Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La

1. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Từ ngàn đời nay, nghề giáo luôn được tôn vinh và có một vị trí vô cùng quan trọng trong xã hội. Trong lịch sử Việt Nam, người thầy giáo là người chăm lo, dẫn dắt thế hệ trẻ; là người có lòng yêu nghề tha thiết, luôn coi trọng tri thức, lấy dạy chữ, dạy người làm lẽ sống của mình. Đó là người truyền đạt kiến thức, là nhà giáo dục trong việc hình thành và phát triển kỹ năng sống, đạo đức cho học sinh, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Đây là những người coi trọng danh dự, lương tâm, gìn giữ khí tiết, xác lập vị trí của mình trong xã hội bằng tài năng, đức độ, học vấn, cống hiến. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn đánh giá cao vai trò của người thầy giáo trên mặt trận giáo dục. Hiện nay, do việc đổi mới công nghệ và toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế về giáo dục, trong nền giáo dục mới có sự chuyển đổi cơ bản vai trò, vị trí của người thầy. Do đó, nhiệm vụ người dạy cũng cần phải thay đổi: thầy giáo không phải chỉ đơn thuần là người truyền thụ kiến thức mà là người thúc đẩy việc học hành. Vì vậy, giáo dục và dạy nghề phải thích ứng nhanh với các thay đổi liên quan đến thế giới việc làm. Trong những năm gần đây ở các trường THPT thuộc huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, hoạt động bồi dưỡng chuyên môn đối với giáo viên nói chung và giáo viên môn Ngữ Văn nói riêng diễn ra thường xuyên, khá có chất lượng, đã làm cho đội ngũ GV giảng dạy bộ môn Ngữ Văn tại trường nắm bắt được nội dung chủ yếu nhất của việc dạy học bộ môn theo hướng phát triển năng lực. Mặc dù đa số giáo viên đã đáp ứng được yêu cầu của đổi mới, tuy nhiên, mức độ không đồng đều, chất lượng dạy học bộ môn chưa thực sự đáp ứng được với yêu cầu của việc dạy học theo hướng phát triển năng lực trong giai đoạn hiện nay. Để góp phần đổi mới và đáp ứng yêu cầu giảng dạy bộ môn Ngữ Văn ở cấp THPT nói chung, ở trường các THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La nói riêng theo hướng phát triển năng lực, việc nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên giảng dạy môn Ngữ Văn là vấn đề có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết. Xuất phát từ những vấn đề lí luận và thực tiễn nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La” làm đề tài nghiên cứu với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên giảng dạy môn Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực, đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động BD chuyên môn cho đội ngũ giáo viên Ngữ Văn, chất lượng dạy học môn Ngữ Văn
2. 2 tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn ở cấp THPT theo hướng phát triển năng lực. - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động BD chuyên môn cho GV môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. - Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên giảng dạy môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở trường THPT 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 5. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, đáp ứng được yêu cầu của đổi mới, tuy nhiên vẫn còn những hạn chế. Nếu đề xuất các biện pháp khả thi sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu Các biện pháp quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực cho các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La thực hiện. 6.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu 04 Trường THPT: THPT Thảo Nguyên, THPT Mộc Lỵ, THPT Tân Lập, THPT Chiềng Sơn thuộc huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 6.3. Giới hạn về khách thể điều tra Khách thể điều tra bao gồm: 29 CBQL và GV đang công tác tại trường 04 Trường THPT: THPT Thảo Nguyên, THPT Mộc Lỵ, THPT Tân Lập, THPT Chiềng Sơn, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 7. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng các phương pháp chủ yếu sau: 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: đọc, nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu khoa học có liên quan đến đề
3. 3 tài và các tài liệu thu thập được trong quá trình nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Tác giả tiếp cận, điều tra bằng phiếu hỏi, phỏng vấn một số giáo viên, các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng của các trường THPT trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La về hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn và hoạt động quản lý BD giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực. - Quan sát, nghiên cứu hồ sơ quản lý của nhà trường để đánh giá thực trạng quản lý hoạt động BD chuyên môn đối với giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực để thu thập thêm những thông tin có liên quan đề đề tài nghiên cứu. - Sử dụng phương pháp chuyên gia trong đề xuất và khảo nghiệm mang tính khả thi của các giải pháp quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. 7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lý, phân tích số liệu của đề tài. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT . Chương 2: Thực trạng hoạt động quản lý BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động BD chuyên môn giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La PHẦN NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN NGỮ VĂN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.2. Một số khái niệm cơ bản cơ bản liên quan đến quản lý hoạt động BD giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực 1.2.1. Quản lý Quản lý là sự tác động có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý thông qua xây dựng kế hoạch, sắp xếp tổ chức, chỉ đạo, điều hành, đánh giá và sửa chữa những sai sót (nếu có) để đưa tổ chức đạt được các mục tiêu đã định ra.
4. 4 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý trường học 1.2.2.1. Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng giáo dục nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội. Trong hệ thống giáo dục, con người giữ vai trò trung tâm của mọi hoạt động. Con người vừa là chủ thể vừa là khách thể quản lý. Mọi hoạt động giáo dục và quản lý giáo dục đều hướng vào việc đào tạo và phát triển nhân cách thế hệ trẻ, bởi vậy con người là nhân tố quan trọng nhất trong quản lý giáo dục. 1.2.2.2. Quản lý trường học Quản lý nhà trường chính là quản lý giáo dục nhưng trong một phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục nền tảng là nhà trường. Do đó, quản lý nhà trường phải vận dụng tất cả các nguyên lý chung của quản lý giáo dục để đẩy mạnh hoạt động của nhà trường theo mục tiêu đào tạo. 1.2.3. Bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Là hoạt động BD kiến thức chuyên môn, kỹ năng tay nghề, kiến thức và kỹ năng thực tiễn. BD kiến thức chuyên môn cho GV có thể coi là việc đào tạo lại,đổi mới, cập nhật kiến thức và kỹ năng chuyên môn, nâng cao trình độ cho GV. Đồng thời, đó là sự tiếp nối tinh thần đào tạo liên tục, trước và trong khi làm việc. 1.2.4. Năng lực, năng lực dạy học, phát triển năng lực 1.2.4.1. Năng lực Năng lực là tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân, phù hợp với yêu cầu đặc trưng của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó có kết quả. 1.2.4.2. Năng lực dạy học Năng lực dạy học là khả năng thực hiện các hoạt động dạy học với chất lượng cao. Năng lực bộc lộ trong hoạt động và gắn liền với một số kỹ năng tương ứng. 1.2.4.3. Phát triển năng lực Phát triển năng lực là quá trình kết hợp chặt chẽ giữa những tác động có mục đích của hoạt động giáo dục - đào tạo với hoạt động tự giáo dục - tự đào tạo, trong đó tự rèn luyện, tự nâng cao năng lực của người chịu sự giáo dục là nội dung cơ bản, cốt lõi nhằm khắc phục những để xây dựng và BD khả năng tư duy đáp ứng yêu cầu của nhận thức và hoạt động thực tiễn hiện nay. 1.3. Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở trường trung học phổ thông 1.3.1. Khái niệm bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn BD chuyên môn cho GV dạy ngữ văn là BD kiến thức chuyên môn môn ngữ văn, kỹ năng, tay nghề, kỹ năng thực tiễn. BD chuyên môn cho GV dạy môn ngữ văn có thể coi là việc đào tạo lại, đổi mới, cập nhật kiến thức và kỹ năng chuyên môn, nâng cao trình độ cho GV. Đây là hoạt động tiến hành thường xuyên, liên tục. Mục đích nhằm hoàn thiện các kỹ năng, nâng cao tay
5. 5 nghề cho GV giảng dạy môn học này tại các trường trung học phổ thông. 1.3.2. Vai trò của bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực Với xu thế đổi mới dạy học hiện nay, GV không chỉ là người dạy học trên lớp học, một người làm nhiệm vụ truyền thụ kiến thức, người cung cấp thông tin, mà trở thành người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển, điều chỉnh quá trình học của học sinh. Những thay đổi về vai trò, vị trí của người học và người dạy trong những hoàn cảnh biến đổi nhanh, phức tạp đòi hỏi các giáo viên phải có năng lực chuyên môn để đáp ứng linh hoạt và hiệu quả trước những yêu cầu mới đó. 1.3.3. Các biểu hiện của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.3.4. Nội dung bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1. Tổ chức hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn dựa trên cơ sở quán triệt các quan điểm, nội dung về đổi mới giáo dục của Bộ, Ngành theo định hướng phát triển năng lực 2. Cách thiết kế các bài dạy, giáo án môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 3. Xây dựng kế hoạch BD của tổ chuyên môn cho GV Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 4. Yêu cầu về nội dung dạy học theo định hướng phát triển năng lực 5. Năng lực thực hiện các hoạt động dạy và học theo hướng phát triển năng lực 6. BD cho giáo viên các hình thức, các phương pháp dạy học hiện đại theo định hướng phát triển năng lực 7. BD cho GV các cách thức, biện pháp đánh giá kết quả hoạt động học tập của HS theo định hướng phát triển năng lực 1.3.5. Các cách thức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.3.6. Khái quát về chương trình giáo dục phổ thông mới môn Ngữ văn - Quan điểm xây dựng chương trình - Mục tiêu chương trình 1.3.7. Đặc điểm chung của trường trung học phổ thông 1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực ở trường trung học phổ thông 1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.4.3. Chỉ đạo, điều hành hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực
6. 6 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.4.5. Xây dựng cơ sở vật chất phục vụ bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.5. Những yếu tố tố ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực 1.5.1. ếu tố chủ quan - Nhu c u được i dư ng chuyên m n của GV - thức tham gia hoạt đ ng i dư ng chuyên m n - hái đ tham gia i dư ng chuyên m n - Năng lực, trình đ của CBQL 1. .2. ếu tố khách quan - ự uan tâm, tạo điều i n của an giám hi u nh trường - Cơ t ch t thi t ị: - Chương trình i dư ng, k hoạch D cho GV chưa thi t thực, chưa đáp ứng được nhu c u của GV - hời gian i dư ng, - M i trường i dư ng Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN MÔN NGỮ VĂN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu 2.1.1. Khái quát về huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.1.2. Khái quát về tình hình Giáo dục chung ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.2. Tổ chức khảo sát 2.2.1. Mục tiêu khảo sát 2.2.2. Đối tượng khảo sát 2.2.3. Nội dung khảo sát 2.2.4. Phương pháp khảo sát 2.3. Thực trạng hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.3.1. Đánh giá mức độ thực hiện về hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La
7. 7 Bảng 2.1. Đánh giá về mức độ thực hiện hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ (%) Rất Nội dung Thường Ít thường Không thường xuyên xuyên thực hiện xuyên SL % SL % SL % SL % 1. Tổ chức hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn dựa trên cơ sở quán triệt các quan điểm, nội 10 34,5 6 20,7 7 24,1 6 20,7 dung về đổi mới giáo dục của Bộ, Ngành theo định hướng PTNL. 2. Tiến hành hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn theo hướng 7 24,1 6 20,7 13 44,8 3 10,3 PTNL dựa trên các văn bản, chỉ thị của Sở GD - ĐT Sơn La. 3. Đưa nội dung BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn theo hướng 5 19,2 3 11,5 12 46,2 6 23,1 PTNL vào các đợt BD GV của nhà trường 4. Tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV 4 12,5 5 15,6 12 37,5 11 34,4 Ngữ Văn theo hướng PTNL 5. GV chủ động tham gia vào hoạt động BD chuyên môn theo hướng 4 13,8 6 20,7 4 13,8 15 51,7 PTNL 6. Cử giáo viên cốt cán tham gia tập huấn về nội dung BD chuyên 6 20,7 8 27,6 10 34,5 5 17,2 môn cho GV Ngữ Văn theo hướng PTNL 7. Nhà trường đầu tư và hỗ trợ CSVC cần thiết phục vụ cho việc 11 36,7 7 23,3 7 23,3 5 36,7 BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn
8. 8 Nhìn chung hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn có mức độ thực hiện chủ yếu ở mức độ thực hiện trung bình và ít thường xuyên cao. Một số nội dung chưa thực hiện đầy đủ. Vì vậy, nhà trường cần phải thúc đẩy hoạt động này thực hiện một cách thường xuyên và hiệu quả hơn Bảng 2.2. Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Tổ chức hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn dựa trên cơ sở quán triệt các quan điểm, nội 12 41,4 6 20,7 7 24,1 4 13,8 dung về đổi mới giáo dục của Bộ, Ngành theo định hướng PTNL. 2. Tiến hành hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn theo hướng PTNL dựa trên các văn bản, chỉ thị 13 44,8 5 17,2 6 20,7 5 17,2 của Sở GD - ĐT Sơn La. 3. Đưa nội dung BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn theo hướng 10 34,5 5 17,2 7 24,1 7 24,1 PTNL vào các đợt BD GV của nhà trường 4. Tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV 6 20,7 6 20,7 8 27,6 9 31,0 Ngữ Văn theo hướng PTNL 5. GV chủ động tham gia vào hoạt động BD chuyên môn theo hướng 8 27,6 5 17,2 6 20,7 10 34,5 PTNL 6. Cử giáo viên cốt cán tham gia tập huấn về nội dung BD chuyên 10 37,0 8 29,6 4 14,8 5 18,5 môn cho GV Ngữ Văn theo hướng PTNL 7. Nhà trường đầu tư và hỗ trợ CSVC cần thiết phục vụ cho việc 9 31,0 6 20,7 6 20,7 8 27,6 BD chuyên môn cho GV Ngữ Văn
9. 9 Nhận xét: Qua điều tra về kết quả thực hiện các nội dung nêu trên ở hai đối tượng CBQL và GV cho thấy, nhìn chung hoạt động BD CM cho GV Ngữ Văn có kết quả thực hiện ở mức độ trung bình. Trong đó một số nội dung cần chú trong nâng cao hơn nữa cho GV Ngữ văn nhà trường hiện nay chính là vấn đề nhận thức và xây dựng kế hoạch thực hiện. 2.3.2. Các nội dung của hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực Có thể nói về cơ bản các trường đã tổ chức BD các nội dung cho GV Ngữ Văn các nội dung nêu trên theo hướng phát triển năng lực. Tuy nhiên, hiệu quả đạt được chưa cao. Vì vậy, yêu cầu phải tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo hướng bám sát vào năng lực thực hiện của GV và điều kiện thực tế của nhà trường. 2.3.3. Thực trạng phương thức BD hoạt động chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực Bảng 2.4. Đánh giá về phương thức BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Tổ chức các đợt tập huấn 13 44,8 5 17,2 5 17,2 6 20,7 2. Tổ chức hội thảo, tọa đàm 11 37,9 4 13,8 6 20,7 8 27,6 3. Tổ chức cho GV dự giờ 16 55,2 5 17,2 3 10,3 5 17,2 4. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, 15 51,7 4 13,8 5 17,2 5 17,2 rút kinh nghiệm. 5. Mời chuyên gia, giảng viên nói chuyện, trao đổi tại trường hoặc cụm 6 20,7 6 20,7 7 24,1 10 34,5 trường. 6. BD online qua mạng internet. 6 20,7 5 17,2 9 31,0 9 31,0 7. GV tự nghiên cứu, tự bồi dưỡng. 12 41,4 6 20,7 6 20,7 5 17,2 Nhận xét: Qua điều tra về các cách thức bồi dưỡng chuyên môn ở hai đối
10. 10 tượng CBQL và GV, cho thấy, nhà trường đã tiến hành hầu hết các cách thức bồi dưỡng chuyên môn cho GV Ngữ Văn. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm cách nào để sử dụng hiệu quả các cách thức này trong việc nâng cao hiệu quả BD chuyên môn cho GV hiện nay. 2.3.4. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực Như vậy, CSVC của các nhà trường còn khá khó khăn để phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng chuyên môn của GV. Vấn đề đặt ra là nhà trường và GV chưa tận dụng hết các nguồn CSVC này cho hoạt động bồi dưỡng. Hơn nữa, việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực cũng rất cần các nguồn đầu tư hỗ trợ về vật chất cũng như trang bị thêm các thiết bị hiện đại để tổ chức dạy học theo xu hướng này sao cho đạt hiệu quả tối đa. 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.4.1. Đánh giá của GV và CBQL về vai trò của quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.4.2. Thực trạng về việc lập kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực
11. 11 Bảng 2.6: Đánh giá về mức độ thực hiện việc lập kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ (%) Rất Nội dung Thường Ít thường Không thường xuyên xuyên thực hiện xuyên SL % SL % SL % SL % 1. Tìm hiểu về nhu cầu BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo 10 34,5 5 17,2 6 20,7 8 27,6 hướng phát triển năng lực 2. Thiết lập mục tiêu hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn 14 48,3 4 13,8 6 20,7 5 17,2 theo hướng phát triển năng lực. 3. Nắm vững kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo 12 41,4 5 17,2 5 17,2 7 24,1 hướng phát triển năng lực của Bộ, Sở GD- ĐT. 4. Xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực trong kế 9 31,0 6 20,7 5 17,2 9 31,0 hoạch hoạt động năm học của trường. 5. Xác định nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho 10 34,5 8 27,6 4 13,8 7 24,1 giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực cho cả năm học. 6. Hướng dẫn tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho 8 27,6 5 17,2 7 24,1 9 31,0 giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực Nhận xét: Qua điều tra về mức độ thực hiện các nội dung nêu trên ở hai đối tượng CBQL và GV (Phụ lục 1- Câu hỏi 7) cho thấy: Ở các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La hiện nay việc “Thiết lập mục tiêu hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực” được thực hiện thường xuyên nhất, chiếm tỉ lệ: 48,3%.
12. 12 Bảng 2.7: Đánh giá về kết quả thực hiện việc lập kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực Mức độ (%) Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % 1. Tìm hiểu về nhu cầu BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo 10 34,5 4 13,8 7 24,1 8 27,6 hướng phát triển năng lực. 2. Thiết lập mục tiêu hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn 12 41,4 5 17,2 5 17,2 7 24,1 theo hướng phát triển năng lực. 3. Nắm vững kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo 13 44,8 7 24,1 5 17,2 4 13,8 hướng phát triển năng lực của Bộ, Sở GD- ĐT. 4. Xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực trong kế 11 37,9 6 20,7 7 24,1 5 17,2 hoạch hoạt động năm học của trường. 5. Xác định nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho 9 31,0 6 20,7 6 20,7 8 27,6 giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực cho cả năm học. 6. Hướng dẫn tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho 10 34,5 7 24,1 7 24,1 5 17,2 giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực Nhận xét: Qua điều tra về kết quả thực hiện các nội dung nêu trên ở hai đối tượng CBQL và GV, thấy được đa số GV và CBQL cũng đánh giá việc xây dựng kế hoạch BD ở các trường đã thực hiện tương đối tốt. Tuy nhiên, hạn chế chung của công tác xây dựng kế hoạch hiện nay là việc đánh giá thực trạng đội ngũ GV nhà trường, gắn với yêu cầu đồi mới nội dung, hình thức BD. 2.4.3. Thực trạng việc tổ chức, chỉ đạo, điều hành hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La
13. 13 Nhìn chung, bản thân các GV và CBQL cũng nhận thấy trong công tác tổ chức, chỉ đạo hoạt động BD cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực hiện nay thì khâu tồn tại chính là xây dựng bộ máy thực hiện hoạt động BD chuyên môn cho GV và công tác phối hợp thực hiện giữa các lực lượng. Công việc này có vai trò rất quan trọng tuy nhiên theo kết quả đánh giá lại chưa được thực hiện nhiều bằng các công việc khác. Bởi lẽ việc thực hiện BD diễn ra trong thời gian ngắn, các CBQL vẫn chú ý theo dõi, đôn đốc nhưng vì họ phải sắp xếp nhiều công việc, kế hoạch của nhà trường cùng lúc nên việc giám sát chưa được thực hiện thường xuyên và liên tục, mọi lúc, mọi nơi. 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Bảng 2.9 Đánh giá về mức độ thực hiện việc kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ (%) Rất Nội dung Thường Ít thường Không thường xuyên xuyên thực hiện xuyên SL % SL % SL % SL % 1. Quy định hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ 10 34,5 3 10,3 7 24,1 9 31,0 văn theo định hướng phát triển năng lực 2. Quy định tiêu chí kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn cho 8 27,6 6 20,7 4 13,8 11 37,9 giáo viên Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực 3. Phối hợp các lực lượng có liên 9 31,0 7 24,1 6 20,7 7 24,1 quan trong kiểm tra, đánh giá 4. Tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm sau đợt BD chuyên môn 10 34,5 5 17,2 6 20,7 8 27,6 cho giáo viên Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực 5. Xử lý các GV không đạt yêu cầu sau các BD chuyên môn cho giáo 7 24,1 5 17,2 5 17,2 12 41,4 viên Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực
14. 14 Nhận xét: Qua điều tra về mức độ thực hiện các nội dung trên ở hai đối tượng CBQL và GV (Phụ lục 1- Câu hỏi 11,12) cho thấy: Nhìn chung, công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La chưa được đánh giá cao về mức độ thực hiện và hiệu quả đạt được ở hầu hết các nội dung đưa ra. 2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên môn Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La theo hướng phát triển năng lực Nhìn chung, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Trong đó, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất là: “Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ GV”; “Năng lực quản lý, lãnh đạo của CBQL”; “ thức, thái độ tham gia hoạt động bồi dưỡng chuyên môn của giáo viên”, chiếm tỉ lệ rất ảnh hưởng từ 79.3% đến 89.7%. Sở dĩ như vậy bởi lẽ trong bất cứ một hoạt động nào nói chung, yếu tố đóng vai trò quan trọng chính là con người. Trong quản lý hoạt động BD chuyên môn để làm tôt việc này, bản thân người quản lý phải có năng lực chuyên môn tốt để giúp cho công tác BD đạt hiệu quả cao. 2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 2.6.1. Ưu điểm - CBQL, GV và nhân viên nhà trường đã nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn trong việc nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục đào tạo. - BGH nhà trường đã quan tâm thực hiện đầy đủ các chức năng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. - Việc tổ chức, chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng chuyên môn ở một số khâu cho GV Ngữ văn được thực hiện đối tốt, đặc biệt là tổ chức thực hiện các chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên ở trường. 2.6.2. Những tồn tại - Việc tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho GV của nhà trường thực hiện chưa đồng đều và chưa được quan tâm đúng mức. - Nhận thức cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La về hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lự
15. 15 chưa sâu sắc và có hiểu biết đầy đủ về yêu cầu BD năng lực cho GV trong bối cảnh đổi mới GD hiện nay. - Chưa quan tâm sát sao đến đối tượng tham gia bồi dưỡng, chưa tiến hành khảo sát, tìm hiểu nhu cầu, nguyện vọng bồi dưỡng chuyên môn của GV Ngữ văn, cũng như chưa xác lập được mục tiêu rõ ràng, cụ thể. - Nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn còn đơn điệu, công tác chỉ đạo thực hiện chưa bám sát vào yêu cầu đổi mới PPDH và cách thức KT, ĐG năng lực dạy học của GV. - Bộ máy hoạt động BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực trong trường, giao trách nhiệm và tạo điều kiện hoạt động chưa khai thác và phát huy được thế mạnh của đội ngũ. 2.6.3. Nguyên nhân - Một số CBQL nhà trường chưa thích ứng nhanh với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. - Thiếu giảng viên, GV hướng dẫn - Việc xây dựng kế hoạch chưa sát với nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên Tiểu kết chương 2 Như vậy, qua thực trạng trên, ta thấy rằng: theo đánh giá của đa số GV và CBQL về hoạt động BD chuyên môn và công tác quản lý hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực đều tập trung chủ yếu ở mức độ trung bình thể hiện qua cả hai phương diện: mức độ thực hiện và kết quả thực hiện. Từ những kết quả thực tiễn trên sẽ là căn cứ quan trọng giúp cho chúng tôi xác định các biện pháp tác động nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN MÔN NGỮ VĂN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
16. 16 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động BD giáo viên Ngữ Văn theo hướng phát triển năng lực tại trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La về hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực 3.2.1.1. Mục đích Giúp cho CBQL và GV nhận thức đúng tầm quan trọng của hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực. Đó không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan QLGD các cấp, của cơ sở giáo dục mà còn là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi giáo viên. 3.2.1.2. N i dung và cách thực hi n Nội dung CBQL ở Sở GD – ĐT cần nắm vững tình hình phát triển giáo dục của ngành xác định mục tiêu cần đạt được của giáo dục THPT trong giai đoạn mới và đề ra mục đích chính của công tác BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho GV Ngữ văn. CBQL các trường THPT trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La triển khai các văn bản, chỉ thị về hoạt động BD của ngành giáo dục như mục tiêu đổi mới Chương trình GDPT mới của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 40 - CT/TW của ban Bí thư. Mỗi GV dựa vào các tiêu chuẩn của người GV trong tương lai, xác định những ưu điểm và hạn chế của bản thân để đề ra nhiệm vụ học tập. Cách thực hiện Tăng cường vai trò, trách nhiệm đào tạo, BD đội ngũ cho CBQL; Tăng cường phân cấp quản lý trong công tác BD thường xuyên GV cho CBQL ở các trường trên cơ sở phát huy quyền tự chủ, độc lập và sáng tạo trong tổ chức bồi dưỡng; Phân cụm, hoặc chọn cơ sở điểm tiến hành hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV môn Ngữ văn. Sở GD – ĐT thường xuyên kiểm tra, đánh giá, tuyên dương, khen thưởng và nhân rộng các điển hình, những cách làm hay từ các trường thực hiện tốt việc quản lý BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Tuyên truyền, động viên, khuyến khích hoạt động BD chuyên môn; Xây dựng đề án phát triển trường THPT, yêu cầu về chất lượng giáo viên 3.2.1.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Ban giám hiệu nhà trường cần phát huy vai trò chủ thể, chủ động lên kế hoạch BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Có
17. 17 quan điểm và sự thống nhất chung trong toàn thể cán bộ, giáo viên nhân viên nhà trường về nhiệm vụ BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Đảm bảo tính phù hợp với các đối tượng tham gia BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lự. Đảm bảo nguồn kinh phí tối thiểu để tổ chức các hoạt động trên. 3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.2.1. Mục đích Biện pháp này nhằm xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực một cách khoa học, hợp lý, có tính khả thi, đáp ứng với đổi mới GD THPT và nhu cầu BD nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên trong trường THPT. 3.2.2.2. N i dung và cách thực hi n N i dung Kế hoạch BD phải thể hiện được: những nội dung cần bồi dưỡng, đối tượng BD tương ứng với từng nội dung, kết quả cần đạt được sau khi bồi dưỡng, thời gian tiến hành, người chỉ đạo BD và phương pháp kiểm tra đánh giá hoạt động BD của CBQL. Hướng dẫn tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực của tổ sao cho đảm bảo đạt hiệu quả cao trong giảng dạy, phát huy hết năng lực chuyên môn nghiệp vụ của GV. Cách thực hi n Xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV bao gồm kế hoạch dài hạn mang tính chiến lược và kế hoạch ngắn hạn, đảm bảo tính cần thiết của các nội dung cần bồi dưỡng. Tìm hiểu nhu cầu của người học, gắn với yêu cầu của đổi mới GD THPT, đặc biệt chú ý tới những kiến thức và phương pháp mới. 3.2.2.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Nhà trường có kế hoạch cụ thể phù hợp với mục tiêu, nội dung và thời gian của chương trình BD chuyên môn phù hợp. Tìm hiểu nhu cầu của người học, gắn với yêu cầu của đổi mới GD THPT, đặc biệt chú ý tới những kiến thức và phương pháp mới. Tạo các điều kiện về cơ sở vật chất và dành thời gian hợp lý cho các cá nhân tham gia các lớp bồi dưỡng, tự BD để nâng cao trình độ, đáp ứng cập nhật những kiến thức mới, những thông tin khoa học mới.
18. 18 3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.3.1. Mục đích Đổi mới nội dung, hình thức BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực nhằm lựa chọn và xây dựng nội dung, hình thức BD chuyên môn thiết thực, đáp ứng nhu cầu người học và sự đổi mới của GD THPT hiện nay. Khắc phục tình trạng nội dung BD dàn trải, thiếu trọng tâm, mang tính hình thức và chưa đáp ứng nhu cầu của GV mong đợi. 3.2.3.2. N i dung và cách thực hi n N i dung Liên hệ lý luận với thực tiễn, sử dụng các tình huống quản lý để nâng cao năng lực giải quyết vấn đề, đa dạng hóa các hình thức dạy học được xem là phương pháp đặc thù của quá trình bồi dưỡng. Tăng cường tính thực hành trong phương pháp BD chuyên môn trên tinh thần tích cực hóa người học, chú trọng hoạt động tự BD của mỗi cá nhân với trao đổi, thảo luận trong các tổ, nhóm chuyên môn xoay quanh những nội dung học tập và những tình huống được nêu. Cách thực hi n Xác định nội dung BD cụ thể, đáp ứng nhu cầu và mong muốn của GV Ngữ văn tại các trường THPT. Đa dạng hoá các hình thức BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. 3.2.3.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Các nội dung BD chuyên môn trở thành một phong trào thi đua trong ngành, trong trường đã được triển khai trong đội ngũ CBQL GD các trường THPT, sau đó là đội ngũ GV dạy môn Ngữ văn. CBQL và GV THPT đã có định hướng rõ ràng về công tác BD chuyên môn nên sẽ chủ động xây dựng cho mình một kế hoạch cụ thể, chi tiết về công tác này. Chuẩn bị các điều kiện cơ sở vật chất cần thiết sẵn có tại các nhà trường để thực hiện các nội dung, hình thức BD một cách hiệu quả 3.2.4. Biện pháp 4: Thiết lập bộ máy quản lý hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.4.1. Mục đích Biện pháp này nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo và vai
19. 19 trò của các vị trí, chức năng của các thành viên trong hoạt động quản lý, thể hiện sự phân công công việc một cách hợp lý của Hiệu trưởng trong trường THPT làm cơ sở để Sở GD có sự đánh giá chất lượng chuyên môn của nhà trường, cũng như chất lượng chuyên môn chung của ngành. 3.2.4.2. N i dung và cách thực hi n N i dung Thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực ở các trường THPT. Cách thực hi n Thiết lập bộ máy hoạt động BD chuyên môn. Giao trách nhiệm và tạo điều kiện hoạt động cho hiệu phó và tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. 3.2.4.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Để phục vụ tốt cho hoạt động BD chuyên môn cần tăng cường các điều kiện: Để đảm bảo cho công tác BD đạt hiệu quả, yêu cầu cần thiết và quan trọng là phải cung cấp và trang bị các điều kiện tối thiểu phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng, trước hết là giáo trình, tài liệu tham khảo. Đồng thời các yếu tố hỗ trợ khác như: đồ dùng dạy học, thiết bị nghe, nhìn, mô hình, sơ đồ cũng rất quan trọng. Lập dự trù kinh phí phục vụ hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. 3.2.5. Biện pháp : Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.5.1. Mục đích Biện pháp này nhằm tạo động lực cho hoạt động học tập, BD chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, khuyến khích, động viên kịp thời các cá nhân và tập thể tích cực học tập BD nâng cao trình độ chuyên môn, đồng thời nêu gương cho các đơn vị và cá nhân khác học tập. 3.2.5.2. N i dung và cách thực hi n N i dung Để thực hiện tốt các chính sách trên, Sở GD - ĐT phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan như Sở kế hoạch – đầu tư, Sở Nội vụ, Sở tài chính, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành văn bản quy định, phân cấp và hướng dẫn sử dụng kinh phí riêng cho công tác BD GV, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện ở các cấp, tránh tình trạng tùy tiện, lãng phí trong chi tiêu. Các văn bản này được công khai hoá và phổ biến rộng rãi trong toàn ngành.
20. 20 Cách thực hi n Xây dựng kế hoạch thi đua trong trường THPT theo từng kỳ, năm học cho từng cá nhân, tổ, khối. Mục tiêu thi đua phải được xác định cụ thể và rõ ràng, thiết thực. Phát động các phong trào thi đua trong trong ngành, trong trường THPT Tổ chức bình xét thi đua, khen thưởng đảm bảo đúng quy trình, dân chủ, công khai, khách quan, công bằng, chính xác. Có chế độ khen thưởng kịp thời đối với giáo viên đạt kết quả xuất sắc trong quá trình BD chuyên môn. 3.2.5.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Nhà trường cần có văn bản quy định rõ ràng về chuẩn đối với người giáo viên Nhà trường cần có chế độ khen thưởng, trách phạt hợp lí.Nhà trường cần có đủ điều kiện về vật chất, tài liệu, thiết bị phục vụ cho việc BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn. 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La 3.2.6.1. Mục đích Kiểm tra, đánh giá là một trong những biện pháp quản lý có vị trí đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý giáo dục. Kiểm tra làm cho việc nắm bắt tình hình công việc kịp thời, thấy được những ưu điểm, nhược điểm trong việc thực hiện, qua đó uốn nắn, đôn đốc, đẩy mạnh việc thực hiện kế hoạch, đồng thời BD chuyên môn cho GV. Trong công tác quản lý, đặc biệt công tác quản lý BD chuyên môn cho giáo viên, nếu thiếu kiểm tra, thì việc quản lý của CBQL sẽ mất hẳn đi một nội dung quan trọng. 3.2.6.2. N i dung và cách thực hi n N i dung Sở GD - ĐT cần xây dựng, đổi mới tiêu chí đánh giá các hoạt động BD GV Đổi mới cách ra đề kiểm tra, đánh giá kết quả BD của GV theo hướng đánh giá được thực chất năng lực, khả năng vận dụng kiến thức vào công tác chuyên môn của GV Cách thực hi n Xác định rõ mục đích - yêu cầu của từng đợt kiểm tra dựa trên yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể theo kế hoạch của nhà trường, của năm học.
21. 21 Hiệu trưởng có kế hoạch cụ thể kiểm tra cả năm, học kỳ. Làm tốt công tác tuyên truyền, giúp cho GV Ngữ văn THPT thông suốt việc kiểm tra của Hiệu trưởng. 3.2.6.3. Điều ki n thực hi n bi n pháp Tính khách quan, công bằng và thực sự có tác dụng về mặt giáo dục và phát triển đối với GV. Tăng cường các dạng bài tập thực hành, soạn giáo án theo hướng đổi mới, vận dụng phương pháp dạy học tích cực. Các nội dung kiểm tra cần phản ánh được nội dung cơ bản về tri thức thực tiễn và kỹ năng giảng dạy môn Ngữ văn. 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Để nâng cao hiệu quả hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La cần phải triển khai nhiều biện pháp. Những biện pháp nêu trên là những biện pháp cần được ưu tiên triển khai trong điều kiện hiện nay. Mỗi biện pháp trên hướng đến giải quyết một vấn đề cụ thể trong hệ thống hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực. Đồng thời giữa chúng có quan hệ nhân quả, quan hệ điều kiện với nhau. Trong quá trình thực hiện không nên bỏ hoặc coi nhẹ biện pháp nào. 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất 3.4.1. Những vấn đề chung về khảo nghiệm 3.4.1.1. Mục đích khảo nghiệm 3.4.1.2. Nội dung khảo nghiệm 3.4.1.3. Đối tượng khảo sát 3.4.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm
22. 22 Bảng 3.1. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Mức độ cần thiết Mức độ khả thi Không Rất cần Rất khả Không Cần thiết cần Khả thi Các biện pháp thiết thi khả thi thiết SL % SL % SL % SL % SL % SL % Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức cho giáo viên Ngữ Văn tại các trường THPT ở 1 huyện Mộc Châu, tỉnh 18 62,1 11 37,9 0 0 26 89,6 3 10,4 0 0 Sơn La về hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo 2 24 82,7 5 17,2 0 0 24 82,8 5 17,2 0 0 hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo 3 27 93,1 2 6,9 0 0 23 79,3 6 20,7 0 0 hướng phát triển năng tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Thiết lập bộ máy hoạt 4 động BD chuyên môn 20 69 9 31,0 0 0 22 75,9 7 24,1 0 0 cho GV môn Ngữ văn
23. 23 Mức độ cần thiết Mức độ khả thi Không Rất cần Rất khả Không Cần thiết cần Khả thi Các biện pháp thiết thi khả thi thiết SL % SL % SL % SL % SL % SL % theo hướng phát triển năng lực trong trường, giao trách nhiệm và tạo điều kiện hoạt động Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng hoạt động BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn 5 19 65,5 10 34,5 0 0 20 69 9 31 0 0 theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La Thường xuyên kiểm tra, đánh giá hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho 6 giáo viên Ngữ văn tại 21 72,4 8 27,6 0 0 18 62,1 11 37,9 0 0 các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La bằng nhiều hình thức Đánh giá chung ề tính c n thi t và tính khả thi của các bi n pháp Qua kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của 6 biện pháp đã đề xuất cho thấy biện pháp cần ưu tiên thực hiện để nâng cao hoạt động BD chuyên môn theo hướng phát triển năng lực cho giáo viên Ngữ văn tại các trường THPT ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La là đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Sau đó tính cấp thiết và tính khả thi được đánh giá cao ở biện pháp đổi mới công tác xây dựng kế hoạch BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực
24. 24 tại các trường THPT huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Tiểu kết chương 3 Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý việc BD chuyên môn cho GV môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực tại các trường THPT trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La cho thấy 6 biện pháp được đề xuất là rất cần thiết và có tính khả thi khá cao. Mặc dù kết quả khảo sát này chưa thể chính xác tuyệt đối cho CBQL và GV Ngữ văn của tất cả các trường THPT trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, nhưng với tỉ lệ khảo sát như trên cũng có thể khẳng định các biện pháp nêu trên có cơ sở thực tiễn và có giá trị. Để công tác quản lý việc BD chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực đạt chất lượng và hiệu quả, Hiệu trưởng trường THPT phải biết vận dụng linh hoạt, mềm dẻo các biện pháp cho phù hợp với từng thời điểm, phù hợp với tình hình, điều kiện thực tế, phát huy quyền chủ động, sáng tạo của GV và sự kết hợp của các yếu tố, các thành viên tham gia vào công tác quản lý việc BD chuyên môn. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Đề tài làm rõ một số khái niệm: Chuyên môn; Bồi dưỡng chuyên môn; Hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ văn tai trường THPT; Quản lý và quản lý hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ văn tai trường THPT; Những vấn đề lí luận có liên quan để xác định các biện pháp BD chuyên môn của GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực; Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động BD chuyên môn của GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực. Đề tài phát hiện thực trạng hoạt động BD và quản lý hoạt động BD chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực chủ yếu vẫn ở mức trung bình. Đồng thời, đề tài cũng chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng đó. Ngoài ra, đề tài đã xác định được các biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho GV Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực đáp ứng với đổi mới giáo dục THPT hiện nay, góp phần làm sáng tỏ một trong những mục tiêu cơ bản của chương trình, tài liệu đào tạo và BD giáo viên Ngữ văn và định hướng sự phấn đấu của giáo viên Ngữ văn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Sau khi trưng cầu ý kiến và xem xét ý kiến của các đối tượng CBQL và GV các biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực đáp ứng với đổi mới GD THPT được xác định gồm 6 biện pháp. 2. Kiến nghị 2.1. Đối với Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Sơn La 2.2. Đối với CBQL các trường THPT huyện Mộc Châu