Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC BÙI HÙNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT VÂN HỒ THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 81.40.114 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2019
2. Công trình được hoàn thành tại HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS.Trương Thị Thúy Hằng Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn họp tại: Học viện Quản lý giáo dục Vào hồi .giờ phút ngày tháng .năm 20 . Có thể tìm luận văn tại: Thư viện Học viện Quản lý giáo dục
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do nghiên cứu Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm tới đổi mới giáo dục. Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Quan điểm trên của Đảng là cơ sở quan trọng để các địa phương, các trường học quyết tâm đổi mới cách dạy, cách học nhằm hướng đến mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực, phát triển năng lực của người học đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Như vậy, đổi mới hoạt động dạy học là một trong các trọng điểm mà công cuộc cải cách giáo dục hiện nay đặt ra. Đó cũng chính là yêu cầu khách quan của sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo của đất nước. Giáo dục THPT là một trong ba bộ phận hợp thành của hệ thống giáo dục phổ thông. Mục tiêu của sự đổi mới hoạt động dạy học ở phổ thông là nhằm “tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho HS. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. Trường THPT Vân Hồ trong những năm vừa qua đã không ngừng đổi mới công tác quản lý hoạt động dạy học, chất lượng giáo dục được cải thiện, đặc biệt chất lượng giáo dục văn hóa, đạo đức, kỹ năng sống, pháp luật, ngoại ngữ, tin học đã đạt được những thành tích đáng khích lệ. Nhưng trong thực tế công tác đổi mới hoạt động dạy học còn nhiều lúng túng, chưa đưa lại hiệu quả thực tế như mong đợi, trước hết do việc tổ chức và chỉ đạo đổi mới hoạt động dạy học ở THPT Vân Hồ còn nhiều bất cập, 1
4. việc quản lý chuyên môn dạy học theo những quan niệm và cơ chế vừa cũ, vừa khô cứng chưa đồng bộ và hiệu quả. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn cần đổi mới quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh” làm luận văn Thạc sĩ của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ tỉnh Sơn La, tác giả đề xuất những biện pháp quản lý nhằm phát triển quá trình quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh. 3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực của học sinh tại trường THPT Vân Hồ. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh. 4. Giả thuyết khoa học Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ còn hạn chế; Công tác quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ còn một số bất cập chưa nhiều đổi mới. Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý hoạt động đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh thích hợp thì sẽ nâng cao được chất lượng của việc đổi mới hoạt động dạy học. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông - Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ - Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 6. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn không gian: Trường THPT Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2
5. - Giới hạn thời gian nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu số liệu năm học 2017 - 2018 và năm học 2018 - 2019. - Giới hạn chủ thể: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường THPT Vân Hồ - Giới hạn phạm vi quy mô, khảo sát: 3 CBQL, 32 Giáo viên. - Giới hạn nội dung: Nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển NLHS. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Đề tài sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp để nghiên cứu các văn bản của Bộ GD&ĐT về hoạt động dạy học; các giáo trình, sách báo, các công trình sản phẩm liên quan đến cơ sở lý luận về hoạt động dạy học, quản lý giáo dục, quản lý hoạt động hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh, 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Quan sát trực tiếp để thu thập các thông tin cần thiết về các vấn đề cần nghiên cứu. - Phương pháp điều tra viết: Xây dựng các phiếu điều tra để thu thập các ý kiến đánh giá từ các đối tượng cần khảo sát. - Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho các giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường, tổ trưởng chuyên môn để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến quản lý đổi mới hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh của nhà trường. - Phương pháp khảo nghiệm: Tiến hành khảo nghiệm ý kiến của các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn về tính hiệu quả và tính khả thi của một số biện pháp quản lý đề tài đã đề xuất. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu Sau khi thu thập thông tin, tác giả tiến hành tổng hợp, thống nhất toàn bộ nội dung, các nhận xét từ đó tìm ra mối liên hệ giữa các thông tin thông qua việc lập các biểu đồ cột, hình tròn, bảng thống kê số liệu bằng cách sử dụng các phần mềm Excel, Word, Các số liệu sau khi được xử lý, sắp xếp một cách hợp lý để việc phân tích dữ liệu được hệ thống thuận lợi và đạt được hiệu quả cao nhất. 3
6. 8. Cấu trúc của luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Những nghiên cứu về quản lý dạy học Giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển của đất nước.Với tất cả các quốc gia trên thế giới muốn phát triển xã hội phải quan tâm đến giáo dục và đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển.Chính vì vậy nghiên cứu về giáo dục và quản lý giáo dục đã dành được nhiều sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà khoa học. 1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Để xây dựng các mô hình dạy học dựa trên NL cần được tiến hành theo các bước: Xác định tầm nhìn, sứ mạng, và mục tiêu của tổ chức; Xác định các quá trình, hệ thống, thủ tục nội bộ nhằm đạt đến các tầm nhìn, sứ mạng và mục tiêu chiến lược đã được xác định; Xác định các năng lực cần thiết để đạt tới các sứ mạng, mục tiêu đã xác định; Xác định những thiếu hụt, khoảng trống năng lực và hình thành các kế hoạch phát triển của cá nhân và của tổ chức, 1.2. Các khái niệm liên quan đến đề tài 1.2.1. Quản lý Quản lý là sự tác động chủ quan có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra với hiệu quả cao nhất. 1.2.2. Năng lực Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động. 4
7. 1.2.3. Hoạt động dạy học Hoạt động DH là quá trình GV tiến hành các thao tác có tổ chức, có định hướng và HS bằng hoạt động của bản thân, từng bước có năng lực tư duy và năng lực hành động với mục đích chiếm lĩnh các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các kĩ năng, các giá trị văn hóa mà nhân loại đã đạt được để trên cơ sở đó có khả năng giải quyết được các yêu cầu thực tế đặt ra trong toàn bộ cuộc sống của mỗi HS. 1.2.4. Quản lý hoạt động dạy học Quản lý hoạt động dạy học là những tác động của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn) vào hoạt động dạy học của GV và HS và sự hỗ trợ của các lực lượng giáo dục khác nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của dạy học. 1.2.5. Dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh (HS) hiện nay đã trở thành xu hướng chung của giáo dục quốc tế nhằm đảm bảo chất lượng đầu ra của việc dạy học, thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất nhân cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn nhằm chuẩn bị cho con người năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp. 1.3. Nhiệm vụ, chức năng của hiệu trưởng, hiệu phó trường THPT Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng được quy định tại điều 19 Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học. 1.4. Quản lý hoạt động dạy học phát triển năng lực học sinh ở trường THPT 1.4.1. Kế hoạch dạy học Soạn bài và chuẩn bị bài là việc làm quan trọng nhất của GV trước khi lên lớp, tuy bài soạn chưa thể dự đoán hết các tình huống trên lớp. Soạn bài là lao động sáng tạo của GV. Bài soạn chính là sự lựa chọn của GV về nội dung sẽ giảng dạy trên lớp như kiến thức cơ bản, kiến thức trọng tâm; về phương pháp dạy học: thể hiện hoạt động của thầy và những hoạt động tích cực, tự giác của trò trong giờ lên lớp; về hình thức tổ chức dạy học: ở lớp, ở phòng thí nghiệm, ngoài trời dự định những thiết bị dạy học cần chuẩn bị. 5
8. 1.4.2. Tổ chức dạy học Tổ chức giảng dạy trên lớp của giáo viên dựa trên năng lực của học sinh bằng cách xây dựng giờ dạy chuẩn. Để xây dựng một giờ dạy chuẩn, người quản lý cần căn cứ vào: Yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, thái độ của các môn học qui định trong chương trình; Tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy (Bộ, Sở) qui định; Những qui định về các loại bài (Bài mới, luyện tập, thực hành ); Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học; tình hình riêng của địa phương; 1.4.3. Chỉ đạo dạy học Tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn GV vận dụng PPDH tích cực, PTDH phù hợp với môn học 1.4.4. Kiểm tra đánh giá kết quả dạy học của giáo viên, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh Kiểm tra, đánh giá là chức năng rất quan trọng của công tác quản lý nói chung, quản lý HĐDH ở trường THPT theo hướng phát triển NLHS nói riêng. Quản lý mà không có kiểm tra thì quản lý sẽ kém hiệu quả và dễ trở nên quan liêu. 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT - Xu thế đổi mới và hội nhập quốc tế trong giáo dục - Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học - Nhận thức, tâm lý của phụ huynh và xã hội về hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực - Nhận thức, tâm lý, năng lực dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh của đội ngũ giáo viên - Năng lực quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh của Cán bộ quản lý - Nhận thức và tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập của học sinh 6
9. Kết luận chương 1 Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo hướng phát triển năng lực học sinh là quá trình tác động của chủ thể quản lý tới các hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học tập của học sinh để đảm bảo cho hoạt động dạy học đạt được mục tiêu phát triển năng lực học sinh. Tác giả cũng tiến hành phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo hướng phát triển năng lực cho học sinh. Do đó, khi đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo hướng phát triển NLHS, nhà quản lý cần quan tâm đến các yếu tố này. Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở TRƯỜNG THPT VÂN HỒ 2.1. Khái quát chung về trường THPT Vân Hồ Trường THPT Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La được thành lập theo quyết định số 1930/QĐ-UBND của UBND tỉnh Sơn La do Chủ tịch tỉnh Cầm Ngọc Minh ký ngày 27/08/2015. Từ ngày thành lập đến nay, tuy là trường mới thành lập của huyện Vân Hồ được tách ra từ huyện Mộc Châu đã có những bước phát triển nhanh chóng vững chắc cả về số lượng cũng như chất lượng, đạt được những thành tích đáng phấn khởi trong các hoạt động giáo dục, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục của tỉnh trong sự nghiệp đổi mới. Xứng đáng với sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Chính quyền, ngành Giáo dục và đông đảo phụ huynh học sinh. Ngày khai giảng năm học đầu tiên, năm học 2015-2016 trường có 8 lớp với hơn 300 học sinh. Trường học buổi chiều tại trường THCS Vân Hồ. Đến nay sau 4 năm thành lập trường THPT Vân Hồ có khu đất rộng 3,9ha đang xây dựng 3 dãy phòng học, 1 dãy nhà bán trú. Tuy nhiên nhà trường hiện nay vẫn đang giảng dạy và học tập nhờ trường tiểu học Sao Đỏ và Nhà lắp ghép của Huyện đội cũ chuyển cho. Có đủ các phòng học và một số phòng chức năng. Năm học 2018-2019 có 16 lớp: 15 lớp THPT và 1 lớp Bổ túc GDTX, Tổng số học sinh là 638 học sinh. Tổng số CBQL và GV của trường là 35 người, trong đó: 7
10. Trình độ Thâm niên giảng dạy Thành Số chuyên môn phần lượng Đại Sau đại 5 6 – 10 10-15 >15 học học năm năm năm năm CBQL 03 1 2 0 0 1 2 CBGV 32 26 6 2 20 8 2 2.2. Tổ chức khảo sát 2.2.1. Mục đích khảo sát thực trạng Khảo sát thực trạng quản lí hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ từ đó tìm ra những như ưu điểm, hạn chế của hoạt động dạy học và QL hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ. 2.2.2. Nội dung khảo sát Tác giả tiến hành khảo sát những nội dung sau: - Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ. - Thực trạng quản lí hoạt động hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ. - Thực trạng các yếu tố tác động đến hoạt động quản lí hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ. 2.2.3. Phương pháp khảo sát - Phương pháp quan sát: Quan sát trực tiếp để thu thập các thông tin cần thiết về các vấn đề cần nghiên cứu. - Phương pháp điều tra viết: Xây dựng các phiếu điều tra để thu thập các ý kiến đánh giá từ các đối tượng cần khảo sát. - Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho các giáo viên, cán bộ quản lí trường THPT Vân Hồ để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến hoạt động quản lí hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực cho HS - Phương pháp chuyên gia: Trao đổi trực tiếp hoặc thông qua phỏng vấn để các chuyên gia tư vấn, những người có trình độ cao, nhiều kinh nghiệm về chuyên ngành, phương pháp sư phạm, góp ý các nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu. 8
11. 2.2.4. Đối tượng khảo sát Để tiến hành khảo sát thực trạng công tác quản lí hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT Vân Hồ chúng tôi tiến hành khảo sát ở CBQL trường THPT Vân Hồ với số lượng khách thể là 3 CBQL và 32 GV giảng dạy các môn học tại trường THPT Vân Hồ. Bảng 2.1.Mẫu khách thể khảo sát thực trạng Số TT Đối tượng khảo sát % lượng 1 Giáo viên trung học phổ thông 32 2 Cán bộ quản lý trường trung học phổ thông 3 Tổng chung 35 2.2.5. Tiêu chí và thang đánh giá 2.3. Thực trạng hoạt động dạy học tại trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh CBGV đánh giá việc thực hiện hoạt động giảng dạy theo hướng phát triển năng lực học sinh ở mức khá với 3.19 điểm. Trong việc thực hiện hoạt động giảng dạy theo hướng phát triển NLHS việc thực hiện các phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực dạy học được đánh giá thực hiện tốt nhất. Qua trao đổi với các thầy cô giáo, chúng tôi được biết, để chuyển sang cách dạy học mới này GV có nhiều thuận lợi như: Tài liệu tham khảo để tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh phong phú (57.1%); Học sinh hứng thú với phương pháp dạy học phát triển NLHS (54.3%), Sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp quản lý cấp trên như cung cấp tài liệu tham khảo, tổ chức tập huấn cho GV về dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực học sinh (48.6%), 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh 2.4.1.Thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh Công tác quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh tại trường THPT Vân Hồ được đánh giá thực hiện ở mức khá với 3.24 điểm. 9
12. Bảng 2.6. Đánh giá thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá Trung Thứ Chưa tốt Stt Nội dung bình bậc SL % SL % SL % SL % Xây dựng hướng dẫn các quy định, yêu cầu soạn bài 1 24 68.6 8 22.9 2 5.7 1 2.9 3.57 1 theo hướng phát triển năng lực người học Phổ biến những yêu cầu của của việc chuẩn bị bài 2 23 65.7 7 20.0 4 11.4 1 2.9 3.49 2 giảng theo hướng phát triển năng lực học sinh. Quy định chất lượng một 3 bài soạn theo hướng phát 20 55.6 12 33.3 2 5.6 2 5.6 3.39 4 triển năng lực học sinh. Chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên 4 xác định các tri thức, kĩ 19 54.3 10 28.6 3 8.6 3 8.6 3.29 5 năng cần có cho học sinh trong từng bài dạy Chỉ đạo việc lựa chọn các 5 tri thức bài giảng phù hợp 14 40.0 10 28.6 6 17.1 5 14.3 2.94 6 với trình độ học sinh Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên cách thức soạn 6 12 34.3 11 31.4 7 20.0 5 14.3 2.86 8 bài theo hướng phát triển năng lực học sinh Cung cấp các kiến thức về 7 tâm lí lứa tuổi học sinh 13 37.1 11 31.4 7 20.0 4 11.4 2.94 7 trung học phổ thông Kiểm tra chuẩn bị bài dạy 8 môn học theo hướng phát 19 54.3 12 34.3 4 11.4 0 0.0 3.43 3 triển năng lực học sinh 2.4.2.Thực trạng quản lý giảng dạy trên lớp của giáo viên theo hướng phát NLHS 10
13. Công tác quản lý giảng dạy trên lớp của giáo viên theo hướng phát triển NLHS được đánh giá thực hiện ở mức khá với 3.23 điểm. Bảng 2.7. Đánh giá thực trạng quản lý giảng dạy trên lớp của giáo viên theo hướng phát triển NLHS Tốt Khá Trung Thứ Chưa tốt Stt Nội dung bình bậc SL % SL % SL % SL % Xác định các năng lực 1 cần có của học sinh trong 12 34.3 15 42.9 6 17.1 2 5.7 3.06 7 giờ lên lớp Tổ chức giảng dạy trên 2 lớp của giáo viên dựa trên 13 37.1 11 31.4 8 22.9 3 8.6 2.97 8 năng lực của học sinh Chỉ đạo việc lựa chọn các hình thức dạy học phát 3 huy tính tích cực của học 19 54.3 12 34.3 3 8.6 1 2.9 3.40 2 sinh, tính chủ động của người học Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng 4 các phương pháp dạy học 19 54.3 11 31.4 4 11.4 1 2.9 3.37 4 dựa trên tri thức, năng lực hiện có của học sinh Xây dựng kế hoạch về việc dự giờ và phân tích 5 giờ dạy của cả năm học 20 57.1 10 28.6 4 11.4 1 2.9 3.40 1 theo hướng phát triển năng lực học sinh Tổ chức việc dự giờ và phân tích giờ dạy theo 6 14 40.0 13 37.1 6 17.1 2 5.7 3.11 6 hướng phát triển năng lực học sinh Xác định các tiêu chuẩn thi đua căn cứ vào mức 7 17 51.5 13 39.4 2 6.1 1 3.0 3.39 3 độ dạy học phát triển năng lực học sinh 8 Xây dựng bầu không khí 15 42.9 17 48.6 1 2.9 2 5.7 3.29 5 11
14. học tập trên lớp tạo điều kiện cho việc phát triển năng lực học sinh 2.4.3. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh Công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh tại trường THPT Vân Hồ được đánh giá thực hiện ở mức khá với 3.23 điểm. Bảng 2.8. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá Trung Thứ Chưa tốt Stt Nội dung bình bậc SL % SL % SL % SL % Tổ chức giáo dục thái độ, động cơ 1 học tập hướng đến phát triển năng 19 54.3 12 34.3 2 5.7 2 5.7 3.37 2 lực cho học sinh Phân loại trình độ, năng lực học 2 sinh để giảng dạy, bồi dưỡng và 11 31.4 14 40.0 7 20.0 3 8.6 2.94 8 phụ đạo cho học sinh Chỉ đạo cách thức, phương hướng 3 học tập để hình thành kiến thức 19 54.3 13 37.1 1 2.9 2 5.7 3.40 1 và kĩ năng cho người học Tổ chức và chỉ đạo các lực lượng 4 quản lý học tập của học sinh theo 16 45.7 17 48.6 1 2.9 1 2.9 3.37 3 hướng phát triển năng lực Tổ chức xây dựng và thực hiện những quy định về học tập theo 5 15 42.9 14 40.0 4 11.4 2 5.7 3.20 6 hướng phát triển năng lực học sinh Chỉ đạo giáo viên phối hợp giáo viên chủ nhiệm, Đoàn thanh niên 6 để quản lý hoạt động học tập theo 15 42.9 16 45.7 4 11.4 0 0.0 3.31 4 hướng phát triển năng lực học sinh Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 7 theo hướng phát triển năng lực 12 34.3 15 42.9 7 20.0 1 2.9 3.09 7 học sinh 12
15. Xây dựng nề nếp, môi trường học 8 tập tạo điều kiện phát triển năng 15 42.9 12 34.3 6 17.1 2 5.7 3.14 5 lực người học 2.4.4. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh Công tác quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh được đánh giá thực hiện ở mức khá với 3.21 điểm. Nội dung đánh giá, đo lường các năng lực của học sinh được hình thành trong quá trình học tập được đánh giá thực hiện tốt nhất với 3.46 điểm. 2.4.5. Thực trạng quản lý phương tiện dạy học (các điều kiện đảm bảo) theo hướng phát triển năng lực học sinh Để đánh giá thực trạng quản lý phương tiện dạy học (các điều kiện đảm bảo) theo hướng phát triển năng lực học sinh, chúng tôi sử dụng câu hỏi số 5 phụ lục 2. Bảng 2.10. Đánh giá thực trạng quản lý phương tiện dạy học (các điều kiện đảm bảo) theo hướng phát triển NLHS Tốt Khá Trung Thứ Chưa tốt Stt Nội dung bình bậc SL % SL % SL % SL % Xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu quả phương tiện dạy học 1 14 40.0 15 42.9 4 11.4 2 5.7 3.17 2 theo định hướng phát triển năng lực người học Tổ chức bồi dưỡng cách thức sử 2 dụng phương tiện dạy học để phát 10 28.6 14 40.0 9 25.7 2 5.7 2.91 6 triển năng lực người học Lựa chọn các phương tiện dạy 3 học phù hợp trong bài giảng để 15 44.1 11 32.4 6 17.6 2 5.9 3.15 4 phát triển năng lực người học Tổ chức hoạt động cho học sinh sử dụng phương tiện dạy học để 4 11 34.4 12 37.5 5 15.6 4 12.5 2.94 5 tiếp thu tri thức, phát triển kĩ năng của bản thân Đổi mới phương pháp dạy học và 5 17 48.6 14 40.0 3 8.6 1 2.9 3.34 1 sử dụng phương tiện dạy học theo 13
16. hướng phát huy tính chủ động tích cực của người học Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch 6 sử dụng phương tiện dạy học theo 13 37.1 17 48.6 3 8.6 2 5.7 3.17 3 hướng phát triển NLHS 2.4.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Qua kết quả nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy, CBGV có vai trò ảnh hưởng rất lớn tới quá trình dạy học theo hướng phát triển NLHS. 2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 2.5.1. Những điểm mạnh Trong việc thực hiện hoạt động giảng dạy theo hướng phát triển NLHS, các thầy cô giáo đã thực hiện tốt các phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực dạy học được đánh giá thực hiện tốt nhất 2.5.2. Những điểm yếu CBGV nhà trường gặp nhiều khó khăn như nội dung chương trình khó, trừu tượng, năng lực học sinh còn hạn chế; Năng lực dạy học của GV nhất là về công nghệ thông tin hay PPGD chưa đáp ứng yêu cầu của dạy học phát triển năng lực; Những điều kiện về cơ sở vật chất của nhà trường như kinh phí, thiết bị dạy học, phòng học, chưa đáp ứng được dạy học theo hướng phát triển NLHS 2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế - Nhận thức và năng lực quản lý của CBQL nhà trường chưa thực sự đáp ứng việc tiến hành đổi mới quản lý trong giáo dục nói chung và quản lý hoạt động dạy học nói riêng tại nhà trường. - Việc quản lý, xây dựng kế hoạch dạy học còn nhiều yếu tố kinh nghiệm, chưa dựa vào yếu tố khách quan, khoa học. Bởi có CBQL không được đào tạo hoặc không được bồi dưỡng về khoa học quản lý giáo dục một cách cơ bản, một số CBQL trẻ được đào tạo cơ bản nhưng lại thiếu kinh nghiệm thực tiễn. - Trong quản lý, còn những thiếu sót chưa được khắc phục kịp thời như: sử dụng CSVC, thiết bị dạy học, điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học còn nặng về hình thức, đánh giá kết quả học tập của HS chưa thực sự, công 14
17. tác thi đua, khen thưởng chưa kịp thời, khách quan đã không tạo được động lực phấn đấu giảng dạy và học tập của GV và HS trong nhà trường. - Nguồn kinh phí đầu tư cho GD còn hạn hẹp, CSVC phục vụ dạy và học trong nhà trường chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường nhằm đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục hiện nay. Tiểu kết chương 2 Kết quả khảo sát chương 2 cho thấy: Tại trường THPT Vân Hồ, hoạt động giảng dạy theo hướng phát triển năng lực học sinh đã được áp dụng trong toàn nhà trường. Khi chuyển sang cách dạy học mới này GV có nhiều thuận lợi như: Tài liệu tham khảo để tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh phong phú , học sinh hứng thú với phương pháp dạy học phát triển NLHS, sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp quản lý cấp trên như cung cấp tài liệu tham khảo, tổ chức tập huấn cho GV về dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực học sinh, Đây là những điều kiện giúp cho các thầy cô mạnh dạn thay đổi cách thức dạy học theo hướng tiếp cận NLHS, cách dạy học mới hướng tới HS. Nhưng bên cạnh đó các thầy cô gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện như: Năng lực dạy học của GV nhất là về công nghệ thông tin hay PPGD chưa đáp ứng yêu cầu của dạy học phát triển năng lực; Những điều kiện về cơ sở vật chất của nhà trường như kinh phí, thiết bị dạy học, phòng học, Nhà trường cũng đã rất chú trọng tới công tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS. 15
18. Chương 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT VÂN HỒ THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp - Bảo đảm tính mục tiêu - Bảo đảm tính thực tiễn - Bảo đảm tính hệ thống - Bảo đảm tính khả thi 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 3.2.1. Kế hoạch hóa hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh * Mục tiêu của biện pháp Nhằm đưa việc thực hiện hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển NLHS vào trong kế hoạch để quản lý hiệu quả hoạt động này. * Nội dung và cách thức thực hiện - Nội dung của biện pháp Trên cơ sở kế hoạch và sự chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên, Hiệu trưởng trường THPT Vân Hồ có thể tổ chức xây dựng kế hoạch hóa quản lý hoạt động giảng dạy từ kế hoạch của cấp dưới: + Kế hoạch quản lý hoạt động giảng dạy của phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn + Kế hoạch giảng dạy của tổ trưởng chuyên môn + Kế hoạch giảng dạy của GV - Cách thức thực hiện Việc xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng phát triển NLHS cần được thực hiện theo các bước sau: Bước 1: Xây dựng và tổ chức kế hoạch dạy học 1. Tìm hiểu sự khác biệt giữa sách giáo khoa, chương trình dạy học theo hướng tiếp cận nội dung đang hiện hành và theo chương trình tiếp cận năng lực mới Sự khác biệt lớn nhất ở chương trình sách giáo khoa mới so với chương trình cũ là ở chỗ chương tình mới hướng đến việc xác định các năng lực đầu ra cần có của học sinh. Tìm hiểu chương trình, sách giáo 16
19. khoa môn học giúp cho GV xác định được nhiệm vụ dạy học của mình trong từng tiết dạy, bài dạy để thực hiện mục tiêu chương trình đề ra. 2. Xác định các NL chung và NL đặc thù cần được hình thành, phát triển ở HS trong quá trình dạy học cụ thể Mỗi môn học đều góp phần hình thành, phát triển các NL chung; đồng thời, còn phải hình thành, phát triển các NL đặc thù, thể hiện vai trò ưu thế của môn học. Ví dụ, môn địa lý cần hình thành cho HS các NL như nhóm NL làm chủ và phát triển bản thân: NL tư duy theo lãnh thổ; NL khảo sát địa lý địa phương; nhóm NL công cụ: NL sử dụng bản đồ; NL sử dụng số liệu thống kê và biểu đồ; NL sử dụng tranh ảnh địa lý. Hoặc môn Lịch sử cần hình thành cho HS các NL chuyên biệt: NL nắm được bản chất của các sự kiện, hiện tượng lịch sử; NL nhận xét, đánh giá được các sự kiện, nhân vật lịch sử; NL rút ra được những quy luật và bài học kinh nghiệm lịch sử; NL liên hệ, vận dụng tri thức lịch sử vào đời sống thực tiễn 3. Xác định hệ thống nhiệm vụ - hành động học tập mà HS cần thực hiện qua từng bài/chương/môn học 4. Lựa chọn cách thức, phương pháp phù hợp để triển khai các nhiệm vụ học tập đến HS. 5. Lựa chọn cách đánh giá, kiểm tra hợp lý để đánh giá kết quả học tập của HS. Hai là, xác định các nguồn lực để dạy học theo hướng phát triển NLHS Nguồn lực quan trọng nhất là trước hết là con người và cơ sở vật chất. Nguồn lực con người ở đây chính là GV, HS và CBQL nhà trường. Trong đó mỗi chủ thể có vai trò quan trọng: GV và HS dạy được, học được theo hướng phát triển NL người học; CBQL tổ chức, chỉ đạo được hoạt động dạy học theo hướng phát triển NL người học. Bên cạnh đấy, cần đảm bảo nguồn lực về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. * Điều kiện thực hiện giải pháp Hiệu trưởng trường THPT phải có kỹ năng chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học còn GV phải có kỹ năng xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng phát triển NLHS. 17
20. 3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT Vân Hồ * Mục tiêu của biện pháp Biện pháp nhằm nhằm nâng cao NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT Vân Hồ. * Nội dung và cách thức thực hiện - Xác định rõ mục tiêu bồi dưỡng nâng cao NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT Vân Hồ Mục tiêu bồi dưỡng trước hết cần tập trung giải quyết yêu cầu đổi mới GDPT, nhất là tập trung vào việc điều chỉnh nội dung, tổ chức dạy học chương trình hiện hành theo hướng phát triển NLHS; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ PP dạy và học; hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của HS - Tổ chức xây dựng chương trình bồi dưỡng nâng cao NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT Vân Hồ Nội dung bồi dưỡng nâng cao NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT phải toàn diện, trên cơ sở các mục tiêu bồi dưỡng đã được xác định. Ngoài ra, khi xây dựng nội dung BD còn phải xuất phát từ nhu cầu của CBQL trường THPT Vân Hồ. - Có thể sử dụng kết hợp nhiều phương pháp để bồi dưỡng NL cho CBQL như: + Phương pháp thực hành cá nhân hoặc theo nhóm. + Phương pháp trải nghiệm thực tế/ thực hành/ thực tập. +Phương pháp thuyết trình- giảng giải- minh họa. + Phương pháp thảo luận, hỏi đáp, xê-mi-na. + Phương pháp nghiên cứu tài liệu * Cách thức thực hiện: Quy trình bồi dưỡng NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT gồm các bước sau đây: 1: Phát tài liệu bồi dưỡng, hướng dẫn sơ bộ cho CBQL trường THPT về nội dung tài liệu bồi dưỡng, nhất là những nội dung mới hoặc khó; các câu hỏi/nhiệm vụ cần phải thực hiện; 2: CBQL trường THPT tự nghiên cứu tài liệu bồi dưỡng; 18
21. 3: Tổ chức cho CBQL trường THPT trao đổi về tài liệu bồi dưỡng theo nhóm (bao gồm CBQL của một số trường), đại diện nhóm trình bày kết quả làm việc của nhóm mình trước lớp; 4: Tập trung những điểm khó của tài liệu, những nội dung CBQL trường THPT chưa rõ hoặc chưa thống nhất qua tự nghiên cứu và trao đổi, thảo luận; 5: Tổ chức giải đáp thắc mắc, bổ sung kiến thức và kỹ năng giúp CBQL trường THPT hiểu sâu hơn tài liệu. * Điều kiện thực hiện biện pháp Hiệu trưởng phải chỉ đạo xây dựng được nội dung, chương trình, kế hoạch bồi dưỡng nâng cao NL quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS cho CBQL trường THPT. Đồng thời, cần phải có nguồn lực và quy trình kiểm tra, đánh giá đảm bảo cho công tác bồi dưỡng đạt kết quả. 3.2.3. Quản lý đồng bộ việc đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT Vân Hồ * Mục tiêu của biện pháp Biện pháp nhằm xây dựng phong trào đổi mới PPDH theo hướng phát huy tích tích cực, chủ động, sáng tạo của HS. Hoạt động dạy học hướng vào HS, nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS. GV mạnh dạn ứng dụng các kĩ thuật DH tích cực vào hoạt động DH nhằm làm cho chất lượng tiết học đạt hiệu quả. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động DH * Nội dung và cách thức thực hiện - Nội dung thực hiện + Nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV về nhu cầu cấp thiết của việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức xây dựng chương trình, kế hoạch đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức học tập lý luận PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức cho các tổ chuyên môn dạy thử nghiệm + Tăng cường CSVC phục vụ cho việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức hội thảo, đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm về vận dụng và đổi mới PPDH dạy học hướng về phát triển NLHS - Cách thức thực hiện + Nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV về nhu cầu cấp thiết của việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức xây dựng chương trình, kế hoạch đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS + Tổ chức học tập lý luận PPDH theo hướng phát huy NLHS 19
22. + Tổ chức cho các tổ chuyên môn dạy thử nghiệm + Tăng cường CSVC phục vụ cho việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS +Tổ chức hội thảo, đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm về vận dụng và đổi mới PPDH dạy học hướng về phát triển NLHS * Điều kiện thực hiện biện pháp - CBQL nhà trường phải có kỹ năng chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học còn GV phải có kỹ năng xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng phát triển NLHS. - Xã hội hóa giáo dục để có nguồn tài chính phục vụ cho việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy NLHS 3.2.4. Kiểm tra hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh * Mục tiêu của biện pháp Biện pháp giúp CBQL nhà trường quản lý một cách hiệu quả hoạt động dạy học trong nhà trường, giúp ngăn ngừa, phòng chống tình trạng tiêu cực như đánh giá sai chuẩn, bệnh thành tích, bệnh hình thức trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. Đồng thời tạo động lực để GV đổi mới PPDH một cách hiệu quả. * Nội dung và cách thức thực hiện - Nội dung Quản lý việc đánh giá kết quả học tập của HS THPT bao gồm các nội dung: Kiểm tra đánh giá thường xuyên hàng tháng đối với từng môn học; Kiểm tra đánh giá định kì đối với từng môn học (cuối kì 1; cuối kì 2); Kiểm tra đánh giá bằng nhận xét; Kiểm tra đánh giá bằng điểm số; - Cách thức thực hiện: Để đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng phát huy NLHS, CBQL và GV có thể thực hiện theo những bước sau: +) Xác định mục tiêu kiểm tra, đánh giá: +) Thực hiện đánh giá bằng nhiều phương pháp, hình thức đánh giá: +) Tổ chức đánh giá; +) Xử lý kết quả đánh giá: +) Phản hồi thông tin đến HS và các bên liên quan. * Điều kiện thực hiện biện pháp Hiệu trưởng trường THPT phải có NL tổ chức hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS; GV có NL thực hiện HĐDH theo hướng phát triển NLHS. 20
23. 3.2.5. Xây dựng quy chế hoạt động để tạo động lực cho giáo viên và học sinh phát huy tốt vai trò của mình trong dạy học theo hướng phát triển năng lực * Mục tiêu của biện pháp Biện pháp giúp cho Hiệu trưởng trường THPT thấy rõ sự cần thiết phải xây dựng cơ chế, tạo động lực để thúc đẩy GV và HS phát huy tốt vai trò của mình trong dạy học theo hướng phát triển NLHS * Nội dung và cách thức thực hiện - Xây dựng môi trường dạy học và học tập cho GV và HS Để tạo động lực cho công tác giảng dạy - học tập của GV và HS, thì cần có các yếu tố vật chất lẫn yếu tố tinh thần. Do đó, hiệu trưởng cần xây dựng môi trường giảng dạy - học tập tích cực cho GV và HS. Đó là các điều kiện về vật chất, tinh thần và môi trường làm việc như: chế độ bồi dưỡng, ưu đãi trong giảng dạy - học tập; cung cấp và sử dụng trang thiết bị, phòng thí nghiệm; hỗ trợ và tạo điều kiện trong áp dụng các phương pháp, công nghệ dạy và học tiên tiến, - Tao động lực bằng cách xây dựng các cơ chế khen thưởng, động viên, khuyến khích GV và HS đúng lúc và kịp thời Đối với GV, hiệu trưởng cần tuyên dương những GV đi tiên phong trong việc thực hiện dạy học theo hướng phát triển NLHS; có chế độ khen thưởng thích hợp đối với những GV có nhiều cải tiến, đổi mới về nội dung, phương pháp, hình thức giảng dạy, Đối với HS, hiệu trưởng cần biểu dương, khen thưởng những HS có nhiều thành tích trong học tập, rèn luyện, tích cực đổi mới phương pháp và hình thức học tập theo hướng phát triển NL - Phối hợp với các lực lượng giáo dục để huy động nguồn tài chính lập các quỹ khen thưởng, hỗ trợ GV và HS trong quá trình dạy học theo hướng phát triển NLHS Để huy động các nguồn tài chính, hiệu trưởng cần chỉ đạo các bộ phận trong nhà trường đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục; tăng cường liên kết với các doanh nghiệp, các hội nghề nghiệp đóng trên địa bàn, tranh thủ sự giúp đỡ của họ. * Điều kiện thực hiện biện pháp Để thực hiện biện pháp này, đòi hỏi các trường THPT phải xây dựng Quy chế chi tiêu nội bộ; đồng thời có các chính sách huy động nguồn lực tài chính để đảm bảo thực hiện cơ chế, tạo động lực thúc đẩy GV và HS phát huy tốt vai trò của mình trong dạy học theo hướng phát triển NLHS. 21
24. 3.3. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển NLHS 3.3.1. Mục đích khảo sát 3.3.2. Nội dung và phương pháp khảo sát 3.3.3. Đối tượng khảo sát Để kiểm chứng mức độ cần thiết và tính khả thi của 5 biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển NLHS. Chúng tôi tiến hành trưng cầu ý kiến của 35 người bao gồm: 3 cán bộ quản lí và 32 giáo viên THPT Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.3.4. Kết quả khảo sát về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất 3.3.4.1. Khảo sát tính cần thiết của các biện pháp đề xuất Qua khảo sát cho thấy các biện pháp mà chúng tôi đề xuất đều cần thiết. 3/5 biện pháp đạt mức rất cần thiết. 3.3.4.2. Tính khả thi của các biện pháp đề xuất Các biện pháp đề xuất đề được đánh giá là rất khả thi. Tiểu kết chương 3 Kết quả nghiên cứu thực trạng ở chương 3 cho thấy, cần thiết phải xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát huy NLHS phù hợp với thực tiễn của trường THPT Vân Hồ, tác giả đề xuất các biện pháp như sau: 1. Kế hoạch hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 2. Tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh cho CBQL trường THPT Vân Hồ 3. Quản lý đồng bộ việc đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT Vân Hồ 4. Kiểm tra hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 5. Xây dựng cơ chế chính sách để tạo động lực cho giáo viên và học sinh phát huy tốt vai trò của mình trong dạy học theo hướng phát triển năng lực Kết quả khảo sát các biện pháp cho thấy, các biện pháp trên có tính rất cần thiết và rất khả thi, có thể áp dụng vào tình hình thực tế của trường THPT Vân Hồ 22
25. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. Kết luận 1. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo định hướng phát triển năng lực học sinh là quá trình tác động của chủ thể quản lý tới các hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học tập của học sinh để đảm bảo cho hoạt động dạy học đạt được mục tiêu phát triển năng lực học sinh. 2. Trong chương 1 tác giả đã trình bày khung lý thuyết liên quan đến quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS như quản lý và chức năng của quản lý; năng lực và cấu trúc của năng lực, hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học, dạy học theo hướng phát triển NLHS. Chủ thể của quá trình quản lý dạy học theo hướng phát huy NLHS là hiệu trưởng và hiệu phó trường THPT. Nội dung quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo định hướng phát triển năng lực học sinh bao gồm kế hoạch dạy học, tổ chức dạy học, chỉ đạo dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học của GV, kiểm tra, đánh giá kết quả học tạp của học sinh. Tác giả cũng tiến hành phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh. Do đó, khi đề xuất các giải pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT theo định hướng phát triển NLHS, nhà quản lý cần quan tâm đến các yếu tố này. 3. Kết quả khảo sát chương 2 cho thấy: Tại trường THPT Vân Hồ, hoạt động giảng dạy theo hướng phát triển năng lực học sinh đã được áp dụng trong toàn nhà trường. Nhà trường cũng đã rất chú trọng tới công tác quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển NLHS, thể hiện ở việc quan tâm sát sao tới các công tác quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh; việc quản lý giảng dạy trên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh; việc quản lý hoạt động học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh; việc quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh; trong việc quản lý phương tiện dạy học (các điều kiện đảm bảo) theo hướng phát triển năng lực học sinh. 4. Kết quả nghiên cứu thực trạng ở chương 3 cho thấy, cần thiết phải xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát huy NLHS phù hợp với thực tiễn của trường THPT Vân Hồ, tác giả đề xuất các biện pháp như sau: Một là, kế hoạch hóa hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh 23
26. Hai là, tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh cho CBQL trường THPT Vân Hồ Ba là, quản lý đồng bộ việc đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT Vân Hồ Bốn là, kiểm tra hoạt động dạy học ở trường THPT Vân Hồ theo hướng phát triển năng lực học sinh Năm là, xây dựng quy chế hoạt động để tạo động lực cho giáo viên và học sinh phát huy tốt vai trò của mình trong dạy học theo hướng phát triển năng lực Kết quả khảo sát các biện pháp cho thấy, các biện pháp trên có tính rất cần thiết và rất khả thi, có thể áp dụng vào tình hình thực tế của trường THPT Vân Hồ, tỉnh Sơn La. II.Khuyến nghị * Đối với Sở GD&ĐT Sơn La Tạo điều kiện để GV và CBQL trường THPT được tiếp cận sớm với chương trình GDPT mới; với việc dạy học và quản lý HĐDH chương trình GDPT mới. * Đối với CBQL trường THPT Vân Hồ - Tích cực chủ động tham mưu, đề xuất với chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện hỗ trợ nhà trường, cùng nhà trường giải quyết những khó khăn về CSVC phục vụ hoạt động DH. - Liên hệ và phối hợp tốt với các tổ chức xã hội, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân cho sự nghiệp phát triển giáo dục nói chung và sự phát triển của nhà trường nói riêng. 24