Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường Mầm non thị xã Chí Linh - Tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường Mầm non thị xã Chí Linh - Tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay

1. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm qua, ngành Giáo dục và Đào tạo đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển quy mô, giữ vững chất lượng giáo dục, tăng cường cơ sở vật chất, củng cố kỷ cương nề nếp trong nhà trường. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới giáo dục trong tình hình mới, hoạt động giáo dục cần phải có những thay đổi về mặt hình thức, nội dung phù hợp với đối tượng học và xu thế phát triển của đất nước. Giáo dục mầm non (GDMN) là bậc học đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ của con người. Trong tình hình mới, GDMN cũng cần có những đổi mới hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu chung của nền giáo dục. Để đáp ứng với yêu cầu đổi mới cần thiết phải có sự hoạt động hiệu quả của các cơ sở giáo dục mầm non, tổ chuyên môn hoạt động hiệu quả sẽ quyết định đến quá trình xây dựng, phát triển và tạo thương hiệu cho các trường. Nên tăng cường quản lý hoạt động tổ chuyên môn bậc học mầm non là một đòi hỏi cần thiết nhằm tạo được một đội ngũ lớn mạnh, có năng lực vững vàng, trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn cao. Qua thực tế các đợt thanh, kiểm tra về chuyên môn của Phòng Giáo dục và Đào tạo tại các trường mầm non thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương, hoạt động TCM còn có một số hạn chế nhất định. Với yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non trong tình hình hiện nay - cụ thể là bám sát các mục tiêu về quản lý chuyên môn do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành cũng như cập nhật kịp thời những thay đổi trong cơ chế, chính sách và đường lối của Đảng và Nhà nước trong bối cảnh đổi mới toàn cầu; nâng cao chất lượng giảng dạy - đòi hỏi cần có giải pháp quản lý hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương. Từ những lý do trên, tác giả chọn vấn đề “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay” làm đề tài nghiên cứu. 1
2. 2. Mục đích nghiên cứu Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 4. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất được các giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đảm bảo tính khả thi và đạt hiệu quả sẽ góp phần nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên mầm non, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học, đáp ứng được các yêu cầu về đổi mới giáo dục hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; - Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng và kết quả đạt được trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay; - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, bao gồm: lập kế hoạch hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn; tổ chức thực hiện; chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn; kiểm tra, giám sát 2
3. hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non. - Về không gian: Chỉ nghiên cứu quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng và phân tích số liệu trong giai đoạn 2017 đến 2019 và mục tiêu phát triển tới năm 2025. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Luận văn sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các tài liệu lý luận chuyên ngành, liên ngành, các văn kiện, nghị quyết của Đảng; các văn bản pháp luật, chính sách của Đảng, Nhà nước về lĩnh vực giáo dục đào tạo; các công trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến đề tài nghiên cứu; các báo cáo sơ kết, tổng kết của các trường mầm non về hoạt động tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn Luận văn sử dụng một số tài liệu tham khảo, các bản kế hoạch năm học, báo cáo tổng kết năm học các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương, một số báo cáo hội thảo về hoạt động tổ chuyên môn nhằm tổng kết các kinh nghiệm quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non trên địa bàn thị xã. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Sử dụng các phiếu hỏi dành cho cán bộ, chuyên viên phòng giáo dục, cán bộ quản lý, giáo viên các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu bổ trợ Bên cạnh đó, luận văn sử dụng phương pháp xử lý số liệu thống kê, so sánh để xử lý các kết quả. 8. Đóng góp của đề tài 8.1. Về mặt lý luận Luận văn góp phần làm sáng tỏ về mặt lý luận quản lý hoạt động tổ chuyên môn cho các trường mầm non. 3
4. 8.2. Về mặt thực tiễn Đánh giá được thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn cho các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương. Chỉ ra những nguyên nhân, hạn chế cần phải khắc phục trong việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non. Góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay trong các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương nói riêng và ngành giáo dục nói chung Đúc rút kinh nghiệm, đề xuất một số biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế trong quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phần phụ lục, luận văn được cấu trúc với nội dung 03 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay Chương 3: Biện pháp hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 4
5. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG MẦM NON ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 1.1. Tổng quan nghiên cứu của đề tài Trước vấn đề đổi mới giáo dục của Việt Nam hiện nay, quản lý hoạt động tổ chuyên môn (TCM) để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng giáo dục bậc học mầm non nói riêng là một vấn đề thời sự và được nhiều người quan tâm. Đã có nhiều công trình nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Các nghiên cứu của các tác giả như Nguyễn Thị Loan, Nguyễn Thị Thuý, Tô Minh Đức, Nguyễn Nho Hoà đã hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn (TCM) cho đội ngũ giáo viên của một số trường mầm non, trường tiểu học và trung học cơ sở. Tuy nhiên đến thời điểm này chưa có tác giả nào nghiên cứu về quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh – tỉnh Hải Dương. Do vậy, với đề tài “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay”, tác giả mong muốn góp một phần nhỏ vào việc hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM ở trường mầm non, đồng thời tìm ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý Quản lý là tác động có định hướng của chủ thể quản lý đến đối lượng quản lý thông qua việc xây dựng kế hoạch, tổ chức chỉ đạo, kiểm tra đánh giá nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả năng lực của đối tượng quản lý để đạt được mục tiêu chung trong một môi trường biến động không ngừng. Để quản lý có hiệu quả, nhà quản lý cần thực hiện 04 nội dung là lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra. 1.2.2. Quản lý nhà trường Quản lý nhà trường là những hoạt động của chủ thể quản lý nhà trường đến tập thể giáo viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường. Trong các trường mầm non, quản lý nhà trường là những tác động có định hướng của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng trường mầm non) thông qua việc lập kế hoạch tổ chức, chỉ đạo kiểm tra đến đối 5
6. tượng quản lý (giáo viên, trẻ em) nhằm khai thác và sự dụng có hiệu quả các nguồn lực để từ đó đẩy mạnh quá trình đào tạo, thực hiện có chất lượng mục tiêu giáo dục trong một môi trường biến động không ngừng. 1.2.3. Tổ chuyên môn Tổ chuyên môn là một bộ phận thực hiện giáo dục trong các trường, là nơi giáo viên được trau dồi, học hỏi kỹ năng, nghiệp vụ lần nhau, qua đó hoàn thiện nội dung và kỹ năng cho bản thân, TCM sinh hoạt định kỳ 02 lần/tháng. TCM các trường mầm non được chia làm các khối có mối quan hệ tương hỗ và phối hợp chặt chẽ với các bộ phận khác trong nhà trường nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục cũng như chiến lược phát triển chung của nhà trường. 1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường mầm non Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non là sự tác động có định hướng của hiệu trưởng trường mầm non thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đến hoạt động TCM nhắm khai thác và sử dụng có hiệu quả các tiềm năng và cơ hội của cán bộ giáo viên nhằm đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng hoạt động TCM trong nhà trường mầm non. Các hoạt động của tổ chuyên môn ở trường mầm non bao gồm những nội dung chính là: đảm bảo các điều kiện để dạy tốt và học tốt; nâng cao chất lượng giáo dục trẻ; khảo sát, đánh giá chất lượng giáo dục trẻ và thực hiện tốt quy chế chuyên môn; các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ; tổ chức sinh hoạt chuyên môn 2 lần/1 tháng 1.3. Giáo dục mầm non, đổi mới giáo dục mầm non và yêu cầu đặt ra với quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non 1.3.1. Giáo dục mầm non Giáo dục mầm non (GDMN) là công việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ dưới 6 tuổi. Việc giáo dục tập trung vào các kỹ năng khác nhau về xã hội, tình cảm và nhận thức, những kỹ năng này giúp trẻ sẵn sàng cho việc học hỏi, chuẩn bị vào học tiểu học và tham gia đời sống xã hội. Nhiệm vụ trọng tâm của GDMN là xây dựng cơ sở đầu tiên (nền móng) cho sự nghiệp giáo dục nhân cách con người. Chương trình giáo dục mầm non thể hiện mục tiêu GDMN; cụ thể hoá các yêu cầu về nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em ở từng độ tuổi; quy định việc tổ chức các hoạt động nhằm tạo điều kiện để trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ; hướng dẫn cách thức đánh giá sự phát triển của trẻ em ở tuổi mầm non. Cơ sở GDMN bao gồm: nhà trẻ, nhóm trẻ nhận trẻ em từ ba tháng tuổi đến ba tuổi; trường, lớp mẫu giáo; trường mầm non. 6
7. 1.3.2. Đổi mới giáo dục mầm non. Đổi mới GDMN là một quá trình thay đổi căn bản, toàn diện chương trình giáo dục mầm non theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế nhằm phát triển thể lực và trí lực cho trẻ mầm non. Đổi mới GDMN xuất phát từ việc thực hiện nhiệm vụ đổi mới chương trình giáo dục mầm non đồng bộ với đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nhằm hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non mới nhất, tiên tiến của các nước trong khu vực và trên thế giới. Mục tiêu đổi mới GDMN được xây dựng theo các lĩnh vực phát triển gồm: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm - xã hội, thẩm mỹ nhằm hình thành, phát triển tối đa tiềm năng vốn có ở trẻ phù hợp với yêu cầu của gia đình, cộng đồng, xã hội, chuẩn bị tốt cho trẻ vào học giai đoạn sau. 1.3.3. Yêu cầu đặt ra với quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non. 1.3.3.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non hiện nay. Những yêu cầu đặt ra trong đổi mới giáo dục mầm non hiện nay gồm: giáo dục mầm non cần phải tiếp cận với trình độ của các nước tiên tiến; coi trọng giáo dục cho trẻ các giá trị tốt đẹp, truyền thống văn hoá dân tộc; phát hiện và bồi dưỡng trẻ có năng khiếu. Để thực hiện được những yêu cầu trên thì mỗi giáo viên phải tự học hỏi, trau dồi kiến thức, biết cách hướng dẫn, giải thích để trẻ có thể hiểu được những điều mà mình muốn nói. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục tại các trường mầm non cũng cần được áp dụng phổ biến. Điều này giúp cho giáo viên luôn được cập nhất thông tin một cách chính xác, hiệu quả, truyền tải kiến thức nhanh nhất tới trẻ. Đổi mới giáo dục mầm non và đổi mới chương trình giáo dục mầm non là tất yếu trong xu hướng đổi mới của giáo dục và đào tạo nói chung. Điều này hoàn toàn phù hợp với điều kiện của đất nước và trình độ của đội ngũ giáo viên, từ đó góp phần nâng cao chất lượng của giáo dục mầm non. 1.3.3.2. Yêu cầu đặt ra với quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non. Yêu cầu đặt ra với quản lý hoạt động TCM các trường mầm non gồm: quản lý hoạt động TCM cần bám sát các mục tiêu về quản lý chuyên môn do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành; cập nhật kịp thời những thay đổi trong cơ chế, chính sách và đường lối của Đảng và Nhà nước trong bối cảnh đổi mới toàn cầu; xây dựng đội ngũ quản lý hoạt động TCM phù hợp với thực tiễn trong bậc học mầm non; đội ngũ cán bộ quản lý cần làm việc có “tâm” và có “tầm”, không nên có thái độ quan liêu, bảo thủ, vì mục tiêu phát triển chung của Nhà 7
8. trường; Ban Giám Hiệu cần quản lý chặt chẽ nội dung hoạt động tổ chuyên môn; xây dựng một nề nếp hoạt động của TCM, hàng năm nên tổ chức và định hướng nội dung hoạt động TCM tốt; quản lý chặt chẽ công tác nâng cao chất lượng chuyên môn; đảm bảo cơ sở vật chất theo quy định và đủ điều kiện để thực hiện nội dung chương trình theo hướng đổi mới góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong cơ sở mầm non. 1.4. Nội dung hoạt động tổ chuyên môn ở trường mầm non. 1.4.1. Hoạt động dạy học của giáo viên. Dạy học là quá trình giáo viên tương tác với trẻ nhằm cung cấp sự hiểu biết, nhận thức ban đầu cho trẻ về thế giới xung quanh nhằm giúp trẻ phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và thẩm mỹ. Hoạt động dạy học của GV bao gồm hai hoạt động là hoạt động dạy của GV và hoạt động học của học sinh (HS). Cấu trúc của quá trình này gồm các bước cơ bản là: khởi động, thực hiện nội dung và bước kết thúc. Chất lượng dạy học phụ thuộc vào các nhân tố là người dạy (GV), người học (trẻ em) và môi trường, điều kiện dạy học. 1.4.2. Hoạt động giáo dục trẻ trong trường mầm non. Nội dung hoạt động giáo dục trẻ mầm non được xác định theo chương trình giáo dục mầm non quy định tại chương trình Giáo dục mầm non (ban hành kèm theo Thông tư số: 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 và sửa đổi, bổ sung một số nội dung theo Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) bao gồm những nội dung sau: 1.4.2.1. Chương trình giáo dục nhà trẻ Chương trình giáo dục nhà trẻ nhằm giúp trẻ từ 03 tháng tuổi đến 03 tuổi phát triển hài hoà về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - xã hội và thẩm mĩ. 1.4.2.2. Chương trình giáo dục mẫu giáo Chương trinh giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ từ 03 đến 06 tuổi phát triển hài hoà về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tn h cảm, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ, chuẩn bị cho trẻ vào học ở tiểu học. 1.4.3. Hoạt động dự giờ giáo viên. Hoạt động dự giờ giáo viên trong trường mầm non là hoạt động mà cán bộ quản lý (Ban Giám hiệu nhà trường, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn), cùng các giáo viên khác tham dự một tiết dạy của giáo viên nhằm học hỏi, đánh giá, rút kinh nghiệm, nâng cao chất lượng bài giảng. 1.4.4. Đánh giá chuyên môn từng giáo viên. Đánh giá chuyên môn giáo viên là quá trình xem xét kết quả dạy học của GV dựa theo những tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể nhằm hoàn thiện chuyên môn, nghiệp vụ của GV, nâng cao chất lượng giảng dạy và phân loại từng giáo viên. 8
9. Đánh giá chuyên môn từng giáo viên tuân thủ theo quy trình đánh giá và nội dung đánh giá nhất định. 1.5. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non. 1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn. Lập kế hoạch là hoạt động quan trọng trong công tác quản lý cơ sở mầm non. Công tác lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục bậc mầm non năm học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo và phương hướng thực hiện năm học của nhà trường. Hiệu trưởng và TTCM đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công tác lập kế hoạch. Lập kế hoạch hoạt động TCM gồm: xác định mục tiêu; cụ thể hoá mục tiêu, xác định các hoạt động ưu tiên; xác định các nguồn lực thực hiện; xây dựng lịch hoạt động. 1.5.2. Xây dựng tổ chức hoạt động tổ chuyên môn. Xây dựng tổ chức hoạt động TCM vừa là quá trình đảm bảo công tác tổ chức hoạt động TCM, vừa là việc thiết lập các cá nhân, bộ phận thực hiện tổ chức hoạt động TCM sao cho đạt kết quả, hiệu quả cao nhất. Trong xây dựng tổ chức hoạt động TCM, Hiệu trưởng cụ thể hoá kế hoạch chuyên môn chung thành chương trình hành động; chỉ tiêu chung cho toàn trường thành chỉ tiêu cho từng TCM; kế hoạch chuyên môn trường thành kế hoạch chuyên môn cho từng tổ, nhóm bộ môn, từng khối lớp, từng giáo viên để phấn đấu thực hiện. 1.5.3. Triển khai chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn. Triển khai chỉ đạo hoạt động TCM là quá trình Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch chi tiết, sau đó duyệt kế hoạch của tổ chuyên môn. Các nội dung triển khai chỉ đạo hoạt động TCM gồm: Chỉ đạo các TCM thống nhất khung giáo án chung, ngân hàng đề tài cho tổ mình; Chỉ đạo các TTCM trực tiếp dự giờ đột xuất và kiểm tra việc thực hiện chương trình của một số giáo viên theo yêu cầu của Hiệu trường; Chỉ đạo các TCM kiểm tra đồ dùng dạy học và lập kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học của bộ môn. 1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động tổ chuyên môn. Kiểm tra, đánh giá là khâu cuối cùng trong nội dung quản lý hoạt động TCM, song cũng có thể xem là bước khởi đầu cho chu trình tiếp theo của quá trình quản lý đảm bảo chất lượng và hiệu quả hơn. Kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM gồm hai nội dung cơ bản là kiểm tra hoạt động TCM và đánh giá hoạt động TCM. Kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM trải qua sáu bước sau: xác định tiêu chí, tiêu chuẩn; thực hiện kiểm tra; đo lường kết quả; điều chỉnh; tổng kết, rút kinh nghiệm; đánh giá việc thực hiện. 9
10. 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 1.6.1. Yếu tố về chủ thể quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý hoạt động TCM gồm: quan niệm, năng lực, sáng tạo của Hiệu trưởng; sự đầu tư về thời gian, kinh phí cho công tác quản lý hoạt động TCM; mức độ uỷ quyền của Hiệu trưởng trong công tác quản lý hoạt động TCM. 1.6.2. Yếu tố về đối tượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý hoạt động TCM gồm: nhận thức và ý thức trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn, giáo viên mầm non; trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của TTCM và việc bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý thường xuyên cho TTCM; Năng lực quản lý của TTC; Nề nếp sinh hoạt theo tổ, nhóm GV. 1.6.3. Yếu tố về môi trường tổ chức hoạt động tổ chuyên môn Các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức hoạt động TCM bao gồm: cơ sở vật chất, trang thiết bị trong nhà trường cho hoạt động TCM; các chính sách khuyến khích, động viên, khen thưởng cho GV thực hiện tốt - Các chế tài đối với GV trong tổ khi vi phạm nguyên tắc hoạt động TCM. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 Quản lý hoạt động TCM trường mầm non là tác động có định hướng của hiệu trưởng trường mầm non thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đến hoạt động tổ chuyên môn nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả các tiềm năng và cơ hội của cán bộ giáo viên nhằm đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong nhà trường mầm non. Quản lý hoạt động TCM mầm non bao gồm: Lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn giáo viên mầm non. Tổ chức các hoạt động tổ chuyên môn giáo viên mầm non. Chỉ đạo, lãnh đạo hoạt động tổ chuyên môn giáo viên mầm non. Kiểm tra, đánh giá hoạt động tổ chuyên môn giáo viên mầm non. Tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động tổ chuyên môn giáo viên mầm non. Đề tài đã phân tích sự ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý, đối tượng quản lý và môi trường tổ chức hoạt động tổ chuyên môn đến công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non. Việc chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng sẽ góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn, đồng thời là căn cứ để đánh giá tính hiệu quả của công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non. 10
11. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG MẦM NON THỊ XÃ CHÍ LINH – TỈNH HẢI DƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 2.1. Khái quát chung về tình hình Kinh tế - Xã hội, Văn hoá - Giáo dục thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương. 2.1.1. Tình hình Kinh tế - Xã hội của thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương Giá trị sản xuất ngành công nghiệp, xây dựng đạt 11.195,1 tỷ đồng (giá so sánh năm 2010), tăng 7,4% so với năm 2017. Lĩnh vực sản xuất nông, lâm, thuỷ sản đạt 1.901,8 tỷ đồng, tăng 1,0% so với năm 2017. Tổng thu ngân sách thị xã trên địa bàn năm 2017 đạt gần 252 tỷ đồng, bằng 56% so với kế hoạch Hội đồng nhân dân (HĐND) đề ra, tăng 28,3% so với năm 2017, đạt 150% kế hoạch tỉnh Hải Dương giao. Các lĩnh vực về y tế, văn hoá - thông tin, thể thao được đẩy mạnh; chính sách an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đời sống của nhân dân được nâng lên. Giải quyết việc làm cho 3.000 - 3.500 lao động; xuất khẩu 900 - 1.000 lao động; tỷ lệ nghèo giảm trên 0,5%/năm; giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi xuống dưới 10%; xây dựng 100% các làng, khu dân cư đạt danh hiệu làng, khu dân cư văn hoá; 90% gia đình đạt tiêu chuẩn văn hoá; tỷ lệ người dân tham gia Bảo hiểm y tế đạt trên 82%, tham gia Bảo hiểm xã hội trên 30%; tỷ lệ hộ dân cư dùng nước sạch, hợp vệ sinh là trên 98%. 2.1.2. Tình hình Giáo dục của thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương Năm học 2017-2018 Chí Linh có 71 trường học với 971 lớp và 30.873 học sinh, gồm 30 trường mầm non, 22 trường tiểu học, 19 trường trung học cơ sở. 2.1.3. Tình hình Giáo dục Mầm non của thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương 2.1.3.1. Về quy mô Theo số liệu thống kê của Phòng Giáo dục và Đào tạo, năm học 2017 - 2018, thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương có 30 trường mầm non, trong đó số trường công lập là 23 trường (chiếm 76,67%), số trường tư thục là 07 trường (chiếm 23,33%). Các trường mầm non phân bố theo các xã, phường đảm bảo người dân đưa trẻ đến trường thuận lợi và đạt được mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non trên địa bàn thị xã. Tổng số trẻ đến trường trong năm học 2017 - 2018 là 16.788 trẻ. 11
12. 2.1.3.2. Về tình hình đầu tư cơ sở vật chất Cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng dạy học trong các nhà trường ngày càng được quan tâm đầu tư thích đáng. Nhờ vậy, bộ mặt các trường học được đổi mới khang trang, thiết bị đồ dùng phục vụ và giảng dạy ngày càng phong phú, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 2.1.3.2. Về đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên Hiện nay, đội ngũ quản lý tại 30 trường mầm non là 71 người. Số giáo viên dạy tại các trường mầm non trong năm học 2017 - 2018 là 661 người, tính trên tổng số trẻ trong năm học này là 16.788 trẻ, trung bình mỗi giáo viên dạy 25 trẻ. 2.2. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 2.2.1. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương 2.2.1.1. Nhận thức của chủ thể quản lý Qua kết quả khảo sát đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương cho thấy hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non rất quan trọng, chiếm tỷ trọng 97,14% và quan trọng chiếm 2,86%. Kết quả khảo sát cũng cho thấy không cá nhân nào được hỏi cho rằng hoạt động tổ chuyên môn là một hoạt động bình thường hay không quan trọng. 2.2.1.2. Kết quả hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương Khảo sát mức độ thực hiện chung về hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương cho thấy việc thực hiện hoạt động TCM trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương được đánh giá ở mức tốt với = 2,66. Bốn nội dung hoạt động TCM đều được đánh giá từ mức độ = 2,54 đến = 2,76. 2.2.2. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 2.2.2.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn Kết quả khảo sát cho thấy công tác lập kế hoạch hoạt động TCM các trường mầm non được cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên đánh giá ở mức Trung bình, điều đó thể hiện ở kết quả trung bình chung của các nội dung trong hoạt động lập kế hoạch = 2,43. Nội dung “Xác định mục tiêu” được đánh 12
13. giá ở mức độ cao nhất với = 2,62; tiếp đó là nội dung “Cụ thể hoá mục tiêu” với = 2,58 và “Xây dựng cách thức thực hiện” xếp thứ ba với = 2,57. Nội dung “Xác định các nguồn lực thực hiện” và “Xác định các hoạt động ưu tiên” xếp vị trí thứ năm và thứ sáu với = 2,17 và = 2,08. 2.2.2.2. Thực trạng xây dựng tổ chức thực hiện hoạt động tổ chuyên môn Thực trạng xây dựng tổ chức hoạt động TCM các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh đạt ở mức độ tốt, với = 2,54. Trong đó, có 03 nội dung được đánh giá ở mức độ Tốt là: “Quán triệt mục đích yêu cầu của tổ chuyên môn” được đánh giá có mức độ thực hiện tốt nhất, với = 2,76. “Tập huấn cho các lực lượng tham gia hoạt động tổ chuyên môn” với = 2,71. Và “Bố trí phân công lực lượng tham gia sinh hoạt trong tổ chuyên môn” với = 2,53. Hai nội dung được đánh giá ở mức độ Trung bình là “Xây dựng, xác định các chương trình hoạt động tổ chuyên môn” và “Tổ chức phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động tổ chuyên môn” với = 2,43 và = 2,27. 2.2.2.3. Thực trạng triển khai chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn Công tác triển khai chỉ đạo hoạt động TCM tại các trường mầm non trên địa bàn thị xã được đánh giá ở mức độ Tốt, với = 2,6. Trong đó, nội dung “Chỉ đạo việc soạn giảng, thực hiện hồ sơ sổ sách giáo viên” được đánh giá ở mức cao nhất, với = 2,80. “Chỉ đạo tổ chức các phong trào thi đua” có = 2,70. “Chỉ đạo đánh giá chất lượng hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ” đánh giá mức độ Tốt ở vị trí thứ ba với = 2,68. Nội dung “Chỉ đạo xây dựng tổ, khối chuyên môn vững mạnh” và “Chỉ đạo viết sáng kiến kinh nghiệm, ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm trong hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ” được đánh giá ở mức Trung bình với = 2,56 và = 2,21. 2.2.2.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động tổ chuyên môn Trong công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh, Ban Giám hiệu, cụ thể là Hiệu trưởng các trường mầm non là chủ thể kiểm tra, đánh giá. Kết quả khảo sát cho thấy công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM ở các trường mầm non trên địa bàn thị xã Chí Linh ở mức độ Tốt, với = 2,55. Đi sâu vào các nội dung kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM ta thấy tại các trường mầm non, Hiệu trưởng đi sâu “Kiểm tra hoạt động TCM” nhất, với = 2,64; tiếp sau đó là “Phát hiện, điều chỉnh các sai lệch trong hoạt động TCM” và “Tổng kết, rút kinh nghiệm” với = 2,63. Các nội dung khác đều đạt được 13
14. ở mức độ Tốt. 2.2.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 2.2.3.1. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Kết quả khảo sát trên cho thấy, có 05 yếu tố thuộc về chủ thể quản lý có ảnh hưởng đến quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh. Các yếu tố này được đánh giá có mức độ ảnh hưởng Cao với = 2,66. Các yếu tố có mức độ ảnh hưởng không đều nhau. Mức độ ảnh hưởng nhiều nhất là “Năng lực quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy và học” có = 2,96 và yếu tố thứ hai là “Quan niệm của Hiệu trưởng về vị trí, vai trò của TTCM trong trường mầm non” với = 2,95. 2.2.3.2. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Kết quả khảo sát trên cho thấy, nhóm các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý cũng có mức độ ảnh hưởng Cao đến quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh, với mức = 2,85. Đây là mức độ cao gần như tuyệt đối, thể hiện sự ảnh hưởng và tác động mạnh mẽ của các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý đến công tác quản lý hoạt động TCM. 2.2.3.3. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức hoạt động tổ chuyên môn. Kết quả khảo sát cho thấy các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức có mức ảnh hưởng cao đến công tác quản lý hoạt động TCM trong trường mầm non với mức đánh giá trung bình = 2,73. 2.2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 2.2.4.1. Thành công: Quản lý hoạt động TCM ở các trường mầm non luôn bám sát mục tiêu của Đảng, Nhà nước và của ngành về giáo dục mầm non, đổi mới giáo dục mầm non trong tình hình hiện nay; Điều lệ trường mầm non. Ban Giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn (TTCM) các trường mầm non thị xã Chí Linh có nhiều cố gắng trong việc chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động TCM, hoạt động TCM đã đi vào nề nếp. Việc tổ chức thực hiện hoạt động TCM và chỉ đạo tổ chức thực hiện hoạt động TCM luôn được chú trọng thực hiện nên các trường luôn đạt 14
15. được mục tiêu giáo dục đề ra ở mức cao. Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM cũng được các cán bộ quản lý quan tâm thực hiện. Tạo cơ sở cho việc đầu tư, bồi dưỡng, phát triển cho đội ngũ giáo viên. Cơ sở hạ tầng cũng như trang thiết bị phục vụ cho dạy và học trong các nhà trường đã được thường xuyên nâng cấp và bổ sung tương đối đầy đủ. 2.2.4.2. Hạn chế: Thứ nhất, vai trò của TTCM chưa được phát huy triệt để trong quản lý hoạt động TCM. Thứ hai, việc lập kế hoạch hoạt động TCM vẫn chưa đạt hiệu quả cao, đặc biệt là chưa đề ra mục tiêu, phương án thực hiện trong dài hạn. Thứ ba, nội dung, hình thức và cách thức hoạt động TCM vẫn còn dập khuôn, chưa kích thích sự sáng tạo của giáo viên trong hoạt động giảng dạy của mình. Thứ tư, công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM chưa đạt hiệu quả cao. Thứ năm, công tác thi đua, khen thưởng đối với hoạt động TCM đạt hiệu quả còn chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến các TCM thiếu động lực phấn đấu và thực hiện. 2.2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế Thứ nhất, TTCM chưa thực sự chủ động trong công tác quản lý TCM, một phần do sự tác động của Ban Giám hiệu, một phần chưa có kỹ năng tham gia quản lý. Thứ hai, TTCM quen với việc xây dựng kế hoạch hoạt động TCM theo năm học với nội dung phân công giảng dạy cho GV trong tổ. Thứ ba, do chương trình, nội dung giảng dạy cho các nhóm, lớp trẻ được quy định chung nên nội dung và hình thức hoạt động TCM không có quá nhiều biến động. Thứ tư, các tiêu chí phục vụ cho công tác kiểm tra, đánh giá hiện nay còn chung chung, chưa chi tiết cho từng hoạt động, từng bài học, từng nhóm lớp, từng đối tượng đánh giá nên chưa phát huy được hiệu quả của công tác kiểm tra, đánh giá. Thứ năm, tổ chức thi đua, khen thưởng đối với TCM có hoạt động TCM hiệu quả chưa được quan tâm thực hiện. 15
16. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 Trong chương 2, tác giả đã tập trung nghiên cứu về thực trạng hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non và quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Các nội dung nghiên cứu gồm: thực trạng công tác lập kế hoạch hoạt động TCM, thực trạng xây dựng tổ chức thực hiện hoạt động TCM, triển khai chỉ đạo hoạt động TCM và kiểm tra, đánh giá hoạt động TCM. Những thành tựu và mặt tồn tại trong công tác quản lý hoạt động TCM là do sự ảnh hưởng của hai nhóm yếu tố chủ quan và khách quan. Việc tìm ra những nguyên nhân của thành tựu đạt được và đặc biệt là những mặt cn tồn tại, hạn chế trong công tác quản lư hoạt động TCM là cơ sở đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG MẦM NON THỊ XÃ CHÍ LINH - TỈNH HẢI DƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 3.1. Ðịnh hướng phát triển Giáo dục mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Thứ nhất, Tất cả trẻ em trong độ tuổi mầm non được chăm sóc, giáo dục có chất lượng để phát triển toàn diện, chuẩn bị sẵn sàng vào tiểu học. Thứ hai, Chăm sóc và giáo dục trẻ thơ có chất lượng. Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nhấn mạnh vào việc tăng cường quản trị trường học hiệu quả và huy động sự tham gia của tất cả học sinh, sinh viên tham gia vào quá trình quản trị trường học; xây dựng môi trường văn hóa nhà trường, văn hóa học tập; tạo lập môi trường học tập công bằng, toàn diện, không bạo lực cho tất cả học sinh. Đối với định hướng phát triển công tác quản lý tổ chuyên môn, vai trò của người đứng đầu cơ sở giáo dục mầm non được đặt lên hàng đầu. Người Hiệu trưởng không những phải nắm vững về lý luận khoa học nói chung, quản lý trường mầm non nói riêng mà còn phải là những chuyên gia hàng đầu về giáo dục trong quá trình chỉ đạo, quản lý đơn vị mình, tránh tình trạng chỉ quản lý theo kinh nghiệm cá nhân mà không có sự phối hợp với khoa học quản lý. Thứ nhất, Xây dựng và hoàn thiện quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn; 16
17. Thứ hai, Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục mầm non. Thứ ba, Đổi mới và chuẩn hóa chương trình, nội dung, chú trọng kết hợp chăm sóc, nuôi dưỡng với giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm lý, sinh lý, yêu cầu phát triển thể lực và hình thành nhân cách. Thứ tư, Tăng cường phổ biến kiến thức cho các bậc cha mẹ về kiến thức, kỹ năng chăm sóc giáo dục trẻ; xây dựng, triển khai các mô hình phối hợp gia đình - nhà trường - cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ; Thứ năm, Ban hành các chính sách phát triển giáo dục mầm non tập trung hướng đến đối tượng trẻ em, các cơ sở giáo dục mầm non. Thứ sáu, đổi mới toàn diện công tác quản lý và kiểm định chất lượng giáo dục mầm non. 3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.2.1. Đảm bảo tính đồng bộ 3.2.2. Đảm bảo tính thực tiễn 3.2.3. Đảm bảo tính khả khi 3.3. Một số biện pháp hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 3.3.1. Nâng cao nhận thức, tăng cường vai trò và trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn về quản lý hoạt động tổ chuyên môn 3.3.1.1. Mục tiêu Tăng cường vai trò của tổ trưởng chuyên môn là khẳng định vai trò quản lý của họ. Các tổ trưởng chuyên môn sẽ giúp Hiệu phó chuyên môn xây dựng các kế hoạch chuyên môn phù hợp với tình hình thực tiễn của tổ chuyên môn, đặc điểm từng lứa tuổi của trẻ. Và các kế hoạch được xây dựng trên cơ sở kế thừa một cách sáng tạo từ chương trình dạy của năm học trước. Ngoài ra, giải pháp này giúp bản thân các cán bộ quản lý nhận thức đúng đắn vai trò, tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức - chuyên môn và năng lực sư phạm cho giáo viên, coi đó là nhân tố quyết định đến chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường. 3.3.1.2. Nội dung Tiến hành quán triệt đầy đủ các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, ủy ban nhân dân thành phố, sở giáo dục và phòng giáo dục về công tác xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Cung cấp đầy đủ các thông tin về đổi mới giáo dục mầm non. Khẳng định vai trò của 17
18. TTTCM trong công cuộc đổi mới giáo dục. Nâng cao ý thức rèn luyện, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm cho TTTCM cũng như đội ngũ giáo viên. 3.3.1.3. Cách thức thực hiện Thứ nhất, Tổ chức các buổi tập huấn nhằm thực hiện tuyên truyền giáo dục, triển khai về tư tưởng, chỉ thị, chính sách của Đảng và Nhà nước, địa phương và phương hướng nhiệm vụ của ngành tới đội ngũ TTTCM cũng như toàn thể giáo viên trong cơ sở. Thứ hai, Quy định quyền và nghĩa vụ của người trong quản lý hoạt động chuyên môn một cách cụ thể và rõ ràng phù hợp với điều kiện của cơ sở, ủy quyền cho tổ trưởng chuyên môn nhằm để chia sẻ gánh nặng công việc, đảm bảo cho công việc được tiến hành thường xuyên, liên tục và đảm bảo sự phân công hợp lý. Thứ ba, Tổ chức những đợt tập huấn thường xuyên hoặc đột xuất cho các TTTCM về chức năng, nhiệm vụ, kiến thức cũng như các kỹ năng cần thiết. Thứ tư, Tạo điều kiện về chính sách cũng như điều kiện làm việc thoải mái cho TTTCM nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Có cơ chế thưởng phạt xứng đáng, xây dựng phong trào thi đua học tập trong nhà trường, giữa các TCM với nhau và giữa các cá nhân nhằm khuyến khích tinh thân học tập, giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau. Thứ năm, TTTCM tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ tư duy lý luận, tư duy khoa học. 3.3.1.4. Điều kiện thực hiện Để biện pháp thực hiện thành công cần dựa vào các yếu tố: Các loại nghị quyết của Đảng các cấp (có liên quan đến phát triển giáo dục); Các chỉ thị của Nhà nước, của chính quyền các cấp; Sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong cơ sở; Các điều kiện về cơ sở vật chất và tinh thần cho giáo viên; Năng lực và phẩm chất của người TTTCM. 3.3.2. Chỉ đạo đổi mới công tác lập kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn phù hợp với thực tế 3.3.2.1. Mục tiêu của biện pháp Lập kế hoạch sẽ giúp cho hiệu trưởng có cái nhìn tổng quát về hoạt động chuyên môn tại cơ sở mình; tiết kiệm được nguồn lực và định hướng hoạt động trong dài hạn cho các trường mầm non, giúp các trường đi đúng “quỹ đạo” phát triển chung của ngành Giáo dục và Đào tạo. 18
19. 3.3.2.2. Nội dung Thứ nhất, TTCM tiến hành xây dựng kế hoạch chuyên môn của tổ mình. Nội dung kế hoạch chuyên môn của tổ bộ môn phải bao gồm tất cả các lĩnh vực hoạt động chuyên môn của tổ. Thứ hai, để thực hiện hiệu quả công tác lập kế hoạch dài hạn, Hiệu trưởng phải là đầu mối đề xuất và quyết định mục tiêu. 3.3.2.3. Cách thức thực hiện Bước 1: Xác lập mục tiêu Bước 2: Tiền kế hoạch Bước 3: Ổn định nhân sự ở các tổ Bước 4: Phân công chuyên môn Bước 5: Xây dựng kế hoạch tổ và kế hoạch cá nhân: Bước 6: Công bố và thực hiện kế hoạch 3.3.2.4. Điều kiện thực hiện Để biện pháp thực hiện thành công cần dựa vào các yếu tố: Nghị quyết của Đảng, chỉ thị của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo của Sở GD&ĐT; sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong cơ sở; năng lực và phẩm chất của người TTCM cũng như toàn bộ giáo viên trong tổ. 3.3.3. Cải tiến nội dung, hình thức và cách thức hoạt động tổ chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 3.3.3.1. Mục tiêu Thay thế nội dung, hình thức và cách thức hoạt động TCM cũ đã lỗi thời, kém hiệu quả bằng những cách thức hoạt động TCM mới nhằm tiếp cận người học hiệu quả hơn, đáp ứng được mục tiêu giáo dục trong thời kỳ đổi mới. 3.3.3.2. Nội dung Thứ nhất, sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học (NCBH) Thứ hai, sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề 3.3.3.3. Cách thức thực hiện Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã tập huấn cho đội ngũ TTCM về sinh hoạt chuyên môn theo Nghiên cứu bài học và tổ chức chuyên đề; chỉ đạo các trường mầm non xây dựng kế hoạch TCM chi tiết, chú trọng đến công tác sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn theo các nội dung trên, đảm bảo mỗi học kỳ có 2 buổi sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học và 2 buổi sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề; tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch của tổ chuyên môn và công tác sinh hoạt chuyên môn của các trường mầm non. Nhà trường thực hiện chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch cụ thể; 19
20. kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch của TCM và của giáo viên; 3.3.3.4. Điều kiên thực hiện Để biện pháp thực hiện thành công cần dựa vào các yếu tố: Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học của cơ sở mầm non; Kế hoạch hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn của năm học; Các điều kiện về cơ sở vật chất và tinh thần cho giáo viên; Năng lực và phẩm chất của người TTCM cũng như toàn bộ giáo viên trong tổ. 3.3.4. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn 3.3.4.1. Mục tiêu Qua công tác kiểm tra đánh giá, Hiệu trưởng nắm được tình hình thực hiện nhiệm vụ, đánh giá đúng phẩm chất năng lực của giáo viên. Công tác kiểm tra cũng giúp nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với công việc, đảm bảo sự ổn định trong cơ sở giáo dục mầm non. 3.3.4.2. Nội dung Kiểm tra hoạt động sư phạm của tổ chuyên môn đó bao gồm: Kiểm tra nề nếp sinh hoạt chuyên môn, sự điều hành của TTTCM, hồ sơ sổ sách, công tác bồi dưỡng chuyên môn của tổ; Kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên cụ thể ; Kiểm tra kế hoạch công tác; Kiểm tra việc thực hiện công tác chăm sóc giáo dục trẻ; Kiểm tra việc thực hiện chế độ sinh hoạt hàng ngày; Kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn; Kiểm tra trình độ chuyên môn nghiệp vụ; Kiểm tra sự phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình trẻ; Kiểm tra cơ sở vật chất, trang thiết bị và các phương tiện kỹ thuật nhằm nâng hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ; Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của trẻ. 3.3.4.3. Cách thức thực hiện Hiệu trưởng cần tăng cường quản lý đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên, bắt đầu từ việc xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch kiểm tra ngay từ đầu năm học nêu rõ nội dung, thời gian, lực lượng kiểm tra. 3.3.4.4. Điều kiện thực hiện Để biện pháp thực hiện thành công cần dựa vào các yếu tố: Hướng dẫn của các cấp, ngành chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên; Kế hoạch kiểm tra nội bộ trong năm học; tiêu chí chuẩn đánh giá giáo viên; phẩm chất và năng lực của cán bộ kiểm tra. Ngoài ra, điều kiện quan trọng nhất là nhận thức của cán bộ quản lý về cải tiến phương thức kiểm tra - đánh giá sau đó là sự quyết tâm của giáo viên trong việc thực hiện cải tiến 20
21. 3.3.5. Tổ chức tốt công tác thi đua, khen thưởng trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn 3.3.5.1. Mục tiêu Đối với hoạt động TCM trong các trường mầm non, việc tổ chức công tác thi đua khen thưởng sẽ khuyến khích, thúc đẩy các TCM cũng như các GV trong tổ cố gắng thực hiện nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ đạt kết quả cao. Thông qua các hoạt động thi đua - khen thưởng nhằm phát hiện ra những cá nhân và tập thể phấn đấu tốt và những cá nhân tập thể yếu kém để có hình thức khen - chê đúng mức, khắc phục những tồn tại, phát huy những ưu điểm; Tạo nên không khí hăng hái, phấn đấu trong toàn trường; Kích thích, động viên tính tích cực của các cá nhân và tập thể; Góp phần nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn. 3.3.5.2. Nội dung Xác định rõ mục tiêu, phạm vi, đối tượng thi đua, trên cơ sở đó đề ra các chỉ tiêu và nội dung thi đua cụ thể. Coi trọng việc tuyên truyền về nội dung và ý nghĩa của đợt thi đua, phát huy tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác của quần chúng, đa dạng hoá các hình thức phát động thi đua; chống mọi biểu hiện phô trương, hình thức trong thi đua. Triển khai các biện pháp tổ chức vận động thi đua, theo dõi quá trình tổ chức thi đua, tổ chức chỉ đạo điểm để rút kinh nghiệm và phổ biến các kinh nghiệm tốt trong các đối tượng tham gia thi đua. Sơ kết, tổng kết phong trào, đánh giá kết quả thi đua. 3.3.5.3. Cách thức thực hiện Lập kế hoạch tổ chức thực hiện công tác thi đua khen thưởng trong năm học và được giao nhiệm vụ phụ trách công tác thi đua khen thưởng của nhà trường. Xây dựng các tiêu chí thi đua và lượng hóa sang điểm số, phổ biến đến cán bộ giáo viên và các tổ chuyên môn trong trường thực hiện Trong công tác thi đua phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá các hoạt động xem các hoạt động thi đua đó có tác dụng tốt đến chuyên môn hay không, nếu không có tác dụng tốt phải kịp thời uốn nắn và sửa chữa. Động viên kịp thời bằng vật chất những GV đã đạt thành tích trong phong trào thi đua, hình thức khen thưởng phải tạo ra không khí sang trọng, vinh dự, mức thưởng phải tương xứng với thành tích đã đạt được. 3.3.5.4. Điều kiện thực hiện Để biện pháp thực hiện thành công cần dựa vào các yếu tố: Hướng dẫn của các cấp, ngành chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên; Kế hoạch kiểm tra nội bộ trong năm học; tiêu chí chuẩn đánh giá giáo viên; phẩm chất và 21
22. năng lực của cán bộ kiểm tra; Kết quả kiểm tra đánh giá; cơ sở vật chất và điều kiện kinh tế của cơ sở giáo dục mầm non. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất 3.4.1. Quy trình khảo nghiệm Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu trưng cầu ý kiến dành cho chuyên gia. Bước 2: Lựa chọn chuyên gia Bước 3: Xin ý kiến chuyên gia và xử lý kết quả nghiên cứu 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp quản lý hoạt động TCM các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 3.4.2.1. Tính cần thiết của các biện pháp đề xuất Kết quả tổng hợp cho thấy, các biện pháp được đề xuất nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động TCM ở các trường mầm non thị xã Chí Linh đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay có mức đánh giá chung là Rất cần thiết, với = 2,82/3. 3.4.2.2. Tính khả thi của các biện pháp đề xuất Các ý kiến đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất có điểm trung bình là 2,58, tức là ở mức rất khả thi. Cả 05 biện pháp đều có mức độ đánh giá trung bình từ 2,0 trở lên. Theo đánh giá trên, ta thấy, biện pháp 5 và biện pháp 3 được đánh giá là rất khả thi, các biện pháp còn lại đều được đánh giá là có tính khả thi. 3.4.2.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp Để khẳng định mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất, đề tài sử dụng cách tính hệ số tương quan r (Correl) trong Excel 2010 và kết quả tính toán là r = 0,9. Từ đó có thể kết luận: mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp có mối tương quan thuận và rất chặt chẽ với nhau. 3.5. Một số khuyến nghị 3.5.1. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương 3.5.2. Đối với các trường mầm non 3.5.3. Đối với giáo viên mầm non 22
23. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 Quản lý hoạt động TCM ở trường mầm non là một công việc hết sức đa dạng và phức tạp, có rất nhiều yếu tố tác động đến quản lý hoạt động TCM của Hiệu trưởng các trường mầm non. Trên cơ sở các nguyên tắc: đảm bảo tính đồng bộ, thực tiễn và khả thi, luận văn đề xuất 05 biện pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Các biện pháp được đánh giá là có tính cần thiết và có khả thi. Các biện pháp được đề xuất có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ cho nhau, không thể sử dụng biện pháp này mà không sử dụng biện pháp khác. Luận văn có một số khuyến nghị đối với Phòng Giáo dục Đào tạo thị xã, đối với các cán bộ quản lý, các giáo viên mầm non trong việc thực hiện các chức năng quản lý và nhiệm vụ được phân công nhằm thực hiện tốt hơn nữa hoạt động tổ chuyên môn, qua đó góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 23
24. KẾT LUẬN Trên cơ sở tổng hợp, phân tích các tài liệu nghiên cứu, luận văn đã xác định và làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản sau: Quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non là sự tác động có định hướng của hiệu trưởng trường mầm non thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra hoạt động tổ chuyên môn nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả các tiềm năng và cơ hội của cán bộ giáo viên nhằm đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong nhà trường mầm non. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường mầm non bao gồm các yếu tố về chủ thể quản lý, đối tượng quản lý và môi trường tổ chức hoạt động tổ chuyên môn. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương có những thành công đáng kể và cũng có những tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Luận văn đề xuất 05 biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non thị xã Chí Linh - tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Các biện pháp được đề xuất có tính cần thiết cao và đảm bảo tính khả thi. Đồng thời các biện pháp đó có quan hệ thuận, chặt chẽ nên đòi hỏi nhà quản lý cần phối hợp đồng bộ các biện pháp trong quá trình quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trường mầm non nhằm phát huy hiệu quả của công tác quản lý. 24