›

Tóm tắt Luận văn Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào

pdf 24 trang phuongvu95 5170
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tóm tắt Luận văn Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftom_tat_luan_van_phat_trien_nang_luc_lanh_dao_cua_hieu_truon.pdf

Nội dung text: Tóm tắt Luận văn Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào

  1. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng nhân dân cách mạng Lào đã đề ra phương châm và nhiệm vụ của sự phát triển nền kinh tế - xã hội của nước CHDCND Lào từ năm 2011 - 2020. Đối với công tác giáo dục và phát triển nguồn nhân lực, Đại hội đã khẳng định và nhấn mạnh rằng: “Phải coi công tác giáo dục và phát triển nguồn nhân lực là yếu tố trọng tâm của sự phát triển, tiếp tục cải cách hệ thống giáo dục quốc dân một cách tích cực đảm bảo cả số lượng và chất lượng, đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu thực tiễn của xã hội qua đó góp phần hoàn thành mục tiêu thiên niên kỷ”.[1] Trong những năm vừa qua, công tác bồi dưỡng năng lực quản lý cho hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào đã được quan tâm và đạt được những thành tựu nhất định. Chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng có nhiều chuyển biến, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và giáo dục THPT nói riêng. Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định cần được quan tâm nghiên cứu và giải quyết. Xuất phát từ thực tế trên, cùng với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trường THPT, tôi chọn đề tài: “Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào” làm đề tài nghiên cứu luận văn của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực trạng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT và đề xuất các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT 3.2. Nghiên cứu thực trạng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 3.3. Đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường THPT 4.2. Đối tượng nghiên cứu Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào
  2. 2 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 5.1. Giới hạn nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu đề xuất các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT công lập tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 5.2. Giới hạn thời gian nghiên cứu thực trạng: Thời gian nghiên cứu từ năm học 2014-2015 đến học kì I năm học 2017-2018 5.3. Giới hạn địa bàn: 51 trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 5.4. Giới hạn về khách thể điều tra Tổng số người gửi phiếu xin ý kiến là 250; trong đó: Lãnh đạo, chuyên viên Sở GD&TT: 10 người; Hiệu trưởng: 51 người; Hiệu phó: 100 người; Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn: 89 người 6. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất được các biện pháp đồng bộ và hợp lí để phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào thì sẽ nâng cao hiệu quả công tác quản lý của các nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát 7.2.2 Phương pháp điều tra 7.2.3 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục/ nghiên cứu sản phẩm 7.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia 7.3. Phương pháp hỗ trợ 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày theo 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT. Chương 2. Thực trạng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. Chương 3: Biện pháp phát triển phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào.
  3. 3 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Trường trung học phổ thông Trường THPT là loại hình trường công lập do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thành lập và nhà nước trực tiếp quản lý. Nguồn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và kinh phí chi cho thường xuyên, chủ yếu do ngân sách nhà nước bảo đảm;Trường THPT là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường có tư cách pháp nhân và có con dấu riêng. Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định Luật Giáo dục, Điều lệ trường phổ thông và Quy chế tổ chức và hoạt động các trường công lập, nhà trường. 1.2.2. Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Hiệu trưởng trường THPT Theo Điều 52 Luật Giáo dục Lào 2007, “Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận” 1.2.3. Năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng trường THPT là tổng nguồn năng lượng tạo ra lực tác động đối tượng bên ngoài, đó là khả năng thực hiện công việc, nhiệm vụ của chủ thể lãnh đạo được cấp trên giao. 1.2.4. Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường trung học phổ thông Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng là nhằm làm cho các NL chung và NL đặc trưng cho từng hiệu trưởng được hình thành, củng cố và hoàn thiện. Ở trường THPT, vấn đề phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng phải được đặt ra theo quan điểm đổi mới. Dưới góc độ đổi mới quản lý giáo dục có thể hiểu một cách cụ thể hơn: phát triển đội ngũ CBQL nhà trường là các chính sách, chương trình và biện pháp của các cấp quản lý giáo dục mà ở đây trực tiếp là Sở GD&TT và cá nhân CBQL trường THPT nhằm tăng cường về số lượng, chất lượng và cơ cấu để họ có thể đáp ứng tốt hơn các yêu cầu quản lý trong tiến trình đổi mới giáo dục hiện nay. 1.3. Đặc điểm hoạt động của trường trung học phổ thông và yêu cầu đối với lãnh đạo nhà trường trong bối cảnh hiện nay 1.3.1. Đặc điểm hoạt động của trường trung học phổ thông Trường THPT là một cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân hoạt động với mục tiêu “giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá
  4. 4 nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động” 1.3.2. Yêu cầu đối với lãnh đạo nhà trường trong bối cảnh hiện nay Vai trò lãnh đạo của Hiệu trưởng trường THPT với ý nghĩa định hướng cho nhà trường luôn luôn thay đổi để phát triển bền vững. Đó là các vai trò: Hoạch định sự phát triển nhà trường (vạch ra tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, các giá trị và các giải pháp chiến lược để phát triển nhà trường); Đề xướng sự thay đổi của nhà trường (chỉ ra các lĩnh vực cần thay đổi để phát triển nhà trường nhằm đạt tới mục tiêu giáo dục); Thu hút và phát triển nguồn lực nhà trường (thu hút và phát triển nhân lực, huy đông tài chính và cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động của trường); Thúc đẩy sự phát triển nhà trường (đánh giá, động viên, phát huy thành tích để nhà trường phát triển). Duy trì sự phát triển bền vững cho nhà trường (uốn nắn các sai lệch, đề ra và thực thi các biện pháp củng cố sự thay đổi của nhà trường) 1.4. Cấu trúc năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường trung học phổ thông 1.4.1. Năng lực phân tích tổng hợp và dự báo 1.4.2. Năng lực sáng tạo và chia sẻ tầm nhìn 1.4.3. Năng lực hoạch định chiến lược 1.4.4. Năng lực thu hút và tập hợp lực lượng 1.4.5. Năng lực định hướng, dẫn dắt, tạo động lực làm việc cho mọi thành viên trong thực hiện giáo dục toàn diện học sinh hướng tới chất lượng 1.4.6. Năng lực định hình và phát triển văn hóa tổ chức 1.4.7. Năng lực đổi mới sáng tạo 1.5. Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường trung học phổ thông trên cơ sở chuẩn Hiệu trưởng 1.5.1. Chuẩn hiệu trưởng trung học phổ thông 1.5.2. Yêu cầu mới đối với hiệu trưởng trung học phổ thông 1.5.3. Xây dựng kế hoạch nâng cao năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường trung học phổ thông Xây dựng kế hoạch là công việc đầu tiên của mọi hoạt động quản lý. Công việc này bao gồm xác định mục tiêu, xây dựng chương trình hành động và thiết lập các bước đi cụ thể để đạt được mục tiêu trong một thời gian nhất định của hệ thống quản lý. Để xây dựng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường THPT, Lãnh đạo Sở GD&TT cần căn cứ vào chủ trương đổi mới giáo dục của Đảng; chỉ thị của các cấp quản lý; dựa vào điều kiện thực tế của nhà trường để phác thảo một cách tổng quát khung của bản kế hoạch, bao gồm: các mục tiêu, chỉ tiêu; các giải pháp, biện pháp thực hiện; các bước đi cụ thể tương ứng với những khoảng thời gian nhất định Sau khi soạn thảo kế hoạch, yêu cầu các đơn vị thảo luận, góp ý kiến để hoàn chỉnh. Khi triển khai việc xây dựng kế hoạch như vậy, Lãnh đạo Sở GD&TT đã thực hiện hai quy trình quản lý xây
  5. 5 dựng kế hoạch: từ trên xuống và từ dưới lên. Cùng với việc xây dựng kế hoạch, điều quan trọng hơn là Lãnh đạo Sở GD&TT phải tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra để đảm bảo kế hoạch được tất cả các thành viên trong nhà trường thực hiện một cách nghiêm túc và hiệu quả. 1.5.4. Bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường trung học phổ thông hiện nay Trước những yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý trường học, đáp ứng việc đổi mới căn bản và toàn điện về quản lý giáo dục THPT hiện nay và trước thực trạng về phẩm chất và năng lực quản lý, thì hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT theo Chuẩn Hiệu trưởng trường THPT phải được hết sức chú trọng. Công tác bồi dưỡng đội ngũ này được tiến hành một cách có kế hoạch, có sự tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra của các cơ quan quản lý giáo dục nhu Sở GD&TT, Bộ GD&TT và cả các cơ quan quản lý hành chính nhà nước. Việc tổ chức các hoạt động bồi dưỡng Hiệu trưởng các trường THPT để họ đạt Chuẩn Hiệu trưởng không những được tiến hành cho đối tượng là các Hiệu trưởng đương chức; mà còn phải đối với cả đội ngũ cán bộ dự nguồn (kế cận) để bổ nhiệm thành Hiệu trưởng các trường THPT. 1.5.5. Bồi dưỡng năng lực đội ngũ Hiệu trưởng trung học phổ thông kế cận Bồi dưỡng có ý nghĩa nâng cao trình độ nghề nghiệp, quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ. Nội dung bồi dưỡng rất phong phú, có thể là chương trình đổi mới, bổ sung kiến thức cho ngành học, cũng có thể bồi dưỡng nghiệp vụ về quản lý, phương pháp giáo dục, đường lối chính sách, lý luận chính trị thông qua các hình thức: Bồi dưỡng thường xuyên; bồi dưỡng chuyên đề; bồi dưỡng nâng cao 1.5.6. Tạo môi trường làm việc nâng cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Tạo môi trường hoạt động thuận lợi cho đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT trong đó có môi trường pháp lý, môi trường làm việc, giải quyết các chính sách và chế độ đãi ngộ là các hoạt động mang ý nghĩa góp phần tạo ra động lực cho Hiệu trưởng trường THPT phát triển. Động lực để Hiệu trưởng trường THPT phát triển phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có các yêu tố cơ bản: 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển năng lực lãnh đạo theo chuẩn của hiệu trưởng trường trung học phổ thông 1.6.1. Các yếu tố chủ quan 1.6.2.1. Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý nhân sự giáo dục của các cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục 1.6.2.2. Mức độ và chất lượng đầu tư tài chính và cơ sở vật chất của các tỉnh phục vụ cho phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT 1.6.2.3. Nhận thức và năng lực tự thân của Hiệu trưởng trường THPT về tự bồi
  6. 6 dưỡng hoặc tham dự các khóa đào tạo, bồi dưỡng 1.6.2. Các yếu tố khách quan 1.6.2.1. Bối cảnh hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo 1.6.1.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tâm lý và phong tục tập quán địa phương 1.6.1.3. Luật pháp, chính sách, điều lệ, quy chế và các chuẩn trong giáo dục THPT 1.6.1.4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng của các cơ sở đào tạo có chức năng đào tạo, bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THPT Tiểu kết chương 1 Nhận thức rõ vị trí và vai trò hết sức quan trọng của giáo dục trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách đầu tư cho giáo dục. Chất lượng và hiệu quả giáo dục phụ thuộc phần nhiều vào đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục. Chính vì vậy, trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay, việc phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục, trong đó có đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT cần phải được đặc biệt quan tâm, chú trọng. Nghiên cứu phát triển năng lực lãnh đạo của \ đội ngũ CBQL nói chung và phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT nói riêng là vấn đề cần thiết đối với ngành giáo dục cả nước. Phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng trường phải lấy đích để hướng tới là Chuẩn của đội ngũ CBQL trường THPT, trong đó lấy căn cứ làm cơ sở là các quy định trong Luật Giáo dục, Điều lệ trường THPT và chuẩn Hiệu trưởng trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học. Đồng thời phải thực hiện các hoạt động như quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL, lựa chọn, bổ nhiệm và sử dụng đội ngũ CBQL, đào tạo và bồi dưỡng, thanh tra, kiểm tra và đánh giá CBQL, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển đội ngũ. Những vấn đề lý luận của đề tài là cơ sở cho việc tiến hành điều tra, khảo sát, phân tích, tổng hợp để đánh giá thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT hiện nay ở chương 2.
  7. 7 Chương 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội, giáo dục trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 2.1.1. Đặc điểm về tình hình kinh tế xã hội của tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 2.1.2. Giới thiệu khái quát về giáo dục trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 2.1.2.1. Mạng lưới trường lớp và quy mô học sinh trung học phổ thông 2.1.2.2. Đội ngũ giáo viên trường trung học phổ thông 2.2. Tổ chức hoạt động khảo sát và nghiên cứu thực trạng 2.2.1. Mục đích khảo sát 2.2.2. Đối tượng khảo sát Tổng số người gửi phiếu xin ý kiến là 250; trong đó: Lãnh đạo, chuyên viên Sở GD&TT: 10 người; Hiệu trưởng: 51 người; Hiệu phó: 100 người; Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn: 89 người 2.2.3. Nội dung khảo sát 2.2.4. Phương pháp và kĩ thuật tiến hành 2.3. Thực trạng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 2.3.1. Số lượng, cơ cấu Bảng 2.5. Số lượng đội ngũ hiệu trưởng các trường THPT Tổng số Số hiệu trưởng tham gia TT Năm Số trường HT các lớp BD NVQL 1 2015-2016 42 42 42 2 2016-2017 45 45 45 3 2017-2018 51 51 51 Qua bảng tổng hợp số lượng trường tăng quá nhanh, sự chủ động trong công tác quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng chưa làm tốt, dẫn tới chất lượng đội ngũ chưa đáp ứng được nhu cầu. Đây là hạn chế đội ngũ Lãnh đạo quản lý Sở Giáo dục và Thể thao, cần có biện pháp khắc phục hạn chế đó. 2.3.2. Thực trạng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ Bảng 2.8. Thống kê trình độ đào tạo của hiệu trưởng Trình độ đào tạo Năm học Tổng số Tiến sĩ Thạc sĩ Đại học SL % SL % SL % 2015-2016 42 0 0 2 4,76 40 95,23 2016-2017 45 0 0 2 4,44 43 95,55 2017-2018 51 0 0 3 5,88 48 94,11
  8. 8 2.3.3. Thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Bảng 2.9. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Mức độ thực hiện TT Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % Năng lực phân tích tổng 1 65 26,0 121 48,4 53 21,2 11 4,4 hợp và dự báo Năng lực sáng tạo và 2 92 36,8 109 43,6 40 16,0 9 3,6 chia sẻ tầm nhìn Năng lực hoạch định 3 80 32,0 117 46,8 43 17,2 10 4,0 chiến lược Năng lực thu hút và tập 4 110 44,0 105 42,0 31 12,4 4 1,6 hợp lực lượng Năng lực định hướng, dẫn dắt, tạo động lực làm việc cho mọi thành viên 5 135 54,0 98 39,2 17 6,8 0 0 trong thực hiện giáo dục toàn diện học sinh hướng tới chất lượng Năng lực định hình và 6 phát triển văn hóa tổ 128 51,2 101 40,4 21 8,4 0 0 chức Năng lực đổi mới sáng 7 93 37,2 118 47,2 34 13,6 5 2,0 tạo Qua bảng 2.9 ta thấy, Năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng trong giai đoạn hiện nay là vô cùng quan trọng. Để đưa tổ chức phát triển thì năng lực lãnh đạo là kim chỉ nam, giúp tổ chức phát triển theo định hướng chiến lược của tổ chức. Hiện nay, đa số ý kiến đều khẳng định, năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào đã được các cấp quản lý nhà nước về giáo dục quan tâm. Tuy nhiên, có những nội dung định hướng phát triển năng lực của hiệu trưởng thực hiện chưa được tốt. 2.4. Thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Để tìm hiểu thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các
  9. 9 trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào, tác giả đã tiến hành khảo sát bằng việc phát phiếu hỏi ý kiến 250 người gồm: Lãnh đạo, Sở Nội vụ, Lãnh đạo Sở GD&TT, Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, Tổ trưởng tổ phó chuyên môn về thực trạng về năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. Bên cạnh đó để tìm hiểu nguyên nhân những hạn chế tác giả phỏng vẫn trực tiếp Lãnh đạo Sở GD&TT, trực tiếp hiệu trưởng các nhà trường để so sánh tự đánh giá việc thực hiện các nội dung phát triển năng lực lãnh đạo để so sánh ý kiến đánh giá khách quan của Lãnh đạo sở Giáo dục và Thể thao. Kết quả thu được thể hiện dưới bảng 2.10 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông Bảng 2.10. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT Mức độ TT Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % Thực hiện rà soát và khảo sát 1 nhu cầu cần bồi dưỡng về năng 96 38,4 127 50,8 21 8,4 6 2,4 lực của hiệu trưởng Xây dựng được mục tiêu rõ 2 ràng về phát triển năng lực lãnh 91 36,4 120 48,0 27 10,8 12 4,8 đạo đội ngũ HT trường THPT Đưa ra các giai đoạn cụ thể trong khâu phát triển năng lực 3 86 34,4 109 43,6 35 14,0 20 8,0 lãnh đạo đội ngũ nhằm đạt được mục tiêu của kế hoạch Đề ra các biện pháp thực hiện 4 các hoạt động phát triển năng 89 35,6 125 45,2 31 12,4 17 6,8 lực lãnh đạo đội ngũ HT THPT Kiểm tra đánh giá kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo đội 5 83 33,2 108 43,2 38 15,2 21 8,4 ngũ trường THPT theo từng giai đoạn Đưa ra các quyết định để điều 10, 6 chỉnh kế hoạch phù hợp với tình 80 32,0 103 41,2 42 16,8 25 0 hình thực tế Qua bảng 2.10 ta thấy, nội dung có tỉ lệ đánh giá cao nhất đó là: Thực hiện rà soát và khảo sát nhu cầu cần bồi dưỡng về năng lực của hiệu trưởng, có tỉ lệ đánh giá thực hiện ở mức độ khá, tốt chiếm 89,2% và tuy nhiên vẫn còn có
  10. 10 ý kiến nào đánh giá là thực hiện yếu chiếm 2,4%. Như chúng ta đã biết, để xây dựng kế hoạch tốt việc xác định mục đích của kế hoạch là vô cùng quan trọng. Để xác định mục đích chính xác thi việc rà soát xác định nhu cầu bồi dưỡng là cần thiết. Chính vì vậy, đây là điều CBQL làm tương đối tốt, tuy nhiên vẫn cần khắc phục một số điểm hạn chế. Để tìm hiểu nguyên nhân vẫn còn những ý kiến đánh giá thực hiện ở mức độ yếu, tác giả đã tiến hành phỏng vấn đội ngũ Hiệu trưởng, các ý kiến cho rằng, bản thân chưa thực sự đánh giá công tác tự đánh giá những hạn chế của bản thân do đó việc tự xác định nhu cầu bồi dưỡng là chưa xuất phát từ nhu cầu bồi dưỡng. Trong khi đó, đề tìm hiểu lãnh đạo sở giáo dục và đạo tạo cho rằng, hiện nay Sở Giáo dục và Thể thao chỉ có công văn yêu cầu Hiệu trưởng các trường đi học tập bồi dưỡng theo chuyên đề mà chưa xây dựng bước xác định nhu cầu học tập bồi dưỡng của đội ngũ hiệu trưởng. Bên cạnh đó nội dung: Xây dựng được mục tiêu rõ ràng về phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ HT trường THPT, có tỉ lệ khá tốt chiếm 84,4% tuy nhiên còn 10,4% đánh giá thực hiện ở mức độ trung bình và 8,4% đánh giá thực hiện ở mức độ yếu. Như đã phân tích ở trên, do rà soát nhu cầu thực hiện tương đối tốt do đó việc xác định mục tiêu đi sát thực tiễn nhu cầu của đội ngũ. Một nội dung quan trọng trong xây dựng kế hoạch đó là: Đề ra các biện pháp thực hiện các hoạt động phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ HT THPT, có tỉ lệ đánh giá khá tốt là 80,8%, đây là mặt mạnh vì có được biện pháp tốt sẽ phát huy hiệu quả của kế hoạch. Tuy nhiên còn 6,8% đánh giá thực hiện mức độ yếu. Trao đổi đội ngũ CBQL Sở GD&TT, các ý kiến cho rằng, vẫn còn những biện pháp không có tính khả thi, do đó kế hoạch chưa thực hiện tốt. Bên cạnh những nội dung có tỉ lệ khá tốt cao thì vẫn còn những nội dung: Đưa ra các giai đoạn cụ thể trong khâu phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ nhằm đạt được mục tiêu của kế hoạch; Kiểm tra đánh giá kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ trường THPT theo từng giai đoạn; Đưa ra các quyết định để điều chỉnh kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế, có tỉ lệ đánh giá thực hiện ở mức độ yếu lần lượt là (8,0%;8,4%;10%) đây là những hạn chế mà đội ngũ lãnh đạo, CBQL phòng GD&TT cần quan tâm hơn nữa, tìm hiểu nguyên nhân đề ra biện pháp khắc phục những hạn chế đó. Nhằm nâng cao hiệu quả của kế hoạch góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trường trường THPT. Để tìm hiểu hạn chế tồn tại của 3 nội dung trên, tác giả phỏng vấn trực tiếp Trưởng phòng Tổ chức cán bộ Sở Giáo dục và Thể thao, đồng chí cho rằng, hiện nay công tác xây dựng kế hoạch chiến lược ở Sở GD&TT thực hiện chưa tốt, dẫn tới không có chiến lược bồi dưỡng đội ngũ dài hơi có chủ động. Trong khi đó, công tác kiểm tra chưa sát sao, chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường. Đây là những vấn đề Lãnh đạo Sở GD&TT cần chú trọng hơn nữa trong thời gian tới nhằm phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng góp phần nâng cao chất lượng GD THPT.
  11. 11 2.4.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông Bảng 2.11. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng bồi dưỡng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng THPT Mức độ TT Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu 1 121 48,4 112 44,8 15 6,0 2 0,8 trưởng trường THPT theo yêu cầu của đổi mới giáo dục hiện nay Tổ chức các hình thức bồi dưỡng 2 91 36,4 93 37,2 49 19,6 17 6,8 đa dạng và đem lại hiệu quả cao Nội dung bồi dưỡng đa dạng và phong phú đáp ứng yêu và năng 3 104 41,6 114 45,6 24 9,6 8 3,2 lực lãnh đạo cần có của hiệu trưởng trường THPT Phối hợp với các cơ sở bồi dưỡng 4 CBQL giáo dục để cử hiệu trưởng 125 50,0 112 44,8 13 5,2 0 0 tham gia các khóa bồi dưỡng Khuyến khích việc tự bồi dưỡng 5 97 38,8 109 43,6 32 12,8 12 4,8 của hiệu trưởng Gắn kết công tác đào tạo bồi 6 dưỡng với công tác bổ nhiệm lại 86 34,4 89 35,6 54 21,6 21 8,4 và miễn nhiệm Qua bảng 2.11 ta thấy, đa số các ý kiến đánh giá thực hiện ở mức độ khá, tốt cao. Bên cạnh đó, có những nội dung đánh giá ở mức độ thực hiện trung bình và yếu. Cụ thể: Nội dung Phối hợp với các cơ sở bồi dưỡng CBQL giáo dục để cử hiệu trưởng tham gia các khóa bồi dưỡng, có tỉ lệ đánh giá thực hiện mức độ khá, tốt cao chiếm 94,8%, không có ý kiến nào đánh giá thực hiện ở mức độ yếu. Đây là nội dung đội ngũ CBQL cần phát huy, khi có sự phối hợp tốt, thì công tác bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng mới đạt hiệu quả. Nội dung: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu trưởng trường THPT theo yêu cầu của đổi mới giáo dục hiện nay, có tỉ lệ khá, tốt chiếm 93,2% và không có ý kiến nào đánh giá là thực hiện ở mức độ yếu. Đây là điểm mạnh mà đội ngũ CBQL cần phát huy, nhằm tạo ra sự chủ động và có hướng đi cụ thể trong hoạt động bồi dưỡng năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng THPT. Hai nội dung: Nội dung bồi dưỡng đa dạng và phong phú đáp ứng yêu và năng lực lãnh đạo cần có của hiệu trưởng trường THPT; Khuyến khích việc tự bồi
  12. 12 dưỡng của hiệu trưởng, có tỉ lệ đánh giá khá, tốt lần lượt là (87,2%; 82,4%), tuy nhiên có tới (3,2%; 4,8%) đánh giá thực hiện ở mức độ yếu. Để tìm hiểu nguyên nhân, tác giả đã tiến hành phỏng vấn, các ý kiến đều cho rằng, Hiện nay, nội dung bồi dưỡng còn những bất cập chủ yếu về vấn đề cụ thể, các năng lực sáng tạo, năng lực định hướng tổ chức thì còn chưa làm tốt. Hai nội dung có tỉ lệ đánh giá thực hiện ở mức độ yếu cao nhất đó là: Tổ chức các hình thức bồi dưỡng đa dạng và đem lại hiệu quả cao; Gắn kết công tác đào tạo bồi dưỡng với công tác bổ nhiệm lại và miễn nhiệm, có tỉ lệ đánh giá thực hiện ở mức độ yếu lần lượt là (6,8%; 8,4%). Đây đang là vấn đề còn những hạn chế cần khắc phục. Hình thức bồi dưỡng hiện nay còn thiếu sự linh hoạt, chưa mang lại hiệu quả. Trong khi việc gắn kết công tác đào tạo bồi dưỡng với công tác bổ nhiệm lại và miễn nhiệm chưa làm tốt. Công tác quy hoạch đã thực hiện, tuy nhiên hiệu quả chưa chưa cao. Đây là hạn chế đội ngũ CBQL nhà trường cần tham mưu Sở GD&ĐT, Lãnh đạo Sở GD&ĐT cần quan tâm để đưa ra biện pháp khắc phục hạn chế đó, nâng cao chất lượng hiệu quả bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng. 2.4.3. Thực trạng bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng trung học phổ thông kế cận Bảng 2.12. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng bồi dưỡng năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng THPT kế cận Mức độ TT Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % Tổ chức quy hoạch theo các tiêu chí của Chuẩn Hiệu trưởng trường THPT để 1 103 41,2 112 44,8 27 10,8 8 3,2 xây dựng nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ kế cận Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực lãnh đạo đội ngũ kế cận trường THPT 2 109 43,6 115 46,0 22 8,8 4 1,6 theo yêu cầu của đổi mới giáo dục theo chiến lược phát triển giáo dục Tổ chức các hình thức bồi dưỡng phù 3 98 39,2 103 41,2 35 4,0 14 5,6 hợp với tình hình thực tiễn Nội dung bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu và 4 năng lực cần có của hiệu trưởng trường 94 37,6 91 36,4 40 16,0 25 10,0 THPT trong giai đoạn mới Phối hợp với các cơ sở bồi dưỡng 5 CBQL giáo dục để cử cán bộ kế cận 115 46,0 118 47,2 17 6,8 0 0 tham gia các khóa bồi dưỡng Khuyến khích việc tự bồi dưỡng cán bộ 6 112 44,8 115 46,0 20 8,0 3 1,2 trong quy hoạch Gắn kết công tác bồi dưỡng với công 7 92 36,8 88 35,2 43 17,2 27 10,8 tác quy hoạch và bổ nhiệm
  13. 13 Việc bồi dưỡng cho đội ngũ Hiệu trưởng đương nhiệm là quan trọng thì việc bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ hiệu trưởng kế cận cũng có vai trò quan trọng. Tuy vậy, đội ngũ lãnh đạo chưa có biện pháp nhằm nâng cao việc bồi dưỡng năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng THPT kế cận. Mặc dù đã thực hiện bồi dưỡng cho đội ngũ hiệu trưởng kế cận nhưng kết quả chưa cao. 2.4.4. Thực trạng thực hiện chế độ chính sách tạo môi trường làm việc tự chủ tự chịu trách nhiệm của đội ngũ hiệu trưởng Bảng 2.13. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng thực hiện chế độ chính sách tạo môi trường làm việc tự chủ tự chịu trách nhiệm của đội ngũ hiệu trưởng Mức độ TT Nội dung Tốt Khá TB Yếu SL % SL % SL % SL % Xây dựng văn hóa ứng xử trong nhà 1 trường, tạo môi trường đoàn kết thân 102 40,8 125 50,0 19 7,6 4 1,6 thiện Thực hiện đầy đủ chế độ chính đối với hiệu trưởng, có chế độ đãi ngộ 10, 2 cho hiệu trưởng có năng lực lãnh 87 34,8 126 50,4 25 12 4,8 0 đạo đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục. Chính quyền địa phương tạo điều 3 kiện thuận lợi cho hiệu trưởng công 98 39,2 124 49,6 21 8,4 7 2,8 tác nhằm phát huy năng lực sáng tạo Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng cho đội ngũ hiệu trưởng 10, 4 90 36,0 123 49,2 27 10 4,0 trường THPT, tạo động lực cho đội 8 ngũ phát triển năng lực lãnh đạo Được trang bị đầy đủ phương tiện, 14, 5 cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu làm 83 33,2 117 46,8 35 15 6,0 0 việc của hiệu trưởng tại nhà trường. Qua bảng 2.13 ta thấy, đa số các nội dung thực hiện chế độ chính sách tạo môi trường làm việc tự chủ tự chịu trách nhiệm của đội ngũ hiệu trưởng được đánh giá thực hiện ở mức độ khá, tốt cao. Đặc biệt ở mức độ thực hiện tốt từ: 33,2% đến 40,8%. Tuy nhiên, vẫn còn những nội dung các ý kiến đánh giá thực hiện ở mức độ yếu chiếm tỉ lệ từ: 1,6% đến 6,0%. Từ đó, CBQL cần phát huy những mặt mạnh, hạn chế những điểm yếu và đề ra các biện pháp khắc phục. 2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển năng lực Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông
  14. 14 Bảng 2.14. Tổng hợp ý kiến đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển năng lực Hiệu trưởng các trường THPT Mức độ đạt được Không Rất ảnh Ảnh Ít ảnh TT Nội dung ảnh hưởng hưởng hưởng hưởng SL % SL % SL % SL % Chủ trương, đường lối, chính 1 sách phát triển giáo dục của 75 30,0 155 62,0 18 7,2 2 0,8 Đảng và Nhà nước Điều kiện kinh tế- xã hội của địa 2 68 27,2 139 55,6 31 12,4 12 4,8 phương Nhận thức vai trò phát triển năng 3 lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu 108 43,2 125 50,0 17 6,8 0 0 trưởng của các cấp quản lý Năng lực của đội ngũ cán bộ tổ 4 chức của Sở Giáo dục và Thể 77 30,8 149 59,6 21 8,4 3 1,2 thao Phẩm chất, năng lực lãnh đạo 5 94 37,6 140 56,0 16 6,4 0 0 của hiệu trưởng THPT Năng lực tự thân của hiệu trưởng 6 về tự bồi dưỡng và tham gia bồi 112 44,8 128 51,2 10 4,0 0 0 dưỡng Qua bảng 2.14, ta thấy nội dung Nhận thức vai trò phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng của các cấp quản lý, có tỉ lệ đánh giá ở mức độ rất ảnh hưởng và ảnh hưởng, chiếm 93,2% và không có ý kiến nào đánh giá thực hiện ở mức độ không ảnh hưởng. Đây là khẳng định rằng yếu tố nhận thức có ảnh hưởng rất lớn đến năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. 2.5. Đánh giá chung về phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 2.5.1. Kết quả đạt được Đội ngũ hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào nhìn chung có tư tưởng lập trường vững vàng, có đạo đức tốt, 100% có trình độ chuyên môn đạt chuẩn trở lên. Hầu hết hiệu trưởng luôn gương mẫu trong công tác, tận tuỵ, có tinh thần trách nhiệm cao, có nhiều kinh nghiệm trong quản lý, năng lực lãnh đạo đã được quan tâm bồi dưỡng.
  15. 15 Năng lực lãnh đạo của đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào đã được các cấp quản lý nhà nước về giáo dục quan tâm bồi dưỡng và tạo điều kiện phát triển Hiện nay, năng lực dẫn dắt, tạo động lực làm việc cho mọi thành viên trong thực hiện giáo dục toàn diện học sinh hướng tới chất lượng, Năng lực định hình và phát triển văn hóa tổ chức, có tỉ lệ đánh giá thực hiện ở mức độ khá, tốt lần lượt là (93,2%; 91,6%) Việc xây dựng văn hóa ứng xử trong nhà trường, tạo được môi trường thân thiện. Chính quyền đã địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho hiệu trưởng phát huy năng lực sáng tạo. Việc xây dựng kế hoạch đã được quan tâm, nội dung rà soát và khảo sát nhu cầu bồi dưỡng về năng lực của hiệu trưởng đã thực hiện tương đối tốt. Đa số đội ngũ hiệu trưởng trường THPT đã tạo được uy tín với đội ngũ giáo viên, nhân viên trong trường và xây dựng được mối quan hệ tốt với chính quyền và cộng đồng dân cư nơi trường đóng. 2.5.2. Tồn tại và nguyên nhân Việc xây dựng kế hoạch phát triển năng lực đội ngũ hiệu trưởng các trường THPT vẫn còn chưa cụ thể. Các giai đoạn cụ thể trong khâu phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ nhằm đạt được mục tiêu của kế hoạch còn chưa rõ ràng Chưa có có chiến lược phát triển giáo dục của địa phương nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của các trường THPT. Năng lực đổi mới sáng tạo thực hiện còn nhiều hạn chế, điều này là điểm yếu gây ra hạn chế trong việc thực hiện tốt chiến lược phát triển nhà trường. Công tác quy hoạch chưa gắn với công tác bổ nhiệm, một số lãnh đạo chưa nhận thức thấy tầm quan trọng của hoạt động này. Sở Nội vụ phối hợp Sở GD&TT trong công tác bồi dưỡng các đối tượng quy hoạch chức danh hiệu trưởng. Lãnh đạo tỉnh có mời các giảng viên khoa giáo dục thuộc Đại học Quốc gia Lào về bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ trong quy hoạch. Tuy nhiên, công tác quản lý các lớp bồi dưỡng chưa được thực hiện nghiêm túc. Chương trình nội dung bồi dưỡng vẫn sử dụng từ nhiều năm trước, do đó còn những nội dung chưa phù hợp với những thay đổi hiện nay. Chính vì vậy, mức độ đáp ứng nhu cầu của đội ngũ hiệu trưởng kế cận còn nhiều hạn chế. Một nội dung đó là gắn kết công tác bồi dưỡng với quy hoạch còn chưa chặt chẽ, dẫn tới đội ngũ kế cận không hứng thú việc đi học tập bồi dưỡng. Đây là nguyên nhân, hạn chế cần khắc phục để thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng của đội ngũ kế cận trong giai đoạn đổi mới hiện nay. Hoạt động xây dựng kế hoạch chiến lược ở Sở GD&TT thực hiện chưa
  16. 16 tốt, dẫn tới không có chiến lược bồi dưỡng đội ngũ lâu dài. Trong khi đó, công tác kiểm tra chưa sát sao, chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường Lãnh đạo tỉnh thực hiện chưa đúng quy định điều lệ trường trung học phổ thông do Bộ GD&TT ban hành. Hiện nay, Sở GD&TT chỉ giới thiệu nhân sự gửi sang Sở Nội Vụ và quyết định cuối cùng là chủ tịch UBND tỉnh. Điều đó mô hình chung làm phức tạp và không tạo ra sự thống nhất giữa đào tạo và quy hoạch. Đây cũng là hạn chế lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo cần có văn bản tham mưu, kiến nghị UBND tỉnh thực hiện đúng Điều lệ trường THPT của Bộ GD&TT ban hành. Tiểu kết chương 2 Qua nghiên cứu thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào ta thấy: đội ngũ hiệu trưởng ở các THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của ngành và từng bước góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương. Luận văn đã khảo sát, đánh giá và phân tích thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào, từ đó thấy được những ưu điểm nổi bật như đội ngũ hiệu trưởng tâm huyết với nghề, năng lực định hướng dẫn dắt đã được quan tâm, năng lực định hình và phát triển văn hóa thực hiện tương đối tốt. Đội ngũ CBQL các cấp quản lý nhà nước về giáo dục đã được quan tâm. Tuy nhiên vẫn còn những bất cập hạn chế cần được xem xét giải quyết. Những điểm mạnh, điểm yếu, thuận lợi, khó khăn nêu trên là dựa trên cơ sở phân tích thực trạng phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. Từ những thực trạng đó đặt ra cho các cấp quản lý nhà nước về giáo dục ở tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào cần có các biện pháp phù hợp nhằm tăng cường quản lí phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng để có thể phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Tác giả xin đề cập đến các biện pháp tăng cường phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào ở chương 3.
  17. 17 Chương 3 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TỈNH SAYABOURY NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lí 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả 3.2. Một số biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào 3.2.1. Tổ chức tuyên truyền sự lãnh đạo của đảng, nâng cao năng lực nhận thức và sự phối hợp của Sở GD&TT với các cấp ủy địa phương về phát triển năng lực Hiệu trưởng trung học phổ thông 3.2.1.1 Mục tiêu biện pháp Nhằm quán triệt và nâng cao nhận thức trong lãnh đạo, quản lý, giáo viên và cộng đồng về vai trò, trách nhiệm của đội ngũ hiệu trưởng các trường THPT đối với nhiệm vụ giáo dục phổ thông đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực có sức cạnh tranh cao của thị trường lao động vùng và từng địa phương. 3.2.1.2 Nội dung biện pháp Theo phân cấp quản lý, sự nghiệp giáo dục, các trường THPT là đơn vị trực thuộc Sở giáo dục và Thể thao; nhưng đồng thời, hiệu trưởng các trường THPT phần lớn là Đảng viên đang sinh hoạt thuộc Đảng bộ các huyện, thị quản lý. Như vậy việc nhận thức về các vấn đề của trường THPT giữa Sở GD&TT và các cấp ủy địa phương phải thống nhất. 3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu trưởng trường THPT, còn bao hàm cả công tác giáo dục chính trị tư tưởng. Tăng cường các nội dung giáo dục, tuyên truyền thông tin làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của đội ngũ hiệu trưởng về vai trò, trách nhiệm của mình; về yêu cầu nâng cao trình độ toàn diện; những cơ hội và thách thức đối với sự nghiệp đào tạo nhân lực trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế; những phát triển và ảnh hưởng to lớn của công nghệ thông tin, tự động hóa đến lĩnh vực giáo dục 3.2.1.4 Điều kiện thực hiện Để giải pháp tăng cường giáo dục, tuyên truyền thông tin nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của đội ngũ Hiệu trưởng.
  18. 18 3.2.2. Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông 3.2.2.1. Mục tiêu biện pháp Mục tiêu biện pháp kế hoạch phát triển năng lực quản lý của hiệu trưởng các trường THPT là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, bảo đảm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, chủ động, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài, giải quyết các vấn đề bức xúc, hạn chế hiện nay trong công tác cán bộ, khắc phục tình trạng hạn chế năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng các trường THPT hiện nay. 3.2.2.2. Nội dung biện pháp Cần đổi mới xây dựng kế phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu trưởng THPT theo các nội dung cụ thể như sau: 3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp a) Quán triệt các văn bản và điều lệ trường trung học phổ thông b) Tuyên truyền nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của các cơ quan QL đối với công tác phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu trưởng THPT c) Xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện các bước phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ HT trường THPT d) Đổi mới các khâu trong quy trình phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ hiệu trưởng THPT 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện - Định hướng chiến lược, mục tiêu phát triển giáo dục THPT, từ đó, các cấp quản lý tham gia vào công tác tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển năng lực đội ngũ HT trường THPT, dựa trên hệ thống chuẩn năng lực lãnh đạo HT trường THPT. 3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng trung học phổ thông 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp Mục tiêu của giải pháp là nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT 3.2.3.2. Nội dung biện pháp - Xác định rõ mục tiêu BD nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT;Tổ chức xây dựng chương trình BD nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT; Tổ chức, đánh giá kết quả bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT 3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp a)Xác định rõ mục tiêu BD nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT b) Tổ chức xây dựng chương trình BD nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT c) Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu
  19. 19 trưởng THPT c) Đánh giá kết quả bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp Để thực hiện biện pháp này, đòi hỏi hiệu trưởng phải chỉ đạo xây dựng được nội dung, chương trình, kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT. Đồng thời, cần phải có nguồn lực và quy trình kiểm tra, đánh giá đảm bảo cho công tác bồi dưỡng đạt kết quả. 3.2.4. Bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng kế cận 3.2.4.1. Mục đích của biện pháp Mục đích của biện pháp này nhằm thực hiện mục tiêu đạt chuẩn và trên chuẩn theo quy định cho đội ngũ Hiệu trưởng; nâng cao năng lực lãnh đạo và lý luận chính trị; không chỉ chú trọng đến năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm mà còn chú ý đến việc bồi dưỡng về trình độ lý luận chính trị về nghiệp vụ quản lý. 3.2.4.2. Nội dung biện pháp Xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn: Dựa trên số lượng Hiệu trưởng hiện có, xem xét điều kiện bổ nhiệm cho từng trường, xác định nhu cầu Hiệu trưởng cần bổ sung, đối tượng kế cận cần đưa đi đào tạo bồi dưỡng (lực lượng đương chức và lực lượng kế thừa) xác định nguồn kinh phí đầu tư 3.2.4.3. Cách thực hiện biện pháp - Bước 1: Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng kế cận các trường THPT trên địa bàn tỉnh. - Bước 2: Xác định rõ đây là đội ngũ CBQL tạo nguồn (trong quy hoạch). - Bước 3: Định hướng xây dựng nội dung và hình thức đào tạo bồi dưỡng. 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện Sở GD&TT phải xây dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng cụ thể, kế hoạch mang tính chiến lược. Đồng thời, có một cơ chế phối kết hợp phân công trong việc chịu trách nhiệm đào tạo bồi dưỡng đội ngũ kế cận. 3.2.5. Thực hiện chế độ chính sách tạo điều kiện và động lực làm việc của hiệu trưởng nhằm phát triển năng lực lãnh đạo 3.2.5.1. Mục đích của biện pháp Mục đích của biện pháp này là thiết lập, xây dựng các chế độ chính sách trên cơ sở quy định của pháp luật nói chung và tình hình kinh tế, xã hội của tỉnh nói riêng nhằm tạo động lực thúc đẩy tính tích cực, tài năng, sáng tạo, nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ Hiệu trưởng. 3.2.5.2. Nội dung biện pháp Để tạo động lực phấn đấu cho đội ngũ Hiệu trưởng, tỉnh cần tiến hành đồng bộ các khâu sau đây 3.2.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp
  20. 20 - Thứ nhất: Đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ về lương và các loại phụ cấp theo quy định của Chính phủ và Thông tư liên bộ. - Thứ 2: Đầu tư thích đáng cho việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ưu tú trở thành đội ngũ Hiệu trưởng giỏi, tăng cường nguồn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, kinh phí của các tổ chức Đảng, Đoàn thể cũng như các lực lượng xã hội khác tham gia vào quản lý nhà trường. - Thứ 3: Cần phải đầu tư kinh phí, tăng cường trang bị các phương tiện, điều kiện và môi trường làm việc thuận lợi cho đội ngũ Hiệu trưởng. - Thứ 4: Tiếp tục bổ sung hoàn thiện chính sách thu hút đối với những đội ngũ Hiệu trưởng giỏi như: hỗ trợ đào tạo, nâng lương trước thời hạn, tăng phụ cấp trách nhiệm và phụ cấp ưu đãi đặc biệt. Đảm bảo chế độ, chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng nâng cao trình độ, có kinh phí chi thường xuyên cho tập huấn, hội thảo, trao đổi kinh nghiệm về công tác quản lý. - Thứ 5: Tăng cường công tác thi đua, khen thưởng theo hướng kết hợp hài hòa giữa yếu tố vật chất và tinh thần; tạo động lực phấn đấu cho CBQL, kịp thời biểu dương, khen thưởng những đội ngũ Hiệu trưởng giỏi, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; đồng thời xử lý nghiêm kỷ luật đối với những CBQL vi phạm khuyết điểm, sai lầm. 3.2.5.3. Điều kiện thực hiện Các cấp, các ngành cần phải thật sự quan tâm đến ngành giáo dục; thật sự xem giáo dục và đào tạo là “quốc sách hàng đầu”. Hàng năm, cần ưu tiên nguồn kinh phí đầu tư cho phát triển con người và phát triển giáo dục. 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp Các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT nêu trên đều có vị trí, vai trò, khả năng tác động và tầm quan trọng nhất định. Mỗi biện pháp là bộ phận cấu thành của toàn bộ một hệ thống nhất có quan hệ tương tác với nhau, hỗ trợ lẫn nhau tạo nên chất lượng, hiệu quả của phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT theo định hướng đổi mới giáo dục. Các biện pháp tuy độc lập nhưng không tách rời nhau, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại lẫn nhau, bổ sung cho nhau tạo thành dòng liên kết chặt chẽ. 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp Để đánh giá mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề ra, tác giả đã tiến hành khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến 161 người gồm lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên Sở Giáo dục và Thể thao, Sở Nội vụ, Hiệu trưởng, Hiệu phó, các trường THPT.
  21. 21 Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả trưng cầu ý kiến về mức độ cần thiết của các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Mức độ cần thiết Điểm Thứ Rất cần Không trung TT Tên các biện pháp Cần thiết bậc thiết cần thiết bình SL % SL % SL % Tổ chức tuyên truyền sự lãnh đạo của đảng, nâng cao năng lực nhận thức và sự 81,3 18,6 1 phối hợp của Sở GD&TT 131 30 0 0 2,81 5 7 3 với các cấp ủy địa phương về phát triển năng lực Hiệu trưởng THPT Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo của 83,2 16,7 2 134 27 0 0 2,83 4 hiệu trưởng các trường 3 7 THPT Tổ chức bồi dưỡng năng lực 92,5 3 lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu 149 12 7,45 0 0 2,93 2 5 trưởng THPT Bồi dưỡng năng lực lãnh đạo 90,6 4 cho đội ngũ Hiệu trưởng kế 146 15 9,32 0 0 2,91 3 8 cận Thực hiện chế độ chính sách tạo điều kiện và động lực 93,7 5 làm việc của hiệu trưởng 151 10 6,21 0 0 2,94 1 9 nhằm phát triển năng lực lãnh đạo
  22. 22 Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả trưng cầu ý kiến về tính khả thi các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Tính khả thi Điểm Rất khả Không Thứ TT Tên các biện pháp Khả thi trung thi khả thi bậc bình SL % SL % SL % Tổ chức tuyên truyền sự lãnh đạo của đảng, nâng cao năng lực nhận thức và sự phối hợp 1 127 78,88 34 21,12 0 0 2,79 5 của Sở GD&TT với các cấp ủy địa phương về phát triển năng lực Hiệu trưởng THPT Xây dựng kế hoạch phát triển 2 năng lực lãnh đạo của hiệu 131 81,37 30 18,63 0 0 2,81 4 trưởng các trường THPT Tổ chức bồi dưỡng năng lực 3 lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu 147 91,30 14 8,70 0 0 2,91 2 trưởng THPT Bồi dưỡng năng lực lãnh đạo 4 144 98,44 17 10,56 0 0 2,89 3 cho đội ngũ Hiệu trưởng kế cận Thực hiện chế độ chính sách tạo điều kiện và động lực làm việc 5 150 93,17 11 6,83 0 0 2,93 1 của hiệu trưởng nhằm phát triển năng lực lãnh đạo Nhìn chung: Nếu xem Rất cần thiết và Cần thiết tựu chung lại là Cần thiết, Rất khả thi và Khả thi chung lại là Khả thi, thì thấy nhìn cơ bản tính khả thi được đánh giá thấp hơn chút ít so với tính cần thiết. Song đánh giá chung là: Về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí, tất cả các ý kiến đều cho rằng cần thiết hoặc rất cần thiết, rất khả thi và khả thi không có ý kiến nào cho rằng các biện pháp là không cần thiết và không khả thi. Các ý kiến đều tán thành cao về mức độ cần thiết và rất cần thiết, tính khả thi và rất khả thi của các biện pháp trên.Qua đó có thể khẳng định các biện pháp của đề tài là có cơ sở khoa học và thực tiễn.
  23. 23 2,95 2,9 2,85 Cần thiết 2,8 Khả thi 2,75 2,7 Biện Biện Biện Biện Biện pháp 1 pháp 2 pháp 3 pháp 4 pháp 5 Biểu đồ 3.1. Biểu đồ biểu diễn tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào Tiểu kết chương 3 Qua nghiên cứu cơ sở lý luận ở chương 1, thực trạng phát triển đội ngũ ở chương 2, trong chương 3 luận văn đã trình bày các biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào. Trên cơ sở phân tích, thực trạng đánh giá mặt mạnh, mặt hạn chế nguyên nhân dẫn tới những hạn chế trong phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury nước Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào trong những năm qua, tác giả đã đề xuất 5 biện pháp phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ hiệu trưởng và đưa chất lượng giáo dục THPT ngày càng được nâng cao. Các biện pháp đã được tác giả tổ chức thăm dò, phân tích đánh giá một cách khách quan. Kết quả thăm dò ý kiến cho thấy các biện pháp đưa ra là khả thi và cần thiết. Đáp ứng được giả thuyết khoa học đã nêu ra trong luận văn.
  24. 24 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Luận văn đã nghiên cứu cơ sở lí luận, hệ thống hóa các khái niệm liên quan đến nội dung nghiên cứu như: năng lực, năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng, cấu trúc năng lực lãnh đạo làm sáng tỏ vai trò, tầm quan trọng của phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury. Năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng là vấn đề quan trọng hàng đầu, đồng thời cũng là sống còn của các nhà trường, các cơ sở giáo dục. Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury góp phần quyết định nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng đổi mới căn bản toàn diện giáo dục Lào. Luận văn đã tiến hành phân tích làm rõ thực trạng về Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury trong vài năm trở lại đây, từ đó tìm ra những mặt mạnh, mặt yếu, và nguyên nhân những hạn chế bất cập đó. Trên cơ sở lí luận, phân tích thực trạng về Phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT tại tỉnh Sayaboury, luận văn đã đề xuất 5 biện pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ hiệu trưởng trường THPT:Tổ chức tuyên truyền sự lãnh đạo của đảng, nâng cao năng lực nhận thức và sự phối hợp của Sở GD&TT với các cấp ủy địa phương về phát triển năng lực Hiệu trưởng THPT; Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng các trường THPT; Tổ chức bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng THPT; Bồi dưỡng năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Hiệu trưởng kế cận; Thực hiện chế độ chính sách tạo điều kiện và động lực làm việc của hiệu trưởng nhằm phát triển năng lực lãnh đạo Tác giả đã tiến hành khảo nghiệm, phân tích đánh giá khách quan. Kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp đề ra đều có tính khả thi cao và được đồng thuận từ cơ sở. 2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Bộ GD&TT 2.2. Đối với sở GD&TT 2.3. Đối với đội ngũ hiệu trưởng trường THPT