Khóa luận Các giải pháp nhằm phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Sài Gòn

Nội dung text: Khóa luận Các giải pháp nhằm phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Sài Gòn

1. B GIÁO DC VÀ ðÀO TO TRƯNG ðI HC K THUT CƠNG NGH TP. HCM KHĨA LUN TT NGHIP CÁC GII PHÁP NHM PHÁT TRIN HOT ðNG THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NƠNG THƠN VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GỊN Ngành: K TỐN Chuyên ngành: K TỐN – KIM TỐN Ging viên hưng dn : ThS. CHÂU VĂN THƯNG Sinh viên thc hin : LƯU TIN THÀNH MSSV: 0854030256 Lp: 08DKT3 TP. H CHÍ MINH, NĂM 2012
2. LI CAM ðOAN Tơi xin cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tơi vi s h tr ca Ging viên hưng dn Ths. Châu Văn Thưng. Các phân tích đu do tơi thc hin và s liu trong đ tài đưc ly trc tip t Ngân hàng Nơng nghip và Phát trin nơng thơn Vit Nam – Chi nhánh Sài Gịn, khơng sao chép bt kỳ ngun nào khác.Ngồi ra đ tài cịn s dng mt s lý thuyt ly t các giáo trình khác cũng đã th hin trong mc Tài liu tham kho. Tơi xin hồn tồn chu trách nhim trưc nhà trưng v s cam đoan này. TP.H Chí Minh, ngày 23 tháng 7 năm 2012 Tác gi Lưu Tin Thành
3. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng LI CM ƠN ð hồn thành đưc khố lun tt nghip này, tơi đã nhn đưc rt nhiu s giúp đ t thy ging viên hưng dn, gia đình, bn bè và các anh ch đang cơng tác ti Ngân hàng Nơng nghip và Phát trin nơng thơn Vit Nam – Chi nhánh Sài Gịn. Trưc ht, tơi xin chân thành cm ơn thy Ths. Châu Văn Thưng là ngưi trc tip hưng dn, ch bo, giúp đ tơi trong sut quá trình thc hin và hồn thành khố lun tt nghip này. Tơi xin chân thành cm ơn các cơ chú lãnh đo, các anh ch nhân viên hin đang cơng tác ti Ngân hàng Nơng nghip và Phát trin nơng thơn Vit Nam Chi nhánh Sài Gịn đã nhit tình giúp đ, cung cp tài liu, to điu kin cho tơi cĩ th hồn thành khố lun này. Tơi xin chân thành cm ơn các thy cơ đang ging dy và cơng tác ti khoa K tốn – Tài chính – Ngân hàng trưng ði hc K thut cơng ngh Tp. H Chí Minh đã đng viên và cĩ nhng ch dn them đi vi bài khố lun ca tơi. Cui cùng, tơi xin cm ơn cha m, gia đình và bn bè đã đng viên tơi trong nhng lúc khĩ khăn, giúp tơi cĩ thêm đng lc đ hồn thành Khố lun này.
4. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng MC LC MC LC i DANH SÁCH CÁC KÝ HIU, CH VIT TT iv DANH SÁCH CÁC BNG S DNG v DANH SÁCH CÁC SƠ ð, BIU ð S DNG vi LI M ðU 1 CHƯƠNG 1:NHNG LÝ LUN CƠ BN V THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TRONG NN KINH TÊ TH TRƯNG 3 1.1 S cn thit và vai trị ca Thanh tốn khơng dùng tin mt trong nn kinh t th trưng 3 1.1.1 S cn thit ca hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt trong nn kinh t th trưng 3 1.1.2 Vai trị ca thanh tốn khơng dùng tin mt trong kinh t th trưng . 5 1.2 Mt s hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt ti các ngân hàng hin nay 8 1.2.1 Th thc thanh tốn Séc 8 1.2.2 Th thc thanh tốn y nhim chi – chuyn tin 13 1.2.3 Th thc thanh tốn y nhim thu 16 1.2.4 Th thc thanh tốn th 18 1.2.5 Thư tín dng (L/C) 21 1.2.6 Chuyn tin đin t và thanh tốn bù tr giy 27 1.3 Các nhân t nh hưng đn vic phát trin thanh tốn khơng dùng tin mt 28 1.3.1 Các nhân t khách quan 28 1.3.2 Các nhân t ch quan 30 CHƯƠNG 2: THC TRNG V HOT ðNG THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TI NHNo & PTNT VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GỊN 21 2.1 Gii thiu tng quan v NHNo & PTNT VN và Chi nhánh Sài Gịn 21 2.1.1 Tng quan v NHNo & PTNT Vit Nam 32 SVTH: Lưu Tin Thành i
5. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng 2.1.2 Ngân hàng NN & PTNT Vit Nam – Chi nhánh Sài gịn 33 2.2 Thc trng hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti NHNo & PTNT VN – chi nhánh Sài Gịn 38 2.2.1 Thanh tốn bng y nhim thu – Lnh thu 41 2.2.2 Thanh tốn bng y nhim chi – Lnh chi 43 2.2.3 Thanh tốn bng tín dng thư (L/C) 46 2.2.4 Thanh tốn bng phương thc chuyn tin đin t 48 2.2.5 Thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc 52 2.2.6 Thanh tốn thơng qua các loi th 54 2.2.7 Các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt khác 56 2.3 ðánh giá v hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti NHNo & PTNT VN – chi nhánh Sài Gịn 57 2.3.1 Nhng thành cơng đã đt đưc 57 2.3.2 Nhng khĩ khăn cịn tn ti trong hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt 58 2.3.3 Nguyên nhân ca nhng khĩ khăn cịn tn ti 60 CHƯƠNG 3: GII PHÁP NHM PHÁT TRIN HOT ðNG THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TI NHNo & PTNT VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GỊN 64 3.1 ðánh giá tng quan v đim mnh và đim yu ca Agribank – chi nhánh Sài Gịn 64 3.1.1 ðim mnh 64 3.1.2 ðim yu 65 3.2 ðnh hưng phát trin hot đng kinh doanh và hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti NHNo & PTNT – CN Sài Gịn trong năm 2012 65 3.3 Mt s gii pháp c th nhm phát trin hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt 69 3.3.1 To thun li cho khách hàng trong giao dch 69 3.3.2 Tăng cưng hot đng Marketing Ngân hàng 71 SVTH: Lưu Tin Thành ii
6. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng 3.3.3 Tăng cưng tuyên truyn qung cáo v thanh tốn khơng dùng tin mt trong xã hi 72 3.3.4 M rng, phát trin dch v th ngân hàng, đc bit là dch v th thanh tốn cá nhân trong nưc và quc t 73 3.3.5 Chi nhánh NHNo & PTNT Sài Gịn cn phi xây dng tt chính sách đào to và tuyn dng nhân viên 74 3.3.6 Gii pháp v vn 75 3.3.7 Tăng s liên kt gia các ngân hàng 75 3.4 ð xut ca chi nhánh đi vi Ngân hàng nhà nưc và NHNo&PTNT Vit Nam 76 3.4.1 ð xut đi vi Ngân hàng nhà nưc 76 3.4.2 ð xut đi vi NHNo&PTNT Vit Nam 76 KT LUN 78 TÀI LIU THAM KHO 80 SVTH: Lưu Tin Thành iii
7. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng DANH SÁCH CÁC KÝ HIU, CH VIT TT NHNo & PTNT VN – : Ngân hàng Nơng nghip và Phát trin nơng CN Sài Gịn thơn Vit Nam – Chi nhánh Sài Gịn TK : Tài khon UNT : y nhim thu UNC : y nhim chi TTQT : Thanh tốn quc t TTðT : Thanh tốn đin t TTBT : Thanh tốn bù tr TTKDTM : Thanh tốn khơng dùng tin mt SVTH: Lưu Tin Thành iv
8. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng DANH MC CÁC BNG S DNG Bng 2.1: Tình hình s dng các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn. Bng 2.2: Tình hình s dng y nhim thu ti Agribank Sài Gịn Bng 2.3: Tình hình thanh tốn y nhim chi ti Agribank Sài Gịn Bng 2.4: Tình hình thanh tốn quc t bng L/C ti Agribank Sài Gịn Bng 2.5: Tình hình thanh tốn chuyn tin đin t liên ngân hàng ti Agribank Sài Gịn Bng 2.6: Tình hình thanh tốn bù tr ti Agribank Sài Gịn Bng 2.7: Tình hình thanh tốn th ti Agrbank Sài Gịn SVTH: Lưu Tin Thành v
9. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng DANH MC CÁC SƠ ð, BIU ð S DNG Sơ đ 1.1: Mơ hình thanh tốn séc lĩnh tin mt Sơ đ 1.2: Mơ hình thanh tốn séc chuyn khon Sơ đ 1.3: Mơ hình thanh tốn séc bo chi Sơ đ 1.4: Mơ hình thanh tốn y nhim chi Sơ đ 1.5: Mơ hình thanh tốn y nhim thu Sơ đ 1.6: Mơ hình thanh tốn thư tín dng Sơ đ 1.7: Mơ hình thanh tốn liên ngân hàng Biu đ 2.1: Tình hình tăng trưng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn Biu đ 2.2: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng U nhim thu Biu đ 2.3: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng U nhim chi Biu đ 2.4: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn quc t bng L/C Biu đ 2.5: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn đin t liên ngân hàng Biu đ 2.6: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc. Biu đ 2.7: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng th ngân hàng SVTH: Lưu Tin Thành vi
10. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng LI M ðU Vn đ phát trin kinh t là vn đ mang tính cht tồn cu mà mi quc gia đu đt lên mc tiêu hàng đu, đi đơi vi nĩ là xu hưng quc t hố các hot đng kinh t, là nguyên nhân khin các quc gia phi thc hin chính sách hồ nhp vào nn kinh t th gii nĩi chung. Nhm thc hin mc tiêu trên, ðng và nhà nưc ta đã ch trương chuyn đi nn kinh t t cơ ch tp trung bao cp sang cơ ch th trưng cĩ s qun lý ca nhà nưc. ðĩ là tin đ khách quan thúc đy các tim năng kinh t phát trin, tăng cưng sn xut, trao đi hàng hố, tng bưc chuyên mơn hĩa quá trình phân cơng lao đng cũng như to dng tin đ cho hot đng tài chính tin t, đc bit là hot đng ngân hàng. Hot đng ca Ngân hàng Thương mi gm nhiu loi hình khác nhau như huy đng vn, huy đng vàng, cp tín dng, các dch v khách hàng, ðĩng vai trị là trung gian thanh tốn trong các giao dch thương mi nên hot đng thanh tốn là hot đng cơ bn, chim t trng ln và gĩp phn quan trng quyt đnh s tn ti và phát trin ca các ngân hàng. Thĩi quen dùng tin mt trong thanh tốn chi tr hàng hố, dch v ca dân cư đã xut hin và tn ti trong cơ ch bao cp. Mi năm phi tn nhiu t đng cho chi phí, vn chuyn, bo qun, kim đm chưa k thi gian thanh tốn rt chm và đ an tồn khơng cao. ðây là mt lãng phí ln trong khi hin nay ta đang cn vn đ đu tư và phát trin. Trưc bi cnh đĩ, dch v thanh tốn khơng dùng tin mt thơng qua ngân ra đi hàng đã khc phc đưc tình trng đĩ. Nĩ khơng ch tit kim cho nn kinh t xã hi mà cịn là cơng c thit thc đ điu tit và thúc đy sn xut, lưu thơng hàng hố và tăng vịng quay ca vn. Bên cnh đĩ thanh tốn khơng dùng tin mt giúp cho Ngân hàng Thương mi cĩ thêm ngun vn tăng cưng cho hot đng tín dng. ði vi ngân hàng nhà nưc, thanh tốn khơng dùng tin mt làm gim lưng tin trong lưu thơng là điu kin quan trng ca chính sách tin t quc gia chng tin gi và lm phát. SVTH: Lưu Tin Thành 1
11. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng S tn ti và phát trin ca thanh tốn khơng dùng tin mt trong nn kinh t th trưng là mt yêu cu cu tt yu khách quan, nĩ đáp ng đưc các nhu cu thanh tốn thưng xuyên vi giá tr rt ln ca các giao dch thương mi trong và ngồi nưc. Mt khác, thanh tốn khơng dùng tin mt cịn cĩ vai trị quan trng gĩp phn thúc đy s phát trin ca kinh t th trưng. Chính t thc trng và tm quan trng nêu trên ca hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt, em đã la chn thc hin Khố lun tt nghip v đ tài: “Các gii pháp nhm phát trin hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt tai Ngân hàng NN & PTNT Vit Nam – CN Sài Gịn”. Kt cu Khố lun tt nghip gm 3 chương: Chương I: Nhng lý lun cơ bn v thanh tốn khơng dùng tin mt trong kinh t. Chương II: Thc trng v hot đngthanh tốn khơng dùng tin mt ti NHNNo & PTNT – CN Sài Gịn. Chương III: Gii pháp nhm phát trin hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti NHNNo & PTNT – CN Sài Gịn. SVTH: Lưu Tin Thành 2
12. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng CHƯƠNG 1 NHNG LÝ LUN CƠ BN V THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TRONG NN KINH T TH TRƯNG 1.1 .S cn thit và vai trị ca Thanh tốn khơng dùng tin mt trong kinh t th trưng. 1.1.1.S cn thit ca hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt trong nn kinh t th trưng: Cùng vi s phát trin ca s lưng h thng các ngân hàng và nhng ng dng thành tu cơng ngh thơng tin, t đng hĩa , cĩ rt nhiu hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt nhanh chĩng, tin li, an tồn đã và đang đưc s dng ph bin nhiu nưc trên th gii. Phương tin thanh tốn tin mt là khơng th thiu, song thanh tốn bng tin mt đã khơng cịn là phương tin thanh tốn ti ưu trong các giao dch thương mi, dch v na, đc bit là giao dch cĩ giá tr ln. Ngày nay, các hot đng giao dch thương mi, dch v, hàng hĩa din ra mi lúc, mi nơi, vưt qua c gii hn v khong cách đa lý. Xét trên nhiu khía cnh, khi hot đng thanh tốn trong xã hi cịn thc hin ch yu bng tin mt, nht là trong thanh tốn các khon cĩ giá tr ln cĩ th dn đn mt s bt li và ri ro như: Chi phí t chc hot đng thanh tốn (như chi phí cho vic in tin, chi phí vn chuyn, bo qun, kim đm tin ca h thng ngân hàng, ca các ch th tham gia giao dch thanh tốn) là rt tn kém. Vic thc hin giao dch thanh tốn bng tin mt vi khi lưng ln d b các đi tưng phm pháp li dng đ gian ln, trn thu, trì hỗn hoc khơng thc hin nghĩa v tr n đi vi ngân hàng hoc các ch n; Vn đ an ninh trong thanh tốn, bo qun, vn chuyn tin mt luơn tim n nhiu nguy him; S dng nhiu tin mt trong giao dch thanh tốn s là mơi trưng thun li cho ti phm lưu hành tin gi, trm cưp, đe da li ích ca các t chc, cá nhân và tình hình an ninh kinh t, xã hi quc gia. Các bt li và ri ro trên đây là vn đ xy ra vi bt kỳ quc gia nào, song vi SVTH: Lưu Tin Thành 3
13. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng các nưc mà thanh tốn bng tin mt cịn mc ph bin trong xã hi, tình hình s càng phc tp và khĩ kim sốt hơn. Bên cnh đĩ, Ngân hàng luơn gi vai trị trng tâm ca tồn b nn kinh t, phi đi trưc các ngành kinh t khác trong cơng cuc đi mi và phát trin ca đt nưc. Phi cĩ chin lưc n đnh và mc tiêu phát trin lâu dài. ðng và nhà nưc luơn đ cp đn vai trị nịng ct ca các hot đng ngân hàng đi vi nn kinh t Sau quá trình chuyn mình sang cơ ch kinh t th trưng, các loi hình hot đng kinh doanh ngày càng phong phú đa dng hơn, s lưng các doanh nghip ra đi ngày càng nhiu, các hot đng thanh tốn cũng theo đĩ mà tăng mnh v s lưng và giá tr giao dch. Trong hồn cnh đĩ, vai trị trung gian thanh tốn ca ngân hàng đã chng minh đưc s tin ích ca mình khi giúp cho các hot đng giao dch tin t tr nên d dàng và nhanh chĩng. ðng thi, ngân hàng cịn lưu gi ngun vn ca quc gia, to điu kin tín dng cho các doanh nghip tìm kim ngun vn đu tư. Trên din rng, Ngân hàng phn ánh tình hình kinh t ca mt nưc. Nhìn vào nhng hot đng và trình đ cơng ngh ca các nghip v trong ngân hàng ta cĩ th đánh giá đưc trình đ phát trin kinh t ca nưc đĩ. H thng ngân hàng phát trin mnh m s to ra đng lc cho mi ngành kinh t khác phát trin và ngưc li. Tuy nhiên, cùng vi s phát trin ca sn xut hàng hĩa, thanh tốn bng tin mt ngày càng bc l nhiu nhưc đim bi các quan h kinh t tr nên đa dng, phc tp, thanh tốn khơng ngng tăng lên v khi lưng và cht lưng. Như vy, chính s phát trin ca nn sn xut và lưu thơng hàng hố cùng vi xu hưng quc t hĩa kinh t đã dn đn s ra đi ca mt phương thc thanh tốn mi ưu vit hơn: “Thanh tốn khơng dùng tin mt” Tht vy, hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt ra đi đã khc phc nhng hn ch ca thanh tốn dùng tin mt, đng thi thúc đy s phát trin sn xut và lưu thơng hàng hố trong nn kinh t.Thanh tốn khơng dùng tin mt là mt bưc phát trin tt yu ca nghip v thanh tốn trong nn kinh t th trưng và chính nĩ đã tng SVTH: Lưu Tin Thành 4
14. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng bưc đáp ng đưc yêu cu ca nn kinh t hin đi.Vy ta hiu thanh tốn khơng dùng tin mt là gì ? “Thanh tốn khơng dùng tin mt phi đưc hiu là tin mt vn phi nm trong ngân hàng nhưng tng phương din thanh tốn khơng thay đi.” Mt cách c th, “ Thanh tốn khơng dùng tin mt là cách thanh tốn khơng cĩ s xut hin ca tin mt mà đưc tin hành bng cách trích t tài khon ca ngưi chi tr đ chuyn vào tài khon ca ngưi th hưng m ti ngân hàng, hoc bng cách bù tr ln nhau thơng qua vai trị trung gian ca ngân hàng”. 1.1.2. Vai trị ca thanh tốn khơng dùng tin mt trong kinh t th trưng: Cơng tác thanh tốn là mt trong nhng chc năng trung tâm ca ngân hàng. Theo đà phát trin chung ca nn kinh t và h thng ngân hàng, thanh tốn khơng dùng tin mt ngày càng tr nên quan trng bi nhng vai trị to ln ca nĩ đi vi kinh t th trưng * Th nht, nĩ mang li li ích cho nhng ngưi s dng, c th là:
    Thun tin: bi vì các cá nhân và các t chc doanh nghip cĩ th s dng séc hoc th thanh tốn khi h mua hàng t mĩn hàng nh nht cho ti nhng mĩn hàng cĩ giá tr ln mà khơng cn lúc nào cũng phi mang lưng tin mt ln theo ngưi. Bên cnh đĩ, vic mang tin mt cĩ th gây nhiu bt tin, khơng an tồn bng séc và cĩ th rơi vào tình hung “khơng mang tin” hoc “khơng mang đ tin” khi đt xut cĩ vic cn chi tiêu.
    An tồn: khi phi vn chuyn mt lưng tin ln đ thanh tốn nơi xa, thì cĩ rt nhiu ri ro cĩ th gp phi như b cưp, hoc các mt mát khác do sơ sut hoc thiên tai, tai nn, v.v ; Vì th, hin nay, các ngân hàng luơn s dng nhng xe chuyên dng và đưc bo v kĩ càng đ vn chuyn tin. Nhưng các doanh nghip và cá nhân thì khơng phi ai cũng cĩ th s dng nhng bin pháp bo v an tồn tn kém đĩ. Khi y, các phương thc chuyn tin hoc thanh tốn qua ngân hàng s là mt gii pháp hp lý cho doanh nghip.
    Kh năng qun lí tài chính: Trên thc t, khi m mt tài khon và s dng các SVTH: Lưu Tin Thành 5
15. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt qua ngân hàng, ch tài khon cĩ th yêu cu đưc báo s dư, cp s ph hoc in sao kê các giao dch đi vi tài khon ca h. T đĩ, h cĩ th bit đưc tình hình tài chính ca chính mình mà khơng cn mt nhiu thi gian kim đm như đi vi tin mt. * Th hai, đi vi nn kinh t, nĩ giúp tăng t trng thanh tốn khơng dùng tin mt trong lưu chuyn hàng hố tin t gĩp phn làm gim lưng tin lưu thơng trên th trưng, tit kim đưc chi phí trong vic in tin, hu tin, hư hng, bo qun, kim đm Khi lưng tin cn thit đ thanh tốn trong giao dch cĩ mi quan h cht ch vi nhau. Nu thanh tốn khơng dùng tin mt tăng s làm gim khi lưng tin mt cn thit. Vì vy khi lưng tin mt trong lưu thơng gim xung, s gim đưc chi phí lưu thơng mà ch yu là chi phí phát hành, bo qun, kim đm, ct gi v.v Gim đưc chi phí này s to điu kin tt đ điu hồ lưu thơng tin t vì quá trình thanh tốn này chu giám sát trc tip hoc gián tip ca ngân hàng nhà nưc. Thêm vào đĩ, thanh tốn khơng dùng tin mt phc v sn xut và lưu thơng hàng hố. Trong nn kinh t, bt kỳ mt chu kỳ sn xut và lưu thơng hàng hố nào đu hưng đn khâu tiêu th và thanh tốn. Do vy, phi t chc thanh tốn nhanh gn, chính xác va đm bo an tồn, va rút ngn đưc chu kỳ sn xut, tăng tc đ luân chuyn vn. ðng tm vĩ mơ, khâu thanh tốn nh hưng trc tip đn hiu qu s dng vn, vic thanh tốn nhanh chĩng s giúp doanh nghip cĩ nn tng đ tái sn xut cho mt giao dch hàng hĩa mi hoc sn xut hàng lưu tr ti kho. ð cĩ th tin hành thanh tốn qua ngân hàng hoc các t chc tài chính khác, khách hàng phi m tài khon tin gi thanh tốn thơng qua vic đăng ký và gi mt khon tin ti thiu nht đnh vào ngân hàng. Tính cht ca tài khon này là dư cĩ, đĩ là ngun vn huy đng tm thi tn đng trên các tài khon tin gi thanh tốn nhưng chưa s dng đn. Xut phát t tính cht khơng liên tc ca vic np tin bán hàng hố, dch v vào tài khon và vic chi tr t tài khon, do khơng phi lúc nào các lnh chi tr cũng đưc tin hành cùng mt lúc vi giá tr như nhau, nên trên tài khon luơn SVTH: Lưu Tin Thành 6
16. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng lưu ký mt s dư nht đnh. ðây là ngun vn tín dng khá ln và cĩ chi phí thp (vì tr lãi thp), mà ngân hàng đưc phép s dng đ m rng đu tư và tín dng cho nn kinh t (sau khi duy trì s dư trên tài khon theo t l nht đnh). Trong vai trị th hai, ngân hàng cĩ th s dng mt phn ngun vn t tài khon tin gi thanh tốn đ cho vay, m rng vic cp tín dng cho cho các doanh nghip khác. Mi ngân hàng đu cĩ mt ch tiêu tín dng riêng và ph thuc vào kh năng huy đng vn ca ngân hàng. ði vi mt ngân hàng cĩ h thng thanh tốn hot đng mnh, vic gii phĩng ngun vn s din ra nhanh, han ch đn mc ti thiu vic chơn vn, t đĩ nâng cao kh năng huy đng ngun tin nhàn ri sau thanh tốn. Chính ngun tin này là s b sung mnh m cho hot đng tín dng ca các ngân hàng. Xu hưng trong thi gian ti khi lưng thanh tốn s tip tc tăng nhanh, do vy ngun vn tin gi thanh tốn s chim mt t trng đáng k trong tồn b cơ cu ngun vn ca ngân hàng. Vi ngân hàng, thanh tốn qua ngân hàng đã và đang tr thành cơng c cnh tranh cĩ hiu qu ca các ngân hàng nhm thu hút khách hàng. ðiu này th hin trên hai khía cnh sau: + V dch v ngân hàng: Ngày nay, mc đích ca khách hàng gi tin vào ngân hàng khơng ch đ hưng lãi mà cịn đ mua các dch v ngân hàng và dch v dn s tr thành mc đích chính ca khách hàng. Vì vy,mt ngân hàng cĩ h thng dch v hồn ho hơn, đc bit là dch v thanh tốn thì kh năng cnh tranh cũng s cao hơn. + V chi phí ngân hàng: ði vi các tài khon tin gi thanh tốn, lãi sut ngân hàng phi tr cho s dư trên tài khon tin gi thanh tốn là rt thp, khơng đáng k. Vì vy ngân hàng cĩ th li dng vic m rng thanh tốn khơng dùng tin mt như mt gii pháp hu hiu đ thay đi cơ cu ngun vn theo xu hưng tăng t trng ngun vn cĩ chi phí thp, gim t trng ngun vn cĩ chi phí cao theo nhng bin đng thc t. SVTH: Lưu Tin Thành 7
17. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Thêm vào đĩ, t vic qun lý bin đng v s dư trên tài khon tin gi ngân hàng thc hin chc năng kim tra và giám sát hot đng, kh năng tài chính ca các doanh nghip. ðây là cơ s rt hu hiu đ ngân hàng cĩ th xem xét kh năng cp tín dng cho chính các khách hàng ca mình vi ri ro thp hơn hn. * Th ba, nĩ cĩ vai trị qun lí vĩ mơ ca nhà nưc. Vic thanh tốn khơng dùng tin mt qua ngân hàng địi hi hot đng thanh tốn ca khách hàng phi qua ngân hàng hoc phi m tài khon ti ngân hàng. Vì vy, thơng qua hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt, nhà nưc cĩ th kim sốt đưc lưng tin mt lưu thơng trên th trưng đ cĩ bin pháp qun lý lm phát, qun lý s bin đng ca th trưng, thit lp các chính sách tài chính – tin t quc gia. Bên cnh đĩ vic thanh tốn qua ngân hàng s kim sốt đưc tình trng thu chi ca các doanh nghip hn ch nn tham ơ, mua bán hĩa đơn, chi tiêu bt hp lý, trn thu, ra tin, Tĩm li, thanh tốn khơng dùng tin mt trong nn kinh t th trưng cĩ vai trị đc bit quan trng đi vi các ch th thanh tốn, các trung gian thanh tốn, các đi tưng cơ quan qun lý cp nhà nưc. ði vi ngành ngân hàng, nĩ phn ánh khá trung thc b mt hay trang thit b, cơ s vt cht ca mt ngân hàng. phm vi ln hơn, thanh tốn khơng dùng tin mt phn ánh trình đ phát trin kinh t và dân trí ca mt nưc. Thành tu v khoa hc và cơng ngh cũng gĩp phn tích cưc vào vic phát trin h thng ngân hàng nĩi chung và h thng thanh tốn ti các ngân hàng nĩi riêng. 1.2. Mt s hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt chính ti các ngân hàng hin nay: Hin nay ti các ngân hàng cĩ nhng th thc thanh tốn ch yu sau: 1.2.1. Th thc thanh tốn séc: Khái nim Séc: Séc là giy t cĩ giá ( hay t lnh tr tin) ca ch tài khon (ngưi phát hành séc) đưc lp trên mu in sn đc bit do Ngân hàng Nhà nưc qui đnh, yêu cu đơn v thanh tốn trích mt s tin t tài khon tin gi thanh tốn ca mình đ tr cho ngưi th hưng cĩ tên trên séc hoc ngưi cm t séc. Theo quy đnh, thi hn hiu lc thanh tốn ca séc là 30 ngày k t ngày kí phát SVTH: Lưu Tin Thành 8
18. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng đn ngày np vào ngân hàng. Vic qui đnh thi hn hiu lc ca séc là nhm đm bo an tồn trong quá trình thanh tốn và đ các đơn v thanh tốn (ngân hàng) cĩ th kim sốt cht ch. Séc s dng trong thanh tốn là mu séc do ngân hàng in theo mu chung, và ch cĩ mt mu séc duy nht dùng đ thc hin: lĩnh tin mt, thanh tốn chuyn khon, bo chi cho mi thành phn kinh t cĩ m tài khon ti ngân hàng. Vit Nam hin nay ch s dng séc kí danh, và đưc phép chuyn nhưng hai ln trong thi hn hiu lc và phm vi thanh tốn ca t séc. Séc v bn cht là giy t cĩ giá vì th phi đưc qui đnh cht ch, k c séc trng, tránh b li dng gây ri ro cho khách hàng và ngân hàng. Hin nay ngân hàng ch bán séc cho ch tài khon ti đa mi ln 10 t. Theo qui đnh thì séc cĩ th chia thành các loi là séc lĩnh tin mt, séc chuyn khon, séc bo chi, séc đnh mc. Mi loi cĩ qui đnh v phm vi thanh tốn khác nhau đ đm bo an tồn. Hin nay, ti các ngân hàng ch yu s dng là séc chuyn khon và séc bo chi. 1.2.1.1 Séc lĩnh tin mt: Là t séc thơng thưng, nu chính ch tài khon là ngưi lĩnh tin thì ghi tên mình vào dịng “yêu cu tr cho” mt trưc t séc, nu ngưi khác lĩnh (theo y quyn hoc tr cho ngưi th hưng) thì phi ghi vào mt sau ca t séc phn “phn qui đnh dùng cho lĩnh tin mt”. ð đm bo an tồn séc lĩnh tin mt ch đưc lĩnh ti Ngân hàng nơi ngưi phát hành séc m tài khon tin gi. Sơ đ 1.1: Mơ hình thanh tốn séc lĩnh tin mt: (3) (2) Ngưi phát hành Ngân hàng Ngưi th hưng (1) (1) Ngưi phát hành ký phát séc hp l cho ngưi th hưng (2) Ngưi th hưng np séc vào ngân hàng phát hành đ lĩnh tin mt SVTH: Lưu Tin Thành 9
19. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng (3) Ngân hàng ghi N vào tài khon tin gi ca ngưi phát hành 1.2.1.2. Séc chuyn khon: Là séc do ch tài khon phát hành đ chuyn tin cho ngưi đưc th hưng vào tài khon tin gi ca h ti ngân hàng. Séc chuyn khon đưc lp như t séc thơng thưng cĩ hai đưng gch chéo song song gĩc bên trái hoc cĩ ch “chuyn khon” th hin là ch đưc tr vào tài khon (khơng đưc lĩnh tin mt). Do an tồn hơn nên séc chuyn khon cĩ phm vi thanh tốn rng hơn, cĩ th dùng đ thanh tốn gia các khách hàng m tài khon trong cùng mt chi nhánh ngân hàng hoc gia các ngân hàng trên cùng đa bàn tnh, thành ph cĩ tham gia thanh tốn bù tr. ðc đim ca séc chuyn khon là kh năng thanh tốn ph thuc vào s dư trên tài khon tin gi ca ngưi phát hành, vì th trong thương mi, séc chuyn khon thưng ch đưc s dng khi bên bán tín nhim bên mua v thanh tốn. Trong mt s trưng hp, ngân hàng cĩ quyn t chi thanh tốn và tr li t Séc cho ngưi th hưng nu t séc đĩ khơng đ điu kin thanh tốn nghĩa là t séc đĩ khơng hp l, quá thi hn hiu lc thanh tốn, ch ký và con du ca ch tài khon (nu cĩ) khơng trùng vi mu đăng ký hoc s dư tài khon tin gi thanh tốn ca ch tài khon khơng đ đ thc hin vic thanh tốn. Trưng hp thưng xy ra nht là vic ch tài khon phát hành séc quá s dư, nu đ xy ra tình trng này, ch tài khon s b pht và mc pht theo quy đnh hin nay là 30% giá tr ca t séc đã vi phm đưc phát hành. ði vi các ngân hàng nguyên tc hch tốn séc chuyn khon là ghi N tài khon tin gi ngưi ký phát đu tiên, ghi Cĩ tài khon ngưi th hưng cui cùng (cùng h thng ngân hàng) hoc tài khon bù tr (khác h thng ngân hàng cĩ bù tr). SVTH: Lưu Tin Thành 10
20. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Sơ đ 1.2: Mơ hình thanh tốn séc chuyn khon: (4) Ngân hàng phc v Ngân hàng phát hành ngưi th hưng (5) (2) (3) (1) Ngưi phát hành Ngưi th hưng + Trưng hp ngưi phát hành và ngưi th hưng cùng ngân hàng: (1) Ngưi phát hành ký phát séc hp l cho ngưi th hưng (2) Ngưi th hưng np séc cho ngân hàng, ngân hàng ghi Cĩ vào TK tin gi ngưi th hưng. (3) Ngân hàng ghi N vào TK tin gi và báo cho ngưi phát hành bit + Trưng hp ngưi phát hành và ngưi th hưng khác ngân hàng cĩ bù tr: (1) Ngưi phát hành ký phát séc hp l cho ngưi th hưng (3) Ngưi th hưng np séc vào ngân hàng phc v mình, ngân hàng kim tra t séc. Nu hp l s ghi Cĩ vào TK tin gi ca ngưi th hưng. (4) Ngân hàng ngưi th hưng tin hành thanh tốn bù tr vi ngân hàng ngưi phát hành (5) Ngân hàng ngưi phát hành ghi N vào TK tin gi và báo cho ngưi phát hành bit. 1.2.1.3. Séc bo chi: Séc bo chi là mt loi Séc chuyn khon nhưng đưc ngân hàng đm bo chi tr cho tng t Séc trên cơ s tin mà ngưi ký phát ký gi vào tài khon phát hành séc. Séc đã lưu ký, vì vy ngưi chu trách nhim thanh tốn t Séc là ngân hàng bo chi Séc. ð phát hành séc bo chi ngưi phát hành séc phi lưu kí trưc s tin ghi trên t SVTH: Lưu Tin Thành 11
21. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng séc vào mt tài khon riêng và np vào ngân hàng xin bo chi, ngân hàng tin hành đĩng du kí tên xác nhn bo chi. Do ngân hàng đã lưu kí s tin thanh tốn cho t séc trên tài khon séc bo chi nên t séc bo chi đưc đm bo thanh tốn mt cách chc chn. Vì vy v nguyên tc hch tốn, séc bo chi đưc hch tốn Cĩ tài khon ngưi th hưng trưc, ghi N tài khon bo chi ti ngân hàng phát hành sau. Vì đưc “bo chi” nên séc bo chi cĩ phm vi thanh tốn rng hơn, ngồi phm vi thanh tốn như séc chuyn khon (trên mt đa bàn) thì cịn cĩ th thanh tốn sang ngân hàng cùng h thng tnh, thành ph khác. Khi tin bo chi séc, ngân hàng s ghi N vào tài khon tin gi ca ngưi phát hành và ghi Cĩ vào tài khon tin ký gi bo đm thanh tốn séc. Khi thanh tốn séc, tùy theo ngân hàng ngưi th hưng np t séc s cĩ đnh khon phù hp: • Nu ngưi ký phát và ngưi th hưng cùng ngân hàng thì khi thanh tốn séc, Ngân hàng s ghi N vào tài khon tin ký gi bo đm thanh tốn séc và ghi Cĩ vào tài khon ca ngưi th hưng. • Nu ngưi th hưng np séc vào ngân hàng phc v mình (ngưi th hưng và ngưi ký phát khác ngân hàng) thì Ngân hàng nhn séc s ghi N vào tài khon chuyn tin đi và ghi Cĩ cho tài khon ca ngưi th hưng. Sau đĩ, ngân hàng ngui th hưng gi yêu cu thanh tốn cho ngân hàng bo chi, ngân hàng bo chi s ghi N vào tài khon tin ký gi và ghi Cĩ vào tài khon chuyn tin đn hoc tài khon bù tr (nu cĩ đăng ký bù tr). • Nu ngưi th hưng np séc vào ngân hàng phc v ngưi ký phát thì ngân hàng s xem xét t séc, ngân hàng đng ý chí tr s ghi N tài khon tin ký gi và ghi Cĩ vào tài khon chuyn tin đi hoc tài khon bù tr (nu cĩ đăng ký bù tr) đ gi cho ngân hàng ca ngưi th hưng tr vào tài khon ca ngưi th hưng. Sơ đ 1.3: Mơ hình thanh tốn séc bo chi: SVTH: Lưu Tin Thành 12
22. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Ngân hàng phc v Ngân hàng phát hành (5) ngưi th hưng (1) (6) (3) (4) (2) Ngưi phát hành Ngưi th hưng (1) Ngưi phát hành yêu cu ngân hàng tin hành bo chi séc + Trưng hp ngưi th hưng và ngưi ký phát cùng ngân hàng (2) Ngưi phát hành séc ký phát séc bo chi cho ngưi th hưng (3) Ngưi th hưng np séc vào ngân hàng, ngân hàng s kim tra séc và thanh tốn séc cho ngưi th hưng theo yêu cu. (6) Ngân hàng báo N vào TK bo chi ca ngưi phát hành séc. + Trưng hp ngưi th hưng np séc bo chi vào ngân hàng phc v mình (2) Ngưi phát hành ký phát séc bo chi cho ngưi th hưng (4) Ngưi th hưng np séc vào ngân hàng phc v mình, ngân hàng kim tra t séc. Nu hp l s ghi Cĩ vào TK tin gi ca ngưi th hưng. (5) Ngân hàng ngưi th hưng tin hành thanh tốn bù tr (hoc bng song biên, citad, )vi ngân hàng ngưi phát hành. (6) Ngân hàng ngưi phát hành báo N vào TK bo chi séc ca ngưi phát hành. 1.2.2. Th thc thanh tốn U nhim chi chuyn tin: 1.2.2.1 y nhim chi: U nhim chi là lnh chi tin ca ch tài khon (ngưi chi tr) yêu cu ngân hàng phc v mình trích mt s tin nht đnh trên tài khon tin gi ca mình đ tr cho ngưi th hưng. U nhim chi cĩ tính an tồn cĩ th nĩi là cao nht vì nĩ là lnh ca ch tài khon SVTH: Lưu Tin Thành 13
23. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng chi tin trên tài khon ca h, ch khi trên tài khon cĩ đ s dư thì mi cĩ th chi tin. Vì th phm vi thanh tốn ca u nhim chi là mi trưng hp thanh tốn cùng lãnh th Vit Nam. Tuy nhiên, u nhim chi rt đơn gin và thun tin trong phát hành và s dng, nĩ khơng l thuc hp đng kinh t và cĩ th dùng đ thanh tốn phi cơng n. Ngưi mua cĩ th vit u nhim chi đ tr tin hàng trưc cho ngưi bán theo tho thun ca hai bên. Do nhng ưu đim này mà u nhim chi là th thc thanh tốn khơng dùng tin mt cĩ t trng thanh tốn cao ti Vit Nam hin nay. Khi ngân hàng nhn đưc y nhim chi ca khách hàng gi đn, ngân hàng tin hành kim tra th tc lp y nhim chi và s dư trên tài khon tin gi thanh tốn ca khách hàng. Nu y nhim chi đ điu kin thanh tốn, thì trong vịng mt ngày làm vic, ngân hàng phi chi tr cho ngưi th hưng bng cách chuyn khon hoc chi tr tin mt (tùy tng trưng hp). Ngưc li, nu y nhim chi đĩ khơng hơp l hoc cịn sai sĩt, ngân hàng cĩ quyn t chi chi tin theo lnh trên y nhim chi bng cách gi tr y nhim chi đĩ cho khách hàng. Khi chi tr y nhim chi, trưng hp chi tr gia các khách hàng m tài khon trong cùng ngân hàng, ngân hàng ghi N vào tài khon ca ngưi phát hành và ghi cĩ vào tài khon ca ngưi th hưng. Trưng hp thanh tốn khác ngân hàng: • Thanh tốn khác ngân hàng cùng h thng thì chuyn tin đin t. • Thanh tốn khác h thng cùng đa bàn thì chuyn qua thanh tốn bù tr (hoc bng phương pháp song biên, citad, ) • Thanh tốn khác h thng, khác đa bàn thì chuyn tin đin t sau đĩ bù tr ti ngân hàng nhà nưc nơi cĩ ngân hàng ca ngưi th hưng đt tr s. Sơ đ 1.4: Mơ hình thanh tốn y nhim chi: SVTH: Lưu Tin Thành 14
24. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Ngân hàng phc v Ngân hàng phát hành (4) ngưi th hưng (1) (2) (3) (5) Ngưi phát hành Ngưi th hưng + Trưng hp ngưi phát hành và ngưi th hưng cĩ tài khon cùng ngân hàng: (1) Ngưi phát hành ký y nhim chi ra lnh chi tin cho ngân hàng. (2) Ngân hàng sau khi nhn đưc UNC s tin hành kim tra UNC. Nu UNC hp l s trích TK tin gi ca ch TK và báo N cho ch TK. Nu UNC khơng hp l s tr li UNC cho khách hàng. (3) Ngân hàng ghi Cĩ vào TK ca ngưi th hưng + Trưng hp ngưi phát hành và ngưi th hưng khác h thng ngân hàng: (1) Ngưi phát hành ký phát y nhim chi ra lnh chi tin cho ngân hàng (2) Ngân hàng sau khi nhn đưc UNC s tin hành kim tra UNC. Nu UNC hp l s trích TK tin gi ca ch TK và báo N cho ch TK. Nu UNC khơng hp l s tr li UNC cho khách hàng. (4) Ngân hàng nhn UNC tin hành thanh tốn liên hàng vi ngân hàng phc v ngưi th hưng đ chuyn tin theo lnh ca UNC. (5) Ngân hàng phc v ngưi th hưng ghi Cĩ vào TK tin gi ca ngưi th hưng đng thi thơng báo cho ngưi th hưng bit. 1.2.2.2 Séc chuyn tin: Séc chuyn tin là mt hình thc đc bit áp dng u nhim chi. Khách hàng mun chuyn tin theo hình thc này phi lp u nhim chi np vào ngân hàng yêu cu trích tài khon tin gi hay tin vay chuyn vào tài khon tin gi séc chuyn tin. Sau SVTH: Lưu Tin Thành 15
25. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng khi xem xét đ các điu kin ngân hàng làm th tc phát hành séc chuyn tin, ghi đy đ ni dung, kí hiu mt, yêu cu ngưi chuyn tin kí vào mt sau t séc trưc khi giao nhn. Vi hình thc này khách hàng tham gia trc tip vào vic luân chuyn chng t gia hai ngân hàng.Phm vi thanh tốn ca séc chuyn tin là gia các ngân hàng cùng h thng, thi hn hiu lc ca séc chuyn tin là 30 ngày k t ngày phát hành séc. Trưc đây, séc chuyn tin là hình thc thanh tốn thun tin và an tồn, đưc s dng rng rãi khi khách hàng đi mua hàng xa. Tuy nhiên hin nay hình thc này đã b thu hp dn vì đã cĩ hình thc thanh tốn liên hàng đin t (citad, vcb ). 1.2.3. Th thc thanh tốn u nhim thu: Là hình thc thanh tốn mà t chc kinh t u nhim cho ngân hàng thu h tin hàng hố đã giao hoc dch v đã cung ng. Hình thc này áp dng vi các khách hàng cĩ tài khon trong cùng mt chi nhánh ngân hàng hoc ti các chi nhánh Ngân hàng trong cùng h thng hoc ti các ngân hàng khác h thng cĩ tham gia thanh tốn bù tr. ð thc hin thanh tốn bng u nhim thu hai bên mua bán phi thng nht vi nhau v vic dùng u nhim thu trong thanh tốn đng thi thơng báo bng văn bn cho ngân hàng phc v ngưi th hưng bit đ làm căn c thc hin u nhim thu. ðc đim ca u nhim thu là quyn ch đng địi tin thuc v bên bán hoc cung cp dch v, và kh năng địi đưc tin là ph thuc năng lc chi tr ca ngưi mua ch khơng phi thin chí. Thanh tốn bng u nhim thu cũng khá phc tp, ph thuc vào hp đng kinh t và cũng ch áp dng trong trưng hp hai bên tin tưng ln nhau vì th hình thc này ít đưc s dng trong thương mi mà ch yu dùng đ thanh tốn các khon c đnh như tin thuê nhà, tin đin, nưc, đin thoi, v.v Khi thc hin giao dch bng y nhim thu, ngưi bán s np y nhim thu cho ngân hàng cùng vi các chng t hĩa đơn chng minh cho vic giao dch thương mi. Sau khi kim tra tính hp l ca y nhim thu và chp nhn thanh tốn, ngân hàng s ghi N vào tài khon ca ngưi mua và ghi cĩ vào tài khon ca ngưi bán khi ngưi SVTH: Lưu Tin Thành 16
26. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng mua và ngưi bán cùng ngân hàng. Trưng hp ngưi mua và ngưi bán m tài khon hai ngân hàng khác nhau, ngân hàng phc v ngưi mua nu chp nhn thanh tốn s ghi cĩ s tin thanh tốn vào tài khon chuyn tin đi (hoc tài khon thanh tốn bù tr) báo n đi cho ch tài khon. Ngân hàng ngưi bán nhn đưc báo cĩ ca ngân hàng ngưi ký phát s ghi N vào tài khon chuyn tin đn (hoc tài khon bù tr) và ghi Cĩ tài khon ca khách hàng. Trong trưng hp tài khon ca ngưi mua khơng đ đ thc hin vic thanh tốn, bên tr tin s b pht chm tr vi s tin bng t l pht chm tr nhân vi s tin ghi trên y nhim thu. Các trưng hp tranh chp hoc sai phm như lp chng t khng, sai lch gia s tin trên y nhim thu vi s tin giao dch hàng hĩa, do ngưi bán và ngưi mua t x lý vi nhau, các trung gian ngân hàng thanh tốn khơng phi chu trách nhim. Sơ đ 1.5: Mơ hình thanh tốn y nhim thu: (5) Ngân hàng phc v Ngân hàng phc v ngưi tr tin ngưi th hưng (4) (6) (2) (3) Ngưi tr tin (1) Ngưi th hưng + Trưng hp ngưi tr tin và ngưi th hưng m TK cùng ngân hàng (1) Ngưi th hưng thc hin vic giao hàng hĩa, cung ng dch v cho ngưi tr tin. (2) Ngưi th hưng np UNT và hĩa đơn, chng t cho ngân hàng phc ph mình nh thu tin. (3) Ngân hàng sau khi nhn đưc UNT s kim tra UNT và thc hin thanh tốn báo Cĩ cho ngưi th hưng nu s dư trên TK ca ngưi tr tin đ thc hin thanh tốn. SVTH: Lưu Tin Thành 17
27. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng (4) Ngân hàng thơng báo N cho ngưi tr tin. + Trưng hp ngưi tr tin và ngưi th hưng m TK khác h thng ngân hàng (1) Ngưi th hưng thc hin vic giao hàng hĩa, cung ng dch v cho ngưi tr tin. (2) Ngưi th hưng np UNT và hĩa đơn, chng t cho ngân hàng phc v mình nh thu tin. (5) Ngân hàng sau khi nhn UNT s chuyn cho ngân hàng phc v ngưi tr tin. Ngân hàng phc v ngưi tr tin sau khi kim tra UNT s ghi Cĩ vào tài khon chuyn tin. (3) Ngân hàng phc v ngưi th hưng sau khi nhn tin s báo Cĩ cho ngưi th hưng. (6) Ngân hàng phc v ngưi tr tin sau khi thanh tốn thì thơng báo N cho ngưi tr tin. 1.2.4. Th thc thanh tốn th: Th thanh tốn là mt phương tin thanh tốn hin đi, tin li gn lin vi k thut ng dng tin hc, khoa hc k thut trong hot đng ngân hàng. Thanh tốn th là hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt do ngân hàng phát hành cho khách hàng đ thanh tốn tin hàng hàng hố, dch v hoc rút tin ti các ngân hàng chi nhánh, s giao dch hay các tr ATM, POS. ð s dng th, đơn v nhn th phát hành phi là ngưi chp nhn th và cĩ tài khon tin gi ti ngân hàng phát hành th hoc ngân hàng thanh tốn th. ði vi các ngân hàng thương mi ln, hot đng thanh tốn th cịn là mt trong nhng kênh cp tín dng tín chp ch yu đi vi khách hàng ca ngân hàng vì th ngân hàng ngồi chc năng ch yu là rút tin mt và thanh tốn, ngưi dùng th cịn cĩ th vay ngân hàng mt s tin nht đnh thơng qua các loi th tín dng mà khơng ch cn làm th tc vay mt ln khi xin phát hành th (đi vi th tín dng). Hin nay, trong hot đng thanh tốn th, các ngân hàng cũng đã chp nhn vic thanh tốn tin đi vi th ca các ngân hàng khác cĩ liên kt ti các tr ATM, POS và SVTH: Lưu Tin Thành 18
28. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng cĩ tính phí cho mi ln giao dch khác ngân hàng. Phân loi theo chc năng ca th, cĩ ba loi th là: • Th ghi n ( th khơng phi kí qu ) : ngun thanh tốn th là s dư trên tài khon tin gi ca ch s hu th ti ngân hàng. Áp dng đi vi nhng khách hàng cĩ tín nhim cao đi vi ngân hàng. Vi loi th này, khách hàng cĩ th thanh tốn trc tip ti các ca hàng hoc các trung tâm mua sm cĩ chp nhn thanh tốn th (cĩ đt các máy POS) vi khon tin thanh tốn đưc chuyn ngân trc tip t tài khon ca ch th vào tài khon ca nơi cn thanh tốn. Th ghi n khi cn cịn cĩ th rút tin mt ti các máy rút tin t đng và s dng thu chi như mt th tín dng. Khi s dng th đ rút tin, khách hàng cĩ mt hn mc rút tin nht đnh trong ngày nhm bo v ch th trong các trưng hp b mt th. Loi hình ph bin nht ca th ghi n là th ATM vi chc năng rút tin mt nhưng hin này chc năng ca th này ngày càng đưc các ngân hàng phát hàng tích hp nhiu hơn nhm nâng cao tin ích cho khách hàng. • Th kí qu thanh tốn : ch th phi lưu ký mt s tin nht đnh vào tài khon tin gi đm bo thanh tốn th. Vi chc năng chuyên bit là rút tin, yêu cu đi vi loi th này là ngưi dùng phi ký qu tin gi vào tài khon ngân hàng mi cĩ th s dng đưc. Mt s trưng hp đt tín nhim cao, khách hàng cũng cĩ th thu chi tài khon tin gi này. Tin gi đ thanh tốn th vn đưc hưng lãi sut tin gi ngân hàng nhưng vì tính cht khơng n đnh ca s dư tài khon nên lãi sut này hu như khơng đáng k. • Th tín dng: ch áp dng cho nhng khách hàng mà ngân hàng đng ý. Ngun thanh tốn th chính là hn mc tín dng mà ngân hàng đng ý cho ch th vay. ð đăng ký s dng th, khách hàng phi cĩ mt ngun thu nhp n đnh nhm thay th cho mt cam kt tr tin ca ch th. Khi s dng th tín dng, khách hàng cĩ th chi tr mt s tin mà khơng cn cĩ s dư trong th, s tin này nhiu hay ít là tùy vào hn mc tín dng thu chi mà khách hàng cp cho ch th. Sau khi s dng, ch th phi đm bo thanh tốn cho ngân hàng khon tin đã vay qua th trưc thi gian đáo hn SVTH: Lưu Tin Thành 19
29. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng trên bn in sao kê và lãi sut ca mc tín dng này cùng vi các loi phí duy trì, s dng th cịn khá cao nên khách hàng vn cịn khá e dè vi loi th này . Trên th gii th tín dng là hình thc thanh tốn th tương đi ph bin. Vit Nam hin nay thì thanh tốn bng th cịn chưa ph bin, ch yu ch đ phc v khách du lch nưc ngồi. Tuy nhiên, các ngân hàng cũng đã nhìn thy đưc tương lai ca ngành th nên cũng đã đy mnh vic phát trin loi hình thanh tốn này. Vi chc năng thay th thanh tốn trc tip, th tín dng là mt trong nhng hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt vi giá tr thp ph bin nht trong tương lai. Bên cnh vic phân loi theo chc năng, th thanh tốn cịn cĩ th phân loi theo các tiêu chí sau: • Phm vi lãnh th: th ni đa và th quc t. • Cơng ngh sn xut: th khc ch ni, th băng t, th thơng minh. • Ch th phát hành: th do ngân hàng phát hành, th do t chc phi ngân hàng phát hành. Sơ đ 1.5: Mơ hình thanh tốn Th (3) Ch s hu th ðim tip nhn th (4) (1) (2) (5) Ngân hàng (1) Khách hàng cĩ nhu cu s dng th gi h sơ yêu cu đang ký s dng th đn ngân hàng. Nu là th ký qu thì np tin ký qu vào tài khon. (2) Ngân hàng sau khi phát hành th thì giao th cho khách hàng. (3) Ch th giao th cho đim tip nhn th đ tin hành thanh tốn tin hàng hĩa, SVTH: Lưu Tin Thành 20
30. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng dch v đã giao dch. (4) ðim tip nhn thơng báo và tr biên lai nu giao dch thành cơng hoc t chi nu khơng thành cơng. (5) ðim tip nhn th tin hành thanh tốn vi ngân hàng phát hành th. 1.2.5. Thư tín dng (L/C): Thư tín dng là u nhim ca ngân hàng bên mua đi vi ngân hàng bên bán theo yêu cu ca ngưi mua đ tr tin cho ngưi bán theo giá tr hàng hố đã giao hoc dch v đã cung cp trên cơ s b hố đơn chng t hp l, phù hp vi các điu kin và trong phm vi thi hn hiu lc ca thư tín dng. ðây cĩ th xem như mt cam kt ca ngân hàng phát hành L/C trong vic thanh tốn cho ngưi bán sau khi h hồn tt hp đng và np đy đ b chng t quy đnh. Thư tín dng s dng khi đơn v bán địi hi đơn v mua phi cĩ đ tin đ chi tr ngay và phù hp vi tng s tin đã giao theo hp đng hoc đơn đt hàng đã kí trưc, rt thích hp vi trưng hp hai bên chưa tín nhim ln nhau. Mt khác, vì th tc khá phc tp nên thư tín dng cũng ít đưc dùng trong giao dch ni đa. Hin nay, cĩ khá nhiu loi thư tín dng khác nhau nhưng mơ hình thư tín dng đang đưc s dng khá ph bin trong giao dch thương mi là thư tín dng khơng th hy ngang (Irrevocable L/C). ði vi loi L/C này, các bên liên quan khơng th t ý s đi, b sung hoc hy b tồn phn hay tng phn ni dung trong thi hn hiu lc ca L/C. Mi tu chnh hoc b sung đi vi loi L/C này ch đưc thc hin thơng qua vic tin hành tu chnh L/C bng văn bn và tuân theo các quy tc tu chnh, đng thi vic tu chnh cũng phi thơng qua ngân hàng thơng báo và phi cĩ s đng ý ca ngân hàng phát hành L/C. Trong trưng hp phát sinh vic tu chnh L/C thì chi phí tu chnh s do bên yêu cu tu chnh chu hoc cĩ th tha thun chia đơi chi phí này gia các bên tham gia giao dch. Vi nhng ràng buc nguyên tc trên, thư tín dng khơng th hy ngang cĩ th xem như là mt s cam kt tr tin chc chn nht ca ngân hàng phát hành L/C. Bên cnh hình thc L/C khơng th hy ngang, thư tín dng do các ngân hàng cung SVTH: Lưu Tin Thành 21
31. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng cp hin nay cịn mt s loi sau: + Thư tín dng cĩ th hy ngang (Revocable L/C) là loi L/C mà sau khi đưc phát hành thì ngân hàng phát hành cĩ quyn sa đi, tu chnh hoc hy b mà khơng cn s đng ý ca ngưi th hưng L/C. Chính vì s khơng chc chn trong cam kt tr tin nên loi hình L/C này ít khi đưc s dng trong các giao dch thương mi ni đa cũng như quc t. + Thư tín dng xác nhn (Confirmed L/C) là loi L/C khơng th hy b do ngân hàng ca ngưi mua phát và cĩ mt ngân hàng th 3 xác nhn cam kt tr tin ( trong mt s trưng hp cĩ th là ngân hàng thơng báo) theo yêu cu ca ngân hàng phát hành L/C. Chính nh tính cht đưc 2 ngân hàng cùng cam kt tr tin cho ngưi th hưng L/C nên đây đưc xem là loi L/C cĩ đ an tồn rt cao. Chính vì tham gia xác nhn cam kt tr tin nên mi tu chnh đi vi loi L/C này cn cĩ s chp thun ca ngân hàng xác nhn. + Thư tín dng min truy địi (Irrevocable without recourse L/C) là loi L/C mà sau khi ngưi th hưng đã đưc tr tin thì ngân hàng phát hành L/C khơng đưc truy địi li s tin trên trong bt kỳ trưng hp nào. ði vi loi L/C này, khi s dng ngưi th hưng phi ghi lên t hi phiu câu “ Min truy địi ngưi ký phát” và trong L/C cũng phi ghi tương t. L/C min truy địi cũng là mt loi L/C đưc s dng tương đi ph bin trong thanh tốn quc t. + Thư tín dng chuyn nhưng (Transferable L/C) là loi L/C mà ngay t khi lp đã quy đnh rõ quyn ca ngưi th hưng là cĩ th yêu cu ngân hàng phát hành hoc mt ngân hàng ch đnh chuyn nhưng tồn b hay mt phn quyn thc hin L/C cho mt hoc nhiu ngưi khác. L/C chuyn nhưng ch đưc thc hin chuyn nhưng mt ln và chi phí chuyn nhưng do ngưi th hưng ban đu chi tr. Khi thc hin chuyn nhưng, ngưi th hưng ban đu th hin yêu cu chuyn nhưng thơng qua ðơn yêu cu chuyn nhưng L/C. Ngân hàng chuyn nhưng s thc hin mt b L/C chuyn nhưng đính kèm vi L/C gc và ðơn yêu cu đ chuyn cho ngưi th hưng k tip. + Thư tín dng tun hồn ( revolving L/C) là loi L/C khơng th hy b cĩ đc SVTH: Lưu Tin Thành 22
32. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng đim là sau khi s dng xong thì nĩ li t đng cĩ giá tr như cũ và c như vy, loi L/C này s tip tc tun hồn cho đn khi nào tng giá tr ca hp đng đưc thc hin. L/C tun hồn cn ghi rõ ngày ht hiu lc ca L/C và s ln tun hồn cho phép đng thi phi quy đnh rõ v điu khon cĩ cho phép cng dn s dư ca L/C trưc vào nhng L/C tun hồn k tip hay khơng. Nu cho phép thì gi là L/C tun hồn tích lũy, nu khơng cho phép thì gi là L/C tun hồn khơng tích lũy. Hin nay, cĩ 3 cách tun hồn đi vi loi L/C này là: tun hồn t đng (L/C t đng cĩ giá tr như cũ), tun hồn bán t đng (phi cĩ s đng ý ca ngân hàng phát hành L/C) và tun hồn hn ch (L/C ch cĩ giá tr khi cĩ thơng báo ch đng ca ngân hàng phát hành L/C). + Thư tín dng giáp lưng ( Back to back L/C) là loi L/C mà ngưi th hưng mt L/C dùng L/C này như mt tài sn th chp đ phát hành mt L/C khác cho ngưi th hưng khác. L/C phát hành sau này gi là L/C giáp lưng. V cơ bn, L/C gc và L/C giáp lưng là tương đi ging nhau. Tuy nhiên, khi xét v mt pháp lý, đây là 2 L/C hồn tồn đc lp. Bên cnh đĩ, L/C giáp lưng cĩ s chng t nhiu hơn L/C gc, cĩ kim ngch nh hơn L/C gc và thi hn giao hàng phi sm hơn L/C gc. Nghip v phát hành L/C giáp lưng là khá phc tp, địi hi s kt hp chính xác và khéo léo các điu kin gia L/C gc và L/C giáp lưng nên L/C giáp lưng ch đưc dùng trong mt s trưng hp mua bán thơng qua trung gian mà ngưi trung gian khơng mun s dng L/C chuyn nhưng vì h khơng mun tit l bí mt ca khách hàng. + Thư tín dng đi ng (Reciprocal L/C) là loi L/C ch bt đu cĩ hiu lc khi mt L/C đi ng vi nĩ đưc m ra. L/C đi ng thưng đưc ngưi th hưng m vi ngưi th hưng thưng là ngưi yêu cu phát hành L/C ban đu. Trên L/C đi ng phi ghi rõ các thơng tin ca L/C gc mà nĩ đi ng. L/C đi ng thưng đưc s dng trong các giao dch hàng đi hàng hoc gia cơng hàng hĩa xut nhp khu. Nghip v phát hành loi L/C này đc bit là phc v hp đng gia cơng cĩ nhiu phc tp nên ít đưc s dng. + Thư tín dng tr chm (Deferred payment L/C) là loi L/C khơng th hy b, trong đĩ ngân hàng phát hành L/C hoc ngân hàng xác nhn L/C cam kt thanh tốn vi SVTH: Lưu Tin Thành 23
33. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng ngưi th hưng trong mt thi gian nht đnh. Vic thanh tốn đưc thc hin dn tng phn cho đn khi hồn thành ht hp đng. ðây là mt loi L/C ít đưc la chn vì nhng điu khon bt li vi ngưi th hưng. + Thư tín dng điu khon đ (Red clause L/C) là loi L/C ng trưc mt phn tin cho ngưi th hưng trưc khi giao hàng hoc cung cp dch v. Khi thc hin m L/C, phi ghi rõ điu khon v vic ngưi th hưng đưc quyn phát hành mt hi phiu địi mt khon tin trưc ngày giao hàng hoc cung cp dch v kèm vi điu kin phi hồn tr s tin ng trưc nu khơng thc hin đưc L/C. Trên L/C loi này thưng cĩ dịng ch “Red clause L/C” đưc in đm, nghiêng. Mc dù các hình thc thư tín dng trên cĩ th khác nhau v tính cht cũng như cách thc hin nhưng tt c đu tuân theo nhng nhng điu khon pháp lý mang tính quc t và các văn bn bn pháp lý quc t dùng đ điu chnh L/C thơng dng nht hin nay là “ Quy tc và cách thc hành thng nht v tín dng chng t” bn s 600 (gi tt là UCP 600), “Tp quán Ngân hàng tiêu chun quc t kim tra chng t” bn s 681 (gi tt là ISBP 681) và “ Bn ph trương UCP 600 v vic xut trình chng t đin t” bn 1.1 (gi tt là eUCP 1.1). Khi phát hành mt L/C, ngân hàng phát hành phi đm bo các yu t nht đnh đi vi mt L/C như: s hiu, đa đim, ngày m L/C; tên và đa ch các bên cĩ liên quan; giá tr hp đng; thi hn và các quy đnh v hp đng; quy đnh v b chng t ðng thi, L/C này nht thit phi tuân theo các chun mc trong thương mi quc t. Các ngân hàng thương mi cũng như các t chc ngoi thương Vit Nam hin nay đu thng nht b ba tp quán quc t này như mt văn bán pháp lý nhm điu chnh các loi thư tín dng áp dng trong thanh tốn quc t gia Vit Nam và các nưc bn. Trong thanh tốn giao dch thương mi ngày nay, đc bit là thanh tốn quc t, hu ht các doanh ngip đu cĩ xu hưng s dng thư tín dng như mt hình thc thanh tốn ph bin nht vi đ an tồn cao nh vào nhng quy đnh pháp lý quc t ca b ba tp quán UCP 600, ISBP 681, eUCP 1.1 và li cam kt thanh tốn t các ngân hàng cũng SVTH: Lưu Tin Thành 24
34. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng như ngân hàng xác nhn. Tuy nhiên, vic thanh tốn bng L/C cũng cha đng nhng hn ch d dn đn ri ro cho các bên cĩ liên quan trong quá trình phát hành và thanh tốn b L/C: + ði vi ngân hàng phát hành L/C, đây là nhân t quan trong nht trong vic thành lp và phát hành L/C. Nhim v ca ngân hàng phát hành là chuyn ti chính xác các ni dng trong đơn đ ngh m L/C vào ni dung L/C. Bt c mt sai sĩt nào trong quá trình chuyn ti ni dung này cũng s gây ra nhng khĩ khăn trong vic xác đnh b chng t và quá trình địi bi hồn t nhà nhp khu. Trong trưng hp ngân hàng kp thi phát hin sai sĩt và tu chnh L/C thì vic tu chnh này vn phi ph thuc vào thin chí đng ý ca ngưi th hưng. Nu khơng đt đưc tha thun tu chnh, ngân hàng phát hành là ngưi chu tồn b hu qu đi vi mi sai sĩt trong L/C do mình phát hành. + ði vi ngân hàng thơng báo L/C, trách nhim ca h là kim tra tính chân tht b ngồi ca L/C trưc khi thơng báo khơng chm tr cho ngưi th hưng L/C theo ch dn ca ngân hàng phát hành. Trưng hp khơng thơng báo vì nghi ng tính chân tht ca L/C, ngân hàng cũng phi phn hi cho ngân hàng phát hành. Vì nhà xut khu ch yu thiu thơng tin v nhà nhp khu, ch giao hàng da trên cam kt t L/C và lp b chng t địi tin. Nu thư tín dng là gi mo, ngân hàng phát hành là hồn tồn vơ can và khi đĩ, trách nhim s thuc v ngân hàng thơng báo. + ði vi các ch th tham gia giao dch thương mi thanh tốn bng L/C, mc dù đây là hình thc thanh tốn đưc nghiên cu k và quy đnh ht sc cht ch nhưng cũng khơng th tránh khi nhng ri ro xut phát t yu t khách quan như la chn hãng tàu khơng tin cy hoc hàng hĩa b hng do thiên tai, khin cho vic giao hàng khơng đt yêu cu hay các ri ro mang tính ch quan như hành vi c tình la đo gia các bên bng cách phát hành các chng t, giy t gi, xây dng cơng ty o đ giao dch, Nghip v phát hành L/C hin nay đưc xây dng theo mt khung chung như sơ đ sau: SVTH: Lưu Tin Thành 25
35. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Sơ đ 1.6: Mơ hình thanh tốn bng thư tín dng (L/C) Ngưi mua/nhp (6) khu (4) Ngưi bán/xut khu (1) (8) (9) (3) (5) (2) Ngân hàng phát hành (6) Ngân hàng thơng báo (7) (1) Ngưi mua/nhp khu làm đơn xin m L/C gưi đn ngân hàng phc v mình (2) Nu đng ý vi đơn xin m L/C thì ngân hàng tin hành m L/C và phát hành cho ngưi bán/xut khu thơng qua ngân hàng thơng báo (3) Ngân hàng thơng báo kim tra L/C, nu đng ý s ký xác nhn và thơng báo L/C đn ngưi bán /xut khu (4) Ngưi bán/xut khu kim tra L/C, nu đng ý s tin hành giao hàng. Nu khơng đng ý s yêu cu ngưi mua/nhp khu tu chnh L/C. (5) Sau khi hồn thành nghĩa v giao hàng, ngưi bán/xut khu tin hành lp b chng t theo quy đnh trong L/C gi cho ngân hàng thơng báo và xác nhn yêu cu thanh tốn (6) Ngân hàng thơng báo tin hành kim tra b chng t, nu phù hp s gi qua ngân hàng phát hành L/C đ địi tin (7) Ngân hàng phát hành kim tra b chng t, nu phù hp thì tin hành thanh tốn. Nu khơng phù hp s t chi yêu cu thanh tốn và gi tr b chng t (8) Sau khi thanh tốn, ngân hàng phát hành gi hi phiu và bn sao b chng t đn ngưi mua/nhp khu yêu cu thanh tốn. (9) Ngưi mua/nhp khu kim tra b chng t, nu phù hp s thanh tốn tin hàng (nu khơng phù hp cĩ quyn gi tr b chng t). Sau khi nhn đưc tin t SVTH: Lưu Tin Thành 26
36. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng ngưi mua/nhp khu, ngân hàng phát hành L/C s giao b chng t gc cho ngưi mua/nhp khu đi nhn hàng. 1.2.6.Chuyn tin đin t và thanh tốn bù tr giy: ðây là nhng hình thc thanh tốn liên Ngân hàng thơng qua Ngân hàng nhà nưc đang đưc áp dng khá ph bin ti các khu vc thành th ln nơi cĩ đt tr s ngân hàng nhà nưc thc hin vic giao dch và cĩ tng sut giao dch thanh tốn mi ngày cao. Thanh tốn chuyn tin đin t là hot đng ng dng cơng ngh thơng tin vào vic thanh tốn. Hot đng này hot đng trên phn mm thanh tốn do Cc cơng ngh thơng tin đng ra làm trung gian x lý các lnh chuyn tin ca các chi nhánh ngân hàng thơng qua mt mã chuyn tin riêng đưc cp. Hot đng chuyn tin đin t cĩ đc trưng là ng dng thành tu v khoa hc cơng ngh nên cĩ đưc ưu đim là thi gian chuyn tin nhanh, s tin mt ln giao dch khơng hn ch nhưng bù li, phí giao dch đi vi loi hình này khá cao. Thanh tốn bù tr giy là hình thc thanh tốn chuyn tin khá ph bin, đã đưc các ngân hàng áp dng t lâu. ðây là hình thc thanh tốn thơng qua trung gian là Ngân hàng nhà nưc x lý bù tr các khon tin cn chuyn qua li gia các ngân hàng. Ưu đim ca hot đng này là các ngân hàng khơng phi chi tr hay tip nhn nhiu khon tin cĩ giá tr ln vi cùng mt ngân hàng mà ch cn giao dch mt ln chi tr hoc tip nhn s tin sau khi bù tr vi mt ngân hàng khác. Khách hàng khi s dng loi hình chuyn tin này cũng khơng b hn ch v giá tr giao dch. Tuy nhiên, đây là hình thc thanh tốn th cơng, thi gian giao dch khá lâu, các chi nhánh ngân hàng tham gia giao dch phi c nhân viên ca mình đn ngân hàng nhà nưc đ thc hin thanh tốn bù tr mt khung gi c đnh. Chính vì th, mc phí đi vi loi hình thanh tốn chuyn tin này cũng r hơn so vi chuyn tin đin t. Hai loi hình thanh tốn chuyn tin này cĩ đc đim chung là phi thơng qua trung gian x lý nên mi ch đưc áp dng các thành ph ln trong c nưc. SVTH: Lưu Tin Thành 27
37. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Sơ đ 1.7: Mơ hình thanh tốn liên ngân hàng Ngân hàng nhà nưc Ngân hàng A (3) (4) Ngân hàng B (Trung gian thanh tốn) (1) (5) (2) (6) Khách hàng A Khách hàng B (1), (2): Khách hàng ký phát đt lnh giao dch ti ngân hàng phc v mình (3), (4): Ngân hàng chuyn lnh chuyn tin đn trung gian thanh tốn đ x lý thanh tốn bù tr. Ngân hàng trung gian (Ngân hàng nhà nưc) sau khi tin hành bù tr s gi tr kt qu thanh tốn li cho các ngân hàng. (5), (6): Sau khi x lý ti trung gian, và nhn kt qu báo v t ngân hàng trung gian, các ngân hàng th hưng s chuyn tin đn cho khách hàng th hưng. 1.3. Các nhân t nh hưng đnvic phát trin thanh tốn khơng dùng tin mt 1.3.1. Các nhân t khách quan: 1.3.1.1. Mơi trưng kinh t vĩ mơ, s n đnh chính tr xã hi S n đnh v chính tr xã hi cĩ nh hưng rt ln ti nn kinh t nĩi chung và hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt. Khi chính tr ca mt quc gia n đnh thì s to ra mt mơi trưng kinh doanh tt, hp dn khơng ch nhng nhà đu tư trong nưc mà cịn thu hút các nhà đu tư nưc ngồi và khách du lch nưc ngồi. Do đĩ s gĩp phn phát trin sn xut và trao đi hàng hố, dch v, tng bưc thúc đy nhanh hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt. ðng thi xu hưng s dng thanh tốn khơng dùng tin mt s tăng lên nu các hot đng "kinh t ngm" như buơn lu, mi dâm, trn thu, tham ơ, hi l đưc ngăn chn, qua đĩ s tăng ngun thu cho Ngân sách Nhà nưc. Mơi trưng kinh t cĩ ý nghĩa rt quan trng trong vic phát trin thanh tốn khơng dùng tin mt vì khi mt quc gia phát trin thì nhu cu trao đi buơn bán hàng SVTH: Lưu Tin Thành 28
38. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng hố, cung cp các dch v ngày càng tr nên đa dng, khơng ch trong nưc mà trên phm vi quc t. Theo đĩ, nhu cu thanh tốn tin t cũng phát trin khơng ngng, đc bit là thanh tốn khơng dùng tin mt. 1.3.1.2. Mơi trưng pháp lý: Mơi trưng pháp lý là nhân t quan trng dn dt hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt m rng và phát trin. Mt mơi trưng pháp lý n đnh s hn ch nhng nhưc đim vn cĩ ca hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt vi nhng quy đnh v thanh tốn khơng dùng tin mt đưc ban hành đy đ, phù hp. Qua đĩ, các bên mua, bán cũng như các trung gian thanh tốn s thc hin tt quyn và nghĩa v ca mình, th hin rõ vai trị và tin ích ca thanh tốn khơng dùng tin mt đi vi các bên liên quan. 1.3.1.3. Tâm lý, thĩi quen, trình đ dân trí và thu nhp ca ngưi dân: Tâm lý và thĩi quen ca ngưi dân cĩ nh hưng rt ln đn các hot đng ca thanh tốn khơng dùng tin mt. Do nưc ta đi lên t mt nn kinh t sn xut nh nên sc ỳ ca tâm lý "tin trao cháo múc" đang rt ph bin. Tin mt vn là mt phương tin đưc ngưi dân ưa chung, mi ngưi cĩ thĩi quen chi tr trc tip bng tin mt khi mua bán các hàng hố và dch v cĩ giá tri nh. Ngồi ra ngưi dân cịn cho rng vic thanh tốn qua ngân hàng thì th tc cịn rưm rà, phc tp và thm chí cịn mt chi phí. Bên cnh đĩ, mi ngưi cĩ xu hưng tit kim, ct gi tin đng, tin cĩ giá tr mnh, kim loi quý. Trình đ dân trí và thu nhp ca ngưi dân cũng nh hưng khơng nh đn hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt. Do nưc ta là mt nưc nơng nghip lâu đi, đi b phn dân cư là ngưi cĩ thu nhp thp nên các khon tiêu dùng ca h thưng nh, l và cĩ giá tr thp nên đa s giao dch bng tin mt. ðây là mt trong rt nhiu tr ngi ca ngân hàng khi mun ph bin các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt. Chúng ta cn phi tng bưc thc hin đưa các hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt vào đi sng, làm ngưi dân quen và thy đưc các tin ích khi s dng thanh tốn khơng dùng tin mt như s dng th thanh tốn qua ngân hàng đi vi mt s dch v SVTH: Lưu Tin Thành 29
39. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng c đnh như tr tin đin,nưc, đin thoi, phát lương 1.3.2. Các nhân t ch quan : 1.3.2.1. Quy mơ ca ngân hàng: Quy mơ ca ngân hàng càng ln, mc tp trung ca các ngân hàng càng cao thì vic hin đi hố cơng ngh ngân hàng, trong đĩ cĩ hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt càng đưc din ra nhanh chĩng. Vì vic ng dng khoa hc k thut cơng ngh địi hi phi cĩ mt h thng cơ s h tng phù hp, phi đu tư vi chi phí ban đu là rt tn kém. Như Vit Nam hin nay các máy rút tin ATM, máy đ s dng vi th thanh tốn ch đưc thc hin mt s đim vi s lưng các máy cịn ít, máy mĩc cịn nhiu li k thut. Vì vy vic ph bin hình thc này cịn cĩ nhiu hn ch. 1.3.2.2. Khoa hc k thut và cơng ngh: Vic áp dng khoa hc k thut và cơng ngh thanh tốn vào hot đng ngân hàng s giúp cho cht lưng ca các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt đưc ci thin theo chiu hưng tt. T đĩ s to nim tin cho cơng chúng, thúc đy ngưi dân tích cc tham gia thanh tốn qua ngân hàng. Khoa hc kĩ thut và cơng ngh hin đi cịn nh hưng rt ln ti vic la chn hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt nào trong thanh tốn. Hình thc th thanh tốn áp dng nhiu cơng ngh mi cĩ th đưc coi là phương tin thanh tốn lý tưng nhm thay th cho séc, vì nĩ cĩ th x lý vi tc đ nhanh hơn, vi chi phí thp hơn nhiu so vi séc và khơng phi thc hin nhiu th tc khi s dng séc. 1.3.2.3. Nhân t con ngưi : Vic chn la s dng phương thc thanh tốn nào hồn tồn do ý thc s dng ca con ngưi. Cĩ th nĩi đây là nhân t quyt đnh s phát trin hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt. Ngồi ra đi vi cht lưng ca các sn phm dch v ngân hàng thì con ngưi đĩng mt vai trị ht sc quan trng vì máy mĩc khơng th thay th đưc con ngưi mà nĩ ch phc v mt phn nào đĩ cho con ngưi, giúp con ngưi gim bt phn nào SVTH: Lưu Tin Thành 30
40. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng cơng vic ca mình Vic đáp ng yêu cu ca khách hàng là ph thuc phn ln vào năng lc ca đi ngũ nhân viên giao dch trc tip vi khách hàng. Thái đ nhit tình và chuyên nghip ca cán b ngân hàng s làm cho khách hàng hài lịng, thêm vào đĩ là điu kin k thut hin đi thc hin các khon thanh tốn s đáp ng đưc các yêu cu ca khách hàng mt cách nhanh chĩng, chính xác. Như vy, mi quan h gia ngân hàng và khách hàng s tr nên tt đp, nâng cao uy tín ca ngân hàng trong kinh doanh và thu hút khách hàng s dng các dch v ca ngân hàng. SVTH: Lưu Tin Thành 31
41. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng CHƯƠNG 2 THC TRNG V HOT ðNG THANH TỐN KHƠNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG NN & PTNT VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GỊN 2.1. Gii thiu tng quan v Ngân hàng NN & PTNT VN và Chi nhánh Sài Gịn: 2.1.1.Tng quan v Ngân hàng NN & PTNT Vit Nam: Ngân hàng Nơng nghip và Phát trin nơng thơn Vit Nam (tên vit tt là Agribank Vit Nam) đưc thành lp vào ngày 26/03/1988 theo quyt đnh s 53/HðBT ca hi đng B trưng (nay là Chính ph) v vic thành lp các ngân hàng chuyên doanh, hot đng theo Lut ca các t chc tín dng Vit Nam: Hi s chính đt ti: s 18 – Trn Hu Dc – M ðình – T Liêm – Hà Ni Website: www.agribank.com.vn Phương châm hot đng: Mang phn thnh đn khách hàng Ch tch HðQT ca Agribank Vit Nam hin nay là ơng Nguyn Ngc Bo Agribank Vit Nam ban đu cĩ tên là Ngân hàng phát trin nơng nghip Vit Nam, chuyên hot đng đu tư trong các lĩnh vc phát trin nơng nghip, nơng thơn Vit Nam. Ngân hàng đưc hình thành trên cơ s tip nhn t Ngân hàng Nhà nưc: tt c các chi nhánh Ngân hàng Nhà nưc huyn, Phịng Tín dng Nơng nghip, qu tit kim ti các chi nhánh Ngân hàng Nhà nưc tnh, thành ph. Ngân hàng Phát trin Nơng nghip Trung Ương đưc hình thành trên cơ s tip nhn V Tín dng Nơng nghip Ngân hàng Nhà nưc và mt s cán b ca V Tín dng Thương nghip, Ngân hàng ðu tư và Xây dng, V K tốn và mt s đơn v. ðn ngày 14/11/1990, th tưng chính ph ký quyt đnh 400/CT thành lp Ngân hàng Nơng nghip và phát trin nơng thơn Vit Nam thay th cho Ngân hàng phát trin nơng nghip Vit Nam vi mơ hình là mt ngân hàng thương mi đa năng, hot đng ch yu lĩnh vc phát trin nơng nghip nơng thơn, cĩ đy đ tư cách pháp nhân, hch tốn kinh t đc lp, t ch, t chu trách nhim v hot đng ca mình trưc pháp lut. Hin nay, Agribank Vit Nam là ngân hàng thương mi hàng đu, gi vai trị ch đo và ch lc trong vic phát trin nn kinh t Vit Nam nĩi chung và hot đng nơng nghip nĩi riêng. Agribank Vit Nam là ngân hàng ln nht Vit Nam trên hu ht các phương din c v vn, tài sn, đi ngũ nhân viên, mng lưi hot đng và s lưng khách hàng. Tính đn ngày 31/12/2011, s liu thng kê v các ch tiêu trên ca Agribank Vit Nam như sau: SVTH: Lưu Tin Thành 32
42. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Tng tài sn: 561.250 t đng Tng ngun vn: 505.792 t đng Vn điu l: 29.606 t đng Tng dư n: 443.476 t đng Mng lưi: gn 2.400 chi nhánh và phịng giao dch trên khp c nưc Chi nhánh nưc ngồi: chi nhánh Campuchia Nhân s: gn 42.000 cán b trên khp c nưc. Khách hàng: gn 10 triu khách hàng cá nhân và 30.000 khách hàng doanh nghip Agribank Vit Nam là ngân hàng đu tiên hồn thin D án hin đi hĩa h thng thanh tốn và k tốn khách hàng ( gi tt là IPCAS) do ngân hàng th gii tài tr và trin khai xung tt c các chi nhánh, phịng giao dch. Vi h thng này, Ngân hàng đ năng lc cung ng các sn phm, dch v ngân hàng hin đi vi đ chính xác và an tồn cao đn mi đi tưng khách hàng, phc v hiu qu cho hot đng kinh doanh. Trong bi cnh kinh t din bin phc tp, Agribank Vit Nam vn đt đưc s tín nhim trong vic tip nhn và trin khai các d án nưc ngồi ca các t chc quc t như Ngân hàng th gii, Ngân hàng phát trin Châu Á, Cơ quan phát trin Pháp, Ngân hàng đu tư Châu Âu vi trên 136 d án, tng s vn đt trên 5,5 t USD. Agribank Vit Nam vn khơng ngng tip cn, thu hút thêm các d án mi nhm nâng cao ngun vn nưc ngồi đu tư vào Vit Nam. Trong xu th phát trin khơng ngng ca nn kinh t, Agribank Vit Nam cũng đã th hin s quan tâm và năng đng trong đu tư các lĩnh vc, ngành ngh khác. Hin nay Agribank Vit Nam cĩ 8 cơng ty con trc thuc các lĩnh vc chng khốn, bo him, vàng bc đá quý, du lch thương mi, dch v ngân hàng, cho thuê tài chính. Vi tim lc mnh, năng đng và uy tín trong hot đng kinh t, Agribank Vit Nam đang ngày càng th hin rõ vai trị ca mt trong nhng ngân hàng thương mi hàng đu Vit Nam, đĩng gĩp tích cc cho cơng cuc xây dng đt nưc v mi mt. 2.1.2.Ngân hàng NN & PTNT Vit Nam Chi nhánh Sài Gịn: 2.1.2.1.Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng NN & PTNT VN – Chi nhánh Sài Gịn: Ngân hàng nơng nghip và phát trin nơng thơn Vit Nam – Chi nhánh Sài Gịn (Agribank Sài Gịn) tin thân là S giao dch NHNo & PTNT II, đưc thành lp ngày 01/04/1991 theo quyt đnh s 61/NHNNQð ca Thng đc NHNN Vit Nam và đưc đi tên thành Chi nhánh ngân hàng nơng nghip và phát trin nơng thơn Sài Gịn, SVTH: Lưu Tin Thành 33
43. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng theo quyt đnh s 41/QðHðQTTCCB, ngày 25/02/2002 ca Ch tch Hi đng qun tr NHNo&PTNT Vit Nam. Là đơn v đưc xp hng doanh nghip Nhà nưc hng I, trc thuc Ngân hàng nơng nghip và phát trin nơng thơn Vit Nam. Hi s chính ca Chi nhánh đt ti : S 2 – Võ Văn Kit – P.Nguyn Thái Bình – Qun 1 – Tp.H Chí Minh. (đa ch cũ là s 7bis – Bn Chương Dương). Website chính thc: www.agribanksaigon.com.vn Agribank Sài Gịn đã đưc kim tốn hàng năm t năm 1994 đn nay bi cơng ty kim tốn Quc t PWC, cơng ty kim tốn nhà nưc. Hồ cùng nhp đ phát trin ca đt nưc, qua hơn 20 năm xây dng và trưng thành. ðc bit t năm 2001 tr li đây, thc hin đ án phát trin hot đng kinh doanh trên đa bàn đơ th loi I. Chi nhánh NHNo&PTNT Sài Gịn đã cĩ nhng bưc đi vng chc trên con đưng đi mi hot đng, hi nhp và đã gt hái đưc nhng thành qu đáng khích l trên mi phương din. Trưc nhng thành cơng đã đt đưc, Agribank Sài gịn đã đưc ðng và Nhà nưc tng thưng Huân chương lao đng hng III vào năm 2006 (k nim 15 năm ngày thành lp). 2.1.2.2. Mơ hình – cơ cu – chc năng các phịng ban ca Ngân hàng NN & PTNT Vit Nam Chi nhánh Sài Gịn: Hin nay, Agribank Sài Gịn cĩ 171 nhân viên cơ hu cũng như nhân viên hp đng tt c các chc v và phịng ban, phịng giao dch. C th, h thng t chc ca Chi nhánh bao gm 1 Giám đc kiêm Bí thư ðng y là đng chí Võ Vit Hùng , 3 phĩ giám đc, 9 phịng ban ti hi s chính và 3 phịng giao dch trc thuc. Bên cnh đĩ, trong hơn 20 năm hot đng, Chi nhánh cũng đã bàn giao 8 Chi nhánh cp 2 đ nâng cp lên Chi nhánh cp 1 trc thuc NHNo&PTNT Vit Nam, đt 16 máy rút tin t đng (ATM), 26 đim đt máy chp nhn thanh tốn th (POS). Các phịng ban đt ti Hi s chính bao gm: + Phịng K tốn Ngân qu: thc hin các chc năng v k tốn ti chi nhánh, giao dch vi khách hàng, qun lý h thng tài khon và thc hin các chc năng v tin t. SVTH: Lưu Tin Thành 34
44. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng + Phịng ðin tốn: qun lý h thng chương trình IPCAS đang đưc s dng ti chi nhánh, bo trì và nâng cp h thng máy tính ca chi nhánh, qun lý và phát trin website ca chi nhánh cũng như các dch v liên quan đn mng máy tính. + Phịng Tín dng: thc hin chc năng kho sát, lp hp đng và cp tín dng cho khách hàng cĩ nhu cu. Bên cnh đĩ là cơng tác đơn đc thu hi n t các khách hàng đn hn. + Phịng thm đnh: thc hin cơng tác thm đnh các hp đng do chi nhánh thc hin, thm đnh các chương trình đu tư ca chi nhánh. + Phịng Hành chính – nhân s: ph trách cơng tác hành chính, qun lý ch tiêu v tuyn dng nhân s và điu hành cơ cu nhân viên ti chi nhánh. + Phịng Kinh doanh ngoi hi – Thanh tốn quc t: thc hin các hot đng thanh tốn mang tính cht quc t như L/C, thu h, chi h quc t và qun lý các hot đng liên quan đn vic mua bán, thu đi, kinh doanh ngoi t. + Phịng Kim tra kim sốt ni b: thc hin cơng tác kim tra, kim sốt ti các phịng ban ca chi nhánh theo k hoch hoc đt xut theo lnh ca giám đc chi nhánh. + Phịng K hoch: xây dng k hoch hot đng cho chi nhánh, tng hp các hot đng đã thc hin đưc, đ ra phương hưng hot đng cũng như các chương trình mà chi nhánh cn thc hin. + Phịng Dch v Marketing: qun lý các dch v liên quan đn khách hàng, qun lý h thng th ca khách hàng, đ ra và thc hin các chương trình gii thiu hình nh cũng như là các sn phm ca chi nhánh đn vi cơng chúng. Các phịng giao dch trc thuc Agribank Sài Gịn: + Phịng giao dch Tân ðnh: ti s 81A – Trn Quan Khi – Qun 1 + Phịng gia dch Tơn ðc Thng: ti s 35 – Tơn ðc Thng – Qun 1 + Phịng giao dch s 1: ti s 12 – Nguyn Văn Bo – Qun Gị Vp. SVTH: Lưu Tin Thành 35
45. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Sơ đ t chc: GIÁM ðC P .GIÁM ðC P .GIÁM ðC P .GIÁM ðC PHỊNG K TỐN PHỊNG TÍN DNG NGÂN QU PHỊNG KINH PHỊNG DCH V DOANH NGOI MAKERTING HI – TTQT PHỊNG HÀNH PHỊNGK HOCH CHÍNH NHÂN S PHỊNG ðIN PHỊNG THM TỐN ðNH PHỊNG KIM TRA KIM SỐT NI B SVTH: Lưu Tin Thành 36
46. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng 2.1.2.3. Hot đng ca Ngân hàng NN & PTNT VN – Chi nhánh Sài Gịn: Là mt chi nhánh ln ca NHNo & PTNT Vit Nam, li nm v trí trung tâm ca Thành ph H Chí Minh, đĩ là nhng điu kin thun li đ Agribank Sài Gịn phát trin các hot đng ca mình, hưng đn các tiêu chun ca mt ngân hàng cp quc t. Hin nay, Chi nhánh đang thc hin tt c các các sn phm, dch v hin cĩ ca mt ngân hàng hin đi vi đi ngũ nhân viên nhit tình, cĩ trình đ chuyên mơn tt, phc v khách hàng các lĩnh vc c th sau: + Nhn các loi tin gi, tin gi tit kim, kỳ phiu bng VND và ngoi t t các t chc kinh t và cá nhân vi lãi sut linh hot, hp dn. Tin gi ca các thành phn kinh t đưc bo him theo qui đnh ca Nhà nưc. + Thc hin đng tài tr bng VND, USD các d án, chương trình kinh t ln vi tư cách là ngân hàng đu mi hoc ngân hàng thành viên vi th tc thun li nht, hồn thành nhanh nht. + Cho vay các thành phn kinh t theo lãi sut tha thun vi các loi hình cho vay đa dng: ngn hn, trung, dài hn bng VND và các ngoi t mnh. Cho vay cá nhân, h gia đình cĩ bo đm bng tài sn, cho vay tiêu dùng, cho vay du hc sinh + Phát hành th ATM (Success), th tín dng ni đa, th Quc t Visa, th Master, thanh tốn th Visa, Master, JCB Card qua h thng POS. + Bo lãnh ngân hàng: bo lãnh d thu, bo lãnh thc hin hp đng, bo lãnh thanh tốn, bo lãnh đi ng. Chit khu các loi chng t cĩ giá vi mc phí thp. + Thanh tốn xut nhp khu hàng hố và dch v, chuyn tin bng h thng SWIFT vi các ngân hàng ln trên th gii bo đm nhánh chĩng, an tồn, chi phí thp. + Chuyn tin nhanh chĩng trong và ngồi nưc, vi dch v chuyn tin nhanh Western Union, chuyn tin du hc sinh, kiu hi. + Mua bán trao ngay và cĩ kỳ hn các loi ngoi t; thu đi ngai t mt. + Cung cp dch v kim ngân ti ch, dch v thu h, chi h theo yêu cu ca khách hàng. Thc hin dch v thu h hc phí cho các Trưng đi hc trên đa bàn TP. H Chí Minh. SVTH: Lưu Tin Thành 37
47. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng + Trin khai thc hin dch v rút tin t đng 24/24 (ATM), dch v thanh tốn hố đơn, sn phm dch v qua h thng POS, qua mng SMS Banking. Dch v vn tin, nhn tin qua đin thoi, giao dch t xa thanh tốn online qua mng; thc hin các dch v khác v tài chính, ngân hàng. T năm 2001 đn nay hat đng kinh doanh ca AgriBank Sài Gịn tng bưc tăng trưng khá. Ngun vn tăng trưng bình quân hàng năm đt 30%, dư n tăng trưng bình quân hàng năm 15%, li nhun tăng trưng bình quân hàng năm trên 10%/năm. Hot đng thanh tĩan quc t và kinh doanh ngai t tăng trưng bình quân hàng năm trên 20%, chi nhánh đã cĩ quan h thanh tĩan vi trên 100 quc gia và vùng lãnh th, uy tín v th ca Chi nhánh trên đa bàn đi vi các đi tác và khách hàng tip tc đưc nâng cao. Nhng năm qua s lưng khách hàng cĩ quan h giao dch vi chi nhánh khơng ngng tăng lên, đn nay chi nhánh cĩ gn 200.000 khách hàng cĩ quan h giao dch tin gi, thanh tốn. Trong đĩ, trên 120.000 khách hàng s dng dch v th và trên 3.000 khách hàng cĩ quan h tín dng. ðc bit, Chi nhánh hin đang là đi tác chính cung cp các dch v v ngân hàng và tin t cho các đi tác ln như: Tp đồn Cao su Vit Nam, Tng cơng ty lương thc min nam, Tng cơng ty ðin lc min nam, Tp đồn Ánh Dương Vit Nam thương hiu VinaSun, Cơng ty truyn hình Cáp Vit Nam khu vc min nam, 2.2. Thc trang hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti Ngân hàng NN & PTNT VN – Chi nhánh Sài Gịn: Trong 3 năm 2009, 2010, 2011 doanh s Thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn tăng trưng liên tc vi doanh s thanh tốn các năm ln lưt là 272.572 t đng, 317.239 t đng và 365.817 t đng (s liu t bng s liu dành cho các cp qun lý). Tuy nhiên, t l tăng trưng ca năm 2011 so vi năm 2010 ch là 15,3%, thp hơn t l tăng trưng ca năm 2010 so vi năm 2009 là 16,4 %. ðây là kt qu tt yu ca mt năm vi nhiu bt n trong nn kinh t Vit Nam cũng như th gii. SVTH: Lưu Tin Thành 38
48. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Trong giai đon đi mi và hi nhp vào kinh t th gii, Ban giám đc chi nhánh cũng đã nhìn ra đưc tm quan trng và nhng tin ích mà hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt mang li, t đĩ cĩ nhng chin lưc đu tư, phát trin đúng đn đi vi loi hình này, thưng xuyên t chc tp hun, nâng cao nghip v cho cán b nhân viên chi nhánh trong hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt, nghiên cu phát trin nhng sn phm ng dng hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt, đc bit là dch v th, to uy đưc uy tín đi vi khách hàng, nâng cao v th ca chi nhánh trong h thng các ngân hàng hàng đu khu vc phía Nam Ngoi tr hình thc thanh tốn bng Séc chuyn khon và séc bo chi đã đưc Ban Giám ðc chi nhánh ch trương thay th bng y nhim chi, hu ht các phương thc thanh tốn khơng dùng tin mt cịn li ti chi nhánh đu đưc s dng. Các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt ch yu đưc s dng ti chi nhánh vi doanh s thc hin ln là y nhim chi, chuyn tin đin t liên ngân hàng và thanh tốn bù tr giy qua ngân hàng nhà nưc. SVTH: Lưu Tin Thành 39
49. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Bng 2.1: Tình hình s dng các hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn ðơn v: t đng HÌNH THC Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 THANH TỐN S tin % S tin % S tin % y nhim thu 0,72 0,00026 1,023 0,00032 0,85 0,00023 y nhim chi 8.570 3,14 10.667 3,36 13.296 3,63 TTQT bng L/C 3.123 1,15 3.809 1,2 4.871 1,33 Thanh tốn đin t 240.660 88,3 284.385 89,6 334.482 91,43 liên ngân hàng Thanh tốn BT giy 20.211 7,4 17.346 5,47 13.158 3,6 Thanh tốn th 5,5 0,002 6,7 0,0021 8,1 0,0022 Các loi hình khác 0,93 0,00034 1,16 0,00037 0,97 0,00027 TNG 272.572 100 317.239 100 365.817 100 (Ngun: Phịng K tốn Agribank Sài Gịn) Biu đ 2.1: Tình hình tăng trưng doanh s hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn (đv: t đng) 400000 350000 300000 LH Khác Th 250000 BT Giy 200000 LNH 150000 L/C 100000 UNC 50000 UNT 0 2009 2010 2011 SVTH: Lưu Tin Thành 40
50. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng T kt qu thng kê da trên bng s liu 2.1 ta thy, các hot đng thanh tốn bng y nhim chi, thanh tốn bù tr và Citad chim t trng rt ln trong h thng thanh tốn khơng dùng tin mt ca Chi nhánh, vi mc đĩng gĩp lên đn hàng chc nghìn t đng mi năm vào doanh s thanh tốn chung. Quan sát biu đ 2.1 minh ha, doanh s hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt hàng năm tăng trưng khá đu và mc tăng trưng cao cũng tp trung vào các hình thc thanh tốn chính. Dưi đây là tình hình hot đng c th ca các phương thc thanh tốn khơng dùng tin mt hin đang đưc thc hin ti Agribank Sài Gịn. 2.2.1.Thanh tốn bng U nhim thu Lnh thu: U nhim thu là giy t thanh tốn do ngưi bán lp đ u thác cho t chc cung ng dch v thanh tốn thu h mt s tin ngưi mua tương ng vi giá tr hàng hố, dch v đã cung ng. Trong nhng năm gn đây, hot đng thanh tốn bng y nhim thu ti chi nhánh chim mt t trng rt nh, gn như khơng đáng k vì trong giai đon kinh t hi nhp, hình thc thanh tốn bng y nhim thu đã khơng cịn phù hp và mt dn vai trị ca nĩ. Hot đng y nhim thu hin nay ch yu ch cung cp cho các đơn v thuc qun lý nhà nưc như cc thu, kho bc, ðây cũng là thc trng chung ti các ngân hàng khác. Tình hình c th các hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt ti Agribank Sài Gịn như sau: SVTH: Lưu Tin Thành 41
51. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Bng 2.2: Tình hình s dng U nhim thu ti Agribank Sài Gịn ðơn v: t đng Tăng – Gim Tăng – Gim Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 CH 2010/2009 2011/2010 TIÊU S tin % S tin % S tin % S tin % S tin % UNT 0,720 0,00026 1,023 0,00032 0,850 0,00023 0,303 42,0 0,173 16,9 TTKDTM 272.572 100 317.239 100 365.817 100 44.667 16,4 48.578 15,3 (Ngun: Phịng k tốn Agribank Sài Gịn) Biu đ 2.2: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng y nhim thu (đơn v: t đng) 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 2009 2010 2011 Theo bng s liu 2.2 và so sánh t biu đ 2.2 ta thy, y nhim thu ti Chi nhánh cĩ t trng ngày càng gim trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt. C th là trong năm 2009, doanh s y nhim thu đt 720 triu đng, chim 0,00026 % so vi tng danh s thanh tốn khơng dùng tin mt c năm. Năm 2010, doanh s thc hin y nhim thu cĩ đưc nhng s thay đi kh quan khi giá tr thc hin là 1,023 triu đng, chim 0,00032 % , tăng 42 % so vi năm 2009 vi s tin tăng lên là 303 triu đng. Tuy nhiên, trong năm 2011, vi nhng bin đng bt thưng t nên kinh t, doanh s thc hin SVTH: Lưu Tin Thành 42
52. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng giao dch y nhim thu li gim xung cịn 850 triu đng , chim t l 0,00023 % trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt. Mc gim so vi năm 2010 là 173 triu đng tương đương 16,9%. S lưng các mĩn giao dch bng y nhim thu cũng gim đáng k cịn 164 mĩn, gim 31,6% so vi cùng kỳ năm 2010. Thc t hin nay, các giao dch bng y nhim thu ch cung cp cho các đơn v cung cp sn phm, dch v thu tin đnh kỳ theo phương châm “s dng trưc, tr tin sau” mà vi mt mơi trưng kinh t năng đng, hin đi và khá sịng phng thì loi hình này chu khá nhiu rùi ro đi vi nhà cung cp trong các giao dch làm ăn cĩ giá tr ln. Các t chc s dng y nhim thu hin nay ch yu ch cịn là các cơ quan nhà nưc như cơng ty đin, nưc, vin thơng, Chính thc t này đã kéo gim doanh s giao dch y nhim thu ti chi nhánh và to ra mt chênh lnh % khá ln trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt đang tăng trưng đu ti Agribank Sài Gịn. Tuy nhiên, vi s ra đi ngày càng nhiu ca các cơng ty vin thơng, truyn thơng, cơng ty cung cp dch v Internet, là các cơng ty thanh tốn ch yu thơng qua y nhim thu, ha hn s mang đn nhng tín hiu kh quan hơn cho loi hình thanh tốn này. Bên cnh đĩ, th trưng vi s xut hin ngày càng nhiu ca các doanh nghip nưc ngồi, to ra mt mơi trưng cnh tranh gay gt cũng s là điu kin đ thanh tốn bng y nhim thu tăng trưng thơng qua các hình thc mua bán tr gĩp vi các sn phm cĩ giá tr cao trên th trưng. 2.2.2 Thanh tốn bng y nhim chi – Lnh chi: U nhim chi là lnh ca ch tài khon giao cho Ngân hàng phc v mình trích mt s tin nht đnh t tài khon đ tr tin cho ngưi th hưng cĩ tài khon cùng hoc khác h thng ngân hàng. Ti Chi nhánh, U nhim chi đưc s dng rt nhiu và chim mt t trng rt cao trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt. ðiu này th hin rõ qua bng sau: SVTH: Lưu Tin Thành 43
53. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Bng 2.3:Tình hình thanh tốn U nhim chi ti Agribank Sài Gịn ðơn v: T đng Tăng – Gim Tăng – Gim Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 CH 2010/2009 2011/2010 TIÊU S S S tin % % S tin % S tin % % tin tin UNC 8.570 3,14 10.667 3,36 13.296 3,63 1.917 22,34 2.629 24,65 TTKDTM 272.572 100 317.239 100 365.817 100 44.667 16,4 48.578 15,3 (Ngun: Phịng k tốn Agribank Sài Gịn) Biu đ 2.3: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng y nhim chi (đơn v: t đng) 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2009 2010 2011 Da vào bng s liu 2.3 và biu đ 2.3, ta d nhn thy trong nhng năm qua, hình thc thanh tốn U nhim chi ti chi nhánh tăng trưng liên tc. Năm 2009, y nhim chi đt 8.570 t đng chim 3,14 % trong tng doanh s Thanh tốn khơng dùng tin mt. Năm 2010, U nhim chi chim 3,36 % tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt vi giá tr đt 10.667 t đng và vi tc đ tăng tương ng là 22,34% (s tin SVTH: Lưu Tin Thành 44
54. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng tăng thêm là 1.917 t đng) so vi năm 2009. Năm 2011, y nhim chi chim t l 3,63 % tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt, đt giá tr là 13.296 t đng trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt, vi tc đ tăng trưng là 24,65% (giá tr tăng tương ng là 2.629 tđng) so vi năm 2010. S mĩn giao dch cũng khơng ngng tăng lên qua các năm và trong năm 2011, tng s giao dch bng y nhim chi đt 46.787 giao dch. U nhim chi đưc s dng ph bin hơn so vi các hình thc khác là do các nguyên nhân sau: y nhim chi hin nay là loi lnh ph bin nht khi khách hàng cn lnh cho ngân hàng chi tin. Theo ch trương ca Ban giám đc thì Agribank Sài Gịn cũng đã s dng y nhim chi đ thay th cho các loi séc như séc chuyn khon hay séc bo chi, vì vy y nhim chi đang đĩng vai trị là lnh chuyn tin ch yu ti Chi nhánh. Thi hn thc hin lnh chi do t chc cung ng dch v thanh tốn tha thun vi ngưi s dng dch v thanh tốn. Khách hàng cĩ th điu chnh thi han thanh tốn y nhim chi cho phù hp vi hồn cnh giao dch cá nhân. Phm vi thanh tốn ca y nhim chi đưc áp dng khá rng, thanh tốn cùng ngân hàng, thanh tốn khác ngân hàng cùng hoc khác h thng, thanh tốn thơng qua tài khon tin gi ti Ngân hàng nhà nưc. Th tc thanh tốn đơn gin. Sau khi ngưi mua hồn tt vic nhn hàng thì s lp lnh chi yêu cu ngân hàng trích tin t tài khon ca mình đ tr cho ngưi bán vi điu kin s dư tin gi trong tài khon ca khách hàng đáp ng đưc s tin ghi trên y nhim chi. Ni dung thanh tốn rt phong phú, thanh tốn tin hàng hố, dch v, chuyn tin, chuyn cp vn, làm nghĩa v vi Ngân sách nhà nưc nên doanh s thanh tốn ca y nhim chi chim t trng cao và s mĩn tham gia giao dch ln. Vi cơ ch giao dch mt ca hin nay, các lnh chi t y nhim chi ca khách hàng ti Chi nhánh gn như đưc thc hin ngay lp tc và tin đưc chuyn bng mt hình thc phù hp vi yêu cu ca khách hàng. SVTH: Lưu Tin Thành 45
55. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng 2.2.3. Thanh tốn bng tín dng thư L/C: Tín dng thư (L/C) là hình thc thanh tốn khơng dùng tin mt gia 2 doanh nghip nm hai quc gia khác nhau cĩ quan h giao dch làm ăn vi nhau. Vic thanh tốn bng L/C cĩ s phc v ca ngân hàng đi din cho mi doanh nghip và chu s ràng buc ca b chng t giao hàng mà hai bên doanh nghip t tha thun. Trong nhng năm qua, vi v th ca mt ngân hàng đu mi ln v xut nhp khu, nm v trí thun li gn cm cng Sài Gịn, li là đi tác thanh tốn ca các doanh nghip hàng đu trong lĩnh vc xut nhp khu nên Agribank Sài Gịn luơn đt đưc nhng tín hiu tích cc trong mng thanh tốn quc t bng hình thc tín dng thư. Bng 2.4: Tình hình thanh tốn quc t bng L/C ti Agribank Sài Gịn ðơn v: t đng Tăng – Gim Tăng – Gim Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 CH 2010/2009 2011/2010 TIÊU S S % % S tin % S tin % S tin % tin tin L/C Nhp 986 0,36 1.125 0,35 1.384 0,38 139 14,1 259 23,0 L/C Xut 2.137 0,78 2.684 0,85 3.487 0,95 547 25,6 803 29,9 TTKDTM 272.572 100 317.239 100 365.817 100 44.667 16,4 48.578 15,3 (Ngun: Phịng thanh tốn quc t Agribank Sài Gịn) SVTH: Lưu Tin Thành 46
56. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Biu đ 2.4: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn bng L/C (đơn v : t đng) 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2009 2010 2011 Da trên nhng kt qu t bng s liu 2.4 và s so sánh thơng qua biu đ 2.4 ta thy, hot đng thanh tốn quc t bng L/C ca Chi nhánh trong nhng năm qua luơn là mt trong nhng hot đng mnh, mc tăng trưng qua các năm khá cao. Nhưng xét trên tng th, hot đng thanh tốn quc t bng L/C đĩng gĩp chưa đáng k vào tng mc doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt. Năm 2009, doanh s L/C nhp là 986 t đng đng (tương đương 46.953 nghìn USD) chim t l 0,36% trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt, doanh s L/C hàng xut đt 2.137 t đng (tương đương 101.762 nghìn USD) chim 0,78%. Năm 2010, doanh s L/C hàng nhp là 1.125 t đng (tương đương 53.572 nghìn USD), chim t l 0,35%, doanh s L/C hàng xut là 2.684 t đng (tương đương 127.810 nghìn USD), chim t l 0,85%. Năm 2011, doanh s L/C hàng nhp là 1.384 t đng (tương đương 65.905 nghìn USD) chim t l 0,38%, doanh s L/C hàng xut là 3.847 t đng (tương đương 166.048 nghìn USD) chim t l 0,95%. Mc dù doanh s chưa thc s đáng k so vi tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt nhưng vi mc tăng trưng như hin nay ca hot đng thanh tốn bng L/C, cĩ th xem đây là thành cơng ca chi nhánh. ðim đáng mng đi vi Chi nhánh là mc dù trong nhng năm qua, tình hình kinh t Vit Nam cũng như th gii khơng SVTH: Lưu Tin Thành 47
57. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng n đnh, thưng xuyên xy ra khng hong nhưng doanh s thc hin thanh tốn bng L/C ti Chi nhánh đã gi đưc đà tăng trưng khá n đnh. V L/C hàng nhp, năm 2010 doanh s tăng 14,1% so vi năm 2009 vi s tin tăng lên là 139 t đng (tương đương 6.620 nghìn USD), năm 2011 doanh s tăng s tăng 23% so vi năm 2010 vi s tin tăng lên là 259 t đng (tương đương 12.334 nghìn USD). V L/C hàng xut, năm 2010 doanh s tăng 25,6% so vi năm 2009 vi s tin tăng lên là 547 t đng (tương đương 26.048 nghìn USD), năm 2011 doanh s tăng s tăng 29,9% so vi năm 2010 vi s tin tăng lên là 803 t đng (tương đương 38.240 nghìn USD). Cũng trong năm 2011, Chi nhánh đã thc hin đưc 162 L/C hàng xut và 455 L/C hàng nhp. ðt đưc mc tăng trưng n đnh như vy là kt qu ca nhiu yu t tác đng lên hot đng thanh tốn bng L/C ca Chi nhánh: Nhng thay đi t chính sách kinh t ca nhà nưc mc tiêu vưt qua khng hong kinh t. Hot đng xut nhp khu đưc quan tâm nhiu hơn nhm tăng kim ngch hàng xut, gim kim ngch hàng nhp, thay đi cán cân xut nhp khu v hưng xut siêu, gim mc đ ph thuc ca kinh t Vit Nam đi vi kinh t th gii. Loi hình thanh tốn bng L/C vi nhng quy đnh, chun mc quc t là s la chn ca hu ht các doanh nghip tham gia hot đng xut nhp khu. Chính s an tồn cao t nhng ràng buc pháp lý vi chng t nht đnh t hot đng thanh tốn L/C đã giúp loi hình thanh tốn này thay th th dn các loi hình thanh tốn bng tin mt hoc chuyn khon thơng thưng khác trong giao thương quc t. Nhng chính sách ưu đãi t chi nhánh cũng như thái đ phc v chuyên nghip, tinh thn trách nhim cao ca các chuyên viên thanh tốn quc t ti chi nhánh cũng gĩp phn gi mc tăng trưng n đnh cho hot đng thanh tốn quc t bng L/C. 2.2.4.Thanh tốn bng phương thc chuyn tin đin t: Chuyn tin đin t là hình thc thanh tốn hin đi da trên nhng thành tu khoa hc v cơng ngh thơng tin thơng qua các phn mm máy tính x lý chuyn SVTH: Lưu Tin Thành 48
58. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng khon. ðây là mt trong nhng kênh thanh tốn ch yu trong h thng thanh tốn liên ngân hàng. Vi hình thc thanh tốn này, tin ca khách hàng s đưc chuyn đi nhanh chĩng vi thi gian đưc tính bng phút mà khơng cn dùng đn chng t hoc trao đi trc tip gia các ngân hàng vi nhau. Hin nay, hình thc thanh tốn đin t liên ngân hàng ch yu đưc s dng là phương thc chuyn tin CITAD. Mi ngân hàng s đưc cung cp mt mã Citad và đưc dùng trong quan h chuyn tin vi các ngân hàng khác ngồi h thng thơng qua mt trung gian là Cc cơng ngh thơng tin x lý các lnh chuyn tin gia các ngân hàng. Tuy nhiên, hình thc chuyn tin này hin nay mi ch đưc s dng mt s thành ph ln như Sài Gịn, Hà Ni, ðà Nng, Agribank Sài Gịn cũng tham gia thanh tốn đin t liên ngân hàng vi các ngân hàng bn thơng qua hình thc chuyn tin bng Citad. Các mĩn tin cĩ giá tr cao hoc thp đưc khách hàng yêu cu trc tip ti Chi nhánh hoc các ngân hàng trong cùng h thng Agribank ti các tnh chuyn lên Agribank Sài Gịn và t đây giao dch viên s thc hin vic chuyn tip các mĩn tin này đn các ngân hàng theo yêu ca khách hàng. Trong nhng năm gn đây, thanh tốn chuyn tin bng Citad cũng là mt trong nhng loi hình thanh tốn đưc chi nhánh quan tâm đu tư, doanh s thc hin ca hot đng chuyn tin này chim t l rt cao trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt tai Chi nhánh. SVTH: Lưu Tin Thành 49
59. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Bng 2.5: Tình hình thanh tốn chuyn tin đin t liên ngân hàng ti Agribank Sài Gịn ðơn v: t đng Tăng – Gim Tăng – Gim Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 CH 2010/2009 2011/2010 TIÊU S S % % S tin % S tin % S tin % tin tin TTðT 240.660 88,3 284.385 89,6 334.482 91,43 43.725 18,2 50.097 17,6 TTKDTM 272.572 100 317.239 100 365.817 100 44.667 16,4 48.578 15,3 (Ngun: Phịng K tốn Agribank Sài Gịn) Biu đ 2.5: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn đin t liên ngân hàng (đơn v : t đng) 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2009 2010 2011 T kt qu cũng như nhng so sánh t bng s liu 2.5 và biu đ 2.5, ta thy rng hot đng chuyn tin đin t liên ngân hàn bng Citad đang là hot đng thanh tốn khơng dùng tin mt mnh nht ti ngân Chi nhánh, chim mt t l cao trong tng doanh s chung. Năm 2009, Hot đng chuyn tin bng Citad đt 240.660 t đng, chim 88,3% SVTH: Lưu Tin Thành 50
60. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt ti chi nhánh. Năm 2010, doanh s chuyn tin đin t bng Citad đã cĩ mc tăng đáng k khi doanh s tăng hơn năm 2009 là 43.725 t, mc tăng trưng là 18,2%, đt 284.385 t đng chim t l 89,6 % tng doanh s. Năm 2011, chi nhánh đã đt đưc mc tăng trưng là 17,6%, thp hơn 0,6% so vi t l này ca năm 2010, s tin tăng thêm là 50.097 t đng, doanh s đt đưc trong năm này là 334.482 t đng, chim 91,43% tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt.Tính đn cui ngày 31/12/2011, tng s mĩn giao dch bng Citad trong năm ti chi nhánh là 1.386.738 mĩn bao gm 587.399 mĩn do khách hàng yêu cu thc hin trc tip ti chi nhánh và 799.339 mĩn giao dch t chi nhánh ngân hàng nơng nghip các tnh chuyn lên. Như vy, trung bình mt ngày chi nhánh thc hin 4.445 giao dch Citad. Vi s lưng các giao dch cũng như giá tr vưt tri hơn hn so vi các loi hình thanh tốn khơng dùng tin mt khác, chuyn tin đin t bng Citad đang là mt kênh thanh tốn cc kỳ quan trng và hu hiu ca chi nhánh, to đưc s hài lịng và tín nhim đi vi khách hàng, đc bit là các khách hàng doanh nghip đang hot đng trên đa bàn thành ph và các tnh lân cn. Hot đng chuyn tin đin t bng Citad vi s nhanh chĩng v thi gian và đ đơn gin, chính xác cao đang thay th dn cho các hot đng chuyn tin liên ngân hàng truyn thng, thưng mt t 5 7 ngày đ giao dch. Bên cnh các ưu đim k trên , loi hình thanh tốn này cịn rt thun tin cho ngân hàng trong vic kim tra, kim sốt các giao dch, d dàng phát hin ra sai sĩt và thc hin chnh sa. Hin nay, ti Agribank Sài Gịn cĩ mt h thng nhân viên chuyên trách cơng tác thanh tốn chuyn tin bng Citad vi chuyên mơn cao, đưc đu tư nhiu v k năng, giúp cho loi hình thanh tốn này ca chi nhánh ngày càng phát trin mnh hơn v s lưng cũng như cht lưng dch v. SVTH: Lưu Tin Thành 51
61. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng 2.2.5.Thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc: Thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc là mt trong nhng hình thc thanh tốn liên ngân hàng truyn thng đã đưc các ngân hàng áp dng. ð tham gia hình thc thanh tốn này, mi chi nhánh ngân hàng s đăng ký m tài khon bù tr ti ngân hàng nhà nưc. Trong mi phiên giao dch, các nhân viên chuyên trách v thanh tốn bù tr giy s cm theo các chng t bù tr lên tr s ngân hàng nhà nưc đ tin hành thanh tốn bù tr và nhn kt qu giao dch t ngân hàng nhà nưc. Thơng thưng, trong ngày s cĩ 2 phiên giao dch sáng và chiu. ðây là hình thc giao dch qua trung gian bù tr là ngân hàng nhà nưc nên cũng ch áp dng ti các thành ph ln, nơi cĩ tr s ca ngân hàng nhà nưc và s lnh yêu cu thanh tốn bù tr nhiu. Hin nay, Agribank Sài Gịn cũng tham gia giao dch thanh tốn bù tr giy ti ngân hàng nhà nưc và ch đi giao dch mt phiên vào bui chiu vì s lưng giao dch trong ngày khơng nhiu đáng k. Bng 2.6: Tình hình thanh tốn bù tr giy ti Agribank Sài Gịn ðơn v: t đng Tăng – Gim Tăng – Gim Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 CH 2010/2009 2011/2010 TIÊU S S S tin % S tin % S tin % % % tin tin TTBT 20.211 7,4 17.346 5,47 13.158 3,6 2.865 14,2 4,188 24,1 GIY TTKDTM 272.572 100 317.239 100 365.817 100 44.667 16,4 48.578 15,3 (Ngun: Phịng K tốn Agribank Sài Gịn) SVTH: Lưu Tin Thành 52
62. Khĩa Lun Tt Nghip GVHD: ThS. Châu Văn Thưng Biu đ 2.6: Tình hình tăng trưng hot đng thanh tốn Bù tr giy thơng qua Ngân hàng nhà nưc (đơn v : t đng) 25000 20000 15000 10000 5000 0 2009 2010 2011 Theo kt qu t bng s liu 2.6 và biu đ 2.6 ta thy, doanh s giao dch bng hình thc thanh tốn bù tr giy ti chi nhánh ngày càng gim dn, t trng ca loi hình thanh tốn này trong tng doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt cũng ngày mt thp hơn. Năm 2009, doanh s thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc ca Chi nhánh đt mc 20.211 t đng chim t trng 7,4% tng doanh s. Năm 2010, doanh s thanh tốn gim 14,2 % tương đương s tin gim xung là 2.865 t đng, giá tr thanh tốn đt 17.346 t đng chim 5,47% tng mc thanh tốn khơng dùng tin mt. Năm 2011, doanh s thanh tốn bù tr tip tc gim xung cịn 13.158 t đng chim 3,6% tng doanh s thanh tốn, so vi năm 2010, giá tr giao dch trong năm gim 4.188 t đng tương đương mc gim là 24,1%. Trong năm 2011, s giao dch bng thanh tốn bù tr giy thơng qua ngân hàng nhà nưc là 17.387 mĩn tương đương mc giao dch bình quân 37 giao dch/ ngày. Nu so sánh vĩ mơ trên t trng ca hình thc thanh tốn này đi vi doanh s thanh tốn khơng dùng tin mt, ta cĩ th thy đây là mt hình thc thanh tốn cĩ doanh s ln, đĩng gĩp đáng k vào tng doanh s chung ca hot đng thanh tốn SVTH: Lưu Tin Thành 53