Tóm tắt Luận văn Quản lý đổi mới hoạt động dạy học tại trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý đổi mới hoạt động dạy học tại trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học

1. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Nghị quyết 29 – NQTW ngày 04/01/2013 của ban Chấp hành TW Đảng khoá 11 khẳng định “chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển năng lực và phẩm chất người học”. Nghị quyết của hội nghị TW8 khóa 11 cũng nhấn mạnh “ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo và và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học, khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng phát triển năng lực ”. Ở trường Trung học cơ sở Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, hoạt động dạy học luôn được coi trọng và được quan tâm đặc biệt của Ban Giám hiệu, từ công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên các bộ môn đến công tác điều hành, kiểm tra, đánh giá việc giảng dạy các môn học, tổ chức triển khai và đánh giá các hoạt động giáo dục trong và ngoài giờ lên lớp cùng với việc học tập và rèn luyện của học sinh. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chương trình, cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh đã gặp không ít những khó khăn đặc biệt với hoctj động đổi mới giáo dục. Hiện nay, lối truyền thụ một chiều từ thầy đến trò vẫn còn tồn tại ở nhiều bậc học, cấp học, hoạt động giáo dục vẫn theo lối cũ là chủ yếu. Trường Trung học cơ sở Mai Động cũng không ngoại lệ. Các hoạt động tự học của học sinh như: tự tìm hiểu kiến thức, tự thao tác thực hành, tự phát hiện và giải quyết vấn đề không được giáo viên chú trọng trong quá trình dạy học. Do đó tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh chưa được phát huy. Bên cạnh đó công tác quản lý hoạt động dạy học của nhà trường còn nặng tính hình thức. Vấn đề đặt ra là cần phải có biện pháp quản lý hoạt động dạy học thế nào để vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, vừa phù hợp với mục tiêu giáo dục, giúp cho học sinh có năng lực giao tiếp, ứng xử trong cuộc sống. Đã đến lúc, hoạt động dạy học nói chung và PPDH nói riêng cần được nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá và quản lý trên tinh thần đổi mới, để có thể tạo ra các thế hệ học sinh của nhà trường thực sự vững vàng để có thể tiếp tục học tập và làm việc sau này. Từ những lý do trên, vấn đề: “Quản lý đổi mới hoạt động dạy học tại trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học” được tác giả lựa chọn để nghiên cứu. 1
2. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về phương pháp dạy học đề xuất một số biện pháp quản lý của hiệu trưởng về đổi mới hoạt động dạy học tại trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể: Hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học ở trường THCS. 3.2. Đối tượng: Quản lý của hiệu trưởngvề đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học ở trường THCS. 4. Giả thiết khoa học Nếu nắm vững lý luận về hoạt động dạy học và đổi mới hoạt động dạy học, phân tích được thực trạng và nguyên nhân ảnh hưởng đến việc đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học, từ đó đề xuất được hệ thống các biện pháp đồng bộ và khả thi phù hợp thực tiễn tại trường THCS Mai Động, Quận Hoàng Mai, thành phố Hà nội thì hiệu trưởng có thể quản lý tốt hơn việc đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học góp phần vào thành công chung của công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo nước nhà. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xác lập cơ sở lý luận nghiên cứu biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của Hiệu trưởng trường THCS. 5.2. Làm rõ thực trạng về đổi mới hoạt động dạy học và quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của hiệu trưởng trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai thành phố Hà Nội. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của Hiệu trưởng trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục của thành phố Hà Nội và làm rõ tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp này góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS. 6.Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học dạy học theo hướng phát triển năng lực người học tại trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 6.2. Giới hạn về khách thể điều tra: 2
3. Biện pháp quản lý về đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học ở trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 6.3 Giới hạn về địa bàn khảo sát: - Địa bàn nghiên cứu: trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. - Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý: 02 giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn: 02, Giáo viên 54, và học sinh: 300 ở trưởng THCS Mai Động - Thời gian nghiên cứu: từ năm học 2016 - 2017 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1.Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 7.2.Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.3. Phương pháp thống kê toán học 8. Đóng góp của nghiên cứu 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính luận văn được trình bày trong 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học phát triển năng lực người học của hiệu trưởng trường THCS. Chương 2: Thực trạng quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của hiệu trưởng trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Chương 3: Biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của hiệu trưởng trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 3
4. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÝ ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề đổi mới hoạt động dạy học Cuối thế kỷ 20 với báo cáo của UNESCO khẳng đinh: giáo dục đóng vai trò chủ chốt trong sự phát triển liên tục của cá nhân và xã hội. Thế kỷ 21, mục tiêu giáo dục của Úc là thúc đẩy sự công bằng xã hội và tính ưu tú, chuẩn bị để mọi thanh niên thành những người học thành công, tự tin, sáng tạo Ở Việt Nam có nhiều nhà nghiên cứu về giáo dục song ít có công trình nghiên cứu đi sâu vào các biện pháp QLHĐ trong đó có QLHĐGD ở THCS. 1.2. Hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS 1.2.2. Hoạt động dạy học ở trường THCS 1.2.2.1. Hoạt động dạy học: Hoạt động dạy học bao gồm hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của học sinh. - Hoạt động dạy: là sự tổ chức, điều khiển tối ưu quá trình học sinh lĩnh hội tri thức, hình thành và phát triển nhân cách của mình. Ở đây, thầy giáo là chủ thể của hoạt động dạy theo phương thức nhà trường, với nội dung dạy học quy định trong chương trình, giúp học sinh lĩnh hội nền văn hóa xã hội, phát triển tâm lý thông qua tái tạo nền văn hóa đó, hình thành kỹ năng, thái độ. - Hoạt động học: là hoạt động đặc thù của con người được điều khiển bởi mục đích tự giác là lĩnh hội những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, những hình thức hành vi và những hoạt động nhất định. 1.2.2.2. Hoạt động dạy học ở trường THCS 1.2.3. Hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS 1.2.3.1. Phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học a. Phương pháp dạy học b. Đổi mới phương pháp dạy học 1.2.3.2 Hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực người học a. Khái niệm hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học: là hoạt động dạy học nhằm khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương tiện tiên tiến và các phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự 4
5. nghiên cứu cho học sinh”. b. Nội dung hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học: là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng cường bồi dưỡng cho thế hệ trẻ lòng yêu nước, yêu quê hương và gia đình; tinh thần tự tôn dân tộc, lý tưởng xã hội chủ nghĩa; lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật; tinh thần hiếu học, chí tiến thủ lập thân, lập nghiệp. [21] 1.2.3.3. Hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS 1.3. Quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng ở trường THCS 1.3.1. Hiệu trưởng trường THCS Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng 1.3.2.Quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THCS 1.3.2.1. Quản lý hoạt động dạy học a) Khái niệm quản lý Quản lý là hệ thống tác động có chủ định, phù hợp quy luật khách quan của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm khai thác và tận dụng tốt nhất những tiềm năng và cơ hội của đối tượng quản lý để đạt được mục tiêu quản lý trong một môi trường luôn biến động. b) Khái niệm quản lý hoạt động dạy học Quản lý hoạt động dạy học là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy học (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. c) Khái niệm quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường trung học cơ sở Quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng ở trường THCS là những tác động của hiệu trưởng vào quá trình dạy học ở trường THCS (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. d) Nội dung quản lý của hiệu trưởng trường THCS e) Quản lý các điều kiện hỗ trợ cho hoạt động dạy học g. Quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng trường THCS 1.4. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng ở trường THCS 1.4.1. Biện pháp a. Khái niệm biện pháp: 5
6. Biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể nhằm đạt được một mục đích nhất định đề ra. b. Đặc điểm của biện pháp: Đặc điểm riêng cơ bản của biện pháp là nhấn mạnh đến cách làm, cách hành động cụ thể , có nghĩa là biện pháp phải xuất phát từ các giải pháp và sử dụng các phương pháp cụ thể. 1.4.2. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng ở trường THCS 1.4.2.1. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động dạy học: là cách tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy học ( được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội ) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. 1.4.2.2. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học là cách khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương tiện tiên tiến và các phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh. Khái niệm phát triển năng lực học sinh Phát triển năng lực học sinh là quá trình phát hiện, bồi dưỡng làm chuyển hóa hoặc tăng trưởng những khả năng vốn có của người học thành năng lực mới của bản thân họ, phù hợp với mục tiêu giáo dục của nhà trường. Khái niệm dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh là cách thức tổ chức các buổi học nhằm tác động vào những khả năng vốn có của người học làm cho các khả năng đó được phát triển hoàn toàn thành năng lực cá nhân phù hợp với mục tiêu giáo dục ở nhà trường Trung học phổ thông. Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh các trường Trung học phổ thông là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường tới hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh nhằm tổ chức, điều khiển các hoạt động đó phối hợp thống nhất với nhau cùng hướng vào phát triển năng lực cá nhân của học sinh phù hơp mục tiêu giáo dục của nhà trường. 6
7. 1.4.2.3. Phân loại các nhóm biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng ở trường THCS. 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng trường THCS 1.5.1. Yếu tố cơ sở vật chất 1.5.2 Yếu tố đội ngũ giáo viên Tiểu kết chương 1 Quản lý hoạt động dạy học là những tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý vào hoạt động dạy học được tiến hành bởi giáo viên, học sinh và sự hỗ trợ của các lực lượng giáo dục khác nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ dạy, trong đó chủ thể quản lý hoạt động dạy học là Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng. Trong quản lý hoạt động dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh, người quản lý cần phải bắt đầu từ việc nâng cao nhận thức và trình độ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động một cách khoa học, hợp lý. Phối hợp chặt chẽ việc quản lý các tổ chuyên môn, từng giáo viên, các đoàn thể trong nhà trường cũng như các Ban đại diện cha mẹ học sinh, thực hiện tốt các chức năng quản lý, kích thích động viên cán bộ giáo viên làm việc mang hết khả năng và lòng nhiệt tình cống hiến cho tập thể. 7
8. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VIỆC QUẢN LÝ ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ MAI ĐỘNG QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Một vài nét về trườngTHCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà nội 2.2. Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 2.2.1. Vài nét về đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 2.2.2. Thực trạng về đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 2.2.3. Thực trạng về đội ngũ giáo viên trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 2.2.4. Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội được khảo sát 2.2.4.1. Nhận thức về thực hiện đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của giáo viên và học sinh trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội được khảo sát Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên nhận thức đúng về tính bắt buộc phải thực hiện dạy học theo hướng phát triển năng lực HS. Tuy nhiên vẫn còn một số lượng không nhỏ HS không hiểu, không biết. 2.2.4.2. Thực trạng đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của giáo viên trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội Bảng 2.4. Về việc vận dụng, sử dụng PPDH của giáo viên ở trường THCS Mai Động Mức độ thực hiện Giá Thường Không, Thứ TT Nội dung Đôi khi trị xuyên Rất ít Bậc TB SL % SL % SL % Sử dụng những câu hỏi nêu vấn 1 34 60,7 18 32,2 4 7,1 2,5 4 đề hơn là chỉ cung cấp dữ liệu. 8
9. Tận dụng khả năng sáng tạo và 2 35 62,5 21 37,5 0 0 2,6 3 biểu đạt của học sinh. Thường xuyên thay đổi hoạt động 3 24 42,8 23 41,1 9 16,1 2,3 7 của học sinh. Thường xuyên xem xét các công 4 việc của học sinh để tìm hiểu mức 28 50,0 20 35,7 8 14,3 2,4 5 độ học của học sinh. Biểu dương những thành công 5 40 71,4 16 28,6 0 0 2,7 2 của học sinh dù là nhỏ nhất . 6 Đặt ra mục tiêu học của học sinh . 26 46,4 24 42,9 6 10,7 2,4 5 Kích thích tư duy và hứng thú 7 44 78,6 12 21,4 0 0 2,8 1 học tập của học sinh . Học sinh được khuyến khích học 8 14 25,0 29 51,9 13 23,2 2,0 8 tập, tự do đặt câu hỏi . Thường xuyên tổ chức cho học 9 10 17,8 12 21,4 34 60,7 1,57 9 sinh hoạt động nhóm Việc sử dụng các PPDH vào để phát triển năng lực người học vẫn còn hạn chế trong nhà trường, các thầy cô chỉ tập trung ôn tập kỹ năng làm bài tập để sao cho các kì thi đạt kết quả cao nên các kỹ năng khác trong cuộc sống các em còn rất thờ ơ. 2.2.4.3. Thực trạng đổi mới hoạt động học tập của học sinh trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng lực người học Phần lớn học sinh vẫn chưa hiểu rõ mục đích của việc học. Đa số cho rằng học là để đối phó với các kỳ thi, kiểm tra của thầy, chưa thấy được sự học có vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ, tái hiện, nắm kiến thức có hệ thống, Học là để vận dụng kiến thức đã học vào giải các bài tập và vận dụng. Số học sinh nhận thức: Học là biện pháp quan trọng nhất làm phong phú thêm hiểu biết cho mình là thấp. 2.3. Thực trạng quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của Hiệu trưởng trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội được khảo sát 2.3.1. Nhận thức về sự cần thiết của quản lý hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học của cán bộ 9
10. quản lý trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 2.3.2. Thực trạng tổ chức và điều hành đội ngũ giáo viên thực hiện đổi mới HĐDH theo hướng phát triển năng lực người học ở trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội Hiệu trưởng chưa chú ý nhiều đến việc quản lý sử dụng các PPDH của GV để phát triển năng lực người học. 2.3.3. Thực trạng các hoạt động quản lý thực hiện đổi mới HĐDH theo hướng phát triển năng lực người học của hiệu trưởng trường trung học cơ sở Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.3.3.1. Thực trạng quản lý việc thực hiện đổi mới nội dung chương trình Qua khảo sát CBQL và 56 giáo viên nhà trường cho thấy: Công tác quản lý hoạt động giảng dạy là khâu quan trọng nhất trong nội dung công tác quản lý nhà trường của người Hiệu trưởng. Hiệu trưởng trường THCS Mai Động sử dụng chức năng và phương pháp quản lý thích hợp để quản lý hoạt động giảng dạy và học tập của GV nhằm nâng cao chất lượng dạy học. 2.3.3.2 Thực trạng quản lý việc phân công giảng dạy Theo kết quả nghiên cứu và khảo sát việc phân công chuyên môn còn một số tồn tại bất cập và chưa đảm bảo công bằng và chưa hướng tới mục tiêu chất lượng nói chung và năng lực người học. 2.3.3.3. Thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học phát triển năng lực học sinh. Bảng 2.10. Thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp Nội dung Nhóm Tổng Rất Trung Chưa Giá Thứ Tốt quản lý đánh giá số tốt bình tốt trị TB bậc SL 2 2 CBQL 4,0 1 1. Chương % 100 100 trình SL 52 19 32 1 GV 3,3 1 % 100 36,5 61,6 1,9 CB SL 2 2 2,0 4 2. Bài soạn QL % 100 100 GV SL 52 13 34 5 3,2 2 10
11. % 100 25 65,4 9,6 SL 2 1 1 CBQL 3,5 2 3. Vai trò % 100 50,0 50,0 thầy -HS SL 52 11 35 6 GV 3,1 4 % 100 21,2 67,3 11,5 SL 2 0 1 1 CBQL 2,5 3 4. NC- Nội % 100 0 50,0 50,0 dung GV SL 52 9 34 9 3,0 5 % 100 17,3 65,4 17,3 SL 2 0 0 2 CBQL 2,0 4 5. Lựa chọn % 100 0 0 100 SL 52 10 33 9 GV 3 5 % 100 19,2 63,5 17,3 CBQL SL 2 0 0 1 1 1,5 7 % 100 0 0 50,0 50,0 6. Chuẩn bị GV SL 52 9 31 12 2,9 7 % 100 17,3 59,6 23,1 SL 2 0 0 2 CBQL 2,0 4 % 100 0 0 100 7. Ktra. GA SL 52 14 36 1 1 GV 3,2 2 % 100 26,9 69,3 1,9 1,9 Bảng số liệu thống kê kết quả khảo sát cho thấy hầu hết các tiêu chí được CBQL và GV trường THCS Mai Động đánh giá từ mức độ tốt trở lên là chưa cao. Kết quả đánh giá trên của CBQL và GV trường THCS Mai Động cho thấy các giá trị trung bình ở các tiêu chí đạt mức độ tốt trở lên chưa nhiều nên Hiệu trưởng quản lý chưa tốt việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp. 2.3.3.4. Quản lý giờ lên lớp Thực trạng quản lý giờ lên lớp (GLL) của Hiệu trưởng trường THCS Mai Động , qua khảo sát ở trường cho thấy Hiệu trưởng quản lý tương đối tốt giờ lên lớp nhưng chưa quản lý tốt việc GV thực hiện 11
12. giờ lên lớp, tiết thực hành và chế độ thông tin, báo cáo về dạy bù, dạy thay 2.3.3.5. Thực trạng quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực người học Bảng 2.12. Thực trạng quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học Giá Rất Chưa Thứ Nội dung quản lý Nhóm Tổng Tốt TB trị tốt tốt bậc TB 1. Theo hướng SL 2 1 1 CBQL 3,5 1 phát huy tính tích % 100 50,0 50,0 cực, chủ dộng, SL 52 10 38 4 GV 3.2 2 sáng tạo của % 100 19.2 73,1 7.7 2. Theo hướng kết 2 2 CBQL 3,0 4 hợp nhuần nhuyễn % 100 100 và sáng tạo PPDH SL 52 8 36 7 1 khác nhau (truyền GV 3,0 4 % 100 15.4 69,2 13,5 1,9 thống và hiện đại) 3. Theo hướng SL 2 1 1 CBQL 3,0 4 phát triển khả % 100 50,0 50,0 năng tự học của SL 52 5 34 12 1 GV 2.8 7 học sinh % 100 9.6 65,4 23,1 1,9 4. Theo hướng kết SL 2 1 1 CBQL 3,0 4 hợp hoạt động cá % 100 50,0 50,0 nhân, hoạt động SL 52 9 36 7 nhóm và phát huy GV 3 4 % 100 17.3 69,2 13.5 khả năng cá nhân SL 2 2 5. Theo hướng CBQL 3,0 4 % 100 100 tăng cường kĩ SL 52 6 37 7 2 năng thực hành GV 2.9 6 % 100 11.5 71,2 13,5 3,8 6. Theo hướng sử SL 2 1 1 CBQL 2,5 7 dụng phương tiện % 100 50,0 50,0 kĩ thuật hiện đại SL 52 4 17 15 16 GV 2.2 8 vào dạy học % 100 7,7 32,7 28,8 30,8 7. Theo hướng đổi CBQL SL 2 1 1 3,5 1 12
13. mới kiểm tra, % 100 50,0 50,0 đánh giá kết quả SL 52 9 40 3 học tập của học GV 3.1 3 % 100 17,3 76,9 5,8 sinh 8. Theo hướng đổi SL 2 1 1 CBQL 3.5 1 mới cách soạn % 100 50,0 50,0 giáo án, lập kế SL 52 15 35 2 hoạch bài học và GV 3.3 1 % 100 28,8 67,3 3,8 mục tiêu bài học Qua khảo sát ở trường THCS Mai Động cho thấy hiệu trưởng quản lý tương đối tốt việc đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên hiệu trưởng trường THCS Mai Động chưa chú ý các biện pháp quản lý phương pháp dạy học theo hướng phát triển khả năng tự học của HS, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại vào dạy học. 2.3.3.6 Thực trạng quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả giảng dạy theo hướng phát triển năng lực người học Thực trạng quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả giảng dạy của Hiệu trưởng trường THCS Mai Động, qua khảo sát ở trường THCS Mai Động được thể hiện ở bảng 2.14. Bảng 2.13. Số ý kiến lựa chọn cáchđánh giá kết quả giảng dạy CBQL GV Cách đánh Số ý kiến giá % Số ý kiến chọn % chọn 1- Dựa vào kết quả 1 50,0 18 34,6 kiểm tra ở mỗi học kỳ 2- Dựa vào kết quả 2 100 40 76,9 cuối năm của mỗi HS 3- Dựa vào tiết dự giờ 1 50,0 31 59,6 kiểm tra đột xuất 4- Dựa vào việc kiểm tra hồ sơ sổ sách định 1 50,0 33 63,4 kỳ và cuối năm 5- Dựa vào việc thi giáo viên dạy giỏi các 1 50,0 28 53,8 cấp 6- Dựa vào ý kiến 2 100 19 35,8 bình xét của hội đồng 13
14. nghiệp 7- Dựa vào ý kiến của 1 50,0 26 50 tổ trưởng chuyên môn 2.3.3.7. Quản lý việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên THCS Thực tế việc bồi dưỡng giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh của Hiệu trưởng chỉ dựa trên kế hoạch chỉ đạo của Sở, phòng Giáo dục và Đào tạo: cử giáo viên đi học các lớp thay sách học Nghị quyết Đại hội Đảng, các lớp chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên theo kế hoạch của Sở; Phòng Hiệu trưởng chưa chú ý đến những biện pháp cụ thể góp phần nâng cao trình độ của giáo viên, phần lớn chỉ dừng lại ở việc thực hiện những chỉ đạo của ngành. 2.3.3.8. Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện và đồ dùng dạy học Số đông GV nhà trường chưa tích cực trong việc sử dụng phương tiện dạy học. Đây là điểm yếu của nhà trường. Vì vậy cần phải có biện pháp để thay đổi tình trạng này vì nó là yếu tố quan trọng trong dạy học phát triển năng lực học sinh. 2.4. Thực trạng biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng trường trường THCS Mai Động. 2.5. Đánh giá chung những mặt mạnh và mặt hạn chế về biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học của Hiệu trưởng trường THCS Mai Động 2.5.1. Ưu điểm a. Về nhận thức của CBQL và GV THCS b.Về quản lý hoạt động giảng dạy và hỗ trợ hoạt động giảng dạy: 2.5.2. Những tồn tại - hạn chế a. Về nhận thức của CBQL và GV: b.Về quản lý hoạt động giảng dạy và hỗ trợ hoạt động giảng dạy: Tiểu kết chương 2 CBQL đã bắt đầu thực hiện cải tiến đổi mới quản lý để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh. Giáo viên môn cũng đã thực hiện việc đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực học sinh, tuy nhiên những hoạt động như sử dụng PPDHvà hình thức tổ chức dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh, thiết kế bài giảng tích hợp, dạy học phân hóa, còn chưa thường xuyên và chưa đồng đều, chỉ có một số ít giáo viên thực hiện và chủ yếu thực hiện ở những đợt thao giảng hoặc 14
15. thi giáo viên giỏi. Các hoạt động đổi mới đó chưa tạo thành phong trào thi đua, nhiệm vụ cấp bách trong nhà trường. Từ cơ sở lý luận và thực trạng trên, tác giả đưa ra: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THCS MAI ĐỘNG, QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện phápquản lý đổi mới hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường THCS Mai Động - Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống - Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện - Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi - Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa 3.2. Biện pháp quản lý đổi mới hoạt động dạy học của hiệu trưởng ở THCS Mai Động 3.2.1. Biện pháp nâng cao nhận thức của cán bộ giáo viên và học sinh về đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Làm cho giáo viên nhận thức đúng về mục tiêu, yêu cầu, ý nghĩa đổi mới hoạt động dạy học. Người giáo viên phải thấy rõ yêu cầu bức xúc của công cuộc đổi mới chương trình giáo dục THCS nói chung và đặc biệt là PPDH theo yêu cầu Nghị quyết 29 – NQTW ngày 04/01/2013 của ban Chấp hành TW Đảng khoá 11 đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội ngày nay và tiến kịp với trào lưu chung của thế giới. - Nội dung của biện pháp -Phân tích vai trò đổi mới PPDH trong quá trình đổi mới nội dung chương trình giáo dục THCS - Thấy được thực trạng của đổi mới PPDH ở THCS Mai Động. - Đổi mới PPDH đối với một số mô hình cụ thể. - Mời những cán bộ quản lý, những giáo viên có nhiều thành tích trong công cuộc thực hiện đổi mới PPDH ở các trường THCS trong quận, trong thành phố tham gia trao đổi, phổ biến kinh nghiệm . - Cách thức thực hiện biện pháp 15
16. Tổ chức các buổi toạ đàm, trao đổi kinh nghiệm, thực hiện các giờ dạy thực nghiệm mà trọng tâm là đổi mới PPDH. Tổ chức cho giáo viên được tham quan học tập kinh nghiệm của trường THCS trong quận, trong thành phố đã thực hiện đổi mới PPDH có hiệu quả. - Điều kiện thực hiện biện pháp Cung cấp đủ cho cán bộ quản lý, giáo viên về tài liệu cần thiết liên quan đến giáo dục nói chung và đổi mới PPDH nói riêng, trước hết là các văn bản Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước có tính pháp lý về giáo dục; những yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể về giáo dục hiện nay; những vấn đề chi phối đến hoạt động chất lượng của giáo dục. Cung cấp đầy đủ tài liệu, giáo trình, sách hướng dẫn của ngành giáo dục thuộc về lý luận dạy học; nghiên cứu về tâm sinh lý học sinh; về đổi mới PPDH cho đội ngũ giáo viên. 3.2.2. Biện pháp chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Thực hiện tốt chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học là tạo điều kiện cho giáo viên trong trường tích cực đi đầu, thúc đẩy số đông thực hiện tạo thành phong trào đổi mới PPDH rộng khắp. Nhằm đáp ứng sự phát triển của giáo dục hiện nay. - Nội dung của biện pháp Đầu năm nhà trường dựa trên các văn bản, chỉ thị về đổi mới phương pháp dạy học để xây dựng kế hoạch chỉ đạo dạy học đổi mới phương pháp dạy học và đưa ra các tiêu chí thi đua để giáo viên đăng kí, cam kết thực hiện theo các tiêu chí đó; quán triệt cho các thành viên trong nhà trường rõ yêu cầu, mục tiêu của chủ trương đổi mới phương pháp dạy học để giáo viên nhiệt tâm muốn thực hiện tốt công cuộc đổi mới này. - Cách thức thực hiện biện pháp Ban giám hiệu nhà trường phải kiểm tra thực tế các tổ, nhóm chuyên môn. Đối với tổ chuyên môn là chỉ đạo giáo viên nghiên cứu, trao đổi học tập kinh nghiệm, xây dựng dự án, xây dựng giờ học, dự giờ rút kinh nghiệm. Đối với cá nhân giáo viên được chọn điển hình thì được tổ chuyên môn giúp đỡ tạo điều kiện về mọi mặt: - Điều kiện thực hiện biện pháp Xây dựng tốt các tổ nhóm chuyên môn điển hình trong trường. Thường xuyên thao giảng, dự giờ và sinh hoạt chuyên môn theo 16
17. đúng quy định. 3.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên và hoạt động học tập của học sinh theo hướng đổi mới hoạt động dạy học, phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Quá trình dạy và học là quá trình tác động qua lại giữa giáo viên và học sinh. Người giáo viên đổi mới PPDH tất yếu sẽ tác động đến phương pháp học của học sinh. Để phát huy tốt nhất hiệu quả của quá trình dạy học, phải hình thành ở học sinh ý thức tự giác trong học tập, rèn luyện, có thái độ động cơ học tập đúng đắn, có kỹ năng và phương pháp học mới. - Nội dung của biện pháp Phải xác định được hệ thống các thành tố trong quản lý hoạt động giảng dạy của người giáo viên và hoạt động học tập của học sinh THCS. - Cách thức thực hiện biện pháp Trên cơ sở nắm được các thành tố tạo nên hệ thống quản lý hoạt động giảng dạy và học tập của học sinh, người cán bộ quản lý phát hiện ra mối quan hệ lôgíc nội tại và tác động qua lại, biện chứng giữa các thành tố, từ đó có cách chỉ đạo thích hợp, người cán bộ quản lý cũng phải thấy được sự cần thiết tất yếu của mỗi thành tố để có thể chỉ đạo một cách đồng bộ, toàn diện, đảm bảo cho hệ thống được cân bằng, năng động. Đồng thời trên cơ sở nắm vững nội dung, yêu cầu, phương pháp quản lý mỗi thành tố người cán bộ quản lý có những tác động quản lý phù hợp, cụ thể cho việc quản lý các thành tố trong hệ thống. - Điều kiện thực hiện biện pháp Mỗi cán bộ quản lý của trường phải tự bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý hoạt động dạy học theo hướng tiếp cận hệ thống và tiếp cận quy trình quản lý dưới nhiều hình thức. Thường xuyên trao đổi, học tập giữa những người làm công tác quản lý là hình thức tiếp cận nhanh nhất, khá thiết thực và có hiệu quả cao trong việc bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho cán bộ quản lý. 3.2.4. Biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên tiếp cận đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Phát triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. - Nội dung của biện pháp +Hiệu trưởng phải nắm bắt các thông tin cơ bản về đội ngũ bằng 17
18. việc điều tra khảo sát, đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên ở các mặt: trình độ chuyên môn; năng lực giảng dạy; nhu cầu; nguyện vọng. +Tăng cường tổ chức kiểm tra bằng nhiều hình thức khác nhau như: Dự giờ, thăm lớp, kiểm tra hồ sơ chuyên môn của cá nhân. + Đánh giá chất lượng giáo viên thông qua hiệu quả công việc. - Cách thức thực hiện biện pháp + Nhà quản lý tiến hành quy hoạch, lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. + Xây dựng, bồi dưỡng và sử dụng tốt đội ngũ giáo viên cốt cán về chuyên môn của nhà trường ở các môn học - Điều kiện thực hiện biện pháp. + Cần bồi dưỡng được một đội ngũ giáo viên “đầu đàn” để thường xuyên kèm cặp, giúp đỡ các giáo viên khác về chuyên môn. + Tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giáo viên được tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn. 3.2.5.Biện pháp quản lý việc thực hiện quy chế chuyên môn và kiểm tra đánh giá theo hướng đổi mới hoạt động dạy học, phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Đây là một hoạt động vô cùng quan trọng vừa mang tính định hướng cho toàn bộ hoạt động nhà trường, vừa là chuẩn mực để tập trung các thành viên trong nhà trường thực hiện nhiệm vụ đổi mới PPDH. - Nội dung của biện pháp Hiệu trưởng nhà trường phải căn cứ vào thực tế đơn vị trường, điều kiện kinh tế xã hội địa phương để từ đó xây dựng kế hoạch phù hợp nhưng có tính khoa học và khả thi, tổ chức chỉ đạo, kiểm tra đánh giá thực hiện đổi mới PPDH có hiệu quả. - Cách thức thực hiện biện pháp + Hiệu trưởng phải thấy được năng lực phẩm chất, tính cách, mặt mạnh, mặt yếu của từng người mà phân công nhiệm vụ cho phù hợp. + Tổ trưởng chuyên môn trực tiếp lên kế hoạch dự giờ thăm lớp của các tổ viên và trực tiếp quản lý chỉ đạo và kiểm tra đôn đốc tổ viên + Đánh giá giáo viên là khâu quan trọng nhất. - Điều kiện thực hiện biện pháp + Xây dựng kế hoạch kiểm tra thường xuyên; + Xây dựng hệ thống công cụ để theo dõi, kiểm tra đánh giá. 3.2.6. Biện pháp quản lý điều kiện đảm bảo đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp 18
19. Đổi mới hoạt động dạy học là quá trình hoạt động thực tiễn cần có các nguồn lực và các điều kiện CSVC, trang thiết bị kĩ thuật đảm bảo thì mới thực hiện có hiệu quả. - Nội dung của biện pháp +Tăng cường cơ sở vật chất; trang thiết bị (phòng thí nghiệm, máy chiếu); + Quan tâm các nghiên cứu và trao đổi kinh nghiệm đổi mới dạy học và hoạt động quản lý của Hiệu trưởng và giáo viên nhà trường - Cách thức thực hiện biện pháp + Thông qua hội cha mẹ học sinh, các nhà trường phải tuyên truyền để mọi người dân nhất là cha mẹ học sinh hiểu và ủng hộ đổi mới PPDH nói riêng và đổi mới hoạt động dạy học nói chung. + Công khai kinh phí Nhà nước cấp; kinh phí đóng góp của học sinh theo quy định (nếu có). + Bên cạnh đó, hàng năm ban giám hiệu nhà trường phải biết huy động các ban ngành đoàn thể và các lực lượng xã hội. - Điều kiện thực hiện biện pháp + Cán bộ quản lý nhà trường phải có kế hoạch sắp xếp, tổ chức hệ thống phòng học, phòng làm việc cho phù hợp với thực tế của đơn vị mình; quản lý, tạo điều kiện phục vụ tốt nhất cho giáo viên trong giảng dạy; + Đội ngũ giáo viên phải có ý thức và tinh thần trách nhiệm trong việc bảo quản, giữ gìn đồ dùng dạy học, đồng thời sử dụng hiệu quả các trang thiết bị hiện có và tích cực tham gia tự làm đồ dùng dạy học. 3.2.7. Biện pháp phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực người học - Mục tiêu của biện pháp Mục đích của việc phát huy sức mạnh cộng đồng là lắng nghe những thông tin phản hồi từ cộng đồng về chất lượng giảng dạy trong nhà trường để hiệu trưởng có biện pháp quản lý tốt hơn quá trình giảng dạy. - Nội dung thực hiện + Nội dung tuyên truyền là mục đích ý nghĩa, yêu cầu và nội dung đổi mới HĐDH. + Tạo sự nhận thức đúng trong cha mẹ học sinh ý thức phối hợp với nhà trường trong giáo dục con em mình. - Cách thức thực hiện biện pháp + Qua các hình thức thông tin tuyên truyền: 19
20. + Thông qua Hội cha mẹ HS nhà trường. + Thông qua sổ liên lạc giữa gia đình và nhà trường. - Điều kiện thực hiện biện pháp. Phải có sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo địa phương và sự linh họat, khéo léo của hiệu trưởng. 3.3. Quan hệ giữa các biện pháp quản lý BP2 BP7 BP3 BP1 BP6 BP4 BP5 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất 3.4.1. Mục đích, yêu cầu của khảo nghiệm 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp Rất Cần Không Giá T Thứ Một số biệt pháp cần thiết thiết cần thiết trị T bậc SL % SL % SL % TB Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ 1 45 80,4 11 19,6 2,8 1 giáo viên và học sinh về đổi mới HĐDH Chỉ đạo việc xây dựng 2 kế hoạch dạy học theo 42 75,0 12 21,4 2 3,6 2,71 4 hướng đổi mới HĐDH Quản lý hoạt động giảng dạy cuả giáo 3 viên và hoạt động học 28 50,0 26 46,4 2 3,6 2,46 7 tập của học sinh theo hướng đổi mới HĐDH 4 Xây dựng và phát triển 42 75,0 14 25 2,75 3 20
21. đội ngũ GV theo hướng đổi mới HĐDH Quản lý việc thực hiện 5 kiểm tra, đánh giá theo 44 78,6 12 21,4 2,78 2 hướng đổi mới HĐDH Quản lý điều kiện đảm 6 40 71,4 16 28,6 2,71 4 bảo đổi mới HĐDH Phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà 7 trường trong quản lý 29 51,8 26 46,4 1 1,8 2,5 6 dạy học đổi mới HĐDH Qua kết quả khảo nghiệm các biện pháp quản lý được cán bộ, giáo viên đánh giá cao. Công tác quản lý của hiệu trưởng về Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và học sinh về đổi mới HĐDH và Quản lý việc thực hiện kiểm tra, đánh giá theo hướng đổi mới HĐDH là vấn đề được quan tâm nhiều nhất chiếm từ 80,4 – 78,6 %. Điều đó khẳng định sự cần thiết sử dụng các biện pháp đã đề xuất. 3.4.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp - Về kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất, qua thống kê số liệu của các nội dung khảo nghiệm cho thấy những biện pháp quản lý là có tính khả thi, được sự đồng tình cao của cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán của trường. Những biện pháp được đề cập ở đây không phải hoàn toàn mới, có những biện pháp nằm trong kế hoạch chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội và phòng GD&ĐT quận Hoàng Mai. Nhưng vấn đề chính, là đã thử nghiệm với tinh thần tích cực và vận dụng sát phù hợp với tình hình thực tế các nhà trường. Tiểu kết chương 3 Căn cứ vào cơ sở lý luận về quản lý đổi mới phương pháp dạy học và các điều kiện thực tiễn giáo dục của địa phương, quán triệt các nguyên tắc cơ bản của việc đề xuất các biện pháp, chúng tôi đưa ra 7 biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả dạy học theo hướng đổi mới hoạt động dạy học ở THCS. Các biện pháp trên mỗi biện pháp đều có thế mạnh riêng. Để từng bước nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học ở THCS của hiệu trưởng trường THCS Mai Động, đòi hỏi các biện pháp này phải được nghiên cứu trong mối quan hệ tổng thể trên cơ sở vận dụng, khai thác thế mạnh riêng phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và của nhà trường. 21
22. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận. 1.1. Về lý luận Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là hướng tới việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì qua việc học. Để thực hiện được điều đó, cần phải đổi mới đồng bộ về mục tiêu giáo dục, chương trình giáo dục, phương pháp giáo dục, cách thức kiểm tra, đánh giá và công tác quản lý giáo dục. Trong đó, cần quan tâm đổi mới quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Quản lý hoạt động dạy học nói chung theo định hướng phát triển năng lực học sinh là sự tác động của chủ thể quản lý tới quá trình dạy học và giáo dục nhằm đảm bảo dạy học không chỉ dừng ở mục tiêu hình thành kiến thức, kỹ năng, thái độ tích cực ở người học mà còn nhằm đạt mục tiêu cao hơn là phát triển năng lực cho người học để giải quyết các tình huống thực tiễn của cuộc sống và nghề nghiệp. Nội dung quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh gồm: Quản lý kế hoạch dạy học; Quản lý tổ chức thực hiện; Quản lý chỉ đạo giáo viên; Quản lý kiểm tra, đánh giá; Quản lý hoạt động học tập; Quản lý thiết bị dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh. 1.2. Về thực tiễn Qua nghiên cứu thực trạng về quản lý hoạt động dạy học môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học cơ sở Mai Động cho thấy: Hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh đã bắt đầu được thực hiện tại trường, tuy nhiên những hoạt động như sử dụng phương pháp và hình thức dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh, thiết kế bài học tích hợp, dạy học phân hóa còn lẻ tẻ, chỉ có một số ít giáo viên thường xuyên thực hiện và một số giáo viên đôi khi thực hiện các hoạt động chưa tạo thành phong trào trong nhà trường. Việc thực hiện các nội dung quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực HS hiện nay vẫn còn mờ nhạt. Nhà trường chưa có sự chỉ đạo quyết liệt tới các tổ chuyên môn cũng như tác động tới GV để thực hiện nhiệm vụ này trong khi đây là nhiệm vụ cấp bách để thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Sau khi nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tiễn quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung 22
23. học cơ sở Mai Động, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, tác giả đề xuất 7 biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh đó là: Biện pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và học sinh về đổi mới HĐDH. Biện pháp 2: Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch đổi mới HĐDH. Biện pháp 3: Quản lý hoạt động giảng dạy cuả giáo viên và hoạt động học tập của học sinh theo hướng đổi mới HĐDH. Biện pháp 4: Xây dựng và phát triển đội ngũ GV theo hướng đổi mới HĐDH. Biện pháp 5: Quản lý việc thực hiện kiểm tra, đánh giá theo hướng đổi mới HĐDH. Biện pháp 6: Quản lý điều kiện đảm bảo đổi mới HĐDH. Biện pháp 7: Phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong quản lý dạy học đổi mới HĐDH. Từ kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp do luận văn đề xuất đều được đánh giá là có tính cấp thiết và có tính khả thi cao. Các biện pháp có tính cấp thiết do đáp ứng được nhu cầu dạy học hiện nay. Mặt khác, các biện pháp luận văn đề xuất có tính khả thi cao vì không phụ thuộc nhiều vào điều kiện khách quan, không cần đầu tư lớn về nhân lực – tài lực – vật lực mà chủ yếu dựa vào các yếu tố chủ quan, chỉ cần có sự đầu tư về thời gian, công sức hợp lý và quan trọng hơn là phải có sự nhạy bén của Hiệu trưởng. Vì thế khả năng vận dụng vào thực tiễn quản lý của Hiệu trưởng là rất thuận lợi. 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Bộ và Sở Giáo dục và Đào tạo Cải tiến nội dung chương trình đào tạo trong các trường sư phạm theo chương trình phổ thông mới để khi sinh viên ra trường không phải tập huấn thêm về dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học. Có chế độ đãi ngộ những giáo viên trẻ mới ra trường tốt nghiệp đại học chính quy bằng Giỏi , họ có kiến thức cơ bản và đây chính là lực lượng kế cận về lâu dài và trẻ hóa đội ngũ giáo viên. Tổ chức tốt, có chất lượng các đợt tập huấn, bồi dưỡng cán bộ nòng cốt những kiến thức về chuyên môn, nghiệp vụ công tác quản lý hoạt động dạy học và biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới PPDH của hiệu trưởng ở trường THCS. 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo. - Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn giỏi, có năng lực sư phạm vững vàng để làm màng lưới trong việc bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học đổi mới PPDH cho giáo viên các trường. 23
24. - Phối hợp với các ban ngành để tăng cường CSVC- trang thiết bị dạy học đủ và đúng theo yêu cầu đổi mới của ngành cho các nhà trường. - Tổ chức tốt nhiều hình thức thi đua dạy tốt, học tốt, có khen thưởng, động viên kịp thời để tạo phong trào rộng rãi trong các nhà trường, trong giáo viên, ý thức không ngừng vươn lên trong công tác giảng dạy. 2.3. Đối với trường THCS Mai Động - Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và học sinh về đổi mới HĐDH. - Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng đổi mới HĐDH. - Quản lý tốt hoạt động giảng dạy cuả giáo viên và hoạt động học tập của học sinh theo hướng đổi mới HĐDH. - Xây dựng và phát triển đội ngũ GV theo hướng đổi mới HĐDH. - Tăng cường việc thực hiện kiểm tra, đánh giá theo hướng đổi mới HĐDH. - Quản lý tốt điều kiện đảm bảo đổi mới HĐDH. - Phối hợp các tổ chức trong và ngoài nhà trường trong quản lý dạy học đổi mới HĐDH. 24