Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục

1. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Luật giáo dục (2009) ghi rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, trí thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, chung thành với lý tưởng độc lập và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất, năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [31]. Nghị quyết số 29 - NQ/TW ngày 4/11/2003 đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo nhấn mạnh: “Chuyển biến quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học” [1]. Chiến lược phát triển giáo dục năm 2011 - 2020 của nước ta nêu rõ: “Nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chất lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện gồm: giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học; đáp ứng nhu cầu nhân lực , nhất là nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nền kinh tế tri thức; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục và cơ hội học tập suốt đời cho mỗi người dân, từng bước hình thành xã hội học tập” [10]. HĐGDNGLL với tư cách là một chương trình hoạt động giáo dục theo chủ đề từ năm 2006 được thực hiện đại trà trong các trường phổ thông, Ở trường THCS, thiết kế theo 10 chủ đề, mỗi chủ đề gắn với một sự kiến lớn trong tháng, và được cụ thể hóa bằng các hình thức, nội dung đa dạng Và theo định hướng đổi mới chương trình GDPT hiện nay, HĐGDNGLL được chuyền dần sang HĐTN cho HS nhằm hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất chủyếu sau: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm [2]. Như vậy, cùng với HĐTN, HĐGDNGLL là một phần không thể tách rời của giáo dục nhà trường nói riêng và công tác quản lý nói chung. HĐGDNGLL được triển khai ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, hoạt động chưa thực sự được chú trọng, đầu tư đúng mức, quy trình và cách thức tổ chức còn tản mạn, mang tính hình thức, chưa phát huy vai trò trong việc hình thành phẩm chất, nhân cách học sinh một cách toàn diện, dẫn đến việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ năm học còn hạn chế. Từ những tồn tại của công tác QLHĐGDNGLL ta thấy việc nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện một số biện pháp quản lý HĐGDNGLL là việc làm hết sức cần thiết của các nhà quản lý.
2. 2 Với mong muốn tạo sức sống mới cho HĐGDNGLL và góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý HĐGDNGL. Đó chính là lý do tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục” nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường trong giai đoạn hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động GDNGLL ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. - Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng đổi mới giáo dục của trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội. - Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội. 5. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu 6.2. Giới hạn về chủ thể quản lý 6.3. Giới hạn về đối tượng khảo sát 6.4. Giới hạn về thời gian nghiên cứu Đề tài nghiên cứu từ tháng 12/2018 đến tháng 6/2019. 6. Giả thuyết khoa học Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường THCS Hoàng Liệt - Quận Hoàng Mai - Hà Nội trong thời gian qua đã được triển khai và đạt được những kết quả nhất định, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Nếu xác định rõ cơ sở lý luận, đánh giá đúng thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì có thể đề
3. 3 xuất các biện pháp quản lý của hiệu trưởng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.3. Phương pháp xử lý số liệu 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt, Quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt, Quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường 1.2.1.1. Quản lý Như vậy, quản lý là một quá trình tác động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên khách thể quản lý (đối tượng quản lý) nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của tổ chức để đạt được mục tiêu đề ra. 1.2.1.2. Quản lý giáo dục Có thể hiểu khái quát: Quản lý giáo dục được hiểu là những tác động tự giác của chủ thể quản lý đến các lực lượng trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu của giáo dục. 1.2.1.3. Quản lý nhà trường Quản lý nhà trường là tập hợp những tác động tối ưu của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh và các bộ phận khác, tận dụng các nguồn dự trữ do nhà nước đầu tư, cũng như các lực lượng xã hội đóng góp hoặc vốn đầu tư tự có của nhà trường, hướng vào việc đẩy mạnh mọi hoạt động của nhà trường
4. 4 nhằm thực hiện mục tiêu và kế hoạch đào tạo, đưa nhà trường tiến đến một trạng thái mới. 1.2.2. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Như vậy, HĐGDNGLL là những hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài giờ học các môn học là hoạt động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp nhằm góp phần vào hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo theo định hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. 1.2.3. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Quản lý HĐGDNGLL là quản lý về mục tiêu giáo dục, quá trình giáo dục, là quản lý về kế hoạch, đội ngũ, các điều kiện, công tác kiểm tra, đánh giá, công tác phối hợp các LLGD trong và ngoài trường thực hiện HĐGDNGLL; vì vậy, tham gia tổ chức thực hiện HĐGDNGLL là một trong những tiêu chí để đánh giá thi đua các tập thể và cá nhân trong mỗi năm học. 1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở 1.3.1. Vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở 1.3.3. Nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở 1.3.3.1. Nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo chương trình hiện hành Để phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện học tập theo định hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh trong 9 tháng của năm học và 3 tháng hoạt động hè, nội dung HĐGDNGLL được cụ thể hóa thành 10 chủ đề như sau: Tháng 9: Truyền thống nhà trường Tháng 10: Chăm ngoan học giỏi Tháng 11: Tôn sự trọng đạo Tháng 12: Uống nước nhớ nguồn Tháng 1,2: Mừng Đảng, mừng Xuân Tháng 3: Tiến bước lên đoàn Tháng 4: Hòa bình, hữu nghị Tháng 5: Bác Hồ kính yêu Tháng 6,7,8: Hè vui khỏe và bổ ích. 1.3.3.2. Nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo chương trình giáo dục phổ thông mới 1.3.4. Phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Phương pháp thảo luận - Phương pháp đóng vai
5. 5 - Phương pháp giải quyết vấn đề - Phương pháp giao nhiệm vụ - Phương pháp diễn đàn - Phương pháp trò chơi 1.3.5. Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp * Chào cờ đâu tuần: * Sinh hoạt lớp cuối tuần: * Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bắt buộc * Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tự chọn 1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở 1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Kế hoạch được HĐGDNGLL xây dựng như sau: - Xác định các căn cứ thực hiện kế hoạch. - Xác định mục tiêu thực hiện HDGDNGLL. - Xây dựng nhiệm vụ trọng tâm của hoạt động giáo dục. - Tìm hiểu nhu cầu tham gia HĐGDLL của HS nhà trường. - Xác định nội dung và hình thức tổ chức hoạt động. - Xác định thời gian tiến hành. - Phân công nhiệm vụ cụ thể. - Xác định nguồn lực tài chính hỗ trợ cho HDGDNGLL 1.4.2. Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp + Thành lập ban chỉ đạo HĐGDNGLL gồm hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng, bí thư đoàn trường, giáo viên và đại diện Ban đại diện cha mẹ học sinh. Ban chỉ đạo có nhiệm vụ giúp hiệu trưởng xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động hàng năm và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch đó. + Tổ chức những hoạt động lớn, qui mô trường và thực hiện sự phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Đoàn và các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà trường. Tổ chức hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lớp, Đoàn thanh niên của lớp tiến hành hoạt động ở đơn vị mình có hiệu quả. Giúp hiệu trưởng kiểm tra, đánh giá các hoạt động. Tùy theo từng hoạt động mà có sự phân công, phân nhiệm vụ và có ban chỉ đạo thích hợp. + Tổ chức các hoạt động theo chủ điểm thường được tiến hành qua các phong trào thi đua kế tiếp nhau trong năm học theo đúng chương trình, kế hoạch năm học. + Tổ chức các lực lượng theo dõi, giám sát các hoạt động xen kẽ chương trình học trên lớp; kiểm tra đánh giá các hoạt động ngoài giờ lên lớp. + Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức, quản lý HĐGDNGLL thường xuyên, liên tục, nâng cao chất lượng hoạt động ngoài giờ lên lớp. 1.4.3. Chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Chỉ đạo xây dựng nội dung các hoạt động.
6. 6 - Chỉ đạo thực hiện nội dung - Chỉ đạo thực hiện theo quy trình triển khai. - Chỉ đạo các bộ phận có liên quan chuẩn bị các điều kiện thực hiện. - Chỉ đạo GVCN chủ động triển khai hoạt động. - Chỉ đạo GV bộ môn phối hợp thực hiện cùng GVCN. - Chỉ đạo GVCN phối hợp thực hiện cùng CMHS. 1.4.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Xây dựng lực lượng kiểm tra, xác định tiêu chuẩn kiểm tra, đánh giá việc thực hiện HĐGDNGLL của nhà trường. - Đa dạng hóa hình thức và phương pháp kiểm tra HĐGDNGLL. - Trong kiểm tra thực hiện cần phải: xác định nội dung kiểm tra, xây dựng tiêu chí đánh giá theo từng hoạt động trên cơ sở mục tiêu của hoạt động hiệu trưởng kiểm tra việc triển khai và thực hiện các HĐGDNGLL ở tổ chuyên môn, dự giờ, kiểm tra nội bộ nhà trường. - Đánh giá công bằng, hợp lý làm cơ sở để rút kinh nghiệm, điều chỉnh cho các hoạt động tiếp theo; xếp loại thi đua. 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở 1.5.1. Yếu tố khách quan 1.5.1.1. Căn cứ pháp lý tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.5.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội và văn hóa địa phương 1.5.2. Yếu tố chủ quan 1.5.2.1. Năng lực của cán bộ quản lý 1.5.2.2. Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên 1.5.2.3. Các điều kiện CSVC, thiết bị nhà trường 1.5.2.4. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh THCS Kết luận chương 1 Quản lý hoạt động GDNGLL ở trường THCS theo hướng đổi mới giáo dục là điều kiện tất yếu, cần thiết để đáp ứng được sự thống nhất về mục tiêu giáo dục toàn diện của HĐGDNGLL, về nội dung, hình thức và các điều kiện tổ chức thực hiện HĐGDNGLL trong môi trường giáo dục thân thiện, lành mạnh, rộng khắp; phát huy được các tiềm năng của xã hội trong việc huy động sự đóng góp tài lực, vật lực, nhân lực, cho HĐGDNGLL; là một trong những hình thức thể hiện vai trò, trách nhiệm của nhà trường, gia đình, xã hội trong việc tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mĩ của con em mình; phối hợp với nhà trường quản lý giáo dục thanh niên học sinh gương mẫu trong học tập, rèn luyện nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và tham gia phát triển sự nghiệp giáo dục.
7. 7 Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HOÀNG LIỆT, QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 2.1. Giới thiệu khái quát về tình hình KT- XH và giáo dục quận Hoàng Mai 2.1.1. Khái quát về kinh tế - xã hội của quận Hoàng Mai 2.1.2. Khái quát về giáo dục trung học cơ sở quận Hoàng Mai 2.2. Khái quát chung về trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội 2.2.1. Cơ cấu tổ chức nhà trường 2.2.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ, giáo viên 2.2.3. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường 2.2.4. Kết quả xếp loại học lực và xếp loại hạnh kiểm của học sinh 2.2.5. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt 2.2.5.1. Chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - Hoàng Mai - Hà Nội Nhận xét: * Về thực hiện nội dung chương trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Hoạt động GDNGLL cho HS nhà trường tổ chức thông qua các chủ đề/lớp và được thực hiện hàng tháng theo quy định. Các hoạt động theo chủ đề của Bộ Giáo dục và đào tạo bao gồm 9 chủ đề lớn theo từng tháng, từ tháng 9 năm trước đến tháng 5 năm sau; các chủ đề được thực hiện theo nguyên tắc đồng tâm, nghĩa là chúng được lặp đi lặp lại suốt 4 năm THCS. * Về thực hiện hình thức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Nhìn chung, các hình thức và phương pháp HDGDNGLL của nhà trường hiện nay còn khá đơn điệu, nặng về kiểm điểm công tác và phổ biến kế hoạch: giờ sinh hoạt lớp giáo viên thường yêu cầu lớp trưởng tổng kết tình hình lớp trong tuần sau đó giáo viên chủ nhiệm nhận xét, khen chê một số em, phổ biến kế hoạch tuần tới. Vào giờ sinh hoạt lớp được cải tiến hành các sân chơi hoặc buổi thách thức thi đua cũng không thường xuyên. - Các hình thức mà nhà trường sử dụng thường xuyên chủ yếu tận dụng, phối hợp với các lực lượng trong trường để tổ chức chưa hướng tới các hoạt động có sự phối hợp với các lực lượng ngoài giáo dục, với chính quyền địa phương nơi trường đóng. 2.2.5.2. Kết quả triển khai hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - Hoàng Mai - Hà Nội
8. 8 1. Kế hoạch nhỏ: + Kế hoạch nhỏ: 45 lớp + Thu gom giấy vụn: 2300 kg + Số chi đội, lớp tham gia/ tổng số lớp của trường: 45/ 45 lớp + Số em tham gia/ tổng số em của trường: 2442/ 2242 HS + Số em đạt “Chiến sĩ kế hoạch nhỏ”/ tổng số em tham gia: 250/ 1459 HS 2. Các phong trào hoạt động khác: Bảng 2.7. Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tại trường Nội dung Kết quả Liên hoan “Âm nhạc dân tộc”. - Có 45 tập thể lớp tham gia Tham quan nông trại. - Có 1489 học sinh tham gia. Hoạt động ngoại khóa tại trường - Có 2442 học sinh tham gia Ngày hội “Mừng Xuân” (vẽ tranh, - Có 45 tập thể lớp tham gia. Đã tuyên làm thiệp). dương, khen thưởng cho 20 tập thể lớp. Tổ chức Ngày hội “Sách Việt Nam” - Có 45 tập thể lớp tham gia, khen thưởng cho 5 tập thể lớp, 25 cá nhân công nhận, 5 Giáo viên đạt giải. - Hội thi chuyên hiệu “Nghi thức - Có 90 đoàn viên tham gia ở 45 lớp Đoàn viên” - Có 13 Chi đội tham gia, khen thưởng cho 5 Chi đội. - Tổ chức chuyên đề “Giáo dục - Có 45 tập thể lớp tham dự. cách phòng chống xâm hại cho học sinh”. - “Lễ kết nạp Đội viên” - Có 460 đoàn viên được kết nạp. - Dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương. - Có 45 tập thể lớp tham dự. - Chuyên đề “Phòng tránh xâm hại - Có 2442 HS tham gia trẻ em” - Tổ chức Lễ tri ân và trưởng thành - Có 8 tập thể lớp 9, 293 học sinh và phụ huynh tham dự.
9. 9 Bảng 2.8. Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tham gia cấp Quận Nội dung Kết quả - Ngày hội “Trung thu yêu thương” - Có 15 HS tham gia. - Thi giải Toán, IOE trên Internet - Có 3 HS được khen thưởng cấp Quận. - Có 1huy chương vàng thành phố, 1 huy - Hội thi Thể dục thể thao chương vàng cấp quận , 3 huy chương đồng các môn - Hội thi Phụ trách Sao giỏi - Có 02 HS tham gia - Olimpic các chuyên hiệu rèn luyện - Có 05 HS tham gia. Có 1 huy chương Đội viên vàng chuyên hiệu An toàn giao thông. - Có 30 HS tham gia. - Đạt giải Ba múa - Liên hoan âm nhạc dân tộc và - Đạt giải Nhì triển lãm tranh triển lãm tranh. - Đạt giải Ba toàn đoàn. - Có 04 HS đạt giải Khuyến khích vẽ tranh. - Có 50 HS tham gia. Đạt giải khuyến - Hội thi “Nghi thức Đoàn viên” khích. - Thi “An toàn giao thông” - 2442 bài viết Học sinh và 33 Giáo viên dự thi. * Đánh giá kết quả về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Tổ chức hoạt động theo các chủ đề: (cụ thể các chủ đề) - Thực hiện chương trình và tổ chức hoạt động: Thực hiện xếp thời khóa biểu: 2 tiết/ lần/ tháng, tổ chức tiết HĐGDNGLL K 6,7 được xếp vào thời khóa biểu chính khóa do GVCN thực hiện các tiết theo TKB, K 8,9 thực hiện vào ngày thứ 7. Mỗi tiết được soạn giáo án theo từng chủ điểm, chủ đề hàng tuần, hàng tháng. - Đảm bảo đúng nội dung của từng chủ điểm. - Một số chủ điểm được lồng ghép với liên đội tổ chức 20/11; 22/12; 26/3 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội 2.3.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội
10. 10 Bảng 2.9. Đánh giá về thực trạng xây dựng kế hoạch HĐGDNGLL Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Xác định các căn cứ thực hiện 28 42.4 19 28.8 10 15.2 9 13.6 kế hoạch. 2. Xác định mục tiêu thực hiện 26 39.4 17 25.8 13 19.7 10 15.2 HDGDNGLL. 3. Xây dựng nhiệm vụ trọng tâm 22 33.3 18 27.3 12 18.2 14 21.2 của hoạt động giáo dục. 4. Tìm hiểu nhu cầu tham gia 10 15.2 20 30.3 16 24.2 20 30.3 HĐGDLL của HS nhà trường. 5. Xác định nội dung và hình 17 25.8 20 30.3 17 25.8 12 18.2 thức tổ chức hoạt động. 6. Xác định thời gian tiến hành. 20 30.3 20 30.3 10 15.2 16 24.2 7. Phân công nhiệm vụ cụ thể. 16 24.2 20 30.3 20 30.3 10 15.2 8. Xác định nguồn lực tài chính 15 22.7 17 25.8 19 28.8 15 22.7 hỗ trợ cho HDGDNGLL Nhận xét: Như vậy, đa số GV và CBQL cũng đánh giá việc xây dựng kế hoạch HĐGDNGLL ở mức các ở mức trung bình và khá. 2.3.2. Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội Nhận xét: Trong công tác tổ chức HĐGDNGLL hiện nay của nhà trường còn chưa tốt ở những nội dung sau: - Phối hợp các lực lượng giáo dục cùng tham gia tổ chức HĐGDNGLL cho HS chiếm tỉ lệ tốt 15,2%. - Tổ chức thực hiện HĐGDNGLL thông qua phát huy vai trò của Đoàn, Đội chiếm tỉ lệ tốt 18,2%. - Tổ chức thực hiện đa dạng các phương pháp và hình thức thực hiện HDGDNGLL chiếm tỉ lệ tốt 22,7%. 2.3.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội
11. 11 Bảng 2.11. Đánh giá về công tác chỉ đạo HĐGDNGLL Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Chỉ đạo xây dựng nội dung các hoạt 35 53.0 16 24.2 9 13.6 6 9.1 động. 2. Chỉ đạo thực hiện nội dung 32 48.5 14 21.2 12 18.2 8 12.1 3. Chỉ đạo thực hiện theo quy trình 22 33.3 23 34.8 12 18.2 9 13.6 triển khai. 4. Chỉ đạo các bộ phận có liên quan 16 24.2 20 30.3 17 25.8 13 19.7 chuẩn bị các điều kiện thực hiện. 5. Chỉ đạo GVCN chủ động triển khai 18 27.3 26 39.4 13 19.7 9 13.6 hoạt động. 6. Chỉ đạo GV bộ môn phối hợp thực 15 22.7 20 30.3 15 22.7 16 24.2 hiện cùng GVCN. 7. Chỉ đạo GVCN phối hợp thực hiện 14 21.2 18 27.3 16 24.2 18 27.3 cùng CMHS. Nhận xét: Qua phỏng vấn trực tiếp CBQL và GV nhà trường cho thấy: mức độ chỉ đạo thực hiện HĐGDNGLL rất khác nhau. Trong đó BGH nhà trường đã làm tốt ở nội dung chỉ đạo thực hiện các nội dung GDNGLL cho học sinh (chiếm tỉ lệ 48,5%; 53,0%). Trong đó chỉ đạo GVCN phối hợp thực hiện cùng CMHS cùng tham gia HDGDNL lên lớp chưa được đánh giá cao (chiếm tỉ lệ 21,2% thực hiện tốt). Điều này cho thấy để thực sự HĐGDNGLL đạt hiệu quả ở nhà trường hiện nay, thì cần phải tiếp tục tuyên truyền sâu, rộng hơn nữa; cần phải xây dựng được những mô hình mới có hiệu quả và đề xuất được những biện pháp khả thi thì mới có thể thu hút được nhiều sự quan tâm của các LLXH, nhất là CMHS. 2.3.4. Thực trạng kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội
12. 12 Bảng 2.12. Đánh giá về hoạt động kiểm tra đánh giá HĐGDNGLL Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Xây dựng quy định về kiểm tra, 10 15.2 15 22.7 25 37.9 16 24.2 đánh giá HĐGDNGLL. 2. Xác định tiêu chí cụ thể để kiểm tra, đánh giá HĐGDNGLL với 11 16.7 20 30.3 20 30.3 15 22.7 từng chủ đề/chủ điểm. 3. Tiến hành kiểm tra, đánh giá quá trình triển khai kế hoạch và tổ 18 27.3 15 22.7 19 28.8 14 21.2 chức HĐGDNGLL. 4. Xây dựng lực lượng tham gia 20 30.3 20 30.3 16 24.2 10 15.2 đánh giá. 5. Xử lý kết quả thực hiện 14 24.1 18 31.0 20 34.5 6 10.3 HĐGDNGLL hằng năm. 6. Nhà trường đã sử dụng kết quả kiểm tra, đánh giá HĐGDNGLL 11 16.7 15 22.7 26 39.4 14 21.2 để điều chỉnh kế hoạch tổ chức HĐGDNGLL lần sau. Nhận xét: Trên thực tế hiện nay nhà trường đã xây dựng lực lượng tham gia kiểm tra đánh giá các hoạt động giáo dục trong nhà trường bao gồm ban giám hiệu, các tổ trưởng tổ chuyên môn, cán bộ Đội, Đoàn. Lực lượng này gần như được duy trì qua các năm học không có nhiều sự thay đổi, chưa có sự tham gia của các lực lượng ngoài giáo dục cũng như đánh giá của giáo viên và bản thân học sinh, chiếm tỉ lệ đánh giá tốt 30,3%. 2.3.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội Nhận xét: Mức độ yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội có ảnh hưởng nhiều, ĐTB = 2.70. Kết quả khảo sát cho thấy tất cả các nội dung đưa ra đều có ảnh hướng nhất định đến công tác quản lý hoạt động này của nhà trường, trong đó nhóm các yếu tố có ảnh hưởng cao nhất gồm: Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ CBQL, giáo viên; Nhận thức của Hiệu trưởng, GV về vị trí, vai trò của quản lý HĐGDNGLL; BGH nhà trường luôn ủng hộ, động viên, khuyến khích
13. 13 GV không ngừng nỗ lực trong HDGDNGLL ở trường THCS; Đặc điểm tâm lý học sinh THCS. Như vậy, việc nhận thức sâu sắc về vấn đề này sẽ là kim chỉ nam giúp người hiệu trưởng có những quyết định chính xác, có những chỉ đạo sát sao trong việc tổ chức thực hiện HĐGDNGLL. Nhận thức tốt sẽ kéo theo thái độ và hành động thực hiện chủ động, tích cực, sáng tạo. Mặt khác, tinh thần trách nhiệm cao đi kèm với lòng nhiệt tình sẽ giúp cho người hiệu trưởng phát huy được hết năng lực của mình trong quản lý hoạt động này. Do vậy, đây chính là yếu tố có ảnh hưởng nhiều đến quản lý HĐGDNGLL cho HS nhà trường hiện nay. Yếu tố có mức độ ảnh hưởng thấp hơn đó là: Quan điểm chỉ đạo HĐGDNGLL ở trường THCS; Văn hóa địa phương; Sự phối hợp của CMHS, chính quyền trong HDGDNGLL ở trường THCS Có thể nói, tất cả các yếu tố trên đều có ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả quản lý HĐGDNGLL cho HS ở trường THCS Hoàng Liệt. Tuy nhiên, để quản lý hiệu quả hoạt động cần phải phát huy tối đa ảnh hưởng tích cực của các yếu tố trên. 2.5. Đánh giá chung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội 2.5.1. Điểm mạnh - Hầu hết CBQL đều quan tâm, nhận thức được vai trò, nhiệm vụ, tầm quan trọng của quản lý HĐGDNGLL theo hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. - Trong các chức năng quản lý của cán bộ QLGD, chức năng xây dựng kế hoạch cho các hoạt động được chú trọng đầu tư, tạo tiền đề cho việc xây dựng và thực hiện ngày càng tốt hơn. - Đại đa số phụ huynh học sinh quan tâm đến các hoạt động giáo dục trong nhà trường, sẵn sàng hỗ trợ kinh phí cho trường để tổ chức các hoạt động có ý nghĩa cho học sinh. 2.5.2. Hạn chế - Nhà trường chưa phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực hoạt động học sinh trong HĐGDNGLL. - Nhà trường chưa khai thác triệt để được các nguồn lực và chưa phát huy tối đa tiềm năng của các LLGD. - Việc kiểm tra đánh giá không được tiến hành thường xuyên, việc khen thưởng, kỷ luật chưa đủ mạnh để động viên khuyến khích mọi lực lượng cùng tham gia.
14. 14 Kết luận chương 2 Qua điều tra, khảo sát thực trạng cho thấy công tác quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, đóng góp nâng cao chất lượng dạy học và yêu cầu đổi mới giáo dục của nhà trường. Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những tồn tại, thách thức trong công tác quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và điều tra thực trạng, để góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội, đề tài đã hệ thống hóa và đề xuất các biện pháp quản lí thích hợp nhằm khắc phục được những hạn chế nêu trên. Vấn đề được thể hiện ở chương 3 dưới đây. Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HOÀNG LIỆT, QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 3.1. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp với tâm sinh lý học sinh trung học cơ sở 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh về bản chất, vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp Việc nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm là yếu tố vô cùng quan trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng HĐGDNGLL và giáo dục toàn diện của nhà trường. Đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức cũng như trong hành động, tạo nên sức mạnh tổng hợp thực hiện các mục tiêu của hoạt động này. 3.2.1.2. Nội dung thực hiện biện pháp Muốn quản lý và tổ chức HĐGDNGLL đạt hiệu quả cao thì Hiệu trưởng cần phải tổ chức tuyên truyền, giáo dục. giải thích cho GV và CĐXH hiểu một cách sâu sắc về vị trí, vai trò và ý nghĩa của HĐGDNGLL cho học sinh ở trường THCS.
15. 15 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp * Đối với cán bộ quản lý: - Hiệu trưởng phải đi đầu trong công tác tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu về HĐGDNGLL, các văn bản quy định về HĐGDNGLL trong trường THCS. - Tham gia học hỏi kỹ năng quản lý HĐGDNGLL của các trường bạn trong và ngoài quận. - Quán triệt nhiệm vụ thực hiện những chỉ thị của Bộ trường Bộ GD&ĐT, các hướng dẫn của Sở GD&ĐT và các văn bản chính quyền các cấp liên quan đến HĐGDNGLL trên cơ sở đó, cán bộ quản lí nhà trường sẽ có cái nhìn tích cực, toàn diện về HĐGDNGLL và xác định đó là một hoạt động cơ bản trong quá trinh giáo dục trong nhà trường phổ thông. * Đối với đội ngũ giáo viên: - Tổ chức cho giáo viên tham gia giao lưu, học hỏi kinh nghiệm ở những trường tiêu biểu, giúp giáo viên có thêm kiến thức và kỹ năng tổ chức hoạt động. - Bồi dưỡng kỹ năng như xác định mục tiêu của hoạt động đến xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động, việc thiết kế chương trình, kỹ năng tiếp cận và huy động lực lượng quần chúng, kiểm tra đánh giá và điều chỉnh hoạt động - Dùng các biện pháp thi đua, khen thưởng, kỷ luật phù hợp trong việc thực hiện HĐGDNGLL của học sinh. * Đối với CMHS: - Thông qua kỳ họp phụ huynh học sinh đầu năm, Hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm cần truyền đạt tới họ tác dụng cụ thể, từ đó CMHS thấy sự cần thiết của HĐGDNGLL sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho con em mình. * Đối với học sinh: - Tuyên truyền về vai trò HĐGDNGLL đối với sự trưởng thành và phát triển nhân cách học sinh. Làm cho học sinh thấy được rằng muốn trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao (có năng lực và phẩm chất), bản thân các em phải thật sự là chủ thể, tích cực hoạt động để tự làm ra năng lực và phẩm chất của mình. Phát huy vai trò chủ động tự quản của tập thể học sinh. 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Hiệu trưởng huy động các phương tiện tuyên truyền trước hết là văn bản pháp luật như luật giáo dục, điều lệ trườngTHPT, chỉ thị, nhiệm vụ năm học do Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành để tác động vào nhận thức của giáo viên và học sinh để việc tham gia HĐGDNGLL trở thành nhu cầu và tự nguyện.
16. 16 3.2.2. Triển khai kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học 3.2.2.1. Mục đích của biện pháp Mục tiêu của xây dựng kế hoạch là để định hướng cho việc tổ chức thực hiện HĐGDNGLL theo hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất học sinh ở nhà trường được hiệu quả 3.2.2.2. Nội dung thực hiện biện pháp - Việc xây dựng kế hoạch tổ chức và tham gia HĐGDNGLL cần căn cứ vào hoạt động chung của năm học. Việc xây dựng được kế hoạch hoạt động chi tiết góp phần cụ thể hóa nhiệm vụ năm học mà nhà trường đã xây dựng từ đầu năm. 3.2.2.3. Cách thực hiện biện pháp - Tập hợp thông tin, dữ liệu - Xây dựng dự thảo kế hoạch: Bản dự thảo kế hoạch cần đề ra các nội dung sau: + Về mục tiêu + Về nội dung thực hiện - Thống nhất thông qua nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức phối hợp tham gia thực hiện giữa các LLXH. - Ngoài ra, nhà trường cần tăng cường thông tin hai chiều thường xuyên với CMHS về kế hoạch hoạt động của nhà trường. 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Cần xây đựng kế hoạch cả năm, bám sát chương trình theo từng tháng, tuần; điều này giúp cán bộ QLGD có cái nhìn bao quát HĐGDNGLL sẽ diễn ra trong năm và sẽ có sự chuẩn bị chu đáo về điều kiện csvc, có kế hoạch phối hợp với các LLGD phù hợp với nội dung của hoạt động cũng như có sự phân phối nguồn lực cho hoạt động một cách hợp lý. 3.2.3. Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức HĐGDNGLL theo yêu cầu chương trình đổi mới giáo dục 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp - Tổ chức nhiều hình thức phong phú, đa dạng hấp dẫn cho các loại hình hoạt động. - Tạo sức hấp dẫn cho học sinh trong các HĐGDNGLL. - Tạo quy chế, cơ chế bắt buộc học sinh phải hoạt động; động viên khuyến khích học sinh tích cực hoạt động. 3.2.3.2. Nội dung thực hiện biện pháp - Hoạt động chính trị xã hội - Hoạt động văn hóa, nghệ thuật - Hoạt động thể dục, thể thao - Hoạt động lao động, khoa học, kĩ thuật, hướng nghiệp - Hoạt động vui chơi giải trí
17. 17 - Hoạt động lao động công ích 3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp Một số chủ đề giáo dục học sinh và hình thức tổ chức: * Giáo dục tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc qua các ca khúc cách mạng * Giáo dục sự hiểu biết pháp luật qua các cuộc thi viết, đóng kịch, giáo dục an toàn giao thông * Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường qua hình thức thi đua thực hiện “Trường xanh, sạch, đẹp”, thi viết, vẽ tranh và trình diễn thời trang về chủ đề môi trường: * Giáo dục tính kỷ luật, tinh thần tương trợ, đoàn kết, năng động, sáng tạo qua hoạt động cắm trại, tham quan, du lịch * Giáo dục tinh thần hăng say học tập, yêu thích các môn học qua chủ đề, qua các sân chơi “Hội vui học tập” các em được bổ sung thêm các kiến thức của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực khác nhau. * Giáo dục tình yêu lao động, các ngành nghề qua các buổi tham quan các cơ sở sản xuất, các ca khúc và các buổi hướng nghiệp * Thông qua tổ chức các HĐGDNGLL hình thành kỹ năng tổ chức kỹ năng quản lý, kỹ năng đánh giá. * Giáo dục ý thức phòng chống các tệ nạn xã hội qua diễn đàn thanh niên, báo tường, tiểu phẩm, hùng biện về chủ đề phòng chống HIV và các tệ nạn xã hội. 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Có sự phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, tận dụng các nguồn lực tại chỗ địa phương để đa dạng hóa hình thức tổ chức. 3.2.4. Xây dựng đội ngũ GV giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có tinh thần trách nhiệm cao trong tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp Các hoạt động GDNGLL đều do người giáo viên trực tiếp thực hiện. Vì vậy, đào tạo, bồi dưỡng về kiến thức, kỹ năng tổ chức cho đội ngũ giáo viên rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng hoạt động. 3.2.4.2. Nội dung của biện pháp - Bồi dưỡng về nhận thức: - Bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ: 3.2.4.3. Cách thức thực hiện của biện pháp * Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng - Rà soát, nắm vững tình hình đội ngũ giáo viên về số lượng và chất lượng, nhà trường xây dựng kế hoạch báo cáo Phòng GD&ĐT xây dựng kế hoạch về công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
18. 18 - Chỉ đạo giáo viên tự đánh giá về năng lực tổ chức HĐGDNGLL dựa vào các module bồi dưỡng thường xuyên do Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT chỉ đạo theo năm học để xác định cho mình các nội dung cần bồi dưỡng thường xuyên. * Tổ chức bồi dưỡng - BLĐ nhà trường mời chuyên gia ở các cơ sở giáo dục đào tao trên địa bàn Hà Nội về tập huấn kiến thức, kỹ năng tổ chức HĐGDNGLL. Mở rộng các chương trình tập huấn, hội thảo giữa các trường, cụm trường trên địa bàn quận hoặc thành phố. Nội dung các chuyên đề được mở rộng theo các hướng như: đổi mới phương pháp tổ chức HĐGDNGLL; đổi mới KT, ĐG kết quả HĐGDNGLL * Chỉ đạo bồi dưỡng - Động viên và khuyến khích giáo viên tự học sau khi được tham gia bồi dưỡng, phát hiện những sở trường về chuyên môn để tự học hỏi, đi sâu nghiên cứu, hay những chủ đề HĐGDNGLL, những trọng tâm mũi nhọn cho việc nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ tổ chức HĐGDNGLL cho GV nhà trường. - Để khuyến khích giáo viên trong công tác học tập, bồi dưỡng chuyên môn, hiệu trưởng phải tổ chức tốt công tác thi đua, khen thưởng. * Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng - Đánh giá kết quả học tập, bồi dưỡng của GV bằng nhiều hình thức khác nhau như: đánh giá thường xuyên, định kỳ; hình thức: báo cáo; thao giảng; kết quả bồi dưỡng - Sử dụng kết quả bồi dưỡng vào đổi mới HĐGDNGLL nhà trường. 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Đầu tư đầy đủ về CSVC, các PTDH, TBDH để đội ngũ giáo viên thực hiện nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ tổ chức HĐGDNGLL. 3.2.5. Chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp Đối với công tác quản lý HĐGDNGLL ở trường THCS, việc kiểm tra đánh giá lại càng trở nên quan trọng mang tính bắt buộc vì các lực lượng phối hợp tổ chức thực hiện HĐGDNGLL không còn nằm trong khuôn khổ nhà trường, không chịu sự quản lý trực tiếp của nhà trường; vì thế dễ nảy sinh những vấn đề mới cần rút kinh nghiệm và phải điều chỉnh cho kịp thời. 3.2.5.2. Nội dung thực hiện biện pháp 3.5.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp - Lực lượng tham gia vào công tác kiểm tra phải có đủ các thành phần của các LLGD trong và ngoài trường (thành phần cốt cán trong nhà trường, các LLXH khác);
19. 19 - Trong kiểm tra cần có sự phân công, phân nhiệm một cách rõ ràng, cần có sự hợp tác, phối hợp nhịp nhàng và thống nhất cao giữa các thành viên trong đoàn kiểm tra; - Trong quá trình tổ chức kiểm tra đánh giá phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa các loại hình kiểm tra như kiểm tra thường xuyên (định kỳ) với kiểm tra đột xuất, kiểm tra trực tiếp với kiểm tra gián tiếp, kiểm tra của đoàn kiểm tra và tự kiểm tra; 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Cần có cơ chế kiểm tra, đánh giá xếp loại, có cơ chế động viên, khen thưởng việc tham gia HĐGDNGLL của học sinh; lực lượng kiểm tra đánh giá phải nắm vững mục tiêu yêu cầu và chuẩn kiểm tra đánh giá các HĐGDNGLL theo hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. 3.2.6. Tăng cường xây dựng mối quan hệ giữa các lực lượng giáo dục trong quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp Tận dụng tiềm năng xã hội và huy động được các tổ chức, cá nhân có khả năng, phối hợp cùng nhà trường trong các HĐGDNGLL. 3.2.6.2. Nội dung thực hiện biện pháp Trong việc thực hiện chương trình HĐGDNGLL lực lượng giáo dục ngoài nhà trường đóng góp một phần đáng kể cho sự thành công này. Các lực lượng ngoài xã hội bao gồm: CMHS, các doanh nghiệp, những người làm kinh tế cựu chiến binh, bộ đội, công an, và các tổ chức xã hội Muốn làm được điều đó đòi hỏi người giáo viên phải có nghệ thuật giao tiếp mềm dẻo và linh hoạt đồng thời kịp thời nắm bắt thông tin đang diễn ra. 3.2.6.3. Cách thức thực hiện biện pháp + Đưa nội dung, mục tiêu giáo dục trong nhà trường vào các tổ chức xã hội trong địa phương như đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, câu lạc bộ những người cao tuổi nhằm thống nhất định hướng tác động đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. + Phát huy vai trò nhà trường là trung tâm văn hóa giáo dục của địa phương, tổ chức việc phổ biến các tri thức khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội đặc biệt là những kiến thức biện pháp giáo dục trẻ trong điều kiện xã hội phát triển theo cơ chế thị trường đang rất phức tạp cho các bậc cha mẹ, giúp họ hiểu được đặc điểm trong đời sống, tâm sinh lý của trẻ hiện nay. 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Việc xây dụng kế hoạch cụ thể và kế hoạch mang tính định hướng của HĐGDNGLL cho học sinh như mục tiêu của việc lao động xã hội; xác định đối tượng huy động; kết quả dự kiến đối với từng đối tượng; thời gian thích hợp nhất; nguyên tắc ưu tiên để sử dụng trong quá trình triển khai thực hiện huy động cộng đồng; sự phân công một số thành viên trong chủ thể huy dộng; chi tiết hóa kế hoạch và hệ thống giải pháp cụ thể.
20. 20 3.2.7. Đảm bảo các điều kiện môi trường, CSVC, thiết bị hỗ trợ tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp Tạo được sự hào hứng, tích cực, tự giác trong các hoạt động của cả GV, HS và các lực lượng tham gia. 3.2.7.2. Nội dung thực hiện biện pháp - Để phục vụ cho quá trình rèn luyện tổ chức HĐGDNGLL cần chú trọng đầu tư các loại cơ sở vật chất bao gồm: + Phòng học, bàn ghế có khả năng sắp xếp linh hoạt phù hợp với yêu cầu học tập. + Thư viện, trung tâm học liệu đảm báo cho học sinh có thể tra cứu tài liệu học tập, trao đổi thảo luận nhóm, làm việc cá nhân tại thư viện. + Sân tập không gian rộng, yên tĩnh để tồ chức hoạt động tập thể. + Các thiết bị nghe nhìn, thiết bị trình chiếu như đầu video, tivi, máy chiếu, máy chiếu vật thể, băng từ, bảng thông minh, máy ghi âm, máy chụp ảnh, máy quay camera và các thiết bị vật chất kỹ thuật khác. 3.2.7.3. Cách thức thực hiện biện pháp + Tận dụng những điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường đã có để bố trí sắp xếp lại một cách khoa học + Chỉ đạo khai thác sử dụng hợp lí csvc thiết bị dạy học hiện có vào các hoạt động dạy học giáo dục, khai thác các lợi thế của địa phương nơi trường đóng để tổ chức các HĐGDNGLL cho học sinh hợp lý trong sự phối hợp với cộng đồng. 3.2.7.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong nhà trường để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động của giáo viên và học sinh 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội Đề tài nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội đã đưa ra 07 biện pháp. Mối quan hệ này thể hiển ở tính chất bắc cầu và bổ trợ nhau trong quá trinh quản lý quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội 3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm Phiếu điều tra được đánh giá ở 3 mức độ: Rất cần thiết, cần thiết, không cần thiết và Rất Khả thi; khả thi; không khả thi. Điểm tương ứng cho các mức độ là 3 - 2 - 1. Kết quả xử lý số liệu được thực hiện trên excel với công tính tính phần trăm và giá trị trung bình thực hiện.
21. 21 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm 3.4.2.1. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp Kết quả khảo sát thể hiện ở biểu đồ 3.1 sau: Điểm TB 7. Đảm bảo các điều kiện môi trường, CSVC, thiết bị hỗ trợ tổ chức hoạt động giáo dục 2,78 ngoài giờ lên lớp. 6. Tăng cường xây dựng mối quan hệ giữa các lực lượng giáo dục trong quản lý hoạt 2,79 động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 5. Chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá hoạt 2,88 động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 4. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý, GV giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có tinh thần trách 2,83 nhiệm cao trong tổ chức hoạt động giáo Điểm TB 3. Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức HĐGDNGLL theo yêu cầu 2,91 chương trình đổi mới giáo dục. 2. Triển khai kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng phát triển toàn 2,92 diện năng lực và phẩm chất người học. 1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh về bản chất, vị 2,97 trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết thực hiện các biện pháp Nhận xét: Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội được khách thể khảo sát đánh giá là rất cần thiết, điểm TB đạt 2.87. 3.4.2.2. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của biện pháp Kết quả khảo sát thể hiện ở biểu đồ 3.2 sau:
22. 22 Điểm TB 7. Đảm bảo các điều kiện môi trường, 2,73 CSVC, thiết bị hỗ trợ tổ chức hoạt động 6. Tăng cường xây dựng mối quan hệ giữa 2,76 các lực lượng giáo dục trong quản lý 5. Chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá 2,88 hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 4. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý, GV 2,77 giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có tinh Điểm TB 3. Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương 2,92 pháp và hình thức tổ chức 2. Triển khai kế hoạch hoạt động giáo dục 2,94 ngoài giờ lên lớp theo hướng phát triển 1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán 2,88 bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh về 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lý Nhận xét: Đánh giá của các khách thể về tính khả thi đạt điểm 2.84. Như vậy, bảy biện pháp đề xuất đều có tính cần thiết và khả thi cao phù hợp để nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội theo hướng đổi mới giáo dục giai đoạn hiện nay. Kết luận chương 3 Dựa trên cơ sở lí luận của vấn đề nghiên cứu, dựa trên thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội. Luận văn đã đề ra 7 biện pháp quản lý HĐGDNGLL ở trường THCS Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội. Các biện pháp quản lý trên đã dược khảo nghiệm. Kết quả cho thấy, cả 7 biện pháp đều có tính cần thiết và tính khả thi cao. Các biện pháp nêu trên tuy chưa phải là một hệ thống đầy đủ toàn diện, song đó là những phương pháp chủ yếu cơ bản có tính cấp thiết, làm nền tảng cho hệ thống biện pháp nhằm tăng cường chất lượng HĐGDNGLL theo định hướng đổi mới giáo dục của Hiệu trưởng trường THCS Hoàng Liệt trong phạm vi và khả năng, điều kiện hiện có của nhà trường hiện nay. Nếu Hiệu trưởng vận dụng linh hoạt mềm dẻo các biện pháp trên thì chúng tôi tin chắc công tác quản lý các HDGDNGLL sẽ đạt hiệu quả cao đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh.
23. 23 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Từ kết quả nghiên cứu của đề tài, tác giả rút ra một số kết luận sau: Về lý luận: Luận văn đã nghiên cứu đầy đủ, logic và có hệ thống lý luận khoa học quản lý, lý luận khoa học QLGD, lý luận quản lý nhà trường, Đồng thời tập trung nghiên cứu sâu lý luận, nghiệp vụ, nội dung phương pháp tổ chức, quản lý các HĐGDNGLL của hiệu trưởng trường THCS làm cơ sở khoa học cho việc phân tích, đánh giá thực trạng công tác tổ chức, quản lý HĐGDNGLL của trường THCS Hoàng Liệt. Bản chất quản lý HĐGDNGLL là việc lãnh đạo, tổ chức HĐGDNGLL phải lấy học sinh làm trung tâm, phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực hoạt động của học sinh; nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của họ. Về thực trạng: Thực trạng quản lý HĐGDNGLL ở Trường THCS Hoàng Liệt cho thấy: Việc quản lý HĐGDNGLL còn mang nặng tính hình thức, thực hiện cho xong nội dung, chương trình theo quy định; chưa thật sự lấy học sinh làm trung tâm, phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực hoạt động của học sinh, nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của họ. Để làm tốt công tác tổ chức HĐGDNGLL cho HS nhà trường đòi hỏi cán bộ QLGD phải quán triệt các chủ trương, chính sách XHHGD, nắm vững những định hướng về bản chất, mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức HĐGDNGLL nhằm có kế hoạch huy động các nguồn lực, phối hợp các LLGD tham gia tổ chức thực hiện HĐGDNGLL cho học sinh. Trong HĐGDNGLL, học sinh phải thật sự là trung tâm, phải được phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực hoạt động cùa mình; nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của họ.Trong hoạt động phối hợp đó, nhà trường giữ vai trò chủ đạo để đảm bảo sự thống nhất giữa các LLGD về mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục; vai trò quản lý của CBQL là rất quan trọng, đòi hỏi cán bộ QLGD thực hiện tốt các chức năng quản lý của mình. Từ cơ sở lý luận và kết quả nghiên cứu thực trạng đã rút ra một số hạn chế mà nhà trường cần sớm khắc phục; điều này cho thấy các CBQL cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, để cơ chế quản lý cũng như việc huy động các nguồn lực và phối hợp giữa các LLGD trong và ngoài trường thực hiện HĐGDNGLL ngày càng đồng bộ, chặt chẽ và nhịp nhàng hơn; từ đó giúp cho công tác HĐGDNGLL ngày càng hoàn thiện hơn. Dựa vào kết quả nghiên cứu lý luận, kết hợp với kết quả đánh giá thực trạng, tác giả đã đề xuất 7 quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Hoàng Liệt - quận Hoàng Mai - Hà Nội. Các biện pháp nói trên đều rất quan trọng, mang tính thực tiễn và có mối quan hệ chặt chẽ,
24. 24 ràng buộc lẫn nhau, giúp cho cán bộ QLGD thực hiện tốt, đầy đủ các chức năng quản lý của mình. 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội - Bổ sung số lượng, đảm bảo chất lượng, hiệu quả các thiết bị đồ dùng dạy học. - Tổ chức thường xuyên các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về đổi mới công tác quản lý nói chung và HĐGDNGLL nói riêng. - Xây dựng, đổi mới đồng bộ, thống nhất các hình thức kiểm tra, đánh giá HĐGDNGLL theo yêu cầu đổi mới. - Hàng năm nên tổ chức hội nghị báo cáo điển hình các đơn vị làm tốt công tác tổ chức HĐGDNGLL, có biểu dương khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân, có tổ chức rút kinh nghiệm quản lý đối với các nhà trường. 2.2. Đối với UBND quận Hoàng Mai - Các cấp lãnh đạo cần phải có nhận thức đúng đắn về bản chất, vị trí, vai trò, nhiệm vụ của HĐGDNGLL đối với sự phát triển toàn diện học sinh hiện nay để từ đó đầu tư thời gian, công sức cho công tác quản lý hoạt động này. - Cần dành kinh phí thích đáng cho việc đầu tư CSVC phục vụ HĐGDNGLL. - Tăng cường công tác tuyên truyền đến các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhận thức đúng về HĐGDNGLL để có sự kết hợp chặt chẽ trong việc tổ chức HĐGDNGLL. 2.3. Đối với Phòng giáo dục và đào tạo Quận Hoàng Mai - Căn cứ vào nội dung, chương trình HĐGDNGLL cùa BGD&ĐT qui định; căn cứ vào hướng dẫn của sở GD&ĐT về công tác HĐGDNGLL; xây dựng văn bản chỉ đạo, hướng dẫn HĐGDNGLL cho các trường THCS một cách cụ thể, chi tiết, phù hợp với yêu cầu đổi mới và điều kiện thực tế của toàn quận. - Mở lớp tập huấn, bồi dưỡng GV về phương pháp giảng dạy bộ môn, cách sử dụng dồ dùng dạy học hiệu quả. - Tổ chức cho giáo viên được đi tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm giữa các trường trong quận,trong thành phố. - Ọuản lý tốt kế hoạch và chương trình, phổ biến rộng các sáng kiến kinh nghiệm xuất sắc cho giáo viên học tập. - Tiến hành thanh tra toàn diện, kiểm tra đột xuất các trường về hoạt động dạy học cũng như HĐGDNGLL. - Tham mưu với ủy ban nhân dân quận hỗ trợ kinh phí để sắm thiết bị, đầu tư xây dựng các nhà đa chức năng, sân chơi hỗ trợ hiệu quả hơn.