 8cm, rng 1,2 – 1,4cm, nhn, cĩ 5 – 7 ht. nưc ta phân b ch yu phía nam, t Đà Nng đn Kiên Giang và khu vc Tây Nguyên. Cơng dng: G ln dùng đĩng đ mc, g xây dng, làm ván ghép thanh, làm đ th cơng m ngh G nh dùng làm nguyên liu giy, dăm, ván si ép, tr m.
23. 10 K thut ly ging và trng: Qu chín tháng 56 đi vi các tnh phía Bc. min Nam thu qu 2 v trong năm là tháng 23 và tháng 1112. Thu hái qu khi qu chuyn sang mu nâu hoc mu xám, khi đĩ tách ht thy ht cĩ mu đen. Qu sau khi thu hái thành đng cho chín đu 23 ngày, sau đĩ phơi trong nng nh cho tách ht. Sàng sy đ tách mày ht ra khi ht. Khong 3 4 kg qu ch bin đưc 1 kg ht. Ht đưc phơi trong bĩng râm cho khơ bt, ti hàm lưng nưc 78%. Ht đã ch bin cĩ khong 45.000 50.000 ht/kg. T l ny mm ban đu đt trên 90%. Ht đưc bo qun trong kho trong túi kín ch râm mát. Bo qun nhit đ 5 10 oC cĩ th duy trì sc sng ca ht đưc vài ba năm. Trưc khi gieo ngâm ht trong nưc sơi 1 phút, sau đĩ đ ngui dn qua đêm. Khi ht đã trương nưc vt ra . Thích hp khí hu nĩng m, nhit đ bình quân trên 24 0C, lưng mưa 2.0002.500mm, cĩ kh năng chu hn, kém chu rét. Đ cao dưi 700 800m so vi mc nưc bin. Đ dc dưi 20 25 0. Mc tt trên đt tng dày trung bình, thốt nưc, đ phì cịn khá, hơi chua, gn trung tính. Trng tp trung hoc phân tán. Đã cĩ tiêu chun ngành v k thut trng bng cây con cĩ bu. Kt hp trng ly g ln vi g nh và tái sinh ht luân kỳ 2. 1.2 Tin trình xác đnh trng s AHP (Analytic Hierarchy Process) AHP đưc phát trin bi Saaty (1980), đây là cơng c h tr quyt đnh giúp con ngưi gii quyt các vn đ phc tp mang nhng khía cnh hin
24. 11 nhiên và mơ h. Vì vy nĩ h tr cho các nhà hoch đnh quyt đnh nhng vn đ thơng qua kinh nghim, kin thc và trc giác ca chính h và các chuyên gia. AHP phân tích vn đ quyt đnh trong các yu t, tính đt trưng, mc đ, nĩ đúng vi đt trưng ca tng yu t. Tìm ra mc cao nht ca vn đ là mc đính cui cùng. (M. Berrittella, A. Certa, M. Enea and P. Zito, 1/2007). 1.2.1 Li ích ca AHP AHP cĩ th giúp đ chúng ta đánh giá k hoch mt cách khách quan ln ch quan, cung cp mt cơ ch hu ích cho kim tra la chn và đánh giá cĩ tính bn cht hay khơng, như vy mi gim thiu sai lm khi ra quyt đnh, thc hin k hoch. Thc vy, khi thc hin mt vn đ cĩ nhiu bin quyt đnh, chúng ta khơng th da vào mt bin đ quyt đnh đưc vn đ. AHP tách tồn b vn đ đ gii quyt thành nhiu bng đánh giá khác nhau thơng qua s quan trng ca nĩ vi mc tiêu cn thc hin. Như vy AHP giúp chúng ta cĩ th xác đnh chính xác các nhân t nh hưng đn vn đ nghiên cu như th nào, t đĩ giúp ta nhn đnh rõ vn đ nghiên cu và tm quan trng ca các nhân t nh hưng như th nào đn vn đ chúng ta đt ra. 1.2.2 Các bưc thc hin ca AHP (Analytic Hierarchy Process)  Phân tích Tin hành la chn các ch tiêu cn nghiên cu, phân cp và loi b các ch tiêu kém quan trng. Mi ch tiêu đưc chia ra mt mc phù hp, đưc phân tích da vào mc đ quan trng ca chúng. Khi kt thúc, quá trình s lp đi lp li làm cho vn đ thay đi đ khách quan hơn. Sau đĩ chúng đưc đưa vào trong ma trn đ qun lý vn đ theo chiu dc ln chiu ngang dưi s phân cp tiêu chun ca trng s. Vì vy khi tăng thêm s ch tiêu thì mc đ quan trng ca các ch tiêu này gim đi và làm cho vn đ nghiên cu càng chính xác hơn.
25. 12  Trng s Cho mi ch tiêu là mt trng s, da vào s quan trng ca nĩ trong tồn h thng chúng ta cĩ th xác đnh đưc trng s ca tng ch tiêu thơng qua h chuyên gia. Tng tt c các tiêu chun phi là 100% hay 1. Trng s này chính là mc đ quan trng ca tng ch tiêu nh hưng bao nhiêu đn vn đ nghiên cu.  Đánh giá Căn c la chn và so sánh ch tiêu này vi các ch tiêu khác nhm đánh giá chúng nh hưng như th nào đn vn đ nghiên cu ca chúng ta. S dng AHP, đánh giá các ch tiêu la chn theo ý kin ca các chuyên gia, nhà nghiên cu v vn đ đĩ.  La chn Sau khi đánh giá các ch tiêu nghiên cu, tin hành so sánh các tiêu chun, chn la và loi b các ch tiêu ít nh hưng đn vn đ nghiên cu sao cho phù hp nht vi yêu cu đt ra. 1.3 H thng Thơng tin đa lý Geographic Information System (GIS) 1.3.1 Khái nim H thng Thơng tin đa lý Geographic Information System (GIS) là mt nhánh ca cơng ngh thơng tin, đã hình thành t nhng năm 60 ca th k trưc và phát trin rt mnh trong nhng năm gn đây. GIS đưc s dng nhm x lý đng b các lp thơng tin khơng gian (bn đ) gn vi các thơng tin thuc tính, phc v nghiên cu, quy hoch và qun lý các hot đng theo lãnh th. Ngày nay, nhiu quc gia trên th gii, GIS đã tr thành cơng c tr giúp quyt đnh trong hu ht các hot đng kinh txã hi, an ninh, quc phịng, đi phĩ vi thm ho thiên tai v.v GIS cĩ kh năng tr giúp các cơ
26. 13 quan chính ph, các nhà qun lý, các doanh nghip, các cá nhân v.v đánh giá đưc hin trng ca các quá trình, các thc th t nhiên, kinh txã hi thơng qua các chc năng thu thp, qun lý, truy vn, phân tích và tích hp các thơng tin đưc gn vi mt nn bn đ s nht quán trên cơ s to đ ca các d liu bn đ đu vào. Cĩ nhiu đnh nghĩa v GIS, nhưng nĩi chung đã thng nht quan nim chung: “ GIS là mt h thng kt hp gia con ngưi và h thng máy tính cùng các thit b ngoi vi đ lưu tr, x lý, phân tích, hin th các thơng tin đa lý đ phc v mt mc đích nghiên cu, qun lý nht đnh”. 1.3.2 Cu trúc ca GIS (Geographic Information System) GIS tích hp năm thành phn chính: Phn cng, phn mm, d liu, con ngưi, và các phương pháp (thut tốn, mơ hình, ). a. Phn cng Máy tính, h thng máy v, thit b nhp thơng tin đa lý v.v Ph h nhp d liu : Thành phn nhp d liu bao gm tt c các tác v liên quan đn chuyn đi d liu thu thp đưc khuơn dng bn đ cĩ sn, s liu thc đa, các b phn thu cm ng (bao gm nh hàng khơng, nh vũ tr và các cách thu thp d liu gián tip khác) thành dng s. Cĩ rt nhiu cơng c máy tính khác nhau đ thc hin cơng vic này: Bàn phím, bàn s hố, tp text, máy quét nh, băng t, đĩa cng. Ph h xut d liu : Đu ra biu din kt qu tính tốn đĩ là vic chuyn đi d liu kt qu ra cho ngưi dùng. D liu cĩ th biu din dưi dng bn đ, bng s, hay các hình v.
27. 14 Hình 1.1: Các thành phn ca GIS b. Phn mm Các phn mm h tr các chc năng và cơng c đ lưu tr, phân tích và hin th thơng tin đa lý. Cơng c nhp và thao tác thơng tin đa lý. H thng qun lý cơ s d liu. Cơng c h tr truy vn, phân tích, và hin th trc quan thơng tin đa lý. Phn mm phi cĩ giao din thân thin giao tip vi ngưi dùng. c. D liu Mt trong nhng thành phn rt quan trng ca GIS. D liu đ cp đây là d liu đa lý (d liu khơng gian và d liu phi khơng gian). GIS tích hp d liu khơng gian và các ngun d liu khác (cĩ th nm trong h thng qun lý cơ s d liu, hoc t các cơ quan, t chc nào đĩ). d. Con ngưi Nhân t quan trng nht. Cơng ngh GIS s b hn ch nu khơng cĩ con ngưi, h qun lý h thng và phát trin các d án đ ng dng vào các vn đ trên th gii. Ngưi s dng GIS là các chuyên gia k thut h s thit k và bo trì h thng.
28. 15 e. Phương pháp Các hot đng ca GIS thành cơng là nh vào các k hoch đưc thit k tt và các qui lut thương mi. 1.3.3 Cu trúc d liu trong GIS (Geographic Information System) Cĩ hai dng cu trúc d liu cơ bn trong GIS. Đĩ là d liu khơng gian và d liu thuc tính . Đc đim quan trng trong t chc d liu ca GIS là: D liu khơng gian (bn đ) và d liu thuc tính đưc lưu tr trong cùng mt cơ s d liu (CSDL) và cĩ quan h cht ch vi nhau. Hình 1.2: Cu trúc vector và raster a. Cu trúc raster Cĩ th hiu đơn gin là mt “nh” cha các thơng tin v mt chuyên đ. Mơ phng b mt trái đt và các đi tưng trên đĩ bng mt lưi (đu hoc khơng đu) gm các hàng và ct. Nhng phn t nh này gi là nhng pixel hay cell. Giá tr ca pixel là thuc tính ca đi tưng. Kích thưc pixel càng nh thì đi tưng càng đưc mơ t chính xác. Mt mt phng cha đy các pixel to thành raster. Cu trúc này thưng đưc áp dng đ mơ t các đi tưng, hin tưng phân b liên tc trong khơng gian, dùng đ lưu gi thơng tin dng nh (nh mt đt, hàng khơng, vũ tr ). Mt s dng mơ hình biu din b mt như DEM ( Digital Elevation Model ), DTM ( Digital Terrain Model ), TIN ( Triangulated Irregular Network ) trong CSDL cũng thuc dng raster.
29. 16 Hình 1.3: Mơ hình raster mơ t bn đ Ưu đim ca cu trúc d liu dng raster là d thc hin các chc năng x lý và phân tích. Tc đ tính tốn nhanh, thc hin các phép tốn bn đ d dàng. D dàng liên kt vi d liu vin thám. Cu trúc raster cĩ nhưc đim là kém chính xác v v trí khơng gian ca đi tưng. Khi đ phân gii càng thp (kích thưc pixel ln) thì s sai lch này càng tăng b. Cu trúc vector Cu trúc vector mơ t v trí và phm vi ca các đi tưng khơng gian bng ta đ cùng các kt hp hình hc gm nút, cnh, mt và quan h gia chúng. V mt hình hc, các đi tưng đưc phân bit thành 3 dng: Đi tưng dng đim (point), đi tưng dng đưng (line) và đi tưng dng vùng (region hay polygon). Đim đưc xác đnh bng mt cp ta đ X,Y. Đưng là mt chui các cp ta đ X,Y liên tc. Vùng là khong khơng gian đưc gii hn bi mt tp hp các cp ta đ X,Y trong đĩ đim đu và đim cui trùng nhau. Vi đi tưng vùng, cu trúc vector phn nh đưng bao.
30. 17 Hình 1.4: Mơ hình vector mơ t khu vc Đơng Nam Á Cu trúc vector cĩ ưu đim là v trí ca các đi tưng đưc đnh v chính xác (nht là các đi tưng đim, đưng và đưng bao). Cu trúc này giúp cho ngưi s dng d dàng biên tp bn đ, chnh sa, in n. Tuy nhiên cu trúc này cĩ nhưc đim là phc tp khi thc hin các phép chng xp bn đ. 1.3.4 Các chc năng ca GIS (Geographic Information System) a. Nhp d liu Trưc khi d liu đa lý cĩ th đưc dùng cho GIS, d liu này phi đưc chuyn sang dng s thích hp. Quá trình chuyn d liu t bn đ giy sang các file d liu dng s đưc gi là quá trình s hố. Cơng ngh GIS hin đi cĩ th thc hin t đng hồn tồn quá trình này vi cơng ngh quét nh cho các đi tưng ln; nhng đi tưng nh hơn địi hi mt s quá trình s hố th cơng (dùng bàn s hố). Ngày nay, nhiu dng d liu đa lý thc s cĩ các đnh dng tương thích GIS. Nhng d liu này cĩ th thu đưc t các nhà cung cp d liu và đưc nhp trc tip vào GIS.
31. 18 b. Thao tác d liu Cĩ nhng trưng hp các dng d liu địi hi đưc chuyn dng và thao tác theo mt s cách đ cĩ th tương thích vi mt h thng nht đnh. Trưc khi các thơng tin này đưc kt hp vi nhau, chúng phi đưc chuyn v cùng mt t l (mc chính xác hoc mc chi tit). Ðây cĩ th ch là s chuyn dng tm thi cho mc đích hin th hoc c đnh cho yêu cu phân tích. Cơng ngh GIS cung cp nhiu cơng c cho các thao tác trên d liu khơng gian và cho loi b d liu khơng cn thit. c. Qun lý d liu Ði vi nhng d án GIS nh, cĩ th lưu các thơng tin đa lý dưi dng các file đơn gin. Tuy nhiên, khi kích c d liu tr nên ln hơn và s lưng ngưi dùng cũng nhiu lên, thì cách tt nht là s dng h qun tr cơ s d liu (DBMS) đ giúp cho vic lưu gi, t chc và qun lý thơng tin. Mt DBMS ch đơn gin là mt phn mn qun lý cơ s d liu. Cĩ nhiu cu trúc DBMS khác nhau, nhưng trong GIS cu trúc quan h t ra hu hiu nht. Trong cu trúc quan h, d liu đưc lưu tr dng các bng. Các trưng thuc tính chung trong các bng khác nhau đưc dùng đ liên kt các bng này vi nhau. Do linh hot nên cu trúc đơn gin này đưc s dng và trin khai khá rng rãi trong các ng dng c trong và ngồi GIS. d. Hi đáp và phân tích Mt khi đã cĩ mt h GIS lưu gi các Thơng tin đa lý, cĩ th bt đu hi các câu hi đơn gin như:  Ai là ch mnh đt gĩc ph?  Hai v trí cách nhau bao xa?  Vùng đt dành cho hot đng cơng nghip đâu? Và các câu hi phân tích như:  Tt c các v trí thích hp cho xây dng các tồ nhà mi nm đâu?
32. 19  Kiu đt ưu th cho rng si là gì?  Nu xây dng mt đưng quc l mi đây, giao thơng s chu nh hưng như th nào? e. Hin th Vi nhiu thao tác trên d liu đa lý, kt qu cui cùng đưc hin th tt nht dưi dng bn đ hoc biu đ. Bn đ khá hiu qu trong lưu gi và trao đi thơng tin đa lý. GIS cung cp nhiu cơng c mi và thú v đ m rng tính ngh thut và khoa hc ca ngành bn đ. Bn đ hin th cĩ th đưc kt hp vi các bng báo cáo, hình nh ba chiu, nh chp và nhng d liu khác (đa phương tin). 1.3.5 Các ngành ng dng GIS (Geographic Information System) Vì GIS đưc thit k như mt h thng chung đ qun lý d liu khơng gian, nĩ cĩ rt nhiu ng dng trong vic phát trin đơ th và mơi trưng t nhiên như là: Quy hoch đơ th, qun lý nhân lc, nơng nghip, điu hành h thng cơng ích, l trình, nhân khu, bn đ, giám sát vùng bin, cu ho và bnh tt. Trong phn ln lĩnh vc này GIS đĩng vai trị như là mt cơng c h tr quyt đnh cho vic lp k hoch hot đng. a. Lâm Nghip  Bn đ thích nghi cây trng đưc tính tốn da trên vic chng xp cĩ trng s các thơng tin: Bn đ th nhưng, bn đ đ dc;  Bn đ hin trng rng hai thi kỳ đưc chng xp đ cĩ bn đ v bin đng rng gia hai thi kỳ;  D báo các khu vc cĩ nguy cơ cháy rng. b. Mơi trưng Theo nhng chuyên gia GIS kinh nghim nht thì cĩ rt nhiu ng dng đã phát trin trong nhng t chc quan tâm đn mơi trưng. Vi mc đơn gin nht thì ngưi dùng s dng GIS đ đánh giá mơi trưng, ví d như v trí và
33. 20 thuc tính ca cây rng. ng dng GIS vi mc phc tp hơn là dùng kh năng phân tích ca GIS đ mơ hình hĩa các tin trình xĩi mịn đt, s lan truyn ơ nhim trong mơi trưng khí hay nưc, hoc s phn ng ca mt lưu vc sơng dưi s nh hưng ca mt trn mưa ln. c. Khí tưng thu văn Trong lĩnh vc này GIS đưc dùng như là mt h thng đáp ng nhanh, phc v chng thiên tai như lũ quét vùng h lưu, xác đnh tâm bão, d đốn các lung chy, xác đnh mc đ ngp lt, t đĩ đưa ra các bin pháp phịng chng kp thi, vì nhng ng dng này mang tính phân tích phc tp nên mơ hình d liu khơng gian dng nh (raster) chim ưu th. d. Nơng nghip Nhng ng dng đc trưng: Giám sát thu hoch, qun lý s dng đt, d báo v hàng hố, nghiên cu v đt trng, k hoch tưi tiêu, kim tra ngun nưc. e. Dch v tài chính GIS đưc s dng trong lĩnh vc dch v tài chính tương t như là mt ng dng đơn l. Nĩ đã tng đưc áp dng cho vic xác đnh v trí nhng chi nhánh mi ca ngân hàng. Hin nay vic s dng GIS đang tăng lên trong lĩnh vc này, nĩ là mt cơng c đánh giá ri ro và mc đích bo him, xác đnh vi đ chính xác cao hơn nhng khu vc cĩ đ ri ro ln nht hay thp nht. f. Y t Ngoi tr nhng ng dng đánh giá, qun lý mà GIS hay đưc dùng, GIS cịn cĩ th áp dng trong lĩnh vc y t. Ví d: Nĩ ch ra đưc l trình nhanh nht gia v trí hin ti ca xe cp cu và bnh nhân cn cp cu, da trên cơ s d liu giao thơng. GIS cũng cĩ th đưc s dng như là mt cơng c nghiên cu dch bnh đ phân tích nguyên nhân bc phát và lây lan bnh tt trong cng đng.
34. 21 g. Chính quyn đa phương Chính quyn đa phương là mt trong nhng lĩnh vc ng dng rng ln nht ca GIS, bi vì đây là mt t chc s dng d liu khơng gian nhiu nht. Tt c các cơ quan ca chính quyn đa phương cĩ th cĩ li t GIS. HTTTĐL cĩ th đưc s dng trong vic tìm kim và qun lý tha đt, thay th cho vic h sơ giy t hin hành. Nhà cm quyn đa phương cũng cĩ th s dng GIS trong vic bo dưng nhà ca và đưng giao thơng. GIS cịn đưc s dng trong các trung tâm điu khin và qun lý các tình hung khn cp. h. Bán l Phn ln siêu th vùng ngoi ơ đưc xác đnh v trí vi s tr giúp ca HTTTĐL. GIS thưng lưu tr nhng d liu v kinh t xã hi ca khách hàng trong mt vùng nào đĩ. Mt vùng thích hp cho vic xây dng mơt siêu th cĩ th đưc tính tốn bi thi gian đi đn siêu th, và mơ hình hố nh hưng ca nhng siêu th cnh tranh. GIS cũng đưc dùng cho vic qun lý tài sn và tìm đưng phân phi hàng ngn nht. i. Giao thơng GIS cĩ kh năng ng dng đáng k trong lĩnh vc vn ti. Vic lp k hoch và duy trì c s h tng giao thơng rõ ràng là mt ng dng thit thc, nhưng gi đây cĩ s quan tâm đn mt lĩnh vc mi là ng dng đnh v trong vn ti hàng hi, và hi đ đin t. Loi hình đc trưng này địi hi s h tr ca GIS. j. Các dch v đin, nưc, gas, đin thoi, Nhng Cơng ty trong lĩnh vc này là nhng ngưi dùng GIS linh hot nht, GIS đưc dùng đ xây dng nhng cơ s d liu là cái thưng là nhân t ca chin lưc cơng ngh thơng tin ca các Cơng ty trong lĩnh vc này. D liu vecter thưng đưc dùng trong các lĩnh vc này. Nhng ng dng ln
35. 22 nht trong lĩnh vc này là Automated Mapping và Facility Management (AM FM). AM FM đưc dùng đ qun lý các đc đim và v trí ca các cáp, value, Nhng ng dng này địi hi nhng bn đ s vi đ chính xác cao. k. Các lĩnh vc ng dng kém thành cơng  Các ngun tài nguyên trên b mt địi hi tip cn theo 3 chiu, trong khi đĩ cơng ngh ch yu là 2D;  Đi cương địi hi 3D, các bài tốn ph thuc vào thi gian, nghèo nàn các ngun d liu thích hp;  Qun lý tài nguyên nưc tt. Tuy nhiên cách tip cn theo 2D khơng phi là ý tưng cho b mt dn nưc hoc mng nưc ngm 3D. 1.3.6 Các nghiên cu v đánh giá thích nghi đt đai a. Tình hình nghiên cu đánh giá đt đai trên th gii Năm 1976, phương pháp đánh giá đt ca FAO (A framework for land evaluation, FAO) ra đi, nhm thng nht các tiêu chun đánh giá đt đai trên tồn th gii. Bên cnh đánh giá tim năng đt đai cịn đ cp đn vn đ kinh t xã hi ca tng loi hình s dng đt. Ngay t khi mi đưc cơng b, hưng dn ca FAO đã đưc hu ht các nhà khoa hc đu cơng nhn tm quan trng ca nĩ đi vi s phát trin ca chuyên ngành đánh giá đt đai (Van Diepen et al, 1991). Tuỳ theo điu kin sinh thái, đt đai, sn xut các nưc đ vn dng phương pháp đánh giá đt cho phù hp và hin nay, cơng tác đánh giá đt đai đưc thc hin nhiu quc gia và tr thành mt khâu quan trng trong cơng tác lp quy hoch s dng đt vùng lãnh th (hình 2.11).
36. 23 Hình 1.5: Vai trị ca đánh giá đt đai trong cơng tác quy hoch s dng đt Tuy trên th gii đã nghiên cu chuyên sâu v vn đ thích nghi cho các đt lâm nghip nhưng ch mang tính khái quát chung cho đt lâm nghip tương ng vi tng vùng mà khơng nêu, ch rõ c th các lồi cây nào thích hp trên nhng din tích đt lâm nghip đĩ. Hơn na vic tích hp AHP và GIS trong ngành lâm nghip hin ti vn chưa cĩ nghiên cu c th nào. Ngày nay trên th gii thưng s dng vin thám đ xây dng bn đ hin trng rng và xác đnh các khu vc phù hp cho đt lâm nghip t đĩ xây dng bn đ quy hoch chung cho đt nơng lâm nghip. Trong đĩ cĩ mt s đ tài nghiên cu v vn đ này như: 1. Xiong Ying. Combining AHP with GIS in synthetic evaluation of eco environment quality—A case study of Hunan Province, China. 2. Xu Yannan, Jia Deping, Wang Xi. The Study of Green Space System Planning Based on AHP and GIS in Changzhou City, China. 3. Guillermo A. Mendoza. A gisbased multicriteria approaches to land use suitability assessment and allocation 4. Fu Yang, GuangMing Zeng, Chunyan Du, Lin Tang. Integrated Geographic Information Systems–Based Suitability Evaluation of Urban Land Expansion: A Combination of Analytic Hierarchy Process and Grey Relational Analysis .
37. 24 5. Vahidniaa, Alesheikhb, Alimohammadic, Bassirid . fuzzy analytical hierarchy process in gis application. 6. Pentti Hyttinen and Artur Nilson. Integrating Environmental Values into Forest Planning – Baltic and Nordic Perspectives. 7. b. Tình hình nghiên cu đánh giá thích nghi đt đai Vit Nam Vit Nam cơng tác đánh giá, phân hng đt đã đưc nhiu cơ quan khoa hc nghiên cu và thc hin như: Vin Th nhưng – Nơng hố, Vin QH và TKNN, các trưng Đi hc Nơng nghip. Đc bit Vin QH và TKNN trong nhiu năm qua đã thc hin nhiu cơng trình, đ tài nghiên cu v đánh giá, phân hng đt đai. Đưc trin khai rng rãi trên tồn quc, t phân hng đt tng quan trên tồn quc (Tơn Tht Chiu, Hồng Ngc Tồn, 19801985) đn các tnh, thành và các đa phương, vi nhiu đi tưng cây trng, nhiu vùng chuyên canh và các d án đu tư. Đánh giá đt đai đã tr thành quy đnh bt buc trong cơng tác quy hoch s dng đt. + T đu nhng năm 1970, Bùi Quang Ton cùng nhiu nhà khoa hc ca Vin Nơng hố Th nhưng (Vũ Cao Thái, Nguyn Văn Thân, Đinh Văn Tnh ) đã tin hành cơng tác đánh giá phân hng đt đai 23 huyn, 286 hp tác xã và 9 vùng chuyên canh. Kt qu bưc đu đã phc v cho cơng tác t chc li sn xut và làm cơ s đ đ ra quy trình k thut phân hng đt đai cho các hp tác xã và các vùng chuyên canh. Quy trình này bao gm 4 bưc: (1). Thu thp tài liu, (2). Vch khoanh đt, (3). Đánh giá và phân hng cht lưng đt, (4). Xây dng bn đ phân hng đt. Các yu t đưc s dng trong đánh giá, phân hng đt đai vùng đng bng bao gm: Loi đt, đ dày tng đt, đ cht, xp, hn, úng, mưa, mn,
38. 25 chua Các yu t đĩ đưc chia thành 4 mc đ thích hp: Rt tt, tt, trung bình và kém. + Phân loi kh năng thích hp đt đai (Land suitability classification) ca FAO đưc áp dng trong nghiên cu “Đánh giá và quy hoch s dng đt hoang Vit Nam” (Bùi Quang Ton và ctg, 1985). Trong nghiên cu này vic đánh giá da vào điu kin t nhiên (th nhưng, điu kin thu văn, kh năng tưi tiêu và khí hu nơng nghip) và phân cp dng li cp phân v lp thích nghi (Suitable class). + Đánh giá phân hng đt khái quát tồn quc (Tơn Tht Chiu và ctg, 1986) đưc thc hin t l bn đ 1/500.000 da trên phân loi kh năng đt đai (land capability classification) ca B Nơng nghip M, ch tiêu s dng là th nhưng và đa hình. Mc tiêu nhm s dng đt đai tng hp. Cĩ 7 nhĩm đt đưc chia theo mc đ hn ch, trong đĩ 4 nhĩm đu cĩ th s dng cho nơng nghip, nhĩm k tip cĩ kh năng cho lâm nghip và nhĩm cui cùng cĩ th s dng cho các mc đích khác. + T năm 1992, phương pháp đánh giá đt đai ca FAO và các hưng dn tip theo đưc Vin QH và TKNN áp dng rng rãi trong các d án quy hoch phát trin các huyn và tnh. Bưc đu cho thy tính kh thi rt cao và đã đưc B Nơng nghip và Phát trin Nơng thơn xác nhn như mt tin b khoa hc k thut, cĩ th áp dng rng rãi trong tồn quc. 1. PhD Pham Van CU, MSc Rajesh B. THAPA, MSc. Integration of RS, GIS and AHP for Hanoi PeriUrban Agriculture Planning. 2. Ths Lê Cnh Đnh . Tích hp GIS và ALES trong đánh giá đt ti huyn Lâm Hà, Đk Lk. 3. Lê Tin Dũng . ng dng GIS trong đánh giá đt huyn Xuân Lc, Đng Nai. 4. Khoa Qun lý đt đai và Bt đng sn . Đánh giá đt huyn Cư Kuin.
39. 26 5. Phân vin Quy hoch và Thit k Nơng nghip min Trung . ng dng ALES trong đánh giá đt tnh Bình Thun. 6. Đ Đình Đài . Đánh giá đt đai tnh Đk Lk. 7. PhD Nguyen Kim Loi and Vu Minh Tuan . Integration of gis and ahp techniques for land use suitability analysis in Cư Kuin district – lam dong province – vietnam. 8. Nhìn chung các đ tài này đã khái quát hĩa vn đ nghiên cu, đã đánh giá đưc tính thích nghi cây trng cho mt s cây nơng nghip, cơng nghip như lúa 2 – 3 v, cà phê, chè, cao su, tuy nhiên đi vi các cây lâm nghip vn chưa nghiên cu. Tuy nhiên cĩ đ tài ca TS Nguyn Kim Li và Vũ Minh Tun đã đánh giá tính thích nghi ca mt s cây lâm nghip ti huyn Di Linh, tnh Lâm Đng. Nghiên cu đã s dng AHP và GIS đ đánh giá cho các lồi cây Thơng 2 lá, Thơng 3 lá và Keo lá tràm. Da vào nghiên cu này chúng tơi đã tip thu và tin hành thêm mt s vn đ vào nghiên cu ca chúng tơi đ hiu qu hơn trong đánh giá thích nghi cho cây lâm nghip. c. Quá trình đánh giá kh năng thích nghi đt đai (FAO, 1976) Vic đánh giá đt đai tuỳ thuc vào mc tiêu và mc đ chi tit ca tng đ tài nghiên cu. Các bưc thc hin đánh giá đt đai, gm 7 bưc sau: (i) Tho lun ban đu v mc tiêu, ni dung, phương pháp, lp k hoch; phân loi và xác đnh các ngun tài liu cĩ liên quan. (ii) Thu thp và k tha các tài liu chuyên ngành: Khí hu, đa cht, đa hình đa mo, th nhưng và các s liu thng kê v hin trng s dng đt. (iii) La chn loi hình s dng đt cĩ trin vng: Điu tra thc đa v hin trng s dng đt và hiu qu sn xut ca các loi hình s dng đt nhm mc đích la chn loi hình s dng phù hp vi mc tiêu phát trin, điu kin sinh thái và bi cnh kinh t xã hi ca vùng nghiên cu.
40. 27 (iv) Xác đnh các tính cht đt đai: Trên cơ s nghiên cu các yu t mơi trưng t nhiên liên quan đn sn xut nơng nghip đ phân lp và xác đnh các thuc tính đt đai cĩ nh hưng mnh m đn s dng đt. Tin hành khoanh đnh các đơn v đt đai trên bn đ. (v) Xác đnh yêu cu v đt đai: Căn c trên yêu cu sinh thái ca cây trng và đc đim ca mơi trưng t nhiên đ xác đnh các yêu cu v đt đai ca các loi hình s dng đt đưc đánh giá. (vi) Kt hp, so sánh tính cht đt đai vi yêu cu đt đai ca các loi hình s dng đt đ xác đnh các mc thích nghi đt đai cho các loi hình SDĐ đưc chn. (vii) Đ xut b trí s dng đt: Da trên kt qu đánh giá thích nghi đt đai đ đ xut b trí s dng đt. 1.4 Đc đim khu vc nghiên cu 1.4.1 V trí đa lý Huyn Cư Kuin nm v phía Nam trung tâm tnh Đk Lk, trung tâm cách thành ph Buơn Ma Thut 25 km theo Quc l 27; cĩ tng din tích t nhiên 28.830 ha, vi 8 đơn v hành chính, trung tâm huyn đưc quy hoch cnh Quc l 27 trên đa bàn xã Dray Bhăng. Ranh gii: Huyn Cư Kuin nm v phía Nam trung tâm tnh Đk Lk, cĩ ranh gii như sau: Phía Đơng giáp huyn Krơng Pc, huyn Krơng Bơng tnh Đk Lk. Phía Tây giáp TP. Buơn Ma Thut, huyn Krơng Ana tnh Đk Lk. Phía Nam giáp huyn Krơng Ana, huyn Krơng Bơng tnh Đk Lk. Phía Bc giáp TP. Buơn Ma Thut, huyn Krơng Pc tnh Đk Lk. Vi v trí gn thành ph Buơn Ma Thut, nm trên ca ngõ phía Nam ca thành ph Buơn Ma Thut đi tnh Đk Lk, cách sân bay Buơn Ma Thut khong 10 km, huyn Cư Kuin cĩ điu kin thun li trong giao lưu kinh t,
41. 28 văn hố, khoa hc cơng ngh, đng thi cung ng ngun lao đng di dào và hàng hố nơng sn cĩ giá tr kinh t cao cho th trưng. Ngồi ra huyn cĩ vai trị đc bit quan trng trong vic giao lưu kinh t, văn hố xã hi vi các huyn phía Nam ca tnh và thành ph Đà Lt và đưng khơng vi bên ngồi. Mng lưi giao thơng phát trin khá hồn chnh, Quc l 27 qua huyn cĩ vai trị quan trng trong vic giao lưu kinh t văn hĩa trong và ngồi huyn, vi các tnh Tây Nguyên, Đơng Nam B. Ngồi ra, mng lưi giao thơng nơng thơn ca huyn cũng phát trin khá tt, thun li cho vic đi li, vn chuyn hàng hĩa. Vi v trí gn thành ph Buơn Ma Thut, huyn Cư Kuin cĩ điu kin thun li trong giao lưu kinh t, văn hố, khoa hc cơng ngh, đng thi cung ng ngun lao đng di dào và hàng hố nơng sn cĩ giá tr kinh t cao cho th trưng. Hình 1.6: Bn đ hành chánh huyn Cư Kuin
42. 29 Cư Kuin là huyn mi đưc thành lp, cĩ nhiu li th đ khai thác và phát trin, nhưng chưa cĩ quy hoch tng th phát trin kinh t xã hi, xác đnh phương hưng và các gii pháp đ phát trin kinh t xã hi nhm đnh hưng phát trin cho các ngành trong mt tng th phát trin chung ca tồn huyn. Trong bi cnh quc t cĩ nhiu bin đng, quá trình đi mi, s hi nhp vi kinh t tồn cu và s phát trin ca c nưc, ca vùng Tây Nguyên và ca tnh đt ra yêu cu phát trin mi vi nhng cơ hi và thách thc đi vi s phát trin đi lên ca huyn. Vic đu tư phát trin ca Nhà nưc và các thành phn kinh t vào đa bàn huyn cn cĩ đnh hưng đúng đn khi s tăng nhanh v quy mơ dân s, tc đ đơ th hĩa ngày càng cao, s thay đi v mt kinh t xã hi trong phm vi tồn tnh, vùng lãnh th và các yu t tác đng trong và ngồi nưc s nh hưng mnh m đn s phát trin kinh t xã hi và quc phịng, an ninh ca huyn. 1.4.2 Đa hình và đt đai Huyn nm trong đa hình chuyn tip gia cao nguyên Buơn Ma Thut và vùng trũng Lăk, nên cĩ đa hình thp dn t Đơng Bc xung Tây Nam; b chi phi bi h thng sơng Krơng Ana phía Nam; đa hình lưn sĩng chia ct nh; đ cao trung bình 400 500m so vi mt nưc bin; đ dc trung bình t 0 80. Đây là vùng đa hình cho ưu th phát trin cây cơng nghip dài ngày như cà phê, cao su, tiêu cĩ năng sut cao. a) Phân loi đt đai, th nhưng Huyn Cư Kuin cĩ din tích 28.830 ha: Theo kt qu điu tra đt ca Vin QH & TKNN năm 1980, chuyn đi sang h thng Quc t FAO UNESCO năm 1995 và kt qu phân loi theo phương pháp phân loi World Reference Base (WRB) ca Vin QH & TKNN phi hp vi trưng đi hc Leuven Vương quc B, huyn Cư Kuin cĩ 6 nhĩm đt đai vi din tích t ln đn nh như sau:
43. 30 Nhĩm đt đ Ferralsols: (Fđ) Din tích 18.600,6 ha, chim 64,52 % din tích t nhiên, phân b tp trung các xã Ea Ktur, Ea Tiêu, Ea Bhơk. (tên gi cũ là đt đ Bazan). Đt cĩ đ phì nhiêu cao, giàu cht hu cơ, thành phn cơ gii nng, đt cĩ phn ng chua pHkcl<5,5, thun li phát trin cây cà phê, cao su, tiêu, su riêng, . Nhĩm đt xám – Acrisols (X): Din tích 5.979,8 ha, chim 20,74% din tích t nhiên, phân b các xã Cư Êwi. Đt cĩ thành phn cơ gii nh và cĩ trên 8% sét đt cĩ đ cht khi khơ và b ri khi m, đt cĩ phn ng chua, pHkcl 45,5, thun li trng cây lúa nưc nơi đt bng, nơi đt dc thốt nưc tt, đ phì cao, ít chua cĩ th trng cây lâu năm. Nhĩm Gley – Gleysols Gl: Din tích 1.056,7 ha, chim 3,67% din tích t nhiên, phân b các thung lũng, hp thu, vùng ngp nưc theo mùa hoc các khu vc đng bng thp xa sơng Krơng Ana thuc các xã Hồ Hip, Ea Hu (trưc đây gi là đt dc t và đt phù sa Gley). Đt b ngp úng nhiu tháng trong năm, mc nưc ngm nơng, đt chua (pHkcl<5,5), cĩ đ phì khá, thích hp cho trng lúa nưc và các cây ngn ngày. Nhĩm đt xĩi mịn trơ si đá Leptosols (E): Din tích 859,9 ha, chim 2,98% din tích t nhiên, phân b núi dc dc theo dãy núi phía Đơng Nam ca huyn, hình thành đá m cĩ đ phong hố chm, thm thc vt che ph kém, quá trình bào mịn ra trơi b mt nhanh hơn quá trình hình thành đt, tng đt mng nên đưa vào trng rng, khoanh nuơi, bo v. Nhĩm đt Phù sa – Fluvisols: Din tích 1.599ha, chim 5,55% din tích t nhiên, phân b tp trung các sơng, sui, phm vi hình thành hp, là nhĩm đt phù sa, sn phm dc t,
44. 31 gm cĩ phù sa đng nưc và phù sa ít chua. Đt cĩ cơ gii tht nh đn trung bình, cĩ tng dy ln nên thích hp vi các loi cây nơng nghip ngn ngày như lúa, ngơ, đu đ, Nhĩm đt n (Vertisols 174,8ha, chim 0,61% DTTN). Phân b ri rác trên đa bàn huyn. b) V s dng đt Theo kt qu thng kê, kim kê đt đai ngày 01/01/2008, huyn Cư Kuin cĩ din tích t nhiên 28.830 ha. Trong đĩ, đt nơng nghip 22.633,4 ha, đt phi nơng nghip 3.996,59 ha và đt chưa s dng 2.200,01 ha. Din tích trng cây lâu năm 15.477,8 ha, chim 71,64% din tích đt sn xut nơng nghip, đt trng cây hàng năm: 6.127,69 ha; trong đĩ lúa 2.965,05 ha, cây hàng năm khác 3.160,75 ha. Din tích đt chưa s dng cịn 2.200,01 ha, chim 7,63% DTTN, trong đĩ đt bng chưa s dng 266,08 ha và đt đi núi chưa s dng 1933,93 ha. Din tích đt lâm nghip cịn rt thp, ch cịn 3,4% DTTN (982,56 ha/năm 2007), din tích đt phi nơng nghip chim t trng cao (3.996,59 ha = 13,86% DTTN) . Cĩ 7 doanh nghip Nhà nưc sn xut kinh doanh cà phê, cao su trên đa bàn huyn s dng din tích đt (7.924,4 ha), nhưng nhiu din tích đt s dng chưa hp lý, vưn cây kinh doanh đã nhiu năm, hin nay đã già ci năng sut cht lưng vưn cây đang xung cp. Hin trng s dng đt năm 2007 th hin qua biu sau :
45. 32 Bng 1.1 : Hin trng s dng đt năm 2007 Din tích T l STT Ch tiêu Mã (Ha) (%) Tng din tích t nhiên 28.830,00 100,00 1 Đt nơng nghip NNP 22.633,40 78,51 1.1 Đt sn xut nơng nghip SXN 21.605,49 95,46 1.1.1 Đt trng cây hàng năm CHN 6.127,69 28,36 1.1.1.1 Đt trng lúa LUA 2.965,05 48,39 1.1.1.2 Đt c dùng vào chăn nuơi COC 1,89 0,03 1.1.1.3 Đt trng cây hàng năm khác HNK 3.160,75 51,58 1.1.2 Đt trng cây lâu năm CLN 15.477,80 71,64 1.2 Đt lâm nghip LNP 982,56 4,34 1.2.1 Đt rng sn xut RSX 982,56 4,55 1.2.2 Đt rng phịng h RPH 1.2.3 Đt rng đc dng RDD 1.3 Đt nuơi trng thu sn NTS 45,35 0,20 2 Đt phi nơng nghip PNN 3.996,59 13,86 2.1 Đt OTC 864,51 21,63 2.1.1 Đt ti nơng thơn ONT 864,51 100,00 2.1.2 Đt ti đơ th ODT 2.2 Đt chuyên dùng CDG 2.012,39 50,35 2.2.1 Đt tr s cơ quan, cơng trình s nghip CTS 9,11 0,45 2.2.2 Đt quc phịng CQP 10,30 0,51 2.2.3 Đt an ninh CAN 0,64 0,03 2.2.4 Đt sn xut, kinh doanh phi nơng nghi p CSK 63,02 3,13 2.2.5 Đt cĩ mc đích cơng cng CCC 1.929,32 95,87 2.3 Đt tơn giáo, tín ngưng TTN 10,59 0,26 2.4 Đt nghĩa trang, nghĩa đa NTD 138,58 3,47 2.5 Đt sơng sui và mt nưc chuyên dùng SMN 970,52 24,28 2.6 Đt phi nơng nghip khác PNK 3 Đt chưa s dng CSD 2.200,01 7,63 3.1 Đt bng chưa s dng BCS 266,08 12,09 3.2 Đt đi núi chưa s dng DCS 1.933,93 87,91 Ngun: Phịng Tài nguyên & Mơi trưng huyn Cư Kuin, 2007
46. 33 1.4.3 Khí hu Khí hu chu nh hưng chung ca ch đ khí hu giĩ mùa Tây Nam, mang tính cht khí hu Cao nguyên nhit đi m, ít bin đng trong năm, phân b nhit theo khơng gian khá đng đu. Mi năm cĩ hai mùa rõ rt : Mùa mưa bt đu t tháng 5 đn ht tháng 10, tp trung trên 94% lưng mưa hàng năm; mùa khơ t tháng 11 đn tháng 5 năm sau, lưng mưa khơng đáng k, trong đĩ tháng 2 hu như khơng mưa, lưng mưa trung bình mc khá so vi các vùng khác ca tnh. 1.4.4 Thu văn Ngun nưc mt. + Sơng Krơng Ana: Chy dc theo ranh gii phía Nam vi dịng chy bình quân 125 m 3/s. Sơng Krơng Ana đ vào sơng Sêrêpk, khu vc chy qua huyn phía Nam, to nên vùng bi đp cĩ th khai thác cát xây dng. Trên đa bàn huyn cĩ nhiu sui như Ea Bơng, Ea Ktur, Ea BHơk, Ea Hu, Ea Sim .hu ht các sui đu đ nưc v sơng Krơng Ana và Krơng Nơ. Ngồi ra, cịn cĩ h thng h nhân to khá phong phú, din tích mt h 382,6 ha. Vi h thng ao h cĩ th khai thác nưc phc v tưi nưc và cung cp cho đi sng nhân dân trong vùng. Ngun nưc ngm: Hin nay cĩ trên 80% dân cư s dng ngun nưc ngm cho sinh hot và trên 30% din tích cà phê, hoa màu đu s dng ngun nưc ngm t các ging đào, ging khoan. Nhng năm gn đây, din tích rng b tàn phá, vic khai thác nưc ngm quá mc nên mc nưc ngm ngày càng gim thp và xung rt nhanh v mùa khơ, nh hưng rt ln ti sn xut và đi sng ca nhân dân. Đc bit trên đa bàn cĩ mch nưc ngm xã Ea Bhơk vi tr lưng ln cĩ th khai thác, cung cp nưc cho khu vc dân cư các th trn quy hoch.
47. 34 1.4.5 Tài nguyên rng, thm thc vt Huyn Cư Kuin cĩ điu kin đt đai phù hp vi phát trin cây cơng nghip dài ngày, trong nhng năm trưc đây, cùng vi vic thành lp Liên hip cà phê Vit Đc, đt lâm nghip đã đưc khai phá đ trng cây cơng nghip; vì vy, theo kt qu kim kê 3 loi rng năm 2005, din tích đt lâm nghip cịn 982,56 ha, chim 3,4% din tích t nhiên; ch yu tp trung 3 xã: Hồ Hip 318,2 ha; Ea Tiêu 169,7 ha; Dray Bhăng 272,8 ha; cịn li các xã khác: Cư ÊWi 37,3 ha; Ea Bhk 62,1ha; Ea Hu 5 ha. Din tích đt lâm nghip trên đa bàn ch yu là rng trng và đt chưa cĩ rng (rng trng 566,7 ha, đt chưa cĩ rng 298,4 ha). V tài nguyên rng và đt rng đang tng bưc đưc qun lý cht ch gn vi thc hin xã hi hĩa ngh rng, trng rng kinh t tp trung và cây phân tán theo h, t chc sn xut nơng lâm kt hp theo mơ hình trang tri. Hin nay din tích rng ca tồn huyn là 566,7 ha, trong đĩ ch cĩ 36,6 ha rng t nhiên, đ che ph ca rng mi đt 1,97%, thp nht tnh. Bng 1.2: Kt qu kim tra rng trên đa bàn Xã Xã Xã Xã Ea Xã Ea Xã Ea Ch tiêu Cư Ê Dray Hồ Tng Bhk Hu Tiêu Wi Bhăng Hip I. Đt lâm nghip 37,3 272,8 62,1 5,0 169,7 318,2 982,56 1. Rng t nhiên 0,0 9,4 0,0 0,0 0,0 27,2 36,6 1.1. Rng g lá rng 0,0 9,4 0,0 0,0 0,0 27,2 36,6 Rng nghèo 9,4 27,2 36,6 2. Rng trng 1,4 66,1 40,4 169,7 252,5 566,7 2.1. RT 1,4 66,1 40,4 0,0 169,7 252,5 530,1 3. Đt chưa cĩ rng 35,9 197,3 21,7 5,0 0,0 38,5 379,26 3.1. IA 60,5 17,2 0,6 38,5 116,8 3.2. IB 35,9 96,5 4,4 136,8 3.3. IC 40,3 4,5 44,8 Ngun: S tài nguyên & mơi trưng tnh Đk Lk, 2005
48. 35 CHƯƠNG 2 NI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU 2.1 Ni Dung Nghiên Cu 2.1.1 Xác đnh các ch tiêu nghiên cu Hin nay trên đa bàn huyn Cư Kuin cĩ rt nhiu loi cây lâm nghip khác nhau như: Thơng hai lá, Sao đen, Trm hương, Keo lá tràm. Nhưng do gii hn ca đ tài nên ch chn mt s lồi cây tiêu biu đ nghiên cu. Các lồi đưc chn: Thơng 2 lá, Keo lá tràm. Thơng qua các ch tiêu nh hưng ti cây trng như: Đ m, lưng mưa, nhit đ, tng dày ca đt, loi đt, sâu bnh, h thng tưi nưc, đ cao, đ dc, Chúng tơi cĩ th xác đnh đưc tính thích nghi ca cây trng. Nhưng do gii hn ca đ tài nên chúng tơi ch da vào mt s ch tiêu đ nghiên cu: Loi đt, lưng mưa, đ dày tng đt, đ cao, đ dc. Khi xác đnh xong các nhân t nghiên cu nh hưng đn cây trng tin hành xây dng trng s ca chúng nhm mc đích xem tm nh hưng ca các nhân t như th nào đn vn đ nghiên cu. 2.1.2 Xây dng bn đ Da vào các ch tiêu la chn và các lồi cây nghiên cu, tin hành xác đnh khu vc thích nghi cho tng lồi Thơng hai lá, Keo lá tràm. Bn đ thích nghi là hp bi các nhân t nghiên cu: Loi đt, tng dày đt, đ cao, đ dc, lưng mưa. Tin hành đánh giá đ thích nghi ca các lồi cây đưc chn ti khu vc nghiên cu đ xem chúng cĩ phù hp vi điu kin ti.
49. 36 2.2 Phương pháp nghiên cu Thơng qua ni dung nghiên cu tin hành xác đnh các nhân t cn nghiên cu và các vn đ chính cn đc ra trưc mt là gì? T đĩ đi xây dng sơ đ phương pháp đ thc hin các vn đ đưc nêu trong ni dung nghiên cu. Sơ đ này giúp chúng tơi khái quát hĩa vn đ nghiên cu trưc khi tin hành thc hin các ni dung chính trong đ tài. Sơ đ nghiên cu c th như sau Sơ đ 2.1: Phương pháp nghiên cu 2.2.1 ng dng AHP đ xác đnh trng s T kt qu nghiên cu kho sát, áp dng nhng quy đnh cho nhng vùng cĩ đa lý, t nhiên, kinh t xã hi tương t vùng nghiên cu ca đ tài, xét tình hình ti vùng nghiên cu, đ tài đã xác đnh các yu t tham gia nh hưng đn thích nghi cây trng. Đi vi ch tiêu nh hưng đn s thích nghi ca cây trng cĩ rt nhiu ch tiêu như: Lưng mưa, đ dc, đ cao, loi đt, đ m, đ dày tng đt, nhit đ, kh năng kháng bnh. Các ch tiêu nh
50. 37 hưng đn s thích nghi cây trng này chính là các nhân t nghiên cu đ tìm trng s nh hưng đn thích nghi ca cây trng. Gi s ta cĩ n nhân t cn nghiên cu vn đ nghiên cu, tương ng vi nĩ là các nghim t X 1 đn X n. Các câu hi đưc đt ra là X 1 cĩ li hơn, tho mãn hơn, đĩng gĩp nhiu hơn, vưt hơn, so vi X 2, X 3, Xn bao nhiêu ln? Các câu hi rt quan trng, nĩ phi phn ánh mi liên h gia các thành phn ca mt mc vi tính cht ca mc cao hơn. Nu tiêu chun là xác sut thì hi xác sut xy ra mt thành phn này hơn thành phn kia bao nhiêu, hay mt thành phn này s hu hay nh hưng hay vưt tri hơn thành phn kia bao nhiêu ln? Đ tính tốn mc đ ưu tiên gia các ch tiêu, gi s ta cĩ X n ch tiêu cn gi đnh thì mt ma trn đưc gi thuyt như sau: Ma trn 2.1: Ý kin chuyên gia gia các nhân t Đ đin vào ma trn trên, ngưi ta dùng thang đánh giá t 1 9 như sau : Bng 2.1: Phân loi tm quan trng tương đi ca Saaty Mc đ Đnh nghĩa Gii thích 1 Quan trng bng nhau 2 thành phn cĩ tính cht bng nhau S quan trng yu gia mt 3 Kinh nghim và nhn đnh hơn thành phn vi thành phn kia Cơ b n hay quan trng nhiu Nghiêng v mt th ành ph n h ơn 5 gia cái này và cái kia thành phn kia Mt thành phn đưc ưu tiên rt S quan trng đưc biu l 7 nhiu hơn cái kia và đưc biu l mnh gia cái này hơn cái kia trong thc hành
51. 38 Mc đ Đnh nghĩa Gii thích S quan trng tuyt đi gia S quan trng hơn hn trên mc 9 cái này hơn cái kia cĩ th Mc t rung gian gi a các mc Cn s tha hip gia hai mc đ 2,4,6,8 nêu trên nhn đnh Ngun: M. Berrittella và cng s, 2007 Trong đĩ a ij là mc đ đánh giá gia ch tiêu th i so vi th j aij >0, a ij = 1/a ji , a ii = 1. Khi xây dng ch tiêu a ij ta cn phi da vào các chuyên gia giàu kinh nghim, nhng ngưi nghiên cu v vn đ trên. Nhm mc đích mang tính khách quan gia các nhân t tham gia t đĩ tránh đưc sai lm khi chn la các nhân t. AHP cho phép mâu thun gia các nhân t, nhưng phi cĩ gii hn mâu thun đĩ trong ý kin ca mi tp hp. Gi w ii là trng s vector ca nhân t th i. w ii đưc tính theo cơng thc sau: a = ii wii n ∑ ani i=1 Khi đĩ ta đưc ma trn 2 như sau Ma trn 2.2 : Bng so sánh gia các nhân t
52. 39 Đ tính trng s ca các nhân t ta cn xây dng bng ma trn là tr s trung bình ca trng s vector t bng ma trn 2. Gi W i là trng s ca nhn t th I, ta cĩ cơng thc tính W i như sau 1 n W = W i ∑ in n i=1 Ta s cĩ ma trn 3 như sau: Nhân t Trng s X1 w1 X2 w2 Xn Wn Ma trn 2.3 : Trng s các nhân t nghiên cu Đ ma trn 3 đt đ tin cy ta cn phi tính t s nht quán (consistency ratio – CR): CI: Ch s nht quán ( Consistency Index ) RI: Ch s ngu nhiên ( Random Index ). RI đưc xác đnh t bng cho sn. λmax : Giá tr riêng ca ma trn so sánh n : S nhân t Giá tr riêng ca ma trn so sánh đưc tính theo cơng thc sau
53. 40 1 w'i λmax = ∑ n wi Vi w’ I đưc tính theo cơng thc như sau: Bng 2.2: Ch s ngu nhiên ng vi s nhân t (RI) Ngun : M. Berrittella và cng s, 2007 Phương pháp AHP do s nht quán thơng qua t s nht quán (CR), giá tr ca t s nht quán tt nht là nh hơn 10%, nu ln hơn, s nhn đnh là ngu nhiên, cn đưc thc hin li.
    Tĩm tt các bưc gii bài tốn AHP (b1) Đnh nghĩa vn đ và xác đnh li gii yêu cu. (b2) To cu trúc th bc t quan đim qun lý chung (t mc cao nht cho ti mc mà ti đĩ cĩ th can thip đ gii quyt vn đ). (b3) Thit lp ma trn so sánh cp ca s đĩng gĩp hay tác đng ca yu t lên tiêu chun ca mc th bc phía trên ca nĩ. Mt na ca ma trn so sánh là s nghch đo ca na kia. Yu t bên tay trái ca ma trn s đưc so sánh vi yu t hàng trên cùng ca ma trn. (b4) Thu thp ý kin đ hồn tt ma trn so sánh cp bưc 3.
54. 41 (b5) Tính mc ưu tiên ca tng yu t và th tính nht quán. (b6) Thc hin bưc 3, 4, 5 cho tt c các mc và các nhĩm trong sơ đ th bc. (b7) Tính tốn tng hp các trng s ca vector ưu tiên ca các tiêu chun, tính tng ca tt c các trng s tương ng vi mc thp hơn và tip tc như vy. Kt qu là trng s ưu tiên cho mc thp nht ca sơ đ th bc. Nu cĩ nhiu kt qu, cĩ th tính trung bình. (b8) T s nht quán phi nh hơn hay bng 10%, nu ln hơn, cn thc hin li các bưc trên nhm gim thiu sai lm ti mc thp hơn. 2.2.2 Xây dng bn đ thích nghi Sau khi xác đnh các nhân t nh hưng đn tính thích nghi ca cây trng, ta tin hành chng các lp bn đ nn đ xây dng bn đ thích nghi. Nghiên cu v vn đ này, PGS.TS Hồng Xuân Tý (1998) đã xác đnh mc đ thích nghi ca các cây lâm nghip chính: Thơng nha, Keo lá tràm, đã áp dng cho tồn quc và áp dng phương pháp ph bin v đánh giá mc đ thích hp mà FAO đang s dng. Trên đây ch là đ tài ti mt khu vc và cĩ các ch tiêu c th nên ch nghiên cu mt s cây lâm nghip ch yu ti huyn Cư Kuin. Do gii hn ca đ tài nên ch s dng 5 ch tiêu sau đ nghiên cu: Trong đ tài này chúng tơi chn các ch tiêu tính tốn đưc chuyn hĩa thành các pixel cĩ din tính 100m 2 (10m x 10m) ngồi thc đa đ tính tốn. Trong 100m 2 này đng nht v các thơng s tương ng. Vic chia nh ra
55. 42 thành các pixel nhm mc đích gán các giá tr thuc tính tương ng cho các pixel đ xây dng phương trình tính tốn đ thích nghi ca tng lồi c th. So sánh yêu cu s dng đt đai ca các kiu s dng đt đai vi nhng đc tính ca các lồi cây trng s đưa đn phân hng kh năng thích nghi cây trng. Kh năng thích nghi ca cây trng trên khu vc nghiên cu đưc phân hng theo cu trúc phân hng thích nghi đt đai ca FAO. Các yu t tác đng thp đn tính thích nghi ca cây trng s đưc loi b. Ngày nay cĩ th s dng k thut GIS đ x lý phân hng thích nghi cây trng, tt c các s liu ca yêu cu s dng đt đai, cht lưng đt đai đưc đưa vào máy tính thơng qua mt phn mm ArcGIS x lý các s liu này đ phân hng thích nghi cây trng cho các kiu s dng đt. Vic đưa ra các thơng s thích nghi s đưc tham kho ý kin ca chuyên gia đu ngành trong lĩnh vc nghiên cu v s phát trin ca cây trng. Trong đ tài s dng h chuyên gia và tham kho ý kin ca PGS. TS Hồng Xuân Tý và PGS. TS Nguyn Văn Thêm đ xây dng trng s thích nghi. Khi đã xác đnh trng s ca các ch tiêu nghiên cu và xây dng xong các lp d liu thuc tính cho các bn đ đt, đa hình, lưng mưa da vào các ch tiêu đĩ ta tin hành chng các lp bn đ trên đ xác đnh ch s thích nghi. Ch s này là kt qu ca phương trình sau: i Y = M * w ∑ i i n=1 Trong đĩ: Y: Ch s thích nghi Mi: H s thích nghi ca tng ch tiêu wj: Trng s ca tng ch tiêu
56. 43 Bng 2.3: Cu trúc phân hng thích nghi đt đai theo FAO Ch s Phân loi Đim Kiu đt thích nghi thích nghi thích nghi Đt đai khơng cĩ gii hng đáng k. Bao gm khong 20 30% tt nht ca Thích nghi 4 8 10 đt đai thích nghi S1. Đt đai khơng cao (S1) hồn ho nhưng cĩ nhiu trin vng phát trin. Đt đai cĩ kh năng thích nghi nhưng Thích nghi cĩ mt s gii hn làm gim năng sut 3 6 8 trung bình hay vn gi năng sut nhưng làm tăng (S2) đu tư so vi thích nghi S1. Đt đai cĩ nhng gii hng khá trm Thích nghi trng, li nhun b gim do phi tăng 2 3 6 kém (S3) đu tư đ n đnh năng sut nên chi phí khơng cĩ tính kh thi cao. Khơng thích Đt cĩ nhiu gii hn trm trng và khi 1 0 3 nghi (N) s dng thì khơng mang tính kinh t. (Ngun: Lê Quang Trí, 2005) Sau khi xác đnh xong các ch s thích nghi ta tin hành phân loi thích nghi ng vi tng loi cây trng. Vic phân hng thích nghi tùy thuc rt ln vào các nhân t thích nghi và ý kin h chuyên gia. 2.2.3 Phân hng các nhân t nghiên cu a. Lưng mưa Là ch tiêu nh hưng rt ln đn tc đ sinh trưng và phát trin ca cây trng. Khi xác đnh đưc ta đ đa lý các trm đo mưa ti khu vc nghiên
57. 44 cu. Trong GIS lưng mưa đưc ni suy da vào ranh gii hành chánh ca huyn thơng qua các trm đo mưa trong huyn và các khu vc lân cn. T s liu trên ta xác đnh lưng mưa tương ng cho các khu vc. T s liu lưng mưa ta phân ra các cp sau: Bng 2.4: Bng ch s thích nghi theo các cp lưng mưa Lưng mưa (mm) Cp Thơng 2 lá Keo lá tràm T 1500mm 2000mm Cp I 1 3 Trên 2000mm Cp II 3 4 Ngun: Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001. Sau khi ly lưng mưa ti khu vc nghiên cu tin hành đưa cơ s d liu vào GIS đ tính tốn ch tiêu lưng mưa. b. Đ dày tng đt Đây là nhân t nh hưng rt ln đn tc đ sinh trưng cây trng, vì tng đt mt này là nơi cung cp cht dinh dưng đ nuơi cây. Nghiên cu này đưc tuân theo quy đnh v đánh giá đt ca FAO nên phân đ dày tng đt làm năm cp sau: Bng 2.5: Bng ch s thích nghi theo các cp đ dày tng đt Đ dày tng đt (cm) Cp Thơng 2 lá Keo lá tràm Dưi 30 Cp I 1 1 30 50 Cp II 1 1 50 70 Cp III 2 2 70 100 Cp IV 3 3 Trên 100 Cp IV 4 4 Ngun: Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001.
58. 45 c. Loi đt Đt là nhân t quyt đnh tính sng cịn ca cây. Đ sinh trưng, phát trin cây phi ly cht dinh dưng t đt. Trong mi loi đt khác nhau s cĩ hàm lưng cht dinh dưng cung cp cho cây s khác nhau, các loi đt phù sa, đt bazan hàm lưng cht hu cơ rt cao. Hơn na tùy theo tng lồi cây mà cĩ các giá tr dinh dưng khác nhau. Vì vy mà mt s lồi cây ch cĩ th sng trên nhng vùng đt nht đnh. Do đĩ các loi đt khác nhau s cĩ tính thích nghi khác nhau ca các lồi cây trng. Bng 2.6: Bng ch s thích nghi theo các loi đt Tên Đt Vit Nam Tên FAO Thơng 2 lá Keo lá tràm Đt Glây GL Đt ngp nưc Đt Xĩi Mịn Mnh, Trơ Si LP 1 Đt Phù Sa FL 4 5 Đt Xám AC 2 4 Đt Xám Tng Mng AClen 2 4 Đt Xám Tng Rt Mng AClep 2 3 Đt Xám Si Sn Sâu ACsknh Đt Đen LV 1 3 Đt Đ Bazan FR 4 4 Ngun: Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001. d. Đ dc T bn đ đa hình tính gĩc nghiêng mt đt (đ dc) so vi mt phng tương đương ca mt đt đ phân cp đ dc, cách tính như sau: α = arctg(h / d) Trong đĩ: α: Đ dc; h: Đ cao đu; d: Khong cách gia hai đưng bình đ trên mt đt. Trong 100m 2 đĩ s đng nht v đ dc, t đĩ phân chia ra các cp sau:
59. 46 Bng 2.7: Bng ch s thích nghi theo các cp đ dc Đ dc (Đ) Cp Thơng 2 lá Keo lá tràm T 0 đn 3 0 Cp I 4 4 T 3 0 đn 8 0 Cp II 4 3 T 8 0 đn 15 0 Cp III 3 3 T 15 0 đn 20 0 Cp IV 2 2 T 20 0 đn 25 0 Cp V 1 2 Trên 25 0 Cp VI 1 1 Ngun: Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001 e. Xây dng bn đ v đ cao Đây là nhân t to nên vành đai v phân b cây trng. Nhân t đ cao quyt đnh rt ln đn phân b lồi vì chúng quyt đnh đn nhit đ, lưng mưa, đ m, Vic phân cp đ cao giúp xác đnh mc đ phù hp vi tng lồi cây so vi tng đ cao c th. T bn đ đa hình tin hành phân cp đ cao theo các ch tiêu ca FAO đ xây dng các cp đ cao tương ng. Bng 2.8: Bng ch s thích nghi theo các cp đ cao Đ cao (m) Cp Thơng 2 lá Keo lá tràm Dưi 100 Cp I 1 4 T 101 đn 300 Cp II 1 3 T 301 đn 600 Cp III 3 2 T 601 đn 900 Cp IV 3 1 Ngun: Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001
60. 47 CHƯƠNG 3 KT QU NGHIÊN CU 3.1 Xây dng bn đ các nhân t thích nghi 3.1.1 Bn đ lưng mưa Ch phù hp cho sinh trưng ca các lồi Thơng hai lá. Lưng mưa tp trung phn ln t 1800 – 2000mm. Bng 3.1: Các cp lưng mưa Lưng mưa Din tích (Ha) T l (%) 1500 1800 mm 5285,15 18,33% 1800 2000 mm 23544,85 81,67% Lưng mưa này phù hp nhiu hơn cho quy hoch trng Thơng hai lá hơn là Keo lá tràm. Vi lưng mưa rãi rác quanh năm s giúp cho đt gi đ m cao, to điu kin thun li cho cây sinh trưng, phát trin nhanh chĩng. Các Cp Lưng Mưa 18,33% 1600 1800 mm 1800 2000 mm 81,67% Biu đ 3.1: Các cp lưng mưa
61. 48 Hình 3.1: Bn đ phân b lưng mưa
62. 49 3.1.2 Bn đ đ cao Đa hình Cư Kuin tp trung ch yu trong bin đng rt ln t 400 740m, đây là điu kin thun li cho s phát trin ca Thơng hai lá và Keo lá tràm. Bng 3.2: Din tích tính theo đ cao Đ cao (m) Din tích (Ha) T l (%) Dưi 100 m 0 0 100 300 m 0 0 300 600 m 27953,75 96,96% 600 900 m 876,25 3,04% Trên 900 m 0 0 Như vy đa hình ti khu vc này ít bin đng, t 300 – 600m là 28389,75 ha (97,01%) chim tồn b din tích ca huyn, t 600 – 900m là 876,46 ha (2,99%). Vi đa hình này, huyn rt cĩ ưu th trong trng Thơng hai lá đ ly nha. Các cp đ cao (Mét) 3,04% 0,00% Dưi 100 m 100 300 m 300 600 m 600 900 m Trên 900 m 96,96% Biu đ 3.2: Các cp đ cao
63. 50 Hình 3.2: Bn đ các cp đ cao
64. 51 3.1.3 Đ dày tng đt Đ dày tng đt ti khu vc này rt phù hp cho vic trng cây lâm nghip. Din tích đ dày ca các tng đt cao, trong đĩ cĩ đ dày trên 100cm chim khong 21240,36 ha (73,67%), t 70 – 100cm khong 1638,60 ha (5,68%), 50 – 70cm khong 2182,43 ha (7,57%), 30 – 50cm khong 1028,36 ha (3,57%), dưi 30cm ch chim 2513,76 ha (8,72%) và mt nưc 226,49 ha (0,79%). Tng dày trên 100cm ch yu tp trung loi đt đ giàu dinh dưng. Vi tng đt dày, to nên lp dinh dưng cao s to điu kin thun li cho s sinh trưng và phát trin ca cây trng. Đc bit là cây lâm nghip vì chúng ch đưc cung cp dinh dưng ch yu t đt. Bng 3.3: Din tích các đ dày tng đt Tng dày đt Din tích (Ha) T l (%) Mt nưc 226,49 0,79% 100 cm 21240,35 73,67% Các Cp Tng Dày Đ t (Cm) 8,72% 0,79% 3,57% M?t n??c 100 cm 73,67% Biu đ 3.3: Các cp tng dày đt
65. 52 Hình 3.3: Bn đ các cp tng dày ca đt
66. 53 3.1.4 Bn đ đ dc Đ dc ti khu vc này bin đng nhiu. Ti khu vc phía Đơng Nam đ dc khá ln trong đĩ đ dc dưi 3 0 chim 22403,63 ha (77,71%), t 3 0 – 80 chim 2074,02 ha (7,19%), t 8 0 15 0 là 1119,35 ha (3,88%), t 15 0 20 0 là 1296,25 ha (4,50%), t 20 0 25 0 là 715,45 ha (2,48%), trên 25 0 chim 1222,12 ha (4,24%). Bng 3.4: Din tích các cp đ đc Đ dc (Đ) Din tích (Ha) T l (%) 0 3 22403,63 77,71% 3 8 2074,02 7,19% 8 15 1119,35 3,88% 15 20 1296,25 4,50% 20 25 715,45 2,48% > 25 1222,12 4,24% Nhìn chung đ dc ti khu vc nghiên cu khá thp, ch yu tp trung đ dc dưi 3 0 nên vic trng rng s đơn gin hơn và các cây trng s thích nghi tt hơn, đng thi cơng tác phịng cháy cha cháy cũng d dàng hơn. Các Cp Đ Dc (Đ) 2,48% 4,24% 4,50% 3,88% 0 3 7,19% 3 8 8 15 15 20 20 25 > 25 77,71% Biu đ 3.4: Các cp đ dc
67. 54 Hình 3.4: Bn đ các cp đ dc
68. 55 3.1.5 Bn đ đt Sau khi xác đnh khu vc nghiên cu cĩ các loi đt nào, chúng tơi tin hành xây dng bn đ đt cho khu vc đĩ. Khu vc huyn Cư Kuin cĩ các loi đt sau: Bng 3.5: Các loi đt chính ti huyn Cư Kuin Tên Đt (Vit Nam) Din tích (Ha) T l (%) Đt đen đng nưc 33,42 0,11% Đt đ chua, đng nưc 2078,75 7,05% Đt đ chua, rt ít kim 12241,52 41,51% Đt đ tng mng 1358,57 4,61% Đt đ, si sn nơng, cĩ tng loang l đ vàng 468,2 1,59% Đt giàu mùn, nâu đ 2377,93 8,06% Đt Glay chua, cĩ đc tính phù sa 86,81 0,29% Đt Glay cĩ đc tính phù sa giàu mùn 968,83 3,29% Đt Glay đng xác thc vt, chua 100,21 0,34% Đt nâu vàng, chua 53,88 0,18% Đt nt n ti màu, giàu mùn 174,5 0,59% Đt phù sa ít chua 1803,16 6,11% Đt xám 453,15 1,54% Đt xám cĩ tng loang l đ vàng 2126,78 7,21% Đt xám đng nưc 628,05 2,13% Đt xám đng nưc, si sn sâu 4,38 0,01% Đt xám si sn sâu 2178 7,38% Đt xám tng mng 123,48 0,42% Đt xám tng rt mng 1241,65 4,21% Đt xĩi mịn mnh, trơ si sn 764,53 2,59% Mt nưc 226,49 0,77%
69. 56 Trong đĩ din tích nhĩm đt chim t l ln nht khong 18524,97 ha chim 62,81% tip theo là nhĩm đt xám khong 6755,5 ha chim 22,91%. Các loi đt cịn li chim t l thp. Da vào th nhưng ca huyn Cư Kuin ta nhn thy đt đai tương đi tt cho canh tác nơng lâm nghip. Vi din tích đt đ tương đi ln, đây là loi đt cĩ đ xp cao, cu trúc tt, t l khống đang phong hố và chưa phong hố thp. Các Loi Đt Đât đen đng nưc Đt đ chua, đng nưc Đt đ chua, rt ít kim Đt đ tng mng Đt đ, si sn nơng, cĩ tng loang l đ vàng Đt giàu mùn, nâu đ Đt Glay chua, cĩ đc tính phù sa Đt Glay cĩ đc tính phù sa giàu mùn Đt Glay đng xác thc vt, chua Đt nâu vàng, chua Đt nt n ti màu, giàu mùn Đt phù sa ít chua Đt xám Đt xám cĩ tng loang l đ vàng Đt xám đng nưc Đt xám đng nưc, si sn sâu Đt xám si sn sâu Đt xám tng mng Đt xám tng rt mng Đt xĩi mịn mnh, trơ si sn Mt nưc Biu đ 3.5: Các loi đt
70. 57 Hình 3.5: Bn đ tài nguyên đt đai
71. 58 3.2 Bn đ thích nghi 3.2.1 Thơng hai lá a. Trng s AHP Da vào kt qu tham lun ca các chuyên gia v lnh vc thích nghi cây trng và đt đai, đc bit là PGS.TS Hồng Xuân Tý và PGS.TS Nguyn Văn Thêm đã tham lun cho đ tài các h s ca h chuyên gia đ tính tốn các tham s tương ng cho trng s ca các ch tiêu. Đây là điu kin cn thit đ thc hin bài tốn đánh giá thích nghi cây trng. Sau khi thăm dị ý kin ca các chuyên gia, chúng tơi thu đưc kt qu sau: Ma trn 3.1: Ý kin các chuyên gia Nhân t Loi đt Đ dc Đ cao Tng dày đt Lưng mưa Loi đt 1 2 1 3 4 Đ dc 1/2 1 1/2 2 2 Đ cao 1 2 1 2 2 Tng dày đt 1/3 1/2 1/2 1 1 Lưng mưa 1/4 1/2 1/2 1 1 Gii thích : Loi đt quan trng hơn lưng mưa gp 4 ln Loi đt quan trng hơn đ dc gp 2 ln Loi đt quan trng hơn tng dày đt gp 3 ln Loi đt quan trng bng đ cao Sau khi xây dng xong bng ý kin các chuyên gia, chúng tơi tin hành xây dng bng ma trn trng s ca các nhân t. Da vào bng ma trn này ta cĩ th xây dng đưc trng s các nhân t nghiên cu
72. 59 Ma trn 3.2: Ma trn so sánh gia các nhân t Loi Tng dày Lưng Nhân t Đ dc Đ cao đt đt mưa Loi đt 0,324 0,333 0,286 0,333 0,400 Đ dc 0,162 0,167 0,143 0,222 0,200 Đ cao 0,324 0,333 0,286 0,222 0,200 Tng dày đt 0,108 0,083 0,143 0,111 0,100 Lưng mưa 0,081 0,083 0,143 0,111 0,100 Tng 1 1 1 1 1 Da vào ma trn so sánh tin hành xác đnh trng s ca các nhân t. Thơng qua các trng s, chúng ta s bit đưc mc đ quan trng ca tng nhân t nh hưng như th nào đn vn đ nghiên cu. Ma trn 3.3: Trng s ca các ch tiêu Nhân t Trng s Loi đt 0,335 Đ dc 0,179 Đ cao 0,273 Tng dày đt 0,109 Lưng mưa 0,104 Tng 1 Da vào bng 4.3 chúng tơi nhn thy: Trong các nhân t trên thì nhân t loi đt nh hưng đn s sinh trưng và phát trin ca cây lâm nghip là
73. 60 nhiu nht (33,5%), đ cao (27,3%), sau đĩ là đn đ dc (17,9%), tng dày đt (10,9%) và lưng mưa (10,4%). Như vy vai trị ca đt đi vi cây trng rt ln, vì đt là nơi trc tip cung cp cht dinh dưng nuơi cây trng. Khi xác đnh trng s ca các nhân t thích nghi, tin hành xác đnh các thơng s ca ma trn so sánh nm mc đích xác đnh đ chính xác ca bng ý kin chuyên gia. Bng 3.6: Các thơng s ca AHP Thơng s Giá tr Giá tr riêng ca ma trn (λmax ) 5,071 S nhân t (n) 5 Ch s nht quán (CI) 0,018 Ch s ngu nhiên (RI) 1,120 T s nht quán (CR) 0,016 Vì CR = 0,016 nên các trng s này đưc chp nhn. Vì vy chúng ta cĩ th tin hành xây dng bn đ thích nghi cho tng lồi cây c th. Khi đã xác đnh trng s các nhân t nh hưng đn cây trng, tin hành xây dng phương trình tng quát đim s các nhân t thích nghi thơng qua trng s ca tng ch tiêu c th. Phương trình tng quát cĩ dng sau: Y = ,0335.X1 + ,0179.X2 + ,0273.X3 + ,0109.X4 + ,0104.X5 Các giá tr t X 1 cho đn X 5 ca tng lồi cây trng tùy thuc vào đ thích nghi ca lồi cây đĩ so vi tng ch tiêu (cĩ nghĩa lồi cây khác nhau thì giá tr X n s khác nhau). Khi đĩ tng lồi cây s là mt phương trình cĩ dng trên và so sánh giá tr Y đ xác đnh vùng thích nghi tương ng cho tng lồi.
74. 61 b. Bn đ thích nghi Da vào kt qu nghiên cu chúng tơi nhn thy din tích khu vc thích nghi cao (S 1) cho Thơng hai lá khong 16333,94 ha (56,66%), các khu vc thích nghi trung bình (S 2) cĩ din tích khong 5632,81 ha (19,54%), thích nghi kém (S 3) cĩ din tích khong 2174,91 ha (7,54%), cịn các khu vc khơng thích nghi (N) cĩ din tích 4688,34 ha (16,26%). Bng 3.7: Din tích các loi hình thích nghi ca Thơng hai lá Cp Thích Nghi Din tích (Ha) T l (%) Khơng Thích Nghi N 4688,34 16,26% Thích Nghi Kém S3 2174,91 7,54% Thích Nghi Trung Bình S2 5632,81 19,54% Thích Nghi Cao S1 16333,9 56,66% Nhìn chung đ thích nghi ca Thơng hai lá ti huyn Cư Kuin là rt cao, t thích nghi trung bình đn thích nghi cao chim phn ln din tích ca huyn (76,19%). Đây là điu kin rt tt đ khu vc quy hoch din tích đt trng Thơng hai lá. Các cp thích nghi Thơng hai lá 16.26% Khơng Thích Nghi N 7.54% Thích Nghi Kém S3 Thích Nghi Trung Bình S2 56.66% Thích Nghi Cao S1 19.54% Biu đ 3.6: Các cp thích nghi ca Thơng hai lá
75. 62 Nên quy hoch Thơng hai lá ti các khu vc xã Ea Tiêu, Ea K’tur, Dray Bhăng, Ea Ning, Ea Bhơk. Thích nghi trung bình tp trung ch yu các xã Cư Êwi và EaHu. Các khu vc cĩ din tích thích nghi kém tương đi thp, trong đĩ cĩ xã Ea Hu và Hịa Hip vì đa hình tương đi cao và loi đt khơng tt nên khu vc này khơng thích nghi tt đi vi Thơng hai lá. Riêng các khu vc khơng thích nghi ch yu tp trung khu vc cĩ đt ngp nưc và các h nưc, sơng sui chim mt din tích tương đi ln ch yu tp trung các xã như Ea Bhơk, Cư Êwi và Ea Ning. Vic quy hoch trng Thơng hai lá ly nha ti huyn rt cĩ kh thi cao. Theo kt qu điu tra thc t thy khu vc này s sinh trưng và phát trin ca cây Thơng hai lá rt tt. Hình 3.6: Thơng hai lá ti xã Hịa Hip Thơng qua bn đ thích nghi cây trng ti huyn Cư Kuin ta thy rng các din tích thích nghi trung bình và thích nghi kém, ch yu tp trung ti các khu vc giáp ranh vi các huyn khác, nguyên nhân ch yu vn do đa hình khu vc này phân b đu, ch mt phn nh đa hình cao hơn 600m tp trung
76. 63 phn ranh gii gia huyn vi xã Ea Yơng và Ea Kơng ca huyn Krơng Pc và mt phn nh ca xã Hồn Hip giáp ranh vi xã Băng Adrênh ca huyn Krơng Ana. Đc bit hơn na là ti các khu vc này đt ch yu là đt đen và đt xám khơng thích nghi tt đi vi Thơng hai lá. Hình 3.7 : Thơng hai lá ti xã Ea Tiêu
77. 64 Hình 3.8: Bn đ thích nghi Thơng hai lá
78. 65 3.2.2 Keo lá tràm a. Trng s AHP Sau khi thăm dị ý kin ca các chuyên gia, chúng tơi thu đưc kt qu sau: Ma tr n 3 .4: Ý kin các chuyên gia Tng dày Lưng Nhân t Loi đt Đ dc Đ cao đt mưa Loi đt 1 2 3 2 6 Đ dc 1/2 1 1 2 3 Đ cao 1/3 1 1 2 3 Tng dày đt 1/2 1/2 1/2 1 2 Lưng mưa 1/6 1/3 1/3 1/2 1 Gii thích : Loi đt quan trng hơn lưng mưa gp 6 ln Loi đt quan trng hơn đ dc gp 2 ln Loi đt quan trng hơn tng dày đt gp 2 ln Loi đt quan trng hơn đ cao gp 3 ln Ma trn 3.5: Ma trn so sánh gia các nhân t Nhân t Loi đt Đ dc Đ cao Tng dày đt Lưng mưa Loi đt 0,324 0,333 0,286 0,333 0,400 Đ dc 0,162 0,167 0,143 0,222 0,200 Đ cao 0,324 0,333 0,286 0,222 0,200 Tng dày đt 0,108 0,083 0,143 0,111 0,100 Lưng mưa 0,081 0,083 0,143 0,111 0,100 Tng 1 1 1 1 1 Tương t như Thơng hai lá, ta cn xác đnh các thơng s chính đ xác đnh tính cht ch ca các trng s vi nhau.
79. 66 Ma trn 3.6: Trng s ca các ch tiêu Nhân t Trng s Loi đt 0,399 Đ dc 0,209 Đ cao 0,196 Tng dày đt 0,131 Lưng mưa 0,065 Tng 1 Da vào bng trên chúng tơi nhn thy: Trong các nhân t trên thì nhân t loi đt nh hưng đn s sinh trưng và phát trin ca cây lâm nghip là nhiu nht (39,9%), sau đĩ là đn đ dc (20,9%), đ cao (19,6%), tng dày đt (13,1%) và lưng mưa (6,5%). Bng 3.8: Các Thơng s ca AHP Thơng s Giá tr Giá tr riêng ca ma trn (λmax ) 5,096 S nhân t (n) 5 Ch s nht quán (CI) 0,024 Ch s ngu nhiên (RI) 1,120 T s nht quán (CR) 0,021 Vì CR = 0,021 nên các trng s này đưc chp nhn. Vì vy chúng ta cĩ th tin hành xây dng bn đ thích nghi cho tng lồi cây c th. Khi đã xác đnh trng s các nhân t nh hưng đn cây trng, tin hành xây dng phương trình tng quát đim s các nhân t thích nghi thơng qua trng s ca tng ch tiêu c th. Phương trình tng quát cĩ dng sau: Y = ,0 399.X 1 + ,0 209.X 2 + ,0 196.X 3 + ,0 131.X 4 + ,0 065.X 5
80. 67 b. Bn đ thích nghi Da vào kt qu nghiên cu chúng tơi nhn thy din tích khu vc thích nghi cao (S 1) cho Keo lá tràm khong 18557,63 ha (64,37%), các khu vc thích nghi trung bình (S 2) cĩ din tích khong 5433,13 ha (18,85%), thích nghi kém (S 3) cĩ din tích khong 743,64 ha (2,58%), cịn các khu vc khơng thích nghi (N) cĩ din tích khong 4095,60 ha (14,21%). Bng 3.9: Din tích các loi hình thích nghi ca Keo lá tràm Cp Thích Nghi Din tích (Ha) T l (%) Khơng Thích Nghi N 4095,60 14,21% Thích Nghi Kém S3 743,64 2,58% Thích Nghi Trung Bình S2 5433,13 18,85% Thích Nghi Cao S1 18557,63 64,37% Nhìn chung khu vc huyn Cư Kuin cũng rt phù hp đ trng Keo lá tràm, din tích t thích nghi trung bình đn thích nghi cao chim t l ln (83,21%). Ngồi ra khu vc huyn Cư Kuin cịn khá nhiu din tích khơng th trng cây lâm nghip, nguyên nhân ch yu là do đt b ngp nưc và các din tích đt khơng phù hp vi cây trng. Các cp thích nghi Keo lá tràm 14.21% Khơng Thích Nghi N 2.58% Thích Nghi Kém S3 Thích Nghi Trung Bình S2 18.85% Thích Nghi Cao S1 64.37% Biu đ 3.7: Các cp thích nghi ca Keo lá tràm
81. 68 Tương t như Thơng hai lá ti các khu vc thích nghi cao tp trung ch yu các xã Ea Tiêu, Ea K’tur, Dray Bhăng, Ea Ning, Ea Bhơk, Hịa Hip. Thích nghi trung bình tp trung ch yu các xã Cư Êwi. Các khu vc cĩ din tích thích nghi kém tương đi thp, mt phn ca hai xã Hịa Hip, Dray Bhăng vì khu vc này đ dc ln nên khơng thích hp nht. Khu vc khơng thích nghi tương t như Thơng hai lá ch yu tp trung các xã như Ea Bhơk, Cư Êwi, Hịa Hip, Ea Hu và Ea Ning nguyên nhân ch yu vn do đa hình các khu vc này cao, đt ngp nưc hay là các h, sơng sui. Quy hoch Keo lá tràm ti huyn cĩ rt nhiu kh thi, đc bit là khu vc phía Tây ca huyn. Hình 3.9: Keo lá tràm ti xã Ea Tiêu Nhìn chung khu vc huyn din tích khơng thích nghi ca Keo lá tràm tương đi ln vì khu vc Tây Nguyên b khng ch đ cao tương đi ln nên
82. 69 din tích quy hoch đi vi Keo lá tràm cn phi xây dng quy hoch c th. Riêng ti khu vc xã Hịa Hip, mt phn din tích cĩ tng dày thp nên rt khơng phù hp đi vi Keo lá tràm. Hình 3.10: Keo lá tràm ti xã Dray Bhăng
83. 70 Hình 3.11: Bn đ thích nghi Keo lá tràm
84. 71 CHƯƠNG 4 KT LUN VÀ KIN NGH 4.1 Kt Lun Qua nghiên cu ca đ tài, chúng tơi cĩ mt s kt lun sau: a. Nhìn chung khu vc này rt thích hp cho vic trng Thơng hai lá và Keo lá tràm. b. Đi vi Thơng hai lá thì thích hp ti lưng mưa lưng mưa trên 2000mm, nhưng khu vc nghiên cu lưng mưa ch t 1500 – 2000mm nên khu vc này kém thích nghi, đ dc 0 – 15 0, đ dày trên 100cm, t 300 900m mà đa hình khu vc huyn tp trung ch yu dưi 740 mét nên rt thun li, thích hp vi các loi đt đ. Như vy huyn Cư Kuin rt thun li cho phân b ca Thơng hai lá chính vì vy quy hoch trng Thơng hai lá mc đ cao. c. Đi vi Keo lá tràm thì thích hp vi đ dc 0 – 15 0, đ dày trên 100cm, đ cao dưi 300m, thích hp cho các loi đt phù sa, đ và đt xám. Mt dù khu vc này cĩ đ cao khơng thc s thích hp nht cho s phát trin ca Keo lá tràm nhưng do cĩ đt đai màu m vi tng dày ln nên din tích đt thích nghi đi vi lồi cây này khá ln. Chính vì vy quy hoch trng Keo lá tràm rt phù hp. d. Nhìn chung khu vc này cịn khá nhiu din tích đm ly tp trung nhiu ti các xã Cư Êwi, Ea K’Tur, Ea Bhok, Ea Hu và Hịa Hip như các đm ly Ea Khit, Ea Puor, Ea Ka Nao, Ea Kiema, Trung Hịa, đã nh hưng rt nhiu đn din tích thích nghi cho các lồi cây trng. 4.2 Kin ngh Đ phát trin và tồn din đ tài cn phi nghiên cu sâu hơn theo hưng sau: a. Nên quy hoch Thơng hai lá ti các khu vc xã Ea Tiêu, Ea K’tur, Dray Bhăng, Ea Ning, Ea Bhơk.
85. 72 b. Nên quy hoch Keo lá tràm ti các khu vc xã Ea Tiêu, Ea K’tur, Dray Bhăng, Ea Ning, Ea Bhơk, Hịa Hip. c. Đ tăng đ thích nghi ca các lồi cây đưc chn cn phi tăng cưng các nhân t thích nghi ca cây cĩ th kim sốt đưc như các nhân t như: Phân bĩn, kh năng tưi nưc. Khi đưa các nhân t cĩ th kim sốt đưc vào thì s giúp cho chúng ta cĩ th ci thin đưc din tích các loi hình thích nghi kém hơn lên các loi hình thích nghi cao hơn (Ví d: t S 2 lên S 1) t đĩ đ chính xác ca các nhân t nh hưng đn cây trng và vùng thích nghi cho tng lồi s cao hơn. d. Đi vi các khu vc thích nghi c hai lồi cây này cn xác đnh rõ mc đích trng rng đ đưa ra quyt đnh đúng đn trưc khi trng rng. e. S dng ngơn ng lp trình Visual Basic trong ArcGIS đ lp trình đi tưng nhm t đng đánh giá thích nghi cho cây trng ti các khu vc khác.
86. 73 TÀI LIU THAM KHO 1. Đ Đình Sâm, Nguyn Ngc Bình, 2001. Đánh giá tim năng sn xut đt lâm nghip Vit Nam. NXB. Thng Kê, 203 trang. 2. Lê Ngc Lãm, 08/2006. Đánh giá din th rng và kh năng thích nghi đt rng. Báo cáo hi ngh GISNet. 40 trang. 3. Lê Quang Trí, 12/2005. Giáo trình quy hoch s dng đt . ĐH Cn Thơ. 190 trang. 4. Nguyn Đc Bình, Hồng Hu Ci, Nguyn Quc Bình, 03/2003. Xây dng bn đ s hĩa vi MapInfo 6.0. T sách ĐHNL Tp. HCM. 5. Nguyn Hu Tranh, 1995. Thơng PINUS. Tp chí Thơng tin khoa hc, cơng ngh Đk Lk , s 3. 6. Nguyn Kim Li, 2002. Tip cn mơ hình hố trong nghiên cu thay đi s dng đt ti lưu vc sơng Đng Nai , Tp san Khoa hc K thut Nơng Lâm nghip , Đi hc Nơng Lâm Tp.H Chí Minh, S 1/2002. Tr.34 – 40. 7. Nguyn Kim Li, 2006. ng dng GIS trong qun lý bn vng tài nguyên thiên nhiên. NXB. Nơng nghip, 198 trang. 8. Nguyn Ngc Bình và cng s, 2004. Cm nang ngành Lâm nghip, Chương phân loi s dng, lp quy hoch và giao đt Lâm nghip . NXN GTVT, 79 trang. 9. Nguyn Th Bình, 2004. Đt và Lp Đa . T sách ĐHNL Tp. HCM, 155 trang. 10. Phùng M Trung, Võ S Nam, 2000 . Sinh vt rng Vit Nam 2.0. S KHCN Đng Nai, Chi cc kim lâm Đng Nai. 11. UBND huyn Cư Kuin. 2008. D tho báo cáo QH tng th phát trin kinh t xã hi huyn Cư Kuin, tnh Đk Lk . 99 trang. 12. Võ Quang Minh và cng s. GIS System . ĐH Cn Thơ. 122 trang.
87. 74 13. Vũ Minh Tun, 2007. ng dng GIS và AHP đánh giá s thích nghi ca Thơng ba lá, Thơng hai lá và Keo lá tràm ti huyn Di Linh, tnh Lâm Đng . ĐH Nơng Lâm Tp. HCM, 63 trang. 14. Vương Văn Quỳnh, Trn Tuyt Hng, 1996. Khí tưng thu văn rng.
    Các Website: 15. Analytic Hierarchy Process . Web: 16. Bài t T sách Khoa hc VLOS. Tài nguyên đt là gì? Web: 17. M. Berrittella, A. Certa, M. Enea and P. Zito, 01/2007. An Analytic Hierarchy Process for The Evaluation of Transport Policies to Reduce Climate Change Impacts. Web: 18. Ging Lâm Nghip Web: 19. ng dng h thng Thơng tin đa lý vin thám trong nơng nghip và phát trin nơng nghip, tp chi s 04/2006. Web: 20. T đin bách khoa tồn thư. Tài nguyên đt Web: 21. VidaGIS. ng dng ca GIS trong các ngành. Web: 22. Y hc c truyn Web: hueuni.edu.vn