Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động bồi dưỡng cho Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động bồi dưỡng cho Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÙI VĂN QUÂN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHO HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THCS Ở CÁC XÃ VÙNG III THUỘC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 81.40.114 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2019
2. Công trình được hoàn thành tại HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN ĐỨC CƯỜNG Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn họp tại: Học viện Quản lý giáo dục Vào hồi .giờ phút ngày tháng .năm 20 . Có thể tìm luận văn tại: Thư viện Học viện Quản lý giáo dục
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục và đào tạo có vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia. Ngày nay trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, sự cạch tranh ngày càng gay gắt và hội nhập của nền kinh tế toàn cầu vai trò của giáo dục và đào tạo ngày càng quan trọng. Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định "Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu"; Tại Nghị quyết của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8, khoá XI khẳng định "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế"[5]. Huyện Vân Hồ được chia tách, thành lập từ huyện Mộc Châu theo Quyết định 72 ngày 10/6/2013 của Thủ tướng chính phủ, Phía Đông giáp huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình; Phía Tây giáp huyện Mộc Châu; Phía Nam giáp huyện Mường Lát, Quan Hoá, tỉnh Thanh Hoá và huyện Sốp Bâu nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào; Phía Bắc giáp huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình. Diện tích tự nhiên của huyện Vân Hồ là 97.984 ha; dân số 60.156 nhân khẩu; gồm 14 xã trong đó (10 xã thuộc vùng III và 4 xã vùng II), 144 bản, tiểu khu trong đó (63 bản đặc biệt khó khăn). Trong những năm qua công tác đào tạo, bồi dưỡng Hiệu trưởng trong huyện đã có những bước chuyển biến tích cực, nhưng hiện nay đội ngũ cán bộ quản lý, đặc biệt là Hiệu trưởng các trường THCS thuộc các xã vùng III của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La vẫn chưa đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của ngành giáo dục và nhiệm vụ đặt ra trước xu thế toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế; thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Xuất phát từ những lý do nêu trên, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động bồi dưỡng cho Hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông”, mong muốn góp phần đề ra các biện pháp quản lý đồng bộ nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III có tính khả thi cao, phù hợp với xu thế phát triển của địa. 1
4. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận quản lý bồi dưỡng và thực tiễn công tác hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ theo chuẩn hiệu trưởng. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III theo chuẩn hiệu trưởng. 4. Giả thuyết khoa học Trong những năm gần đây, công tác bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III huyện Vân Hồ theo chuẩn hiệu trưởng tuy đã được quan tâm thực hiện, bên cạnh những mặt tích cực cũng còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, yếu kém trong việc thực hiện các chức năng quản lý hoạt động bồi dưỡng; việc quan tâm bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng chưa được toàn diện, chưa đầy đủ, kịp thời. Nếu áp dụng các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III một cách khoa học, đồng bộ, hợp lý với điều kiện thực tế của địa phương thì hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng sẽ có kết quả cao đáp ứng yêu cầu chuẩn hiệu trưởng trong giai đoạn hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hoá cơ sở lý luận; Điều tra, khảo sát và đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng và phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các THCS ở các xã vùng III của phòng GD&ĐT 2
5. huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Thời gian khảo sát từ năm 2015 đến năm 2018. 6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu Các trường THCS thuộc các xã vùng III huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 6.3. Giới hạn về khách thể khảo sát. Đội ngũ Hiệu trưởng các trường THCS; số lượng 10 người. Cán bộ, lãnh đạo UBND huyện Vân Hồ; cán bộ, lãnh đạo Phòng Giáo dục và đào tạo, Phòng Nội vụ huyện; số lượng: 15 người (CBQLGD). 7. Phương pháp tiếp cận và nghiên cứu 7.1. Phương pháp tiếp cận Tiếp cận quản điểm hệ thống: Tiếp cận quan điểm lịch sử: Tiếp cận quan điểm thực tiễn: 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản 7.2.2. Phương pháp quan sát 7.2.3. Phương pháp điều tra 7.2.4. Phương pháp chuyên gia 7.2.5. Phương pháp phỏng vấn sâu 7.2.6. Phương pháp khảo nghiệm 7.2.7. Phương pháp thống kê toán học 8. Đóng góp của đề tài Có thể làm tài liệu tham khảo quản lý bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp cho HT các trường trung học cơ sở ở các xã vùng III huyện Vân Hồ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị và danh mục tài liệu tham khảo, phần phụ lục; luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng cho Hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông Chương 2: Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, 3
6. tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. 4
7. Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THCS Ở CÁC XÃ VÙNG III THUỘC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 1.1. Khái lược lịch sử nghiên cứu vấn đề Hiện nay nền giáo dục các nước đang phát triển theo hướng hiện đại hóa hội nhập với xu hướng phát triển chung của thế giới. Nền giáo dục tốt sẽ đào tạo ra nguồn nhân lực tốt, nâng cao vị thế quốc gia. Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục được các nước tiên tiến hết sức coi trọng dựa trên hệ thống chuẩn giáo viên và chuẩn hiệu trưởng. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Khái niệm về biện pháp Biện pháp là từ thường dùng rất phổ thông trong đời sống hàng ngày, cũng như các văn bản, tài liệu mà thường đề cập đến như: Chiến lược, quy hoạch, hoạch định, kế hoạch , hay những công việc cụ thể nào đó. 1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng, đội ngũ và bồi dưỡng đội ngũ 1.2.2.1. Bồi dưỡng: 1.2.2.2. Đội ngũ: 1.2.2.3. Bồi dưỡng đội ngũ: 1.2.3. Chuẩn, chuẩn hóa, chuẩn hiệu trưởng 1.2.3.1. Chuẩn và chuẩn hoá 1.2.3.2. Chuẩn hiệu trưởng: Điều 3, Thông tư số 29/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ GD&ĐT quy định Chuẩn hiệu trưởng trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học và chuẩn hiệu trưởng: tại điều 3, thông tư 14/2018/TT-BGDĐT, ngày 20/7/2018 của Bộ GD&ĐT quy định Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. “Chuẩn hiệu trưởng là hệ thống các yêu cầu cơ bản đối với hiệu trưởng về tiêu chuẩn, tiêu chí, phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực quản lý nhà trường” [7]. Tiêu chuẩn là yêu cầu về phẩm chất, năng lực ở từng lĩnh vực của chuẩn hiệu trưởng. Tiêu chí là yêu cầu về phẩm chất, năng lực thành phần của tiêu chuẩn. 5
8. Minh chứng là các bằng chứng (tài liệu, tư liệu, sự vật, hiện tượng, nhân chứng) được dẫn ra để xác nhận một cách khách quan mức độ đạt được của tiêu chí. “Chuẩn gồm 3 tiêu chuẩn với 23 tiêu chí.” [7]. 1.2.3.3. Chuẩn hiệu trưởng: Điều 3, Thông tư số 14/2018/TT-BGDĐT ngày 20/7/2018 của Bộ GD&ĐT quy định Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. “Chuẩn gồm 5 tiêu chuẩn với 18 tiêu chí.” [34]. 1.2.4. Khái niệm quản lý giáo dục và quản lý bồi dưỡng hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng 1.2.4.1. Quản lý: Hoạt động quản lý đóng vai trò then chốt trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Nghĩa là quản lý “là để đạt đến chất lượng của sản phẩm, bởi quản lý là hoạt động trí tuệ mang tính sáng tạo bằng những quyết định đúng quy luật và có hiệu quả quản lý đồng thời phải tuân theo những nguyên tắc nhất định nhằm đạt đến mục tiêu chung của tổ chức mình”. Sơ đồ 1.1. Quan hệ các chức năng quản lý Kế hoạch Kiểm tra, đánh giá Tổ chức Chỉ đạo 1.2.4.2. Quản lý giáo dục: 1.2.4.3. Quản lý bồi dưỡng hiệu trưởng: 1.2.4.4.Quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng: 1.2.4.5. Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng: 1.3. Bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trung học cơ sở theo chuẩn Giúp người hiệu trưởng tự đánh giá phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, năng lực quản lý 6
9. nhà trường từ đó xây dựng kế hoạch rèn luyện phẩm chất đạo đức và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. 1.3.1. Mục tiêu bồi dưỡng hiệu trưởng THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ. 1.3.2. Nội dung và hình thức bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ. 1.3.2.1. Nội dung bồi dưỡng hiệu trưởng trung học cơ sở ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ. Bồi dưỡng HT là để cập nhật, bổ sung những kiến thức, kỹ năng, phương pháp quản lý mới nhằm giúp cho công tác quản lý đạt hiệu quả hơn. 1.3.2.2. Hình thức bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ. Bồi dưỡng chuẩn hoá và trên chuẩn: sau khi khảo sát, đánh giá cán bộ thì cho đi đào tạo chuẩn hoá, trên chuẩn. 1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ theo chuẩn 1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng 1.4.2. Tổ chức bồi dưỡng 1.4.3. Chỉ đạo, điều khiển hoạt động bồi dưỡng: 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng: 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ theo chuẩn Trong phạm vi đề tài này chỉ nghiên cứu các yếu tố cơ bản sau đây: - Nhận thức của đội ngũ HT, CBQL giáo dục - Đội ngũ giảng viên tham gia bồi dưỡng - Trình độ của quản lý của Phòng, sự quan tâm của địa phương - Kế hoạch bồi dưỡng - Chế độ, chính sách với công tác bồi dưỡng 7
10. Tiểu kết Chương 1 Chất lượng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có 2 khâu quan trọng nhất: Đào tạo ban đầu và bồi dưỡng trong quá trình làm việc. Bồi dưỡng được coi là quá trình cập nhật kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc nghề nghiệp, đào tạo thêm hoặc củng cố những kĩ năng về chuyên môn hay nghiệp vụ, kỹ năng quản lý nhà trường theo các chuyên đề. Chương trình bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ bao gồm các thành tố cơ bản: Mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức bồi dưỡng. Tuy nhiên, vấn đề bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ cần được xuất phát từ cơ sở đánh giá hiệu trưởng so với các tiêu chí và tiêu chuẩn từ đó để định ra chương trình bồi dưỡng hướng đến mục tiêu đạt chuẩn hoặc đạt chuẩn ở mức cao hơn (tối đa là mức tốt) so với mức khá - mức đạt. Nói cách khác, quá trình bồi dưỡng này gồm cả giai đoạn phân tích nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng và thiết kế chương trình bồi dưỡng chứ không phải hoàn toàn được dựa vào chương trình bồi dưỡng đã có sẵn và theo 4 chức năng quản lý. Quản lý bồi dưỡng đội ngũ HT theo Chuẩn là việc thực hiện các chức năng quản lý tác động vào quá trình tổ chức bồi dưỡng HT, từ chức năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo đến khâu kiểm tra đánh giá để công tác bồi dưỡng đội ngũ HT theo Chuẩn đạt được yêu cầu của các tiêu chuẩn, tiêu chí quy. 8
11. Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THCS Ở CÁC XÃ VÙNG III THUỘC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục huyện Vân Hồ 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội Huyện Vân Hồ có diện tích tự nhiên của huyện Vân Hồ là 97.984 ha; dân số 60.156 nhân khẩu; gồm 14 xã trong đó (10 xã thuộc vùng III và 4 xã vùng II), 144 bản, tiểu khu trong đó (63 bản đặc biệt khó khăn). Tốc độ tăng trưởng kinh tế khá nhanh và ổn định. Năm 2017, tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng 13,2%, giá trị sản xuất nông nghiệp tăng 7,90%, giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng tăng 132,10%, thương mại, dịch vụ tăng 23,80%; Tổng giá trị sản xuất theo giá hiện hành của huyện năm 2017 là 1.577,1 tỷ đồng, giá trị tăng thêm năm 2018 là 792,9 tỷ đồng. 2.1.2. Tình hình giáo dục Năm học 2017-2018 toàn huyện có 47 đơn vị trường học gồm: 16 trường mầm non; 16 trường tiểu học; 14 trường THCS; 02 trường THPT. 2.2. Đánh giá hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III theo chuẩn hiệu trưởng 2.2.1. Các yêu cầu đối với công tác bồi dưỡng hiệu trưởng THCS ở các xã vùng III: 2.2.1.1. Về phẩm chất: 2.2.1.2. Về năng lực: 2.2.2. Hoạt động quản lý của hiệu trưởng trường THCS: 2.2.3. Mục tiêu và yêu cầu đổi mới giáo dục trung học cơ sở 2.2.4. Các tiêu chuẩn, tiêu chí của Chuẩn hiệu trưởng THCS 2.2.5. Đánh giá mức độ đạt chuẩn và xếp loại hiệu trưởng trung học cơ sở ở các xã vùng III theo chuẩn 2.2.5.1. Lực lượng và quy trình đánh giá, xếp loại hiệu trưởng 2.2.5.2. Quy trình đánh giá, xếp loại hiệu trưởng 9
12. 2.3. Thực trạng đội ngũ hiệu trưởng trung học cơ sở ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ 2.3.1. Số lượng và cơ cấu đội ngũ hiệu trưởng trung học cơ sở ở các xã vùng III trên địa bàn huyện Vân Hồ 2.3.1.1. Về số lượng: Tổng số hiệu trưởng: 10 người; 2.3.1.2. Về Chất lượng * Về trình độ * Về Cơ cấu: 2.3.1.3. Về Thâm niên quản lý 2.3.2. Đánh giá hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở các xã vùng III thuộc huyện Vân Hồ theo chuẩn 2.3.2.1. Tổ chức đánh giá Bước 1. Hiệu trưởng tự đánh giá, xếp loại Bước 2. Cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường tham gia góp ý và đánh giá hiệu trưởng Bước 3. Thủ trưởng cơ quan quản lý trực tiếp hiệu trưởng đánh giá, xếp loại hiệu trưởng 2.3.2.2. Kết quả đánh giá, xếp loại theo mức độ đạt chuẩn Theo mức độ tổng hợp chung Tiêu chuẩn về Phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp Tiêu chuẩn về Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm Tiêu chuẩn về Năng lực quản lý nhà trường 2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trung học cơ sở ở các xã vùng III, huyện Vân Hồ 2.4.1. Nội dung bồi dưỡng - Bồi dưỡng nâng cao lý luận chính trị; - Bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ quản lý. - Bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý nhà trường. - Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn. - Bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sử dụng các phương tiện, thiết bị và ứng dụng CNTT vào công tác; - Bồi dưỡng nâng cao kỹ năng kiểm tra, đánh giá. 10
13. Bảng 2.8. Thực trạng nhận thức mức độ cần thiết của các nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ HT trường THCS ở xã vùng III, huyện Vân Hồ Tổng hợp Hiệu trưởng CBQLGD TT Nội dung bồi dưỡng chung 1 2 3 1 2 3 1 2 3 Bồi dưỡng nâng cao lý 1 28 2,8 3 42 2,80 4 56 2,80 4 luận chính trị Bồi dưỡng nâng cao trình 2 29 2,9 2 43 2,86 2 58 2,88 2 độ chuyên môn Bồi dưỡng nâng cao 3 27 2,7 3 44 2,93 1 57 2,84 2 nghiệp vụ quản lý Bồi dưỡng nâng cao năng 4 30 3,0 1 43 2,86 2 59 2,92 1 lực quản lý nhà trường Bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sử dụng các phương 5 25 2,5 6 41 2,73 5 52 2,64 6 tiện, thiết bị và ứng dụng CNTT Bồi dưỡng nâng cao kỹ 6 26 2,6 5 41 2,73 5 53 2,68 5 năng kiểm tra, đánh giá Trung bình 2,76 2,81 2,79 Từ kết quả bảng 2.8 cho thấy, nhận thức về mức độ cần thiết của các nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III được người HT và CBQLGD nhận thức mức độ cần thiết cao (với điểm trung bình chung là 2,79 so với điểm trung bình cao nhất là 3). Giữa các nội dung có mức độ cần thiết khác nhau, dao động điểm trung bình của các biện pháp từ 2,64 đến 2,92, trong đó nhận thức chung về nội dung bồi dưỡng nâng cao nâng cao năng lực quản lý nhà trường được đánh giá cao nhất (2,92), nội dung bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sử dụng các phương tiện, thiết bị và ứng dụng CNTT vào công tác chưa được coi trọng với điểm trung bình thấp nhất (2,64). Điều này cho thấy sự ngại khó trong việc tiếp cận với các phương tiện dạy học hiện đại của bộ phận CBQLGD và HT. 11
14. 2.4.2. Hình thức bồi dưỡng - Bồi dưỡng dài hạn; - Bồi dưỡng ngắn hạn; - Bồi dưỡng đón đầu; - Bồi dưỡng theo chuyên đề; - Bồi dưỡng theo hình thức tự bồi dưỡng; - Tham gia hội thảo, hội thi, hội giảng; - Bồi dưỡng từ xa. 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở các xã vùng III huyện Vân Hồ 2.5.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng 2.5.2. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng 2.5.3. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng 2.5.4. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở các xã vùng III huyện Vân Hồ Nhận thức của đội ngũ HT, CBQL giáo dục; Đội ngũ giảng viên tham gia bồi dưỡng Trình độ của quản lý của Phòng; sự quan tâm của địa phương; Kế hoạch bồi dưỡng; Chế độ, chính sách với công tác bồi dưỡng 2.7. Đánh giá chung về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở xã vùng III huyện Vân Hồ 2.7.1. Ưu điểm Phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ đã thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của ngành, triển khai các nhiệm vụ của phòng GD&ĐT theo đúng nhiệm vụ và quyền hạn của mình. Việc đánh giá HT theo chuẩn được thực hiện thường xuyên, phản ánh cơ bản chất lượng đội ngũ HT trường THCS của phòng GD&ĐT quản lý. 2.7.2. Hạn chế Thực hiện các chức năng quản lý bồi dưỡng còn bộc lộ một số điểm chưa phù hợp, Công tác kiểm tra, đánh giá và xếp loại HT theo chuẩn còn chung chung, Việc nhận thức của một số HT về việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nghiệp vụ quản lý nhà trường còn hạn chế; 12
15. 2.7.3. Nguyên nhân việc quán triệt sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác bồi dưỡng đội ngũ HT của phòng GD&ĐT chưa đạt hiệu quả cao trong quản lý; kết quả bồi dưỡng đội ngũ chưa đạt yêu cầu cao nhất của ngành quy định (như trình độ ngoại ngữ, tin học, lý luận chính trị ). Chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng quản lý lãnh đạo nhà trường của các người HT chưa thật sự đồng đều. 13
16. Tiểu kết Chương 2 Qua khảo sát phân tích thực trạng về tình hình giáo dục và thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III của phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, tác giả nhận thấy cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội của huyện, phong trào giáo dục nói chung đã đạt được những kết quả quan trọng. Quy mô trường lớp học được củng cố và duy trì; công tác phổ cập giáo dục được quan tâm thực hiện với những tiêu chuẩn đạt chuẩn phổ cập của các cấp học ngày càng được nâng lên; công tác xây dựng đội ngũ HT và CBQL giáo dục được coi trọng, nhất là việc quản lý bồi dưỡng HT đáp ứng chuẩn HT, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. Tuy nhiên, công tác quản lý, tổ chức bồi dưỡng đội ngũ HT của phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ còn gặp nhiều khó khăn và bộc lộ nhiều hạn chế như: Việc xây dựng chương trình bồi dưỡng còn chưa đồng đều ở các mặt; hình thức và nội dung bồi dưỡng còn nặng về mặt lý thuyết; công tác quản lý của phòng GD&ĐT về bồi dưỡng đội ngũ HT chưa được cụ thể, chưa thực hiện đồng bộ; việc tổ chức đánh giá HT theo chuẩn còn hình thức, chưa thật sự xâu sát Từ thực trạng của vấn đề, tác giả nhận thức rõ yêu cầu cần thiết của việc tìm ra giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT ở các xã vùng III huyện Vân Hồ, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay. 14
17. Chương 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở CÁC XÃ VÙNG III THUỘC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 3.1. Định hướng phát triển giáo dục của huyện Vân Hồ và nguyên tắc đề xuất giải pháp giáo dục 3.1.1. Định hướng phát triển giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ HT trung học cơ sở ở xã vùng III của huyện Vân Hồ Phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ đã tích cực tham mưu, xây dựng và thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2015 – 2020 của huyện, đẩy mạnh thực hiện các cuộc vận động và phong trào thi đua do ngành giáo dục phát động. Thực hiện chuẩn hóa cho đội ngũ HT: nâng cao tỷ lệ hiệu trưởng có trình độ tin học, ngoại ngữ từ trình độ A trở lên, có trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên. 3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp 3.1.2.1. Đảm bảo tính hệ thống 3.1.2.2. Đảm bảo tính kế thừa 3.1.2.3. Đảm bảo tính khoa học 3.1.2.4. Đảm bảo tính khả thi và tính thực tiễn 3.1.2.5. Đảm bảo tính toàn diện, hiệu quả 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở ở xã vùng III huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uy Đảng, chính quyền địa phương đối với việc bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở xã vùng III huyện Vân Hồ 3.2.1.1. Mục đích 3.2.1.2. Nội dung và cách thức thực hiện Huyện ủy tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt nội dung Chỉ thị số 40- CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Nghị quyết Trung 15
18. ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (Nghị quyết số 29-NQ/TW). 3.2.1.3. Điều kiện thực hiện 3.2.2. Thực hiện tốt hơn việc đánh giá thực trạng và nhu cầu bồi dưỡng hiệu trưởng ở các xã vùng III đáp ứng yêu cầu đổi mới theo chuẩn 3.2.2.1. Mục đích 3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.2.3. Điều kiện thực hiện 3.2.3. Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng 3.2.3.1.Mục đích 3.2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.3.3. Điều kiện thực hiện 3.2.4. Tổ chức và chỉ đạo xây dựng nội dung cần bồi dưỡng theo mức độ ưu tiên 3.2.4.1. Mục đích 3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện - Bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị. - Bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ quản lý. - Bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý nhà trường. - Bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sử dụng ngoại ngữ (hoặc tiếng dân tộc) và sử dụng các thiết bị ứng dụng CNTT vào trong công việc. - Bồi dưỡng nâng cao và đổi mới việc kiểm tra đánh giá kết quả dạy và học của giáo viên, học sinh theo quy định của Bộ GD&ĐT. 3.2.4.3. Điều kiện thực hiện 3.2.5. Chỉ đạo việc thực hiện công tác bồi dưỡng một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế 3.2.5.1. Mục đích 3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.5.3. Điều kiện thực hiện 3.2.6. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng của HT 16
19. 3.2.6.1. Mục đích 3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.6.3. Điều kiện thực hiện 3.2.7. Xây dựng chế độ đãi ngộ khuyến khích người Hiệu trưởng tham gia bồi dưỡng 3.2.7.1. Mục đích 3.2.7.2. Nội dung và cách thức thực hiện * Về vật chất * Về tinh thần 3.2.7.3. Điều kiện thực hiện 3.3. Khảo nghiệm nhận thức về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp 3.3.1. Các bước tiến hành khảo nghiệm Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu trưng cầu ý kiến dành cho chuyên gia (xem phụ lục – mẫu số 3). Bước 2: Lựa chọn chuyên gia Bước 3: Lấy ý kiến chuyên gia và xử lý kết quả nghiên cứu. 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm Bảng 3.1. Đánh giá mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng HT THCS ở xã vùng III, huyện Vân Hồ STT Các biện Tính cần thiết Tính khả thi pháp quản Rất Cần Ít Không Thứ Rất Khả Ít Không Thứ lý hoạt cần thiết cần cần X bậc thi khả khả Y bậc động bồi thiết thiết thiết khả thi thi dưỡng đội thi ngũ hiệu trưởng 1 Tăng 10 11 1 0 3,4 5 8 13 1 0 3,3 4 cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính 17
20. quyền đối với việc bồi dưỡng đội ngũ HT THCS 2 Thực hiện 13 9 0 0 3,6 2 15 6 1 0 3,6 1 tốt hơn việc đánh giá thực trạng, nhu cầu bồi dưỡng HT theo chuẩn 3 Đổi mới 12 9 1 0 3,5 4 8 13 1 0 3,3 4 công tác lập kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ HT 4 Tổ chức và 15 6 1 0 3,6 2 11 11 0 0 3,5 3 chỉ đạo xây dựng nội dung cần bồi dưỡng theo mức độ ưu tiên 5 Chỉ đạo 6 14 2 0 3,2 7 5 14 3 0 3,1 7 việc thực hiện công tác bồi dưỡng một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế 18
21. 6 Đổi mới 8 13 1 0 3,3 6 7 13 2 0 3,2 6 công tác kiểm tra, đánh giá xếp loại HT THCS 7 Xây dựng 16 6 0 0 3,7 1 15 6 1 0 3,6 1 chế độ đã ngộ, khuyến khích người HT tham gia bồi dưỡng Trung bình 3,5 3,4 Ý kiến đề xuất, bổ sung: - Biện pháp đề nghị bổ sung: Không. - Biện pháp cần cắt bỏ: Không. - Biện pháp cần điều chỉnh và nội dung cần điều chỉnh: Không. Nhận xét kết quả khảo nghiệm: Về mức độ cần thiết: Về mức độ khả thi: 19
22. Tiểu kết Chương 3 Chương 3 đã đề xuất 7 biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT THCS theo Chuẩn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay, đảm bảo các quy trình, chức năng của công tác quản lý như đánh giá nhu cầu, thực trạng của vấn đề; kế hoạch hoá; tổ chức xây dựng nội dung; chỉ đạo thực hiện; kiểm tra đánh giá; tạo cơ chế, chính sách, thực hiện các nội dung, cơ chế, chính sách cho công tác bồi dưỡng. Trong các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT THCS ở các xã vùng III, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay như đã trình bày ở trên, mỗi biện pháp đều có vị trí quan trọng, vai trò nhất định tác động vào quản lý bồi dưỡng đội ngũ HT, từ đó tạo nên tác động tổng hợp và đồng bộ đến quản lý bồi dưỡng HT THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên để công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT THCS ở các xã vùng III đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay theo Chuẩn, ngoài việc thực hiện đồng bộ 7 biện pháp đã nêu trong đề tài cần phải phối hợp với các giải pháp tổng thể trong công tác quản lý giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương nhằm phát huy tối đa hiệu quả của công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT và chất lượng giáo dục của toàn huyện. 20
23. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Xác định cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng đội ngũ HT theo Chuẩn với những tiêu chuẩn được Bộ GD&ĐT quy định, Việc tìm hiểu và đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, tác giả nhận thấy cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội của huyện, phong trào giáo dục nói chung đã đạt được những kết quả quan trọng. Công tác xây dựng đội ngũ HT và CBQL giáo dục được coi trọng, nhất là việc quản lý bồi dưỡng HT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, công tác quản lý, tổ chức bồi dưỡng đội ngũ HT của phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ còn gặp nhiều khó khăn và nhiều hạn chế. Công tác xây dựng chương trình bồi dưỡng còn chưa đồng đều ở các mặt; hình thức và nội dung bồi dưỡng còn nặng về mặt lý thuyết; công tác quản lý của phòng GD&ĐT về bồi dưỡng đội ngũ HT chưa được cụ thể, chưa thực hiện đồng bộ từ đó nêu ra được những điểm mạnh, điểm yếu và các nguyên nhân của thực trạng trong quản lý bồi dưỡng HT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay của phòng GD&ĐT huyện. - Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS ở các xã vùng III, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay đó là: - 1: Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uy, chính quyền địa phương đối với việc bồi dưỡng đội ngũ HT trường THCS nói chung và HT các trường THCS ở xã vùng III nói riêng. - 2: Thực hiện tốt việc đánh giá thực trạng, nhu cầu cần bồi dưỡng hiệu trưởng theo chuẩn để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. - 3: Đổi mới cách lập kế hoạch bồi dưỡng hiệu trưởng. - 4: Chỉ đạo xây dựng nội dung bồi dưỡng theo mức độ ưu tiên. - 5: Chỉ đạo và thực hiện công tác bồi dưỡng một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế. -6: Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng của HT. - 7: Xây dựng các chế độ đãi ngộ, khuyến khích hiệu trưởng tham gia 21
24. các lớp bồi dưỡng. Khi thực hiện, các biện pháp phải được tiến hành đồng bộ và phù hợp để tạo sự hỗ trợ chặt chẽ giữa các biện pháp với nhau và nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ HT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. 2. Khuyến nghị Với mong muốn các biện pháp được quan tâm và thực hiện có hiệu quả trong thực tế công tác quản lý, tác giả xin đề xuất một số khuyến nghị sau: 2.1. Với Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La - Có ý kiến kiến nghị với Bộ GD&ĐT: + Chỉ đạo cải tiến, đổi mới nội dung, chương trình, hình thức và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng CBQLGD, hiệu trưởng trường THCS nói chung và hiệu trưởng trường THCS vùng III nói riêng. - Tham mưu với UBND tỉnh Sơn La: + Ban hành một số chế độ chính sách đặc thù đối với đội ngũ CBQLGD như: chế độ khen thưởng đột xuất và thường xuyên đối với những cán bộ có thành tích trong công tác quản lý hoạt động giáo dục, nhà trường có chất lượng giáo dục tốt; chế độ đãi ngộ với CBQLGD tham gia hoạt động bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực quản lý nhà trường. 2.2. Với Huyện ủy, UBND huyện Vân Hồ - Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo với việc tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQLGD nói chung và đội ngũ HT trường THCS nói riêng. - Tăng cường đầu tư ngân sách cho ngành GD&ĐT huyện. - Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQLGD. - Ban hành chế độ đãi ngộ, khuyến khích CBQLGD nói chung, HT trường THCS nói riêng tham gia bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ quản lý, năng lực quản lý nhà trường trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. 22
25. 2.3. Phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ - Thường xuyên quán triệt, chỉ đạo chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của ngành giáo dục đến các trường học trong toàn huyện; đẩy mạnh các cuộc vận động, các phong trào thi đua của ngành trong các nhà trường một cách cụ thể, thiết thực nhằm tạo ra môi trường giáo dục thuận lợi, ý thức và có tinh thần trách nhiệm trong công tác. - Tham mưu với UBND huyện Vân Hồ có chế độ chính sách thỏa đáng, tuyên dương khen thưởng các cá nhân, tập thể khi có thành tích cao. - Tham mưu với Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La, UBND huyện Vân Hồ có những chính sách đãi ngộ, phù hợp tạo điều kiện cho đội ngũ CBQLGD cũng như đội ngũ HT các trường THCS tham gia các lớp bồi dưỡng được thuận lợi và có hiệu quả cao. 2.4. Với hiệu trưởng trường THCS ở các xã vùng III, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La - Tự nâng cao nhận thức của mình về tầm quan trọng của việc tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng, không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ về mọi mặt nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay theo chuẩn HT trường THCS do Bộ GD&ĐT quy định. 23