Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học môn Giáo dục quốc phòng- An ninh tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động dạy học môn Giáo dục quốc phòng- An ninh tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài - Giáo dục quốc phòng - an ninh (GDQP-AN) cho học sinh-sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng hiện nay là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Đây là một hoạt động cần thiết trong hệ thống giáo dục đào tạo để thế hệ trẻ không chỉ nhận thức được trách nhiệm công dân của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc mà còn rèn luyện, nâng cao phẩm chất và năng lực của mỗi cá nhân. - Cần phải nhanh chóng tìm ra các biện pháp để đổi mới cách quản lý, xác định lại mục tiêu, yêu cầu và nội dung, phương pháp, phương thực kiểm tra đánh giá, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất phục vụ hoạt động Giáo dục quốc phòng - An ninh của nhà trường để từ đó có thể nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động này để đáp ứng các yêu cầu về xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn hiện nay. - Đối với Khoa GDQP việc nâng cao chất lượng quản lý hoạt động dạy học là nhiệm vụ quan trọng nhất. - Chất lượng dạy học và chất lượng đào tạo đã có nhiều tiến bộ trên một số mặt. Đáng quan tâm là chất lượng hiệu quả dạy học còn thấp, chưa đáp ứng được những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trình độ kiến thức, kỹ năng thực hiện, phương pháp tư duy khoa học của đa số học sinh, sinh viên còn yếu, đội ngũ quản lý giáo dục năng lực còn hạn chế, không theo kịp với sự đa dạng và phức tạp của các hoạt động giáo dục trong quá trình đổi mới quản lý giáo dục. Với lý do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động dạy học môn Giáo dục quốc phòng- an ninh tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu với mong muốn góp phần đẩy mạnh hoạt động 1
2. Giáo dục quốc phòng - an ninh tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý dạy học môn GDQP - AN, đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. 1.3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 1.3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. 1.3.2. Đối tượng nghiên cứu Các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. 1.4. Giả thuyết khoa học Quản lý dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội có những ưu điểm, nhưng vẫn còn một số tồn tại, bất cập do những yếu tố ảnh hưởng xác định. Dựa vào lý luận và thực trạng quản lý môn học này, có thể đề xuất và triển khai các biện pháp quản lý phù hợp với yêu cầu thực tiễn, đặc biệt tác động đồng bộ đến các khâu của quá trình dạy học thì việc dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội sẽ đạt hiệu quả cao, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn học này. 1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xác định cơ sở lý luận của quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN; 2
3. - Làm rõ thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội; - Đề xuất và làm rõ tính cần thiết, khả thi một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. 1.6. Giới hạn nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. Khảo sát thực trạng hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, từ 2015 - 2017. 1.7. Phương pháp nghiên cứu 1.7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận Sưu tầm, nghiên cứu, hệ thống hoá lý luận trong các văn bản, tài liệu khoa học có nội dung liên quan đến đề tài. 1.7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phân tích, đúc kết các tài liệu thống kê; - Sử dụng các phiếu hỏi đối với các đối tượng khác nhau; - Quan sát các hoạt động dạy học và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn; - Tiến hành phỏng vấn và dùng phiếu hỏi để thu thập các ý kiến của các chuyên gia (các nhà quản lý, các chuyên viên, các giảng viên lâu năm). 1.7.3. Phương pháp thống kê toán học Áp dụng xử lý các kết quả điều tra được. 1.8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được cấu trúc thành 3 chương: 3
4. Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học giáo dục quốc phòng - an ninh ở tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. 4
5. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN HÀ NỘI 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề - Giáo dục quốc phòng – an ninh (GDQP-AN) là một bộ phận quan trọng trong chiến lược giáo dục cho học sinh, sinh viên nói riêng và cho thế hệ trẻ nói chung nhằm xây dựng con người toàn diện cho các thế hệ tương lai của đất nước để sẵn sàng xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN. - Nghiên cứu đề tài này nhằm đánh giá một cách cập nhật và đầy đủ hơn về thực trạng quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. - Khoa Giáo dục Quốc phòng vừa tích cực, chủ động tham mưu cho Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Nhà trường về tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, quân sự địa phương nói chung, vừa phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ, đảng viên và giáo dục QP-AN cho sinh viên nói riêng. 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học 1.2.1.1. Quản lý Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối tượng và khách thể quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các 5
6. nguồn lực, các thời cơ của tổ chức để đạt mục tiêu đặt ra trong điều kiện môi trường luôn biến động. Quản lý chính là sự kết hợp được mọi nỗ lực chung của mọi người trong tổ chức và sử dụng tốt nhất các nguồn lực của tổ chức để đạt tới mục tiêu chung của tổ chức và mục tiêu riêng của mỗi người một cách khôn khéo và có hiệu quả nhất. 1.2.1.2. Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức và hướng đích của chủ thể quản lý ở mọi cấp khác nhau, đến tất cả các mắt xích của toàn bộ hệ thống nhằm mục đích đảm bảo sự hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở quy luật của quá trình giáo dục về sự phát triển thể lực, trí lực và tâm lực của sinh viên. 1.2.1.3. Quản lý trường học Quản lý nhà trường thực chất là hệ thống các tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh hoạt động của nhà trường theo nguyên lý giáo dục, trong đó hoạt động trọng tâm là hoạt động dạy học. 1.2.2. Hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học 1.2.2.1. Hoạt động dạy học Hoạt động dạy - học bao gồm hai hoạt động quan hệ mật thiết với nhau; đó là hoạt động dạy của thầy với vai trò chỉ đạo, tổ chức và điều khiển việc lĩnh hội, chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và thái độ và hoạt động học của trò nhằm tổ chức các điều kịên đảm bảo cho lĩnh hội tri thức, kỹ năng và thái độ và chuyển chúng thành kinh nghiệm của cá nhân. 6
7. 1.2.2.2. Quản lý hoạt động dạy học a. Quản lý hoạt động dạy học: là hệ thống các tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh hoạt động dạy của GV và hoạt động học của sinh viên để đạt mục tiêu dạy học đã định. b. Nội dung quản lý hoạt động dạy học: - Tiếp cận theo các chức năng quản lý, thì nội dung quản lý hoạt động dạy học là: * Quản lý công tác kế hoạch dạy học; * Quản lý công tác tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học; * Quản lý công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học; * Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học. - Tiếp cận theo các thành tố của QTDH, thì nội dung quản lý HĐDH là: * Quản lý mục tiêu, chương trình, kế hoạch dạy học; * Quản lý nội dung, phương pháp dạy học và đánh giá kết quả; * Quản lý các điều kiện đảm bảo cho HĐDH. 1.2.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học Quản lý hoạt động dạy học về bản chất là quá trình người quản lý tác động vào các thành tố cấu trúc của hoạt động dạy học nhằm phát huy tối đa vai trò, vị trí của các thành tố nhằm thực hiện được các nhiệm vụ dạy học. Giảng viên phải là người hỗ trợ, hướng dẫn quá trình học tập của sinh viên. Sinh viên trở thành người chủ động, là thợ chính trong hoạt động học tập của mình dưới sự hướng dẫn, hỗ trợ của giảng viên. Môi 7
8. trường dạy học phải phát huy được những ảnh hưởng tích cực, thuận lợi cho hoạt động dạy học. 1.2.2.4. Tình hình an ninh thế giới, khu vực, trong nước và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. - Kinh tế thế giới vẫn gặp khó khăn, khủng hoảng kinh tế chưa được khắc phục nhưng sẽ từng bước phục hồi, cách mạng khoa học - công nghệ phát triển mạnh tạo ra cơ hội và thách thức mới trong phát triển kinh tế. - Mỹ chuyển trọng tâm chiến lược sang châu Á - Thái Bình Dương nhằm củng cố vị thế siêu cường số 1 và lợi ích chiến lược. - Trung Quốc thực hiện chủ trương “Chấn hưng dân tộc Trung Hoa”, giành chủ quyền biển, đảo ở biển Hoa Đông và Biển Đông v.v nhằm trở thành cường quốc hàng đầu ở châu Á và thế giới. - Bất ổn chính trị, xung đột cục bộ trên thế giới và khu vực có những diễn biến khôn lường, có chiều hướng gia tăng; tranh chấp Biển Đông diễn biến phức tạp đe dọa chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia - Sự nghiệp đổi mới của nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, giữ vững sự ổn định về chính trị, kinh tế, xã hội; thu nhập và đời sống của nhân dân được cải thiện v.v - Một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực còn yếu kém. - Tỷ lệ thất nghiệp, nghèo đói còn cao. 1.2.2.5. Một số khái niệm liên quan đến giáo dục quốc phòng - an ninh - Quốc phòng; - Quốc phòng toàn dân; - An ninh quốc gia; 8
9. - An ninh nhân dân; - Giáo dục quốc phòng – an ninh. 1.2.2.6. Tầm quan trọng quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở các trường CĐ, ĐH - Giáo dục quốc phòng là nội dung của nền giáo dục quốc dân, là môn học chính khoá trong chương trình giáo dục và đào tạo từ Trung học phổ thông đến Trung học chuyên nghiệp, Cao đẳng, Đại học. Môn học này có vai trò quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. - Qua học phần giáo dục quốc phòng giúp sinh viên có những hành động đúng đắn, tránh được các tệ nạn xã hội; khơi dậy và nêu cao tinh thần yêu nước của thế hệ trẻ, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. - Học phần giáo dục quốc phòng còn là nhân tố quan trọng để đánh giá phẩm chất đạo đức của sinh viên. 1.3. Quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN 1.3.1. Quản lý chương trình GDQP-AN Đó là sự tác động có ý thức của CBQL tới khách thể quản lý nhằm thực hiện được chương trình dạy học môn học. - Nội dung quản lý thực hiện chương trình dạy học môn học: + Chủ thể quản lý quán triệt sâu sắc mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học giáo dục và phương thức đánh giá kiểm tra của môn học và trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch dạy học; + Tổ chức, chỉ đạo thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học môn học; 9
10. + Thông qua các hình thức đa dạng khác nhau kiểm tra, giám sát thực hiện chương trình, kế hoạch dạy. - Mục tiêu chung của GDQP - AN: Trang bị cho sinh viên kiến thức cơ bản về đường lối quân sự, công tác quốc phòng, an ninh của Đảng và Nhà nước, những kỹ năng quân sự, an ninh cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng, củng cố lược lượng vũ trang nhân dân, sẵn sàng tham gia lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên và làm nghĩa vụ quân sự, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc VNXHCN. - Mục tiêu cụ thể của GDQP - AN: + Về kiến thức: Có kiến thức cơ bản về đường lối quân sự của Đảng trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, các quan điểm của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân; + Về kỹ năng: Thuần thục trong thao tác các kỹ năng trong quân sự cần thiết, biết sử dụng một số loại vũ khí bộ binh, thành thạo trong sử dụng súng tiểu liên AK; + Về thái độ: Rèn luyện phẩm chất, bản lĩnh chính trị vững vàng , yêu nước, yêu XHCN, xây dựng tác phong nhanh nhẹn, hình thành nếp sống có kỷ luật trong sinh hoạt tập thể, ý thức cộng đồng ở trường lớp và khi ra công tác; + Có các biện pháp phù hợp để quản lý việc thực hiện mục tiêu, chương trình môn học. - Các biện pháp quản lý thực hiện mục tiêu, chương trình môn học: + Nắm vững nguyên tắc cấu tạo chương trình dạy học của môn học, nội dung kiến thức của từng học phần (HP; + Yêu cầu GV lập kế hoạch dạy học môn học; 10
11. + Bảo đảm thời gian quy định cho thực hiện chương trình; + Sử dụng các phương tiện hỗ trợ cho việc theo dõi. 1.3.2. Quản lý kế hoạch dạy học môn GDQP-AN - Kế hoạch dạy học môn học GDQP-AN; - Các loại kế hoạch dạy học; - Quản lý việc thực hiện kế hoạch dạy học: + Ra các quyết định làm cho HĐDH diễn ra bình thường, thuận lợi theo đúng chương trình và đạt mục tiêu mong muốn; + Động viên, khích lệ mọi người khi họ gặp khó khăn, có sự khen thưởng bằng vật chất nếu cần thiết; + Theo dõi, giám sát, điều chỉnh và sửa chữa (nếu có). 1.3.3. Quản lý hoạt động dạy của giảng viên - Quản lý việc lập kế hoạch công tác giảng dạy của giảng viên; - Quản lý việc thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và chuẩn bị lên lớp của GV; - Quản lý nề nếp lên lớp của giảng viên và việc vận dụng phương pháp, phương tiện dạy học; - Quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên; - Quản lý việc tự học, tự bồi dưỡng của giảng viên. 1.3.4. Quản lý các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ khác của GV 1.3.4.1. Quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy môn giáo dục quốc phòng - an ninh 1.3.4.2. Quản lý kiểm tra đánh giá dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh 1.3.5. Quản lý hoạt động học của HS - SV - Quản lý hoạt động học trên lớp; 11
12. - Quản lý hoạt động tự học; - Quản lý hoạt động ngoại khóa. 1.3.6. Quản lý CSVC-TBDH phục vụ dạy học môn GDQP - AN - Xây dựng nội dung kế hoạch, nguồn kinh phí trang bị sử dụng CSVC, trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ hoạt động dạy học môn GDQP-AN; - Quản lý việc tổ chức bồi dưỡng kỹ năng sử dụng các phương tiện kỹ thuật phục vụ hoạt động dạy học môn GDQP – AN, hệ thống phòng bộ môn, phòng chức năng, sân bãi, thư viện trường học với sách báo tài liệu tham khảo. 1.3.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN Một là, tác động của quan điểm chính sách Giáo dục QP-AN của Đảng, nhà nước ta. Hai là, tác động của nội dung, chương trình Giáo dục QP-AN cho SV. Ba là, tác động của cơ chế, quy định về quản lý Giáo dục QP-AN. Bốn là, tác động của năng lực và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ CBQL và GV giảng dạy môn Giáo dục QP-AN, nhận thức của người học. Năm là, tác động của điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. 1.4. Tiểu kết chương 1 GDQP - AN là một bộ phận của nền giáo dục quốc dân nhằm trang bị hệ thống các kiến thức và kỹ năng, kỹ xảo cơ bản cần thiết cho các đối tượng trên cơ sở đó giúp cho người học có thể thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng nền QPTD, ANND, góp phần 12
13. xây dựng con người toàn diện của Đảng và Nhà nước ta trong tình hình cách mạng hiện nay. Các yếu tố thuộc chủ thể quản lý, yếu tố thuộc đối tượng quản lý, yếu tố thuộc môi trường quản lý có ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng trong quản lý dạy học tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. 13
14. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH Ở TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN HÀ NỘI 2.1. Khái quát về lịch sử phát triển và cơ cấu tổ chức của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội Hà Nội và Khoa GDQP - AN. 2.1.1. Vài nét về sự hình thành và phát triển của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội được thành lập theo Nghị định số 678-TTg ngày 25 tháng 1 năm 1956 với tên gọi ban đầu là Trường Kinh tế Tài chính. Ngày 22 tháng 5 năm 1958, Thủ tướng Chính Phủ ra Nghị định số 252-TTg đổi tên trường thành Trường Đại học Kinh tế Tài chính trực thuộc Bộ Giáo dục. Tháng 1 năm 1965 Trường lại một lần nữa được đổi tên thành trường Đại học Kinh tế Kế hoạch. Ngày 22 tháng 10 năm 1985, Bộ trưởng Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo) ra Quyết định số 1443/QĐ-KH đổi tên Trường thành Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. Năm 1989, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội được Chính Phủ giao thực hiện 3 nhiệm vụ chính là: - Tư vấn về chính sách kinh tế vĩ mô; - Đào tạo về kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh ở bậc đại học và sau đại học; - Đào tạo cán bộ quản lý cho các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội đã đạt được rất nhiều thành tựu to lớn và đã được trao tặng nhiều danh hiệu cao quý của Đảng và Nhà nước 14
15. như: Huân chương Lao động Hạng Ba trong giai đoạn 1961 - 1972, Hạng Hai năm 1978, Hạng Nhất năm 1983, Huân chương Độc lập hạng Ba năm 1986, Hạng Hai năm 1991và Hạng Nhất năm 1996, danh hiệu Anh hùng Lao động năm 2000, Huân chương Hồ Chí Minh năm 2001-2011, Huân chương Hữu nghị của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào năm 2008. Mục tiêu phấn đấu của Trường đến năm 2020 là trở thành một trường đại học hiện đại với đầy đủ các trang thiết bị tiên tiến. Qua 60 năm xây dựng và trưởng thành (1956-2016), Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội ngày nay đã trở thành trường đại học hàng đầu trong lĩnh vực kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh. Hiện nay, nhà trường có đội ngũ cán bộ, giảng viên và công nhân viên lên tới hơn 1.200 người, trong đó có 138 giáo sư, phó giáo sư; 328 cán bộ, giảng viên có trình độ tiến sỹ và 559 người có trình độ thạc sỹ; 20 Giảng viên cao cấp, 230 giảng viên chính, 329 giảng viên. 2 Nhà giáo Nhân dân, 41 Nhà giáo Ưu tú. Trường hiện có khoảng hơn 45.000 sinh viên, học viên, nghiên cứu viên theo học ở 25 ngành và 50 chuyên ngành đào tạo bậc đại học, 33 chuyên ngành đào tạo tiến sĩ, 36 chuyên ngành đào tạo thạc sỹ bao trùm gần như toàn bộ các lĩnh vực kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh. Trường đã xây dựng và công bố chuẩn đầu ra của tất cả các ngành đào tạo, trong đó có mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể về kiến thức, kỹ năng, thái độ, nơi làm việc và kiến thức về ngoại ngữ, tin học. nhà trường đã đào tạo trên 175.000 cử nhân đại học, 12.000 thạc sỹ, 1.200 tiến sỹ và bồi dưỡng kiến thức quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh cho hàng chục nghìn cán bộ các cơ quan Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội và các doanh nghiệp trong cả nước. Các cán bộ, giảng viên còn trực tiếp chủ nhiệm 27 đề tài cấp Nhà nước, 55 đề tài cấp Bộ, 362 đề tài cấp trường. 15
16. 2.1.2. Sơ đồ tổ chức Trường Đại học Kinh tế Quốc dân ĐẢNG ỦY HIỆU TRƯỞNG PHÓ HIỆU TRƯỞNG PHÓ HIỆU TRƯỞNG PHÓ HIỆU TRƯỞNG TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ - PHÒNG BAN VIỆN KHOA TRUNG TÂM XÃ HỘI Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội 2.1.2. Khái quát về Khoa Giáo dục quốc phòng của Trường Đại học Kinh tế quốc dân Khoa Giáo dục quốc phòng (GDQP) là một đơn vị đào tạo trực thuộc Trường, được thành lập theo Nghị định số 153/HĐBT ngày 08.9.1982 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) trên cơ sở Bộ môn quân sự. Tổ chức của Khoa gồm: Ban Chủ nhiệm Khoa và 2 tổ Bộ môn với 14 cán bộ, giảng viên, công nhân viên trong đó có 11 sỹ quan quân đội biệt phái được đào tạo tại các học viện, nhà trường của Bộ Quốc phòng. Khoa đã thường xuyên tham mưu tốt cho Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường về công tác quốc phòng – an ninh. Thông qua kiểm tra toàn diện công tác giáo dục QP-AN của Trường và kiểm tra nhận thức của cán bộ, sinh viên, Hội đồng giáo dục QP-AN Trung ương đánh giá Trường là đơn vị đạt loại giỏi. Ghi nhận những thành tích trong công tác bồi dưỡng, giáo dục QP-AN, Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tặng 6 Bằng khen cho các tập thể và cá nhân của Trường. Kết quả này đã góp phần quan trọng để Trường Đại học KTQD đạt đơn vị xuất sắc trong phong trào Thi đua Quyết thắng của lực lượng vũ trang quận Hai Bà Trưng 17 năm liền (1993 - 2010). 2.2. Thực trạng hoạt động dạy học môn Giáo dục Quốc phòng - an ninh ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. 2.2.1. Thực trạng về phát triển chương trình, nội dung dạy học môn GDQP – AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Khoa GDQP đã tổ chức tốt các khóa học cho sinh viên. 16
17. 2.2.2. Thực trạng xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học môn GDQP – AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Có những tiến bộ, nhưng thực tế vẫn còn một số kế hoạch mang tính chung chung, chưa bám sát thực tế để vạch ra một cách cụ thể phương hướng hoạt động chuyên môn trong năm học của đơn vị. 2.2.3. Thực trạng cơ sở vật chất và các điều kiện phục vụ cho hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hiện nay, cơ sở vật chất, trang, thiết bị của Nhà trường bảo đảm cho giảng dạy, nghiên cứu, học tập của sinh viên. Tuy nhiên, khả năng sử dụng trang, thiết bị, máy tính hiệu quả chưa cao, điều kiện sân bãi chật hẹp. 2.2.4. Thực trạng hoạt động dạy học môn GDQP - AN của đội ngũ giảng viên Hiện nay, 100% giảng viên Khoa giáo dục QP-AN đều được đào tạo cơ bản tại các nhà trường, học viện trong Quân đội, có trình độ cử nhân đại học quân sự trở lên và được bồi dưỡng về công tác giáo dục QP-AN; trong đó, 80% đã trải qua chiến đấu, nhiều đồng chí có thời gian giảng dạy hơn 20 năm; có 30% giảng viên đạt tiêu chuẩn giảng viên dạy giỏi môn học (cấp bộ). Một số giảng viên chưa đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực. 2.2.5. Thực trạng hoạt động học tập môn GDQP - AN của sinh viên - Tuyệt đại đa số sinh viên có nhận thức đúng đắn về vai trò của môn học. - Một số sinh viên chưa tích cực tự học, tự nghiên cứu. 2.3. Thực trạng quản lý dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân 2.3.1. Thực trạng quản lý mục tiêu dạy học môn GDQP-AN Khoa GDQP đã tổ chức tốt các khóa học cho sinh viên. Nhờ đó, gần 100% sinh viên đã thực hiện xong học phần này trước khi tốt nghiệp ra trường; với kết quả 99,7% đạt yêu cầu, trong đó, có trên 70% khá, giỏi. 17
18. 2.3.2. Thực trạng quản lý thực hiện kế hoạch dạy học môn GDQP – AN CBQL đã tổ chức tốt việc quán triệt nhiệm vụ năm học đến từng CBGV, chỉ đạo, kiểm tra việc lập kế hoạch, tạo điều kiện tốt cho việc thực hiện kế hoạch. 2.3.3. Thực trạng quản lý nội dung, chương trình dạy học môn GDQP – AN Chuyển đổi việc tổ chức giảng dạy từ tập trung theo đợt học kỳ I cho sinh viên năm thứ tư, Kỳ II cho sinh viên năm thứ nhất của khóa học sang giảng tập trung theo đầu mỗi lớp chuyên ngành, xen kẽ với môn học khác và rải ra cả học kỳ, mỗi tuần học 1 buổi 3 tiết, diễn ra trong 15 tuần của học kỳ. 2.3.4. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy môn GDQP – AN Xây dựng, điều chỉnh, bổ sung nội dung chương trình; biên soạn bài giảng nhất là bài giảng trình chiếu, đổi mới phương pháp giảng dạy. 2.3.5. Thực trạng quản lý kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học môn GDQP – AN Bài thi kết thúc các học phần lý thuyết chuyển từ thi tự luận (hay viết tiểu luận) sang thi trắc nghiệm trên giấy và từ năm 2007 đến nay thực hiện thi trắc nghiệm trên máy tính; tính điểm trung bình chung từng học phần trên máy tính. 2.3.6. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học môn GDQP – AN Các giảng viên biết sử dụng hiệu quả trang, thiết bị đã có để giáo dục QP-AN cho sinh viên. 2.3.7. Thực trạng quản lý đội ngũ giảng viên dạy môn GDQP – AN Đội ngũ giảng viên hiện nay của Khoa GDQP bảo đảm số lượng và chất lượng. 18
19. 2.3.8. Thực trạng quản lý hoạt động học môn GDQP – AN Tăng tự học, tự nghiên cứu của sinh viên. Đồng thời, triệt để khai thác các trang, thiết bị phục vụ quá trình giảng dạy (máy tính, máy chiếu); kết hợp giữa truyền thụ nội dung theo phương pháp thuyết trình và hướng dẫn sinh viên tự nghiên cứu, giao bài tập cho cá nhân và tổ chuẩn bị, báo cáo; tổ chức thảo luận, tăng cường hướng dẫn sinh viên luyện tập 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội 2.4.1. Thuận lợi - Truyền thống tốt đẹp của Nhà trường; - Chương trình Giáo dục quốc phòng và an ninh ban hành cho đối tượng là sinh viên các trường đại học, cao đẳng hiện nay về cơ bản là phù hợp với mục tiêu, yêu cầu của môn học. 2.4.2. Khó khăn - Có một số nội dung, chuyên đề không còn phù hợp; - Có nhiều sinh viên cho rằng môn học khô khan, khó hiểu, khó nhớ (nhất là phần về đường lối, quan điểm). 2.5. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội 2.5.1. Thành tựu về quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội - Đã thực hiện đầy đủ các nội dung quản lý HĐDH môn GDQP - AN và theo đúng các văn bản chỉ đạo của các cơ quan có thẩm quyền. - Trong các bài giảng lồng ghép tổ chức tuyên truyền, học tập truyền thống của nhà trường qua quá trình xây dựng và trưởng thành, tạo tình cảm và niềm tự hào cho sinh viên được học tập dưới mái trường có truyền thống tốt đẹp. 19
20. 2.5.2. Hạn chế của quản lý hoạt động dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và nguyên nhân - Công tác kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá còn thiếu khoa học, chưa chặt chẽ, thống nhất; - Quản lý GV thông qua phân công giảng dạy mỗi học kỳ còn nhiều hạn chế và bất cập; - Đội ngũ GV phải đảm đương nhiều giờ, nhiều nội dung trong học kỳ trong năm học; - Quản lý, chỉ đạo công tác bồi dưỡng đội ngũ, NCKH chưa hiệu quả, chưa kiên quyết nên chất lượng còn hạn chế; - Chưa đổi mới công tác ra đề thi, coi thi, việc kiểm tra, đánh giá. 2.6. Tiểu kết chương 2 Trong chương này trình bày kết quả nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn GDQP-AN và phân tích các nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Từ những thực trạng quản lý trên chúng tôi chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học môn học GDQP - AN Trường ĐHKTQD. Để tăng cường hiệu quả quản lý HĐDH của CBQL, ngoài sự nỗ lực phấn đấu rèn luyện của bản thân người CBQL, cần phải có sự quan tâm giúp đỡ tạo điều kiện của lãnh đạo nhà trường, sự nỗ lực phấn đấu của mỗi GV phải nhiệt tình và tâm huyết với nghề nghiệp. Tạo môi trường học tập sôi nổi, phát huy được trí tuệ, sự sáng tạo tập thể, giúp sinh viên dễ tiếp thu, nắm chắc đường lối, quan điểm, chủ trương quốc phòng - an ninh của Đảng. 20
21. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 3.1. Nguyên tắc chọn lựa các biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, khả thi 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả 3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Giáo dục Quốc phòng - an ninh ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân 3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của môn học GDQP - AN cho cán bộ, giảng viên, sinh viên Nhà trường 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.1.2. Nội dung của biện pháp 3.2.1.3. Cách thực hiện của biện pháp 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện 3.2.2. Tăng cường công tác quản lý mục tiêu, chương trình, nội dung, kế hoạch dạy học môn GDQP – AN 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.2.2. Nội dung của biện pháp 3.2.2.3. Cách thực hiện của biện pháp 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện 21
22. 3.2.3. Xây dựng động cơ học tập đúng đắn, kích thích tính chủ động sáng tạo của người học môn GDQP - AN. 3.2.3.1. Chuẩn bị về mặt tâm lý cho hoạt động học của sinh viên a. Mục tiêu của biện pháp b. Nội dung của biện pháp c. Cách thực hiện của biện pháp d. Điều kiện thực hiện 3.2.3.2. Xây dựng nề nếp học tập trên lớp của sinh viên a. Mục tiêu của biện pháp b. Nội dung của biện pháp c. Cách thực hiện của biện pháp d. Điều kiện thực hiện 3.2.3.3. Tăng cường hoạt động tự học của sinh viên 3.2.4. Xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đảm bảo cả về số lượng và chất lượng đáp ứng với yêu cầu dạy học môn GDQP – AN 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.4.2. Nội dung 3.2.4.3. Cách thực hiện 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện 3.2.5. Tăng cường quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.5.2. Nội dung 3.2.5.3. Cách thực hiện 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện 22
23. 3.2.6. Tăng cường quản lý cơ sở vật chất, vũ khí trang bị, phương tiện dạy học môn GDQP – AN 3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp 3.2.6.2. Nội dung 3.2.6.3. Cách thực hiện 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp 3.4. Kiểm chứng tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm 3.4.2. Lựa chọn đối tượng và phạm vi khảo nghiệm 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm 3.4. Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn GDQP-AN ở Khoa GDQP Trường Đại học Kinh tế Quốc dân trong giai đoạn hiện nay. Các biện pháp này tập trung khắc phục tồn tại, giải quyết những vấn đề nảy sinh từ công tác quản lý hoạt động dạy học đồng thời giải quyết mâu thuẫn giữa yêu cầu cao của mục đích quản lý với thực trạng quản lý dạy học môn GDQP-AN hiện nay của Khoa GDQP, từ đó đưa công tác quản lý hoạt động dạy học lên tầm cao mới. 23
24. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Luận văn đã nghiên cứu một cách có hệ thống các khái niệm cơ bản về khoa học quản lý, về quản lý giáo dục nói chung và quản lý dạy học môn GDQP-AN nói riêng. Luận văn đã vận dụng những khái niệm cơ bản đó vào quá trình nghiên cứu công tác quản lý HĐDH môn GDQP-AN ở Khoa GDQP Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Chính những lý luận này đã định hướng cho nghiên cứu thực trạng và đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng quản lý HĐDH môn GDQP-AN ở Khoa GDQP Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. 2. Kiến nghị - Đối với Bộ Quốc phòng: Chỉ đạo thực hiện Nghị định 165/2003/NĐ-CP ngày 22/12/2003 về biệt phái sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam có hiệu quả để đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng đội ngũ sĩ quan biệt phái đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ GDQPAN ngày càng cao hiện nay. - Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo: Phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Bộ quốc phòng để thực hiện hiệu quả Nghị định số 165/2003/NĐ-CP ngày 22/12/2003 của Chính phủ về biệt phái sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Có cơ chế và chỉ đạo các cơ quan chức năng, cơ sở thực hiện kiện toàn, quản lý, bồi dưỡng trình độ về mọi mặt cho đội ngũ sĩ quan biệt phái. 24