›

Tóm tắt Luận văn Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

pdf 24 trang phuongvu95 5921
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tóm tắt Luận văn Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftom_tat_luan_van_quan_ly_doi_moi_phuong_phap_day_hoc_dap_ung.pdf

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

  1. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ trước cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0, một cuộc cách mạng có tốc độ phát triển nhanh chưa từng có trong lịch sử, tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực đời sống trong đó có giáo dục và Việt Nam không nằm ngoài quy luật phát triển đó. Vấn đề này đòi hỏi nền giáo dục Việt Nam phải nhanh chóng đào tạo được nguồn nhân lực chất lượng cao với kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, dễ thích ứng trong mọi môi trường để đáp ứng yêu cầu mới, đây là trách nhiệm cốt lõi của ngành giáo dục và nền tảng ban đầu cho mọi thành công là giáo dục THCS. Vấn đề đặt ra cho giáo dục là phải đổi mới chiến lược đào tạo con người, đặc biệt cần đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra, lấy người học làm trung tâm để đào tạo ra nguồn nhân lực năng động, sáng tạo góp phần thúc đẩy công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước. Đại hội Đảng lần thứ IX đã khẳng định: “Tiếp tục phát triển chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới phương pháp dạy học, hệ thống trường lớp và hệ thống quản lý giáo dục, thực hiện chuẩn hóa - hiện đại hóa - xã hội hóa giáo dục”. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học, khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Mục tiêu đổi mới được Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hoà đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Nhận thức được tầm quan trọng của việc tăng cường đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra, Ban giám hiệu trường THCS Tân Phong đã tập trung chỉ đạo đổi mới các hoạt động dạy học nhằm tạo ra sự chuyển biến cơ bản về tổ chức hoạt động dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, cụ thể như: Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên về PPDH, kỹ thuật dạy học tích cực, quy trình kiểm tra đánh giá, tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học được đủ hơn. Tổ chức đổi mới sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn, cụm chuyên môn, phối hợp với các trường khác tổ chức hội thảo cấp cụm và địa phương đề đổi mới PPDH theo đổi mới; ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, sử dụng thiết bị dạy học hiện đại v v ; tham gia các hội thi giáo viên giỏi các cấp và nhiều hoạt động hỗ trợ chuyên môn khác. Với những tác động tích cực từ các cấp quản lý giáo dục, nhận thức và chất lượng hoạt động đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của học sinh, đội ngũ giáo viên 1
  2. trường THCS Tân Phong đã có những chuyển biến tích cực, góp phần làm cho chất lượng giáo dục và dạy học từng bước được cải thiện, ở nhiều tiết dạy đã có sự kết hợp các PPDH khác nhau, tăng cường thực hành, làm việc theo nhóm, sử dụng các PPDH tích cực, các hình thức tổ chức dạy phù hợp với từng bộ môn, nội dung bài học. Bên cạnh những kết quả bước đầu đã đạt được trong việc triển khai đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục trong khâu triển khai: Số giáo viên thường xuyên chủ động, sáng tạo trong việc phối hợp với các PPDH cũng như sử dụng các PPDH tích cực còn chưa nhiều; nhiều giáo viên chưa chú trọng tính thực tiễn trong dạy học lý thuyết, cũng như thực hành. Việc trang bị kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết các tình huống thực tiễn cho học sinh thông qua khả năng vận dụng tri thức tổng hợp chưa thực sự được quan tâm; Việc ứng dụng CNTT trong dạy học, sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại chưa được thực hiện rộng rãi trong các lớp, hoạt động giảng dạy vẫn thiên về một chiều từ giáo viên đối với học sinh. Thực trạng trên đây dẫn đến hệ quả là học sinh còn rất thụ động trong việc học tập, khả năng sáng tạo và năng lực vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các tình huống thực tiễn cuộc sống. Điều đó có nghĩa là việc đổi mới chưa đáp ứng được đầy đủ mục tiêu đề ra là "Chương trình giáo dục trung học cơ sở giúp học sinh phát triển các phẩm chất, năng lực đã được hình thành và phát triển ở cấp tiểu học, tự điều chỉnh bản thân theo các chuẩn mực chung của xã hội, biết vận dụng các phương pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh tri thức và kĩ năng nền tảng, có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hướng nghiệp để tiếp tục học lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động”. Xuất phát từ những vấn đề thực tiễn trên đây, tác giả chọn đề tài "Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương” để thực hiện luận văn. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về đổi mới phương pháp dạy học và quản lý đổi mới phương pháp dạy học, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục ở trường THCS. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình dạy học ở trường THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong - Ninh Giang - Hải Dương. 4. Giả thuyết khoa học Trong thời gian qua, quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên đứng trước yêu cầu đổi mới giáo dục đáp ứng chuẩn đẩu ra cho học sinh ở trường THCS còn bộc lộ những hạn chế, bất cập do các nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân các biện pháp quản lý chưa phù hợp. Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương một cách khoa học, đồng bộ, khả thi, phù hợp với thực tiễn của nhà trường và người học, cũng như đáp 2
  3. ứng được những yêu cầu của việc lựa chọn và sử dụng các PPDH, sẽ nâng cao được chất lượng dạy học ở trường THCS. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. 5.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung nghiên cứu Đề tài đi sâu nghiên cứu thực trạng, các biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra theo chương trình giáo dục phổ thông chương trình tổng thể Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. 6.2. Về chủ thể quản lý Hiệu trưởng trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 6.3. Về địa bàn nghiên cứu Đề tài nghiên cứu, tiến hành khảo sát ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 6.4. Về khách thể khảo sát - Ban giám hiệu: 02 đồng chí. - Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn: 4 đồng chí. - Giáo viên: 20 đồng chí. - Học sinh: 150 em. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu tài liệu về quản lý, tài liệu liên quan đến đổi mới PPDH, quản lý trường THCS, quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra và các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Trên cơ sở đó tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống tài liệu để xây dựng khung lý luận làm nền tảng cho quá trình nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát các biểu hiện của hoạt động dạy học; đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của giáo viên và quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong, các biểu hiện về thái độ và hành động của giáo viên và cán bộ quản lý trong quá trình dạy học và thực hiện các hoạt động đổi mới PPDH qua đó đánh giá hiệu quả đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 7.2.2. Phương pháp điều tra Để điều tra thực trạng quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ở trường THCS Tân Phong. Tác giả đã sử dụng các bảng hỏi dành cho các đối tượng: học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý Mục đích: Tìm hiểu thực trạng của giáo viên về: 3
  4. - Nhận thức về tầm quan trọng của công tác quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Mức độ thực hiện các nội dung quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương và mức độ thực hiện các biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Bổ sung, kiểm tra và làm rõ những thông tin đã thu thập được thông qua phương pháp điều tra. Qua đó tìm hiểu thêm những biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. Những thông tin này có giá trị là căn cứ để nhận xét, khẳng định chính xác hơn thực trạng biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của cán bộ quản lý và các đồng chí tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn. Ngoài ra, có thể tìm hiểu thêm các nhân tố ảnh hưởng tới thực trạng đó cũng như những khuyến nghị của họ. Đồng thời những thông tin này cũng giúp cho việc nghiên cứu có thêm căn cứ để khẳng định tính trung thực, độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Đối tượng phỏng vấn là lãnh đạo phòng giáo dục, cán bộ quản lí, các tổ trưởng tổ chuyên môn trong nhà trường, các bậc cha mẹ học sinh và các em học sinh. 7.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Tham khảo ý kiến của các lãnh đạo và chuyên viên Phòng giáo dục, các đồng chí hiệu trưởng, giáo viên lâu năm, các nhà quản lý để có thêm thông tin tin cậy đảm bảo tính khách quan cho các kết quả nghiên cứu. Đặc biệt xin ý kiến đóng góp cho những đề xuất biện pháp nhằm quản lý có hiệu quả việc đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 7.2.5. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Từ kết quả hoạt động đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của giáo viên, phân tích làm rõ hiệu quả quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong. 7.2.6. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Qua các hoạt động: viết sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới PPDH: báo cáo khoa học, hội thảo, trao đổi kinh nghiệm về đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra, thi giáo viên dạy giỏi đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp trong quản lý đổi mới PPDH. 7.2.7. Phương pháp khảo nghiệm Tiến hành khảo nghiệm về nhận thức các biện pháp đã đề xuất để khẳng định tính khoa học, cần thiết, khả thi của các biện pháp đó. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học Dùng xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra thực trạng quản lý PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở dưới dạng: Bảng số liệu, biểu đồ giúp cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác và đảm bảo độ tin cậy. 8. Đóng góp của luận văn + Góp phần làm rõ hơn một số vấn đề về lý luận khoa học giáo dục, về quản lý nhà trường và quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. + Lần đầu tiên trường THCS Tân Phong có được một số liệu đáng tin cậy đánh giá thực trạng đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của học sinh, cũng như các nguyên nhân của thực trạng đó. Từ đó rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. 4
  5. + Xây dựng, đề xuất một số biện pháp quản lý đổi mới PPDH của cán bộ quản lý và các đồng chí tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giáo dục và đào tạo. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài các phần: mở đầu; kết luận; tài liệu tham khảo; phụ lục; kí tự viết tắt nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. Chương 2: Thực trạng quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở Trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Chương 3: Biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở Trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1.Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài Trong những năm gần đây, các nước phương Tây nổi lên cuộc cách mạng tìm phương pháp giáo dục mới dựa trên cơ sở tiếp cận “lấy người học làm trung tâm” để làm sao phát huy hết năng lực nội sinh của người học, đại diện cho tư tưởng này là J.Deway, ông cho rằng: “Học sinh là mặt trời, xung quanh nó quy tụ mọi phương tiện giáo dục” Quản lý hoạt động dạy học là một bộ phận cấu thành chủ yếu của quản lý toàn bộ hệ thống giáo dục đào tạo. Các nhà nghiên cứu về quản lý giáo dục Xô - Viết cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào biện pháp quản lý đúng đắn, hợp lí của người lãnh đạo nhà trường, trong đó có vai trò trực tiếp của hiệu trưởng và trưởng bộ môn. Chức năng, nhiệm vụ quan trọng của hiệu trưởng và trưởng bộ môn là phải xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ GV phát huy được tính sáng tạo trong giảng dạy và tạo ra khả năng hoàn thiện tay nghề sư phạm của họ. Trong công tác quản lý ở trường THCS thì quản lý đổi mới PPDH là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới giáo dục và đào tạo. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Trong thế kỷ XX, kế thừa những tinh hoa của giáo dục thế giới. Ở Việt Nam, quan điểm về PPDH lấy học sinh làm trung tâm cũng được nghiên cứu từ rất sớm. Các công trình nghiên cứu khoa học trên tập trung vào một số nội dung đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH, có ý nghĩa lý luận, cũng như thực tiễn bậc trung học phổ thông. Tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về quản lý đổi mới PPDH ở bậc THCS. Đặc biệt là việc ứng dụng PPDH mới vào trường THCS, có đặc thù riêng như Trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương thì chưa ai nghiên cứu. Vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lí đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương” để nghiên cứu nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục đã đề ra. 5
  6. 1.2. Phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở 1.2.1. Phương pháp dạy học ở trường trung học cơ sở - PPDH là: Những hình thức và cách thức hoạt động phối hợp thống nhất của GV và HS trong những điều kiện dạy học xác định, được tiến hành dưới vai trò chủ đạo của GV nhằm thực hiện tối ưu mục tiêu và các nhiệm vụ dạy học. 1.2.2. Đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở 1.2.2.1. Khái niệm đổi mới phương pháp dạy học - Đổi mới PPDH là: thay đổi, kế thừa các PPDH truyền thống và tiếp thu những PPDH mới một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh để đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn hiện nay. - Đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS là: các phương pháp tích cực hoá hoạt động của học sinh, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn hoạt động cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã tích luỹ được để phát triển. 1.2.2.2. Chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Định hướng chuẩn đầu ra về phẩm chất và năng lực của HS trung học cơ sở theo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể “Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo” [6]. 1.2.2.3. Các yêu cầu đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Yêu cầu đối với HS: Tích cực suy nghĩ, chủ động tham gia các hoạt động học tập để tự khám phá và lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kĩ năng, xây dựng thái độ và hành vi đúng đắn. Tích cực sử dụng thiết bị, đồ dùng học tập; thực hành thí nghiệm; thực hành vận dụng kiến thức đã học để phân tích, đánh giá, giải quyết các tình huống và các vấn đề đặt ra từ thực tiễn; xây dựng và thực hiện các kế hoạch học tập phù hợp với khả năng và điều kiện. Yêu cầu đối với giáo viên: Thiết kế, tổ chức, hướng dẫn HS thực hiện các hoạt động học tập với các hình thức đa dạng, phong phú, có sức hấp dẫn phù hợp với đặc trưng bài học, với đặc điểm và trình độ HS, với điều kiện cụ thể của lớp, của trường và địa phương. Động viên, khuyến khích, tạo cơ hội và điều kiện cho HS được tìm kiến thức; chú ý khai thác vốn kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng đã có của HS; tạo niềm vui, hứng khởi, nhu cầu hành động và thái độ tự tin trong học tập cho HS; giúp các em phát triển tối đa năng lực, tiềm năng. Thiết kế và hướng dẫn HS thực hiện các dạng câu hỏi, bài tập phát triển tư duy và rèn luyện kĩ năng; hướng dẫn sử dụng các thiết bị, đồ dùng học tập; tổ chức có hiệu quả các giờ thực hành; hướng dẫn HS có thói quen vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học một cách hợp lý, hiệu quả, linh hoạt, phù hợp với đặc trưng của cấp học, môn học; nội dung, tính chất của bài học; đặc điểm và trình độ HS; thời lượng dạy học và các điều kiện dạy học cụ thể của trường, địa phương. Yêu cầu đối với cán bộ QLGD: Nắm vững chủ trương đổi mới giáo dục phổ thông thể hiện ở chương trình, Giáo trình, PPDH, sử dụng phương tiện, thiết bị, hình 6
  7. thức tổ chức dạy học và đánh giá kết quả giáo dục. Tạo điều kiện thuận lợi cho GV thực hiện đổi mới PPDH. Có biện pháp quản lý, chỉ đạo đổi mới PPDH trong nhà trường một cách hiệu quả; thường xuyên tổ chức thực hiện, kiểm tra, đánh giá các hoạt động dạy và học theo định hướng đổi mới PPDH. Động viên, khen thưởng kịp thời những GV thực hiện có hiệu quả đổi mới PPDH, đồng thời phê bình, nhắc nhở những người chưa tích cực đổi mới PPDH. 1.2.2.4. Các phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở - PPDH nêu và giải quyết vấn đề - Phương pháp thảo luận nhóm: - Phương pháp tổ chức thực hành các bài tập sáng tạo: - Phương pháp dạy học theo tình huống. - Phương pháp nghiên cứu trường hợp. - Phương pháp dạy học dự án. *Một số kỹ thuật dạy học tích cực: - Công não (động não, tấn công não, tập kích não ) (Brainstomming): - Kỹ thuật phòng tranh - Kỹ thuật 6-3-5 - Kỹ thuật tham vấn bằng phiếu: - Kỹ thuật bản đồ tư duy (kỹ thuật lược đồ tư duy) (Mind Mapping) - Kỹ thuật 3 X 3: 1.3. Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở 1.3.1. Khái niệm - Quản lý đổi mới PPDH là: một hệ thống các tác động sư phạm có mục đích, có phương pháp, có kế hoạch của các lực lượng quản lý trong nhà trường đến toàn bộ quá trình đổi mới cách tiến hành các phương pháp trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm của các phương pháp dạy học truyền thống và vận dụng một số phương pháp dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học để đạt được mục tiêu dạy học đề ra. - Quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra là: một hệ thống các tác động sư phạm có mục đích, có phương pháp, có kế hoạch của các lực lượng quản lý trong nhà trường đến toàn bộ quá trình đổi mới, cải tiến sử dụng các phương pháp dạy học trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm của các phương pháp dạy học truyền thống và vận dụng một số phương pháp dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học, giúp người học phát triển các năng lực để đạt được mục tiêu dạy học đề ra. Để đạt hiệu quả cao trong thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra cần tập trung ở 7 nội dung sau: - Quản lý bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của đội ngũ GV về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra . - Kế hoạch hoá và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Quản lý bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho GV đáp ứng đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Quản lý phối hợp việc cải tiến các PPDH truyền thống và sử dụng các PPDH tích cực. 7
  8. - Quản lý đổi mới thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. - Quản lý đổi mới khai thác sử dụng CSVC và TBDH của GV. - Quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. 1.3.2. Nội dung quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở 1.3.2.1. Quản lý bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Muốn nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi mới PPDH thì ngoài nhận thức đúng còn cần sự hiểu rõ: Bản chất của dạy học tích cực; Vì sao phải đổi mới đáp ứng chuẩn đầu ra cho HS; Cần phải làm gì để đổi mới PPDH; Những yêu cầu đối với giáo viên khi đổi mới PPDH; Điều kiện để thực hiện đổi mới PPDH. 1.3.2.2. Kế hoạch hoá và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Khi lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn cần chú ý thực hiện tốt các nội dung sau: Nội dung 1: Tổ chức chỉ đạo sinh hoạt về đổi mới PPDH. Nội dung 2: Quản lý việc thực hiện chương trình giảng dạy. Nội dung 3: Chỉ đạo thực hiện các tiết chuyên đề đổi mới PPDH, dạy học theo chủ đề, thi GV dạy giỏi. Nội dung 4: Quản lý hồ sơ sổ sách tổ nhóm chuyên môn theo yêu cầu đổi mới PPDH. Nội dung 5: Quản lý các hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm phát huy tính tích cực học tập của HS. 1.3.2.3. Quản lý bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho giáo viên đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Trong công tác bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho giáo viên đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra cần xác định các nội dung sau: Nội dung 1: Kế hoạch hóa và tổ chức thực hiện bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ GV. Nội dung 2: Tổ chức tập huấn sử dụng các PPDH tích cực đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH. Nội dung 3: Quản lý việc xây dựng chương trình bồi dưỡng kiến thức về đổi mới PPDH theo kế hoạch năm học của trường. Nội dung 4: Quản lý giáo án điện tử, đẩy mạnh phong trào ứng dụng CNTT thực hiện đổi mới PPDH. 1.3.2.4. Quản lý Phối hợp sử dụng cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. Quản lý phối hợp sử dụng cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực cần chú ý các nội dung sau: Nội dung 1: Quản lý việc sử dụng nhóm các PPDH nêu và giải quyết vấn đề. Nội dung 2: Quản lý việc sử dụng các phương pháp thảo luận nhóm Nội dung 3: Quản lý việc sử dụng nhóm các phương pháp tổ chức trò chơi học tập Nội dung 4: Quản lý việc sử dụng nhóm các phương pháp thực hành - thí nghiệm. 1.3.2.5. Quản lý đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. Quản lý việc đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học 8
  9. cần trú trọng các nội dung sau: Nội dung 1: Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo về đổi mới cách thức soạn bài và tổ chức các hoạt động dạy học. Nội dung 2: Quản lý việc đổi mới thiết kế kế hoạch bài giảng. Nội dung 3: Quản lý việc đổi mới tổ chức các hoạt động dạy học 1.3.2.6. Quản lý đổi mới khai thác, sử dụng cơ sở vật chất và thiết bị dạy học của giáo viên. Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật, thiết bị dạy học phục vụ đổi mới PPDH thông qua quản lý tốt một số nội dung sau: Nội dung 1: Đẩy mạnh phong trào tự làm đồ dùng dạy học. Nội dung 2: Xây dựng kế hoạch trang bị CSVC, đồ dùng, phương tiện, thiết bị dạy học. Nội dung 4: Yêu cầu GV sử dụng thường xuyên đồ dùng, thiết bị dạy học trong giảng dạy. Nội dung 5: Bồi dưỡng kĩ thuật sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học cho GV. 1.3.2.7. Quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh cần chú ý tới các nội dụng sau: Nội dung 1: Quản lý việc nâng cao nhận thức về kiểm tra, đánh giá, đề kiểm tra, chuẩn đánh giá. Nội dung 2: Quản lý việc xây dựng đề kiểm tra Nội dung 3: Quản lý việc xây dựng và thực hiện chuẩn đánh giá để đảm bảo làm căn cứ quan trọng trong thực hiện đánh giá. Nội dung 4: Quản lý việc tập huấn cho GV về một số hình thức, kĩ thuật đánh giá. 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở - Chủ trương, chính sách về đổi mới phương pháp dạy học. - Điều kiện dạy học thực tế của nhà trường. - Môi trường giáo dục của gia đình và cộng đồng xã hội. - Phẩm chất và năng lực của Hiệu trưởng - Phẩm chất và năng lực của tổ trưởng chuyên môn. - Phẩm chất và năng lực của giáo viên. - Phẩm chất và năng lực của học sinh. Kết luận chương 1 Quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS thực chất là một hệ thống các tác động sư phạm có mục đích, có phương pháp, có kế hoạch của các lực lượng quản lý trong nhà trường đến toàn bộ quá trình đổi mới cách tiến hành các phương pháp trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm của các phương pháp dạy học truyền thống và vận dụng một số phương pháp dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, giúp học sinh phát triển năng lực theo chuẩn đầu ra của học sinh THCS. Quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS là một trong những nhiệm vụ cơ bản, là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng dạy học của nhà trường. Yếu tố đó bao gồm các nội dung cơ bản sau đây: - Quản lý đồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi mới 9
  10. PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. - Kế hoạch hoá và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS . - Quản lý đồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS . - Quản lý phối hợp sử dụng cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng các phương pháp dạy học tích. - Quản lý đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. - Quản lý đổi mới khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV. - Quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. Các nội dung trên có mối quan hệ qua lại mật thiết hữu cơ với nhau đòi hỏi tính đồng bộ, tính toàn diện trong công tác quản lý của nhà trường. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN PHONG, HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG 2.1. Khái quát về trường trung học cơ sở Tân Phong 2.1.1. Trường trung học cơ sở Tân Phong Trường THCS Tân Phong nằm ở trung tâm xã Tân Phong, thuộc thôn Tiền Liệt, xã Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Website: Email: 214thcstanphong@gmail.com 2.1.2. Cơ cấu tổ chức nhà trường - Chi bộ Đảng gồm có: 22 đảng viên - Ban giám hiệu gồm: 01 Hiệu trưởng và 01 Phó Hiệu trưởng: - Hội đồng trường gồm 25 cán bộ, giáo viên và nhân viên. Trong đó: CBQL: 02; Giáo viên: 20; Nhân viên: 03. - Công Đoàn. - Đoàn thanh niên, Đội TNTP Hồ Chí Minh. - Tổ chuyên môn: 02 tổ chuyên môn và 01 tổ Văn phòng. + Tổ khoa học tự nhiên gồm các giáo viên dạy bộ môn: Toán, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Thể dục và Tin học. + Tổ khoa học xã hội gồm các giáo viên dạy bộ môn: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Ngoại ngữ, Giáo dục công dân, Mỹ thuật và Âm nhạc. + Tổ văn phòng bao gồm: Kế toán, Văn thư-Thủ quỹ, Thư viên-Y tế học đường và bảo vệ. 2.1.3. Chức năng nhiệm vụ của nhà trường Vị trí của trường trung học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trường trung học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường THCS được quy định tại Điều 3-Điều lệ trường phổ thông (Theo thông tư 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đạo tạo) [5] 10
  11. 2.1.4. Quy mô, cơ cấu đào tạo Quy mô trường lớp: Trường THCS Tân Phong năm học 2018 - 2019, nhà trường có 12 lớp với 380 học sinh. Trong đó: Khối 9: 3 lớp với 86 học sinh ( 02 HS hòa nhập); Khối 8: 03 lớp với 84 học sinh (02 HS hòa nhập) ; Khối 7: 03 lớp với 105 học sinh; Khối 6: 03 lớp với 105 học sinh. Việc thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục: Nhà trường thực hiện xây dựng kế hoạch dạy học, nghiêm túc thực hiện khung thời gian 35 tuần thực học. Thực hiện nghiêm túc chương trình kế hoạch dạy học các môn học theo quy định của Bộ GD&ĐT. 2.1.5. Cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên Khu nhà Hiệu bộ gồm các phòng: Phòng hội đồng, phòng truyền thống, phòng hiệu trưởng, phòng phó hiệu trưởng, phòng hành chính, phòng công đoàn, phòng đoàn đội, phòng 2 tổ chuyên môn, phòng y tế học đường và phòng bảo vệ. Khu nhà các lớp học gồm 12 phòng học kiên cố cao tầng. Khu phòng học bộ môn gồm: Phòng Lý – Công nghệ, Phòng Hóa- Sinh, Phòng nghe –nhìn và phòng Tin học. Đội ngũ CB, GV và nhân viên (Tính đến tháng 3 năm 2019) Tổng số CBCNV: 25 người; trong đó: CBQL: 02; Giáo viên : 20; Nhân viên: 03 Trình độ Đại học : 22/23 giáo viên , đang học cao học 01 người Đội ngũ giáo viên của trường 100% giáo viên đạt chuẩn, trường có nhiều giáo viên dạy giỏi cấp trường, 02 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 16 giáo viên dạy giỏi cấp huyện. 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng 2.2.1. Mục đích khảo sát Khảo sát thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong. 2.2.2. Nội dung khảo sát - Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng quản lý đổi mới phương dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 2.2.3. Đối tượng khảo sát - Tổng số khách thể khảo sát: 176 người - Ban giám hiệu: 02 đồng chí. - Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn: 4 đồng chí. - Giáo viên: 20 đồng chí. - Học sinh: 150 em. 2.2.4. Phương pháp khảo sát - Phương pháp điều tra viết: Đây là phương pháp quan trọng nhất về nghiên cứu thực trạng quản lý đổi mới phương dạy học ở trường THCS Tân Phong. - Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn, tham khảo ý kiến CBQL, GV, HS làm sáng tỏ biện pháp quản lý quản lý đổi mới phương pháp ở trường THCS Tân Phong. - Phương pháp quan sát: Quan sát dự giờ đánh giá thực trạng đổi mới phương pháp dạy học và thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS Tân Phong. 11
  12. - Phương pháp nghiên cứu hồ sơ hoạt động: Nghiên cứu các quyết định quản lý, các tài liệu văn bản, các kế hoạch hoạt động, báo cáo tổng kết công tác quản lý quản lý đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS Tân Phong và kế hoạch giáo án của GV. Trên cơ sở kết quả của phiếu điều tra, xử lý phiếu điều tra, định hướng tổng hợp kết quả nghiên cứu. 2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng 2.3.1. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương - Thực trạng nhận thức về đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu của giáo viên trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng đổi mới PPDH của đội ngũ giáo viên ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng hoạt động tự học của HS ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang 2.3.2. Thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Tác giả đã thực hiện khảo sát thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương gồm các nội dung sau: - Thực trạng bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng kế hoạch hoá và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng quản lý bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV đáp ứng đổi mới PPDH chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Thực trạng quản lý sử dụng phối hợp, sử dụng cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng phương pháp tích cực của GV. - Thực trạng quản lý đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. - Thực trạng quản lý đổi mới khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của giáo viên. - Thực trạng quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. - Thực trạng chung về các nội dung quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong. - Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương * Kết quả đạt được - Đội ngũ GV đã ý thức được vai trò của các biện pháp quản lý đổi mới PPDH, vận dụng một cách linh hoạt vào thực tế các nhà trường. Nhà trường đã tạo được một số điều kiện tốt đảm bảo kích hoạt các biện pháp thực hiện hiệu quả bước đầu. 12
  13. - Được sự chỉ đạo sát sao của phòng Giáo dục và đào tạo Ninh Giang, Hiệu trưởng trường THCS Tân Phong đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch chuyên môn cho cả năm học, cho từng học kì, trên cơ sở kế hoạch chung và được thảo luận, thống nhất trong toàn trường. - Trường thực hiện đổi mới hoạt động dạy học theo phương châm phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của HS. - Trường đã tăng cường mua sắm và sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học và trang thiết bị; đồng thời tự nghiên cứu thiết kế sáng tạo đồ dùng dạy học, góp phần tích cực cho việc thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Thường xuyên tổ chức các chuyên đề cấp trường, hội giảng, thảo luận trong tổ nhóm chuyên môn để GV trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. - Tạo điều kiện cho GV nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để phù hợp với xu thế xã hội ngày càng phát triển. - Đẩy mạnh thi đua dạy tốt - học tốt, nhân rộng điển hình tiên tiến. * Hạn chế - Các biện pháp quản lý việc đổi mới PPDH theo đáp ứng chuẩn đầu ra còn nhiều tồn tại bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Chưa có giám sát chỉ đạo bám sát các biện pháp. - PPDH truyền thống thụ động như thuyết trình, truyền thụ tri thức một chiều vẫn là PPDH chủ đạo của nhiều GV. - Số GV thường xuyên chủ động, sáng tạo trong việc phối hợp các PPDH cũng như sử dụng các PPDH phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của HS còn chưa nhiều. - Nhiều GV chưa chú trọng tính thực tiễn trong dạy học lý thuyết cũng như thực hành. Việc trang bị kĩ năng sống, kĩ năng giải quyết các tình huống thực tiễn cho HS thông qua khả năng vận dụng tri thức tổng hợp chưa thực sự được quan tâm. - Việc đổi mới PPDH chưa diễn ra một cách thường xuyên, liên tục và đạt hiệu quả ở tất cả các tiết dạy. - Việc thiết kế bài dạy còn mang tính hình thức, rập khuôn theo sách hướng dẫn, chưa mạnh dạn sáng tạo. - Không ít GV chưa chú trọng đến việc tổ chức đa dạng hoá các hoạt động dạy học (hoạt động độc lập, hoạt động nhóm). - Việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy còn hạn chế do CSVC chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế sử dụng, GV không thường xuyên sử dụng có tâm lí e ngại, lúng túng khi sử dụng máy. * Nguyên nhân - Thực hiện bồi dưỡng cho cán bộ giáo viên đạt hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu. - Hạn chế về năng lực quản lý, về năng lực trình độ chuyên môn, trình độ lí luận chính trị, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đổi mới giáo dục và đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Hạn chế về khâu xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. - Hạn chế về việc cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. 13
  14. - Hạn chế trong công tác quản lý việc đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. - Hạn chế trong quản lý khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV. Quy mô trường lớp của nhà trường phát triển nhưng quỹ đất đầu tư xây dựng khuôn viên nhà trường còn thiếu, trang thiết bị đầu tư cho giáo dục còn nghèo nàn, lạc hậu cũ kĩ chưa đáp ứng toàn diện yêu cầu đổi mới. Số phòng có máy chiếu còn hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng ứng dụng CNTT trong giảng dạy. Cơ sở vật chất còn thiếu đồng bộ, chưa đạt chuẩn về diện tích, trang thiết bị dạy học, thiếu phòng học bộ môn, phòng thực hành. Sân chơi và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường diện tích còn hẹp, chưa đảm bảo. - Hạn chế trong quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. Kết luận chương 2 Trong chương này, tác giả đã tìm hiểu thực tế, phân tích những mặt được và những điểm còn hạn chế trong quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện. Tác giả đã tìm hiểu thực trạng quản lý đổi mới PPDH qua 7 nội dung đó là: - Nội dung 1: Thực trạng quản lý bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. - Nội dung 2: Thực trạng kế hoạch hoá và tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. - Nội dung 3: Thực trạng quản lý bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS. - Nội dung 4: Thực trạng quản lý phối hợp sử dụng cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. - Nội dung 5: Thực trạng quản lý đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. - Nội dung 6: Thực trạng quản lý đổi mới khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV. - Nội dung 7: Thực trạng quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. Khi nghiên cứu kết quả điều tra thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong, tác giả nhận thấy có sự chênh lệch giữa mức độ nhận thức và mức độ thực hiện. Thường mức độ nhận thức cao hơn so với mức độ thực hiện. Đây sẽ là cơ sở để luận văn xây dựng những biện pháp quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong trong chương 3. 14
  15. CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN PHONG, HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. - Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu giáo dục. - Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và đồng bộ. - Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn. - Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả. - Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi. 3.2. Các biện pháp. 3.2.1. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lí và giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp Thông qua việc nâng cao nhận thức về quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra trong nhà trường nhằm làm cho GV có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đổi mới PPDH góp phần thúc đẩy hoạt động dạy học đi vào chiều sâu và hiệu quả đồng thời nâng cao uy tín của nhà trường. 3.2.1.2. Nội dung thực hiện biện pháp - Triển khai học tập các văn bản chỉ đạo về đổi mới PPDH - Lập kế hoạch bồi dưỡng nâng cao nhận thức về đổi mới phương pháp. - Tổ chức các buổi hội thảo về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp - Thực hiện đổi mới theo từng chuyên đề ở những khía cạnh khác nhau. Có sự định hướng cụ thể và sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm. - Lập kế hoạch cụ thể trong việc bồi dưỡng để nâng cao nhận thức về đổi mới quản lý PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra . - Chỉ đạo các CBQL phối hợp chặt chẽ với ban chấp hành công đoàn trong việc đổi mới PPDH để tạo ra sự đồng thuận trong công tác tư tưởng của CBGV về quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Mời các chuyên gia báo cáo chuyên đề đổi mới PPDH theo định hướng PTNL HS tạo điều kiện để GV được học tập, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao nhận thức về đổi mới PPDH. 3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Để thực hiện tốt biện pháp cần nâng cao nhận thức quản lý về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra và không ngừng học tập, bồi dưỡng theo tinh thần học nữa - học mãi, học suốt đời là vấn đề hết sức quan trọng gắn liền với công tác quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra của mình, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu mà thực tiễn đổi mới giáo dục đặt ra. - Phải chủ động lên kế hoạch tổ chức nâng cao nhận thức và huấn luyện kỹ năng cho GV của trường và chỉ đạo quyết liệt hoạt động đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở tất cả các môn học và hoạt động giáo dục của nhà trường. 15
  16. 3.2.2. Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp Tổ chuyên môn có chức năng giúp Hiệu trưởng điều hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến dạy và học, là đầu mối để Hiệu trưởng quản lý hoạt động dạy học, là nơi triển khai các hoạt động chuyên môn và là nơi tổ chức thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. Vì vậy, cần phải làm cho tổ chuyên môn thực hiện tốt việc lập kế hoạch chuyên môn, tổ chức triển khai tốt các hoạt động chuyên môn để đưa hoạt động đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra đi vào kỉ cương, nền nếp và chất lượng. 3.2.2.2. Nội dung của biện pháp - Chỉ đạo xây dựng kế hoạch của tổ nhóm chuyên đẩy mạnh thực hiện đổi mới PPDH. - Chỉ đạo theo dõi kiểm tra thực hiện nền nếp dạy học 3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp - Thành lập Ban kiểm tra nội bộ thực hiện kế hoạch đã đề ra và công bố công khai kế hoạch kiểm tra để tổ nhóm chuyên môn biết và thực hiện. - Thành phần ban kiểm tra - Nội dung kiểm tra cơ bản bao gồm: Kiểm tra nghiệp vụ chuyên môn: Kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn: 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Công tác kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch chuyên môn cần được chú trọng và duy trì thường xuyên đồng thời cũng là sự xác nhận ở đối với những năng lực phẩm chất và đóng góp của GV, phát hiện kịp thời những tồn tại và thiếu sót để khắc phục và bổ sung, tạo điều kiện cho hoạt động dạy để đi vào nề nếp, nâng cao chất lượng của hoạt động dạy học. 3.2.3. Tăng cường bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường trung học cơ sở Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp Tuy 100% GV của trường đạt chuẩn về trình độ chuyên môn đào tạo theo quy định, nhưng chuẩn nghề nghiệp GV đưa ra những yêu cầu cụ thể bao gồm các mặt năng lực chuyên môn, phẩm chất nghề nghiệp, đặc biệt là năng lực sư phạm và kỹ thuật triển khai dạy học tích cực nên GV cần được bồi dưỡng năng lực sư phạm để một mặt đáp ứng chuẩn nghề nghiệp, chuẩn GV mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành. 3.2.3.2. Nội dung của biện pháp - Bồi dưỡng cách xác định mục tiêu năng lực cho môn học và mục tiêu bài học hướng tới phát triển năng lực cho HS. - Bồi dưỡng cách lựa chọn nội dung dạy học phục vụ mục tiêu hướng tới đáp ứng chuẩn đầu ra. - Bồi dưỡng cách lựa chọn và vận dụng phương thức kiểm tra, đánh giá phù hợp với mục tiêu hướng tới đáp ứng chuẩn đầu ra. 3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp - Hiệu trưởng các nhà trường xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ GV đạt 16
  17. chuẩn và trên chuẩn; - Tổ chức các chuyên đề về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra để bổ trợ kiến thức cho GV; - Tổ chức tập huấn cho GV về một số PPDH và KTDH tích cực thường được sử dụng trong dạy học ở trường THCS Tân Phong để GV hiểu rõ từng phương pháp và lựa chọn trong khi dạy học. 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp. - Xây dựng chương trình thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra theo kế hoạch năm học của trường, cụ thể hóa theo từng tháng, từng học kì và cả năm học. Thực hiện các chuyên đề về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra nhằm tạo động lực cho đội ngũ GV tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. - Việc thực hiện đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra nói riêng phải được coi là nội dung thường kì trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn cần tổ chức họp rút kinh nghiệm giờ dạy, trao đổi, thảo luận về kinh nghiệm thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt là đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Tổ chức các chuyên đề phổ biến những sáng kiến kinh nghiệm của GV trong nhà trường về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra để các GV được học hỏi kinh nghiệm về đổi mới PPDH. 3.2.4. Chỉ đạo lựa chọn và sử dụng hệ thống các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực đáp ứng chuẩn đầu ra 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp Giúp cán bộ, giáo viên trong nhà trường hiểu rõ ưu điểm, nhược điểm của từng phương pháp dạy học, từ đó, chủ động lựa chọn phương pháp và kĩ thuật dạy học phù hợp với từng môn học, từng bài học, từng dạng bài khác nhau, biết phối hợp các phương pháp và các kĩ thuật dạy học tích cực để phát triển năng lực của học sinh. 3.2.4.2. Nội dung của biện pháp - Quản lý cách lựa chọn và vận dụng phương pháp dạy học phù hợp với mục - Quản lý giáo viên trong công tác bồi dưỡng cách tạo hứng khởi cho HS trong hoạt động học hướng tới mục tiêu đáp ứng chuẩn đầu ra. - Quản lý hoạt động học tập của của học sinh - Quản lý việc bồi dưỡng cách lựa chọn và vận dụng phương thức kiểm tra, đánh giá phù hợp với mục tiêu hướng tới đáp ứng chuẩn đầu ra. 3.2.4.3. Cách thực hiện biện pháp - Mời chuyên gia có kinh nghiệm và có chuyên môn tốt về trường bồi dưỡng cho giáo viên và cán bộ quản lý về đổi mới dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra. - Tổ chức các chuyên đề, các tiết thao giảng, hội giảng áp dụng đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá việc đổi mới dạy học đối với 100% giáo viên trong nhà trường. - Tuyên dương, khen thưởng kịp thời các cá nhân, tập thể điển hình, chấn chỉnh kịp thời những trường hợp chưa tích cực đổi mới dạy học. - Chỉ đạo giáo viên toàn trường đưa nội dung đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra vào trong kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên của mỗi cá nhân, khuyến khích giáo viên tự học, tự bồi dưỡng. 17
  18. 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp. - Xây dựng chương trình thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra theo kế hoạch năm học của trường, cụ thể hóa theo từng tháng, từng học kì và cả năm học. Thực hiện các chuyên đề về đổi mới và hiện đại hóa PPDH nhằm tạo động lực cho đội ngũ GV tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. - Việc thực hiện đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra nói riêng phải được coi là nội dung thường kì trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. - Tăng cường kiểm tra dự giờ, thăm lớp định kì hoặc đột xuất. - Trong tập huấn, phải tập dượt cho giáo viên xác định PPDH phù hợp, xác định các hoạt động trong bài dạy bao gồm cả xác định mục tiêu hoạt động cho đến phân phối thời gian cho từng hoạt động, phương pháp chủ đạo và bổ trợ trong từng hoạt động, việc làm của thầy và việc làm của trò trong hoạt động đó, sản phẩm cần đạt sau khi kết thúc hoạt động - Sau khi các GV đã nắm vững cách tổ chức các hoạt động dạy học, cần tổ chức giảng thử, rút kinh nghiệm về thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. 3.2.5. Tổ chức thực hiện đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp Giúp cho toàn bộ GV trong nhà trường biết đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học theo hướng đổi mới. 3.2.5.2. Nội dung của biện pháp. - Chỉ đạo lên kế hoạch thực hiện quy trình đổi mới khâu thiết kế bài dạy của GV -Tổ chức chỉ đạo thực hiện hiệu quả quy trình đổi mới khâu thiết kế bài học của GV 3.2.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp. - Xây dựng kế hoạch thực hiện, tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và các tổ trưởng về đổi mới cách thiết kế bài soạn và cách tổ chức các hoạt động dạy học. - Giao quyền cho các tổ trưởng, tổ phó, các phó hiệu trưởng theo nhiệm vụ, chức năng của từng cá nhân để họ kiểm tra việc thực hiện của các cá nhân. - Kiểm tra công tác quản lý của từng tổ chuyên môn, từng bộ phận trong nhà trường. - Đánh giá, rút kinh nghiệm, tuyên dương, khen thưởng kịp thời, giúp đỡ các cá nhân, các tổ thực hiện chưa tốt hoàn thành nhiệm vụ. 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp. - Phát huy quyền tự chủ của các bộ phận quản lý trong nhà trường, giúp cho các cán bộ quản lý và các tổ trưởng phát huy tốt vai trò quản lý trong nhà trường. - Đầu tư kinh phí mua tài liệu đầy đủ, phong phú, làm giàu thư viện, giúp giáo viên dễ dàng tra cứu, tìm kiếm tài liệu nghiên cứu để soạn bài đạt hiệu quả. 3.2.6. Tích cực khai thác, sử dụng cơ sở vật chất và thiết bị dạy học của giáo viên 3.26.1. Mục tiêu của biện pháp: Trên cơ sở nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng trang thiết bị dạy học, GV thấy được tầm quan trọng của việc sử dụng CSVC, TBDH sẽ mang lại hiệu quả cao cho các giờ học đồng thời thấy được hạn chế của CSVC, TBDH nếu sử dụng không đúng lúc đúng chỗ. 3.2.6.2. Nội dung của biện pháp - Chỉ đạo tập huấn nâng cao nhận thức về vai trò của CSVC trang thiết bị dạy học thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Quản lý chỉ đạo thực hiện thường xuyên hiệu quả trang thiết bị dạy học 18
  19. 3.2.6.3. Cách thức thực hiện biện pháp. - Đẩy mạnh phong trào làm đồ dùng dạy học sáng tạo trong đội ngũ GV. - Chỉ đạo cán bộ, nhân viên phụ trách CSVC, TBDH lên kế hoạch rà soát, đánh giá đúng thực trạng và đề xuất trang bị CSVC, TBDH mới; xây dựng quy trình sử dụng CSVC, TBDH. - Chỉ đạo đội ngũ GV sử dụng thường xuyên CSVC, TBDH môn học, đăng ký sử dụng đồ dùng, TBDH trong từng bài học, theo tuần, theo tháng. - Chỉ đạo GV sử dụng đầy đủ và có hiệu quả các thiết bị dạy học truyền thống: tranh ảnh, băng, đĩa được cung cấp theo danh mục thiết bị tối thiểu và một số thiết bị dạy học hiện đại. - Chỉ đạo GV tích cực ứng dụng CNTT ở những bài học phù hợp như: máy tính, máy chiếu đa năng góp phần tích cực hóa hoạt động của HS. - Quán triệt GV không sử dụng thiết bị dạy học một cách hình thức, hời hợt thiếu hiệu quả. - Tổ chức bồi dưỡng kĩ thuật sử dụng CSVC, TBDH cho đội ngũ GV . 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Nhà trường phải có kế hoạch bổ sung các điều kiện dạy học, huy động cộng đồng để làm phong phú điều kiện, môi trường dạy học, đầu tư kinh phí trang bị đầy đủ, kịp thời các thiết bị dạy học cho giáo viên. - Hiệu trưởng nhà trường phải chỉ đạo các tổ chuyên môn vận động GV tích cực tận dụng điều kiện CSVC và trang thiết bị của nhà trường để tổ chức hoạt động học tập cho HS. - Nhà trường phải có chính sách động viên GV tích cực làm đồ dùng dạy học. - Nhà trường tích cực tham mưu cho phòng giáo dục và Đào tạo Ninh Giang, Sở giáo dục và Đào tạo Hải Dương cấp phát và lắp đặt kịp thời cho một số phòng học bộ môn có máy chiếu, tạo điều kiện cho giáo viên nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. - Phát động phong trào thiết kế bài soạn, sử dụng tối đa phần mềm soạn giảng Power Point, E-learning trong thiết kế bài giảng của giáo viên. - Bố trí thời gian phù hợp để bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên về công nghệ thông tin, tránh tình trạng giáo viên bị mệt mỏi, khó tiếp nhận các nội dung bồi dưỡng một cách tích cực. 3.2.7. Thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS 3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp: Kiểm tra, đánh giá KQHT là một khâu quan trọng trong tiến trình dạy học và yếu tố thúc đẩy đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. Quản lí tốt việc đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT giúp GV tăng cường các hình thức, cách thức, phương pháp đánh giá định tính, định lượng KQHT của HS. Việc đánh giá phải đảm bảo tính toàn diện, khách quan, chính xác và công bằng. Kiểm tra là một khâu không thể thiếu trong quá trình dạy học, giúp GV có thể nắm bắt cụ thể, chính xác năng lực học tập của mỗi HS qua việc giải quyết những tình huống đặt ra liên quan đến các nội dung của một bài học, một chương hoặc một giai đoạn học tập. 3.2.7.2. Nội dung của biện pháp - Nâng cao nhận thức cho GV về vai trò của đổi mới kiểm tra đánh giá đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Chỉ đạo thực hiện quy trình thiết kế bộ công cụ chuẩn đánh giá 19
  20. - Tập huấn cho GV một số hình thức, kĩ thuật đánh giá tích cực thông qua việc: 3.2.7.3. Cách thức tiến hành biện pháp - Xây dựng kế hoạch tập huấn đổi mới kiểm tra và kỹ thuật ra đề kiểm tra: xác định mục đích, yêu cầu kiểm tra, đánh giá phải đồng bộ với mục tiêu dạy học phù hợp với yêu cầu đổi mới và điều kiện thực tế của GV nhà trường. - Tổ chức thực hiện kế hoạch đề ra một cách quyết liệt và coi trọng hiệu quả của công tác bồi dưỡng thể hiện ở sự thay đổi trong kĩ thuật ra đề kiểm tra và thực tế triển khai nội dung được tập huấn ở từng bài học, môn học. 3.2.7.4. Điều kiện thực hiện biện pháp - Ban giám hiệu đứng đầu là Hiệu trưởng phải có quyết tâm chỉ đạo và các tổ chuyên môn phải đi đầu trong đổi mới kiểm tra, đánh giá trong dạy học. - Xây dựng các tiêu chí đánh giá sự đổi mới kiểm tra, đánh giá, xếp loại KQHT để có thể đánh giá mức độ thay đổi và kết quả thay đổi các kĩ thuật kiểm tra đánh giá hướng vào mục tiêu đáp ứng chuẩn đầu ra ở các giờ dạy, bài dạy và môn học của các GV của nhà trường. 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Các biện pháp trên xuất phát từ việc quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, biện pháp này là tiền đề, là cơ sở cho biện pháp kia, bổ sung cho nhau và thúc đẩy nhau để đảm bảo cho hoạt động đổi mới PPDH được thực hiện có hiệu quả. Việc nâng cao nhận thức về đổi mới PPDH là tiền đề cho các biện pháp còn lại. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ GV là biện pháp quyết định để đổi mới PPDH và nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Trang thiết bị dạy học và điều kiện CSVC hiện đại tạo điều kiện thuận lợi ban đầu cho GV đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra đồng thời cũng đòi hỏi đội ngũ GV phải được bồi dưỡng nâng cao trình độ thì mới có đủ khả năng sử dụng TBDH hỗ trợ đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. Tác động hỗ trợ qua lại giữa các nhóm biện pháp sẽ góp phần nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp. Để đánh giá một cách khái quát, tổng thể, tác giả cũng đã tiến hành khảo nghiệm nhận thức xin ý kiến các chuyên gia về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của 7 biện pháp đề xuất trên. Kết quả như sau: Kết quả khảo nghiệm nhận thức trên cho thấy, đại đa số các chuyên gia đánh giá các biện pháp trên là cần thiết và có tính khả thi, có thể vận dụng vào thực tiễn quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Mức độ cấp thiết của việc đổi mới và hoàn thiện các biện pháp quản lý PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương được đánh giá khá đồng đều. Điều này cho thấy để quản lý thành công việc đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường, nhà trường phải tiến hành đồng bộ tất cả các biện pháp quản lý trên. Kết luận chương 3 Kết quả nghiên cứu cho phép đề xuất 7 biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra, đó là: 20
  21. Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ CBQL và GV về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Biện pháp 2: Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn. Biện pháp 3: Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ GV đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Biện pháp 4: Chỉ đạo lựa chọn và sử dụng hệ thống các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực phát triển năng lực học sinh. Biện pháp 5: Tổ chức thực hiện đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. Biện pháp 6: Tăng cường khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV. Biện pháp 7: Chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. Các biện pháp đã được áp dụng và khẳng định tính cần thiết, có tính khả thi đối với trường THCS Tân Phong, các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ, tác động ảnh hưởng lẫn nhau, do đó phải thực hiện chúng đồng bộ, nhất quán trong suốt quá trình quản lý thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 1.1. Về luận - PPDH là: Những hình thức và cách thức hoạt động phối hợp thống nhất của GV và HS trong những điều kiện dạy học xác định, được tiến hành dưới vai trò chủ đạo của GV nhằm thực hiện tối ưu mục tiêu và các nhiệm vụ dạy học. - Đổi mới PPDH là: thay đổi, kế thừa các PPDH truyền thống và tiếp thu những PPDH mới một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh để đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn hiện nay. - Đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS là: các phương pháp tích cực hoá hoạt động của học sinh, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn hoạt động cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã tích luỹ được để phát triển. - Quản lý đổi mới PPDH là: một hệ thống các tác động sư phạm có mục đích,có phương pháp, có kế hoạch của các lực lượng quản lý trong nhà trường đến toàn bộ quá trình đổi mới cách tiến hành các phương pháp trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm của các phương pháp dạy học truyền thống và vận dụng một số phương pháp dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học để đạt được mục tiêu dạy học đề ra. - Quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra là: một hệ thống các tác động sư phạm có mục đích, có phương pháp, có kế hoạch của các lực lượng quản lý trong nhà trường đến toàn bộ quá trình đổi mới, cải tiến sử dụng các phương pháp dạy học trên cơ sở khai thác triệt để ưu điểm của các phương pháp dạy học truyền thống và 21
  22. vận dụng một số phương pháp dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học, giúp người học phát triển các năng lực để đạt được mục tiêu dạy học đề ra. - Nội dung quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra cho HS ở trường THCS bao gồm: 1. Quản lý bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ CBQL và GV về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. 2. Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nói chung, đổi mới PPDH nói riêng. 3. Quản lý bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ GV đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra. 4. Quản lý lựa chọn và sử dụng hệ thống các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực đáp ứng chuẩn đầu ra. 5. Quản lý đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. 6. Quản lý đổi mới khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV. 7. Quản lý đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. 1.2. Về tiễn - Nghiên cứu về thực trạng đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong cho thấy: GV của THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương nhận thức và thực hiện việc đổi mới PPDH còn hạn chế, chưa theo kịp định hướng đổi mới của ngành giáo dục. Do đó, đa số GV vẫn chủ yếu lựa chọn và sử dụng PPDH truyền thống, nặng về thuyết trình, vấn đáp, thiên về truyền thụ kiến thức mà chưa chú trọng sử dụng PPDH tích cực hình thành và phát triển năng lực cho HS. Nghiên cứu về thực trạng quản lý đổi mới PPDH ở trường THCS Tân Phong nhận định rằng: Trong tất cả các nội dung quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra, thường mức độ nhận thức bao giờ cũng cao hơn mức độ thực hiện. Hơn nữa, ngay mức độ thực hiện các nội dung quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra thì cũng chủ yếu chỉ đạt mức “trung bình”. Thực trạng này do nhiều nguyên nhân khác nhau, ngoài đội ngũ GV và đặc điểm HS là những yếu tố có mức độ ảnh hưởng nhiều thì nguyên nhân do nhà trường chưa có biện pháp quản lý hiệu quả việc đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường, các biện pháp quản lý việc đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra còn thiếu đồng bộ là nguyên nhân cơ bản. - Để nâng cao hiệu quả việc đổi mới PPDH và quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong cần thực hiện đồng bộ hệ thống các biện pháp sau: Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ CBQL và GV về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Biện pháp 2: Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn. Biện pháp 3: Tăng cường bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ GV đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Biện pháp 4: Chỉ đạo lựa chọn và sử dụng hệ thống các phương pháp và kỹ thuật 22
  23. dạy học tích cực đáp ứng chuẩn đầu ra. Biện pháp 5: Tổ chức thực hiện đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. Biện pháp 6: Tích cực đổi mới khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV Biện pháp 7: Thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. Kết quả áp dụng các biện pháp trên cho thấy: nếu thực hiện được những biện pháp quản lý đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra và thực hiện hợp lý các biện pháp quản lý như: Xây dựng quy trình quản lý; lựa chọn, phối hợp các phương pháp quản lý phù hợp với tình huống quản lý khoa học, đồng bộ, khả thi, phù hợp với mục tiêu, nội dung quản lý cũng như đáp ứng được những yêu cầu của việc lựa chọn và sử dụng các PPDH, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học trong trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. 2. Khuyến nghị. 2.1. Đối với Ủy ban nhân huyện Ninh Giang Trang bị kịp thời các thiết bị dạy học hiện đại, hệ thống camera giám sát và bàn ghế đúng quy cách đầy đủ, kịp thời. 2.2. Đối với Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Ninh Giang Tham mưu cho UBND huyện Ninh Giang cấp bổ sung kinh phí cho các nhà trường thực hiện hiệu quả chương trình đổi mới giáo dục phổ thông, có kế hoạch hiện đại hóa các trang thiết bị dạy học hiện đại phục vụ giảng dạy thực hành, trang bị phòng học thông minh kịp thời cho các nhà trường. Mở các lớp bồi dưỡng cho cán bộ quản lí và giáo viên nhà trường được học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ. Tổ chức các buổi tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn về đổi mới PPDH cho giáo viên từ các chuyên gia đầu ngành giáo dục về đổi mới dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra nhằm trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên. 2.3. Đối với trường trung học cơ sở Tân Phong - Cần chủ động hơn trong việc thực hiện đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra - Tích cực tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện đổi mới PPDH, tăng cường đầu tư, bảo quản, sử dụng có hiệu quả các loại trang thiết bị hỗ trợ đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra . - Tổ chức nghiên cứu và từng bước thực hiện 7 biện pháp được tác giả đề xuất trong luận văn này, tùy mức độ phù hợp với hoàn cảnh thức tế của trường: Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền bồi dưỡng nâng cao nhận thức của đội ngũ CBQL và GV về đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương Biện pháp 2: Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn. Biện pháp 3: Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ GV đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng chuẩn đầu ra ở trường THCS Tân Phong, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Biện pháp 4: Chỉ đạo việc lựa chọn và sử dụng hệ thống các PP và kỹ thuật DH tích cực phát triển năng lực học sinh. Biện pháp 5: Tổ chức thực hiện đổi mới khâu thiết kế bài học và tổ chức các hoạt động dạy học. Biện pháp 6: T ăng cường khai thác, sử dụng CSVC và TBDH của GV 23
  24. Biện pháp 7: Chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá KQHT của HS. - Có kế hoạch bổ sung trang thiết bị dạy học hiện đại như máy chiếu, bảng tương tác thông minh để GV có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy. - Tích cực tự học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ nâng cao nghiệp vụ, trình độ quản lý Tích cực đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính chủ động, sáng tạo của HS. - Tích cực tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tăng cường tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, giúp học sinh hình thành năng lực tự học, chủ động, sáng tạo. 2.4. Đối với các tổ chuyên môn - Xây dựng chi tiết kế hoạch bồi dưỡng cho GV đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Tổ chức thường xuyên các buổi sinh hoạt chuyên môn, đặc biệt là các buổi sinh hoạt theo chủ đề đổi mới PPDH. - Thường xuyên kiểm tra GV (giáo án, dự giờ). - Có biện pháp thiết thực để động viên khen thưởng những GV tích cực trong việc đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra và có biện pháp nhắc nhở kịp thời những GV còn chưa thực hiện tốt. 2.5. Đối với giáo viên - Nghiên cứu kĩ nội dung, kế hoạch để thực hiện có hiệu quả kế hoạch do tổ chuyên môn đề ra. - Tham gia tích cực các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn (đặc biệt là các hoạt động bồi dưỡng đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra) của ngành - Vận dụng tốt những yêu cầu của đổi mới PPDH vào việc thiết kế bài học theo hướng đổi mới PPDH đáp ứng chuẩn đầu ra. - Đổi mới việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng tích cực. - Ứng dụng CNTT trong dạy học: sử dụng bản đồ tư duy, phần mềm trình chiếu, bài giảng online, thiết kế các trò chơi tương tác kết nối giữa giáo viên và học sinh. - Sử dụng tối đã những cơ sở vật chất trong danh mục đồ dùng dạy học tối thiểu và tích cực thiết kế những ĐDDH của cá nhân để phục vụ vào việc dạy học. 2.6. Đối với học sinh - HS phải hình thành được thói quen tự học: trước khi đến lớp, HS đã đọc trước bài mới ở nhà, ghi lại những ý chính hoặc những thắc mắc liên quan đến bài mới. - Tích cực xây dựng bài: dưới sự hướng dẫn của GV, HS hoạt động một các tích cực; có những ý kiến phản biện để trao đổi từ đó sẽ khắc sâu được kiến thức cho HS. - Ghi bài một cách chủ động: hạn chế dần cách ghi bài theo kiểu GV đọc - HS chép hoặc; GV ghi bảng - HS ghi lại vào vở, 24