Tóm tắt Luận văn Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường Tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường Tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc

1. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục là một bộ phận khăng khít của hệ thống kinh tế, xã hội. Giáo dục phát triển chuẩn bị cho xã hội một nền dân trí, một đội ngũ nhân lực, một bộ phận nhân tài, góp phần quan trọng vào việc phát triển đất nước. Đảng ta coi giáo dục và đào tạo là chìa khoá hướng tới tương lai, là quốc sách hàng đầu của chiến lược phát triển kinh tế, xã hội. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 do Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đảng Cộng sản Việt Nam xác định “Chú trọng xây dựng nhân cách con người Việt Nam về lý tưởng, trí tuệ, đạo đức, lối sống, thể chất, lòng tự tôn dân tộc, trách nhiệm xã hội, ý thức chấp hành pháp luật, nhất là trong thế hệ trẻ” [19, tr.126]. Luật giáo dục năm 2005 (đã được sửa đổi bổ sung 2009), trong điều 2 đã chỉ rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất, năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [32, tr.32]. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, tiểu học là bậc học có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở nền tảng ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, tạo nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và cho các bậc học tiếp theo trong hệ thống giáo dục quốc dân. Cùng với các bậc học khác, giáo dục tiểu học phải đổi mới căn bản và toàn diện nhằm “Phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh” [20]. Để đạt được mục tiêu ấy, đòi hỏi ngành giáo dục phải có một đội ngũ giáo viên luôn đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, có phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn sư phạm, có khả năng tổ chức quản lý các hoạt động học tập cho học sinh bán trú, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu của giáo dục tiểu học nói riêng và mục tiêu giáo dục ở bậc học phổ thông nói chung. Thực tiễn giáo dục tiểu học ở huyện Sông Lô những năm gần đây cho thấy bên cạnh việc giáo dục và đào tạo học sinh theo chương trình chính khóa đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, các trường tiểu học còn tích cực tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh bán trú, góp phần thực hiện tốt việc quản lý tổ chức giảng dạy hai buổi trên ngày và duy trì các hoạt động học tập vui chơi, chăm sóc sức khỏe cho học sinh, với kết quả đạt được bước đầu đã tạo lòng tin cho nhân dân trong khu vực. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học vẫn còn bộc lộ những thiếu sót, khuyết điểm nhất định như hiệu quả quản lý, chỉ đạo hoạt động học
2. 2 tập, vui chơi phát triển trí tuệ và rèn kỹ năng sống qua các hoạt động học tập cho học sinh chưa đạt được kết quả như mong muốn và sự kỳ vọng của ngành giáo dục cũng như phụ huynh học sinh, đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác bán trú năng lực còn có mặt hạn chế nhất định, chưa đáp ứng được những đòi hỏi ngày càng cao về quản lý và tổ chức các hoạt cho học sinh bán trú. Các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc chưa được cán bộ quản lý và giáo viên áp dụng đồng bộ, thường xuyên. Cán bộ quản lý, các tổ khối chuyên môn chưa thật sự vào cuộc, đôi khi buông lỏng, không đồng nhất cách thức quản lý đội ngũ giáo viên ở lại trông trưa, các hoạt động lồng ghép thiếu tính khoa học nên ảnh hướng đến quá trình quản lý các hoạt động học tập của học sinh bán trú. Công tác kiểm tra chưa thường xuyên và thống nhất từ ban giám hiệu đến các tổ công tác, do vậy công tác rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện chưa kịp thời. Những bất cập yếu kém trên đây xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơ bản là công tác bồi dưỡng kiến thức, năng lực quản lý tổ chức hoạt động học tập cho học sinh bán trú nên chưa có sự thống nhất giữa các trường tiểu học ở huyện Sông Lô, dẫn đến hoạt động học tập thiếu ổn định và có sự khác biệt giữa các trường. Để khắc phục những tồn tại, khó khăn nêu trên, cần thiết phải nghiên cứu nhằm đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập cho học sinh bán trú mang tính chiến lược và đồng bộ ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc”, làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh ở bậc tiểu học. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu, hệ thống hóa lý luận về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học. Khảo sát đánh giá thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay.
3. 3 3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý học sinh ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. 4. Giả thuyết khoa học Hiện nay còn có những khó khăn, hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, nếu đề ra được các biện pháp khoa học, khả thi, phù hợp với thực tiễn thì sẽ nâng cao hiệu quả giáo dục cho học sinh bán trú tại các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu, hệ thống hóa lý luận về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học. Khảo sát đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Tác giả tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc ở 5 trường tiểu học: Tiểu học Phương Khoan, Đôn Nhân, Lãng Công, Đức Bác, Tân lập. Các tài liệu, số liệu điều tra để phục vụ cho nghiên cứu đề tài được thực hiện từ năm 2014 đến năm 2018. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu th c ti n 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được cấu trúc 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở ở các trường tiểu học; Chương 2: Thực trạng về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc; Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc.
4. 4 Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH BÁN TRÚ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý Quản lý là sự tác động có tính hướng đích, có phương pháp của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được các mục tiêu của quá trình quản lý. 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường 1.2.2.1. Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục là sự tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý trong hệ thống giáo dục, sử dụng tốt nhất tiềm năng và điều kiện nhằm đạt được mục tiêu quản lý giáo dục đã đề ra. 1.2.2.2. Quản lý nhà trường QLNT là một hệ thống hoạt động có mục đích có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho nhà trường vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thể hiện tính chất nhà trường XHCN, mà điểm hội tụ là hoạt động dạy học, giáo dục. 1.2.3. Hoạt động học tập của học sinh tiểu học Có thể hiểu hoạt động học tập của học sinh là hoạt động tiếp thu những tri thức lý luận, khoa học. Hoạt động học tập cũng có chức năng kép là lĩnh hội và tự điều khiển quá trình chiếm lĩnh khái niệm khoa học một cách tự giác, tích cực nhằm biến tri thức của nhân loại thành học vấn của bản thân. 1.2.4. Hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học Hoạt động học tập bán trú của học sinh tiểu học bao gồm: tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập văn hóa, phụ đạo kiến thức, hoạt động học tập vui chơi, thể dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hóa, văn nghệ, hoạt động học tập bảo vệ môi trường, lao động và các hoạt động học tập xã hội khác. 1.2.5. Học sinh bán trú Học sinh bán trú là các học sinh hiện đang theo học ở các trường phổ thông bình thường (tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông), thuộc đủ các thành phần dân tộc, do gia đình ở cách xa trường, bố mẹ đi làm ăn xa phải ở với ông bà, học sinh ăn ở tại trường cả ngày, chỉ về nhà vào buổi tối. 1.2.6. Quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở trường tiểu học Quản lý hoạt động tập của học sinh bán trú ở trường tiểu học là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý vào
5. 5 hoạt động học tập của học sinh nhằm đảm bảo cho quá trình hoạt động học tập của học sinh bán trú có chất lượng và hiệu quả cao. Góp phần xây dựng, bồi dưỡng, hình thành, phát triển ở học sinh những kiến thức cần thiết để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện về kiến thức và nhân cách cho học sinh. 1.3. Đặc điểm hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học 1.3.1. Đặc điểm của học sinh tiểu học ở trường bán trú Học sinh ở bán trú chủ yếu là học sinh: nhà cách xa trường, bố mẹ đi làm ăn xa phải gửi con cho ông bà trông, một số gia đình muốn cho con sống có nền nếp, tính tự lập ngay từ nhỏ, các em quen sống trong không gian gia đình ít được quan tâm, tự do trong sinh hoạt nên khi bước sang môi trường ăn tập thể với những yêu cầu cao mang tính kỷ luật, quy định chung chặt chẽ là một khó khăn mà các em không dễ khắc phục ngay. Tư duy của các em về khả năng thay đổi các phương án chậm, nhiều khi dập khuôn máy móc, có thể vì các em sống trong môi trường ít va chạm, ít phức tạp, ít giao tiếp. Thường thích được vui chơi, thích các hoạt động bề nổi, ít trú trọng sử dụng các tri thức đã học vào các tình huống cụ thể. 1.3.2. Đặc điểm hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học Nếu như ở bậc mầm non hoạt động học tập chủ đạo của trẻ là vui chơi, thì đến tuổi tiểu học hoạt động học tập chủ đạo của học sinh đã có sự thay đổi về chất, chuyển từ hoạt động học tập vui chơi sang hoạt động học tập. 1.3.3. Đặc điểm hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học Thứ nhất, tính tập thể, hợp tác, tương trợ Thứ hai, tính chủ động, tự lập, tự học Thứ ba, tính thích ứng và hình thành các kỹ năng 1.4. Nội dung quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học 1.4.1. Quản lý kế hoạch học tập của học sinh bán trú 1.4.2. Tổ chức th c hiện hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học 1.4.3. Chỉ đạo th c hiện hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học 1.4.3.1. Các hoạt động dạy học học sinh bán trú 1.4.3.2. Công tác chỉ đạo hoạt động dạy học học sinh bán trú tiểu học 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học 1.4.4.1. Chỉ đạo các tổ chuyên môn về hoạt động học tập bán trú tiểu học 1.4.4.2. Chỉ đạo về hoạt động dạy học bán trú tiểu học 1.4.5. Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở trường tiểu học 1.5.1. Các yếu tố chủ quan và khách quan
6. 6 Các yếu tố khách quan Đối với các học sinh ở bán trú, hoạt động học tập diễn ra trong điều kiện xa sự quản lý, quan tâm, giám sát của gia đình; các điều kiện ăn ở, sinh hoạt không thực sự đầy đủ như ở gia đình nên ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng, hiệu quả học tập (kể cả các học sinh ở trọ trong khu bán trú của nhà trường và các học sinh ở trọ ở nhà người quen hoặc trọ gần trường). Do phải trọ học nên sau thời gian học tập chính khóa tại trường, các em còn thực hiện nhiều các hoạt động khác như tham gia hoạt động bồi dưỡng, bổ trợ kiến thức; tham gia hoạt động tự học tại khu bán trú, nơi ở trọ; tham gia các hoạt động vui chơi giải trí rèn luyện sức khỏe; tham gia hoạt động lao động vệ sinh, tăng gia cải thiện bữa ăn; tham gia các hoạt động rèn luyện, nâng cao kỹ năng sống Các yếu tố môi trường (phong tục, tập quán, điều kiện kinh tế gia đình học sinh, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên, phong trào giáo dục của địa phương, các điều kiện, phương tiện dạy học ) có ảnh hưởng tới việc quản lý hoạt động học tập của nhà trường. Các yếu tố chủ quan Điều kiện CSVC trường lớp, phương tiện dạy học phục vụ công tác giảng dạy và học tập, các điều kiện CSVC phục vụ sinh hoạt và học tập của học sinh trên khu bán trú, nơi ở trọ cũng là những yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới chất lượng học tập của học sinh bán trú. Việc quản lý hoạt động học tập của Hiệu trưởng sẽ mang có hiệu quả cao nếu trường lớp được xây dựng khang trang, đúng quy định, điều kiện, phương tiện dạy học hiện đại được trang bị đầy đủ và đồng bộ, đáp ứng cơ bản nhu cầu giảng dạy và học tập; khu bán trú của nhà trường đáp ứng đầy đủ nhu cầu ăn, ở, sinh hoạt và học tập của tất cả các học sinh có nhu cầu ở bán trú. 1.5.2. Các yếu tố về phía học sinh 1.5.2.1. Tính kiên trì, tính kỷ luật trong học tập 1.5.2.2. Tính tích cực, chủ động trong học tập 1.5.3. Các yếu tố về phía nhà quản lý, giáo viên Năng lực, phẩm chất của người Hiệu trưởng Chất lượng của đội ngũ giáo viên Tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản lý học sinh bán trú 1.5.4. Các yếu tố về phía phụ huynh học sinh và chính quyền địa phương 1.5.4.1. Vai trò của phụ huynh trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú 1.5.4.2. Vai trò của chính quyền địa phương trong công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học
7. 7 Tiểu kết chương 1 Những kết quả nghiên cứu của chương 1 làm cơ sở để đi vào nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc, đồng thời gợi mở những nội dung liên quan tới việc nghiên cứu, đề xuất những giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú trong các trường tiểu học huyện Sông Lô. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH BÁN TRÚ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN SÔNG LÔ, TỈNH VĨNH PHÚC 2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế - xã hội và giáo dục, đào tạo của huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội của huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc 2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục - đào tạo của huyện Sông Lô Trong những năm gần đây, sự nghiệp giáo dục của huyện Sông Lô tiếp tục phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng, góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Quy mô trường, lớp tiếp tục giữ vững và ổn định, đa dạng hoá các loại hình, đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân. Môi trường giáo dục kỷ cương, thân thiện, tạo hứng thú dạy và học cho thầy và trò. 2.2. Giới thiệu về khảo sát thực trạng 2.2.1. Mục tiêu khảo sát 2.2.2. Đối tượng, phạm vi khảo sát 2.2.3. Nội dung của khảo sát 2.2.4. Phương pháp khảo sát 2.3. Thực trạng hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô hiện nay 2.3.1. Đặc điểm chung của các trường Đội ngũ các thầy, cô giáo có phẩm chất đạo đức tốt, nhiệt tình trách nhiệm với công việc được giao, đạt trình độ chuẩn. Song chất lượng chưa cao, phần đông là giáo viên trẻ mới ra trường, kinh nghiệm giảng dạy và giáo dục học sinh còn hạn chế, số giáo viên hầu hết đều ở vùng đồng bằng đến công tác nên sau một vài năm công tác lại chuyển công tác, số giáo viên nữ trong độ tuổi sinh đẻ cao nên thời gian dành cho gia đình và con cái nhiều, mà ít có thời gian đầu tư cho chuyên môn. Thiếu giáo viên mũi nhọn ở hầu hết các khối lớp. Cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho công tác dạy và học tuy đã được đầu tư trang cấp song chưa đáp ứng được yêu cầu dạy và học cũng như
8. 8 yêu cầu về công tác đổi mới phương pháp. Số phòng học còn thiếu, thiếu phòng bồi dưỡng học sinh năng khiếu, bồi dưỡng chuẩn kiến thức kỹ năng cho học sinh yếu. 2.3.2. Những điểm khác nhau 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc 2.4.1. Th c trạng quản lý kế hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú Bảng 2.1. Sự quan tâm đến hoạt động học tập bán đến việc phát triển nhân cách cho học sinh của phía phụ huynh Nội dung S.Lượng Tỷ lệ% - Rất quan tâm 25 62,5 - Quan tâm 12 30,0 - Bình thường 3 7,5 - Không quan tâm 0 Bảng 2.2. Tác dụng của hoạt động học tập bán trú đến việc phát triển nhân cách cho học sinh của chuyên viên PGD, CBQL và giáo viên Nội dung S.Lượng Tỷ lệ% - Có tác dụng tốt 103 85,8 - Có tác dụng 13 10,83 - Ít tác dụng 4 3,33 - Không tác dụng 0 Qua nghiên cứu, khảo sát trao đổi trực tiếp với một số cán bộ, giáo viên, chuyên viên và phụ huynh học sinh cho thấy đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên nhận thức đúng về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú đối với sự phát triển trí tuệ, nhân cách của học sinh, nhưng ở một số nội dung vẫn còn có mặt hạn chế, chưa đầy đủ, về tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú. 2.4.2. Th c trạng tổ chức th c hiện hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học Qua phỏng vấn và trao đổi với giáo viên, của một số trường tiểu học huyện Sông Lô, chúng tôi thu được kết quả đánh giá về thực trạng nội dung chương trình hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc như sau:
9. 9 Bảng 2.3. Tổ chức thực hiện hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học Mức độ thực hiện TT Nội dung công việc Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Tham quan 36 36,0 54 54,0 10 10,0 2. Rung chuông vàng 25 25,0 72 72,0 3 3,0 3. Đường lên đỉnh Olympia 18 18,0 72 72,0 7 7,0 3 3,0 4. Chào cờ 29 29,0 54 54,0 14 14,0 3 3,0 5. Sinh hoạt lớp 21 21,0 72 72,0 7 7,0 6. Các cuộc thi tìm hiểu 11 11,0 68 68,0 18 18,0 3 3,0 7. Làm báo tường, nội san 60 60,0 30 30,0 10 10,0 8. Cắm trại 7 7,0 57 57,0 33 33,0 3 3,0 9. Liên hoan văn nghệ 20 20,0 60 60,0 10 10,0 10 10,0 10. Hoạt động học tập thể thao 10 10,0 68 68,0 20 20,0 2 2,0 11. Hoạt động học tập tình nguyện 80 80,0 18 18,0 2 2,0 2.4.3. Th c trạng chỉ đạo kế hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học Theo kết quả điều tra ở bảng 2.4, chúng tôi nhận thấy việc “Chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú cho toàn trường từ đầu năm học, bảo đảm sự cân đối giữa các hoạt động học tập từ đầu năm đến cuối năm” của ban giám hiệu nhà trường được cả cán bộ quản lý, chuyên viên và giáo viên đánh giá là thực hiện tốt với điểm bình quân đạt 2,45 và 2,3. Bảng 2.6. Nâng cao chất lượng quán lý hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học đối với giáo viên Mức độ đánh giá Điểm TT Nội dung biện pháp Tốt TB Chưa tốt TB SL ĐTB SL ĐTB SL ĐTB Chỉ đạo xây dựng quỹ phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh bán trú 1. 70 2,10 20 0,40 10 0,10 2,6 (từ các nguồn tài trợ, từ ngân sách, công tác xã hội hoá giáo dục). Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục thông qua các buổi hội thảo, 2. hội nghị, các chuyên đề và làm điểm 72 2,16 22 0,44 6 0,06 2,66 về tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú.
10. 10 Đầu tư mua sắm cơ sở vật chất phục 3. vụ cho các hoạt động học tập của học 63 1,89 27 0,54 10 0,10 2,53 sinh bán trú Phát động phong trào thi đua theo chủ 4. 65 1,95 28 0,56 7 0,07 2,58 điểm năm học và học kỳ. Chỉ đạo đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bán trú, cải tiến nội dung hoạt động 5. 68 2,04 27 0,54 5 0,05 2,63 học tập, nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh trong hoạt động học tập của học sinh bán trú. Phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để quản lý, 6. 58 1,74 35 0,7 7 0,07 2,51 tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú đạt hiện quả. Tăng cường giáo dục kiến thức, rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua 7. 54 1,62 36 0,72 10 0,10 2,44 hoạt động học tập của học sinh bán trú Phân công cụ thể trách nhiệm, quyền hạn cho từng thành viên trong tổ 8. 56 1,68 34 0,68 10 0,10 2,46 chức, thực hiện nội dung hoạt động học tập của học sinh bán trú Bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức, quản lý các hoạt động học tập 9. 60 1,80 32 0,64 8 0,08 2,52 của học sinh bán trú cho giáo viên và các lực lượng giáo dục.
11. 11 Bảng 2.7. Nâng cao chất lượng quán lý hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học đối với chuyên viên và cán bộ quản lý Mức độ đánh giá Điểm TT Nội dung biện pháp Tốt TB Chưa tốt TB SL % SL % SL % Chỉ đạo xây dựng quỹ phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh bán trú 1. 12 1,80 7 0,70 1 0,05 2,55 (từ các nguồn tài trợ, từ ngân sách, công tác xã hội hoá giáo dục). Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục thông qua các buổi hội thảo, 2. hội nghị, các chuyên đề và làm điểm về 15 2,25 3 0,30 2 0,10 2,65 tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú. Đầu tư mua sắm cơ sở vật chất phục 3. vụ cho các hoạt động học tập của học 14 2,10 4 0,40 2 0,10 2,60 sinh bán trú Phát động phong trào thi đua theo chủ 4. 11 1,65 7 0,70 2 0,10 2,45 điểm năm học và học kỳ. Chỉ đạo đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bán trú, cải tiến nội dung hoạt động học 5. 9 1,35 8 0,80 3 0,15 2,30 tập, nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh trong hoạt động học tập của học sinh bán trú. Phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để quản lý, tổ 6. 13 1,95 5 0,50 2 0,10 2,55 chức hoạt động học tập của học sinh bán trú đạt hiện quả. Tăng cường giáo dục kiến thức, rèn 7. kỹ năng sống cho học sinh thông qua 11 1,65 6 0,60 3 0,15 2,40 hoạt động học tập của học sinh bán trú Phân công cụ thể trách nhiệm, quyền hạn cho từng thành viên trong tổ 8. 12 1,80 7 0,70 1 0,05 2,55 chức, thực hiện nội dung hoạt động học tập của học sinh bán trú Bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức, quản lý các hoạt động học tập của học 9. 15 2,25 3 0,30 2 0,10 2,65 sinh bán trú cho giáo viên và các lực lượng giáo dục.
12. 12 Theo đánh giá của cán bộ quản lý và chuyên viên thì các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô đã thành lập và phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để tiến hành quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú, đã thể hiện rõ sự đồng thuận trong tổ chức thực hiện và đạt được kết quả tương đối tốt. 2.4.4. Th c trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập của học sinh bán trú Kết quả điều tra được xử lý ở (Bảng 2.8) về phân tích kết quả điều tra, chúng ta thấy rằng công tác kiểm tra đánh giá được thực hiện tương đối tốt ở một số nội dung cụ thể như: “kiểm tra việc thực hiện hoạt động học tập của học sinh bán trú theo kế hoạch” với 90,0% giáo viên và 92,8% cán bộ, chuyên viên được hỏi trả lời là làm thường xuyên, chính điều đó đã tác động tích cực đến kết quả tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. 2.4.5. Th c trạng cơ sở vật, thiết bị phục vụ hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học - 0 GV (= 0%) đánh giá điều kiện nghỉ trưa, các điều kiện tổ chức các hoạt động học tập rất tốt - 20 GV (= 26,7%) đánh giá điều kiện nghỉ trưa, các điều kiện tổ chức các hoạt động học tập tốt - 51 GV (= 68%) đánh giá điều kiện nghỉ trưa, các điều kiện tổ chức các hoạt động học tập bình thường - 4 GV (= 5,3%) đánh giá điều kiện nghỉ trưa, các điều kiện tổ chức các hoạt động học tập chưa tốt. 2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc 2.5.1. Ưu điểm Nhận thức của đa số cán bộ, giáo viên, phụ huynh học sinh về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú bước đầu có sự chuyển biến tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai xây dựng, thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động học tập bán trú cho học sinh và tạo ra lòng tin cho nhân dân về công tác quản lý giáo dục của nhà trường theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề ra. Công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đã được cán bộ quản lý các trường và cơ quan chuyên trách về giáo dục chú trọng, cán bộ quản lý, giáo viên của các trường tiểu học đã sử dụng nhiều biện pháp quản lý và bước đầu đã đem lại những kết quả nhất định trong tổ chức thực hiện nội dung hoạt động học tập bán trú cho học sinh.
13. 13 Năng lực tổ chức quản lý hoạt động học tập bán trú của đa số cán bộ quản lý, giáo viên ở các trường tiểu học khá đồng đều; cơ sở vật chất cũng như nguồn tài chính bảo đảm cho hoạt động học tập của học sinh bán trú được xã hội hóa từ nhân dân nên hiệu quả hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đạt được kết quả tương đối tốt, bước đầu đáp ứng kỳ vọng của các cấp, các ngành và phụ huynh học sinh. 2.5.2. Hạn chế Thứ nhất, nhận thức của một số cán bộ, giáo viên, phụ huynh học sinh về quản lý các hoạt động học tập của học sinh bán trú chưa sâu sắc, chưa đầy đủ nên trong tổ chức hoạt động học tập mới dừng lại ở mức độ nhất định theo những điều kiện nhất định. Thứ hai, quá trình quản lý và tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú luôn bị chi phối bởi các yếu tố chủ quan và khách quan, các lực lượng giáo dục cũng đã khẳng định một số yếu tố có ảnh hưởng lớn đến hoạt động học tập của học sinh bán trú. Thứ ba, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục ở nhà trường, giáo viên trong thực hiện nhiệm vụ quản lý và tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bán trú còn thể hiện sự bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu về nội dung, hình thức quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú cho phù hợp với sự đổi mới trong giáo dục ở các cấp học, bậc học hiện nay. Thứ tư, trong thực tế công tác kiểm tra đánh giá chất lượng hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô chưa được thực hiện một cách thường xuyên và đầy đủ trên tất cả các mặt hoạt động học tập. Thứ năm, cơ sở vật chất của đa số các trường tiểu học huyện Sông Lô chưa đạt chuẩn quốc gia, đã ảnh hưởng nhất định đến hoạt động học tập của học sinh bán trú. 2.5.3. Nguyên nhân hạn chế Năng lực quản lý của cán bộ quản lý, giáo viên vẫn còn những hạn chế nhất định và việc chưa nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của hoạt động này là một nguyên nhân khiến cho công tác quản lý học sinh bán trú chưa hiệu quả. Giáo viên và phụ huynh đều đánh giá những bất cập về cơ sở vật chất là nguyên nhân chính khiến các hoạt động ngoài giờ học trên lớp chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Các hoạt động chưa phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng của học sinh cũng là nguyên nhân khiến các em không hào hứng tham gia các hoạt động ngoài giờ học được nhà trường tổ chức.
14. 14 Tiểu kết chương 2 Thực trạng trên cho thấy để nâng cao hiệu quả của hoạt động học tập của học sinh bán trú, góp phần nâng cao nhận, chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở trường tiểu học trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc, cần nghiên cứu đưa ra được những biện pháp quản lý, tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú có tính cần thiết và khả thi. Đây là nội dung, được trình bày ở chương 3. Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH BÁN TRÚ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN SÔNG LÔ, TỈNH VĨNH PHÚC 3.1. Các nguyên tắc đề xuất các biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính th c ti n Tất cả các lý thuyết về hoạt động học tập bán trú đều mang tính lý luận và được tổng kết, đúc kết từ nhiều cơ sở khác nhau nên khi áp dụng vào một trường tiểu học phải phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường. Các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú trường tiểu học phải tính đến đặc điểm lứa tuổi học sinh, quá trình tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú cần chú ý đến hoàn cảnh, điều kiện thực tế của huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương lần thứ 2 (khoá VIII), khẳng định: “Phải tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh” [16]. Do đó các biện pháp đưa ra phải đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục bậc tiểu học, đổi mới phương pháp giáo dục, giúp học sinh biết cách tự học, có năng lực sáng tạo, năng lực thích ứng với sự thay đổi nghề nghiệp. 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả Các biện pháp đưa ra phải được sự đồng thuận của các cấp quản lý giáo dục, của địa phương, cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, giáo viên, các tổ chức trong nhà trường.
15. 15 3.1.4. Nguyên tắc th c hiện mục tiêu giáo dục chung có quan tâm đến yếu tố vùng miền Điều 24 Luật Giáo dục đã xác định “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” Do đó việc đưa ra các biện pháp phải đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, đổi mới phương pháp nhằm tạo ra sản phẩm con người có trình độ cao, biết cách tự học, có hoài bão, có năng lực sáng tao, năng lực thích ứng với những thay đổi nghề nghiệp. 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo s huy động các chủ thể cùng tham gia Một trong những yêu cầu đổi mới giáo dục là phát huy tính tích cực của học sinh, học sinh là chủ thể nhận thức, chủ thể của các hoạt động. 3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, phụ huynh học sinh về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học hiện nay Mục tiêu của biện pháp Nhận thức của các lực lượng giáo dục nói chung, cán bộ, giáo viên trong nhà trường, phụ huynh học sinh về vị trí vai trò, trách nhiệm và tích cực tham gia quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học là một vấn đề có ý nghĩa quyết định sự thành bại của công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú. Nội dung của biện pháp Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên và phụ huynh học sinh về tầm quan trọng, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường và sự hình thành phát triển nhân cách của học sinh. Thường xuyên cung cấp cho cán bộ, giáo viên nội quy về hoạt động học tập bán trú để họ vận dụng vào xây dựng mục tiêu, kế hoạch hoạt động học tập, chọn lựa hình thức tổ chức, cách thức tiến hành, đảm bảo được chất lượng hiệu quả của từng hoạt động học tập khi tổ chức thực hiện. Cách thức thực hiện biện pháp Một là, đối với cán bộ, giáo viên của nhà trường Thường xuyên bồi dưỡng về quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú, các chuyên đề về lý luận quản lý, những giá trị nhân cách của con người
16. 16 Việt Nam trong giai đoạn mới, giai đoạn đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế cho toàn thể cán bộ, giáo viên. Hai là, đối với cha mẹ học sinh Nhà trường cần thông qua các cuộc họp phụ huynh, để tuyên truyền cho cha mẹ học sinh thấy vai trò to lớn của hoạt động học tập bán trú đối với sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh, rèn luyện tính chủ động sáng tạo, mở mang kiến thức, tạo hứng thú cho học tập các môn văn hoá. Ba là, đối với học sinh Giáo viên cần làm tốt công tác giáo dục để các em nhận thức được vai trò của các hoạt động học tập bán trú đối với sự phát triển nhận thức, hình thành các kỹ năng cần thiết, để từ đó các em tích cực tham gia hoạt động học tập bán trú. 3.2.2. Xây d ng kế hoạch quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú phù hợp với trường tiểu học Mục tiêu của biện pháp Việc xây dựng kế hoạch giúp cho các lực lượng giáo dục có cái nhìn tổng thể, bao quát toàn diện sự phát triển của nhà trường và của học sinh, thấy được mối quan hệ tương tác và hoạt động học tập giữa các bộ phận quản lý và hoạt động học tập. Nội dung của biện pháp Kế hoạch quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú có thể được phân chia ra nhiều loại khác nhau, thông thường có các loại như kế hoạch ngắn hạn (tuần, tháng), kế hoạch dài hạn (học kỳ, năm học). Trong các kế hoạch đều phải xác định rõ mục tiêu, chương trình hành động, các bước tiến hành, điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện kế hoạch của lực lượng giáo dục trong nhà trường. Thống nhất cách thức phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để tập trung nguồn lực hướng tới việc quản lý thực hiện nhiệm vụ, nội dung hoạt động học tập cho học sinh bán trú một cách tốt nhất. Cách thức thực hiện biện pháp Một là, xây dựng và tổ chức cho giáo viên thực hiện kế hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc phải đảm bảo tính thống nhất giữa mục tiêu, nội dung, biện pháp, điều kiện, phương tiện và hình thức tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bán trú ở trường tiểu học. Hai là, khi xây dựng và tổ chức cho giáo viên thực hiện kế hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú phải thực hiện đúng quy trình, bước một cách phù hợp với tình hình thực tiễn của nhà trường nhằm giúp cho các lực lượng
17. 17 quản lý hoạt động học tập giáo dục thực hiện chức năng kế hoạch hoá của mình một cách thuận lợi. Ba là, kế hoạch phải được triển khai và thực hiện một cách đồng bộ, toàn diện, thường xuyên và liên tục trong cả năm học. 3.2.3. Tăng cường trao đổi thông tin và phối hợp quản lý hoạt động học tập học sinh tiểu học bán trú giữa nhà trường, gia đình, xã hội Mục tiêu của biện pháp Thiết lập mối liên hệ thông tin hai chiều giữa nhà trường, gia đình và đoàn thể xã hội là hết sức quan trọng. Nhờ thường xuyên liên hệ và phối hợp với gia đình và chính quyền địa phương, nhà trường sẽ nắm và hiểu rõ hơn những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, động viên khuyến khích được các em trong học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động học tập của nhà trường một cách tích cực; tạo nên sự đồng tâm, hiệp lực các lực lượng trong và ngoài nhà trường để khuyên nhủ, dạy dỗ các em về kiến thức khoa học, kỹ năng sống. Nội dung của biện pháp Tăng cường mối liên hệ với cha mẹ học sinh và thường xuyên trao đổi với các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trên địa bàn như hội khuyến học, hội phụ nữ, ban đại diện cha mẹ học sinh, làm cho học sinh cảm nhận được sự quan tâm của gia đình, đoàn thể, tạo cho học sinh tính tích cực trong học tập, tu dưỡng, phấn đấu vươn lên. Cách thức thực hiện biện pháp Một là, tăng cường quan hệ trao đổi thông tin, phối hợp với gia đình trong quản lý, giáo dục học sinh thông qua hoạt động học tập bán trú ở nhà trường. Hai là, nhà trường chủ động phối hợp với chính quyền và các đoàn thể xã hội để quản lý các hoạt động học tập của học sinh bán trú. 3.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học Mục tiêu của biện pháp Nhằm bảo đảm tốt về vật chất và tinh thần cho việc tổ chức thực hiện nội dung hoạt động học tập của học sinh bán trú một cách thuận tiện và có hiệu quả. Tận dụng tiềm năng của xã hội giành cho hoạt động học tập của học sinh bán trú. Huy động các tổ chức, cá nhân có khả năng phối hợp cùng nhà trường trong các hoạt động học tập của học sinh bán trú. Nội dung của biện pháp Cơ sở vật chất là điều kiện quan trọng sẽ góp phần cho hoạt động học tập của học sinh bán trú thành công, đặc biệt là hoạt động học tập của học sinh bán trú có quy mô cấp lớp, khối, trường. Cách thức thực hiện biện pháp
18. 18 Một là, tuyên truyền để các lực lượng giáo dục hiểu được vai trò hoạt động học tập của học sinh bán trú đến việc hình thành phẩm chất nhân cách, củng cố kiến thức đã được học chính khóa, kỹ năng sống cho học sinh để từ đó các lực lượng giáo dục, các mạnh thường quân ủng hộ về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động học tập của học sinh bán trú ở từng lớp, khối của trường tiểu học. Hai là, nhà trường cần chủ động, tăng cường hợp tác, huy động và kêu gọi sự tham gia đóng góp tài trợ của các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp trên địa bàn. Ba là, để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho hoạt động học tập của học sinh bán trú, nhà trường phải xây dựng kế hoạch dài hạn để xác định rõ nguồn kinh phí, trang thiết bị hỗ trợ cho việc tổ chức các hoạt động học tập. Phát động phong trào kế hoạch nhỏ trong toàn trường để gây quỹ khen thưởng phục vụ hoạt động học tập của học sinh bán. 3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động học tập của học sinh bán trú tiểu học Mục tiêu của biện pháp Trong hoạt động học tập quản lý, kiểm tra là một chức năng rất quan trọng giúp chủ thể quản lý có thông tin phản hồi từ đối tượng quản lý, nắm được diễn biến công việc trong tổ chức, từ đó có những tác động quản lý thích hợp nhằm đạt mục tiêu đã đề ra. Nội dung của biện pháp Đây là biện pháp có tác dụng thúc đẩy hoạt động học tập và tinh thần phấn đấu vươn lên của học sinh trong quá trình học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động học tập bán trú. Thực hiện biện pháp kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động học tập của học sinh bán trú nhằm kịp thời khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh những cá nhân vi phạm trong quá trình quản lý, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, nội dung hoạt động học tập của học sinh bán trú. Cách thức thực hiện biện pháp Thứ nhất, ban giám hiệu nhà trường phải đề cao trách nhiệm trong quản lý và điều hành hoạt động học tập giáo dục của nhà trường nói chung, hoạt động học tập của học sinh bán trú nói riêng, thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, trong đó có hoạt động học tập của học sinh bán trú. Thứ hai, các khối trưởng, giáo viên, các đoàn thể trong nhà trường có nhiệm vụ tham mưu đề xuất với ban giám hiệu nhà trường về công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động học tập kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động học tập của học sinh bán trú. Thứ ba, các lực lượng giáo dục trong nhà trường, giáo viên làm tốt công tác quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động học tập của học sinh trong việc chấp hành các quy chế, quy định, nội quy hoạt động học tập bán trú.
19. 19 Thứ tư, mỗi giáo viên khi được tham gia trực tiếp vào quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú thực hiện nghiêm mục tiêu, yêu cầu của nhà trường đã đề ra. 3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm 3.3.2. Nội dung khảo nghiệm 3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm 3.3.4. Kết quả khảo nghiệm Bảng 3.1. Về mức độ cần thiết của các biện pháp Tính cần thiết Rất Khôn Giá Cần cần g cần trị TT Các biện pháp thiết thiết thiết trung (3) (2) (1) bình X Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên trong 86 8 6 1. quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các 2,80 2,58 0,16 0,06 trường tiểu học hiện nay Xây dựng và tổ chức cho giáo viên thực hiện kế 86 10 4 hoạch hoạt động học tập của học sinh bán trú 2. 2,82 phù hợp với đặc điểm tâm lý học sinh và điều 2,58 0,2 0,04 kiện của trường tiểu học Phân định rõ trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo 84 10 6 viên, phụ huynh học sinh trong thực hiện kế hoạch 3. 2,78 quản lý hoạt động học tập, rèn luyện của học sinh 2,52 0,2 0,06 bán trú ở các trường tiểu học Duy trì tốt nền nếp trao đổi thông tin và phối hợp 86 4 10 hoạt động học tập giữa nhà trường, gia đình, 4. 2,76 đoàn thể xã hội trong quản lý hoạt động học tập 2,58 0,08 0,1 của học sinh bán trú ở trường tiểu học Thực hiện tốt công tác kiểm tra, đánh giá kết quả 82 10 8 5. quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở 2,74 2,46 0,2 0,08 các trường tiểu học Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, làm tốt công 80 8 12 6. tác xã hội hoá giáo dục trong bảo đảm các điều 2,68 2,4 0,16 0,12 kiện cho hoạt động học tập của học sinh bán trú Nhận xét: Các ý kiến được hỏi đều cho rằng, các biện pháp luận văn đưa ra là có tính rất cần thiết, các biện pháp đều đạt từ 2,68 điểm trở lên.
20. 20 Về mức độ khả thi của các biện pháp Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp Tính khả thi Rất khả Khả Không Giá trị TT Các biện pháp thi thi khả thi trung bình (3) (2) (1) X Chỉ đạo xây dựng quỹ phục vụ cho hoạt động 86 10 4 học tập của học sinh bán trú (từ các nguồn tài trợ, từ ngân sách, công tác xã hội hoá giáo dục). 1. Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục 2,82 thông qua các buổi hội thảo, hội nghị, các 2,58 0,2 0,04 chuyên đề và làm điểm về tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú. Đầu tư mua sắm cơ sở vật chất phục vụ cho 84 10 6 các hoạt động học tập của học sinh bán trú 2. 2,78 Phát động phong trào thi đua theo chủ điểm 2,52 0,2 0,06 năm học và học kỳ. Chỉ đạo đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bán trú, cải tiến nội 86 8 6 dung hoạt động học tập, nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh trong hoạt động học 3. 2,80 tập của học sinh bán trú. Phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và 2,58 0,16 0,06 ngoài nhà trường để quản lý, tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú đạt hiện quả. Tăng cường giáo dục kiến thức, rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động học tập 80 9 11 của học sinh bán trú 4. 2,69 Phân công cụ thể trách nhiệm, quyền hạn cho từng thành viên trong tổ chức, thực hiện nội 2,4 0,18 0,11 dung hoạt động học tập của học sinh bán trú Bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức, quản lý 82 10 8 các hoạt động học tập của học sinh bán trú cho giáo viên và các lực lượng giáo dục. 5. 2,74 Chỉ đạo xây dựng quỹ phục vụ cho hoạt động 2,46 0,2 0,08 học tập của học sinh bán trú (từ các nguồn tài trợ, từ ngân sách, công tác xã hội hoá giáo dục). Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục 82 12 6 thông qua các buổi hội thảo, hội nghị, các 6. 2,76 chuyên đề và làm điểm về tổ chức hoạt động 2,46 0,24 0,06 học tập của học sinh bán trú.
21. 21 Kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp luận văn đưa ra có tính khả thi với kết quả tương đối cao, số điểm trung bình của các biện pháp đánh giá về tính khả thi đều đạt từ 2,69 điểm trở lên. Sở dĩ như vậy vì các biện pháp đưa ra phù hợp với quyết tâm của cán bộ, giáo viên nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục cấp trên và phù hợp với đặc điểm của trường tiểu học hiện nay. * Mức độ độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp Bảng 3.3. Tính tương quan của các biện pháp Tính cấp thiết Tính khả thi Thứ tự TT Tên biện pháp Tổng Thứ Tổng Thứ ĐTB ĐTB ưu tiên điểm bậc điểm bậc Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên 2,81 1. trong quản lý hoạt động học tập của học 280 2,8 2 282 2,82 1 (I) sinh bán trú ở các trường tiểu học hiện nay Xây dựng và tổ chức cho giáo viên thực hiện kế hoạch hoạt động học tập của học 2,80 2. 282 2,82 1 278 2,78 3 sinh bán trú phù hợp với đặc điểm tâm lý (II) học sinh và điều kiện của trường tiểu học Phân định rõ trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh 2,79 3. trong thực hiện kế hoạch quản lý hoạt 278 2,78 3 280 2,80 2 (III) động học tập, rèn luyện của học sinh bán trú ở các trường tiểu học Duy trì tốt nền nếp trao đổi thông tin và phối hợp hoạt động học tập giữa nhà 2,72 4. trường, gia đình, đoàn thể xã hội trong 276 2,76 4 269 2,69 6 (V) quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở trường tiểu học Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục trong bảo đảm 2,71 5. 268 2,68 6 274 2,74 5 các điều kiện cho hoạt động học tập của học (VI) sinh bán trú Thực hiện tốt công tác kiểm tra, đánh giá kết quả quản lý hoạt động học tập 2,75 6. 274 2,74 5 276 2,76 4 của học sinh bán trú ở các trường tiểu (IV) học
22. 22 Nghiên cứu kết quả khảo nghiệm về sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp có thể khẳng định, mặc dù có số ít ý kiến trái chiều trong nhận định, đánh giá tình hình, song các biện pháp luận văn đưa ra có cơ sở khoa học cả về lý luận và thực tiễn, các biện pháp đều có tính cần thiết và tính khả thi, thứ tự ưu tiên của các biện pháp được thể hiện là biện pháp 1, 2, 3, 6, 4, 5. Thực hiện thống nhất, đồng bộ các biện pháp trên sẽ tạo lực thúc đẩy để giải quyết những khâu yếu, điểm yếu trong quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay. Tiểu kết chương 3 Mỗi biện pháp đều có những vị trí và vai trò nhất định trong quá trình quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú. Tuy nhiên, không có biện pháp nào là vạn năng và mỗi biện pháp phải được thực hiện trong những điều kiện, hoàn cảnh nhất định. Để triển khai có kết quả các biện pháp nêu trên, các chủ thể quản lý giáo dục cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các biện pháp, tránh mọi biểu hiện chủ quan, nóng vội hoặc bảo thủ, trì trệ nhằm thúc đẩy hoạt động học tập của học sinh bán trú trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Hoạt động học tập của học sinh bán trú có vai trò quan trọng trong việc đào tạo, giáo dục kiến thức và các kỹ năng sống đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế trí thức. Các hoạt động này giúp bổ trợ cho hoạt động dạy học trên lớp, giúp học sinh mở rộng kiến thức, phát huy tính tích cực chủ động, tạo điều kiện cho các em phát triển các năng lực, giáo dục tinh thần hợp tác. Quản lý tốt các hoạt động học tập của học sinh bán trú góp phần đưa các em vào các hoạt động bổ ích sẽ giúp các em hoạt động có nền nếp trong một tập thể và sống hòa mình có trách nhiệm cùng cộng đồng. Thực tế một bộ phận cha mẹ học sinh chưa nhận thức được đầy đủ vai trò con ở lại ăn trưa, và cho rằng chỉ cần quản lý tốt hoạt động tự học của các em. Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đã nhận thức đúng vai trò và tầm quan trọng của việc quản lý học sinh song việc quản lý còn tỏ ra lỏng lẻo, chưa đồng bộ giữa các nhóm biện pháp, nội dung còn nghèo nàn, chưa có sự phối kết hợp tốt giữa các lực lượng trong quá trình quản lý, giáo dục học sinh.
23. 23 Quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú là một công việc rất khó khăn vất vả. Nó đòi hỏi lòng tâm huyết, sự tận tâm và cố gắng liên tục của những người làm công tác giáo dục tại các vùng nông thôn để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý học sinh. Các biện pháp quản lý hoạt động ngoài giờ học trên lớp đối với học sinh bán trú sẽ đóng góp một phần quan trọng trong quá trình quản lý học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.Với nhận thức đó đề tài đã tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn, nhằm đề ra các biện pháp có tính khả thi trong công tác quản lý các hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Tác giả đã nghiên cứu một cách hệ thống lý luận quản lý,quản lý giáo dục và quản lý nhà trường. Đồng thời tác giả tập trung nghiên cứu nội dung quản lý giáo dục hoạt động học tập, các lực lượng tham gia, các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý. Việc nghiên cứu phần lý luận đầy đủ và có hệ thống đã giúp tác giả có cơ sở khoa học để nghiên cứu thực trực trạng quản lý học sinh bán trú và từ đó đề ra một số biện pháp có tính khả thi trong quá trình thực hiện. Tác giả đã đưa ra khá đầy đủ thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc, tác giả đã khảo sát và thu thập ý kiến đánh giá về các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú của các trường đang thực hiện. Qua kết quả khảo sát cho thấy các cán bộ quản lý đã nỗ lực trong việc quản lý, xây dựng được hệ thống các biện pháp chỉ đạo hoạt động học tập của học sinh bán trú. Có những biện pháp đã mang lại những hiệu qủa cao góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Song trong công tác quản lý của các trường còn nhiều nội dung chưa hiệu quả như: công tác giáo dục kỹ năng sống, công tác quản lý các hoạt động tập thể. Công tác tuyên truyền vận động, phối hợp các lực lượng xã hội cùng tham gia chính các yếu tố này đã ảnh hưởng đến chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú trên địa bàn huyện. Trên cơ sở và thực tiễn khảo sát hoạt động quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú của huyện Sông Lô tác giả đã đề xuất 5 biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú tại huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc đã nêu rõ ở chương 3.
24. 24 2. Kiến nghị 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc Hàng năm tổ chức tốt các đợt bồi dưỡng cho giáo viên cốt cán của các trường tiểu học trong tỉnh về công tác chủ nhiệm lớp, công tác tổ chức quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú. Cần xây dựng và đưa vào quy chế quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú với những nội dung thiết thực, cụ thể, phù hợp với từng loại hình nhà trường, với điều kiện kinh tế, xã hội hiện nay của tỉnh, đặc biệt là các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn. Xây dựng cơ chế thống nhất phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội nhằm huy động sức mạnh của các lực lượng xã hội tham gia quản lý và tổ chức hoạt động học tập của học sinh bán trú ở các trường tiểu học. 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Sông Lô Quan tâm và chỉ đạo sâu sát các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc về công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú với các nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp với từng trường tiểu học. Tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kĩ năng sinh hoạt và hoạt động học tập của giáo viên các trường trên địa bàn huyện. Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý hoạt động học tập của học sinh bán trú cho các cán bộ quản lý nhà trường do phòng và sở giáo dục trực tiếp quản lý. Phối hợp tốt với các cơ quan chức năng, tổ chức đoàn thể ở các địa phương trong huyện để hàng năm tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ và kỹ năng tổ chức các hoạt động học tập ở các trường tiểu học huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. 2.3. Đối với các nhà trường Chỉ đạo việc lập kế hoạch chi tiết cụ thể đến tổ chuyên môn và giáo viên về hoạt động dạy học, học tập của học sinh bán trú. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các hoạt động dạy học cho học sinh bán trú đồng thời có hướng chỉ đạo sát sao tới các tổ chức, đoàn thể chung tay cùng xây dựng các hoạt động học tập cho học sinh bán trú đạt hiệu quả cao nhất. Hiệu trưởng thường xuyên quan tâm đến các hoạt động dạy – học của học sinh bán trú, kịp thời điều chỉnh, đánh giá và đưa ra các giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lượng học sinh bán trú nói riêng và chất lượng toàn diện nhà trường nói chung. Bổ sung, đầu tư cơ sở vật chất cho các lớp có học sinh ở lại buổi trưa, tạo điều kiện tốt nhất cho các thầy cô ở lại trông trưa, huy động mọi nguồn lực đảm bảo cơ sở vật chất không ngừng nâng chao chất lượng học tập cho học sinh bán trú của mỗi nhà trường./.