Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương

1. 1 MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Trong những năm qua, công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trong huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương được tiến hành đã đóng vai trò tích cực trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh. Tuy nhiên, một số trường vẫn còn hiểu chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, chỉ tập trung cung cấp kiến thức sách vở, mà không quan tâm đến vấn đề tinh thần, chưa tổ chức hợp lý các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh dẫn đến những ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của học sinh về nhận thức, tình cảm xã hội và phát triển thể chất; hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS chưa được tổ chức thường xuyên để giáo viên bắt kịp thời các kiến thức khoa học và thống nhất trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh; biện pháp quản lý cách vận hành giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trong các buổi học, giờ ra chơi còn có những bất cập nên hiệu quả chưa cao. Vai trò của người quản lý, hiệu trưởng các trường THCS trong công tác quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện còn lỏng lẻo, chưa sâu sát tình hình thực tế. Chính vì vậy, cần có một công trình nghiên cứu có hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS là rất cần thiết, góp phần phát triển giáo dục THCS. Với những lý do trên, đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh các trường Thcs huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương” được lựa chọn nghiên cứu. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS. Dựa trên khảo sát, đánh giá quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đề xuất biện pháp
2. 2 nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Ý nghĩa và sự cần thiết của đề tài Chất lượng giảng dạy THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương những năm gần đây đã đạt được kết quả đáng kể. Song, bên cạnh những kết quả đó vẫn còn có một số vướng mắc và hạn chế trong quản lý nhà trường nói chung và chuyên môn nói riêng do những nguyên nhân khác nhau. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS một cách hiệu quả và khả thi sẽ nâng cao kết quả hoạt động dạy học, nâng cao nhận thức, phát triển tư duy, tinh thần cho học sinh trong các trường THCS nói chung và các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương nói riêng. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu; kết luận, khuyến nghị; mục lục và một số tài liệu tham khảo, luận văn được cấu trúc với nội dung 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở các trường THCS Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương Chương 3: Biện pháp tăng cường quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương
3. 3 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THCS 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Quản lý, quản lý giáo dục 1.1.2. Quản lý giáo dục kỹ năng sống Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống là thực hiện quản lí các nội dung gồm: mục tiêu giáo dục kĩ năng sống, nội dung giáo dục kĩ năng sống, hoạt động giảng dạy của giáo viên, hoạt động học tập của học sinh, CSVC, PTDH, các điều kiện phục vụ giáo dục kĩ năng sống, kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học và xây dựng môi trường giáo dục kĩ năng sống tích cực và hiệu quả.” 1.1.3. Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS Quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS, là việc tác động, quá trình quản lý từ Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn tới giáo viên THCS về thời gian, phương pháp, nội dung giảng dạy, đồng thời chính bản thân giáo viên chịu trách nhiệm quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh theo quy định và nhiệm vụ được giao dựa trên năng lực của từng cá nhân học sinh THCS trong tập thể. 1.2. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS 1.2.1. Quản lý xây dựng mục tiêu, kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS 1.2.2. Quản lý tổ chức thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS 1.2.3. Quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS 1.2.4. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS
4. 4 1.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS 1.3.1. Các nhân tố khách quan 1.3.1.1. Sự phát triển kinh tế và giáo dục tại địa phương Môi trường xã hội tại địa phương sẽ tác động đến tính chất của hệ thống giáo dục, nhận thức của cộng đồng (gia đình và học sinh) về vai trò của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS. Môi trường xã hội vô hình chung quyết định nhà trường sẽ phải đề ra mục tiêu và kế hoạch quản lý, thực hiện nội dung chương trình phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương. 1.3.1.2. Mối quan hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội Sự quan tâm của gia đình góp phần quan trọng vào hiệu quả học tập, định hướng giáo dục, đây là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trường THCS. 1.3.2. Các nhân tố chủ quan 1.3.2.1. Nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh về việc giáo dục kĩ năng sống Trình độ của cán bộ quản lý các trường THCS là nhân tố quan trọng đầu tiên ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trường THCS, nhất là việc lập kế hoạch, đặc ra mục tiêu và chỉ đạo hoàn thành chúng. 1.3.2.2. Cơ chế quản lí các hoạt động giáo dục kĩ năng sống Khung chương trình hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS do Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo ban hành kèm những chỉ đạo phân bổ chương trình, đồng thời định hướng công tác quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS. Các văn bản do nhà trường ban hành, lưu hành nội bộ trong các trường THCS về quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh sẽ quyết định thực thi kế hoạch và mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS do ban giám hiệu lập ra. 1.3.2.3. Môi trường học tập Môi trường học tập bao gồm yếu tố cơ sở vật chất, thiết bị giáo
5. 5 dục kĩ năng sống cho học sinh THCS luôn có một vị trí quan trọng và vai trò không thể thiếu, nó ảnh hưởng rất lớn đến quản lý hoạt động hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Việc khai thác, sử dụng CSVC và phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS có tác dụng rất quan trọng trong việc hình thành năng lực cho học sinh THCS. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN BÌNH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG 2.1 Khái quát tình hình kinh tế, xã hội, văn hóa và giáo dục của huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 2.1.1. Đặc điểm về kinh tế- xã hội Bình Giang là một huyện nằm ở phía Tây Nam thành phố Hải Dương. Huyện Bình Giang được tái lập ngày 01/4/1997 theo Nghị định số 11/NĐ- CP ngày 12/2/1997 của Thủ tướng Chính phủ sau 20 năm sáp nhập với huyện Cẩm Giàng thành huyện Cẩm Bình. Với tổng diện tích tự nhiên là 104,7 km2, số dân là 106.293 người. 2.1.2. Tình hình giáo dục huyện Bình Giang Trên địa bàn toàn huyện hiện nay có: 64 trường, cụ thể: - Bậc Trung học phổ thông (THPT) có 05 trường, trong đó có 03 trường công lập là : THPT Bình Giang, Kẻ Sặt, Đường An; có 01 trường THPT Dân lập Vũ Ngọc Phan; 01 Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp dạy nghề; - Bậc Trung học cơ sở (THCS) có 19 trường, (trường THCS Vũ Hữu - là trường trọng điểm - chất lượng cao) - Bậc Tiểu học: có 18 trường ở 18 xã, thị trấn ; - Bậc Mầm non: có 22 trường ( trong đó có 04 trường tư thục).
6. 6 2.1.3 Tình hình giáo dục THCS của huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 2.1.3.1. Về quy mô giáo dục THCS: Năm học 2018 - 2019 huyện Bình Giang có 19 trường THCS (công lập), tổng số 194 lớp (tăng 06 lớp so với năm học 2017 - 2018). Trong đó khối 6 có 55 lớp, khối 7 có 50 lớp, khối 8 có 46 lớp và khối 9 có 43 lớp. 2.1.3.2. Đội ngũ cán bộ quản lí và giáo viên THCS Bảng 2.1: Tình hình đội ngũ giáo viên THCS huyện Bình Giang giai đoạn 2015-2018 Nữ Trình độ chuyên môn Tổng Ghi Năm học Trung Cao Đại Trên số SL % chú cấp đẳng học ĐH 2015-2016 353 315 89.2 0 89 264 0 2016 -2017 368 330 89.7 0 95 273 0 2017 – 2018 380 340 89.5 0 91 284 0 (Nguồn: Báo cáo tổng kết hàng năm của Phòng GD&ĐT Huyện Bình Giang) 2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh về giáo dục kỹ năng sống Bảng 2.3: Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh về giáo dục kỹ năng sống Mức độ cần thiết Số người được hỏi Rất Cần thiết Cần thiết KhôngCần thiết SL % SL % SL % Cán bộ quản lý 8 100 0 0 0 0 Giáo viên 46 80 2 20 0 0 Phụ huy học sinh 46 76,7 14 24,3 0 0
7. 7 2.2.2. Thực trạng chương trình, nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh 2.2.2.1. Chương trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang Chương trình giao dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang phân bổ đều theo khối lớp, chủ yếu lồng ghép trong các môn học đại đức, giáo dục thể chất nội dung, phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra đánh giá đều phải hướng tới năng lực tự học, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề trong học tập, trong cuộc sống; coi trọng rèn luyện kỹ năng sống. 2.2.2.1. Nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang Nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang chia 2 nhóm KNS sau đây: Nhóm kỹ năng trong học tập, làm việc, vui chơi giải trí: - Các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết, quan sát, đưa ra ý kiến chia sẻ trong nhóm; - Kỹ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung; - Kỹ năng làm việc theo nhóm; - Các kỹ năng tư duy logic, sáng tạo, suy nghĩ nhiều chiều, các kỹ năng tư duy xuyên môn như: phân tích, tổng hợp, so sánh v.v Nhóm kỹ năng giao tiếp, hòa nhập, ứng phó với các tình huống cuộc sống: - Biết chào hỏi lễ phép trong nhà trường, ở nhà và ở nơi công cộng; - Kỹ năng kiểm soát tình cảm, kìm chế thói hư tật xấu, sở thích cá nhân; - Biết phân biệt hành vi đúng - sai, phòng tránh tai nạn; - Kỹ năng trình bày ý kiến, diễn đạt, thuyết trình trước đám đông; - Kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu như động đất, sóng thần, bão lũ; kỹ năng ứng phó với tai nạn như cháy, nổ ; - Kỹ năng ứng phó với tai nạn đuối nước; - Kỹ năng sống còn là những kiến thức về giới tính, chống lại sự
8. 8 cám dỗ từ tệ nạn xã hội, chống xâm phạm tình dục; - Kỹ năng ứng phó với một tình huống bạo lực trong học sinh (khi tình trạng bạo lực trong học sinh thường xảy ra Kỹ năng sống của học sinh chỉ có thể được hình thành thông qua hoạt động học tập cũng như các hoạt động giáo dục khác trong và ngoài nhà trường. 2.2.3. Thực trạng phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh 2.2.3.1. Hình thức quản lý giáo dục kĩ năng sống cho hoc sinh tại các trường THCS Hoạt động trải nghiệm: Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động thực hành “Hoạt động ứng dụng: 2.2.3.2. Phương pháp quản lý giáo dục kĩ năng sống cho hoc sinh tại các trường THCS a. Phương pháp trực quan: Là một phương pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS mà trong đó, giáo viên tổ chức hướng dẫn cho hoc sinh trực tiếp hoạt động trên các phương tiện, đồ dùng, từ đó giúp hoc sinh hình thành kiến thức và kĩ năng cần thiết gắn với yêu cầu và đính hướng thực tiễn mà nhà trường hướng tới b. Phương pháp gợi mở vấn đáp: Là phương pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS trong đó giáo viên không trực tiếp đưa ra những kiến thức hoàn chỉnh mà sử dụng một hệ thống câu hỏi hướng dẫn hoc sinh suy nghĩ lần lượt trả lời, từ đó tiến tới các kiến thức và kỹ năng cần thiết. c. Phương pháp thực hành luyện tập: Là phương pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS trong đó giáo viên tổ chức hướng dẫn hoc sinh thực hiện các hoạt động thực hành các trò chơi, thông qua đó để giải quyết tình huống cụ thể có liên quan tới các kiến thức và kỹ năng về khoa học, cuộc sống. Từ đó hình thành được kiến thức và kỹ năng cần thiết cho học sinh THCS.
9. 9 d. Phương pháp giảng giải- minh hoạ: Là phương pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS trong đó giáo viên dùng lời để giải thích tài liệu có sẵn, kết hợp với phương tiện trực quan để hỗ trợ cho việc giải thích, từ đó giúp hoc sinh hiểu nội dung bài học. 2.2.4. Những kết quả đạt được về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Tính đến tháng 05/2018: Lĩnh vực kỹ năng về thể chất có 92,2% trên tổng sống học sinh đạt chuẩn, 7,1% cần cố gắng và chỉ có 0,6% chưa đạt. Lĩnh vực kỹ năng về sinh tồn có 91.4% trên tổng sống học sinh đạt chuẩn, 8,0% cần cố gắng và chỉ có 0,7% chưa đạt. Lĩnh vực kỹ năng về ngôn ngữ có 91,5% trên tổng sống học sinh đạt chuẩn, 7,8% cần cố gắng và chỉ có 0,7% chưa đạt. Lĩnh vực kỹ năng giao tiếp cuộc sống, khám phá khoa học có 90,8% trên tổng sống học sinh đạt chuẩn, 8,4% cần cố gắng và chỉ có 0,8% chưa đạt. Lĩnh vực kỹ năng suy nghĩ, nhận thức, tư duy có 9,01% trên tổng sống học sinh đạt chuẩn, 9,0% cần cố gắng và chỉ có 0,9% chưa đạt. 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 2.3.1 Thực trạng quản lý xây dựng mực tiêu, kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Theo kết quả thu được từ bảng 3.6 có thể thấy việc quản lý xây dựng mục” tiêu và “kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh được ban giám hiệu các trường tập trung qua các chỉ đạo, công tác chỉ đạo lấy ý kiến trong quá trình thực hiện mục tiêu để điều chỉnh mục tiêu phù hợp với tình hình thực tiễn được 56,1% đánh giá tốt, 29.2% đánh giá khá, đây là nội dung có kết quả đánh giá cao nhất trong các nội dung quản lý xây dựng mục tiêu và kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang. Công tác chỉ đạo tiến hành xây dựng mục tiêu hoạt động giáo dục kĩ
10. 10 năng sống cho học sinh được 54.8% đánh giá tốt và 32.9% cán bộ quản lý, giáo viên đánh giá khá, là nội dung có kết quả đánh giá cao thứ hai trong các nội dung quản lý thực hiện mục tiêu và kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang. Những nội dung tiếp theo được đánh giá cao là công tác họp các tổ chuyên môn nghiệp vụ để lấy ý kiến để xây dựng mục tiêu hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh và công tác chỉ đạo xây dựng các bước triển khai kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh với cùng 42,7% cán bộ quản lý, giáo viên đánh giá tốt. Công tác xác định mục tiêu hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh và công tác lấy ý kiến để xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đây là nội dung có kết quả đánh giá trung bình trong các nội dung quản lý thực hiện mục tiêu và kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang với 41,2 % đánh giá tốt. Thấp nhất là công tác chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh với chỉ có 26.8% đánh giá tốt. Như vậy có thể thấy công tác quản lý xây dựng mục tiêu và kế hoạch hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang đã được đánh giá khá cao với hầu hết các nội dung đều trên 40% đánh giá tốt, mức độ tốt và khá đều đạt trên 60%, số còn lại là trung bình còn yếu thì được giá không đáng kể.” 2.3.2. Thực trạng quản lý tổ chức thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS
11. 11 Bảng 2.6: Kết quả khảo sát thực trạng quản lý việc thực hiện nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Mức độ thực hiện Không STT Nội dung quản lý Tốt Khá TB Yếu thực hiện SL % SL % SL % SL % SL % Giao nhiệm vụ cho các tổ nghiệp vụ 1 chịu trách nhiệm 49 52.1 39 39.0 4 4.9 0 0 0 0 thực hiện chương trình Phân công Các tổ nghiệp vụ chỉ đạo giáo viên thực hiện 2 chương trình hoạt 44 53.6 30 36.6 8 9.8 0 0 0 0 động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Chỉ đạo phân công giáo viên thiết kế 3 nội dung giáo dục kĩ 40 48.8 29 35.4 13 15.8 0 0 0 0 năng sống cho học sinh Chỉ đạo tổ trưởng họp triển khai một số nhiệm vụ chuyên 4 môn, nội dung hoạt 42 51.2 24 29.3 16 19.5 0 0 0 0 động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Chỉ đạo lấy ý kiến 5 đánh giá của giáo 48 58.5 27 32.9 7 8.6 0 0 0 0 viên về nội dung
12. 12 Mức độ thực hiện Không STT Nội dung quản lý Tốt Khá TB Yếu thực hiện SL % SL % SL % SL % SL % thực hiện chương trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh để điều chỉnh nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn Chỉ đạo khảo sát ý kiến của học sinh và 6 tiến bộ thực tiễn 44 52.4 32 39.0 8 9.8 0 0 0 0 trong từng cá nhân học sinh Chỉ đạo thanh tra, dự giờ để đảm bảo kiểm tra việc thực 7 hiện chương trình và 45 54.8 36 43.9 1 1.2 0 0 0 0 nội dung hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Chỉ đạo giáo viên lập báo cáo việc triển khai và thực hiện nội dung 8 43 52.4 29 35.4 26 12.2 0 0 0 0 chương trình hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
13. 13 Như vậy, có thể thấy, việc quản lý thực hiện nội dung chương trình hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS của các trường THCS huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương được thực hiện tương đối tốt với hầu như 90% đánh giá tốt và khá, trung bình không đáng kể, còn lại không có yếu kém và không thực hiện. Tuy nhiên, vẫn còn một số khâu còn thực hiện mang tính hình thức, chưa thực sự hiệu quả. Vì vậy, cần phải đưa ra giải pháp phù hợp, hữu hiệu để việc quản lý nội dung chương trình hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS của các trường THCS thực sự nền nếp, khoa học, mang tính mục tiêu và định hướng cho quá trình giảng dạy của giáo viên.” 2.3.3 Thực trạng quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Cả 8 nội dung quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS đều được đánh giá cao. Như vậy có thể thấy việc quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS tại các trường THCS huyện Bình Giang được thực hiện tương đối tốt với hầu như trên 90% đánh giá khá và tốt, số còn lại trung bình không đáng kể, không có ý kiến nào đánh giá yếu kém.” 2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang được đánh giá rất tốt với tất cả các nội dung đều trên 50% đánh giá tốt, số còn lại là khá, đánh giá mức trung bình không đáng kể và không có đánh giá nào ở phần yếu kém.” 2.4. Phân tích những thành công và hạn chế trong quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 2.4.1. Ưu điểm * Về quản lý xây dựng mục tiêu và kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
14. 14 Các CBQL thực hiện quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của giáo viên qua việc xây dựng kế hoạch, đề ra những biện pháp quản lý hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, của địa phương. * Về quản lý việc hiện nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Thực hiện phân công giảng dạy cho GV phù hợp, quan tâm kiểm tra nhắc nhở hoạt động chuẩn bị giờ dạy, soạn giáo án của GV qua việc kí duyệt giáo án hàng tuần, quy định nền nếp chuyên môn, nâng cao chất lượng giờ học, đề ra những biện pháp quản lý, giám sát hoạt động giảng dạy, thực hiện dự giờ thường xuyên, kiểm tra đột xuất, kiểm tra nội bộ về chuyên môn nghiệp vụ, phân tích, đánh giá kết quả giảng dạy của giáo viên, hoạt động học tập của học sinh. Quản lý tốt hoạt động học tập của học sinh, coi trọng việc giáo dục và bồi dưỡng động cơ, ý thức, thái độ học tập đúng đắn cho các em; xây dựng tốt những quy định và thực hiện nề nếp, kỷ luật trong hoạt động học tập ở lớp, ở trường; hướng dẫn học sinh phương pháp học tập tích cực, thường xuyên phối hợp giữa gia đình, nhà trường và các lực lượng giáo dục trong quản lý hoạt động học tập của học sinh.” * Về quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Các trưởng THCS trên địa bàn huyện Bình Giang đã quản lý tương đối tốt CVSC, phương tiện hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phục vụ hoạt động giảng dạy, xây dựng các điều kiện phục vụ cho công tác giáo dục và hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS như: Quy hoạch sử dụng và phát triển đội ngũ; đầu tư nâng cấp CSVC kỹ thuật và PTDH hiện đại; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, cảnh quan nhà trường khang trang, an toàn, thân thiện * Về kiểm tra, đánh giá kết quả tổ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang đã tiến hành kiểm tra, đánh giá kết quả học tập bằng phương pháp khảo sát, tiến hành thanh
15. 15 tra giáo dục và thu được kết quả năm sau cao hơn năm trước.” 2.4.2. Hạn chế “Nhận thức của CBQL ở các trường THCS trong huyện tương đối cao, song việc xây dựng và lập kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS của GV còn mang tính hình thức, hành chính, chưa thực sự có ý nghĩa mang tính định hướng cho toàn bộ quá trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. Điều này đã ít nhiều ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện nghiêm túc nội dung chương trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. Trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, do nhiều yếu tố chủ quan cũng như yếu tố khách quan nên việc đổi mới phương pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS chưa được nhiều giáo viên chú trọng và thực hiện tốt. Điều đó ảnh hưởng kết quả phát triển và hình thành tâm sinh lý của các em. Bên cạnh đó, CSVC, phương pháp t giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS ở các nhà trường THCS hiện nay cũng đã được trang bị tương đối đồng bộ, đảm bảo mức tối thiểu nhưng vẫn chưa đáp ứng cao so với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học hiện nay. Việc bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận quản lý, năng lực quản lý nhà trường cho các CBQL cần phải chú trọng thực hiện tốt để đáp ứng được yêu cầu đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục trong bối cảnh hiện nay. Cùng với đó là việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm cho giáo viên để đáp ứng yêu cầu là nhiệm vụ mà các cấp QLGD phải đặc biệt quan tâm và thực hiện có hiệu quả. Quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS ở một số nhà trường cũng còn một số bất cập. Có thể do nội dung chương trình chưa thật sự phù hợp với đổi mới trong kiểm tra đánh giá.” 2.4.3. Nguyên nhân hạn chế “Việc xác định mục tiêu và kế hoạch chưa sát với thực tiễn mà vẫn còn duy ý chí, chạy theo thành tích.
16. 16 Việc quản lý nội dung chương trình chưa thật sự phù hợp, chưa quan tâm đến lấy học sinh làm trung tâm. Chưa thực sự quan tâm bồi dưỡng để nâng cao trình độ lý luận quản lý, năng lực quản lý nhà trường cho các CBQL và nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm cho giáo viên để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trong bối cảnh hiện nay. Quản lý phương pháp và các điều kiện hỗ trợ giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS còn theo lối truyền thống, chưa tiếp nhận triệt để cải cách với phương pháp giảng dạy tiến bộ và trang thiết bị hỗ trợ chưa được thay mới, cải tiến. Việc kiểm tra đánh giá quá trình giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh còn bất cập, chưa thực sự đổi mới trong kiểm tra đánh giá.” Chương 3 BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN BÌNH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG 3.1. Định hướng, chiến lược quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương Thứ nhất, tăng cường chỉ đạo, định hướng công tác giáo dục kỹ năng sống Thứ hai, tích hợp giáo dục KNS qua các môn học: Thứ ba, giáo dục kỹ năng sống qua giờ sinh hoạt lớp Thứ tư, giáo dục kỹ năng sống qua hoạt động ngoài giờ “3.2. Biện pháp tăng cường quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 3.2.1. Tiếp tục nâng cao nhận thức cho CBQL các trường THCS về vai trò của hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS.
17. 17 3.2.2. Tăng cường hơn nữa công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ nhằm nâng cao trình độ và năng lực cho giáo viên giảng dạy kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS 3.2.3. Đổi mới phương pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS 3.2.4. Tích cực khai thác và sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị phù hợp trong hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS 3.2.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Trong 5 biện pháp đề xuất, biện pháp nào cũng góp phần quan trọng trong quá trình quản lí hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở THCS. Nhưng, nếu chỉ tập trung vào một số biện pháp nào đó mà không coi trọng các biện pháp còn lại thì sẽ không phát huy được hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. Nếu chỉ tập trung vào cải tiến hoạt động giảng dạy của giáo viên, mà không chú trọng bồi dưỡng PPHT, tăng cường năng lực tự học cho học sinh thì giáo viên không thể phát huy được các tác dụng tích cực của đổi mới phương pháp. Ngoài sự nỗ lực của giáo viên và học sinh còn rất cần có sự ủng hộ thiết thực từ phía các CBQL trong xây dựng cơ chế, triển khai kế hoạch nội dung Mặc khác, nếu CSVC kỹ thuật và PTDH thiếu hoặc chưa đảm bảo, chưa được đầu tư hiện đại thì việc nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS của các trường THCS cũng gặp không ít khó khăn và khó hiện thực. Cùng với đó là quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh để phản ánh đúng năng lực người được kiểm tra đánh giá, từ đó có biệm pháp điều chỉnh quá trình giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS sao cho phù hợp, đạt hiệu quả. Tóm lại, tăng cường hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở các trường THCS huyện Bình Giang,TỈNH Hải Dương phải thực hiện song song một cách đồng bộ các biện pháp, mỗi biện pháp cần được chú trọng và không được coi nhẹ biện pháp nào vì
18. 18 chúng mỗi biện pháp đều góp phần nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS, chúng có quan hệ chặt chẽ với nhau tác động, hỗ trợ lẫn nhau. Các biện pháp khi được áp dụng cần mềm dẻo, sáng tạo, linh hoạt , dựa trên sự phù hợp về điều kiện sơ sở vật chất, đội ngũ của mỗi trường THCS. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp a. Mục đích khảo nghiệm: “Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đã đề xuất để điều chỉnh, bổ sung cho hoàn thiện các biện pháp. Khẳng định tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã nêu. b. Đối tượng khảo nghiệm: Khảo sát 82 CBQL, GV(02 cán bộ Phòng Giáo dục, 10 CBQL nhà trường và 70 Giáo viên tại 5 trường THCS). c. Xử lý và phân tích thông tin Dùng phương pháp toán học để xử lí dữ liệu Mức độ yêu cầu: Tìm hiểu mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp dề xuất để nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở các trường THCS huyện Bình Giang, TỈNH Hải Dương. Đánh giá kết quả: Bước 1: Kiểm tra và loại bỏ những phiếu không hợp lệ, phiếu cung cấp thiếu thông tin. Thống kê số lượng đánh giá cho mỗi nội dung, Tính tỷ lệ %, Bước 2: Từ số liệu tính được tác giả lập bảng phản ánh về mức độ cần thiết, khả thi của các biện pháp và công thức toán học để xác định thứ bậc, rút ra nhận xét. Quy định mức điểm: + Rất cần thiết/ Rất khả thi: 3 điểm( RCT/RKT) + Cần thiết/ Khả thi: 2 điểm(CT/KT) + Ít cần thiết/ Ít khả thi: 1 điểm(ICT/IKT)
19. 19 + Không cần thiết/ Không khả thi : 0 điểm” (KCT/KKT) 3.4.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp Kết quả thu được từ bảng 4.1 và biểu đồ 4.1 cho thấy: Đa số các ý kiến cho rằng “Đổi mới phương pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS”; là biện pháp mang tính cấp thiết nhất (xếp số 1) trong các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của các trường THCS huyện Bình Giang, Hải Dương; tiếp theo đó là “Bồi dưỡng nhận thức cho CBQL các trường THCS về vai trò và tầm quan trọng trong quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.” “Quản lí việc đổi mới phương pháp hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của giáo viên và phương pháp học tập của học sinh”; “Tăng cường quản lí việc khai thác và sử dụng thiết bị trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh”; “Quản lí đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương” (Xếp số 1, 3, 4, 5).” 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp Với kết quả từ bảng 4.2 và biểu đồ 4.2 ta thấy: Biện pháp “Bồi dưỡng nhận thức cho CBQL các trường THCS về vai trò và tầm quan trọng trong quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.” có tính khả thi cao nhất (Xếp thứ 1); các biện pháp “Đổi mới phương pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS”; “Quản lí việc đổi mới phương pháp hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của giáo viên và phương pháp học tập của học sinh”; “Quản lí đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương”, “Tăng cường quản lí việc khai thác và sử dụng thiết bị trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh”(xếp thứ tự 2, 3, 5, 4, ) Qua kết quả khảo sát trên cho thấy việc thực hiện 5 biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trong các trường
20. 20 THCS huyện Bình Giang, Hải Dương bước đầu có tính khả thi cao.” 3.5 Sự tương quan giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp Nhận xét: Dùng hệ số tương quan thứ bậc Spearman để so sánh sự cần thiết và khả thi của các biện pháp, kết quả như sau: 6 D2 Công thức: r 1 + 0,9 NN(2 1) Kết quả nhận được r + 0,9 , cho phép kết luận rằng giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất là tương quan thuận và chặt chẽ, có nghĩa là giữa mức độ cần thiết và tính khả thi là thống nhất với nhau hay các biện pháp đề xuất là phù hợp và độ tin cậy nhất định.” Kết quả nghiên cứu trên đây khẳng định việc thực hiện 5 biện pháp quản lý mà luận văn đã nêu là rất cần thiết và có tính khả thi cao.
21. 21 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận “Luận văn đã nghiên cứu một cách có hệ thống và góp phần làm sáng tỏ về phương diện lý luận trong khoa học quản lý, khoa học QLGD, quản lý nhà trường, quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS nói chung và quản lý hoạt động hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh quan điểm lấy học sinh làm trung tâm nói riêng ở trường THCS. Đồng thời cũng khẳng định đổi mới hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS và tăng cường hiệu quả quản lý sẽ đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS của nhà trường trong bối cảnh hiện nay. Luận văn đã nghiên cứu và mô tả đẩy đủ về thực trạng hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở các trường THCS huyện Bình Giang, Tỉnh Hải Dương. Qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở THCS, tác giả đề xuất 5 biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở các trường THCS huyện Bình Giang, Tỉnh Hải Dương như sau: + Biện pháp 1: Bồi dưỡng nhận thức cho CBQL các trường THCS về vai trò và tầm quan trọng trong quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. + Biện pháp 2: Chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ cho giáo viên nhằm nâng cao trình độ và năng lực cho giáo viên hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh + Biện pháp 3: Đổi mới phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS + Biện pháp 4: Tăng cường quản lí việc khai thác và sử dụng thiết bị trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh + Biện pháp 5: Quản lí đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả tổ chức
22. 22 hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương Kết quả nghiên cứu của luận văn cũng góp phần hoàn thiện cơ chế thực thi quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS ở trường THCS.” 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Phòng GD&ĐT huyện Bình Giang Xây dựng đội ngũ CBQL các nhà trường giàu kinh nghiệm, có tầm nhìn rộng và trình độ chuyên môn cao. Tăng cường nâng cao nhận thức của đội ngũ quản lý và giáo viên, bảo mẫucác trường THCS, giúp họ nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác tổ chức giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đối với hướng lấy học sinh làm trung tâm. Xây dựng một chương trình bồi dưỡng cho CBQL, GV, tổ chức các cuộc thi giáo viên dạy giỏi, thi viết sáng kiến, tổ chức hội thảo, giao lưu, để CBQL và giáo viên, bảo mẫu trao đổi kinh nghiệm, xây dựng các phương pháp giảng dạy mới tiến bộ và hiệu quả.” 2.2. Đối với các nhà trường Chủ động xây dựng kế hoạch, điều chỉnh nội dung chương trình, chỉ đạo đổi mới phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS và chuẩn bị các điều kiện, phương tiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS cần thiết để tổ chức hoạt động hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có hiệu quả. Cử CBQL, GV tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS.