›

Tóm tắt Luận văn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường TH tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

pdf 24 trang phuongvu95 4650
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tóm tắt Luận văn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường TH tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftom_tat_luan_van_phat_trien_doi_ngu_to_truong_chuyen_mon_cac.pdf

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường TH tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

  1. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Ở các nhà trường nói chung, trường tiểu học (TH) nói riêng, tổ chuyên môn có ý nghĩa rất quan trọng, tác động trực tiếp đến kết quả giáo dục trong nhà trường, trong đó vai trò của người tổ trưởng chuyên môn (TTCM) là rất to lớn. TTCM trong các trường học được ví như cánh tay nối dài của hiệu trưởng để thay mặt hiệu trưởng quản lý các công việc của nhà trường. TTCM là người trực tiếp triển khai những yêu cầu về mục tiêu, nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Vì vậy, quản lý và phát triển đội ngũ TTCM là một trong những vấn đề trọng tâm và thường xuyên của người Hiệu trưởng. Trong những năm qua, công tác quản lý nhà trường nói chung và công tác quản lý đội ngũ TTCM của hiệu trưởng các trường tiểu học ở tỉnh Bắc Giang đã thu được những kết quả nhất định nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Ở một số trường, việc quản lý đội ngũ TTCM của hiệu trưởng mang tính chủ quan, kinh nghiệm, thiếu tính khoa học. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Do vậy, quản lý và phát triển đội ngũ TTCM của hiệu trưởng ở các trường TH tỉnh Bắc Giang là một vấn đề quan trọng. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường TH tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” làm đề tài tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu một số vấn đề lý luận, thực tiễn và đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ TTCM trường TH. - Khảo sát, đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân, hạn chế trong phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang . - Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang. 4. Đối tượng, khách thể 4.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường tiểu học. 4.2. Khách thể nghiên cứu Hoạt động của TTCM và phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học. 5. Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH công lập của tỉnh Bắc Giang từ năm học 2017 - 2018 đến năm
  2. 2 học 2018 - 2019. Về chủ thể phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học trong nghiên cứu là hiệu trưởng các trường kết hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo. 6. Giả thuyết khoa học Chất lượng đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc Giang còn nhiều bất cập so với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Nếu nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang và đề xuất được các biện pháp để khắc phục những yếu kém như: Phát triển số lượng nhưng chưa đảm bảo về chất lượng; Năng lực chuyên môn của tổ trưởng chuyên môn về cơ bản đã đảm bảo nhưng năng lực quản lý còn hạn chế.v.v sẽ phát triển đội ngũ TTCM các trường TH từ đó nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học hiện nay. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu, phân loại tài liệu nhằm nghiên cứu lý luận về quản lý nhà trường; xây dựng đội ngũ TTCM; các văn bản pháp quy của Nhà nước, của ngành, của địa phương và các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Sử dụng phương pháp điều tra, quan sát, tổng kết kinh nghiệm, phương pháp chuyên gia, phương pháp phỏng vấn, phương pháp nghiên cứu sản phẩm để khảo sát đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM, công tác phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang. 7.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin Sử dụng một số công thức toán học để phân tích, xử lý, tổng hợp các dữ liệu thu thập trong nghiên cứu. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung Luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học. Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang. Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
  3. 3 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Trong trường TH, đội ngũ TTCM có vai trò quan trọng trong việc điều hành hoạt động chuyên môn của nhà trường. Xây dựng và quản lý tốt đội ngũ TTCM là một trong những tiền đề để tổ chức hoạt động dạy học và giáo dục có chất lượng và hiệu quả. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Có cán bộ tốt thì việc gì cũng xong, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Hơn nữa, TTCM còn là cánh tay nối dài của HT, là người thay hiệu trưởng trực tiếp quản lý, điều hành moi hoạt động của tổ, chỉ đạo việc đổi mới phương pháp giảng dạy và giáo dục. TTCM là trung tâm của sự đoàn kết; là cánh tay nối dài của hiệu trưởng. TTCM là mắt xích rất quan trọng trong tổ chức bộ máy của nhà trường và TTCM có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả giảng dạy và giáo dục của nhà trường. Ở nước ta, đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, quản lý nhà trường của các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang, Phạm Minh Hạc, Hà Thế Ngữ, Thái Duy Tuyên, Phạm Viết Vượng, Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc- Chủ yếu nghiên cứu về vai trò đội ngũ TTCM trường TH và mối quan hệ giữa TTCM trường TH với Hiệu trưởng nhà trường. Nghiên cứu của tác giả như: Nguyễn Phúc Châu, Nguyễn Thành Vinh, Trần Thị Minh Hằng ; nghiên cứu về xây dựng chương trình bồi dưỡng cho đội ngũ TTCM các trường TH đáp ứng với yêu cầu hiện nay. Như vậy các nghiên cứu mới tập trung về vai trò của TTCM; xây dựng chương trình bồi dưỡng cho đội ngũ TTCM chủ yếu theo các chuyên đề phát triển chuyên môn; Nhưng còn quá ít các đề tài nghiên cứu về phát triển đội ngũ TTCM trường TH . Xác định được vai trò của đội ngũ TTCM trường TH, từ năm 2011, Bộ GD&ĐT đã phát hành“Tài liệu tập huấn công tác tổ trưởng chuyên môn các trường THCS, TH”. Tuy nhiên trong tài liệu mới chỉ đề cập một cách khái lược hoặc đi vào một số mặt nào đó liên quan đến vấn đề phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trường tiểu học. Tác giả Đỗ Ngọc Bích đã đề cập đến việc phải dựa vào đội ngũ TTCM để đẩy mạnh hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn; tăng cường kiểm tra việc dạy học trên lớp; xây dựng tập thể sư phạm và coi đây là giải pháp rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường . Tác giả Nguyễn Văn Lê trong cuốn “Người hiệu trưởng trung học cơ sở” cũng có đề cập đến vai trò của TTCM trong việc xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động của TCM . Tạp chí thông tin quản lý giáo dục năm 2004 cũng có một số bài viết về vị trí, vai trò, năng lực và một số biện pháp nâng cao năng
  4. 4 lực cho TTCM trong trường trung học của các tác giả Nguyễn Thị Tuyết Hạnh; Ngô Viết Sơn; Trần Thị Minh Hằng. Trong những năm gần đây, một số luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục đã nghiên cứu về đội ngũ TTCM trường TH ở những góc độ khác nhau như tác giả Nguyễn Hoài Nam (Quảng Trị), Nguyễn Tân Cảnh (Quảng Ngãi), Nguyễn Hướng (Thừa Thiên - Huế). Lê Văn Trị (Đắk Lắk); tác giả Thái Văn Tài với đề tài Luận án tiến sĩ: “Phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Đắc Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục” đã nghiên cứu về vai trò của hiệu trưởng trường tiểu học và những vấn đề đặt ra với cấp tiểu học hiện nay gắn với phát triển giáo dục tỉnh Đắc Lắk Như vậy các tác giả trên đã đề cập đến công tác bồi dưỡng đội ngũ TTCM ở trường TH, trung tâm giáo dục thường xuyên, nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đặc biệt là hiệu trưởng các trường TH. Các công trình nghiên cứu này cơ bản mới dừng lại giải quyết những vấn đề lý luận cũng như thực tiễn về xây dựng và phát triển đội ngũ TTCM của các cơ sở giáo dục ở một số địa phương cụ thể. Đặc biệt trên địa bàn tỉnh Bắc Giang chưa có công trình nào nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Phát triển Khái niệm phát triển theo Từ điển tiếng Việt là: “Phát triển là biến đổi, hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp”. 1.2.2. Đội ngũ Đội ngũ giáo viên nói chung ta còn có khái niệm đội ngũ riêng cho từng bậc học, cấp học như: Đội ngũ giáo viên mầm non, đội ngũ giáo viên tiểu học, đội ngũ giáo viên trung học cơ sở, đội ngũ giáo viên THPT, đội ngũ giáo viên dạy nghề, đội ngũ giáo viên trung học chuyên nghiệp 1.2.3. Phát triển đội ngũ - Theo nghĩa rộng, thì phát triển nguồn nhân lực bao gồm 3 mặt: Phát triển sinh thể, phát triển nhân cách, đồng thời tạo ra môi trường xã hội thuận lợi cho nguồn nhân lực phát triển. 1.2.4. Tổ trưởng chuyên môn Tổ trưởng chuyên môn là người được bổ nhiệm chức danh quản lý thay mặt hiệu trưởng điều hành hoạt động chuyên môn của tổ và chịu trách nhiệm quản lý về nhân sự, về chuyên môn và cơ sở vật chất của tổ mình theo quy định của nhà nước. 1.2.5. Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn phát triển đội ngũ TTCM là tác động làm cho đội ngũ đó được biến đổi theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, từng bước nâng cao chất
  5. 5 1.3. Trường Tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân 1.3.1. Vị trí, vai trò của trường Tiểu học Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng. Tiểu học là cấp học bắt buộc đối với tất cả trẻ từ 6 đến 14 tuổi, được thực hiện trong 5 năm học, từ lớp 1 đến lớp 5. Tuổi của học sinh vào học lớp một là 6 tuổi [29]. 1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng trường tiểu học - Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; - Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó; - Phân công, quản lý, đánh giá, xếp loại; tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển; khen thưởng, thi hành kỉ luật đối với GV, nhân viên theo quy định; - Quản lý hành chính; quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính, tài sản của nhà trường; - Quản lý HS và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường - Dự các lớp bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ quản lý; tham gia giảng dạy bình quân 2 tiết trong một tuần; được hưởng chế độ phụ cấp và các chính sách ưu đãi theo quy định; - Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính trị - xã hội trong nhà trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục; - Thực hiện xã hội hoá giáo dục, phối hợp tổ chức, huy động các lực lượng xã hội cùng tham gia hoạt động giáo dục, phát huy vai trò của nhà trường đối với cộng đồng. 1.3.3. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn - Căn cứ Điều lệ trường tiểu học Ban hành theo Thông tư số 41/2010/TT- BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT thì tổ chuyên môn bao gồm GV, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục. Mỗi tổ có ít nhất 03 thành viên. Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 07 thành viên trở lên thì có 01 tổ phó [2]. 1.3.4. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn - Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; - Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; - Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó. TTCM là người đứng đầu tổ chuyên môn, do HT bổ nhiệm theo từng năm học, chịu trách nhiệm trước HT về lập kế hoạch, hướng dẫn, điều hành, kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ của các thành viên tổ chuyên môn theo quy định, góp phần thực hiện đúng, hiệu quả kế hoạch nhà trường đã đề ra.
  6. 6 - Tổ trưởng chuyên môn là một CBQL được hưởng phụ cấp chức vụ theo các văn bản qui định hiện hành. 1.3.5. Tiêu chuẩn của tổ trưởng chuyên môn của trường tiểu học TTCM phải là người có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ GD&ĐT và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho GV trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỉ luật giáo viên thuộc tổ mình quản lý. Do đó, TTCM phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau: 1.3.6. Nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn của trường tiểu học - Xây dựng khung kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, học kì và cả năm học - Thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV trong tổ; kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục của mỗi GV. - Căn cứ vào trang thiết bị dạy học của nhà trường, cùng tập thể GV trong tổ xây dựng kế hoạch về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học cụ thể đến từng tiết trong phân phối chương trình. Tổ chức cho GV sửa chữa và làm mới đồ dùng dạy học. - Triển khai và quản lý việc thực hiện kế hoạch chủ nhiệm, hoạt động ngoài giờ lên lớp của GV. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho GV trong tổ. - Điều hành hoạt động của tổ như tổ chức các cuộc họp, sinh hoạt chuyên môn của tổ theo định kỳ; lưu trữ hồ sơ của tổ; thực hiện báo cáo HT theo quy định. Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của GV. - Tham gia đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp và tổ chức bình xét đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp và đề xuất thi đua, khen thưởng các cá nhân trong tổ chuyên môn. - Gương mẫu trong xây dựng mối đoàn kết nội bộ tổ chuyên môn, kịp thời phát hiện các hiện tượng bất thường nhằm hạn chế nhất các tác động tiêu cực đến mối đoàn kết nội bộ. 1.3.7. Quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn trường tiểu học - Quyền quản lý, điều hành các hoạt động của tổ: Lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ, triệu tập, hội ý họp tổ. - Quyền quyết định các nội dung sinh hoạt tổ trên cơ sở các kế hoạch. - Quyền theo dõi, đôn đốc nhắc nhở, động viên và kiểm tra thực hiện các nhiệm vụ của các thành viên trong tổ, giúp Hiệu trưởng có cơ sở đánh giá giáo viên một cách chính xác. - Quyền tham gia các cuộc họp, hội nghị chuyên môn có liên quan đến chương trình của các môn của tổ khi cấp trên tổ chức. - Quyền ưu tiên bồi dưỡng chuyên môn do Phòng GD&ĐT tổ chức, được hưởng các chế độ chính sách về mặt vật chất và tinh thần theo các văn bản pháp luật hiện hành.
  7. 7 - Quyền tư vấn, đề xuất với hiệu trưởng những vấn đề về chuyên môn. Đề nghị với hiệu trưởng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho việc dạy và học của các môn học mà tổ phụ trách. - Quyền tham gia vào hội đồng thi đua khen thưởng của nhà trường, là một trong những thành viên chính thức của hội đồng. 1.4. Yêu cầu đổi mới giáo dục trong giáo dục phổ thông và đối với cấp Tiểu học 1.4.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay Mục tiêu đổi mới được Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”[6]. 1.4.2. Yêu cầu đổi mới với tổ trưởng chuyên môn + Về phẩm chất + Về năng lực 1.5. Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học 1.5.1. Phát triển về số lượng Phát triển sao cho đảm bảo về số lượng (đảm bảo định mức lao động). Số lượng luôn gắn chặt với chất lượng, chất lượng đảm bảo số lượng. Số lượng tổ trưởng chuyên môn thực hiện theo Quy định của Bộ Nội vụ và Bộ GD&ĐT về định mức số lượng lớp và quy mô của nhà trường. 1.5.2. Phát triển về cơ cấu Phát triển là làm tăng đội ngũ sao cho cơ cấu đội ngũ đồng bộ và hợp lý. Một đội ngũ được đánh giá là có chất lượng khi đội ngũ trước hết phải đủ về số lượng và đồng bộ về cơ cấu. Cơ cấu ở đây là cơ cấu về độ tuổi, thâm niên công tác và có tính đến sự kế thừa các thế hệ. 1.5.3 Phát triển về chất lượng Thứ nhất, là phát triển phẩm chất của đội ngũ TTCM Về nội dung phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức cho đội ngũ TTCM bao gồm: Tuyên truyền, hướng dẫn việc chấp hành đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước; đề cao tính chấp hành kỷ luật lao động; khuyến khích phát huy thái độ tích cực đối với cái mới, cái tiến bộ, linh hoạt và chấp nhận sự thay đổi; khuyến khích tính trung thực trong báo cáo đối với cấp trên, đánh giá cấp dưới chính xác, công bằng; khuyến khích phát huy tinh thần tâm huyết với nghề nghiệp, tận tuỵ với công việc; khích lệ việc thực hiện phê bình và tự phê bình. Thứ hai, là phát triển năng lực chuyên môn của đội ngũ TTCM + TTCM phải hiểu đúng và đầy đủ mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phương pháp giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông;
  8. 8 + TTCM đạt trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo theo quy định, nắm vững môn học đã học hoặc đang đảm nhận giảng dạy; + TTCM có khả năng tổ chức, thực hiện hiệu quả phương pháp dạy học và giáo dục tích cực, có khả năng tự học và sáng tạo; Thứ ba, là phát triển năng lực quản lý của đội ngũ TTCM + Năng lực kế hoạch bao gồm các nội dung: TTCM nắm được các chủ trương cấp trên liên quan đến hoạt động của tổ chuyên môn; hướng dẫn TTCM nắm bắt và phân tích đúng thực trạng của tổ, xác định được thứ tự ưu tiên của các mục tiêu theo từng thời điểm; giúp TTCM biết cách cụ thể hoá mục tiêu bằng hệ thống những tiêu chí có thể đo lường được về lượng và chất; hướng dẫn để TTCM đề ra được giải pháp khả thi trong kế hoạch hoạt động của tổ CM; 1.5.4. Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM Nội dung thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ TTCM các trường TH bao gồm: Hoàn thiện chế độ chính sách tiền lương cho đội ngũ TTCM; khuyến khích chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ TTCM trường TH: tạo cơ chế khen thưởng kịp thời khi TTCM đạt thành tích xuất sắc; tổ chức tham quan, giao lưu cho đội ngũ TTCM trong và ngoài huyện; trang bị máy tích xách tay và máy chiếu cũng như cơ sở vật chất cho đội ngũ TTCM hoạt động; xây dựng và nhân rộng các điển hình TTCM gương mẫu, tích cực. 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM trường TH 1.6.1. Yếu tố thuộc về chủ thể quản lý 1.6.2. Yếu tố thuộc về đối tượng quản lý 1.6.3 Yếu tố thuộc về môi trường quản lý Tiểu kết Chương 1 Phát triển đội ngũ TTCM là tác động cho đội ngũ TTCM được biến đổi theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, từng bước nâng cao chất lượng TTCM trong nhà trường. Phát triển đội ngũ TTCM nhằm phát huy được tính chủ động, sáng tạo một cách tốt, khai thác ở mức độ cao nhất năng lực, tiềm năng của đội ngũ TTCM để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường TH gồm: + Phát triển về số lượng; + Phát triển về cơ cấu; + Phát triển về chất lượng; + Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM.
  9. 9 Chương 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH BẮC GIANG 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục tỉnh Bắc Giang 2.1.1. Điều kiện tự nhiên Bắc Giang là một tỉnh miền núi gồm 9 huyện và 1 thành phố với 230 xã phường, thị trấn. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 3822,5km2, dân số khoảng 1,6 triệu người, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm 12% với 21 dân tộc anh em. 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội Bắc Giang là một tỉnh miền núi, điều kiện phát triển kinh tế không thuận lợi nên kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, lâm nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ. Là tỉnh có nguồn thu ngân sách hạn chế hàng năm Nhà nước vẫn phải hỗ trợ ngân sách cho tỉnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Bắc Giang đang có sự chuyển biến tích cực theo hướng nâng cao tỷ trọng công nghiệp, phát triển nông, lâm, thuỷ sản và dịch vụ. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững và ổn định. 2.1.3. Khái quát về giáo dục của tỉnh Bắc Giang Giáo dục tiểu học tỉnh Bắc Giang năm học 2018-2019 gồm có 254 trường, 157551 HS. Hệ thống trường lớp đảm bảo cho tất cả HS đi học thuận lợi, có 98,2% trường học đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ học sinh 6 tuổi vào học lớp 1 luôn đạt 100%, không có HS bỏ học. Chất lượng giáo dục tiểu học ổn định vững chắc, đặc biệt HS tiểu học Bắc Giang luôn đạt thành tích dẫn đầu trong các cuộc giao lưu HS giỏi toàn quốc. Phong trào đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới sinh hoạt chuyên môn có nhiều sáng tạo. Từ giáo dục tiểu học Bắc Giang, Bộ GD&ĐT đã nhân rộng mô hình sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học đến tất cả các trường phổ thông trên toàn quốc. 2.1.3.1. Quy mô trường lớp Bảng 2.1. Số lượng trường, lớp, học sinh ở cấp tiểu học từ năm học 2016-2017 đến năm học 2018-2019 của tỉnh Bắc Giang Nội dung Số trường Số lớp Tổng số học sinh Năm học 2016-2017 276 5111 138379 2017-2018 274 5219 144609 2018-2019 254 5315 157551 (Nguồn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Giang) Qua thống kê số lượng trường tiểu học, số lớp và số lượng học sinh trong 3 năm học từ năm 2016-2017 đến 2018-2019 cho thấy số lượng HS hằng năm tăng tương đối nhiều (bình quân mỗi năm tăng khoảng 10000 HS). Thực tế quy mô, số
  10. 10 lượng học sinh có nhiều biến động nhưng số trường tiểu học trong toàn tỉnh có xu thế giảm là do Tỉnh đang thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19- NQ/TW (Khóa XII) đối với những trường có số lớp học ít đã được sát nhập để đảm bảo tinh giảm đầu mối các trường trong toàn tỉnh. 2.1.3.2 Số lượng tổ chuyên môn các trường tiểu học Số lượng tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn được thống kê trong bảng số liệu 2.2 sau: Biểu đồ 2.1. Thống kê số lượng tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang Về các loại hình tổ chuyên môn qua sơ đồ trên cho thấy đa số các trường TH sử dụng loại hình tổ chuyên môn là tổ ghép. Có những trường TH như ở huyện Lạng Giang, số lượng tổ chuyên môn là tổ ghép chiếm 94,1%. Với số lượng tổ chuyên môn là tổ ghép nhiều sẽ giúp cho việc cơ cấu tổ chuyên môn tinh gọn, nhưng cũng có hạn chế với những tổ chuyên môn là tổ ghép thì tổ trưởng chuyên môn trong điều hành chuyên môn phải có đội ngũ tổ phó chuyên sâu theo khối lớp mới có thể sát sao chỉ đạo có hiệu quả.
  11. 11 Biểu đồ 2.2. Thống kê số lượng tổ trưởng chuyên môn, tổ phó chuyên môn các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang Qua bảng thống kê về số năm làm quản lý của các TTCM cho thấy, gần nửa tổng số TTCM có thâm niên quản lý từ 1-5 năm ( 45,8%); số TTCM có thâm niên quản lý từ 16 năm trở lên là (8.1%) . Như vậy TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang là trẻ, số năm có kinh nghiệm quản lý chưa nhiều, đây là một trong những thuận lợi về năng lực quản lý của TTCM như: tuổi trẻ rất năng động, sáng tạo, thích đổi mới, kỹ năng về công nghệ thông tin và năng lực đón nhận cái mới rất nhanh. Đây là những lợi thế để đưa những vấn đề đổi mới vào cấp tiểu học hiện nay. Nhìn vào biểu đồ trên cho thấy số lượng TTCM có thâm niên từ 16 năm trở lên nhiều nhất là các trường TH của huyện Lục Nam, sau đó là Yên Dũng và ít nhất là các trường TH của huyện Sơn Động.
  12. 12 Biểu đồ 2.3. Thống kê độ tuổi của TTCM ở các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang Nhận xét: Qua bảng thống kê độ tuổi của trưởng chuyên môn các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang cho thấy độ tuổi chiếm số lượng nhiều nhất là từ 41-50 tuổi( 62.2%). Từ thống kê này cho thấy mặc dù số thâm niên làm CBQL là ít, nhưng số TTCM có tuổi đời từ 41-50 là 462 (62,2%) - đây là độ tuổi đã có nhiều năm trực tiếp làm giáo viên, họ đã có kinh nghiệm về chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm, họ thực sự là những giáo viên có trình độ chuyên môn tốt, là chỗ dựa tin cậy cho tổ chuyên môn và những giáo viên trẻ. Biểu đồ 2.4. Thống kê trình độ chính trị, chuyên môn của các TTCM trường tiểu học tỉnh Bắc Giang
  13. 13 Về trình độ chuyên môn thể hiện qua bằng cấp được đào tạo cho thấy: Số lượng TTCM có trình độ đại học là 454 người chiếm 61.1%; số TTCM có trình độ cao đẳng là 263 người chiếm 35.4%; còn lại số TTCM có trình độ sơ cấp là 26 người chiếm 3.5%. Như vậy nhìn bức tranh tổng thể thì TTCM các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang đã đạt trình độ chuẩn về bằng cấp đào tạo theo quy định. Song vẫn còn số lượng nhỏ TTCM mới chỉ dừng lại có trình độ sơ cấp, như vậy só với trình độ chung của giáo viên tiểu học hiện nay thì trình độ đào tạo như vậy là thấp hơn. Đây là những TTCM ở những trường có nhiều khó khăn của tỉnh Bắc Giang. 2.2. Thực trạng phát triển đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc Giang Để làm rõ thực trạng sử dụng các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của hiệu trưởng các trường TH tỉnh Bắc Giang đề tài luận văn đã tiến hành khảo sát 3 nhóm khách thể (mẫu phiếu ở phụ lục 2, 3): Tổng số 92 TTCM; 30 HT; PHT 53 người; 100 GV ở 30 trường TH/10 huyện của tỉnh Bắc Giang. - Nhóm 1: 85 người (Hiệu trưởng ; Phó HT của 30 trường TH) - Nhóm 2: 92 người (TTCM của 30 trường TH) - Nhóm 1: 100 người (Giáo viên của 30 trường TH) 2.2.1. Thực trạng phát triển về số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM để đảm bảo số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM Với 8 nội dung phát triển về số lượng và cơ cấu của đội ngũ TTCM cho thấy nội dung chú ý về độ tuổi và giới tính tỷ lệ đánh giá ở mức độ cao nhất 70.4% ; tiếp theo đến nội dung: Bổ nhiệm đội ngũ TTCM đúng quy trình, thực hiện công khai dân chủ 69.3% xếp vị trí thứ hai và cuối cùng là nội dung điều tra khảo sát thực trạng chất lượng đội ngũ TTCM 62,5%. Qua kết quả khảo sát cho thấy các trường TH tỉnh Bắc Giang đã quan tâm tính đến đội ngũ cán bộ chuyên môn có tính kế thừa, đặc biệt là thực hiện quy trình bổ nhiệm TTCM được thực hiện đúng quy định theo các bước rất chặt chẽ. Nhưng thực tế cho thấy khi TTCM đã được bổ nhiệm thì khâu điều tra khảo sát chất lượng đội ngũ chưa được quan tâm nhiều. Điều này cho thấy các trường thì họ là những ngưới rất sát về chuyên môn, họ rất hiểu từng giáo viên nên khi giới thiệu nhân sự họ có thể nhận xét chính xác năng lực và phẩm chất của từng giáo viên của nhà trường. 2.2.2. Thực trạng phát triển về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ TTCM Trong 6 nội dung phát triển về phẩm chất của TTCM trường TH thì nội dung về tuyên truyền, hướng dẫn việc chấp hành đường lối chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước được xếp ở mức độ cao nhất 73,6%, mức độ thực hiện thường xuyên là 67,5%; Còn nội dung: Khuyến khích phát huy tinh thần tâm huyết với nghề, tận tụy trong công việc về nhận thức mức độ tốt là 68.2% còn mức độ thực hiện thường xuyên là 65,3%- mức độ này đạt trung bình. Như vậy nội dung này cho thấy giáo viên và TTCM cũng chưa thực sự
  14. 14 tâm huyết với nghề ở mức độ cao. Thực tế cho thấy ở cấp tiểu học với áp lực công việc và thời gian hạn chế, nên giáo viên luôn làm việc với cường độ rất căng thẳng. Họ không còn thời gian rảnh rỗi cho sự phát triển chuyên môn, vì vậy TTCM và giáo viên phải bố trí họp TCM để triển khai các công việc của tổ toàn phải bố trí ngoài giờ hành chính. 2.2.3. Thực trạng phát triển về năng lực CM cho đội ngũ TTCM Biểu đồ 2.2. Thực trạng phát triển năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM Qua 6 nội dung phát triển năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM cho thấy nội dung: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, triển khai nhiệm vụ được giao được các khách thể đánh giá ở mức độ nhận thức vị trí thứ nhất 77,6%; trong đó TTCM đánh giá ở mức cao nhất 81.5%; mức độ thực hiện cũng đánh giá ở mức độ cao nhất 72,0%. Kết quả đánh giá này cho thấy TTCM đã rất chú trọng thực hiện nề nếp sinh hoạt chuyên môn thường xuyên, bởi sinh hoạt chuyên môn là dịp để TTCM triển khai các công việc thường niên, nắm bắt và điều chỉnh kịp thời tiến độ thực hiện chương trình và các hoạt động cập nhật yêu cầu mới. 2.2.4. Thực trạng phát triển năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM 2.2.4.1. Phát triển về năng lực lập kế hoạch Phát triển năng lực lập kế hoạch cho đội ngũ TTCM với 4 nội dung trong đó nội dung hướng dẫn cho đội ngũ TTCM nắm được chủ trương đường lối của cấp trên liên quan đến TCM được nhận thức ở mức độ cao nhất 74.0% và mức
  15. 15 độ thực hiện cũng ở mức cao nhất 69,7%. Thực tiễn cho thấy TTCM muốn xây dựng được kế hoạch hoạt động của TCM thì vấn đề đầu tiên phải nắm bắt được chủ trương, định hướng triển khai chuyên môn cũng như những đổi mới giáo dục liên quan đến chuyên môn của tổ mình phụ trách. Vì vậy lãnh đạo nhà trường cũng như đội ngũ TTCM rất quan tâm đến việc cập nhật và nắm vững những chủ trương, đường lối và những thay đổi về chính sách cũng như chuyên môn thường xuyên. Còn nội dung hướng dẫn TTCM nắm bắt và phân tích đúng thực trạng của tổ, xác định được thứ bậc ưu tiên của các mục tiêu theo từng thời điểm xếp ở vị trí thấp nhất 64,3% ở mức độ nhận thức và 61,7% ở mức độ thực hiện. Điều này cho thấy năng lực phân tích tình hình để xác định mục tiêu ngắn hạn cụ thể của từng giai đoạn của đa số TTCM còn hạn chế. 2.2.4.2. Phát triển về năng lực tổ chức, chỉ đạo cho TTCM Về nội dung phát triển năng lực tổ chức và chỉ đạo cho TTCM thì nội dung hướng dẫn TTCM cụ thể hóa kế hoạch thành chương trình hành động theo các mốc thời gian cụ thể, giúp TTCM biết cách phân công, hướng dẫn giáo viên trong tổ hợp tác cùng nhau được nhận thức ở mức độ cao nhất 76,2%, thực hiện lại ở mức độ thấp nhất 61.7%. Điều này cho thấy, nhận thức về việc cụ thể hóa chương trình hành động và đặc biệt là hướng dẫn giáo viên trong tổ của mình được TTCM xác định là quan trọng, nhưng việc thực hiện lại khó khăn. Khi hỏi TTCM của các trường TH tham gia khảo sát của huyện Hiệp Hòa chúng tôi được biết khó khăn nhất là TTCM chưa khai thác và hướng dẫn mọi người trong tổ hợp tác với nhau. Đây cũng là điểm yếu nhất thể hiện trong văn hóa làm việc, hợp tác giữa các thành viên trong nhà trường. Kỹ năng này muốn phát triển đòi hỏi TTCM phải được bồi dưỡng năng lực này cụ thể. Nội dung giúp cho tổ chuyên môn biết dựa trên mức độ ưu tiên của các mục tiêu để huy động các nguồn lực của tổ tập trung cho các mục tiêu ưu tiên nhận thức đạt 62,5% nhưng thực hiện được 63,2%. Điều này cho thấy, mặc dù mức độ chênh lệch về nhận thức và thực hiện là không đáng kể, nhưng nhìn một cách tổng thể năng lực chỉ đạo của TTCM về cụ thể hóa mục tiêu vẫn còn hạn chế. Đối với các trường TH thì việc cụ thể hóa mục tiêu đối với TTCM chưa quan tâm kiểm tra nhiều với các lý do: Trường TH là đơn vị thực hiện trực tiếp theo sự chỉ đạo của Phòng GD&ĐT, các hoạt động của nhà trường chụi trách nhiệm cụ thể hóa và triển khai là HT nhà trường, TTCM với vai trò giúp cho HT các hoạt động chuyên môn sâu để triển khai có hiệu quả. Hơn nữa quy mô trường TH trong một tỉnh thường nhỏ (tối đa khoảng 50 giáo viên), vì vậy các công việc nhà trường triển khai thường trực tiếp thông qua Hội đồng giáo dục của nhà trường. TTCM với nhiệm vụ lĩnh hội kế hoạch hoạt động để thực hiện. 2.2.4.3. Phát triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM Với 5 nội dung phát triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM về cơ bản được đánh giá là cao hơn các nội dung trên. Cụ thể trong 5 nội dung phát triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM thì 3 nội dung như: hướng dẫn TTCM đưa ra các hoạt động kiểm tra tổ vào kế hoạch chung của tổ chuyên môn
  16. 16 và nội dung giúp cho TTCM xác định được các tiêu chí khách quan để kiểm tra, đánh giá các hoạt động chuyên môn và nội dung giúp TTCM biến hoạt động kiểm tra trở thành một tình huống để bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trong tổ được nhận thức ở mức 71.5%. Đây là mức tương đối cao so với các nội dung khác. Tuy nhiên ở mức độ thực hiện thể hiện sự chênh lệch tương đối cao, nội dung giúp TTCM xác định tiêu chí khách quan để kiểm tra, đánh giá các hoạt động chuyên môn của tổ được đánh giá mức độ thấp 61.7%. Về tỷ lệ chung cho thấy cả 5 nội dung được xếp ở mức khá 70.0%, mức thực hiện là 63,5%, tương quan giữa mức độ nhận thức và mức độ thực hiện vẫn chênh lệch. 2.2.5. Thực trạng thực hiện chế độ chính sách cho đội ngũ TTCM Biểu đồ 2.3. Thực trạng chế độ chính sách đối với đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang Nhìn chung trong 6 nội dung về thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ TTCM về mức độ nhận thức đạt 71, 2%, mức độ thực hiện thường xuyên ở mức độ 56,9%. Trong đó nội dung: Tạo chế độ khen thưởng kịp thời khi TTCM đạt được thành tích ở mức độ cao nhất: 76.9%, mức độ thực hiện thường xuyên ở mức 65,8%. Qua quan sát thực tế và xuống các trường TH chúng tôi được biết, các nhà trường chủ yếu thực hiện nghiêm túc chế độ theo quy định đối với TTCM như: Phụ cấp trách nhiệm, trừ số giờ lên lớp và đặc biệt có một số trường thực hiện chế độ khuyến khích đối với những tổ chuyên môn tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi và có sinh giỏi các cấp. Ngoài ra các chế độ khuyến khích đối với TTCM các trường TH hạn chế. Với điều kiện về cơ sở vật chất và thực tế triển khai, thì các nhà trường hiện nay chưa thể có điều kiện để trang bị máy tính xách tay, máy chiếu cho các lớp.
  17. 17 2.3. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang Biểu đồ 2.4. Nhóm yếu tố thuộc về chủ thể quản lý Biểu đồ 2.5. Nhóm yếu tố thuộc về đối tượng quản lý
  18. 18 Tóm lại trong nhóm các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM trường TH thì nhóm yếu tố thuộc về đối tượng quản lý đứng ở vị trí thứ nhất và nhóm yếu tố thuộc về môi trường làm việc đứng ở vị trí thứ ba. 2.4. Nhận xét chung về thực trạng phát triển đội ngũ TTCM trường TH tỉnh Bắc Giang 2.4.1. Đánh giá về mặt mạnh, hạn chế 2.4.1.1. Những mặt mạnh Đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc Giang có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, chấp hành tốt chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đội ngũ TTCM có trình độ chuẩn, có ý thức học tập, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, tổ chức. Đã xác định được vị trí vai trò của TTCM trong nhà trường, thực hiện được sứ mệnh làm cầu nối giữa HT và GV trong các TCM. 2.4.1.2. Những hạn chế - TTCM được bổ nhiệm chưa được qua đào tạo, bồi dưỡng về QLGD do vậy việc thực hiện nhiệm vụ điều hành TCM chỉ dựa trên kinh nghiệm và sự tìm hiểu qua đồng nghiệp dẫn đến trong tổ chức điều hành hoạt động của TCM còn lúng túng và gặp khó khăn, thiếu tính đồng bộ, thiếu nhất quán giữa các TCM trong một trường và giữa các tổ chuyên môn trường này với trường khác. Một số bộ phận TTCM đi lên từ những GV vững vàng về chuyên môn nên có tâm lý chủ quan chưa quyết tâm phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, thiếu kiên trì tự học, chưa chịu khó tìm tòi, học hỏi, cập nhật kiến thức mới Một số TTCM tuổi đã cao, theo kiểu sống lâu lên lão làng rồi làm công tác quản lý tổ nhiều năm nên có biểu hiện ngại đổi mới, thiếu nhạy bén trong công việc, đôi
  19. 19 khi còn bảo thủ, trì trệ làm giảm hiệu quả công việc. Trình độ ngoại ngữ, tin học của các TTCM còn hạn chế làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc thu thập, xử lý và tiếp cận các thông tin trong và ngoài nước. Năng lực của một số TTCM chưa ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ và đặc biệt là tính chuyên nghiệp chưa cao. 2.4.2. Nguyên nhân hạn chế - Tổ trưởng chuyên môn là đội ngũ đứng đầu về chuyên môn, tạo nên uy tín và thương hiệu về chuyên môn của nhà trường nhưng khi được bổ nhiệm làm TTCM thì chưa được qua đào tạo hay bồi dưỡng. Ngay trong chương trình bồi dưỡng CBQL từ cấp Bộ GD&ĐT thì TTCM chưa có chương trình bồi dưỡng theo quy định trước khi bổ nhiệm. Điều đó nói lên TTCM cần phát triển về năng lực quản lý nhiều hơn. - Môi trường quản lý, môi trường làm việc cho đội ngũ TTCM chưa được đầu tư nhiều, còn thiếu thốn đẫn đến thực tế rất khó khăn trong thực hiện chức năng quản lý tổ chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học. - Đối với cấp Tiểu học hệ thống các văn bản, báo cáo về thủ tục hành chính đã tác động không nhỏ đến công việc quản lý của TTCM, dẫn đến một số TTCM có tư tưởng ngại quản lý mà chỉ thích dạy học. Tiểu kết Chương 2 TTCM là người quản lý trực tiếp đối với đội ngũ các nhà giáo và mọi hoạt động của tổ chuyên môn. Đổi mới giáo dục, đổi mới nhà trường rất cần có một đội ngũ TTCM với những phẩm chất của một nhà giáo dục giỏi về chuyên môn, năng động, sáng tạo, khoa học trong công tác quản lý do vậy hiệu trưởng nhà trường cần phải làm tốt quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm và quản lý các TTCM. Các nội dung phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh Bắc Giang hiện nay đang được chú trọng triển khai và đã thu được những kết quả nhất định góp phần vào sự phát triển chung của giáo dục địa phương, gồm: - Phát triển số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM; - Phát triển về phẩm chính trị, đạo đức, nghề nghiệp cho đội ngũ TTCM; - Phát triển về năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM; - Phát triển về năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM; - Thực hiện chế độ chính sách và đãi ngộ cho đội ngũ TTCM; Các nội dung này đã được thực hiện, tuy nhiên ở mức độ hiệu quả còn chưa cao do các nguyên nhân về chủ thể quản lý, đối tượng quản lý và môi trường quản lý.
  20. 20 Chương 3 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH BẮC GIANG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.1.1. Đảm bảo tính khoa học 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi 3.2. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang 3.2.1. Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM Kế hoạch việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM nhằm chính thức hóa một văn bản về các tiêu chuẩn chức danh của người TTCM trong của nhà trường Kế hoạch việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM nhằm tạo nên sự thống nhất cao, dân chủ, khách quan, tạo động lực cho các thành viên trong nhà trường để phấn đấu. 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM Xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí thực hiện công việc TTCM là một trong những căn cứ để mỗi TTCM và giáo viên tự đánh giá và đề ra kế hoạch tự đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao phẩm chất và năng lực của bản thân mình. Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM để hiệu trưởng nhà trường có cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thành công việc của họ. Thậm chí căn cứ vào tiêu chuẩn này, vào việc mô tả công việc của TTCM một cách chi tiết, có thể tiến hành phát hiện, tuyển chọn, bồi dưỡng đội ngũ TTCM một cách hợp lý. Các chương trình bồi dưỡng tại chỗ sẽ giúp cho việc hình thành các kỹ năng được tiêu chuẩn hóa cũng như củng cố những giá trị được vào bản tiêu chuẩn này nhằm giúp nhà trường đạt được mục đích. 3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức cho TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý cho đội ngũ TTCM Mục đích của biện pháp này là giúp cho đội ngũ TTCM đạt tới các tiêu chuẩn cần thiết của nhà quản lý giáo dục: - Có năng lực lập kế hoạch, biết đưa các hoạt động của tổ vào kế hoạch hoạt động của tổ; - Có khả năng xác định được hệ thống mục tiêu phấn đấu của TCM và xác định đúng thứ bậc ưu tiên của các mục tiêu đã chọn;
  21. 21 - Có năng lực kiểm tra, đánh giá các mặt hoạt động của TCM và nhà trường; - Có khả năng tổ chức thực hiện các mục tiêu đề ra một cách hiệu quả; - Có năng lực am hiểu tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội để vận dụng vào công việc. 3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động quản lý của đội ngũ TTCM Sức mạnh của tập thể được tạo nên bởi sự đoàn kết thống nhất. Nhà trường muốn mạnh thì hiệu trưởng là người biết tạo sức mạnh từ sự thống nhất giữa hiệu trưởng với giáo viên, giữa giáo viên với các đoàn thể trong nhà trường. Chính vì vậy cần tăng cường mối quan hệ giữa các TTCM với các cá nhân và tổ chức đoàn thể khác trong nhà trường. 3.2.5. Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM Mục đích của việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM là để hiệu trưởng nhà trường nắm bắt được thực tế quá trình thực hiện công việc của TTCM từ đó có thể điều chỉnh kịp thời, cần thiết đối với tiêu chí trong bản tiêu chuẩn đã ban hành. 3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ TTCM Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy đội ngũ TTCM phát triển. Mục đích cần đạt được của biện pháp này thể hiện qua các tiêu chuẩn sau: + Thực hiện chính sách tiền lương nhanh chóng, đầy đủ; + Ưu tiên công việc cử đi học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; + Chế độ khen thưởng hợp lý, kịp thời; + Tổ chức các hoạt động tham quan, giao lưu; + Xây dựng, nhân rộng điển hình TTCM giỏi; + Trang bị điều kiện vật chất, thiết bị.
  22. 22 3.3. Khảo nghiệm nhận thức về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm về về tính cầp thiết và tính khả thi của các biện pháp 3.3.3. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi 3.88 3.77 3.84 3.8 3.78 4 3.723.66 3.69 3.65 3.7 3.74 3.49 3.5 3 2.5 Tính cần thiết 2 Tính khả thi 1.5 1 0.5 0 Biện pháp 1 Biện pháp 2 Biện pháp 3 Biện pháp 4 Biện pháp 5 Biện pháp 6 Biểu đồ 3.1. Mức độ tương quan giữa tính cầp thiết và tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM Qua phân tích mối tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của các biên pháp đề xuất thì các biện pháp có mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi là khá chặt chẽ có nghĩa là biện pháp có tính cấp thiết thì sẽ có tính khả thi và thực hiện được trong bối cảnh hiện nay. Tiểu kết Chương 3 Để đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của HT ở các trường TH tỉnh Bắc Giang, đề tài luận văn đã nghiên cứu các căn cứ xác lập các biện pháp bao gồm: Định hướng phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước, của ngành, các nguyên tắc xây dựng biện pháp. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả luận văn đã đưa ra 6 biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của hiệu trưởng ở các trường TH tỉnh Bắc Giang. Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM. Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM. Biện pháp 3: Tổ chức để TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý cho đội ngũ TTCM.
  23. 23 Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động quản lý của đội ngũ TTCM Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM. Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ TTCM. Các biện pháp trên không hoàn toàn mới song đối với các trường TH tỉnh Bắc Giang thì đây là lần đầu tiên được đề cập một cách toàn diện. Nếu thực hiện tốt sẽ góp phần phát triển đội ngũ TTCM trong nhà trường đạt hiệu quả cao hơn góp phần đổi mới GDTH trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN Phát triển đội ngũ TTCM là tác động cho đội ngũ TTCM được biến đổi theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, từng bước nâng cao chất lượng TTCM trong nhà trường. Phát triển đội ngũ TTCM nhằm phát huy được tính chủ động, sáng tạo một cách tốt, khai thác ở mức độ cao nhất năng lực, tiềm năng của đội ngũ TTCM để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường TH gồm: + Phát triển về số lượng; + Phát triển về cơ cấu; + Phát triển về chất lượng; + Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM. Trên cơ sở kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM và công tác phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh Bắc Giang, những biện pháp phát triển đội ngũ TTCM trong thời gian qua đã góp phần đáng kể vào việc hoàn thành nhiệm vụ và nâng cao chất lượng đội ngũ, đảm bảo chất lượng đào tạo của nhà trường, tuy nhiên so với yêu cầu nhiệm vụ đào tạo trong thời kỳ CNH-HĐH chưa đảm bảo, và các biện pháp phát triển còn thiếu tính đồng bộ, thiếu tính qui hoạch hệ thống. Để khắc phục tình trạng trên luận văn đã đề xuất 6 biện pháp phát triển đội ngũ TTCM: Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM. Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM. Biện pháp 3: Tổ chức để TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý cho đội ngũ TTCM. Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động quản lý của đội ngũ TTCM. Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM. Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ TTCM. Các biện pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng, chi phối nhau, tác động qua lại lẫn nhau, là điều kiện của nhau, hỗ trợ thúc đẩy nhau, chúng
  24. 24 vừa là nguyên nhân, vừa là kết quả của nhau và chúng cần được tiến hành đồng bộ. 2. KHUYẾN NGHỊ 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Giang - Tổ chức thường xuyên hội nghị trao đổi kinh nghiệm về công tác xây dựng đội ngũ TTCM trong toàn ngành. - Xây dựng chế độ khen thưởng hàng năm đối với những TTCM có thành tích xuất sắc. - Chỉ đạo các trường TH dành một phần kinh phí cho cán bộ quản lý, TTCM đi tham quan giao lưu, học hỏi kinh nghiệm quản lý ở các trường có chất lượng cao trong và ngoài tỉnh. - Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ TTCM để từng bước bổ nhiệm CBQL đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển giáo dục hiện nay. - Cần xây dựng tiêu chuẩn đánh giá xếp loại CBQL, TTCM theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá. 2.2. Đối với các trường TH tỉnh Bắc Giang - Cần làm tốt công tác xây dựng quy hoạch đội ngũ TTCM. - Nắm vững các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM, vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. - Mạnh dạn bố trí giáo viên trẻ có trình độ chuyên môn, có năng lực vào vị trí TTCM và có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng cán bộ kế cận, dự nguồn. - Tổ chức cho đội ngũ TTCM đi tham quan giao lưu, học hỏi kinh nghiệm quản lý ở các trường có chất lượng cao trong và ngoài tỉnh. - Tổ chức phổ biến những sáng kiến kinh nghiệm về quản lý TCM đã được áp dụng thành công để đội ngũ TTCM tham khảo, học tập. - Hàng năm nên lấy phiếu tín nhiệm của giáo viên trong TCM đối với TTCM. Có như vậy, người TTCM mới phấn đấu, rèn luyện phẩm chất, năng lực và phát huy khả năng để hoàn thành nhiệm vụ. 3. Đối với TTCM - Tăng cường tự học tự bồi dưỡng để phát triển năng lực chuyên môn và quản lý để cập nhật cái mới trong phát triển trường TH. - Phối hợp tốt các nhóm chuyên môn trong tổ để thực hiện nhiệm vụ của tổ chuyên môn. - Tăng cường xây dựng mối quan hệ đoàn kết tương trợ chuyên môn và triển khai cái mới trong tổ chuyên môn mà mình đang phụ trách.