Tóm tắt Luận văn Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐINH VĂN HOẠT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA DỰA VÀO NĂNG LỰC Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 8.14.01.14 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2019
2. Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Tiến Hùng Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ Họp tại Học viện Quản lý giáo dục Vào hồi giờ phút ngày tháng năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Quản lý giáo dục
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam đã và đang bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, với mục tiêu phấn đấu đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Để thực hiện thành công mục tiêu đó Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm phát triển giáo dục, đưa giáo dục là “quốc sách hàng đầu”, là cơ sở để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược phát triển con người bền vững. Do đó, xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống giáo dục từ bậc đại học, trung học đến tiểu học và mầm non. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII về giáo dục: “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học, công nghệ; phát huy vai trò quốc sách hàng đầu của giáo dục ” và Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về mục tiêu xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của ĐNCB giáo dục trong sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, Đảng bộ tỉnh Sơn La đã có những định hướng chiến lược cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, trong đó nhấn mạnh: “Phấn đấu đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp; trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020”; “Tập trung phát triển nguồn nhân lực, coi đây là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa có tính chiến lược lâu dài, gắn kết chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, trong đó nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông làm nền tảng; đào tạo nghề, đào tạo lao động chất lượng cao làm khâu đột phá ” 1
4. Thực hiện Nghị quyết tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XIV, trong những năm qua ngành Giáo dục và đào tạo huyện Vân Hồ đã có nhiều chuyển biến tích cực trong quản lý đội ngũ giáo viên bậc tiểu học. Nhờ đó, chất lượng giáo dục được đảm bảo và ngừng nâng cao. Đội ngũ giáo viên được quan tâm, bồi dưỡng nâng cao cả về trình độ chuyên môn và năng lực nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục của Đảng, Nhà nước. Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La còn một số hạn chế, bất cập. Nhất là công tác quản lý hoạt động giáo viên, tổ chức bồi dưỡng, nâng cao và phát triển nghiệp vụ Do đó, vấn đề này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để tìm ra phương hướng và biện pháp thực hiện hiệu quả. Vì những lý do trên, tác giả luận văn xin chọn đề tài: “Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận làm tiền đề đánh giá thực trạng và đề xuất một số biện pháp quản lý ĐNGV các trường tiểu học huyện Vân Hồ theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực dựa vào năng lực. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích trên, đề tài tập trung giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau: 3.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý ĐNGV ở các trường tiểu học dựa vào năng lực. 3.2. Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV ở các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực. 2
5. 3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý ĐNGV ở các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực. 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý ĐNGV dựa vào năng lực ở các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng trong 3 năm gần đây (2016 - 2019) và biện pháp quản lý ĐNGV của các trường tiểu học của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Hơn nữa, do số lượng và cơ cấu ĐNGV tiểu học thường dựa vào quy định của quốc gia và địa phương, nên đề tài luận văn chủ yếu tập trung vào nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Cuối cùng, cách tiếp cận chính của đề tài luận văn là Quản lý NNL/ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN. Vì vậy, các nhân tố tác động được lồng ghép vào các khâu/nội dung của Quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN để xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí và chỉ báo thành công và không tách thành mục riêng. 6. Giả thuyết khoa học Trước yêu cầu đổi mới giáo dục, công tác quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ còn nhiều hạn chế, bất cập. Do đó, cần thực hiện một số biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu theo hướng chuẩn hóa đủ 3
6. số lượng, đồng bộ về cơ cấu, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ theo Chuẩn nghề nghiệp, phù hợp với môi trường và nguồn lực của địa phương thì chất lượng đội ngũ giáo viên mới được nâng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục bậc tiểu học. 7. Phương pháp nghiên cứu Đề tài luận văn sử dụng 03 nhóm phương pháp nghiên cứu chính như sau: 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các tài liệu lý luận về quản lý ĐNGV ở trường tiểu học 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra; Phương pháp phỏng vấn; Phương pháp quan sát; Phương pháp tổng kết kinh nghiệm; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp khảo nghiệm 7.3. Nhóm phương pháp toán thống kê Phương pháp thống kê xử lý các dữ liệu nghiên cứu thực tiễn bằng phần mềm Excel 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, đề tài luận văn được cấu trúc theo 03 chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực. Chương 2: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực. Chương 3: Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực. 4
7. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC DỰA VÀO NĂNG LỰC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu về quản lý nguồn nhân lực/đội ngũ giáo viên Nghiên cứu về quản lý NNL/ĐNGV không phải là vấn đề mới của thế kỷ XXI. Do đó đã có nhiều nhà nghiên cứu quan tâm trên nhiều khía cạnh khác nhau với nhiều công trình được công bố trên sách, báo, tạp chí chuyên ngành. 1.1.2. Nghiên cứu về quản lý nguồn nhân lực/đội ngũ nhà giáo dựa vào năng lực Bên cạnh các nghiên cứu về quản lý NNL/ĐNGV nói chung, còn có nhiều nghiên cứu đi sâu, phân tích và làm rõ quản lý NNL/ĐNGV dựa vào năng lực, tiêu biểu cho hướng nghiên cứu này có tác giả: Nguyễn Tiến Hùng, Nguyễn Đức Trí, Berry, Australian Government, Ozcelik và Ferman, Spicer 1.1.3. Đánh giá chung Các công trình nghiên cứu kể trên mới chỉ đề cập đến một mặt của vấn đề, chưa đi sâu phân tích về quản lý NNL/ĐNGV ở bậc tiểu học của Việt Nam, các tiếp cận vấn đề mang tính lý thuyết, chung chung về quản lý NNL, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế trong đổi mới giáo dục ở bậc tiểu học hiện nay. Do đó, nghiên cứu về biện pháp quản lý ĐNGV bậc tiểu học ở Việt Nam cần được nghiên cứu dựa trên từng trường hợp cụ thể và mang ý nghĩa thiết thực. 1.2. Giáo viên và đội ngũ giáo viên tiểu học 1.2.1. Khái niệm 5
8. Giáo viên tiểu học là những người làm nghề dạy học ở các trường tiểu học trên cả nước. Đội ngũ giáo viên tiểu học là tập hợp các giáo viên có cùng chức năng hay nghề nghiệp, chịu trách nhiệm giảng dạy và giáo dục học sinh trong các trường tiểu học, do cơ quan quản lý có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận. 1.2.2. Nhiệm vụ, quyền hạn và chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học Nhiệm vụ, quyền hạn của giáo viên tiểu học đã được quy định trong Luật giáo dục Việt Nam năm 2005 và được sửa đổi, bổ sung năm 2009, cùng với Điều lệ trường tiểu học. a) GD tiểu học trong hệ thống GD quốc dân b) Giáo viên tiểu học làm nhiệm vụ giảng dạy, GD HS trong trường tiểu học và cơ sở GD khác thực hiện chương trình GD tiểu học c) Quyền của giáo viên tiểu học d) Chuẩn trình độ đào tạo và chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học e) Đánh giá, xếp loại giáo viên tiểu học theo CNN f) Chu kỳ đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học 1.3. Lý thuyết quản lý nguồn nhân lực hay đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực Là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng ĐNGV cả về trình độ và phẩm chất. 1.4. Quy trình, nội dung và tiêu chí quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực 1.4.1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học Lập quy hoạch phát triển của ĐNGV tiểu học đóng vai trò hết sức quan trọng: là cơ sở để giúp các cơ quan quản lý cấp trên thực hiện tốt các nội dung của hệ thống quản lý ĐNGV. 1.4.2. Tổ chức và chỉ đạo thực hiện quy hoạch dựa vào năng lực 6
9. * Quản lý đánh giá dựa vào năng lực Là khâu sử dụng khung năng lực/CNN giáo viên tiểu học làm thước đo để đánh giá kết quả hoạt động/thực hiện trong nhiều giai đoạn khác nhau. * Tổ chức tuyển chọn giáo viên tiểu học dựa vào năng lực Là cách sử dụng CNN để đánh giá, so sánh năng lực của ứng viên với các khung tiêu chuẩn mà đơn vị tuyển chọn yêu cầu. * Quản lý hoạt động của giáo viên tiểu học dựa vào năng lực Là thước đo đánh giá, phản hồi thông tin nhằm cải tiến hoạt động dạy học, đáp ứng yêu cầu phát triển của trường tiểu học ở mỗi giai đoạn khác nhau. * Tổ chức phát triển nghề nghiệp cho giáo viên tiểu học dựa vào năng lực Là quá trình sử dụng chuẩn nghề nghiệp dựa vào các tiêu chí cụ thể cho giáo viên tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. * Kết quả quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học Kết quả quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực được thể hiện ở số lượng, chất lượng và cư cấu. 1.4.3. Giám sát và phản hồi thông tin để cải tiến Là kết quả quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực được xác định phù hợp, đáp ứng yêu cầu của giáo dục bậc tiểu học ở các giai đoạn khác nhau. 7
10. Tiểu kết chương 1 Từ tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên theo năng lực, trên cơ sở những nội dung chính của khung lý thuyết về quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN có thể rút ra một số nhận xét: Một là, trên thế giới và các địa phương khác trên cả nước đã áp dụng những tiến bộ mới trong lý thuyết quản lý ĐNGV tiểu học dựa và năng lực và đạt được nhiều thành công. Đây là điều kiện thuận lợi để giáo dục tiểu học huyện Vân Hồ kế thừa những vấn đề tiến bộ, áp dụng vào thực tiễn quản lý ĐNGV tiểu học trên địa bàn huyện theo hướng dựa vào năng lực, chuẩn nghề nghiệp để đạt được hiệu quả cao nhất. Hai là, những nội dung chính trong lý thuyết về quản lý NNL/ĐNGV đã góp phần làm rõ các khái niệm cơ bản như giáo viên, ĐNGV tiểu học, quyền hạn, trách nhiệm của ĐNGV đối với học sinh và nghề dạy học. Từ đó, đưa ra các tiêu chí đánh giá cơ bản về chuẩn nghề nghiệp của ĐNGV tiểu học dựa trên lý thuyết về quản lý ĐNGV dựa vào năng lực/CNN. Ba là, trên cơ sở thực hiện lý thuyết về quản lý NNL/ĐNGV, Phòng giáo dục huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La sẽ lập quy hoạch cụ thể để phát triển ĐNGV tiểu học cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Bốn là, để đạt hiệu quả thiết thực, cần tổ chức, chỉ đạo thực hiện quy hoạch theo các khâu/nội dung của quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN: Đánh giá, tuyển chọn, quản lý hoạt động/thực hiện của giáo viên tiểu học, phát triển nghề nghiệp cho giáo viên tiểu học; Thiết lập và thực hiện hệ thống giám sát/đánh giá và phản hồi thông tin để cải tiến Đây là cơ sở và tiền đề quan trọng cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất biện quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong các chương tiếp theo. 8
11. Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA DỰA VÀO NĂNG LỰC 2.1. Đặc điểm địa lý, phát triển kinh tế - xã hội và giáo dục tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.1.1. Địa lý tự nhiên và phát triển kinh tế - xã hội *Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Vân Hồ: Vân Hồ là một huyện miền núi, mới tách ra từ huyện Mộc Châu nằm ở vùng Tây Bắc về hướng Đông Nam của tỉnh Sơn La, có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh và cả nước nói chung. * Tình hình phát triển kinh tế - xã hội huyện Vân Hồ: Mặc dù kinh tế huyện Vân Hồ đã có bước phát triển khá, song quy mô công nghiệp còn mang tính nhỏ lẻ, phân tán, tập chung chủ yếu vào lĩnh vực xây dựng nên khó khăn cho việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa. 2.1.2. Khái quát về giáo dục tiểu học của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Trong những năm qua, giáo dục tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La có những thay đổi cơ bản trên các phương diện: Quy mô trường lớp, số học sinh, chất lượng văn hóa, giáo dục đạo đức. 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng a) Mục đích b) Nội dung c) Đối tượng, công cụ và phương pháp thu thập dữ liệu 9
12. d) Xử lý dữ liệu và phân tích dữ liệu 2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.3.1. Về số lượng 2.3.2. Về cơ cấu 2.3.3. Về chất lượng giáo viên tiểu học đáp ứng chuẩn nghề nghiệp 2.3.3.1. Về phẩm chất giáo viên tiểu học 2.3.3.2. Về phát triển chuyên môn nghiệp vụ 2.3.3.3. Về xây dựng môi trường giáo dục 2.3.3.4. Về phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội 2.3.3.5. Về sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục Hầu hết các tiêu chuẩn, tiêu chí về chất lượng giáo viên tiểu học đáp ứng CNN tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La chủ yếu được đánh giá đạt mức khá tốt, tuy nhiên, còn Tiêu chuẩn 5 “Sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, GD” mới đạt mức trung bình và một số chỉ báo/nội dung còn có tỷ lệ % đánh giá ở mức đạt là khá cao. 2.4. Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.4.1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học 2.4.2. Tổ chức và chỉ đạo thực hiện quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp 10
13. 2.4.2.1. Các thành tố1 của hệ thống quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học được tổ chức thiết kế dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp 2.4.2.2. Tổ chức và chỉ đạo thực hiện các thành tố của hệ thống quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp a) Tuyển chọn GV tiểu học dựa vào năng lực/CNN b) Đánh giá thực hiện và phản hồi thông tin để cải tiến c) Quản lý sử dụng GV tiểu học dựa vào năng lực/CNN d) Tổ chức phát triển nghề nghiệp GV tiểu học dựa vào năng lực/CNN 2.4.3. Giám sát, đánh giá kết quả và phản hồi thông tin để cải tiến a) Hệ thống giám sát, đánh giá GV tiểu học dựa vào năng lực/CNN b) Phản hồi thông tin để cải tiến 2.4.4. Đánh giá chung về kết quả quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Số lượng GV tiểu học được quy hoạch phù hợp với yêu cầu thực hiện thành công định hướng phát triển GD tiểu học và nhà trường theo các giai đoạn khác nhau với giá trị trung bình là 3,26. Chất lượng của GV tiểu học đáp ứng được năng lực/CNN mới đạt mức khá tốt, nên cần có biện pháp khắc phục. 1 Các thành tố của HTQL ĐNGV tiểu học bao gồm: Tổ chức tuyển chọn, Đánh giá và phản hồi thông tin; Quản lý sử dụng, Tổ chức phát triển nghề nghiệp GV 11
14. Tiểu kết chương 2 Vân Hồ là một huyện miền núi của tỉnh Sơn La còn gặp nhiều khó khăn so với các huyện khác trên địa bàn, nhưng với vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế và xã hội, an ninh, quốc phòng, Vân Hồ đã nhận được sự quan tâm đặc biệt. Trong đó có phát triển giáo dục tiểu học và quản lý ĐNGV tiểu học được ngành giáo dục và Đảng bộ huyện đặc biệt lưu ý. Trong ba năm từ năm 2016 đến năm 2019, ĐNGV tiểu học đã được quan tâm về mọi mặt, do đó, ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ đã có đủ số lượng, cơ cấu hợp lý về lứa tuổi và thâm niên công tác. ĐNGV có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống tốt và cơ bản đạt tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, đủ năng lực hoàn thành nhiệm vụ giáo dục, định hướng cho học sinh tiểu học của địa phương.Tuy nhiên, trong quản lý ĐNGV còn bộc lộ một số hạn chế nhất định. Vì vậy, ngành giáo dục huyện Vân Hồ cần có những biện pháp kịp thời, đáp ứng yêu cầu mới về quản lý ĐNGV dựa vào năng lực trong thời kỳ mới, góp phần thực hiện thành công chiến lược “giáo dục là quốc sách hàng đầu” của Nhà nước. Trên cơ sở khung lý thuyết về quản lý NNL/ĐNGV tiểu học đã nêu ở chương 1, chương 2 thực hiện xây dựng các tiêu chuẩn đánh giá về thực trạng chất lượng và năng lực quản lý của ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Sau khi thiết kế công cụ để khảo sát, phân tích và đánh giá về chất lượng quản lý ĐNGV tiểu học ở huyện Vân Hồ có thể rút ra một số nhận xét: Thứ nhất, quy mô trường, lớp và số học sinh trên địa bàn huyện đã đi vào ổn định và bước đầu đạt những thành tích tốt trong học tập, thể hiện rõ nhất trong hai tiêu chí học lực và hạnh kiểm của học sinh. Từ năm 2016 đến năm 2019, huyện Vân Hồ và ngành giáo dục đã quán triệt tốt chương 12
15. trình phổ cập giáo dục bậc tiểu học, huy động trẻ em đến độ tuổi đi học được đến trường học tập và giao lưu với bạn bè. Đây là thành công bước đầu trong công tác quản lý của ngành giáo dục các huyện miền núi nói chung và Vân Hồ nói riêng. Thứ hai, về số lượng và cơ cấu ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đã đi vào ổn định từ trình độ đến năng lực, phẩm chất trong ba năm học gần đây. Tuy nhiên, chất lượng ĐNGV cũng như một số khâu/nội dung của quản lý ĐNGV (nhận thức, quản lý hoạt động, tổ chức phát triển nghề nghiệp, tạo môi trường hay chính sách tạo động lực để làm việc tốt hơn) là vấn đề được quan tâm và đẩy mạnh và phát triển hơn nữa thông qua việc đổi mới giảng dạy, đánh giá học sinh tiểu học theo quyết định của Bộ giáo dục. Thứ ba, kết quả nghiên cứu thực trạng quản lý ĐNGV tiểu học đã khảo sát trên là cơ sở quan trọng để đề xuất các biện pháp nhằm phát huy thế mạnh, khắc phục các hạn chế của quản lý ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 13
16. Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾU HỌC HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA DỰA VÀO NĂNG LỰC 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp a) Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học Các biện pháp đề xuất phải dựa trên nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý ĐNGV trong bối cảnh đổi mới GD tiểu học và đặc biệt là dựa trên cách tiếp cận/lý thuyết quản lý NNL dựa vào năng lực/CNN về năng lực, làm tiền đề thiết kế phiếu khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp nhằm phát huy các thế mạnh để khắc phục các hạn chế và nguyên nhân của thực trạng vấn đề nghiên cứu. b) Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống Các biện pháp đề xuất cần phải liên kết, hỗ trợ, thúc đẩy lẫn nhau và thực hiện đồng bộ trong một chỉnh thể thống nhất, mỗi biện pháp tập trung vào ít nhất là một vấn đề tồn tại của khâu/nội dung quản lý ĐNGV tiểu học, đảm bảo phát huy được các thế mạnh để khắc phục tất cả các hạn chế và nguyên nhân của thực trạng của quản lý ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. c) Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển Tôn trọng những yếu tố đang tồn tại mang tính tất yếu của lịch sử phát triển GD tiểu học quốc gia, địa phương/huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, nhưng không thể tách rời các mục tiêu đáp ứng yêu cầu mới về phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển GD tiểu học nói riêng. 14
17. d) Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả Các biện pháp đề xuất biện pháp quản lý ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/CNN về năng lực được đề xuất cần được cân nhắc về tính hiệu quả để đảm bảo đảm bảo tính vừa sức với các nguồn lực sẵn có, đặc biệt là về con người và tài chính. e) Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi Triển khai các biện pháp tuân thủ theo cơ sở lý luận và đặc biệt là cần phù hợp và có thể thực hiện được mà không vi phạm các quy định của luật pháp, chính sách, điều lệ, quy chế tổ chức và hoạt động của trường tiểu học; phù hợp với năng lực và điều kiện làm việc hiện tại của ĐNGV tiểu học học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, phù hợp với các giá trị đạo đức truyền thống và bản sắc văn hoá lâu đời, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, tỉnh Sơn La 3.2. Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò, tầm quan trọng của quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp a) Mục tiêu và ý nghĩa Nhằm tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La về tầm quan trọng, ý nghĩa, vai trò, bản chất của quản lý ĐNGV tiểu học đáp ứng yêu cầu CNN về năng lực, góp phần nâng cao chất lượng GD HS. b) Nội dung và cách thực hiện Tập trung vào tổ chức nâng cao nhận thức về: Mục tiêu, ý nghĩa tầm quan trọng của phát triển GD tiểu học tại quốc gia, địa phương; đặc biệt là 15
18. yêu cầu đảm bảo số lượng, đồng bộ về cơ cấu và đặc biệt là nâng cao chất lượng ĐNGV tiểu học đáp ứng yêu cầu CNN; Cần thực hiện đồng bộ các khâu/nội dung của Lập và tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển ĐNGV tiểu học c) Điều kiện thực hiện biện pháp - Văn bản hóa và công khai các qui định, thủ tục, qui trình liên quan đến quản lý ĐNGV tiểu học. - Lập kế hoạch ngân sách và huy động nguồn vật lực, tài chính và trí lực phục vụ cho công tác tổ chức tuyên truyền, hội nghị, hội thảo nâng cao nhân thức cho đội ngũ CBQL, giáo viên. - Xây dựng và thực hiện chế độ, chính sách khuyến khích ĐNGV tiểu học thực hiện tốt việc nâng cao trình độ. 3.2.2. Tổ chức phát triển chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học phù hợp với điều kiện huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La a) Mục tiêu và ý nghĩa Nhằm tổ chức phát triển được khung năng lực hay CNN về năng lực của giáo viên tiểu học phù hợp và khả thi với bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và đặc biệt là điều kiện đổi mới GD tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa trên CNN giáo viên tiểu học hiện hành của Việt Nam. b) Nội dung và cách thực hiện Bản chất của tổ chức phát triển CNN về năng lực/CNN cho giáo viên tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La là bổ sung, điều chỉnh và chi tiết CNN giáo viên tiểu học hiện hành của Việt Nam cho phù hợp điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và đặc biệt là phát triển GD tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. c) Điều kiện thực hiện thành công biện pháp 16
19. - Cần văn bản hóa các văn bản qui phạm pháp luật liên quan. - Tổ chức tập huấn để nâng cao năng lực tổ chức và xây dựng CNN cho cho đội ngũ cán bộ QLGD các cấp, giáo viên và các bên liên quan. - Lập kế hoạch ngân sách phục vụ cho tổ chức phát triển CNN giáo viên tiểu học phù hợp với điều kiện huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.2.3. Cải tiến quản lý hoạt động/thực hiện của giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp a) Mục tiêu và ý nghĩa Nhằm đảm bảo hoạt động GD, dạy học của giáo viên tiểu học phù hợp và đáp ứng được với sứ mạng, giá trị, tầm nhìn hay chiến lược và mục tiêu phát triển của trường tiểu học và GD tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Lạng Sơn theo các giai đoạn khác nhau. b) Nội dung và cách thực hiện Cải tiến thường xuyên, thông qua giám sát và đánh giá theo “dấu vết” về tiến trình hoạt động/thực hiện và kết quả đạt được của giáo viên so với chiến lược và mục tiêu phát triển của trường tiểu học và GD tiểu học; đi đôi với phản hồi thông tin kịp thời, chính xác để phát huy mặt mạnh khắc phục các mặt hạn chế, nguyên nhân trong hoạt động của giáo viên tiểu học. c) Điều kiện thực hiện thành công biện pháp - Văn bản hóa các qui định, quy trình, thủ tục quản lý lý hoạt động/thực hiện của của giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/CNN. - Tổ chức tuyên truyền để ĐNGV tiểu học và các bên liên quan nhận thức sâu sắc được vai trò và tầm quan trọng của quản lý lý hoạt động/thực hiện của của giáo viên tiểu học. - Lập kế hoạch ngân sách cho thực hiện các hoạt động quản lý hoạt 17
20. động/thực hiện của của giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/CNN. - Nâng cao năng lực quản lý cho các cấp quản lý và các bên liên quan của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.2.4. Phát triển chính sách tạo động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La a) Mục tiêu và ý nghĩa Mục tiêu Biện pháp này nhằm phát triển (xây dựng, thực hiện và điều chỉnh) các chính sách tạo động lực cho ĐNGV tiểu học phù hợp và khả thi với điều kiện của các trường tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. b) Nội dung và cách thực hiện Thực tế, khung chính sách tạo động lực cho ĐNGV tiểu học thường gồm: - Chính sách khen thưởng và kỷ luật giáo viên tiểu học. - Chính sách đảm bảo thăng tiến cho những giáo viên tiểu học xứng đáng. - Chính sách trả thù lao khuyến khích theo công việc và chất lượng công việc của giáo viên tiểu học. - Chính sách hỗ trợ học phí và tạo điều kiện về thời gian khuyến khích ĐNGV tiểu học tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. - Chính sách ưu đãi đặc biệt về vật chất và tinh thần để thu hút các học giả, nhà khoa học, giáo viên giỏi. 3.2.5. Tổ chức phát triển nghề nghiệp cho giáo viên tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/chuẩn nghề nghiệp a) Mục đích và ý nghĩa 18
21. Mục tiêu của tổ chức phát triển nghề nghiệp dựa vào năng lực/CNN nhằm nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ của ĐNGV tiểu học, đáp ứng yêu cầu phát triển GD tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. b) Nội dung và cách thức thực hiện Bản chất của tổ chức phát triển nghề nghiệp cho ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN là lấy CNN làm thước đo để đánh giá năng lực hiện tại của ĐNGV, từ đó xác định các “lỗ hổng” về năng lực nhằm xác định nhu cầu cần đào tạo, bồi dưỡng và đề xuất các chiến lược/biện pháp phù hợp và khả thi để nâng cao chất lượng đội ngũ này. c) Điều kiện thực hiện thành công biện pháp - Văn bản hóa các qui định, kế hoạch hóa và có chính sách khuyến khích cho ĐNGV tiểu học được tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng, tự học tự bồi dưỡng. - Phát triển được các chính sách, chế độ khuyến khích ĐNGV tiểu học tham gia đào tạo, bồi dưỡng cũng như tự học, tự bồi dưỡng. - Lập kế hoạch ngân sách phù hợp và khả thi, đi đôi với tích cực huy động từ cộng đồng để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng và tự học cho ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp Các biện pháp đề xuất tuy có tính độc lập tương đối nhưng không tách rời nhau, có mối quan hệ biện chứng với nhau, bổ sung, hỗ trợ cho nhau. Kết quả của việc thực hiện biện pháp này là tiền đề, cơ sở, và cũng là điều kiện để thực hiện các biện pháp khác. 3.2.7. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục đích khảo nghiệm nhằm xác định mức độ cấp thiết, tính khả thi 19
22. của các biện pháp do đề tài luận án đề xuất về quản lý ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. - Phương pháp khảo nghiệm: Đề tài luận vănsử dụng phương pháp thu thập ý kiến các chuyên gia bằng phiếu hỏi (xen Phụ lục 3) để khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả của các biện pháp đề xuất. - Đối tượng và qui mô khảo nghiệm: 500 Cán bộ Phòng GD&ĐT huyện; CBQL, giáo viên và nhân viên của các trường tiểu học trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La như ở Thực trạng. - Phương pháp xử lý số liệu: Phiếu trưng cầu ý kiến do luận văn thiết kế theo 3 mức trả lời “Không cần thiết/Không khả thi”, “Cần thiết/Khả thi” và “Rất cần thiết/Rất khả thi” và kết quả xử lý số liệu khảo nghiệm kết hợp giá trị % và giá trị trung bình theo công thức: “Giá trị khoảng cách” = (Maximum – Minimum)/n. 20
23. Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở phân tích lý luận ở Chương 1 và đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN ở các trường tiểu học, đề tài luận văn đề xuất 05 biện pháp quản lý ĐNGV các trường tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La dựa vào năng lực/CNN. Nhìn chung, 05 biện pháp đề xuất đều được đánh giá rất cần thiết và 04/05 biện pháp đề xuất được đánh giá là rất khả thi. Tuy nhiên, còn Biện pháp về Phát triển chính sách tạo động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên tiểu học mới được đánh giá khả thi, nên cần tiếp tục nghiên cứu để có được chính sách đặc thù phù hợp tạo động lực làm việc cho ĐNGV tiểu học tốt hơn phù hợp với điều kiện huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La là huyện và tỉnh miền núi. Các biện pháp đề xuất trên về quản lý ĐNGV tiểu học dựa vào năng lực/CNN cần được thực hiện đồng bộ để nâng cao chất lượng GD và dạy học tại các trường tiểu học, đáp ứng được yêu cầu đổi mới GD tiểu học tại Việt Nam và GD tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nói riêng. 21
24. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận ĐNGV tiểu học đóng vai trò quan trọng quyết định chất lượng GD tiểu học, vì vậy, cần quản lý tốt đội ngũ này. Để có được cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, đề tài luận văn đã hệ thống hóa khung lý luận làm tiền đề đánh giá thực trạng và đề xuất 05 biện pháp. Khái quát, muốn quản lý thành công ĐNGV tiểu học cần vận dụng cách tiếp cận/lý thuyết quản lý NNL/ĐNGV dựa vào năng lực/CNN để lập quy hoạch phát triển ĐNGV tiểu học đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng và đồng bộ về cơ cấu đảm bảo đáp ứng được yêu cầu phát triển GD tiểu học và nhà trường tiểu học theo các giai đoạn khác nhau. Dựa vào khung lý luận trên, đề tài luận văn đã xây dựng bộ công cụ gồm 04 tiêu chuẩn, 10 tiêu chí và 52 chỉ báo để nghiên cứu thực trạng quản lý ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Nhìn chung, thực trạng năng lực của ĐNGV tiểu học cũng như thực trạng quản lý ĐNGV tiểu học tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La được đánh giá ở mức “khá tốt”. Tuy nhiên, khi phân tích sâu vào chỉ báo kết hợp với phỏng vấn các đối tượng liên quan cho thấy còn khá nhiều chỉ báo mới chỉ được đánh giá ở “mức đạt” nên cần có biện pháp khắc phục, đặc biệt là liên quan đến năng lực, quản lý hoạt động của giáo viên, chính sách tạo động lực, đặc biệt là cần có khung năng lực/CNN giáo viên tiểu học riêng cho huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Dựa vào khung lý luận và kết quả nghiên cứu thực trạng, đề tài luận văn đã đề xuất 05 biện pháp nhằm phát huy thế mạnh để khắc phục được các hạn chế và nguyên nhân của thực trạng quản lý ĐNGV tiểu học tại 22
25. huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La hiện nay. 2. Khuyến nghị Để có thể thực hiện tốt các biện pháp quản lý ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trên, đề tài luận văn có một số khuyến nghị sau: 2.1. Đối với Ủy ban nhân dân và ngành giáo dục tỉnh, huyện - Phát triển khung năng lực/CNN cho đội ngũ nhà giáo trên địa bàn tỉnh Sơn La nói chung và ĐNGV tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nói riêng dựa vào CNN hiện nay của Việt Nam. - Xây dựng chiến lược phát triển GD cấp tỉnh, huyện theo giai đoạn 5-10 năm tới. - Xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ nhà giáo, trong đó có ĐNGV tiểu học 5-10 năm tới cấp tỉnh và cấp huyện. Chiến lược phát triển đội ngũ nhà giáo của cơ sở GD được chi tiết dựa trên của các cơ quan QLGD cấp trên (Sở và Phòng GD&ĐT). - Từng bước tăng cường phân cấp quản lý cho nhà trường phổ thông, đặc biệt là quản lý đội ngũ nhà giáo phù hợp với bối cảnh và điều kiện của tỉnh Sơn La nói chung và huyện Vân Hồ nói riêng. - Xây dựng và kiến nghị với Chính phủ để có được khung chính sách đặc thù nhằm khuyến khích nâng cao trình độ và tạo động lực làm việc tốt hơn cho đội ngũ nhà giáo tại tỉnh miền núi như Sơn La. 2.2. Đối với trường các tiểu học huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La - Nhà trường tiểu học cần xây dựng chiến lược phát triển của mình dựa trên chiến lược phát triển GD tỉnh Sơn La và huyện Vân Hồ. - Xây dựng chiến lược phát triển ĐNGV tiểu học của nhà trường tiểu học dựa trên chiến lược phát triển đội ngũ nhà giáo tỉnh Sơn La và huyện Vân Hồ. 23
26. - Phối hợp với Công đoàn và các hội, đoàn thể trong nhà trường quan tâm chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần cho ĐNGV; xây dựng môi trường làm việc thân thiện, dân chủ, đoàn kết để tạo động lực cho giáo viên tiểu học gắn bó với nghề và yêu nghề. 24