Luận văn Ảnh hưởng của kích dục tố lên quá trình sinh sản cá trê vàng đực (Clarias Macrocephalus)

Nội dung text: Luận văn Ảnh hưởng của kích dục tố lên quá trình sinh sản cá trê vàng đực (Clarias Macrocephalus)

1. TRƯNG ðI HC CN THƠ KHOA THY SN TRN TH THÚY AN NH HƯNG CA KÍCH DC T LÊN QUÁ TRÌNH SINH SN CÁ TRÊ VÀNG ðC (Clarias macrocephalus) LUN VĂN TT NGHIP ðI HC NGÀNH QUN LÝ NGH CÁ 072009
2. TRƯNG ðI HC CN THƠ KHOA THY SN TRN TH THÚY AN NH HƯNG CA KÍCH DC T LÊN QUÁ TRÌNH SINH SN CÁ TRÊ VÀNG ðC (Clarias macrocephalus) LUN VĂN TT NGHIP ðI HC NGÀNH QUN LÝ NGH CÁ CÁN B HƯNG DN Ts. NGUYN VĂN KIM 072009
3. LI CM T Trưc ht tơi xin chân thành cm t Ban Giám Hiu, Ban Ch Nhim Khoa Thy Sn, Trưng ði hc Cn Thơ đã to điu kin đ tơi đưc hc tp, nghiên cu trong nhng năm qua. Tơi xin chân thành bày t long bit ơn sâu sc đn Thy Nguyn Văn Kim đã tn tình hưng dn, to mi điu kin giúp đ trong sut thi gian tin hành thí nghim và hồn chnh lun văn tt nghip. ðc bit tơi xin gi li cm ơn đn tồn th cán b cơng chc thuc B mơn K thut Nuơi Cá Nưc Ngt thuc Khoa Thy sn, Trưng ði Hc Cn Thơ luơn sn lịng giúp đ và h tr tơi trong lúc tin hành đ tài. Xin cm ơn các bn lp Qun lý Ngh Cá K31 đã giúp đ đng viên tơi trong nhng năm hc tp. Cui cùng là li cm ơn đn Ba, M, gia đình và nhng ngưi thân đã đng viên và giúp đ tơi rt nhiu trong sut quá trình hc tp cũng như nghiên cu thc hin đ tài và hồn chnh lun văn tt nghip. Xin cm ơn tt c mi ngưi đã giúp đ và chia s vi tơi đ đưc thành cơng hơm nay. Tác gi Trn Th Thúy An i
4. TĨM TT ð tài đã kích thích cá Trê vàng đc (Clarias macrocephalus ) sinh sn bng các loi cht kích thích (LHRHa, HCG và não thùy). Mi loi cht kích thích đưc tiêm nng đ khác nhau. LHRHa đưc tiêm vi các nng đ 20 g + Motilium, 30 g + Motilium, 40 g + Motilium /kg cá đc. HCG đưc tiêm vi 3 nng đ 600 UI, 800 UI, 1000 UI /kg cá đc. HCG + não thùy đưc tiêm vi các nng đ 1,0 mg +500 UI, 1.5 mg +500 UI, 2 mg +500 UI /kg cá đc. Kt qu cĩ s thay đi v mt hình thái ca tinh sào sau khi tiêm cht kích thích. Trong đĩ, LHRHa nng đ 20 g + Motilium /kg cho t l th tinh cao nht. HCG nng đ 1000 UI/kg cho t l th tinh cao nht. Nng đ HCG cho t l th tinh cao nht là 1.5 mg +500 UI/kg. ii
5. MC LC CHƯƠNG 1 GII THIU 1 1.1. ðt vn đ 1 1.2. Mc tiêu ca đ tài 2 1.3. Ni dung nghiên cu 2 1.4. Thi gian thc hin 2 CHƯƠNG 2 TNG QUAN TÀI LIU 3 2.1. V trí phân loi và phân b 3 2.2. Sơ lưc v đc đim sinh hc ca cá Trê vàng 4 2.3. Tình hình nghiên cu cá Trê vàng trong nưc và trên th gii 6 2.3.1.Trên th gii 6 2.3.2.Trong nưc 7 2.4. Sơ lưc mt s hot cht gây chin và rng trng cá 8 2.4.1.HCG (Human chorionic Gonadotropine) 8 2.4.2.Não thùy th 8 2.4.3.LHRHa (Lutenizing Hormon Releasing Hormon analog) 8 2.5. Cơ ch quá trình chín và rng trng 9 CHƯƠNG 3 VT LIU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU 11 3.1. Vt liu nghiên cu 11 3.2. Phương pháp nghiên cu 11 3.2.1.Thi gian và đa đim thc hin 11 3.2.2. Th nghim kích thích sinh sn cá Trê vàng đc dưi tác dng ca các loi kích dc t khác nhau 11 3.2.2.1. Kích thích cá Trê sinh sn vi HCG 11 3.2.2.2. Kích thích cá Trê sinh sn vi HCG kt hp vi não thùy 12 3.2.2.3. Kích thích cá Trê sinh sn vi LHRHa + Motilium 12 3.2.3. K thut sinh sn nhân to 13 3.2.4. So sánh các ch tiêu sinh sn 16 3.3. X lý s liu 17 CHƯƠNG 4 KT QU VÀ THO LUN 18 4.1.Kt qu xác đnh mt s yu t mơi trưng 18 4.2.Kt qu thí nghim kích thích cá Trê vàng sinh sn 18 4.2.1. ðc đim hình thái tuyn sinh dc đc ca cá Trê vàng trưc và sau khi tiêm cht kích thích 19 4.2.2. Kích thích cá Trê đc sinh sn vi HCG 19 4.2.3.Kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG kt hp não thùy 22 4.2.4.Kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng LHRHa + Motilium 24 4.2.5.Quá trình phát trin phơi 26 4.2.6. S phát trin ca hu phơi 28 4.2.7. S hình thành cá con 28 CHƯƠNG 5 KT LUN VÀ ð XUT 30 5.1.Kt lun 30 5.2.ð xut 30 TÀI LIU THAM KHO 31 PH LC 32 iii
6. DANH MC HÌNH Hình3.1. Cá Trê vàng b m 13 Hình 3.2. Cơ quan sinh dc cá cái a) và cá đc b) 14 Hình 3.3.Gii phu cá đc 14 Hình 3.4. Vut trng cá cái 15 Hình 3.5. Nghin nhuyn bung tinh và cho nưc mui sinh lý vào 15 Hình 4.1. Tuyn sinh dc cá Trê vàng trưc khi tiêm cht kích thích 19 Hình 4.2. Tuyn sinh dc cá Trê vàng sau khi tiêm cht kích thích 19 Hình 4.3. T l th tinh ca thí nghim 1 20 Hình 4.4. T l n ca thí nghim 1 21 Hình 4.5. T l th tinh ca thí nghim 2 23 Hình 4.6. T l n ca thí nghim 2 23 Hình 4.7. T l th tinh ca thí nghim 3 25 Hình 4.8. T l n ca thí nghim 3 25 Hình 4.9.Quá trình phát trin phơi cá Trê vàng 27 Hình 4.10. Hình thái ca hu phơi trong 5 ngày 29 iv
7. DANH MC BNG Bng 3.1 Liu lưng HCG dùng trong thí nghim 12 Bng 3.2. Liu lưng HCG+ não thuỳ dùng trong thí nghim 12 Bng 3.3. Liu lưng KDT LHRHa + Motilium dùng trong thí nghim 13 Bng 4.1. Kt qu xác đnh mt s yu t mơi trưng 18 Bng 4.2.Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG 20 Bng 4.3. Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG kt hp não thùy 22 Bng 4.4. Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng LHRHa + Motilium 24 Bng 4.5. Các giai đon phát trin phơi 26 v
8. CHƯƠNG 1 GII THIU 1.1. ðt vn đ Trong nhng năm gn đây, các hot đng thuc lĩnh vc sn xut Thy sn càng tr nên đa dng và phong phú. ðc bit ðng Bng Sơng Cu Long (ðBSCL) vic nuơi cá rt thun li do h thng sơng ngịi chng cht và ngun nưc ngt quanh năm di dào. Thc t cho thy vic nuơi Thy sn đây đã gĩp phn gia tăng sn lưng Thy sn khơng nhng phc v đ cho nhu cu tiêu th ni đa mà cịn xut khu thu ngai t cho đt nưc. Mt s lồi cá nưc ngt cĩ giá tr kinh t cao ðBSCL đã đưc nghiên cu và chuyn giao k thut ti ngưi nuơi như quy trình sinh sn nhân to cá tra, cá rơ đng, cá sc rn, cá mè vinh, Kt qu là đã làm thay đi cơ bn v cơ cu đàn cá nuơi và phương thc nuơi cá ðBSCL ( t nuơi cá theo hình thc nh l, năng sut thp sang hình thc nuơi cá hàng hĩa cĩ năng sut cao). Tuy nhiên ðBSCL cịn nhiu lịai cá cĩ giá tr kinh t cao nhưng chưa đưc nuơi rng rãi trong đĩ cĩ cá Trê vàng. Cá Trê vàng ( Clarias macrocephalus ), là lồi cá phân b khá rng trên th gii. ðơng Nam Á chúng phân b nhiu Thái Lan, Lào, Campuchia và ðBSCL. Nhiu ngưi dân cho bit, cách đây khang 20 năm cá Trê vàng cĩ nhiu ðBSCL, nhưng ngày nay cịn gp rt ít. Nguyên nhân vì sao dn đn hin tưng như vy thì vn chưa cĩ câu tr li. Mc dù, cá Trê vàng là lồi cá đưc nhiu ngưi ưa thích nhưng phong trào nuơi chưa tương xng so vi tim năng sn cĩ. Cĩ nhiu nguyên nhân dn ti vic nuơi cá Trê vàng chưa phát trin mnh như: sinh trưng chm, quy trình nuơi chưa hồn chnh, s lưng cá ging hàng năm sn xut cịn ít, chưa đ cung cp cho ngưi nuơi, mc dù hin nay đã m nhiu cơ s sn xut ging nhưng vn chưa đt hiu qu cao . ðc bit ngun cá Trê vàng ngồi t nhiên ngày càng gim, nu khơng can thip kp thi thì rt cĩ th trong tương lai khơng xa, lồi cá cĩ giá tr kinh t này s vng bĩng trong tp đồn cá nuơi đng bng sơng Cu Long . Trong lĩnh vc sn xut ging cá Trê vàng thì ni lên mt vn đ là cá đc khơng th dùng bin pháp vut tinh dch do lưng tinh dch ca cá đc quá ít. Trong khi đĩ đi vi cá cái thì ch cn mt lưng cht kích thích nht đnh thì cá cái cĩ th rng trng bình thưng. Vn đ dùng các cht kích thích đ làm tăng lưng tinh trùng ca cá Trê vàng hin nay vn chưa cĩ tác gi nào đ cp 1
9. ti. Vì vy đ tài “ nh hưng kích dc t lên quá trình sinh sn cá Trê vàng đc (Clarias macrocephalus) “đưc thc hin. 1.2. Mc tiêu ca đ tài Xác đnh tác dng ca mt s loi kích dc t ti s sinh sn ca cá Trê vàng đc. Rèn luyn tay ngh cho sinh viên trưc khi ra trưng. 1.3. Ni dung nghiên cu Kích thích sinh sn cá Trê vàng đc dưi tác dng ca các loi kích dc t khác nhau. So sánh mt s ch tiêu sinh sn ca cá Trê vàng các thí nghim . 1.4. Thi gian thc hin T tháng 03/2008 đn tháng 05/2009 2
10. CHƯƠNG 2 TNG QUAN TÀI LIU 2.1. V trí phân loi và phân b Vit Nam hin nay cĩ 3 lồi cá Trê đa phương và 1 lồi cá Trê nhp ni: Clarias macrocephalus Ph bin Nam B Clarias batrachus Ph bin Nam B Clarias fuscus Ph bin Bc B Clarias gariepinus Nhp ni vào min Nam Clarias gariepinus đưc nhp vào min Nam t Trung Phi chuyn qua Pháp sang Sài Gịn tháng 1/1975 ti tri Dưng ngư Th ðc (Nguyn Văn Ho, Trn Th Thu Hương, Nguyn Th Lài, 1976; Dương Thúy Yên, Vũ Ngc Út, 1991). Theo Nguyn Tưng Anh (2005) cĩ th phân bit 3 lồi cá Trê Nam b qua hình thái bên ngồi. ðc đim phân bit gia các lồi cá Trê da vào gc xương chm: cá Trê vàng (Clarias macrocophalus) gc xương chm cĩ hình cánh cung, cá Trê trng (Clarias batrachus) gc xương chm hình ch V, cá Trê phi (Clarias gariepinus) gc xương chm hình ch M. (Hình 2.1) Hình 2.1.Phân bit cá Trê vàng, Trê trng và Trê phi theo hình thái xương chm. (1): Trê vàng (2): Trê trng (3): Trê phi (Theo Nguyn Tưng Anh, 2005) Ngồi ra gc vi đuơi cá Trê vàng cĩ mt vch thng đng mà các lồi cá Trê khác khơng cĩ (Theo T Thanh Dung, Trn Th Thanh Hin, 1994). 3
11. Theo h thng phân loi ca T.S. Rass và G.T. Lindberg,1972, cá Trê vàng thuc: Ngành Chordata Lp Actinopteryqii B Siluriformes H Clariidae Ging Clarias Lồi Clarias macrocophalus Gunther,1864 Trong các lồi cá Trê trên thì cá Trê vàng ( Clarias macrocophalus ) đưc nuơi khá ph bin ðBSCL và đây là đi tưng xut khu cĩ giá tr cao. Cá Trê vàng phân b ph bin min Nam Vit Nam, Malaisia, Thái Lan, S phân b rng như th chng t cá Trê là lồi d nuơi, cĩ kh năng thích nghi cao. 2.2. Sơ lưc v đc đim sinh hc ca cá Trê vàng Cá Trê nĩi chung là nhng lồi sng đáy, thích nơi ti tăm bi rm nên râu rt phát trin đ tìm mi, đu dp cng đ chui rút dưi bùn. Cá Trê sng đưc các mơi trưng cht hp, dơ bn, hàm lưng oxy hịa tan thp, thm chí bng 0 (Togsanga và ctv, 19630; Dương Thúy YênVũ Ngc Út,1991). Cá Trê sng trong bùn m, ao cn trong khong thi gian khá lâu nh cĩ cơ quan hơ hp ph ( cịn gi là” hoa kh”) ((Smith, 1945) & (Sandon, 1950), Dương Thúy YênVũ Ngc Út,1991). Cá chu đưc nhit đ nưc t 8 – 39.5 0 C, pH t 3.5 – 9.5, đ mui dưi 16%o (Nguyn Duy Khốt, 2004). Là lồi ăn tp thiên v đng vt ( Goss, 1963; Dương Thúy Yên Vũ Ngc Út, 1991). Cá sau khi n dinh dưng hồn tồn bng nỗn hồn t 1 2 ngày (Phm Văn Khánh, Lý Th Thanh Loan, 2004). Giai đon cá hương, cá ging thc ăn ch yu là Daphnia, Copepoda, Ngồi ra trong d dày cịn xut hin mt s ging lồi thc vt phù du vi lưng rt nh (Lê Th Kim Hoa, 1981; Dương Thúy Yên Vũ Ngc Út, 1991). Cá trưng thành cĩ tính ăn tht nht là thc ăn thi ra (Blache, 1964; Dương Thúy Yên Vũ Ngc Út , 1991). Ngồi ra, cá Trê cịn cĩ th s dng các loi thc ăn nhân to như: thc ăn ch bin, bt bp, bt cá, ph phm ca nhà bp, Chúng thưng hot đng, bơi li, ăn mnh vào chiu ti hoc ban đêm vào lúc tri gn sáng (Phm Văn Khánh, Lý Th Thanh Loan, 2004). Cá cĩ kích c nh, tc đ ln trung bình. Giai đon cá hương, cá ging thì ln nhanh v chiu dài, sau đĩ t c 15cm tr đi tăng trng nhanh hơn. Cá 1 năm 4
12. tui trong t nhiên cĩ trng lưng trung bình 400500 gam/con (Phm Văn Khánh, Lý Th Thanh Loan, 2004). Trong các lồi cá Trê nuơi hin nay ðBSCL, cá Trê phi cĩ sc ln nhanh nht, trng lưng ln nht, k đĩ là cá Trê lai ri đn cá Trê vàng. Sc ln ca cá ph thuc vào mt đ cá th nuơi, s lưng và cht lưng thc ăn, điu kin ao nuơi (T Thanh Dung, Trn Th Thanh Hin, 1994). Cá Trê vàng ngồi t nhiên 1 năm tui thì thành thc. Vào mùa sinh sn, cá b m tu sa các hang các ao h, rung, cá đ trên nhng cánh đng cĩ nưc, con cái đào hang trịn nh, rng 30cm, sâu 5 8cm. Gn đn ngày sinh sn chúng ve vãn nhau các khúc sơng, đon kênh. Con đc và con cái qun quýt bên nhau hàng chc gi (3040 gi), lúc đu trng chưa đưc đ ra. Quá trình sinh sn kéo dài trên 20 gi. Trong sut quá trình giao phi, con cái đy phn đu ca nĩ tỳ vào gia ca cơ th con đc, ép l sinh dc ca nĩ thành hình ch U. Trong sut thi gian này chúng làm t và khơng b tn hi bi các lồi cá khác. Cá cĩ tp tính đ trng, bo v trng và con. Trng đưc đ ra trên nn đt và dính nguyên đĩ. ch nưc nơng, cá đ trng dính vào cây c thy sinh. Trng cá cĩ màu vàng nâu. Cá thưng đ vào đêm r nht vào lúc gn sáng, sau nhng cơn mưa rào, sau khi đ con đc gi t con cái nm gn đy (Huỳnh Kim Hưng, 2005). Trong ao do đưc chăm sĩc tt nên cĩ th đ đưc nhiu ln trong năm t tháng 311dương lch. Thi gian nuơi v cá Trê vàng tt nht t tháng 25, lúc này cá cĩ h s thành thc cao nht. H s thành thc ca cá Trê đt cc đi t tháng 57 (T Thanh Dung, Trn Th Thanh Hin, 1994). Nu đưc nuơi v tt sc sinh sn ti đa ca cá Trê vàng là 50.00070.000 trng/kg cá cái. Thơng thưng sc sinh sn cá Trê t 30.00050.000 trng/kg cá cái. . Cĩ th dùng kích dc t hoc các cht kích t sinh sn như HCG, LH_RHa và não thùy cá đ kích thích rng trng. ð tăng hiu qu sinh sn, thưng tiêm 2 ln, liu tiêm sơ b vi lưng bng 1/3 ln tng liu lưng và 2/3 cho ln tiêm quyt đnh, liu quyt đnh tiêm sau liu sơ b 78 gi. Thuc đưc tiêm vào cơ lưng hoc xoang bng ca cá (Phm Văn Khánh, Lý Th Thanh Loan, 2004). Theo Phm Báu (1984) nuơi v cá b m bng thc ăn tng hp cĩ b sung thêm ĩc vn đp nh nuơi vi mt đ 100 con/ m 2 , t l thành thc đt 90%. Nu đưc nuơi v tt sc sinh sn tương đi ca cá Trê vàng là 50 000–70 000 trng/kg cá cái, thi gian tái phát 1.5 – 2 tháng (Nguyn Văn Kim, 2005). 5
13. H s thành thc ca cá Trê đt cc đi t tháng 5 7. Tn s xut hin giai đon IV cao nht 2 tháng này. Chng t đây là thi đim sinh sn tp trung ca cá ( Lê Ngc Din, 1980; Trn Th Hng, 1981; Dương Thúy Yên, Vũ Ngoc Út, 1991). Kt qu nhiên cu ca nhiu tác gi cho thy đu v sinh sn ca cá nu s dng đơn thun HCG thì hiu qu khơng cao, nhưng nu kt hp vi não thùy t l rng trng và đ trng ca cá tăng lên 1015%. Khi nghiên cu tác dng tương h gia cht chit ca não thùy vi HCG đã xác lp đưc hot tính 1 mg não thùy tương đương vi 500UI HCG nguyên cht (Nguyn Văn Kim, 2000). các lồi cá Trê thì con đc thành thc cĩ gai sinh dc (li hn ra ngồi và cĩ đu nhn), tp tính hung hăng hơn ( Nguyn Tưng Anh, 2005 ). Cá Trê cái thành thc tt thưng cĩ bng to, mng, mm, l sinh dc cá Trê cái hình trịn hơi cương nhưng khơng dài và nhn. Cĩ th tit ra trng khi nn nh vùng bng gn l sinh dc. ( Nguyn Tưng Anh, 2005 ). Hình 2.2. Phân bit đc cái cá trê: cá đc bên trái cĩ đon cui ca ng dn tinh hình gai nhn (Nguyn Tưng Anh, 2005). tt c các lồi cá Trê hin cĩ nưc ta, cơ quan sinh dc ngồi ca con đc và con cái cĩ s khác bit v hình thái tương đi rõ. Phn cui ca ng dn niu sinh dc ca cá đc phía ngồi thân ging như gai nhn. cá cái l sinh dc hình trịn ( Nguyn Tưng Anh, 2005 ). . 2.3. Tình hình nghiên cu cá Trê vàng trong nưc và trên th gii 2.3.1.Trên th gii 6
14. Trong các lồi cá nuơi nưc ngt và nưc l trên th gii, các lồi cá da trơn đng th năm v sn lưng hàng năm, khong 350.000 tn, vi nhiu hình thc nuơi khác nhau như nuơi đơn, nuơi ghép hoc nuơi xen canh vi trng lúa và các vt nuơi khác. Mc dù cĩ ti hơn 2.600 lồi nhưng ch cĩ 3 h đang đưc nuơi ph bin, đĩ là h cá Nheo M (Ictaluridae), h cá Trê (Clariidae) và h cá Tra (Pangasidae), (Huỳnh Kim Hưng, 2005). Thái Lan, cá Trê vàng và cá Trê trng là 2 lồi đưc nuơi ph bin, chúng phân b rng các vùng nưc ngt và là thc phm ph bin, cĩ giá tr trên th trưng. Nuơi cá Trê hàng năm cho thu nhp cao hơn các lồi khác (Huỳnh Kim Hưng, 2005). 2.3.2.Trong nưc Trong nhng năm gn đây, phong trào nuơi ca Trê đã phát trin mnh mt s đa phương min Nam mà đc bit là ðBSCL nhưng cá Trê đưc nuơi ph bin là cá Trê lai (con lai gia cá Trê vàng cái vi cá trê phi đc). Vic nuơi cá Trê lai đem li thu nhp đáng k cho gia đình. Cá Trê nĩi chung cĩ kh năng thích ng cao ao nuơi v khơng địi hi các điu kin k thut mt cách nghiêm ngt. Qua thc t ðBSCL cho thy ao nuơi v cĩ din tích rt nh cĩ din tích t vài chc đn vài trăm mét vuơng cá đu thành thc tt. Nhưng ao nuơi v cá Trê cn cĩ b chn chn, khơng đưc vị r, khơng cĩ l mi. mc nưc ao t 0.51m. Cá dùng đ nuơi v cĩ đ 12 tháng tui, trong lưng trung bình 150200g tr lên. Kt qu nuơi v cá Trê trưng ðHCT cho thy vi thc ăn hàm lưng protein là 35%, cho ăn 45% trng lưng thân thì sau khong 60 ngày nuơi v cá cĩ th tham gia sinh sn. Khi lưng trung bình cĩ th tham gia sinh sn ca cá Trê vàng là 250300 g và 350400 g đi vi cá Trê trng (Nguyn Văn Kim, 2002; Huỳnh Kim Hưng, 2005) ðã cĩ mt s nghiên cu thành cơng khi cho cá Trê đ t nhiên trong ao và kích t (DOCA; LH; HCG, não thùy nhĩm cá chép) kích thích cá đ. Thi gian phát trin phơi 2426 h, nhit đ 2628 0C (Lê Thanh Hùng va ctv, 1994; Nguyn Tưng Anh và ctv,1980; Trương Chí Hc, 1998; ðưc trích dn bi Nguyn Văn Kim, 2004; Huỳnh Kim Hưng, 2005). Vào khong năm 19821987 thành ph H Chí Minh và mt s tnh ðBSCL đã sn xut ra mt lưng cá Trê phi ging khá ln đ cung cp cho ngưi nuơi và vic nuơi cá Trê phi đã đem li ngun thu đáng k cho ngưi nuơi cá.Do s cĩ mt ca cá Trê phi các tnh Nam b mà t đĩ bin pháp k thut lai to 7
15. gia Trê phi vi Trê vàng ra đi. Vn đ lai to gia cá Trê phi vi Trê vàng đã thu đưc nhng kt qu đáng khích l (Nguyn Văn Kim và ctv, 1999) 2.4. Sơ lưc mt s hot cht gây chín và rng trng cá 2.4.1.HCG (Human chorionic Gonadotropine) Cĩ tên ting Vit là kích dc t màn đm hoc kích dc t nhau thai, đưc Zondec và Aschheim phát hin t năm 1927 trong nưc tiu ph n cĩ thai 2 4 tháng, là mt polypeptide cĩ trng lưng phân t 36.000 ( Nguyn Tưng Anh, 1999). Ngày nay, HCG là loi kích dc t đưc dung cĩ hiu qu cho nhiu lồi cá nht. Ngồi các lồi cá Mè, các lồi cá Trê, HCG cịn cĩ tác dng gây rng trng cho nhiu lồi cá khác nưc ta như cá Tra, cá Bng, cá Basa, cá Vàng, nưc ngồi, HCG cịn đưc dung cho cá Chình (Yamamoto, Nagahama, 1973), cá Vưc vn (Stevens, 1967), ðc bit là s thành cơng ca Morozova t năm 1936 trên cá Perca fluviatilis bng nưc tiu ph n cĩ thai (Nguyn Tưng Anh,1999; Nguyn Hun , 2007) HCG trên con đc cĩ tác dng như ICSH (interstitial cell stimulating hormone) nĩ cĩ tác dng kích thích t bào k leydig trong tinh hồn tit ra hormone sinh dc đc và kích thích quá trình to tinh cũng như hot tính ca các t bào dinh dưng sertoli bên trong ng sinh tinh ( Nguyn Tưng Anh, 1999; Nguyn Hun, 2007) 2.4.2.Não thùy th Hin nay , não thùy ca cá đưc s dng dưi hai dng não tươi và não khơ. ðây là loi kích dc t đưc s dng ph bin và s dng trên nhiu lồi cá. Hot tính ca não thùy cao nht khi cá cĩ tuyn sinh dc thành thc, tc là kh năng gây chin và rng trng cao nht (Nguyn Tưng Anh, 1999; Nguyn Hun, 2007), vic tiêm não thùy cho cá b m các lồi tham gia sinh sn tùy thuc vào nhiu yu t, mà quyt đnh liu lưng khác nhau như: cht lưng hot tính ca não thùy, đc tính nhy cm ca lồi , tình trng thành thc ca cá b m khi đưc tiêm, nhit đ nưc các điu kin khác ca mơi trưng cha cá sau khi đưc tiêm thuc kích thích ( Nguyn Tưng Anh, 1999; Nguyn Hun, 2007) 2.4.3.LHRHa (Lutenizing Hormon Releasing Hormon analog) Trong ngh nuơi cá ngưi ta thưng dùng mGnRHA (hay cịn gi là LHRHa là cht tương t GnRHA ca đng vt cĩ vú) và sGnRHA (cht tương t GnRH ca cá hi) và mt cht kháng dopamine (Nguyn Tưng Anh, 8
16. 1999).Trên cá đi ngưi ta cy hn hp testostoron (T) và LHRHa và tht cĩ s ln lên ca nỗn bào (Kelley và ctv,1987). Trên cá măng bin cy LHRHa (200g) và methytestosteron (MT)(0,25mg) đã làm tăng t l cá cái thành thc (85%) so vi đi chng (3,3%)(Tamru và ctv,1988). cá rơ đng theo Phm Ngc Khánh liu t 80100 g/ kg cá cái dung kèm vi Domperidom (Dom) cĩ thi gian hiu ng là 1012 gi (đưc trích dn bi Trn Th Phương Lan, 2008) 2.5. Cơ ch quá trình chín và rng trng Theo Nguyn Tưng Anh (1999) tip theo s chín hoc trong thi gian chín, nhiu mi liên kt gia nỗn hồng và nang trng b đt ra đưc coi là s tách nang (follicular separation). Tip sau s tách nang mt l hng rt rõ đưc hình thành trên nang trng, qua đĩ nỗn hồng thốt ra ngồi gi là s v nang (follicular rupture). Rng trng là quá trình màng folicule b v ra, trng rơi vào xoang bung trng và trng thái lưu đng. Quá trình rng trng ch xy ra trong thi gian ngn và ph thuc vào nhiu yu t mơi trưng khác nhau, đc bit là nhit đ. Khi quá trình rng trng xy ra, hot đng ni tit đưc tăng cưng và cĩ s tham gia ca nhiu hormone vào quá trình này (Nguyn Tưng Anh, 1999) Dưi s điu khin ca thn kinh trung ươn, hai loi kích dc t FSH, LH làm cho lp trong cùng ca t bào nang trng thành thc thêm mt bưc, thay đi hình thái và tit ra nỗn t foliculin. Nỗn t này thm thu t trong ra ngồi t bào đ kích thích bch cu tit ra men phân hy màng folicul to thành cht dch. Cht dch này thm thu ngưc tr li nang trng kt qu là các t bào tăng nhanh v kích thưc. Quá trình này c din ra như vy cho ti khi mt thi đim nào đĩ ca màng follicul cĩ đ bn kém nht b phá v trng thốt khi màng follicul rơi vào xoang bung trng, quá trình rng trng kt thúc. S thành thc ca t bào trng và màng follicul hồn tồn đc lp nhau nhưng phi đưc tin hành đng thi , nhp nhàng. Nu hai quá trình này xy ra khơng đng thi s dn ti màng follicul v và thi trng quá sm , trong khi đĩ t bào trng chưa chun b sn sàng đ đĩn nhn s th tinh hoc màng follicul chưa v nhưng trng đã chín và đn khi thốt ra khi màng follicul mt s trng đã cht khơng cịn kh năng th tinh (Nguyn Tưng Anh, 1999). Th tinh nhân to là da vào đc tính sinh lý ca trng và tinh trùng đã thành thc, thc hin nhng bin pháp k thut thích hp làm cho chúng kp thi gp nhau đ hồn thành tác dng th tinh. Nguyên lý cơ bn ca vic kích thích sinh sn nhân to chính là da vào nhng nguyên lý chung v sinh vt hc trong quá trình sinh sn t nhiên ca các lồi cá. Trong điu kin nuơi 9
17. nht trong ao, lng , nhiu lồi cá nuơi khơng cĩ đ điu kin sinh thái làm tha mãn nhng yêu cu v sinh sn ca cá b m, nên phi dùng phương pháp nhân to, nghĩa là tiêm các cht kích thích tuyn sinh dc vào cơ th đ mt mt thay th mt phn hot đng ni tit ca não thùy th, mt khác thúc đy hot đng ni tit ca bn thân tuyn yên, kích thích cá b m sinh sn trng, phĩng tinh. Theo Chung Lân (1969) trong sinh sn nhân to, điu kin sinh thái cũng cn đưc xem trng, vic kích thích sinh sn ch cĩ tác dng gim bt mt phn yêu cu v điu kin sinh thái sinh sn ca. 10
18. CHƯƠNG 3 VT LIU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU 3.1. Vt liu nghiên cu Cá Trê vàng b m: đưc mua ti các ch Cn Thơ. Nhng cá cái thành thc phi cĩ bng to mm, l sinh dc màu hng và cĩ hình vành khăn. T bào trng cĩ đưng kính t 1,11,2mm màu nâu vàng sáng, ri. T l trng phân cc ≥ 7080%. Ngoi hình cá đc: thon, gai sinh dc dài, nhn và cĩ màu hng mút gai sinh dc. Khung lưi p trng B gi cá H thng cp thốt nưc Hormon s dng trong thí nghim: HCG, não thuỳ th h cá chép và LH Rha và Motilium. Nhit k rưu (0100 oC) Các các vy liu khác 3.2. Phương pháp nghiên cu 3.2.1.Thi gian và đa đim thc hin Thi gian thc hin: T tháng 03/2008 đn tháng 06/2009 Ða đim thc hin: Tri cá thc nghim trưng ði hc Cn Thơ 3.2.2. Th nghim kích thích sinh sn cá Trê vàng đc dưi tác dng ca các loi kích dc t khác nhau. 3.2.2.1. Kích thích cá Trê sinh sn vi HCG Thí nghim đưc thc hin vi 3 nghim thc, vi các liu lưng HCG khác nhau cho cá đc: 600, 800, 1.000 UI/kg. Trong thí nghim 1 cá cái ch s dng duy nht mt liu lưng HCG mc 3.000 UI/kg. Cá đc đưc tiêm trưc cá cái 6 gi. Tt c các nghim thc thí nghim đu đưc thc hin vi 2 đn 3 ln lp li. Thí nghim đưc b trí 2 đt, thi đim b trí thí nghim khác nhau 11
19. Bng 3.1 Liu lưng HCG dùng trong thí nghim HCG (UI/kg cá) Gii tính NT1 NT2 NT3 NT ðC ðc 600 800 1000 0 Cái 3000 Chn cá cái cho sinh sn trng cĩ đ đng đu cao, cá khe mnh, màu sc bĩng mưt, l sinh dc ng hng. Cá đc chn cho sinh sn khe mnh, màu sc bĩng mưt. Lơ đi chng cho thí nghim 1 là khơng tiêm kích dc t cho cá đc. 3.2.2.2. Kích thích cá Trê sinh sn vi HCG kt hp vi não thùy B trí thí nghim 2 vi 3 nghim thc. Trong đĩ liu lưng não thùy mi nghim thc khác nhau cho cá đc: 1, 1.5, 2 mg/kg cá, liu lưng HCG như nhau là 500 UI/kg. 3 nghim thc cá cái ch s dng mt liu lưng duy nht là 2.500 UI HCG/kg và 4 mg não thùy/ kg. Áp dng phương pháp tiêm 2 ln cho c cá đc và cá cái. ði vi cá đc ln 1 tiêm não thùy vi liu lưng trên , sau 6 gi thì tiêm ln 2 dùng HCG vi liu lưng như trên. ði vi cá cái ln 1 cũng tiêm não vi liu lưng như trên và tiêm cùng thi gian tiêm ln 2 ca cá đc, ln 2 tiêm HCG và đưc tiêm sau 6 gi so vi ln 1. Lơ đi chúng cho thí nghim 2 khng tiêm kích dc t cho cá đc. Tt c các nghim thc thí nghim đu đưc thc hin vi 2 đn 3 ln lp li. Thí nghim đưc b trí 2 đt, thi dim b trí thí nghim khác nhau. Bng 3.2. Liu lưng HCG+ não thuỳ dùng trong thí nghim HCG (UI/kg cá)+não thùy (mg/kg) Gii tính NT1 NT2 NT3 NT ðC ðc 500UI+1.0 mg 500UI+1.5mg 500UI+2.0mg 0 Cái 2.500 UI/kg + 4 mg/kg 3.2.2.3. Kích thích cá Trê sinh sn vi LHRHa + Motilium Thí nghim 3 s dng kích dc t LHRHa vi liu lưng như nhau cho cá cái 3 nghim thc là (100 g LHRHa + 10 mg Motilium )/kg. Cá đc đưc 12
20. tiêm vi liu khác nhau : 20 g + Motilium, 30 g + Motilium, 40 g + Motilium /kg cá cho 3 nghim thc. Lơ đi chúng cho thí nghim khng tiêm kích dc t cho cá đc. Tt c các nghim thc thí nghim đu đưc thc hin vi 2 đn 3 ln lp li. Thí nghim đưc b trí 2 đt, thi dim b trí thí nghim khác nhau. Bng 3.3. Liu lưng LHRHa + Motilium dùng trong thí nghim LHRHa + DOM (g + Motilium /kg cá) Gii tính NT1 NT2 NT3 NT ðC ðc 20 30 40 0 Cái 100 3.2.3. K thut sinh sn nhân to Cá Trê vàng cái Cá Trê vàng đc Hình3.1. Cá Trê vàng b m 13
21. 3.2.3.1.ði vi cá cái Sau khi cá cái nhn 1 liu lưng nht đnh cht kích thích, sau khong 1418 gi cá s rng trng. Trng đưc vut ra và trn đu vi dung dch nưc mui sinh lý cĩ cha tinh trùng 3.2.3.2.ði vi cá đc Trưc khi ct và nghin tuyn sinh dc đc thì tuyn sinh dc đc phi đưc quan sát mơ t k v mt hình thái và so sánh vi đc đim ca nĩ trưc khi tiêm cht kích thích. L sinh dc Gai sinh dc a) a) a) b) Hình 3.2. Cơ quan sinh dc cá cái a) và cá đc b) 3.2.3.3. Gieo tinh nhân to S dng phương pháp gieo tinh bán khơ. ð th tinh nhân to đt kt qu cao điu quan trng là phi xác đnh đúng thi đim rng trng. Du hiu nhn bit cá bt đu rng trng là khi lt bng cá lên , ép nh vùng bng dưi, thy trng chy ra d dàng. Sau khi kim tra thy cá cái rng trng hồn tồn, bt đu chun b gieo tinh. ðu tiên gii phu cá đc thu bung tinh, lau sch và khơ bung tinh ri cho vào ci s. Bung tinh cá đc (tinh sào) Bung tinh c á đc Hình 3.3.Gii phu cá đc 14
22. Sau đĩ, vut trng cá cái vào thau nha đã lau sch và khơ. Trung bình bung tinh ca cá đc nng 50g cĩ kh năng th tinh 300400g trng. Sau khi vut trng xong, cân tng trng lưng trng đã vut đ tính sc sinh sn ca cá Bung trng cá Trê vàng Tr ng cá Tr ê vàng Hình 3.4. Vut trng cá cái Sau đĩ, dùng kéo ct nhuyn bung tinh ri cho 2030mL nưc ct vào ci s cha tinh dch và ngay tc khc đ tinh dch vào thau trng. Dùng lơng gia cm khuy đo đu và liên tc trong khong 1 phút Hình 3.5. Nghin nhuyn bung tinh và cho nưc mui sinh lý vào Sau khi gieo tinh 67 gi, tin hành xác đnh t l th tinh. 3.2.3.4.p trng đây khung lưi đưc chn làm giá th p vì nĩ cĩ các ưu đim sau: + Mt thống rng, p đưc mt đ cao, ta d rãi trng đu, cung cp đy đ oxy cho trng + Khung lưi cĩ tác dng như giá đ, nên trng ít b rơi vãi xung b p 15
23. + Khi trng n, cá con rơi xung b, cịn trng ung vn gi li trên khung. Hn ch tình trng trng ung rt ln vi cá bt, hn ch nm thy m phát trin lan tràn gây hi cho cá. Gi mơi trưng p sch. + p bng khung lưi thao tác thun tin, nhanh gn, đơn gin, Trng sau khi th tinh 12 phút đưc rãi đu lên mt khung lưi đã th trong b cĩ cha nưc sch và cĩ sc khí. 3.2.4. So sánh các ch tiêu sinh sn T l rng trng S kg cá cái rng trng TLRT = x100 S kg cá cái cho đ Thi gian hiu ng Tính t lúc tiêm kích thích t ln 2 đn khi cá bt đu rng trng Sc sinh sn tương đi: ΣA: s trng thu, ∑ A S = ΣM: Khi lưng cá cái (kg) ∑ M S: sc sinh sn tương đi T l th tinh (F(%)) s trng th tinh F = x100 s trng quan sát T l n (TLN(%)) s trng n TLN = x100 s trng th tinh Thi gian n (gi) đưc tính t lúc trng rng cho đn khi n trên 30 % s trng th tinh T l d hình (TLDH(%)) S cá d hình TLDH = x100 s trng th tinh Quá trình phát trin phơi Ngay sau khi trng th tinh, s phát trin phơi đưc quan sát dưi kính hin vi cĩ đ phĩng đi 40 ln, nhm xác đnh thi gian n ca trng. 16
24. Xác đnh mt s yu t mơi trưng trong quá trình làm thí nghim + Nhit đ + pH + Oxy hịa tan 3.3. X lý s liu Các s trung bình, đ lch chun, biu đ s dng phn mm Excel, SPSS đ x lý 17
25. CHƯƠNG 4 KT QU VÀ THO LUN 4.1.Kt qu xác đnh mt s yu t mơi trưng Quá trình sinh sn ca các lồi cá nĩi chung và cá Trê nĩi riêng ph thuc vào 2 yu t: Khách quan (yu t mơi trưng) và ch quan (tình trng thành thc và sc khe ca cá) Dưi đây s trình bày kt qu nghiên cu nh hưng mt s yu t mơi trưng ti s sinh sn và phát trin phơi cá Trê vàng. Bng 4.1. Kt qu xác đnh mt s yu t mơi trưng ðt 1 ðt 2 Thi gian 0 0 O2(mg/l) Nhit đ( C) pH O2(mg/l) Nhit đ( C) pH Sáng 4,33 6 26,5 27,17 6,83 7,1 5 6 26,5 27,25 6,8 7,25 Chiu 4,67 6 27,83 29 6,77 7,2 5 6 28,5 29 7 7,3 Oxy là yu t khơng th thiu đưc trong đi sng ca cá cũng như các lồi đng vt khác. ði vi các lồi thy sinh vt Oxy li cĩ ý nghĩa cc kỳ quan trng. Theo Vertmaski, 1960 (trích dn t Dương Thúy Yên, Vũ Ngc Út, 1991) thì cuc đu tranh sinh tn trong thy quyn là cuc đu tranh giành ly Oxy. Theo Dương Nht Long (2004) khi p trng cn cung cp nưc liên tc và oxy đy đ, nht là thi đim trưc và sau khi trng n phi đm bo t 56 mg/l. Như vy hàm lưng oxy hịa tan trong quá trình làm thí nghim là tương đi thích hp. Theo Nguyn Văn Kim (2005), nhit đ thích hp cho hu ht phơi cá phát trin dao đng trong khong 2628 0C. các thí nghim cho cá Trê sinh sn trên nhit đ dao đng t 26,5 29 0C. Như vy, nhit đ các đt cho đ trên là tương đi thích hp cho quá trình sinh sn và quá trình phát trin phơi. Nguyn Văn Kim (2005), đ pH trong b p dao đng t 6,57,5 là tt cho phơi phát trin. Qua kt qu theo dõi pH trong quá trình làm thí nghim cho thy pH nm trong khong thích hp cho phơi phát trin t 6,7 7,3. 4.2.Kt qu thí nghim kích thích cá Trê vàng sinh sn 18
26. 4.2.1. ðc đim hình thái tuyn sinh dc đc ca cá Trê vàng trưc và sau khi tiêm cht kích thích 4.2.1.1.Trưc khi tiêm cht kích thích Tuyn sinh dc ca cá Trê vàng chia nhiu thùy hình nhánh cây, các thùy dài và nh, b mt tinh sào cĩ màu hng nht các mau mch nhìn khơng rõ và khơng phát hin tinh sào nào cĩ màu trng đc tương t như tuyn sinh dc đc ca cá Trê phi hoc mt s lồi cá nưc ngt khác Hình 4.1. Tuyn sinh dc cá Trê vàng trưc khi tiêm cht kích thích 4.2.1.2. Sau khi nhn cht kích thích Sau khi nhn cht kích thích, hình thái tinh sào cĩ s thay đi rõ ràng như sau: B mt tinh sào căng, các thùy cũng tăng v kích thưc, tồn b b mt tinh sào cĩ màu trng hng nht. Mút các thùy cĩ màu trng đc và s lưng thùy cĩ đc đim như vy tăng lên rõ ràng. Khi dùng kéo ct cĩ dch màu trng hng nht hoc vàng nht chy ra. ðiu đĩ chng t, dưi tác dng ca kích t đã cĩ s gia tăng hot đng sinh tinh ca tinh sào. Hình 4.2. Tuyn sinh dc cá Trê vàng sau khi tiêm cht kích thích 4.2.2. Kích thích cá Trê đc sinh sn vi HCG Kt qu thu đưc cho tng nghim thc đưc th hin trong bng sau: 19
27. Bng 4.2.Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG SSS tương Nghim T l cá ðt đi T l th tinh T l thc rng trng T l n (%) T/N (trng/g cá (%) đc/cái (NT) (%) cái) NT 1 100 35,2 69,3 a±7,50 55 a±9,84 3/1 NT 2 100 40,8 63,3 a±9,86 38b±3,00 3/1 1 NT 3 100 42 55,7 a±5,85 22,33 c±5,03 3/1 NT ðC 100 38,99 47 72 1/1 NT 1 66,67 48,2 31,5 a±30,41 96,5 a ±4,94 2/1 NT 2 66,67 48,2 46 a ±1,41 80,5 a ±3,54 2/1 2 NT 3 66,67 43,82 77,5 a ±3,54 81,5 a ±9,19 2/1 NT ðC 66,67 43,82 63 67 1/1 Ghi chú: • Nhng giá tr cùng ct cĩ cùng ký t là khác bit khơng cĩ ý nghĩa thng kê (P>0,05) • ðt 1 tin hành ngày 01/04/2009 • ðt 2 tin hành ngày 01/05/2009 90 ðt 1 77.5 ðt 2 80 69.33 70 63.33 63 60 55.67 47 50 46 40 31.5 30 T l th T l tinh (%) 20 10 0 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.3. T l th tinh ca thí nghim 1 20
28. 120.00 ðt 1 ðt 2 96.5 100.00 80.5 81.5 80.00 72.00 67 55.00 60.00 38.00 T T l n (%) 40.00 22.33 20.00 0.00 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.4. T l n ca thí nghim 1 Khi m cá đc nhn thy tinh sào cĩ mt s đc đim sau: tinh sào khá to, cĩ nhiu thùy, nhiu ht nh màu trng đc, càng ra chĩt thùy các ht này càng nhiu và màu trng đc càng thy rõ. Cịn nghim th đi chng, cá đc khơng đưc tiêm kích t thì tinh sào màu trng hng, ít ht màu trng đc. Qua bng 4.2 và hình 4.3 cho thy t l th tinh dao đng t 55,769,3% (đt 1) cao hơn so vi đi chng (47%). Trong đĩ nghim thc 2 (tiêm cá đc vi liu 600 UI/kg) cho t l th tinh cao nht. Như vy, kích t HCG cĩ tác dng đn s chuyn hĩa tuyn sinh dc đc, tc là lưng tinh trùng s tăng lên, t đĩ làm tăng t l th tinh ca trng. Nguyn Tưng Anh (1999) cho rng HCG ngồi tác dng gây rng trng cá cái, thì liu thp cũng cĩ tác dng thúc đy t bào sinh dc đc chuyn hĩa nhanh ti giai đon chín. Mc dù t l th tinh ca các nghim thc cao hơn so vi đi chng nhưng t l n li thp hơn. Nguyên nhân là do các khay p trng khơng đưc trao đi nưc liên tc, đc bit nhng khay p khơng cĩ đáy thơng thống. Nhng khay p như vy làm cho trng b phân hy dn đn t l n thp. Kt qu nghiên cu đt 2 cho thy t l rng trng ca cá thp hơn đt 1 (66,67%). T l th tinh ca các nghim thc cũng thp (tr nghim tc 3 cho t l th tinh 77,5%). Nguyên nhân chính dn ti t l rng trng, t l th tinh thp là do cá b m thu gom ngồi ch b xây xát nhiu, sc khe cá b suy gim (cĩ th cá b gi lâu ngày trưc khi đem ra ch bán). Mt trong các ch s liên quan ti sc khe ca cá khi cho đ là thi gian hiu ng ca kích t kéo dài hơn so vi đt đ th nht (thi gian hiu ng ca đt 1 là 13,514 gi, cịn đt 2 là 14,515 gi) theo T Thanh Dung, Trn Th Thanh Hin (1994), nu cá khe khơng b xay xát thì thi gian hiu ng thuc ca cá là 1214 gi và cho t l th tinh 21
29. cao. Riêng t l n đt 2 cao hơn đt 1 là do đã khc phc đưc nguyên nhân dn đn t l n thp đt1 ca thí nghim. 4.2.3. Kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG kt hp não thùy Kt qu thu đưc cho tng nghim thc đưc th hin trong bng sau: Bng 4.3. Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng HCG kt hp não thùy Nghim T l cá SSS tương ðt T l th tinh T l thc rng trng đi (trng/g T l n (%) T/N (%) đc/ cái (NT) (%) cá cái) NT 1 100 47,6 90 a ±6,24 58,33 a±20,79 3/1 NT 2 100 53,42 90,67 a±4,04 35,33 ab ±27,54 3/1 1 NT 3 100 41,2 89,33 a±7,51 14 b±6,56 3/1 NT ðC 100 31,87 72,5±31,82 19 ± 9,90 2/1 NT 1 100 45,06 73 99 1/1 NT 2 100 45,06 67 97 1/1 2 NT 3 100 51,14 38 58 1/1 NT ðC 100 51,14 89 99 1/1 Ghi chú: • ðt 1 tin hành ngày 17/04/2009 • ðt 2 tin hành ngày 28/05/2009 • Nhng giá tr cùng ct cĩ cùng ký t là khác bit khơng cĩ ý nghĩa thng kê (P>0,05) 22
30. ðt 1 100 90 90.67 89.33 89 ðt 2 90 80 73 72.5 67 70 60 50 38 40 30 T l th tinh (%) tinh th l T 20 10 0 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.5. T l th tinh ca thí nghim 2 Quan sát tinh sào cá đc đt thí nghim này cho thy vào thi đim chính v tinh sào ca cá cĩ màu trng đc quan sát k trong tinh sào cĩ nhiu các ht màu trng đc đc bit là các chĩt thùy, các thùy đưc phân nhiu hơn, rõ ràng hơn T l th tinh ca trng trong đt 1 cũng rt cao (dao đng t 89,3390,67%). Tuy nhiên t l n thp c 3 nghim thc và t l n thp nht nghim thc 3 (14%). Cĩ nhiu nguyên nhân gây ra t l n thp ca trng cá. Nhưng điu kin thí nghim thì cĩ l do đc đim ca dng c p trng cĩ s khác nhau. Kt qu thí nghim đã ghi nhn khi trng p nhng khay nha cĩ lưi thơng thống mt đáy oxy trao đi tt hơn thì cho t l cao hơn so vi nhng trng p trong khay cĩ lưi mt bên. ðt 1 120 ðt 2 99 97 99 100 80 58.33 58 60 35.33 T T l n (%) 40 19 20 14 0 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.6. T l n ca thí nghim 2 Trong thí nghim đt 2, do cá đc nghim thc 3 cht trưc khi ca cái rng trng khong 2 gi nên phi bo qun tinh sào trong trong t lnh. Cĩ l đây là 23
31. lý do làm cho t l th tinh và t l n nghim thc 3 thp vi các giá tr tương ng là (38% và 58%). Chính vì vy mà cá đc nghim thc đi chng cho t l th tinh và t l n cao vi các giá tr tương ng là (89% và 99%). 4.2.4. Kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng LHRHa + Motilium Kt qu thu đưc cho tng nghim thc đưc th hin trong bng sau: Bng 4.4. Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn bng LHRHa + Motilium Nghim T l cá SSS tương ðt T l th tinh T l thc rng trng đi (trng/ T l n (%) T/N (%) đc/cái (NT) (%) g cái) NT 1 100 44,62 88,67 a±4,16 32,67 a±9,02 3/1 NT 2 100 39,21 82,33 a±4,16 53,00 b±7,00 3/1 1 NT 3 100 45,54 88,67 a±4,93 72,67 c±6,66 3/1 NT ðC 100 42,28 75 34 1/1 NT 1 100 52,22 99,00 a±0,00 95,50 a±4,95 2/1 NT 2 100 50,78 98,50 a±0,71 99,00 a±0,00 2/1 2 NT 3 100 49,31 97,50 a±0,71 96,00 a±1,41 2/1 NT ðC 100 53,23 94 97 1/1 Ghi chú: • ðt 1 tin hành ngày 09/04/2009 • ðt 2 tin hành ngày 07/05/2009 • Nhng giá tr cùng ct cĩ cùng ký t là khác bit khơng cĩ ý nghĩa thng kê (P>0,05) 24
32. ðt 1 120.00 ðt 2 99 98.5 97.5 94 100.00 88.67 88.67 82.33 80.00 75.00 60.00 40.00 T T l th tinh (%) 20.00 0.00 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.7. T l th tinh ca thí nghim 3 Sau khi tiêm thuc 12,5 13 gi , cá cái rng trng 100%, cho t l th tinh khá cao và dao đng t 82,3388,67% nhit đ t 2630 0C. Khi gii phu cá đc, tinh sào đu cĩ màu trng hng, nhiu thùy và nhiu ht màu trng đc. T l n thí nghim này khơng cao là do nguyên nhân dng c p trng khơng thơng thống, các trng phân hy đã cn tr vic trao đi nưc nên làm nưc b nhim bn, gây thiu oxy cc b. đt 2, đây là thi đim chính v sinh sn ca cá, nên t l th tinh và t l n các NT đu cao do cht lưng trng và tinh trùng đu tt, khi vut trng chy ra thành dịng, khi nghin tinh sào cĩ tinh dch màu trng sa chy ra. ðt 1 120.00 ðt 2 95.5 99 96 97 100.00 80.00 72.67 60.00 53.00 32.67 34.00 T T l n (%) 40.00 20.00 0.00 NT1 NT2 NT3 NTDC Nghim thc Hình 4.8. T l n ca thí nghim 3 25
33. 4.2.5.Quá trình phát trin phơi Khi quan sát dưi kính hin vi cho thy quá trình phát trin phơi cá trê vàng cũng tương t như quá trình phát trin phơi các lồi cá nưc ngt khác. Thi gian phát trin phơi cá Trê vàng trong nghiên cu này t 2324 gi điu kin nhit đ nưc 2830 0C. Kt qu ghi nhn s phát trin phơi đưc trình bày bng 4.5 Bng 4.5. Các giai đon phát trin phơi Thi gian sau th tinh Các giai đon phát trin 15 phút Hình thành đĩa mm, trng màu vàng nâu 45 phút 4 t bào 1 gi 8 t bào 2 gi 45 phút Nhiu t bào 3 gi 25 phút Phơi nang cao: phơi nang bì nhơ lên cao trên khi nỗn hồng, gia phơi nang bào và khi nỗn hồng cĩ eo thp Phơi nang thp: phơi nang bì bc 1/3 trng 5 gi 15 phút ðu phơi v, phơi nang bì bc1/2 trng 7 gi 30 phút Gia phơi v, phơi nang bì bc 2/3 trng 8 gi 15 phút Cui phơi v, phơi nang bì chim 4/5 trng 8 gi 50 phút Phơi thn kinh 9 gi 50 phút Xut hin 3 đt thân 10 gi 10 phút Xut hin bc mt 10 gi 30 phút Mm đuơi l ra trên khi nỗn hồng 13 gi Xut hin tim, phơi c đng co rút 15 gi 30 phút ðu đuơi phân bit rõ ràng 16 gi 30 phút ðuơi c đng mnh đu đuơi tách khi nỗn hồng 20 gi Cá bt đu n 22 gi Cá n r 23 24 gi 26
34. 2 t bào 8 t bào 16 t bào Nhiu t bào Phơi dâu Cui phơi v Phơi thn kinh Hình thành đt cơ Tách đuơi N Hình 4.9.Quá trình phát trin phơi cá Trê vàng 27
35. 4.2.6. S phát trin ca hu phơi Lúc mi n: u trùng nm nghiên vn đng lc lư. Ngày th 1: u trùng dài 55,2 mm, xut hin màng vi lưng, vi hu mơn và vi đuơi. 13 gi sau khi n u trùng u trùng cĩ kh năng bơi ch đng, 15 gi sau khi n u trùng cĩ mm râu. Ngày th 2: u trùng dài 5,25,5 mm, mt cĩ sc t màu nâu đen, u trùng cĩ kh năng bơi tng quãng ngn và đnh hưng. Mm râu dài ra t t, lưng nỗn hồng gim. Ngày th 3: u trùng dài t 67 mm, bt đu cĩ s hình thành tia vi đuơi, lưng nỗn hồng gim nhiu. Ngày th 4: u trùng dài 78 mm, u trùng hình thành tia vi ngc, vi đuơi cĩ tia vây. ða s u trùng gn ht nỗn hồng, u trùng thưng tp trung thành tng nhĩm. Ngày th 5: u trùng dài 89 mm, u trùng cịn ít nỗn hồng, cĩ kh năng ăn moina Ngày th 6: u trùng dài 912 mm, Tia vây lưng và vây hu mơn đã cĩ tia vây bng cht xương, ăn moina hồn tồn. Ngày th 7: u trùng dài 1013 mm, cĩ hình dng cá con 4.2.7. S hình thành cá con Qua thí nghim, nhn thy cùng vi s hồn thin cơ quan, tp tính sng ca u trùng ngày càng đa dng và phc tp. Lúc mi n, khi nỗn hồng cịn ln, vi lưng, vi đuơi ni lin thành mt dãy bao quanh t na sau ca phn lưng đn sát l hu mơn nên ch vn đng lc lư. Khi nỗn hồng là ngun cung cp năng lưng ch yu. Lưng nỗn hồng ngày càng gim đi cùng vi s hồn thin và phát trin ca các cơ quan: mm râu bin thành râu vào ngày th 2 3, mm vi ngc phát trin thành vi ngc vào ngày th 4, vi lưng, vi đuơi và vi hu mơn ngày càng phát trin vi đuơi t ch bt đu hình thành vào ngày th 3 đã cĩ tia vây bng cht xương vào ngày th 4, màng vi lưng và vi hu mơn bt đu hình thành tia vi bng cht xương vào ngày th 5, khi ngun năng lưng chính đưc cung cp t nỗn hồng ht vào ngày th 56. Chính vì th mà vn đng ca u trùng ngày càng đa dng và linh hot: t ch vn đng lc lư (ngày th nht) chuyn sang bơi li ch đng vào ngày th 2 và 3 tin đn bơi li t do vào ngày th 4 và ngày th 5. 28
36. Hin tưng dinh dưng va bng nỗn hồng va bng thc ăn bên ngồi Qua thí nghim cho thy: u trùng cá Trê hồn tồn s dng thc ăn ngồi trong khi cịn nỗn hồng vào ngày th 5. ðiu này cĩ ý nghĩa quan trng trong thc tin sn xut: ta cĩ th cho thc ăn ngồi vào b ương vào ngày th 3 đ u trùng quên vi vic dinh dưng ngồi và to điu kin cho vic s dng tt thc ăn bên ngồi khi ht nỗn hồng. S chm dt dinh dưng bng nỗn hồng u trùng chm dt dinh dưng bng nỗn hồng hồn tồn vào ngày th 5 sau khi n. Ngày th I Ngày th II Ngày th III Ngày thIV Ngày th V Hình 4.10. Hình thái ca hu phơi trong 5 ngày 29
37. CHƯƠNG 5 KT LUN VÀ ð XUT 5.1.Kt lun i. Kích thích cá Trê vàng đc đu mùa sinh sn bng kích t HCG cho t l th tinh tương đi thp, thp nht liu lưng 600 UI cho t l th tinh 31,5% và cao nht liu lưng 800 UI cho t l th tinh là 77,5%. ii. S dng LRHa + Motidium kích thích cá Trê vàng đc sinh sn cho t l th tinh khá cao, cao nht nghim thc 1 ( 20g/kg cá đc), t l th tinh đt 1 là 88,67% và đt 2 là 94%. T l th tinh 3 nghim thc 2 đt thí nghim đu cao hơn nghim thc đi chng (nghim thc đi chng đt 1 là 75% và đt 2 là 94%), qua đĩ cho thy LRHa cĩ tác dng kích thích s sinh tinh cá đc. iii. Kt qu kích thích cá Trê vàng đc sinh sn dưi tác dng ca HCG + não thuỳ cũng khá cao, cao nht liu lưng 500 UI+1,5 mg não (t l th tinh là 90,67%). Cao hơn t l th tinh khi s dng kích t HCG đơn thun, chúng t não thuỳ cĩ tác dng kích thích qua trình to tinh cá Trê vàng đc và cho kt qu th tinh tinh cao khi kt hp vi HCG. iv. ðiu kin mơi trưng phù hp vi quá trình phát trin phơi cũng như u trùng: nhit đ dao đng t 26,5 29 0C, oxy dao đng t 5 6 mg/l , pH dao đng t 6,7 7,3. 5.2. ð xut Tip tc nghiên cu nh hưng ca các loi kích dc t khác đn s thành thc và chin sinh dc cá Trê vàng đc. 30
38. TÀI LIU THAM KHO 1. Âu Dương Cnh, 1990. ðc đim phát trin tuyn sinh dc sinh sn, phát trin phơi cá trê vàng. Lun văn tt nghip ði hc. 2. Dương Thúy Yên, Vũ Ngc Út, 1991. K thut Sn xut ging và lai to cá Trê. Lun văn tt nghip ði hc, 55 trang. 3. Phm Báu và ctv, 1993 Nghiên cu k thut nuơi cá trê lai. B Thy sn Vin nghiên cu nuơi trng Thy sn I, 24 trang. 4. Phm Trang – Phm Báu, 2000. K thut gây nuơi mt s lồi đc sn. NXB Nơng Nghip. 5. Nguyn Thanh Xuân, 2003. Chuyên đ: Mt s kt qu nghiên cu v k thut sinh sn nhân to cá Trê vàng (Clarias macrocephalus). Lun văn tt nghip ði hc.18 trang. 6. Nguyn Duy Khốt, 2004. K thut nuơi Ba Ba, ch đng, cá Trê lai. NXB Nơng Nghip Hà Ni, 84 trang. 7. Phm Văn Khánh Lý Th Thanh Loan, 2004. K thut nuơi mt s lồi cá kinh t nưc ngt & phịng tr bnh cá. NXB Nơng nghip, 103 trang. 8. Nguyn Tưng Anh, 2005. K thut sn xut ging mt s lồi cá nuơi. NXB Nơng NghipTP HCM, 103 trang. 9. Phm Minh Thành – Nguyn Văn Kim, 2008. Cơ s khoa hc và k thut sn xut cá ging. 10. Huỳnh Kim Hưng, 2005. Nghiên cu s thành thc sinh dc và th nghim sinh sn nhân to cá trê trng ( Clarias batrachus ), 60 trang. 11. Dương Nht Long, 2004. Giáo trình k thut nuơi thy sn nưc ngt, 200 trang. 12. Nguyn Văn Kim, 2005. Giáo trình k thut sn xut cá ging, 95 trang. 13. T Thanh Dung, Trn Th Thanh Hin, Sinh hc và k thut sn xut ging và nuơi cá Trê, trích t Tài liu tp hun K thut nuơi thy sn nưc ngt, 1994. Khoa Thy sn, trưng ði hc Cn Thơ 14. Trn Th Phương Lan, 2008. nh hưng ca kích dc t lên quá trình sinh sn cá Bng tưng (Oxyeleotris marmoratus Bleekr), 69 trang. 15. Mt s vn đ v ni tit hc sinh sn cá, 1999. NXB Nơng nghip Hà Ni, 200 trang. 31
39. PH LC I. nh hưng kích dc t lên s sinh sn cá Trê vàng đc Ph lc 1: Khi lưng cá và lưng kích dc t HCG trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 1 Lưng Lương Nghim thc TW cá đc(g) TW cá cái(g) KDT(UI) KDT(UI) 200 NT1 190 600 200 170 180 NT2 190 800 200 3000 200 180 NT3 200 1000 200 190 ðC 180 0 200 Ph lc 1a.nh hưng ca kích dc t HCG lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng SSSTT S trng TLTT(%) TLN(%) (trng/g sinh TGHU(gi) cá cái) sn(trng) NT1A 77.00 52.00 13.50 NT1B 62.00 66.00 35,2 7.040 13.50 NT1C 69.00 47.00 13.50 NT1 69.33 55.00 13.50 NT2A 68.00 38.00 13.50 NT2B 70.00 41.00 40,8 8.160 13.50 NT2C 52.00 35.00 13.50 NT2 63.33 38.00 13.50 NT3A 58.00 17.00 14.00 NT3B 49.00 23.00 42 8.400 14.00 NT3C 60.00 27.00 14.00 NT3 55.67 22.33 14.00 DC 47.00 72.00 38,99 7.798 14.00 32
40. Ph lc 2: Khi lưng cá và lưng kích dc t HCG trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 2 Lưng Lương Nghim thc TW cá đc(g) TW cá cái(g) KDT(UI) KDT(UI) 140 NT1 600 160 200 120 NT2 800 100 3000 120 NT3 1000 140 120 200 ðC 0 160 Ph lc 2a.nh hưng ca kích dc t HCG lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng đt 2 SSSTT S trng sinh TLTT(%) TLN(%) (trng/g cá TGHU(gi) sn(trng) cái) NT1A 10.00 100.00 14.50 NT1B 53.00 93.00 48,2 9.640 14.50 NT1 31.50 96.50 14.50 30.41 4.95 0.00 NT2A 47.00 83.00 14.50 NT2B 45.00 78.00 48,2 9.640 15.00 NT2 46.00 80.50 14.75 1.41 3.54 0.35 NT3A 80.00 75.00 15.00 NT3B 75.00 88.00 43,82 5.258 15.00 NT3 77.50 81.50 15.00 3.54 9.19 0.00 DC 63.00 67.00 43,82 5.258 15.00 Ph lc 3: Khi lưng cá và lưng kích dc t LHRHa trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 1 TW cá TW cá Nghim thc Lưng KDT Lương KDT đc(g) cái(g) 100 NT1 120 20g + Motilium 200 180 180 100 g + NT2 160 30g + Motilium 220 Motilium 130 160 NT3 160 40g + Motilium 200 200 ðC 180 0 33
41. Ph lc 3a.nh hưng ca kích dc t LHRHa lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng SSSTT S trng TLTT(%) TLN(%) (trng/g sinh TGHU(gi) cá cái) sn(trng) NT1A 90.00 24.00 12.50 NT1B 84.00 32.00 44,62 8.924 12.50 NT1C 92.00 42.00 12.50 NT1 88.67 32.67 12.50 4.16 9.02 0.00 NT2A 81.00 50.00 13.00 NT2B 87.00 61.00 39,21 8.627 13.00 NT2C 79.00 48.00 13.00 NT2 82.33 53.00 13.00 4.16 7.00 0.00 NT3A 91.00 71.00 13.00 NT3B 83.00 80.00 45,54 9.108 13.00 NT3C 92.00 67.00 13.00 NT3 88.67 72.67 13.00 4.93 6.66 0.00 DC 75.00 34.00 42,28 7.610 13.00 Ph lc 4: Khi lưng cá và lưng kích dc t LHRHa trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 2 Lưng Lương Nghim thc TW cá đc(g) TW cá cái(g) KDT(UI) KDT(UI) 140 20g + NT1 140 Motilium 120 180 NT2 30g + 100 Motilium 100g + 100 40g + NT3 Motilium 140 Motilium 120 180 ðC 0 160 34
42. Ph lc 4a.nh hưng ca kích dc t LHRHa lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng SSSTT S trng TLTT(%) TLN(%) (trng/g sinh TGHU(gi) cá cái) sn(trng) NT1A 99.00 99.00 12.00 52,22 9.400 NT1B 99.00 92.00 12.00 NT1 99.00 95.50 12.00 0.00 4.95 0.00 NT2A 99.00 99.00 12.00 50,78 9.140 NT2B 98.00 99.00 12.00 NT2 98.50 99.00 12.00 0.71 0.00 0.00 NT3A 97.00 97.00 12.00 49,31 8.876 NT3B 98.00 95.00 12.00 NT3 97.50 96.00 12.00 0.71 1.41 0.00 DC 94.00 97.00 53,23 9.581 12.00 Ph lc 5: Khi lưng cá và lưng kích dc t HCG + não trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 1 TW cá TW cá Nghim thc Lưng KDT Lương KDT đc(g) cái(g) 100 NT1 100 500 UI+1mg não 180 100 100 NT2 100 500 UI+1.5mg não 200 2500 UI+4mg não 100 100 160 NT3 100 500 UI+2mg não 160 60 0 ðC 100 0 180 35
43. Ph lc 5anh hưng ca kích dc t LHRHa lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng SSSTT S trng TLTT(%) TLN(%) (trng/g sinh TGHU(gi) cá cái) sn(trng) NT1A 83 43 15 NT1B 95 50 47,6 8.568 15 NT1C 92 82 15 NT1 90 58.33 15 6.24 20.79 0.00 NT2A 90 37 15 NT2B 95 62 53,42 10.684 15 NT2C 87 7 15 NT2 90.67 35.33 15 4.04 27.54 0.00 NT3A 85 8 15 NT3B 98 13 41,2 6.592 15 NT3C 85 21 15 NT3 89.33 14 15 7.51 6.56 0.00 ðC1 95 26 15 31,87 5.737 ðC2 50 12 15 ðC 72.5 19 15 31.82 9.90 0.00 Ph lc 6: Khi lưng cá và lưng kích dc t HCG + não trong kích thích cá Trê vàng đc sinh sn đt 2 Nghim thc TW cá đc(g) Lưng KDT TW cá cái(g) Lương KDT NT1 100 500 UI+1mg não 200 NT2 100 500 UI+1.5mg não NT3 100 500 UI+2mg não 2500 UI+4mg não 180 0 140 ðC 120 0 100 0 Ph lc 6a.nh hưng ca kích dc t HCG+não lên các ch tiêu sinh sn cá Trê vàng SSSTT S trng TLTT(%) TLN(%) (trng/g sinh TGHU(gi) cá cái) sn(trng) NT1 73 99 45,06 9.015 15 NT2 67 97 NT3 38 58 51,14 7.160 15 DC 89 99 36
44. II.X lý thng kê t l th tinh, t l n Ph lc 7.Thí nghim 1_ðt 1 T l th tinh Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 3.00 3 55.6667 2.00 3 63.3333 1.00 3 69.3333 Sig. .087 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. T l n Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 2 3 3.00 3 22.3333 2.00 3 38.0000 1.00 3 55.0000 Sig. 1.000 1.000 1.000 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. Ph lc 8.Thí nghim 1_ðt 2 T l th tinh Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 1.00 2 31.5000 2.00 2 46.0000 3.00 2 77.5000 Sig. .081 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 2.000. 37
45. T l n Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 2.00 2 20.5000 3.00 2 54.0000 1.00 2 96.5000 Sig. .138 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 2.000. Ph lc 9.Thí nghim 3_ðt 1 T l th tinh Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 2.00 3 82.3333 1.00 3 88.6667 3.00 3 88.6667 Sig. .142 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. T l n Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 2 3 1.00 3 32.6667 2.00 3 53.0000 3.00 3 72.6667 Sig. 1.000 1.000 1.000 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. Ph lc 10.Thí nghim 3_ðt 2 38
46. T l n Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 1.00 2 95.5000 3.00 2 96.0000 2.00 2 99.0000 Sig. .322 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 2.000. T l th tinh Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 3.00 2 97.5000 2.00 2 98.5000 1.00 2 99.0000 Sig. .081 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 2.000. Ph lc11.Thí nghim 2_ðt 1 T l th tinh Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 3.00 3 89.3333 1.00 3 90.0000 2.00 3 90.6667 Sig. .804 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. 39
47. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. T l n Duncan Subset for alpha = .05 NT N 1 2 3.00 3 14.0000 2.00 3 35.3333 35.3333 1.00 3 58.3333 Sig. .245 .214 Means for groups in homogeneous subsets are displayed. a Uses Harmonic Mean Sample Size = 3.000. III. Mt s yu t mơi trưng Ph lc 12. Nhit đ Thí nghim 1 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC Sáng 26,83±0,29 26,83±0,29 26,83±0,29 27 1 Chiu 27,83±0,29 28,5±0,50 28,17±0,29 28,5 Sáng 27±0,71 27,25±0,35 27±0,00 26,5 2 Chiu 28,5±0,71 28,75±0,35 29±0,00 29 Thí nghim 2 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC Sáng 26.83±0,29 26.5±0,50 26.83±0,29 26.67±0,29 1 Chiu 27.83±0,29 28.67±0,29 28.83±0,29 28.67±0,29 Sáng 27 26,5 26,5 27 2 Chiu 29 28,5 29 29 Thí nghim 3 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 27.17±0,29 26.67±0,29 27±0,50 27 Chiu 28.67±0,29 28.67±0,29 29±0,00 28.5 2 Sáng 27,25±0,35 26,75±0,35 27±0,71 27 Chiu 28,75±0,35 28,75±0,35 28,25±0,35 28,5 40
48. Ph lc 13. pH Thí nghim 1 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 6,83±0,06 6,9±0,10 6,93±0,06 6,9 Chiu 6,77±0,06 6,87±0,06 6,87±0,06 6,8 2 Sáng 7,15±0,07 6,95±0,07 7±0,00 7,1 Chiu 7,1±0,28 7,15±0,07 7,05±0,35 7 Thí nghim 2 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 6,9±0,10 7±0,10 7,03±0,15 7,1 Chiu 7,13±0,15 6,97±0,12 7±0,10 7,2 2 Sáng 6,9 7,1 6,8 6,9 Chiu 7,1 7,2 7 7,1 Thí nghim 3 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 6,97±0,12 7±0,10 7±0,10 6,9 Chiu 6,8±0,10 6,9±0,15 6,93±0,15 7 2 Sáng 7,25±0,07 7,15±0,07 7,1±0,00 7,1 Chiu 7,3±0,00 7,25±0,07 7,2±0,00 7,2 Ph lc 14.Oxy hịa tan Thí nghim 1 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 5,67±0,58 5,33±0,58 5±0,00 5 Chiu 6±0,00 5,67±0,58 5,33±0,58 6 2 Sáng 5,5±0,71 5±0,00 5±0,00 5 Chiu 6±0,00 5,5±0,71 5,5±0,71 5 Thí nghim 2 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 6±0,00 5,33±0,58 5±1,00 5 Chiu 5,67±0,58 5±1,00 5,33±0,58 5 2 Sáng 5 6 5 6 Chiu 6 6 6 5 41
49. Thí nghim 3 ðt Bui NT1 NT2 NT3 NTðC 1 Sáng 4,33±0,58 5,33±0,58 5,67±0,58 5 Chiu 4,67±0,58 5±0,00 5,33±0,58 5 2 Sáng 6±0,00 5±0,00 5,5±0,71 6 Chiu 5,5±0,71 5,5±0,71 6±0,00 6 42
50. Quy trình sn xut ging cá Trê vàng 43