Tóm tắt Luận văn Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC ___ ___ ĐOÀN ĐÌNH TUẤN QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN XUÂN, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY Chuyên ngành: QUẢN LÍ GIÁO DỤC Mã ngành: 81 40 114 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2019
2. Công trình được hoàn thành tại HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS Vũ Duy Hiền Phản biện 1: PGS.TS: Nguyễn Thị Tình Đại học sư phạm 1 Phản biện 2: TS. Nguyễn Thị Thanh Học viện Quản Lý Giáo Dục Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn họp tại: Học viện Quản lý giáo dục Vào hồi 16 giờ 30 phút, ngày 26 tháng 07 năm 2019 Có thể tìm luận văn tại: Thư viện Học viện Quản lý giáo dục
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thực tiễn đã cho thấy, GD&ĐT có vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của mỗi Quốc gia, dân tộc. Ngày nay trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, sự cạnh tranh và hội nhập của nền kinh tế tri thức thì vay trò của GD&ĐT càng vô cùng quan trọng. Các quốc gia phát triển trên thế giới đều đặc biệt coi trọng, đầu tư thích đáng cho GD&ĐT và coi lĩnh vực GD&ĐT phải đi trước một bước so với các lĩnh vực khác, Quốc gia nào có nề giáo dục phát triển quốc gia đó sẽ có nhiều lợi thế trong phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu. Những vấn đề đổi mới công tác quản lí và phát triểnđội ngũ giáo viên ở nước ta trong giai đoạn hiện nay đang là một thách thức lớn, đặc biệt đối với các vùng có nhiều học sinh người dân tộc thiểu số (DTTS), vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn như ở Tây Bắc mà điển hình là huyện Vân Hồ tỉnh Sơn La. Vì vậy, nghiên cứu vấn đề “ Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” nhằm nâng cao hiệu quả quản lí và phát triển đội ngũ giáo viên cho địa phương, đồng thời từ đó góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên cho nhà trường trong bối cảnh đổi mới giáo hiện nay là rất cần thiết. Xuất phát từ những lí do trên tôi lựa chọn hướng nghiên cứu “Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sĩ để nghiên cứu nhằm góp phần đưa đội ngũ này đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu luận; Nghiên cứu thực trạng quản lý phát triển đội ngũ GV trường THCS, từ đó đề xuất biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 1
4. 3.1 . Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên THCS . 3.2 . Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 4. Giả thuyết khoa học Đội ngũ GV THCS của trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đã có nhiều đóng góp cho việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ GV THCS. 5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng đội ngũ GV THCS, thực trạng quản lý, phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 5.3. Đề xuất biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 6. Phạm vi nghiên cứu - Nội dung: "Quản lý phát triển" trong đề tài luận văn được đi sâu nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân - Khách thể điều tra: Đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân. 7. Đóng góp của đề tài Xây dựng được hệ thống lý luận và quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường phổ thông có nhiều cấp học, đề xuất biện pháp quản lý và phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 8. Phương pháp nghiên cứu 8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 2
5. 8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ GV THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chương 3: Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 3
6. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ở nước ngoài Vấn đề quản lý và phát triển nguồn nhân lực và quản lý và phát triển đội ngũ GV được nhiều tác giả trên thế giới quan tâm nghiên cứu. Theo Leonard Nadler(người Mỹ), quản lý nguồn nhân lực gồm có 3 nhiệm vụ chính: Phát triển nguồn lực; Sử dụng nguồn nhân lực; Tạo môi trường thuận lợi để nhân lực phát triển 1.1.2. Ở Việt Nam Những năm gần đây, có rất nhiều nghiên cứu về biện pháp quản lý và phát triển đội ngũ GV và CBQL của nhiều tác giả. Có thể liệt kê ra được một loạt đề tài luận văn Thạc sĩ QLGD đã công bố: (1) Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay (Ngô Đức Sáu - Trường ĐH Giáo dục, 2011); (2) Phát triển đội ngũ giáo viên THCS quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội giai đoạn 2016–20120 (Trần Minh Thủy - Học viện QLGD, 2016); (3) Phát triển đội ngũ giáo viên THPT người dân tộc thiểu số ở các tỉnh Tây Bắc (Hà Đức Đà - Viện khoa học giáo dục, 2016); (4)Phát triển đội ngũ giáo viên THCS Thành phố Hà Nội theo quan điểm chuẩn hóa (Phạm Ngọc Anh - Trường ĐH Giáo dục, 2017); (5) Phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường phổ thông dân tộc nội trú khu vực Tây Nguyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục (Hà Văn Thanh - Học viện khoa học xã hội, 2018). 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Đội ngũ Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam “ Đội ngũ là một tập hợp gồm số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành lực lượng hoạt động trong hệ thống” [16] 1.2.2. Đội ngũ giáo viên 4
7. Từ cách diễn đạt về khái niệm “ đội ngũ” trên, có thể suy rộng ra khái niệm “ đội ngũ giáo viên” là tập hợp những người làm nghề dạy học, giáo dục được tổ chức thành lực lượng, cùng chung một ý tưởng, mục đích, nhiệm vụ, cùng thực hiện các nhiệm vụ theo một kế hoạch thống nhất, gắn bó với nhau qua lợi ích vật chất, tinh thần và được hưởng các quyền lợi như nhau qua lợi ích vật chất, tinh thần và được hưởng các quyền lợi như nhau theo Luật Lao động 1.2.3. Giáo viên, giáo viên trung học cơ sở Theo Luật Giáo dục Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam: “ Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác”, “ Nhà giáo ở các cơ sở giáo dục mầm nom, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên” [17] 1.2.4. Phát triển Như vậy, phát triển hiểu theo nghĩa động từ là sự vận động tự biến đổi hoặc là hoạt động làm cho có sự biến đổi một sự vật, hiện tượng nào đó từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn; trong đó thể hiện sự vận động theo hướng thay đổi về lượng để hoàn thiện tốt hơn về chất 1.2.5. Phát triển đội ngũ giáo viên Phát triển nguồn nhân lực là hoạt động quản lý nhằm làm cho nguồn nhân lực biến đổi theo hướng tiến bộ về số lượng, cơ cấu và đặc biệt là chất lượng để nguồn nhân lực đó đáp ứng được các yêu cầu và nhiệm vụ được giao [18] 1.2.6. Phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở Phát triển đội ngũ GV THCS là bộ phận của toàn bộ công tác phát triển đội ngũ GV của hệ thống giáo dục. thực chất đó là phát triển nguồn nhân lực giáo dục THCS, về việc phát triển đội ngũ GV THCS đều hướng đến đồng thời cả bốn yếu tố cơ bản: quy mô; số lượng; cơ cấu; chất lượng. Cụ thể: 1.2.7. Quản lý, quản lý đội ngũ Từ điển Giáo dục học định nghĩa về phát triển nguồn nhân lực là quá trình cung cấp những nguồn nhân lực cần thiết cho sự phát triển kinh tế - xã hội, sự phát triển của một ngành sản xuất, kinh doanh, một tổ chức, một dân 5
8. tộc, một đất nước. 1.3 Trường THCS và đội ngũ giáo viên trường THCS 1.3.1.Vị trí, vai trò đội ngũ giáo viên THCS Hòa chung trong giai đoạn đổi mới của đất nước hiện nay, giáo dục và đào tạo cũng đang thực hiện đổi mới để đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của đất nước, đáp ứng chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Cho nên cấp THCS có vị trí, vai trò ngày càng quan trọng. 1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên trung học cơ sở GV THCS là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường THCS, bao gồm các nội dung: dạy học và giáo dục theo trương trình, kế hoạch giáo dục; tham gia các công tác phổ cập giáo dục địa phương; rèn luyện đạo đức, học tập văn hóa, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; thực hiện Điều lệ nhà trường, chịu sự kiểm tra của hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục; tham gia công tác chủ nhiệm (nếu có). 1.4. Phát triển đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở theo lý thuyết quản lý và phát triển nguồn nhân lực 1.4.1. Một số vấn đề về lý thuyết quản lý và phát triển nguồn nhân lực 1.4.1.1. Nhân lực, nguồn nhân lực 1.4.1.2. Quản lý nguồn nhân lực 1.4.1.3. Những hoạt động chủ yếu của quản lý nguồn nhân lực 1.5. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 1.5.1. Quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên THCS Quy hoạch góp phần thực hiện đường lối, chiến lược phát triển, tăng cường cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc ra quyết định, hoạch định các chính sách phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch, đồng thời làm nhiệm vụ điều khiển, điều chỉnh trong công tác quản lý, chỉ đạo. Quy hoạch là bước cụ thể hoá chiến lược còn kế hoạch là bước cụ thể hoá quy hoạch. 1.5.2. Bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên THCS Đây là nhiệm vụ quan trọng của Hiệu trưởng. Phân công, sử dụng đúng sẽ phát huy được khả năng của GV, ngược lại sắp xếp không hợp lý làm giảm ý chí và chất lượng công việc, gây cản trở cho việc đào tạo, bồi dưỡng và ảnh hưởng tới xây dựng đội ngũ nhất là trong điều kiện GV 6
9. THCS được đào tạo ở nhiều cơ sở đào tạo sư phạm và theo nhiều loại hình khác nhau. 1.5.3. Kiểm tra, đánh giá hoạt động sư phạm nhà giáo của đội ngũ giáo viên THCS Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GV THCS về chuyên môn, nghiệp vụ cần thực hiện các bước sau: (1)Khảo sát và đánh giá nhu cầu: Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ thường xuyên của GV THCS, căn cứ những yêu cầu đổi mới QLGD, khảo sát ý kiến của CBQLGD về nhu cầu bồi dưỡng đội ngũ GV THCS ; (2)Định hướng, thiết kế chương trình bồi dưỡng: Có chương trình bồi dưỡng cơ bản và chương trình cập nhật theo yêu cầu đổi mới, nâng cao năng lực; (3)Xây dựng chương trình bồi dưỡng: những người tham gia xây dựng chương trình là CBQLGD, GV cốt cán, các chuyên gia giáo dục (4)Tổ chức triển khai hoạt động bồi dưỡng: hoạt động bồi dưỡng cần được tổ chức để học tập có hiệu quả, lưu ý đến trình độ, điều kiện thời gian (đặc biệt là sự đóng góp, chia sẻ và tính chủ động cao của học viên); (5)Đánh giá kết quả bồi dưỡng: hiệu quả học tập cần được tổ chức đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ với sự tham gia của người học và cơ quan sử dụng đội ngũ này 1.5.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên THCS Hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục là hai hoạt động chủ đạo diễn ra xuyên suốt trong cả một năm học. GV THCS là nhân vật chính tham gia vào hai hoạt động này và giữ vai trò hướng dẫn, chủ đạo. 1.5.5. Môi trường và chính sách phát triển đội ngũ giáo viên THCS Môi trường làm việc và chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp có tác dụng và ảnh hưởng tích cực tới ý thức và chất lượng hoạt động sư phạm của đội ngũ GV THCS.Xây dựng và thúc đẩy môi trường thân thiện trong trường học để tạo điều kiện thuận lợi cho GV chia sẻ, hợp tác nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng để từ đó họ có thể học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và có điều kiện trải nghiệm, phát huy hết năng lực của mình trong điều kiện tốt nhất. 1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên Trung học cơ sở 1.6.1. Yếu tố khách quan 7
10. Ngân sách nhà nước đầu tư cho đào tạo, bồi dưỡng GV THCS hạn hẹp:Ngân sách nhà nước hàng năm của địa phương dành cho công tác phát triển đội ngũ GV THCS hạn hẹp Ở nhiều nơi, nhiều trường, GV THCS phải tự bỏ tiền lương để tham gia các chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ. Đây cũng là nguyên nhân ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phát triển đội ngũ GV THCS. 1.6.2. Yếu tố chủ quan Sự quan tâm của nhà quản lý: Sự quan tâm của lãnh đạo cơ quan quản lý giáo dục, cụ thể là Phòng GD&ĐT và lãnh đạo nhà trường đối với công tác phát triển đội ngũ GV THCS có lúc, có nơi chưa thỏa đáng. Nếu nhà quản lý nhận thức đúng, coi trọng phát triển đội ngũ GV THCS thì sẽ giúp hoạt động này có hiệu quả.Thực tế chứng minh trường nào,nhà quản lý quan tâm đến phát triển đội ngũ GV, nơi đó, trường đó sẽ có chất lượng giáo dục tốt và ổn định; ngược lại nơi nào nhà quản lý chưa chú trọng hoặc buông lỏng hoạt động này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục chung của nhà trường. 8
11. Tiểu kết Chương 1 Trong Chương 1 dựa trên lý luận quản lý, phát triển nguồn nhân lực tác giả luận văn đã xây dựng được khung lý luận, quản lý, phát triển đội ngũ GV THCS. Phần Tổng quan 1.1. đã khái quát hóa các nghiên cứu trong nước và ngoài nước về quản lý, phát triển nguồn nhân lực nói chung, quản lý, phát triển đội ngũ GV nói chung, GV THCS nói riêng. Đồng thời, phần tổng quan cũng điểm ra một số nghiên cứu đã công bố liên quan đến vấn đề quản lý, phát triển đội ngũ GV THCS trong những năm gần đây. Phần 1.2 đề cập đến một số khái niệm công cụ phục vụ cho nghiên cứu đề tài như: Đội ngũ, đội ngũ giáo viên Phần 1.3 đề cập đến yêu cầu đối với đội ngũ GV THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Phần 1.4 khái quát lý luận quản lý, phát triển đội ngũ GV THCS theo lý thuyết quản lý, phát triển nguồn nhân lực. Phần 1.5 của đề tài nêu rõ nội dung quản lý, phát triển đội ngũ GV THCS trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Phần 1.6 nêu rõ, trong phát triển đội ngũ GV THCS thì yếu tố khách quan là ngoại lực, còn yếu tố chủ quan được coi như là nội lực. Nội lực là nhân tố quyết định, còn ngoại lực là điều kiện hỗ trợ, song chúng không thể tách rời, mà tác động qua lại, bổ sung cho nhau. Vì vậy, nhà quản lý cần nhận thức đầy đủ về vai trò của từng yếu tố, phối kết hợp linh hoạt các yếu tố với nhau nhằm đạt kết quả tối đa nhất trong phát triển đội ngũ GV THCS. 9
12. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN XUÂN, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA 2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - văn hóa xã hội của xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La và trường TH&THCS Tân Xuân 2.1.1. Đặc điểm của xã Tân Xuân 2.1.2. Khái quát về quá trình phát triển của trường TH&THCS Tân Xuân 2.1.2.1. Giới thiệu chung về nhà trường 2.1.2.2. Chất lượng giáo dục 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 2.2.1.Mục đích khảo sát Khảo sát tình hình phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.2.2. Nội dung khảo sát - Thực trạng công tác quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.2.3. Đối tượng khảo sát 2.2.3.1. Đối tượng khảo sát Để tìm hiểu thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS tại trường TH&THCS Tân Xuân, xã Tân Xuân, Huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.2.3.2. Phạm vi khảo sát Chúng tôi tiến hành khảo sát toàn bộ cán bộ quản lý và giáo viên khối THCS, 14 hiệu trưởng các trường trong huyện, 02 chuyên viên phòng giáo dục huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.3. Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Để đánh giá được thực trạng về phát triển đội ngũ GV THCS, tác giả dùng 37 phiếu khảo sát, đối tượng khảo sát gồm 02 BGH nhà trường, 19 GV THCS và 14 CBQL, 02 chuyên viên Phòng GDĐT Vân Hồ. Nội dung 10
13. khảo sát gồm 5 lĩnh vực đánh giá về công tác phát triển đội ngũ GV THCS bao gồm: 2.3.2. Thực trạn bổ trí, sử dụng đội ngũ giáo viên THCS Bảng 2.7. Kết quả đánh giá hoạt động bố trí sử dụng đội ngũ GV THCS Số người đánh giá Xếp Điểm TT Nội dung thứ TB Tốt Khá TB Yếu Kém tự Thực hiện đúng quy trình bố trím sử dụng GV THCS theo 1 22 15 0 0 0 4,59 2 quy định của nhà nước và ngành giáo dục Thực hiện công tác bố trí, sử dụng GV THCS đúng tiêu 2 13 20 4 0 0 4,24 3 chuẩn, phù hợp với năng lực và công việc Việc lựa chọn, bố trí, sử dụng hợp lý thực sự đã động viên, 3 25 12 0 0 0 4,67 1 khích lệ được đội ngũ GV THCS Việc phân công lao động sư 4 15 20 2 0 0 4,08 4 phạm có hiệu quả Điểm bình quân chung 4,39 2.3.3. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động sư phạm nhà giáo đối với GV THCS Việc đánh giá, xếp loại GV THCS là hoạt động được nhà trường tiến hành thường xuyên trong năm học theo Quy chế hướng dẫn của Bộ nội vụ, Bộ GD&ĐT và Sở GDĐT Sơn La và Phòng GDĐT Vân Hồ. Việc đánh giá GV THCS hiện nay chủ yếu thực hiện theo quy định “Chuẩn nghề nghiệp GV TH”, đánh giá về: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục; Năng lực dạy học; Năng lực giáo dục; Năng lực hoạt động chính trị, xã hội; Năng lực phát triển 11
14. nghề nghiệp). Bảng 2.8. Kết quả khảo sát về thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động sư phạm nhà giáo đối với GV THCS Số người đánh giá Xếp Điểm TT Nội dung thứ TB Tốt Khá TB YếuKém tự Có kế hoạch thực hiện các hoạt động kiểm tra và đánh giá hoạt 1 động sư phạm nhà giáo đối với 20 10 7 0 0 4,35 1 đội ngũ GV THCS rõ ràng, công khai Kết hợp công tác đánh giá GV 2 THCS thông qua hoạt động 10 15 12 0 0 3,94 3 chuyên đề trong trường Thực hiện công tác kiểm tra, đánh 3 giá với hoạt động tự đánh giá và 20 10 7 0 0 4,35 2 dân chủ trong đánh giá Công tác kiểm tra thực sự có tác dụng thúc đẩy được mọi hoạt 4 10 10 17 0 0 3,81 4 động của GV THCS và nhà trường Điểm bình quân chung 4,11 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ GV THCS Số người đánh giá Xế Điểm p TT Nội dung Ké Tốt Khá TB Yếu TB thứ m tự Mục tiêu kế hoạch đào tạo, bồi 1 dưỡng được xác định rõ ràng, 25 8 3 0 0 4,48 1 công khai và phù hợp 12
15. Thực hiện đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng chuyên 2 20 12 5 0 0 4,40 2 môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV THCS Thường xuyên đôn đốc, kiểm 3 tra đánh giá công tác đào tạo, 10 15 12 0 0 3,94 4 bồi dưỡng Sử dụng hợp lý đội ngũ GV 4 THCS sau chương trình đào 12 15 10 0 0 4,05 3 tạo, bồi dưỡng Điểm bình quân chung 4,21 2.3.5. Thực trạng thực hiện chế độ, chính sách, đãi ngộ đội ngũ GV THCS Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện chế độ, chính sách, đãi ngộ đội ngũ GV THCS Số người đánh giá Xế Điểm p TT Nội dung Ké TB thứ Tốt Khá TB Yếu m tự Thực hiện chi trả đúng, đủ, kịp 1 thời các chế độ chính sách theo 25 12 0 0 0 4,67 1 quy định. Thực hiện đúng quy định quản lý 2 20 15 2 0 0 4,48 2 về tài chính Có chính sách hỗ trợ cần thiết cho 3 10 15 12 0 0 3,94 3 công tác đào tạo, bồi dưỡng Các chế độ, chính sách đãi ngộ đội 4 ngũ GV THCS có tác dụng tạo 10 10 17 0 0 3,81 4 động lực Điểm bình quân chung 4,22 13
16. 2.3.6.Thực trạng tổ chức xây dựng môi trường phát triển đội ngũ GV THCS Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng môi trường phát triển đội ngũ GV THCS Số người đánh giá Xếp Điểm TT Nội dung thứ TB Tốt Khá TB Yếu Kém tự Xây dựng môi trường thân 1 thiện, hợp tác trong các hoạt 25 12 0 0 0 4,67 1 động sư phạm Xây dựng văn hóa truyền thống 2 15 15 7 0 0 4,21 2 nhà trường Xây dựng môi trường làm việc trên cơ sở tạo quyền chủ động 3 10 8 19 0 0 3,75 4 cho các tổ chức, đơn vị và cá nhân trong trường Hoàn thiện điều kiện làm việc, tạo không khí dân chủ, tình 4 15 15 7 0 0 4,21 3 thương và trách nhiệm trong hoạt động Điểm bình quân chung 4,21 Bảng 2.12. Bảng tổng hợp kết quả đánh giá các nội dung phát triển đội ngũ GV THCS TT Nội dung khảo sát, đánh giá Điểm Xếp bình thứ tự quân 1 Quy hoạch phát triển đội ngũ GV THCS 4,32 1 2 Bố trí sử dụng đội ngũ GV THCS 4,29 3 3 Đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ GV 4,31 2 THCS 4 Kiểm tra, đánh giá hoạt động sư phạm nhà 4,11 6 14
17. giáo đối với đội ngũ GV THCS 5 Thực hiện chế độ, chính sách, đãi ngộ đội 4,22 4 ngũ GV THCS 6 Xây dựng môi trường phát triển đội ngũ GV 4.21 5 THCS Điểm bình quân chung 4,24 2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.4.1. Mặt mạnh - Phần lớn GV THCS trong độ tuổi trẻ và đều đứng trong đội ngũ của Đảng và Đoàn thanh niên cũng như công đoàn.Về trình độ đào tạo: 100% đạt chuẩn và trên chuẩn trong đó 38,09% đạt trên chuẩn. Về phẩm chất đạo đức tốt: các GV THCS là đảng viên đều giữ các vị trí chủ chốt trong nhà trường, do đó các hoạt động của nhà trường thực thiện khá tốt. 15
18. 2.4.2. Hạn chế: - Công tác quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ GV THCS chưa kịp thời và cân đối cho nên số lượng GV THCS trong biên chế đối với các môn học và chưa chủ động kiện toàn được khâu tổ chức của nhà trường. 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế - Đội ngũ GV THCS nhiều biến động. - Phần lớn đội ngũ GV THCS trẻ chiếm khoảng trên 50%, có sự nhiệt tình nhưng còn thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục HS nên chất lượng và hiệu quả giáo dục chưa cao. Một số GV THCS thiếu ý chí vươn lên, an phận, không muốn học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngại đổi mới phương pháp dạy học, không biết sử dụng các trang thiết bị hiện đại và phần mềm trong giảng dạy nên phương pháp dạy học lạc hậu không cuốn hút được HS. Tiểu kết Chương 2 Qua nghiên cứu, khảo sát, đánh giá thực trạng công tác phát triển đội ngũ GV trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, kết quả cho thấy: Số lượng giáo viên đủ so với quy định Năng lực dạy học và năng lực giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh nhằm triển khai chương trình giáo dục và sách giáo khoa phổ thông sau năm 2020 chưa cao. Kết quả điều tra bằng phiếu hỏi về mức độ đạt chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS thấp hơn nhiều so với kết quả xếp loại giáo viên hàng năm theo chuẩn nghề nghiệp. Cơ cấu trình độ đào tạo và chuyên ngành đào tạo chưa phù hợp, cơ cấu độ tuổi tương đối phù hợp. 16
19. CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN XUÂN, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.1.1. Tính hệ thống 3.1.2. Tính kế thừa và phát triển 3.1.3.Tính phù hợp 3.1.4. Tính hiệu quả 3.2. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tân Xuân, huyện Vân Hổ, tỉnh Sơn La 3.2.1. Biện pháp 1: Lập quy hoạch, tuyển dụng đội ngũ GV THCS phù hợp với yêu cầu và thực tiễn phát triển nhà trường 3.2.1.1.Mục đích Phòng GD&ĐT tham mưu cho phòng nội vụ xây dựng được quy hoạch phát triển đội ngũ GV THCS giai đoạn 2019 -2021, tầm nhìn 2025 phù hợp với yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục THCS trong bối cảnh hiện nay. Đảm bảo đủ về số lượng, nâng cao về chất lượng, hạn chế tối đa việc thừa và thiếu GV THCS. 3.2.1.2. Nội dung biện pháp và phương hướng thực hiện - Theo dõi thông tin về tư tưởng GV THCS nhằm có định hướng kịp thời Hiệu trưởng thông qua nhiều kênh thông tin kết hợp với tình hình thực tiễn nắm được tư tưởng đội ngũ GV THCS về việc thuyên chuyển công tác, nhất là các trường vùng huyện, đa số GV THCS có xu hướng chuyển về các trường gần trung tâm huyện, thị ã, thành phố khi đủ điều kiện. Điều này làm cho các trường vùng xa huyện Vân Hồ thường xuyên bị động về số lượng, 17
20. 3.2.2. Biện pháp 2: Tuyển chọn và sử dụng GV THCS một cách hợp lý, hợp tình tạo điều kiện tốt nhất để họ hoàn thành nhiệm vụ được giao 3.2.2.1. Ý nghĩa, mục đích Bố trí GV THCS phải đúng với năng lực, sở trường, điều kiện hoàn cảnh, nguyện vọng giúp họ an tâm với công việc, phát huy năng lực bản thân. 3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch kiểm tra hoạt động sư phạm nhà giáo đối với GV THCS để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp 3.2.3.1. Ý nghĩa, mục đích Xem xét thực tiễn trên cơ sở thông tin cụ thể về nội dung, chất lượng, về tổ chức các hoạt động sư phạm của GV THCS để đưa ra những biện pháp quản lý phù hợp nhằm khuyến khích những nhân tố tích cực đồng thời chỉ ra những thiếu sót, sai lệch để đưa ra những quyết định quản lý điều chỉnh kịp thời nhằm giúp đội ngũ GV THCS hoàn thành nhiệm vụ, cũng như đánh giá họ một cách đầy đủ, đồng thời ngăn ngừa được việc GV THCS vi phạm các nội dung quy định về hoạt động sư phạm nhà giáo. 3.2.3.2. Nội dung biện pháp và phương hướng thực hiện - Tăng cường kiểm tra việc thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy của GV THCS +Kiểm tra việc thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy của đội ngũ GV THCS để kịp thời điều chỉnh những sai lệch trong quá trình thực hiện là việc làm thường xuyên của Hiệu trưởng. Việc kiểm tra tập trung vào các vấn đề sau đây: Cần có cuộc họp riêng về vấn đề dự giờ giữa Hiệu trưởng, các Phó hiệu trưởng và các tổ trưởng, nhằm đảm bảo tính toàn diện, khách quan và chính xác trong cách đánh giá năng lực của GV THCS, từ đó xây dựng, bổ sung chuẩn đánh giá cho đồng bộ. Các kết quả đánh giá cần qui về một mối để làm cơ sở cho việc đánh giá, xếp loại cuối năm. Ngoài ra, để đội ngũ GV THCS nhà trường thực hiện đúng quy định về số tiết dự giờ cũng như tạo điều kiện cho họ có điều kiện học tập lẫn nhau góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường, Hiệu trưởng nên tùy tình hình thực tế của nhà trường nên quy định rõ một số vấn đề sau đây ngay từ đầu năm học: 3.2.4. Biện pháp 4: Thu thập thông tin đầy đủ, toàn diện và chính xác 18
21. trong việc đánh giá GV THCS 3.2.4.1. Ý nghĩa, mục đích Đảm bảo được sự công bằng, dân chủ, chính xác, khách quan, toàn diện và khoa học. Dựa vào kết quả đánh giá xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ GV THCS. 3.3.4.2. Nội dung và phương hướng thực hiện - Vận dụng kiến thức tâm lý học vào việc đánh giá GV THCS Đánh giá GV THCS cần phải thận trọng, phải dựa trên cơ sở đánh giá từng mặt, cần có sự kết hợp giữa đánh giá định tính và định lượng. Và phải đánh giá GV THCS theo quan điểm phát triển. 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng thiết thực, đúng đối tượng và kịp thời 3.2.5.1. Ý nghĩa, mục đích Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV THCS. Giúp họ nắm vững phương pháp dạy học và thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học. 3.2.5.2. Nội dung và phương hướng thực hiện - Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phải gắn với quy hoạch phát triển đội ngũ Để thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng thì phải gắn nó với quy hoạch phát triển và sử dụng đội ngũ. Quy hoạch tổng thể đòi hỏi Hiệu trưởng cần nắm rõ số lượng, yêu cầu về trình độ học vấn, chuyên môn đào tạo, cơ cấu giới tính, lấy đó làm cơ sở cho việc tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GV THCS cho phù hợp với tình hình phát triển của nhà trường. 3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng chính sách tạo động lực bằng khen thưởng cả về vật chất và tinh thần 3.2.6.1. Ý nghĩa, mục đích Trong quá trình quản lý bất kì tổ chức nào nếu người lãnh đạo chỉ quan tâm đến việc đề ra các nguyên tắc, qui định, văn bản pháp lý, không quan tâm đến tâm tư, nguyên vọng, điều kiện làm việc, lợi ích mà tổ chức đó mang lại cho mỗi cá nhân sẽ dẫn đến hiệu quả hoạt động của cá nhân chỉ mang tính 19
22. đối phó, không tận tâm ,tận lực cho công việc vì thế hiệu quả quản lý sẽ không cao 3.2.6.2. Nội dung và phương hướng thực hiện Tiếp tục hoàn thiện quy chế thi đua, khen thưởng qua từng năm học, từng giai đoạn và thi đua phải gắn liền với khen thưởng, thi đua không gắn với khen thưởng sẽ khó trở thành động lực thúc đẩy thi đua. Do đó, Hiệu trưởng cần phải đẩy mạnh xã hội hoá công tác thi đua, khen thưởng, huy động được mọi lực lượng trong nhà trường và ngoài xã hội tham gia công tác này, đặc biệt là Hội phụ huynh HS, Hội khuyến học phải: 3.3. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm Trên cơ sở khảo sát mức độ nhận thức về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp nhằm bước đầu đánh giá khả năng thực thi của các biện pháp quản lý và phát triển đội ngũ GV THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, từ đó phát hiện những điểm mạnh, hạn chế, cần bổ sung, điều chỉnh giúp hoàn thiện hơn các biện pháp và tiến tới khẳng định thực hiện các biện pháp. 3.3.2. Các bước tiến hành khảo nghiệm Để đánh giá về mức độ nhận thức về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GV THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tác giả đã tiến hành quy trình khảo nghiệm gồm các bước như sau: - Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu để trưng cầu ý kiến. - Bước 2: Lựa chọn chuyên gia là cán bộ quản lý nhà trường, tổ trưởng chuyên môn và GV THCS giỏi. - Thang điểm đánh giá: Kết quả khảo nghiệm được đánh giá theo thang điểm sau: Rất cần thiết, Rất khả thi: 3 điểm; Cần thiết khả thi: 2 điểm Không cần thiết không khả thi: 1 điểm. 3.3.3. Kết quả khảo nghiệm Qua số liệu về kết quả phiếu thăm dò ý kiến của CBQL, tổ trưởng chuyên môn và GV THCS được hỏi ở (Bảng 3.1) cho thấy, các biện pháp mà tác giả đề xuất đều đạt ở mức cần thiết đến rất cần thiết và khả năng 20
23. thực hiện từ khả thi đến rất khả thi. Từ kết quả thu được ở trên, tác giả cho rằng, các biện pháp đề xuất trong luận văn có thể áp dụng vào thực tế công tác quản lý và phát triển đội ngũ GV THCS ở trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Kết quả khảo nghiệm tác giả thu được thể hiện ở bảng sau: TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 Các kết quả nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển giáo dục trong giai đoạn hiện nay và các kết quả nghiên cứu thực trạng đội ngũ GV THCS của trường TH&THCS Tân Xuân cho thấy các nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại hạn chế trong công tác phát triển đội ngũ GV THCS hiện nay. Để phát triển đội ngũ GV THCS đáp ứng yêu cầu của đổi mới, phát triển trong bối cảnh hiện nay ngành giáo dục huyện Vân Hồ, trường TH&THCS Tân Xuân cần: - Chỉ đạo việc xây dựng, quy hoạch phát triển đội ngũ GV THCS của huyện phù hợp với yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục. - Tổ chức tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên theo hướng phân cấp cho Phòng giáo dục và hiệu trưởng các trường THCS - Xây dựng chương trình đào và chỉ đạo tổ chức bồi dưỡng chuyên môn sát với yêu cầu thực tiễn theo hướng phát triển năng lực học sinh. - Tạo động lực, cơ chế, môi trường thuận lợi cho đội ngũ GV THCS phát triển. Các biện pháp trát triển đội ngũ GV THCS nêu trên đã khảo nghiệm với kết quả mức cấp thiết, tính khả thi rất cao, có mối tương quan thuận và rất chặt chẽ, có mối quan hệ mật thiết, đáp ứng được giả thiết khoa học đã nêu trong luận văn và đều nhằm vào mục tiêu phát triển đội ngũ GV THCS của huyện Vân Hồ nói chung và trường TH&&THCS Tân Xuân nói riêng. 21
24. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Sở GD&ĐT Sơn La, Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Sở GD&ĐT đối với việc xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ GV THCS trong toàn ngành giáo dục tỉnh Sơn La. Ban hành cơ chế phối hợp thông qua các ngành chức năng trong quản lý, sử dụng đội ngũ GV THCS, trong đó Sở GDĐT Sơn La, Phòng GDĐT Vân Hồ được chủ động, tập trung thống nhất trong việc đào tạo, bồi dưỡng, quản lý sử dụng đội ngũ GV THCS. Tham mưu với UBND tỉnh Sơn La ban hành những chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích động viên GV THCS giỏi. Có chính sách động viên, khuyến khích GV THCS trong công tác học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chính sách thu hút GV THCS giỏi về công tác tại địa phương. Phối hợp với các trường Sư phạm: Đại học sư phạm Hà Nội, Đại học sư phạm Hà Nội 2, Đại học Tây Bắc và các cơ sở đào tạo GV khác trong việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ GV THCS. 2.2. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền trong việc xây dựng phát triển đội ngũ GV THCS trên địa bàn. Chỉ đạo phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ khẩn trương tiến hành xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ GV THCS. Điều chỉnh, bổ sung ngân sách, tạo điều kiện và hỗ trợ các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng GV THCS của huyện. Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ về quản lý sử dụng đội ngũ GV THCS giữa Sở GDĐT và Phòng GDĐT với Sở Nội vụ và các Phòng Nội vụ và các trường THCS. Thực hiện tốt việc bổ nhiệm, bố trí, luân chuyển đội ngũ GV THCS đảm bảo cân đối đồng bộ giữa các trường. 2.3. Đối với Phòng GD-ĐT Vân Hồ Tham mưu cho UBND xây dựng và triển khai quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên THCS giai đoạn 5 năm và kế hoạch xây dựng đội ngũ hàng năm. 2.4. Đối với trường TH&THCS Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 22
25. Trường TH&THCS Tân Xuân cần chủ động xây dựng kế hoạch quản lý và phát triển đội ngũ GV THCS, xác định rõ sứ mệnh, giá trị, tầm nhìn. Kế hoạch hằng năm phải xác định mục tiêu, nhiệm vụ một cách cụ thể phù hợp với thực trạng nhà trường. Tăng cường công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ GV THCS; phát huy tốt vai trò của tổ trưởng chuyên môn và đội ngũ GV THCS cốt cán trong việc quản lý phát triển đội ngũ GV THCS của nhà trường. 23