Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học môn Toán cho học sinh các trường Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học môn Toán cho học sinh các trường Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC KHƯƠNG VĂN NGHỊ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 81401.14 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2019
2. Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Từ Đức Văn Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ Họp tại Học viện Quản lý giáo dục Vào hồi giờ phút ngày tháng năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Quản lý giáo dục
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mang đến cho nhân loại cơ hội thay đổi bộ mặt các nền kinh tế khoa học công nghệ, những bước phát triển nhảy vọt, đưa loài người sang kỷ nguyên công nghệ, thông tin và phát triển kinh tế tri thức. Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế khách quan không thể cưỡng lại được. Trong hoàn cảnh đó, Việt Nam có những thời cơ và thách thức lớn. Một trong những con đường để đưa đất nước phát triển và hội nhập với thế giới thành công, đó là phát triển giáo dục và đào tạo. Luật Giáo dục số 35/2005/QH11, điều 28 quy định: “Phương pháp giáo Ở các trường THCS hiện nay, việc dạy học môn Toán chủ yếu dạy học sinh để phục vụ các kỳ thi kiểm tra. Trong khi đó, việc thi và kiểm tra dựa trên cơ sở kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học là trọng tâm. Do đó việc dạy học sinh khả năng vận dụng sáng tạo tri thức, rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với thực hành, gắn với tình huống thực tiễn của cuộc sống và nghề nghiệp chính là mục tiêu dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực cần hướng tới trong giai đoạn hiện nay. Dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực là công tác trọng tâm mà công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay đặt ra, đó chính là yêu cầu khách quan của sự nghiệp phát triển Giáo dục và đào tạo của đất nước. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động dạy học môn Toán cho học sinh các trường Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực” để có thể áp dụng tại địa phương nhằm góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn Toán nói riêng và chất lượng giáo dục ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nói chung. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu và đề xuất những biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nhằm góp phần quản lý một cách hiệu quả chất lượng dạy học môn Toán của các nhà trường. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động dạy học môn Toán và quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực của học sinh THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 1
4. 4. Giả thuyết khoa học Chất lượng dạy học môn Toánở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La những năm gần đây đã thu được nhiều kết quả Khá. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn những vướng mắc và bất cập trong quản lý hoạt động này với nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực một cách hệ thống sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán cho các trường THCS nói chung và các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nói riêng. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực ở trường trung học cơ sở. 5.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu một số biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở 8 trường THCS của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 6.2. Khách thể và thời gian Khảo sát biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực của CBQL các trường THCS của huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La trong 3 năm từ năm học 2016- 2017 đến năm học 2018 - 2019. Khách thể nghiên cứu bao gồm: 42 cán bộ quản lý; 68 giáo viên dạy Toán; 450 học sinh. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu và phân tích các nguồn tư liệu, số liệu sẵn có về khoa học giáo dục, khoa học quản lý giáo dục và các tài liệu có liên quan đến quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực để xây dựng cơ sở lý luận chủ yếu của đề tài. 7.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng các phiếu hỏi dành cho CBQL, dành cho GV, dành cho HS nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2
5. 7.2.2.Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: Tham khảo các bản kế hoạch năm học, báo cáo tổng kết năm học của các trường, của ngành và một số báo cáo hội thảo về công tác chuyên môn nhằm tổng kết các kinh nghiệm quản lý dạy học môn Toán. 7.2.3. Phương pháp xin ý kiến chuyên gia:Lấy ý kiến của CBQL trong hay ngoài nhà trường thông qua phiếu điều tra về một số vấn đề nghiên cứu đề tài được quan tâm. 7.2.4. Phương pháp khảo nghiệm 7.3.Phương pháp nghiên cứu bổ trợ 7.3.1. Phương pháp xử lý số liệu thống kê. 7.3.2.Phương pháp so sánh để xử lý các kết quả nghiên cứu. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 8.1. Về mặt lý luận Xác định cơ sở khoa học về bồi dưỡng cho giáo viên THCS trong dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo nói chung và các trường Trung học cơ sở ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nói riêng. 8.2. Về mặt thực tiễn - Phát hiện một số khó khăn, tồn tại cần được giải quyết trong việc quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. - Đề xuất một số biện pháp quản lý cơ bản mang tính thực tiễn và khả thi trong việc dạy học môn Toán cấp trung học cơ sở theo hướng phát triển năng lực trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. - Vận dụng kết quả nghiên cứu phục vụ hoạt động chuyên môn tại Phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình bày trong ba chương: Chương 1:Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Trung học cơ sở. Chương 2:Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực. Chương3:Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh. 3
6. Chương 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Việc QLDH các môn học ở trường phổ thông là nhiệm vụ quan trọng của CBQL trong nhà trường. Một phương pháp quản lý Khá sẽ kéo theo cả một bộ máy vận hành được thông suốt, hiệu quả cao, chất lượng giáo dục được đảm bảo góp phần đáp ứng yêu cầu chung nền giáo dục nước nhà [5]. Mặc dù cho đến nay, có khá nhiều công trình nghiên cứu nội dung liên quan đến dạy học và quản lý dạy học trong các trường THCS từ chung đến từng môn học cụ thể. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu nào về công tác quản lí dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La một huyện nghèo của cả nước. Vì vậy, trên cơ sở lí luận của khoa học quản lí nhằm tìm hiểu thực trạng quản lí dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực HS ở các trường THCS trên địa bàn nghiên cứu, từ đó đề ra biện pháp quản lí dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực HS, mong muốn góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các trường THCS, để áp dụng khả thi, ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1 . Quản lý Quản lí là một hiện tượng xã hội xuất hiện rất sớm, nó xuất hiện từ khi con người bắt đầu hình thành các nhóm để thực hiện những mục tiêu mà họ không thể đạt được với tư cách là những cá nhân riêng lẻ, nó là một yếu tố cần thiết để phối hợp những nỗ lực cá nhân hướng tới những mục tiêu chung. Quản lí là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được những mục tiêu của nhóm. Quản lí là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lí (người quản lí, tổ chức quản lí) lên khách thể (đối tượng quản lí) về các mặt: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội bằng một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng. Như vậy, quản lí là quá trình tác động có định hướng, có tổ chức của chủ thể quản lí lên đối tượng quản lí thông qua các cơ chế quản lí, nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất các nguồn lực trong điều kiện môi trường biến động để hệ thống ổn định, phát triển, đạt những mục tiêu đã định. 1.2.2. Quản lí giáo dục, quản lý nhà trường 1.2.2.1. Quản lý giáo dục 4
7. Quản lí giáo dục là hệ thống tác động có hướng đích của chủ thể quản lí đến đối tượng quản lí ở các cơ sở giáo dục khác nhau trong toàn bộ hệ thống giáo dục, nhằm phát triển quy mô cả về số lượng và chất lượng để đạt tới mục tiêu giáo dục. 1.2.2.2. Quản lí nhà trường Có thể hiểu một cách khái quát: Quản lý nhà trường chính là quản lý giáo dục trong một phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục nền tảng đó là nhà trường. 1.2.2.3. Quản lý dạy học Toán Quản lý dạy học môn Toán là quá trình người Hiệu trưởng quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên Toán, quản lý hoạt động học tập môn Toán của học sinh và quản lý CSVC, PTDH, các điều kiện phục vụ dạy học bộ môn Toán 1.2.3.Hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học 1.2.3.1. Hoạt động dạy học Dạy học bao gồm hai hoạt động, đó là hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hai hoạt động này gắn bó mật thiết và hỗ trợ đắc lực cho nhau tạo nên một thể hoàn chỉnh đó chính là hoạt động dạy học. Chỉ có tác động qua lại giữa thầy và trò thì mới xuất hiện quá trình dạy học, trong đó có các hoạt động đó là: a. Hoạt động dạy của thầy Dạy học là một bộ phận của quá trình sư phạm tổng thể, là con đường quan trọng nhất để thực hiện mục đích giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đồng thời là phương thức để đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội. b. Hoạt động học của trò Học sinh là đối tượng giảng dạy của giáo viên, đồng thời lại là chủ thể có ý thức trong hoạt động học tập và rèn luyện thực hành. Người học sinh giữ vai trò chủ động có ý thức, tích cực và sáng tạo trong quá trình học tập. Ba điều kiện để học tập thành công đó là người học có nhu cầu học tập, có ý chí học tập và có phương pháp học tập tốt. 1.2.3.2. Quản lí hoạt động dạy học Quản lý quá trình dạy học là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thề quản lý tới khách thể quán lý trong quá trình dạy học nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Quản lý hoạt động dạy học là phải tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ cơ bản là: - Quản lý việc thực hiện mục tiêu dạy học. - Quản lý việc thực hiện nội dung dạy học. - Quản lý hoạt động dạy của thầy. 5
8. - Quản lý hoạt động học của trò. - Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện dạy học, các điều kiện phục vụ dạy học. - Tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học. - Quản lý việc xây dựng môi trường dạy học tích cực và hiệu quả. Trong nhà trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng, để hoạt động dạy học đạt kết quả cao và luôn đi đúng hướng, thực hiện tốt nội dung chương trình và mục tiêu dạy học đã quy định, điều kiện tiên quyết là toàn bộ hoạt động ấy phải được quản lý một cách khoa học và chặt chẽ. 1.2.4. Năng lực và năng lực thực hiện Khái niệm trên cho thấy: Năng lực là tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân bao gồm tri thức, phẩm chất và kỹ năng phù hợp với những yêu cầu của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho cá nhân thực hiện hoạt động đó có kết quả tốt. Xuất phát từ mối quan hệ giữa năng lực, tri thức, kỹ năng và kỹ xảo, cho thấy: Việc dạy học môn Toán nhằm phát triển năng lực cho học sinh luôn gắn liền với việc truyền thụ hệ thống tri thức, kỹ năng và kỷ xảo tương ứng cho học sinh. Chương trình giáo dục phổ thông chương trình tổng thể yêu cầu cần đạt hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi sau [10]: a) Những năng lực chung được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học và hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; b) Những năng lực đặc thù được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực ngôn ngữ, năng lực tính Toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ, năng lực thể chất. 1.2.5. Khái niệm quản lý hoạt động dạy học môn Toán 1.2.5.1. Quản lí hoạt động dạy học môn Toán ở trương Trung học cơ sở 1.2.5.2. Quản lí hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Trung học cơ sở 1. 3. Hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Trung học cơ sở 1.3.1.Đặc điểm của môn Toán trung học cơ sở Môn Toán là một môn khoa học tự nhiên, là một môn học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng và không thể thiếu trong chương trình giáo dục phổ thông. Môn Toán có vai trò, vị trí và ý nghĩa hết sức quan trọng trong nhà trường phổ thông và trường THCS nói riêng bởi những lý do cơ bản sau: Xuất phát từ mục tiêu của giáo dục, yêu cầu cụ thể đối với cấp học THCS, từ đặc điểm, vai trò, vị trí và ý nghĩa của môn Toán trong nhà 6
9. trường phổ thông thì môn Toán ở trường THCS phải thực hiện được các mục tiêu cụ thể sau đây: 1.3.2.Mục tiêu dạy học môn Toán phát theo định hướng phát triển năng lực học sinh Xác định mục tiêu dạy học môn toán phải rõ ràng, cụ thể phản ánh các mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng, thái độ tương ứng với các mức năng lực cần hình thành ở học sinh. 1.3.3.Nội dung dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh[10]: – Số và Đại số: – Hình học và Đo lường: – Thống kê và Xác suất: Nội dung dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh phải được lựa chọn phù hợp để giúp học sinh phát triển các năng lực theo mục tiêu đã xác định, bao gồm phát triển năng lực chuyên môn, năng lực phương pháp, năng lực xã hội, năng lực cá thể. gắn với thực tiễn. 1.3.4. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo hướng định hướng phát triển năng lực học sinh Theo theo định hướng phát triển năng lực học sinh thì phương pháp dạy học môn Toán không chỉ chú ý tới mặt tích cực hóa hoạt động học tập của HS mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với những tình huống thực, với hoạt động thực hành, thực tiễn. Tăng cường hoạt động nhóm, đổi mới quan hệ GV-HS theo hướng cộng tác, nhằm phát triển năng lực cá nhân, năng lực xã hội, Bên cạnh việc học tập những kiến thức, năng lực riêng lẻ thuộc các môn học cần bổ sung các chủ đề học tập theo hướng tích hợp. Với đặc trưng của môn Toán, trong quá trình dạy học, GV vận dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học tập trung vào tổ chức các hoạt động nhằm thúc đẩy và khuyến khích: 1.3.4.1.Dạy học thông qua các hoạt động của học sinh Dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, từ đó giúp HS tự khám phá những điều chưa biết chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức được sắp đặt sẵn. 1.3.4.2. Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học Chú trọng rèn luyện cho HS những tri thức phương pháp để họ biết cách đọc sách giáo khoa và các tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, biết cách suy luận để tìm tòi và phát hiện kiến thức mới, 1.3.4.3. Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác 1.3.4.4. Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò 7
10. 1.3.5. Kiểm tra đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh 1. 4. Nội dung quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực 1.4.1.Quản lý thực hiện mục tiêu và kế hoạch dạy học theo định hướng phát triển năng lực Để quản lý trường phổ thông theo yêu cầu điều chỉnh cải cách giáo dục. Bộ giáo dục ban hành "Quy định về mục tiêu kế hoạch cho đào tạo của trường phổ thông" (gọi tắt là Kế hoạch đào tạo). 1.4.2. Quản lý nội dung dạy học theo định hướng phát triển năng lực Quản lí việc thực hiện chương trình là: Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn chỉ đạo tổ chuyên môn theo dõi, đôn đốc việc thực hiện chương trình đủ và đúng tiến độ thời gian, không được cắt xén, thêm bớt hoặc làm sai lệch nội dung chương trình. 1.4.3. Quản lý hoạt động dạy môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại trường THCS Quản lý phân công giảng dạy môn Toán cho giáo viên; Quản lý thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học của giáo viên môn Toán;Quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Toán 1.4.4. Quản lý hoạt động học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực của học sinh tại các trường Trung học cơ sở 1.4.5. Quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực CSVC kỹ thuật luôn là một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện tốt mục tiêu dạy học. CSVC kỹ thuật phục vụ dạy và học của nhà trường THCS hiện nay là hệ thống các phương tiện vật chất, trang thiết bị kỹ thuật được sử dụng để phục vụ cho việc dạy học của nhà trường, bao gồm: Trường sở, phòng học, bàn ghế, phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện v.v 1.4.6. Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát triển năng lực của học sinh tại trường trưng học cơ sở Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một trong những khâu quan trọng của quá trình dạy học. 1.5.Yếu tố ảnh hưởng đến quản lí dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh 1.5.1. Các yếu tố khách quan Quy chế dạy học và quy chế quản lý hoạt động dạy học môn Toán: là những chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các chỉ 8
11. thị, công văn hướng dẫn giảng dạy của các cơ quan QLGD các cấp. 1.5.2. Yếu tố chủ quan 1.5.2.1. Đội ngũ CBQL, giáo viên và nhân viên 1.5.2.2. Điều kiện CSVC và trang thiết bị phục vụ bị dạy học 1.5.2.3.Môi trường quản lý hoạt động dạy học Toán theo định hướng phát triển năng lực Kết luận chương 1 - Quản lí là nghề có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của các tổ chức cơ sở và là một hiện tượng xã hội, trong bất kỳ một tổ chức nào thì hoạt động quản lí là tất yếu và cần thiết. - Qua nghiên cứu một số vấn đề lí luận, các khái niệm về quản lí giáo dục, quản lí nhà trường, quản lí dạy học, chất lượng, đánh giá chất lượng giáo dục - Chất lượng hoạt động dạy học của trường trung học cơ sở được xác định thông qua kết quả kiểm tra, đánh giá của cơ quan quản lí cấp trên, từ đó giúp nhà trường xác định mức độ đáp ứng mục tiêu giáo dục trong từng giai đoạn, để xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng dạy học, nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục. CHƯƠNG2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 2.1. Khái quát tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, giáo dục của huyện Vân Hồ tỉnh Sơn La Huyện Vân Hồ có diện tích tự nhiên 97.984 ha, dân số 55.797 nhân khẩu, táchra từ 14 xã của huyện Vân Hồ, gồm. Đây là huyện cửa ngõ trên QL6 của tỉnh Sơn La, phía đông giáp với huyện Mai Châu, phía Bắc giáp huyện Đà Bắc (Hòa Bình); phía Nam giáp huyện Mường Lát (Thanh Hóa) và nước CHDCND Lào. 2.1.1. Đặc điểm về kinh tế Vân Hồ là huyện nông nghiệp nên nguồn lực chủ yếu là đất đai, mặt nước và nguồn lao động khá dồi dào.Ngành Công nghiệp,Tiểu thủ công nghiệp của huyện Vân Hồ phát triển dựa trên nguồn lao động và nguyên liệu tại chỗ. Huyện Vân Hồ đầu tư tập trung công nghiệp chế biến, ứng dụng công nghiệp hiện đại để chế biến nông thành phẩm. 2.1.2. Đặc điểm về văn hóa, xã hội và giáo dục Huyện Vân Hồ là một huyện thuần nông của tỉnh Sơn La. Con em các dân tộc trong huyện tuy mặt bằng dân trí chưa cao nhưng người dân 9
12. nơi đây người dân ý thức được việc học tập để nâng cao trình độ do đó tuy ở những bản làng có những câu chuyện về gương hiếu học đáng trân trọng. 2.1.3. Tình hình giáo dục Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.1.3.1. Xây dựng củng cố mạng lưới trường lớp Toàn huyện hiện có 15 trường THCS. Trường THCS trực thuộc có qui mô cao nhất là 15 lớp, qui mô thấp nhất là 5 lớp. Về bố trí trường lớp thuận lợi cho học sinh đến trường, cũng như đáp ứng tốt yêu cầu phổ cập THCS, phổ cập THCS. Bảng 2.1. Kết quả hai mặt giáo dục khối THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La năm học 2018-2019 Kết quả môn Toán STT Lớp Tổng số Giỏi Khá Trung Bình Yếu HS TS % TS % TS % TS % 1 6 1775 157 8,5 625 35,2 767 43,2 226 11,6 2 7 1485 149 9,3 551 37,1 612 41,2 173 10,4 3 8 1627 119 6,7 604 37,1 777 47,8 127 6,9 4 9 1435 102 7,1 489 34,1 780 54,4 64 4,5 Tổng 6322 527 8,3 2269 35,9 2936 46,5 590 9,3 2.1.3.2. Về chất lượng giáo dục 2.2. Tổ chức tiến hành khảo sát thực trang dạy học môn Toán ở các trường Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực 2.2.1. Mục tiêu khảo sát Mục tiêu khảo sát thực trạng hoạt động dạy học và quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 2.2.2. Nội dung khảo sát Thực trạng dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực của học sinh tại các trường Trung học cơ sở, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La - Thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La + Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại trường THCS Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.2.3. Phương pháp khảo sát Phương pháp điều tra viết cán bộ quản lý, giáo viên dạy môn Toán Qua phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý giáo viên dạy môn Toán 10
13. Sử dụng Toán thống kê để sử lý số liệu 2.2.4. Đối tượng (khách thể) khảo sát -Các cán bộ chuyên viên phụ trách chuyên môn phòng GD&ĐT; Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng tổ chuyên môn: 42 CBGV - Giáo viên dạy Toán ở 8 trường THCS huyên Vân Hồ: 68 GV 2.2.5. Sử lý các số liệu thống kê: 2.2.6 . Địa bàn và thời gian khảo sát: - Thời gian: Thời gian khảo sát năm học 2016-2017 đến năm học 2018-2019 -Thời gian tổng hợp số liệu tháng 4 năm 2019 2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.3.1. Thực trạng thực hiện nội dung chương trình môn Toán theo hướng phát triển năng lực của học sinh tại các trường Trung học cở sở, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La Bảng 2.6. Kết quả quản lí thực hiện nội dung chươngviệc thực hiện mục tiêu dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xây dựng mục tiêu cụ thể dạy học 1 theo định hướng phát triển năng lực 39 35,5 60 54,5 11 10 0 0 học sinh Thực hiện lựa chọn nội dung, 2 chương trình dạy học theo định 33 30 59 53,6 16 14,5 2 1,8 hướng phát triển năng lực học sinh Giảm nội dung lý thuyết, tăng nội 3 33 30 54 49,1 19 17,3 4 3,6 dung thực hành luyện tập Thực hiện nội dụng, chương trình 4 dạy học có tính phân hóa đối tượng 9 8,2 31 28,2 60 54,5 10 9,1 học sinh 2.3.2. Thực trạng hoạt động dạy môn Toán của giáo viên các trường Trung học cơ sở, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực Bảng 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động dạy môn toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh các trường Trung học cơ sở Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % 1 Xác định rõ mục tiêu bài dạy. 45 40,9 31 28,2 28 25,5 6 5,5 Thực hiện dạy môn toán đúng 2 29 26,4 33 30 37 33,6 11 10 chuẩn kiến thức kỹ năng 11
14. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Thực hiện điều chỉnh nội dung 3 dạy học theo hướng tinh giản 30 27,3 29 26,4 42 38,2 9 8,2 môn học. Áp dụng có hiệu quả những phương pháp, phương tiện hỗ trợ 4 15 13,6 35 31,8 40 36,4 20 12,8 dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh Sử dụng linh hoạt các hình thức 5 tổ chức dạy học theo định hướng 23 20,9 34 30,9 39 35,5 14 12,7 phát triển năng lực học sinh Tích cực đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, 6 8 7,2 40 36,4 42 38,2 20 18,2 theo định hướng phát triển năng lực của học sinh GV tích cực học tập bồi dưỡngTrung xuyên, tích cực đúc 7 rút kinh nghiệm trong dạy học 9 8,2 31 28,2 44 40 26 23,6 theo định hướng phát triển năng lực học sinh Xây dựng môi trường dạy học 8 theo định hướng phát triển 16 14,5 32 29,1 45 40,9 17 15,5 NLHS 2.3.3. Thực trạng hoạt động học môn Toán ở các trường Trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực Bảng 2.8. Kết quả hoạt động học môn Toán của học sinh các trường Trung học cơ sở, theo định hướng phát triển năng lực Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Tích cực tham gia phát biểu xây 1 28 25,5 63 57,3 19 17,3 0 0 dựng bài. Tích cực tham gia học tập nhóm 2 9 8,2 65 59,1 29 26,4 7 6,4 khi giáo viên yêu cầu. Tự học, tự tìm tri thức dựa trên 3 16 14,5 65 59,1 29 26,4 0 0 chỉ dẫn của giáo viên Biết vận dụng kiến thức được học 4 vào giải quyết các tình huống 17 15,5 68 61,8 25 22,7 0 0 trong thực tế 12
15. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Thường xuyên trao đổi với giáo 5 viên và các bạn về nội dung bài 11 10 73 66,4 23 20,9 3 2,7 học. Tich cực tham gia các hoạt động 6 14 12,7 68 61,8 28 25,5 0 0 trải nghiệm sáng tạo 2.3.4. Thực trạng các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực Bảng 2.9.Kết quả thực hiện phương pháp và các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % QL GV Sử dụng phương pháp 1 21 19,1 61 55,5 22 20 6 5,5 dạy học nêu vấn đề TCM chỉ đạo GV dạy học lấy HS 2 23 20,9 63 57,3 21 19,1 3 2,7 làm trung tâm TCM chỉ đạo GV tổ chức dạy học 3 25 22,7 67 60,9 18 16,4 0 0 theo nhóm Hướng dẫn GV DH kết hợp giữa 4 20 18,2 59 53,6 30 27,3 1 0,9 thuyết trình và giải quyết vấn đề Tổ chức cho GV tự làm đồ dùng 5 10 9,1 52 47,3 48 43,6 0 0 dạy học Xây dựng quy định sử dụng thiết 6 14 12,7 68 61,8 23 20,9 5 4,5 bị đồ dùng dạy học Hướng dẫn GV Toán sử dụng 7 11 10 69 62,7 30 27,3 0 0 hiệu quả đồ dùng dạy học Xây dựng quy định về đánh giá 8 8 7,3 67 60,9 27 24,5 8 7,3 việc sử dụng đồ dùng dạy học Chỉ đạo hội thi làm đồ dùng dạy 9 15 13,6 76 69,1 17 15,5 2 1,8 học Sử dụng kết quả kiểm tra việc sử 10 dụng trang thiết bị, đồ dùng dạy 7 6,3 63 57,3 30 27,3 10 9,1 học để đánh giá giáo viên 2.4. Thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.4.1. Thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh 13
16. Bảng 2.10.Kết quả khảo quản lý kế hoạch dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xác định cụ thể mục tiêu cụ thể đề ra trong kế hoạch dạy học môn 1 7 6,3 63 57,3 30 27,3 10 9,1 Toán theo định hướng phát triển năng lực người học Tổ chuyên môn kiểm tra kế hoạch giảng dạy và thực hiện chương 2 trình môn Toán của giáo viên theo 11 10 69 62,7 30 27,3 0 0 định hướng phát triển năng lực người học Chỉ đạo, kiểm tra thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán theo định 3 8 7,3 67 60,9 27 24,5 8 7,3 hướng phát triển năng lực học sinh qua việc dự giờ đột xuất Bổ sung kịp thời những điều chỉnh về thực hiện kế hoạch dạy học 4 15 13,6 76 69,1 17 15,5 2 1,8 môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy môn Toán theo định hướng phát triển năng lực 2.4.2.1.Thực trạng quản lý soạn bài của giáo viên dạy Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh Bảng 2.11. Đánh giá thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xây dựng hướng dẫn các quy định, yêu cầu soạn bài theo 1 34 30,9 58 52,7 10 9,1 4 3,6 hướng phát triển năng lực học sinh Phổ biến những yêu cầu của của việc chuẩn bị bài giảng theo 2 41 37,3 34 30,9 31 28,2 4 3,6 hướng phát triển năng lực học sinh. 3 Quy định chất lượng một bài soạn 14 12,7 79 71,8 17 15,5 0 0 14
17. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % theo hướng phát triển năng lực học sinh. Chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên xác định các tri 4 34 30,9 65 59,1 7 6,4 4 3,6 thức, kĩ năng cần có cho học sinh trong từng bài dạy Chỉ đạo việc lựa chọn các tri thức 5 bài giảng phù hợp với trình độ 28 25,5 62 56,4 14 12,7 6 5,5 học sinh Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên 6 cách thức soạnbài theo hướng 24 21,8 45 40,9 34 30,9 7 6,4 phát triển năng lực học sinh Cung cấp các kiến thức bộ môn Toán về tự đánh giá bản thân vận 7 34 30,9 52 47,3 14 12,7 10 9,1 dụng trong cuộc sống thường ngày cho sinh trung học cơ Kiểm tra chuẩn bị bài dạy môn 8 học theo hướng phát triển năng 17 15,5 41 37,3 45 40,9 7 6,4 lực học sinh 2.4.2.2. Thực trạng quản lý giảng dạy trên lớp theo hướng phát triển năng lực học sinh 2.4.3, Thực trạng Quản lý đồi mới phương pháp dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực Bảng 2.13. Đánh giá thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Yêu cầu thực hiện quy định về đổi 1 mới phương pháp dạy học trong 59 53,6 29 26,4 16 14,5 6 5,5 môn học Nâng cao nhận thức về nhiệm vụ 2 52 47,3 31 28,2 17 15,5 10 9,1 đổi mới PPDH môn Toán Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, 3 thảo luận nhóm, hội thảo đổi mới 9 8,2 33 30 36 32,7 32 29,1 phương pháp dạy học môn Toán 4 Bồi dưỡng nâng cao năng lực về 8 7,3 33 30 40 36,4 29 26,4 15
18. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % phương pháp giảng dạy cho giáo viên Bồi dưỡng kỹ năng sử dụng 5 phương tiện, thiết bị, đồ dùng dạy 5 4,5 27 24,5 38 34,5 40 36,4 học 2.4.4. Thực trạng quản lý hoạt động học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh Để tìm hiểu thực trạng quản lý học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường Trung học cở, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Tác giả tiến hành nghiên cứu theo phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi ( Phụ lục 1) Bảng 2.14. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động học tập môn toán của học sinh theo định hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Tổ chức giáo dục thái độ, động cơ 1 học tập hướng đến phát triển năng 24 21,8 45 40,9 38 34,5 3 2,7 lực cho học sinh Phân loại trình độ, năng lực học 2 sinh để giảng dạy, bồi dưỡng và phụ 28 25,5 62 56,4 14 12,7 7 6,4 đạo cho học sinh Chỉ đạo cách thức, phương hướng 3 học tập để hình thành kiến thức và kĩ 21 19,1 58 52,7 24 21,8 7 6,4 năng cho người học Tổ chức và chỉ đạo các lực lượng 4 quản lý học tập của học sinh theo 48 43,6 31 28,2 24 21,8 7 6,4 hướng phát triển năng lực Tổ chức xây dựng và thực hiện 5 những quy định về học tập theo 31 28,2 41 37,3 31 28,2 7 6,4 hướng phát triển năng lực học sinh Chỉ đạo giáo viên phối hợp giáo viên chủ nhiệm, Đoàn thanh niên để 6 45 40,9 31 28,2 31 28,2 3 2,7 quản lý hoạt động học tập theo hướng phát triển năng lực học sinh Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 7 theo hướng phát triển năng lực học 24 21,8 52 47,3 24 21,8 10 9,1 sinh 16
19. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xây dựng nề nếp, môi trường học 8 tập tạo điều kiện phát triển năng lực 34 30,9 45 40,9 24 21,8 7 6,4 học sinh 2.4.5. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Bảng 2.15. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xây dựng tiêu chí và cách đánh giá 1 kết quả học tập của học sinh theo 31 28,2 41 37,3 31 28,2 7 6,4 hướng đánh giá năng lực Đánh giá, đo lường các năng lực của 2 học sinh được hình thành trong quá 28 25,4 48 43,6 24 21,8 10 9,1 trình học tập môn toán Tổ chức nhân sự tham gia đánh giá 3 kết quả học tập theo hướng phát triển 14 12,7 48 43,6 38 34,5 10 9,1 năng lực học sinh Đánh giá giáo viên thông qua việc tổ 4 chức học tập cho học sinh theo hướng 17 15,5 45 40,9 41 37,3 7 6,4 phát triển năng lực Sử dụng kết quả kiểm tra, đánh giá để 5 phát triển năng lực nghề nghiệp cho 20 18,2 55 50 31 28,2 4 3,6 giáo viên 2.4.6. Thực trạng quản lý phương tiện dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh Bảng 2.16. Đánh giá thực trạng quản lý phương tiện dạy học môn toán (các điều kiện đảm bảo)theo hướng phát triển năng lực học sinh Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu 1 quả phương tiện dạy học theo định 24 21,8 41 37,3 41 37,3 4 3,6 hướng phát triển năng lực học sinh Tổ chức bồi dưỡng cách thức sử 2 dụng phương tiện dạy học để phát 28 25,5 44 40 30 27,3 8 7,3 triển năng lực học sinh 17
20. Tốt Khá TB Yếu Stt Nội dung SL % SL % SL % SL % Lựa chọn các phương tiện dạy học 3 phù hợp trong bài giảng để phát triển 29 26,4 45 40,9 29 26,4 8 7,3 năng lực học sinh Tổ chức hoạt động cho học sinh sử dụng phương tiện dạy học để tiếp 4 36 32,7 40 36,4 27 24,5 7 6,4 thu tri thức, phát triển kĩ năng của bản thân Đổi mới phương pháp dạy học và sử dụng phương tiện dạy học theo 5 22 20 47 42,7 33 30 8 7,3 hướng phát huy tính chủ động tích cực của người học Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch sử 6 dụng phương tiện dạy học theo 35 31,8 35 31,8 31 28,2 9 8,2 hướng phát triển năng lực học sinh 2.5.Đánh giá chung về thực trạng quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.5.1. Điểm mạnh - Cán bộ quản lý và giáo viên trong nhà trường nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh. 2.5.2. Điểm yếu - Nhiều giáo viên trong dạy học môn toán chưa xác định được chính xác, rõ ràng các năng lực học toán cơ bản của học sinh, để từ đó định hướng cho dạy học trong từng tiết học. 2.5.3. Nguyên nhân - Nguyên nhân chủ yếu là do quan điểm, nhận thức, cách làm của ban giám hiệu vẫn theo kinh nghiệm, theo phương pháp quản lý truyền thống, chưa định hướng việc quản lý hoạt động dạy học nói chung, việc quản lý dạy học môn Toán nói riêng theo hướng phát triển năng lực học sinh. Kết luận chương 2 - Kết quả nghiên cứu ở chương 2 cho thấy: Công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động dạy học môn toán ở các THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo định hướng phát triển năng lực HS đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận. - Nhiều hoạt động đã được các trường tập trung chỉ đạo thực hiện 18
21. khá tốt, có tác động tích cực đến các hoạt động dạy học như: việc chỉ đạo của BGH đánh giá kế hoạch bài giảng dựa trên mục tiêu môn học - Bên cạnh đó, trong một số lĩnh vực quản lí, nhiều công việc chưa được quan tâm, tập trung chỉ đạo đã ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực HS cũng như chất lượng dạy học môn Toán CHƯƠNG 3:BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA, THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn Về quản lý dạy học môn Toán, Bộ GD&ĐT đã có nhiều văn bản chỉ đạo, trực tiếp. Căn cứ vào luật GD ở điều 28, 29 đã xác định mục tiêu về chương trình như sau: “Chương trình giáo dục phổ thông thể hiện mục tiêu GD phổ thông; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung GD phổ thông, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động GD, cách thức đánh giá kết quả GD đối với môn học ở mỗi lớp và mỗi cấp học của GD phổ thông” [25]. 3.1.2. Nguyên tăc đảm bảo tính hệ thống Các biện pháp không mâu thuẫn nhau, không tách rời, chia rẽ. Chúng phải tạo điều kiện hỗ trợ cho nhau trong mối quan hệ biện chứng. Các biện pháp này phải tạo thành một hệ thống chỉnh thể nhằm tác động tới nhiều mặt khác nhau của vấn đề đang được quản lý. 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo kế thừa và phát triển Quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực tại trường THCS là vấn đề mới và cũng là một quá trình khó khăn phức tạp. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và hiệu quả Những biện pháp được nêu ra phải đảm bảo mục tiêu đó là từng bước cải tiến chất lượng hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo đặc trưng của bộ môn Môn Toán là một môn khoa học tự nhiên, góp phần phát triển 9 năng lực chung cốt lõi với các thành tố cấu trúc của nó. Vì vậy, nhà quản lý cần nắm được đặc trưng của bộ môn mà có những quyết định phù hợp kịp thời để GV vừa phát huy tính sáng tạo của bản thân vừa đảm bảo những yêu cầu chung về chuyên môn. 3.2. Các biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, 19
22. tỉnh Sơn La 3.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán ở các trường trung học cơ sở theo định hướng phát triển năng lực học sinh 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.1.2. Nội dung của biện pháp 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp 3.2.2. Chỉ đạo thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh 3.2.2.1. Mục đích biện pháp 3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.3.3. Điều kiện thực hiện 3.2.3. Tổ chức chỉ đạo, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.3.2. Nội dung của biện pháp 3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.4. Chỉ đạo học môn Toán của học sinh theo hướng tập trung hoạt động và phát triển kỹ năng học tập cho học sinh 3.2.4.1. Mục đích biện pháp 3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.5. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.5.2. Nội dung của biện pháp 3.2.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp 3.2.6. Đảm bảo cơ sở vật chất thiết bị dạy học cho dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh 3.2.6.1. Mục đích biện pháp 3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện 3.2.6.3. Điều kiện thực hiện 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực trong đó có môn Toán, nhà quản lý cần kết hợp nhiều biện pháp quản lý. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất 20
23. 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất nhằm bổ sung, điều chỉnh giúp hoàn thiện các biện pháp, khẳng định tính khả thi của các biện pháp. 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm Để đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất một cách khách quan, chúng tôi đã tiến hành xin ý kiến các cán bộ quản lý, giáo viên có nhiều năm công tác kinh nghiệm trong quản ly hoạt động dạy học môn Toán tại các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Tôi đã sử dụng 110 phiếu trưng cầu ý kiến, trong đó có 42 đồng chí cán bộ quản lý, 68 đồng chí giáo viên dạy Toán ở các trường THCS huyện Vân Hồ. 3.4.3. Nội dung và kết quả khảo nghiệm Phiếu trưng cầu ý kiến về : - Tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất được đánh giá theo 3 mức độ: Rất cần thiết (3 điểm); Cần thiết (2 điểm); Không cần thiết(1 điểm). - Tính khả thi của các biện pháp đề xuất cũng được đánh giá theo 3 mức độ: Rất khả thi (3 điểm); Khả thi (2 điểm); Không khả thi (1 điểm). 3.4.3.1 Khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp Bảng 3.1. Kết quả thăm dò ý kiến đánh giá về tính cần thiết của các biện pháp Mức độ cần thiết Rất Điểm Cần Không cần cần trung Thứ TT Các biện pháp thiết thiết thiết bình bậc SL % SL % SL % X 1 Biện pháp 1 88 80 19 17,3 3 2,7 2,77 1 2 Biện pháp 2 82 74,5 15 13,6 13 11,8 2,63 3 3 Biện pháp 3 41 37,3 65 59,1 4 3,6 2,33 5 4 Biện pháp 4 79 71,8 26 23,6 5 4,5 2,67 2 5 Biện pháp 5 54 49,1 37 33,6 19 17,3 2,32 6 6 Biện pháp 6 70 63,6 34 30,9 6 5,4 2,58 4 3.4.3.2. Khảo nghiệm tính khảo thi của các biện pháp Bảng 3.2. Kết quả thăm dò ý kiến đánh giá về tính khả thi của các biện pháp Mức độ khả thi Điểm Rất Không trung Thứ TT Các biện pháp khả thi Khả thi khả thi bình bậc SL % SL % SL % Y 1 Biện pháp 1 89 80,9 19 17,3 2 1,8 2,79 1 21
24. Mức độ khả thi Điểm Rất Không trung Thứ TT Các biện pháp khả thi Khả thi khả thi bình bậc SL % SL % SL % Y 2 Biện pháp 2 79 71,8 25 22,7 6 5,5 2,66 2 3 Biện pháp 3 40 36,4 70 63,6 0 0 2,36 6 4 Biện pháp 4 76 69,1 29 26,4 5 4,5 2,65 3 5 Biện pháp 5 57 51,8 44 40 9 8,2 2,44 5 6 Biện pháp 6 70 63,6 35 31,8 5 4,5 2,59 4 3.4.3.3.Tương quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. Bảng 3.3. Tương quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp STT Cácbiện X Y Thứ bậc Thứ bậc D D2 1 Biện pháp 1 2,77 2,79 X1 Y1 X 0 - Y 0 2 Biện pháp 2 2,63 2,66 3 2 1 1 3 Biện pháp 3 2,33 2,36 5 6 0 1 4 Biện pháp 4 2,67 2,65 2 3 -1 1 5 Biện pháp 5 2,32 2,44 6 5 1 1 6 Biện pháp 6 2,58 2,59 4 4 0 0 Biểu đồ 3.1. So sánh giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp Điểm trung bình 22
25. Kết luận chương 3 - Trên cơ sở lý luận, và thực trạng quản lý dạy học môn Toán ở trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, dựa trên các nguyên tắc có thể đề xuất 6 biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường THCS của huyện. - Có 6 biện pháp đã được đánh giá qua ý kiến chuyên gia về tính cần thiết, tính khả thi. Kết quả đánh giá cho thấy các biện pháp đều được đánh giá mức độ cần thiết và tính khả thi cao. Các trường THCS trên địa bàn có thể áp dụng vào thực tiễn quản lí nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực của học sinh KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 1.1. Đổi mới dạy học nói chung và quản lý học môn Toán theo phát triển năng lực nói riêng ở trường THCS là yêu cầu cấp thiết. Nâng cao hiệu quả quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực là một nội dung quan trọng trong quản lý dạy học ở trường THCS. 1.2. Các trường THCS của huyệnVân Hồ đã quan tâm đổi mới phương pháp dạy học môn Toán, đã quan tâm đến việc phát triển năng lực của học sinh sau khi học môn Toán. Các trường đã có nhiều biện pháp quản lý dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực. Các biện pháp quản lý dạy của thầy, học sinh và quản lý cơ sở đều được thực hiện Tốt. 1.3. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, có thể đề xuất 6 biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La: 1.4.Những biện pháp mà tác giả đề xuất đã được kiểm chứng về tính cần thiết và tính khả thi. Tác giả tin tưởng trong thời gian tới, các biện pháp được đề xuất sẽ được CBQL và đội ngũ giáo viên Toán ở các trường THCS huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nghiên cứu áp dụng để cải tiến hoạt động dạy học, tăng cường hiệu quả quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn học này. 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La Tăng cường tổ chức bồi dưỡng, đào tạo về lý luận quản lý và nghiệp vụ quản lý nhà trường cho cán bộ quản lý, tổ chức bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên. 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Vân Hồ Xây dựng kế hoạch và đẩy mạnh bồi dưỡng đào tạo nâng cao trình 23
26. độ lý luận, năng lực quản lý cho CBQL các nhà trường, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên. Tổ chức các hoạt động chuyên môn có hiệu quả, tăng cường chỉ đạo sâu sát hơn và cụ thể hơn việc đổi mới PPDH, cải tiến hoạt động dạy học bộ môn. Chỉ đạo chuyên môn cho CBQL các trường THCS tăng cường hiệu quả quản lý hoạt động dạy học, chú trọng các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán. Tăng cường hoạt động kiểm tra chuyên môn các cơ sở giáo dục, trường học theo kế hoạch, chương trình cụ thể và đảm bảo hiệu quả, thường xuyên, liên tục. 2.3. Đối với cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên Toán các trường trung học cơ sở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La 2.3.1.Đối với cán bộ quản lý của các trường Xây dựng chiến lược phát triển nhà trường và sớm quán triệt đưa vào triển khai thực hiện cụ thể chi tiết theo kế hoạch nhiệm vụ của từng năm học. Mục tiêu đáp ứng yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục, đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Tập trung huy động các nguồn lực, đầu tư thích đáng trong việc tăng cường hiệu quả quản lý hoạt động dạy học với một hệ thống biện pháp đồng bộ và khả thi nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và nâng cao chất lượng dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực nói riêng, đặc biệt quan tâm bồi dưỡng và phát triển đội ngũ thực sự mạnh về chuyên môn, với phương trâm hành động "giáo viên giỏi và động cơ làm việc tích cực sẽ là yếu tố quyết định nâng cao chất lượng dạy học". 2.3.2. Đối với đội ngũ giáo viên Toán Tích cực tự học tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm, phấn đấu trở thành giáo viên giỏi, những người thầy cho tương lai. Thực hiện cải tiến hoạt động dạy học, tăng cường đổi mới PPDH và bồi dưỡng phương pháp học tập tích cực cho học sinh, sử dụng thường xuyên và hiệu quả phương tiện dạy học, ứng dụng phương tiện dạy học hiện đại trong dạy và học Toán, đổi mới quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo chuẩn kiến thức, kỹ năng nhằm nâng cao chất lượng dạy học bộ môn. 24